Ti Panaguummong ti Nawarawara nga Israel

Russell M. Nelson

Ti Korum dagiti Sangapulo-ket-dua nga Apostol

Tumulongtayo a mangummong kadagiti pinili ti Apo iti agsumbangir a belo.

Patpatgek a kakabsat a lallaki ken babbai, agyamanak iti pammatiyo, ti kinapasnekyo, ken ti ayatyo. Ibinglaytayo ti dakkel a pagrebbengan nga agbalin no ania iti kayat ti Apo a pagbalinantayo ken agaramid iti no ania ti kayatna nga aramidentayo. Pasettayo iti dakkel a pasamak—ti panaguummong ti nawarawara nga Israel. Agsaoak iti daytoy a doktrina ita gapu iti naidumduma a kinapategna daytoy iti agnanayon a plano ti Dios.

Katulagan ni Abraham

Idi un-unana, binendisionan ti Apo ni Ama Abraham iti kari a mangaramid kadagiti an-annabona napili a tattao.¹ Dagiti reperensia iti daytoy a katulagan makita iti sibubukel a nasantuan a kasuratan. Karaman dagiti kari a ti Anak ti Dios dumtengto babaen ti kapuonan ni Abraham, nga adda dagiti daga a matawidto, dagiti pagilian ken agkakabsat ti daga mabendisionandanto babaen ti kaputotanna, ken adu pay.² Numan pay natungpal ti sumagmamano a paset iti dayta a katulagan, isuro ti Libro ni Mormon a daytoy a katulagan ni Abraham matungpalto laeng kadagitoy ud-udina nga aldaw!³ Daytoy pay ti mangyunay-unay a datayo dagiti natulagan a tao ti Apo.⁴ Karbengantayo ti makiraman iti pannakaipatungpal dagitoy a kari. Anian a kinaregta a panawen nga agbiag!

Nagbalin a Nawarawara ti Israel

Kas an-annabo ni Abraham, nagun-od dagiti tribu ti nagkauna nga Israel ti turay ti priesthood ken dagiti bendision ti ebanghelio, ngem idi agangay nagrebelde dagiti tao. Pinatayda dagiti propeta ket dinusa ida ti Apo. Sangapulo a tribu ti naipan nga adipen iti Asiria. Manipud idiay nagbalinda a napukaw kadagiti kasuratan ti sangkataw-an. (Ngem iti kinapudnona, dagiti sangapulo a tribu saanda a napukaw iti Apo.) Dua a tribu ti nabati a nagtultuloy iti ababa a panawen ket kalpasanna, gapu iti yaalsada, naibaludda iti Babilonia.⁵ Idi nagsublidan, naparaburandan iti Apo, ngem manen saanda a nagdayaw Kenkuana. Saanda nga inawat ken indanemda Isuna. Maysa a managayat ngem maladingitan nga Ama ti nagkari, “Siak ti mangwarawara kadakayo kadagiti pagano,”⁶ ket dayta ti inaramidna—iti amin a pagilian.

Maummongto ti Israel

Nalawag ti panangyebkas ti kari ti Dios para iti pannakaummong ti nawarawara nga Israel.⁷ Ni Isaias, kas pagarigan, ti nakasirmata kadagiti ud-udina nga aldaw nga ibaonto ti Apo dagiti “madagdagus a mensahero” kadagitoy a tattao a “nawarawara ken naukisan.”⁸

Daytoy a kari ti panaguummong, ti nayabel iti amin a tela ti nasantuan a kasuratan, ket matungpalto nga awan duadua a kas dagiti padto ti pannakawarwara ti Israel.⁹

Ti Simbaan ni Jesucristo iti Kangitingitan ti Panawen ken ti Ikakalilis iti Kinapudno

Sakbay ti pannakailansana iti Krus, impasdek ti Apo a Jesucristo ti Simbaanna. Karamanna daytoy dagiti apostol, propeta, pitupulo, mannursuro, ken dadduma pay.¹⁰ Ket imbaon ti Maestro dagiti disipulona iti lubong a mangikasaba Iti ebangheliona.¹¹

Iti panaglabas ti panawen, ti Simbaan nga impasdek ti Apo ket natnag iti naespirituan a panagrupsa. Nabaliwan dagiti pannursurona; napabaro dagiti ordinansana. Immay ti Dakkel nga Ikakalilis iti Kinapudno kas impadto ni Pablo, a makaammo a ti Apo saan nga umay koma manen “malaksid no addanto umuna nga ikakayakay.”¹²

