Li tasal hu

Xb’aan laj Elder Allan F. Packer

Re li Setenta

Li k’anjel re li resilal li junkab’al ut li santil ochoch tento naq a’anaq junaq xkomon li qaloq’onihom.

Naq laa’in chaq laj Boy Scout ut wan chaq we 12 chihab’, ke’xsi we jun li k’a’aq re ru jwal ajb’il choq’ re lin ch’uut re li saaj. A’ab jun li ch’ina maal rik’in li rochoch re li cuero! Sa’ jun qaxikik sa’ jun campament, xoowulak sa’ li campament sa’ q’ojyin, chi t’aqt’aq xb’aan li saqb’ach sa’ li b’e. Ka’ajwi’ xink’oxla xlochb’al junaq li chaab’il xam, jo’kan ut, rik’in li ak’ maal, kin’ok chi sik’ok si’ rik’in jun li che’ t’anenaq. Naq yookin chixyok’b’al, kiraho’ inch’ool naq li maal ink’a’ nayok’ok. Sa’ xrahil lin ch’ool, kink’anjelak chi kaw ut chi ra inch’ool xinq’aj rik’in b’ab’ay li si’. Rik’in xxam jun chik li komon xink’e reetal lix ch’a’ajkilal. Moko xwisi ta li rochoch. Ab’anan, kiwil naq li rochoch kok’ jach ki’el. Li kixk’ut chiwu: jalb’ehinb’il chaq lin k’a’uxl rik’in li yookin chixb’aanunkil.

Naq yooko chixsik’b’al li taqenaqil loq’al, tento taqalaatz’a qu rik’in chixjunil li na’ajman ru ut ink’a’ too’iloq ka’ajwi’ jun malaj wiib’ reheb’ a’an, malaj sa’ jalan chik k’a’aq re ru maak’a’ rilom aran. Xsik’b’al li rawa’b’ejihom li Dios naxk’e sahil ch’oolejil¹. Wi aajel ru, tento naq yo’on wanqo re jalaak. Xjalb’al li kok’ paaltil rajlal moko jwal ta naqeek’a jo’ naq naqab’aanu li ninqi jalaak chiru li qayu’am.

Toje’ chaq, li Hermana Packer ut laa’in xoonume’ sa’ naab’al chi tenamit. Xqakawresi li qanumleb’ ut xkomon chik li hu. Xqak’ul li b’an aajel ru, xqab’aanu li tz’ile’k re li kawilal, ut xqak’ul li qanumleb’ ut li sello. Naq xoowulak, ki’ile’ li qahu ut, ut naq us ki’ile’ chixjunil, xookanab’aak chi ok.

Xtz’aqob’resinkil li napatz’man chi ok sa’ li taqenaqil loq’al a’an chanchan li ok sa’ jalan chik li tenamit. Li junjunq tixsik’ lix numleb’ sa’ musiq’ej. Laa’o moko naqaxaqab’ ta li napatz’man, a’b’an tento taqatz’aqob’resi sa’ junjunqal. Li k’uub’anb’il na’leb’ re li kolb’a-ib’ naxk’am chixjunil li tzol’leb’, li chaq’rab’, li taqlahom ut li k’ojob’anb’il k’anjel aajel ru re naq chiqajunilo wanq qak’ulub’ re ok sa’ li taqenaqil loq’al². Jo’kan ajwi’ “sa’ xk’ab’a’ lix tojb’al rix li maak xb’aan li [Jesukristo], chixjunileb’ li winq neke’ru chi kole’k”³. Li Iglees nokoxtenq’a, a’b’an moko naru ta naxb’aanu li patzb’il qe. Li qak’ulub’ re ok sa’ li taqenaqil loq’al nawulak jo’ jun li ajb’il ru chiru chixjunil li qayu’am.

