“Ang Proyekto sa Science,” Higala, Septiyembre 2024, 18–19.
Ang Proyekto sa Science
“Ang Langitnong Amahan gusto nga magpadayon kita sa pagpaningkamot.”
Kini nga istorya nahitabo sa USA.
Si Bradley nagyabo og lain pang usa ka basong balas ngadto sa iyang balde. Magkinahanglan pa siya og daghan pa!
Ang science fair sa ilang eskwelahan hapit na. Si Bradley naghimo og sumbanan nga magpakita kon unsaon pagkahitabo ang tsunami. Iyang nakat-onan nga ang tsunami usa ka dako nga balod sa tubig nga ang nakaingon mao ang linog diha sa kadagatan. Gusto niya nga mahimong perpekto ang iyang proyekto. Tingali makadaog siya og premyo!
Sa dihang napuno na ang iyang balde, si Bradley nanguha og mga tukog. Dayon nakakita siya og plastik nga sudlanan ug pipila ka dulaan nga mga balay didto sa silong.
Giyabo ni Bradley ang balas ngadto sa sudlanan aron magsilbing yuta. Mainampingon niyang gibutang ang mga balay ug mga kahoy. Dayon miabot ang makapahinam nga bahin—ang tubig! Sa higayon nga iya kining mabu-bo, maduot niya ang usa ka piraso nga cardboard lahos sa tubig aron makamugna og balod.
Apan nakahimo siya og dako nga sayop. Daghan ra kaayo ang tubig nga iyang nabu-bo! Ang mga balay gibahaan—ug wala pa gani niya mahimo ang balod. Ang basá nga balas nakahimo og nagpilit, nagkatag nga lapok.
Gitawag ni Bradley ang iyang mama nga naa sa kusina. “Unsay angay nakong buhaton karon? Daghan ra kaayo ang tubig nga akong nabutang.”
“OK ra kana. Mahimo ra nimong usbon,” miingon si Mama. “Kitang duha ang mobuhat niini ug magsukod og ginagmay lang sa matag higayon.”
“OK.” Masulub-on nga nagduko si Bradley ug migawas aron magkuha og dugang pa nga balas.
Niining higayona mainampingon na nilang gisukod ang insakto nga gidaghanon sa tubig ug gibu-bo kini. Naduot ni Bradley ang cardboard ug gitan-aw ang mga balod nga mihapak sa balas. Milampos kini!
Dayon si Mama ug si Bradley nagbuhat sa iyang poster. Nagsugod siya sa pagsulat sa pipila ka makalingaw nga mga kamatuoran mahitungod sa mga tsunami. Apan ang mga pulong wala napaigo sa pahina.
“Dili ko gusto nga magbalik na usab og sulat niini!” Miingon si Bradley. Misugod na og sakit ang iyang ulo.
“Dili na kinahanglang usbon nato og sulat ang tanan,” miingon si Mama. “Mahimo ra natong usbon ang pagkasulti aron mohaom kini sa pahina.”
Mireklamo si Bradley. Ang iyang poster dili mao ang gusto niya nga hitsura. “Dili ko gustong buhaton kana. Bati na kaayo nang tan-awon kon ang mga pulong dili mohaom.”
“Ang pagkat-on mahimong malisod.” Gigakos siya ni Mama. “Usahay kita makahimo og mga sayop. Apan ang importante nga butang mao nga wala kita miundang. Ang Langitnong Amahan gusto nga kita magpadayon sa pagpaningkamot. Mao nga mohunong usa kita ug tiwason nato kini inig ka buntag.”
Pagkasunod buntag, ilang gitiwas ang iyang poster. Dili kini perpekto, apan mas nindot ang gibati ni Bradley mahitungod niini.
Sa kataposan, miabot ang adlaw sa science fair. Gihatod ni Mama si Bradley sa eskwelahan. “Hinumdomi,” miingon si Mama, “naningkamot ka og maayo sa imong proyekto ug nakat-on og daghan. Ug kana mao ang mahinungdanon.”
Gidala ni Bradley ang iyang proyekto ngadto sa dako nga gym. Puno kini sa mga proyekto ug mga poster. Ang tanan nga mga naa sa ikaupat nga grado nanglingkod ug naghulat sa ilang kahigayonan nga mapakita ang ilang proyekto.
Wala madugay kahigayonan na ni Bradley. Ang iyang kasingkasing kusog nga mipitik samtang naglakaw siya padulong sa atubangan. Unsaon na lang kon dili magkadimao ang tanan?
Giduot ni Bradley ang cardboard ngadto sa tubig ug gipakita sa mga hukom kon giunsa paghapak sa mga balod ngadto sa yuta.
“Unsa ang nakaingon nianang dagko nga mga balod didto sa lawod?” usa sa mga hukom ang nangutana.
“Ang nakaingon sa dagko nga mga balod mao ang . . .” Nablangko ang hunahuna ni Bradley. “Dili na ko makahinumdom. Apan makaistorya ko ninyo og pipila ka makalingaw nga mga kamatuoran mahitungod sa mga tsunami.” Iyang gibasa kanila ang mga kamatuoran nga naa sa iyang poster.
Human sa eskwela si Bradley misulod sa sakyanan nga nagdala sa iyang proyekto.
“Kumusta man?” Nangutana si Mama.
“Dili gayod mao kon unsay akong gusto.” Mipahiyom si Bradley. “Apan gibuhat nako ang akong labing maayo ug padayon nga naningkamot.”
Mga paghulagway pinaagi ni Adam Koford