Sinurot daytoy Dakkel nga Ikakalilis iti Kinapudno ti naulit a pasamak a nanggibus iti tunggal immun-una a dispensasion. Iti panawen ni Adan ti immuna a dispensasion. Kalpasanna dimteng ti panawen da Enoc, Noe, Abraham, Moises, ken dadduma pay. Naaddaan ti tunggal propeta iti nadiosan a bilin a mangisuro ti kinasagrado ken ti doktrina ti Apo a ni Jesucristo. Iti tunggal dispensasion dagitoy a pannursuro a nairanta ti mangtulong kadagiti tao. Ngem ti kinasukirda nagbunga iti ikakalilis iti kinapudno. Ket ngarud, nagbalin a limitado iti panawen ken lugar dagiti naglabas a dispensasion. Limitadoda iti panawen gapu ta naggibus iti tunggal maysa babaen ti ikakalilis iti kinapudno. Limitadoda iti lokasion iti bassit a paset ti daga a planetatayo.

Ti Pannakaisubli ti Amin a Banag

Agkasapulan ngarud iti naan-anay a pannakaisubli. Inawagan ti Dios nga Ama ken ni Jesucristo ni Propeta Joseph Smith nga agbalin a propeta iti daytoy a dispensasion. TI amin a nadiosan a bileg iti napalabas a dispensasion maisublinto babaen kenkuana.¹³ Daytoy a dispensasion ti pannakatungpal dagiti panawen ket saan a limitado iti panawen wenno iti lugar. Saan a maigibus daytoy iti ikakalilis iti kinapudno, ket daytoy ti mangpunnonto iti lubong.¹⁴

Ti Panaguummong ti Israel—napateg a Paset ti Pannakaisubli ti Amin a Banag

Kas naipadto da Pedro ken Pablo, ti amin a banag a maisublinto iti daytoy a dispensasion. No kasta ngarud, adda nasken a mapasamak, a kas paset dayta a pannakaisubli, ti nabayagen nga inur-uray a panaguummong ti nawarawara nga Israel.¹⁵ Daytoy ti kasapulan a pakauna a pasamak sakbay ti Maikadua a Yaay ti Apo.¹⁶

Daytoy a doktrina ti panaguummong ket ti maysa kadagiti napapateg a pannursuro ti Ti Simbaan ni Jesucristo dagiti Santo iti Ud-udina nga Aldaw. Impakdaar ti Apo: “Itedko kadakayo ti pagilasinan iti … nga ummongekto, manipud iti nabayagen a pannakasayyasayyada, dagiti taok, O balay ti Israel, ket buklekto manen kadakuada ti Zion.”¹⁷ Ti idadateng ti Libro ni Mormon ti pagilasinan iti sibubukel a lubong a rinugianen ti Apo ti mangummong iti Israel ken mangtungpal kadagiti katulagan nga inaramidna ken ni Abraham, Isaac, ken Jacob.¹⁸ Saanmi laeng nga isuro daytoy a doktrina, ngem makiramankami iti daytoy. Aramidentayo daytoy bayat ti panangtulongtayo a mangummong kadagiti pili ti Apo iti agsumbangir ti belo.

Ti Libro ni Mormon ti kangrunaan iti daytoy nga aramid. Ipakdaarna ti doktrina ti panaguummong.¹⁹ Daytoy ti mangigapu iti tao mangsursuro ti maipapan ken ni Jesucristo, tapno mamati iti ebangheliona, ken agkameng Iti Simbaanna. Kinapudnona, no awan ti Libro ni Mormon, ti naikari a panaguummong ti Israel ket saan mapasamak.²⁰

Kadatayo ti nadayaw a nagan ni Abraham ket napateg. Nadakamat daytoy iti ad-adu pay a bersikulo iti nasantuan a kasuratan ti Pannakaisubli ngem iti amin a bersikulo iti Biblia.²¹ Naisilpo ni Abraham iti amin a miembro ti Ti Simbaan ni Jesucristo dagiti Santo iti Ud-udina nga Aldaw.²² Pinatibker ti Apo ti katulagan ni Abraham iti panawentayo babaen ken ni Propeta Joseph Smith.²³ Awatentayo dagiti kangrunaan a bendisiontayo iti templo, a kas kaputotan da Abraham, Isaac, ken Jacob.²⁴