Li Kristo kixk’ojob’ lix Iglees re qatenq’ankil. Kixb’oqeb’ o’laju chi winq li ani neke’qaxaqab’ jo’ profeet, aj ilol na’leb’ ut aj k’utb’esinel re xb’eresinkil li Iglees ut re xtzolb’aleb’ li tenamit. Li Xb’eenil Awa’b’ejil⁴ ut lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol⁵ juntaq’eeteb’ lix wankilal⁶, ut li Apostol li jwal najt chaq xwanjik jo’ Apostol a’an li sik’b’il ru jo’ Awa’b’ej re li Iglees. Eb’ li Setenta b’oqb’ileb’ re tenq’ank⁷. Eb’ laj jolominel moko xe’xxaqab’ ta li ajb’il ru re ok sa’ li taqenaqil loq’al. Kixb’aanu li Dios! Eb’ laj jolominel a’in b’oqb’ileb’ re tzolok, k’utb’esink, b’oqok, ut jo’ajwi’ kawresink re naq ink’a’ too’elq sa’ li b’e⁸.

Jo’ chanru nach’olob’aman sa’ li tasal hu re li Iglees: “Re naq tz’aqalaq ru li ajb’il ru re xtenq’ankileb’ li komon ut li junkab’al re xtz’aqob’resinkil ru li ajb’il ru re li taqenaqil loq’al, li Iglees naxjayali rib’ rik’in li teneb’ahom ak k’utb’il. Sa’ a’in wan lix tenq’ankileb’ li komon xyu’aminkil lix evangelio li Jesukristo, xxokb’al laj Israel rik’in li k’anjel re misioneer, xk’aak’alenkil li neb’a’ ut li majelal wan ut xb’aanunkil li jo’k’ihal naru re xkolb’aleb’ li kamenaq rik’in xyiib’ankil li santil ochoch ut xb’aanunkil li k’ojob’anb’il k’anjel”⁹. Aajeleb’ ru li kaahib’ chi k’anjel a’in ut chixjunil xkomon chik li taqlahom, moko yal yeeb’il ta. Rik’in lix tojb’al rix li maak li Jesukristo ut naq naqab’aanu chixjunil li aajel ru, naqak’e li juch’ aajel ru sa’ li qa numleb’ sa’ musiq’ej.

Sa’ li jolomil ch’utub’aj-ib’ a’in nak’utman chiqu li jalaak li taatenq’anq qe re taqakawresi qib’ chi us.

Li junkab’al a’an xyi li k’uub’anb’il na’leb’ re li kolb’a-ib’ ut maare jo’kan ajwi’ naq “xnimal ru k’ojob’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil” nayeeman re¹⁰. Li Awa’b’ej Boyd K. Packer kixye: “Li rajom sa’ xraqik chixjunil li k’anjel sa’ li Iglees a’an naq li winq ut li rixaqil ut li ralal xk’ajol sahaqeb’ xch’ool sa’ lix junkab’al”¹¹.

Li Awa’b’ej Spencer W. Kimball kixye: “Li qusilal, qajunes ut jo’ Iglees, taak’ulmanq xb’aan jo’ chanru naqil chi tiik xyu’aminkil li evangelio sa’ li qajunkab’al” ¹². Li k’anjel sa’ li santil ochoch ut li resilal li junkab’al a’an xkomon xyu’aminkil li evangelio sa’ li junkab’al ut tento naq a’anaq jun li k’anjel re li junkab’al ut moko ka’aj ta wi’ re li Iglees.

Li Xb’eenil Awa’b’ejil ut lix Molameb’ li Kab’laju neke’xjultika wi’chik qe li x’aajelil ru li resilal li junkab’al ut li k’anjel sa’ li santil ochoch¹³. Naq teesume li b’oqom a’an taanimanq lix sahil eech’ool eejunes jo’ ajwi’ lee junkab’al.