Ti Dispensasion ti Pannakatungpal dagiti Panawen

Nasirmata ti DIos daytoy a dispensasion ti pannakatungpal dagiti panawen a kas panawen ti panagguummong, nga agpada iti langit ken iti daga. Ammo ni Pedro a kalpasan ti maysa a panawen ti ikakalilis iti kinapudno, dumtengto ti maysa a pannakaisubli. Isuna, a nagserbi iti Apo iti Bantay a Pagbalbaliwan iti Langa, ti nangipakdaar:

“Agbabawikayo ngarud, ket mapasurotkayo, tapno pakawanenna dagiti basolyo, yegto ti Apo dagiti panawen a panaginanayo; …

“Masapul nga agtaeng sadi langit agingga iti tiempo a pannakapabaro ti amin kas impakaammo ti Dios babaen kadagiti nasantuan a propetana iti immun-una nga aldaw.”²⁵

Iti agdama a panawen da Apostol Pedro, Santiago, ken Juan ket imbaon ti Apo nga addaan “kadagiti tulbek ti pagarianna, ken ti dispensasion ti ebanghelio kadagiti maudi a panawen ken iti pannakatungpal dagiti panawen,” nga isunto iti “panangummongnanto kadagiti amin a banag, dagiti adda iti langit, ken dagiti adda iti daga,”²⁶

Idi tawen ti 1830 naammuan ni Propeta Joseph Smith ti maysa a nailangitan a mensahero a managanan iti Elias, nga akinkukua kadagiti tulbek tapno mapasamak “ti pannakaisubli dagiti amin a banag.”²⁷

Innem a tawen ti naglabas ket naidaton ti Templo ti Kirtland. Kalpasan nga inawat dayta a nasantuan a balay ti Apo, immay dagiti nailangitan a mensahero nga addaan kadagiti tulbek ti priesthood. Ket nagparang ni Moises²⁸ “ket intalekna … dagiti tulbek ti panaguummong ti Israel manipud iti uppat a paset ti daga, ken ti pannakaiturong dagiti sangapulo a tribu manipud iti daga iti amianan.

“Kalpasan daytoy, nagparang ni Elias, ket intalekna ti dispensasion ti ebanghelio ni Abraham, a kinunana a babaen kadakami nasken a mabendisionanto amin a kaputotan a sumarsaruno kadakami.”²⁹

Kalpasanna dimteng ti propeta a ni Elias ket inwaragawagna, “Adtoy, naan-anay a dimteng ti panawen, a nagtaud a mismo iti ngiwat ni Malakias—mangipaneknek a nasken a maipatulodto [Elias], sakbay a dumteng ti naindaklan ken nakaal-alingget nga aldaw ti Apo—a mangisubli iti puspuso dagiti amma kadagiti ubbing, ken dagiti annak kadagiti amma, no saan masaplit ti sangabukel a daga iti panangilunod.”³⁰

Dagitoy nga aramid ti napasamak iti maika-3 ti Abril 1836,³¹ ket kas ti pannakatungpal ti pammadto ni Malakias.³² Naisubli dagiti sagrado a tulbek iti daytoy a dispensasion.³³

Pannakaummong dagiti Kararua iti Sabali a Bangir ti Belo

Manangngaasi, ti awis nga “umasideg ken ni Cristo”³⁴ mabalin met a maited kadagiti natay nga awanan iti pannakaammo ti ebanghelio.³⁵ Paset ti panagsaganada ket agkasapulan iti naindagaan a panagkagumaan dagiti dadduma. Ummongentayo dagiti tsart ti kapuonan, agaramidtayo iti family group sheets, ken aramidentayo dagiti aramid iti templo babaen ti panangisaup tapno maummong dagiti indibidual para iti Apo ken iti pamiliada.³⁶

Tapno Makiraman iti Panagguummong: Maysa a Panagkumit babaen iti Katulagan

Iti daytoy a daga, napateg ti aramid ti misionario iti panaguummong ti Israel. Ummuna a naited ti ebanghelio kadagiti “napukaw a karnero iti balay ti Israel.”³⁷ Kas nagbanaganna, napan dagiti katulongan ti Apo a nangipakpakdaar iti Pannakaisubli. Iti adu a pagilian, sinapul dagiti misionariotayo dagiti nawarawara nga Israel; naganupda kadakuada “iti abut dagiti bato”; ket nagdaklisdakadakuada a kas kadagiti nagkauna nga aldaw.³⁸