Sa’ li Tzol’leb’ ut Sumwank naqil: “Lix nimal ru xkutan li Qaawa’ taanach’oq chaq… Laa’o ut, jo’ iglees ut jo’ tenamit, ut jo’ aj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan, chiqamayeja chiru li Qaawa’ jun mayej sa’ tiikilal; ut chiqaq’axtesi sa’ lix santil ochoch… jun li hu tz’iib’anb’ilaq wi’ resileb’ li qakamenaq, li tz’aqalaq xchaab’ilal re anchal xk’ulub’ankil¹⁴.

Li “hu” a’an taak’uub’amanq rik’in resil li k’ab’a’ej ut li k’ojob’anb’il k’anjel re li Iglees nawb’il jo’ li Che’ re Junkab’al.

Laa’in tinwil ut tink’e li resil sa’ li na’ajej a’an xb’aan naq nawaj naq lix k’ab’a’eb’ li ani nekeb’inra wanq sa’ li hu a’an. Ma ink’a’ teeraj ajwi’ laa’ex?

Li raqal 128 re li Tzol’leb’ ut Sumwank naxye: “Xb’aan naq laa’o chi maa’aniheb’ [li qaxe’ qatoon] ink’a’ naru chi tz’aqlok qu, chi moko neke’ru chi tz’aqlok ruheb’ a’an chi maa’aniho laa’o”¹⁵.

Li resilal li junkab’al a’an jwal nim chiru ka’ajwi’ li resilal li xe’toonal, li k’ab’a’ej, xb’e li p,o ut na’ajej. Jwal nim chiru rilb’al li numenaq. Li resilal li junkab’al naxk’am ajwi’ li kutan anajwan naq naqak’uub’ li qesilal, naxk’am ajwi’ chaq li chal re chiqu naq naqatz’aqob’resi ru rik’ineb’ li chalkeb’ re chiqu. Jun li eetalil, jun li saaj na’b’ej li naxwotz xseraq’ ut jalam-uuch re lix junkab’al rik’ineb’ lix kok’al, a’an tz’aqal xb’aanunkil li resilal li junkab’al.

Jo’ ajwi’ li tz’aqonk sa’ li Loq’laj Wa’ak, wulak sa’eb’ li ch’utam, rilb’aleb’ li loq’laj hu, ut tijok sa’ junesal, xb’aanunkil li k’anjel re li resilal li junkab’al ut li santil ochoch tento naq a’anaq junaq xkomon li qaloq’onihom. Lix sumehomeb’ li qasaaj ut jalaneb’ chik rik’in lix b’oqomeb’ li profeet naxwaklesi qach’ool ut naxk’utb’esi naq li k’anjel a’in naru ut tento taqab’aanu chixjunileb’ li komon a’ yaal jarub’ chihab’ wan re.

Jo’ chanru kixch’olob’ laj Elder Quentin L. Cook: “[Ak] wan qik’in li tzol’leb’, li santil ochoch ut li tecnología” ¹⁶. Xb’aanunkil li k’anjel anajwan jwal junpaat ut li nat’ilok re a’an naq jwal b’ab’ayeb’ li komon neke’xk’e xwankil. Li k’anjel toj naraj li hoonal ut mayej, a’b’an chixjunil naru nab’aanunk re, ut moko ch’a’aj ta wi naqajuntaq’eeta chanru xb’aanuman yal junjunq chihab’ chaq anajwan.

Re xtenq’ankileb’ li komon, li Iglees kixch’utub’ li esil ut kixk’e li k’anjeleb’aal re naq naab’al re li k’anjel a’an taab’aanumanq sa’ li qochoch malaj sa’ li iglees ut sa’ li santil ochoch. Naab’al li t’ilom ak x’isiman. A’ yaal jo’ chanru chaq lee rilom junxil, anajwan jalan chik!