Ti panangpili nga umasideg ken ni Cristo ket saan a maysa a banag a pisikal a lugar; daytoy ket maysa a banag nga indibidual a panagkumit. Mabalin a dagiti tao “maiturong iti pannakaammo iti Apo”³⁹ a saanda a panawan dagiti pagilianda. Pudno, a dagiti nagkauna nga aldaw ti Simbaan, masansan a ti kayat a sawen ti kumbersion ti panangpanaw iti bukod a pagilian. Ngem itan mapasamak ti paguummongan iti tunggal pagilian. Impaulog ti Apo ti pannakabangon ti Zion⁴⁰ iti tunggal pagarian iti daga nga intedna kadagiti Santona no sadino ti nakayanakanda ken pagilianda. Ipadto ti nasantuan a kasuratan a dagiti tao “aguummongda nga agawidto iti daga a tinawidda, ken makapagsimpadanto iti amin a daga a naikari kadakuada.”⁴¹ “Ket tunggal pagilian ti paguummongan a lugar para iti bukodna a tattao.”⁴² Ti lugar a paguummongan para kadagiti Santo iti Brazil iti Brazil; ti lugar a paguummongan para kadagiti Santo iti Nigeri iti Nigeria; ti lugar a paguummongan para kadagiti Santo iti Korea iti Korea; ken dadduma pay. Ti Zion ti “natarnaw ti panagpuspusona.”⁴³ Ti Zion ket sadino man a lugar a yan dagiti nalinteg a Santo. Dagiti pablaak, komunikasion, ken kongregasion nga itan ket dandani aminen a miembro iti makagun-od kadagiti doktrina, tulbek, ordinansa, ken bendision ti ebanghelio, sadino man ti lugarda.

Kanayon nga agpannurayto ti naespirituan a salaknib iti no kasano ti panagbiag, saan a no sadinno ti pagbibiagan ti maysa a tao. Dagiti Santo iti tunggal daga agpapada a makagun-od kadagiti bendision ti Apo.

Pudno daytoy nga aramid ti Mannakabalin a Dios. Sibibiag. Ni Jesus ti Cristo. Daytoy ti Simbaanna, naisubli a mangipatungpal iti nadiosan a pagtungpalanna, agraman ti naikari a panaguummong ti Israel. Ni Presidente Gordon B. Hinckley ti propeta ti Dios ita nga agdama. Paneknekak daytoy iti nagan ni Jesucristo, amen.

1. Kitaen iti Genesis 12:1–2; D&K 132:29–32; Abraham 2:6–11.

2. Kitaen iti Genesis 26:1–4, 24, 28; 35: 9–13; 48:3–4; Juan 8:33, 39; Dagiti Aramid 3:25; 1 Nephi 17:40; 2 Nephi 29: 14; Jacob 5; Ether 13:7–8; D&K 52:2.

3. Kitaen, kas pagarigan, 1 Nephi 15:12–18.

4. Kitaen iti 1 Nephi 14:14; 15:14; 2 Nephi 30: 2; Mosiah 24:13; 3 Nephi 29:3; Mormon 8:15; D&K 133:26–34.

5. Ti tribu ni Levi ti nangipaay iti saserdote kadagiti tao ket saan a maibilang a kas maysa a tribu wenno umawat iti tawid ti tribu. Dua a lallaki nga annak ni Joseph, Manases ken ni Efraim, iti naikkan iti daga a tawidda. Naibilangda kadagiti tribu, a mangisaup iti amada, a ni Joseph. Napagtalinaed ngarud ti bilang dagiti sangapulo-ket-dua a tribu.

6. Levitico 26:33; kitaen met iti Jeremias 9:16.

7. Kitaen iti Genesis 22:16–18; 3 Nephi 20–22; Abraham 2:10–11.

8. Isaias 18:2, 7.

9. Kitaen iti Levitico 26:44; Deuteronomio 4:27–31; 28; 29; 30: 2–5; Nehemiah 1:9; Isaias 11:11–12; Jeremias 31:7–8, 10–12; Ezequiel 37:21–22; Amos 9:14–15; Mateo 24:31; Jacob 6:2; kitaen met iti Russell M. Nelson, “The Exodus Repeated,” Liahona, Abr. 2002, 30–39; Ensign, Hulio 1999, 6–13.