A’b’anan, wan jun chik li ramleb’ li ink’a’ naru narisi li Iglees: a’an naq ink’a’ naqaj xb’aanunkil li k’anjel. Li k’a’ru na’ajman a’an jun li rajb’al ut b’ab’ay li yalok q’e. Moko naraj ta naq wanq xk’ihal li qahoonal. B’ab’ay li hoonal, rajlal, tixk’e xsahil ru li k’anjel. K’ehomaq lee ch’ool re xk’eeb’al jun li yokob’, re xtzolb’al ut re xpatz’b’al lee tenq’ reheb’ li ani naxnaq xb’aanunkil. Textenq’aaq! Li k’ab’a’ej teetaw ut teek’am sa’ li santil ochoch taa’ok jo’ esil sa’ li “hu” ¹⁷.

Us ta naq yoo chi k’iik xtz’aqonikeb’ li komon, naqak’e reetal naq jwal b’ab’ayeb’ li neke’tz’aqon rajlal re xsik’b’al li k’ab’a’ej ut xb’aanunkil li k’ojob’anb’il k’anjel re li santil ochoch reheb’ lix junkab’al¹⁸. Aajel ru jun xjalb’al ru li aajel ru choq’ qe. Meekanab’ li jalaak, chapomaq b’an! Li jalaak a’an xkomon li nimla k’uub’anb’il na’leb’ re li sahil ch’oolejil.

Li k’anjel a’in tento taab’aanumanq, moko re ta xchaab’ilob’resinkil li Iglees, reheb’ b’an li qakamenaq ut qe ajwi’ laa’o. Laa’o ut jo’ ajwi’ li qaxe’ qatoon kamenaqeb’ aajel ru choq’ qe li juch’ sa’ li qanumleb’ sa’ musiq’ej.

Li “naxchap wi’ rib’ ”¹⁹ li qajunkab’al chiru chixjunil li hoonal naru nak’eeman ka’ajwi’ sa’ li santil ochoch rik’in li k’ojob’anb’il k’anjel re li tz’ape’k sa’ junajil. Xb’aanunkil moko ch’a’aj ta: teetaw junaq li k’ab’a’ej ut teek’am sa’ li santil ochoch. Rik’in xnumik li hoonal laa’ex texruuq chixtenq’ankileb’ jalan chik komon xb’aanunkil.

B’ab’ay ajwi’ li komon li ink’a’ neke’ru, a’b’an chixjunil—chixjunil—neke’ru chi b’aanunk re a’in!

Wan li osob’tesihom naqil ru xb’aan li k’anjel a’in. Naab’aleb’ li yuwa’b’ej ut aj jolominel neke’k’oxlak chirix lix wanjik li ruchich’och’ anajwan ut li k’a’ru naxb’aanu sa’eb’ li junkjab’al ut li saaj.

Laj Elder David A. Bednar kixyeechi’i: “Ninb’oqeb’ li saaj re li Iglees xtzolb’al chirix lix musiq’ laj Elias… Ut ninyeechi’i eere naq kolb’ilaqex chiru li xk’iijik li xik’ na’ilok qe. Naq textz’aqonq sa’ li santil k’anjel a’in ut teera, kolb’ilaqex sa’ lee ch’ajomal ut chiru lee yu’am” ²⁰.

Ex was wiitz’in, xwulak xhoonalil risinkil rochoch li qamaal ut xik chi k’anjelak. Ink’a’ taqasach rix lix taqenaqil loq’al li qajunkab’al xb’aan li k’a’ru ink’a’ aajel ru.

A’an a’in lix k’anjel li Qaawa’ li tento te’xb’aanu li komon ut li ink’a’ komon, saaj ut tiix, winq ut ixq.

Ninraq li waatin rik’in li xb’een raqal li b’ich 324 sa’ ingles, ninjal jun li aatin:

“Waklinqex, Ex [Sant] re li Dios.
Kanab’omaq k’ehok chi b’ab’ay.
K’e ch’oolej ut aamej ut k’a’uxleb’aal ut metz’ew
Re k’anjelak chiru li Rey reheb’ li Rey”21.

Li Jesukristo a’an li Rey! Ninch’olob’ xyaalal chirix A’an, sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo. Amen.