10. Kitaen iti Lucas 10:1, 17; Taga Efeso 4:11; Ti Pagannurotan ti Pammati 1:6.

11. Kitaen iti Mateo 28:19–20; Marcos 16:15.

12. 2 Taga Tesalonica 2:3. “Pannakatnag” naipatarus manipud iti Griego apostasia, kayatna a sawen “ikakalilis iti kinapudno.”

13. Kitaen iti D&K128:18; 132:45.

14. Kitaen iti Isaias 27:6.

15. Kitaen iti 1 Nephi 15:18; kitaen met iti panid ti paulo ti Libro ni Mormon, parapo 2.

16. Kitaen iti D&K 133:17.

17. 3 Nephi 21:1.

18. Kitaen iti Genesis 12:2–3; 26: 3–4; 35:11–12; ken dagiti paulo ti kapitulo iti 3 Nephi 21; 29.

19. Dagiti doktrina a mainaig iti pannakasayyasayya ken panangummong iti balay ti Israel iti nagkauna a leksion a naisuro iti Libro ni Mormon: “Kalpasan ti nasken a pannakaiwaras ti balay ti Israel maurnongdanto sangsangkamaysa manen; … sigud a sanga ti kayo-ti-olibo, wenno dagiti natda iti balay ti Israel, nasken a maisilpo, wenno maammuandanto ti pudno a Mesias, ti Apo ken Mannubbotda” (1 Nephi 10:14).

20. Kitaen iti Bruce R. McConkie, A New Witness for the Articles of Faithi (1985), 554.

21. Ni Abraham ket nadakamat iti 506 a bersikulo iti nasantuan a kasuratan: dagiti 216 iti Biblia; dagiti 290 kadagiti nasantuan a kasuratan iti pannakaisubli.

22. Dagiti katulagan mabalin pay a maawat babaen ti pannakaadaptar (kitaen iti Mateo 3:9; Lucas 3:8; Taga Galacia 3:26–29; 4:5–7; Abraham 2:9–10).

23. Kitaen iti D&K 124:58; 132:31–32.

24. Kitaen iti D&K 84: 33–40; 132:19; Abraham 2:11.

25. Dagiti Aramid 3:19, 21.

26. D&K 27:13. Kasta met nga impadto ni Pablo iti panawentayo “nga iti dispensasion ti pannakatungpal dagiti panawen [ti Apo] mabalin a mapagkaykaysa dagiti amin a banag ken ni Cristo, agpada nga adda iti langit, ken adda iti daga” (Taga Efeso 1:10).

27. D&K 27:6.

28. Ket maitutop a ni Moises, ti immuna a nangiturong kadagiti annak ti Dios iti daga a tawidda, nga isu ti mangipakumitto kadagiti tulbek ti panaguummong ti Israel iti naisubli a Simbaan. Napan ni Moises kada Pedro, Santiago ken Juan iti Bantay ti Panagbalbaliw-Langa ket sadiay ti nangtedanna kadakuada kadagiti isu met laeng a tulbek ti priesthood iti panawenda. Iti taripnong ti Simbaan idi Abril 1840, tinudingan ni Propeta Joseph Smith da Orson Hyde a mapan iti Jerusalem ta idatonda ti daga para iti panagsubli dagiti Hudio ken ti nawarawara nga Israel. Iti dayta a Domingo, ti Oktubre 24, 1841, nagparintumeng ni Elder Hyde iti Bantay dagiti Olibo ken nangidaton iti dayta a daga para iti pannakaummong dagiti Hudio ken ti Israel para iti nagkauna a tawidda.

29. D&K 110:11–12.

30. D&K 110:14–15.

31. Napateg ti kinapudno a dimteng ni Moises, Elias, ken ni propeta Elias iti Domingo a Paskua ti Panagungar, iti rugi ti Paskua.

32. Kitaen iti Malakias 4:5–6.

33. Kitaen iti D&K 110:16.

34. Jacob 1:7; Omni 1:26; Moroni 10:30, 32; D&K 20:59.

35. Kitaen iti D&K 137:6–8.

36. Kitaen iti 1 Taga Corinto 15:29; 1 Pedro 4:6.

37. Mateo 10:6; 15:24.

38. Kitaen iti Jeremias 16:16.

39. 3 Nephi 20:13.

40. Kitaen iti D&K 6:6; 11:6; 12:6; 14:6.

41. 2 Nephi 9:2.

42. Bruce R. McConkie, iti Conference Report, Mexico City Mexico Area Conference 1972, 45.

43. D&K 97:21.