“Ina Ia Mafai Ona Ou Aumai o Tagata Uma ia te A’u”
Saunia e Elder Dale G. Renlund
O Le Korama a Aposetolo e Toasefululua
A tatou latalata atili i le Atua, o le a oo mai le mana fesoasoani o le Togiola a Iesu Keriso i o tatou olaga.
O’u uso e ma tuafafine, a o nofo ai i Aferika, sa ou sailia se fautuaga mai ia Elder Wilford W. Andersen o le Fitugafulu e uiga i le fesoasoani atu i le Au Paia o e sa ola matitiva. Sa aofia ai i malamalamaaga ofoofogia sa ia faasoa mai ia te au le tala lenei: “O le faateleina lava o le lē vavalalata o le sootaga o lē e foai atu ma lē e mauaina, o le faateleina foi lena o le atiaeina e le tagata e mauaina se mea o le lagona, e tatau ona ia maua fua se mea.”
O le mataupu faavae autu lea o le polokalama uelefea a le Ekalesia. A le mafai ona faafetaiaia e tagata o latou lava manaoga, latou te liliu muamua atu lava i o latou aiga. A mavae, pe a manaomia, e mafai ona latou liliu atu i taitai o le Ekalesia i le lotoifale mo se fesoasoani mo o latou manaoga faaletino. E sili atu ona latalata tagata o aiga ma taitai o le Ekalesia i le lotoifale ia i latou o ē e le tagolima, aua na fetaiai soo ma ni tulaga talitutusa faapenei, ma iloa le ala sili e fesoasoani atu ai. Ona o lo latou vavalalata ma le tagata foai, o tagata e mauaina le fesoasoani e tusa ai ma lenei mamanu, e lotofaafetai ma e seāseā maua i se lagona e tatau ona latou maua fua se mea.
O le manatu—“o le faateleina lava o le lē vavalalata o le sootaga o lē e foai atu ma lē e mauaina, o le faateleina foi lena o le atiaeina e le tagata e mauaina se mea o le lagona, e tatau ona ia maua fua se mea”— e i ai foi ni faatatauga loloto faaleagaga. O lo tatou Tama Faalelagi ma Lona Alo, o Iesu Keriso, o ni Tagata Foai silisili. O le faateleina o lo tatou faataumamaoina o i tatou mai ia i Laua, o le faateleina foi lena o lo tatou lagona e tatau lava ona tatou maua fua ni mea. E amata ona tatou mafaufau faapea ua tatau ia i tatou le alofa tunoa ma e i ai faamanuiaga o loo nofoaitalafu ia i tatou. Ua tatou matele lava i le vaavaai solo, ia iloa mea e fai faapito, ma lagona ai le ita—po o le tiga—i mea le talafeagai tatou te vaaia. E ui e mafai ona faatulaga mai le le talafeagai mai mea itiiti e oo i le tiga ogaoga, ae a tatou mamaoese mai le Atua, e oo lava i nai mea iti e le tutusa e foliga tetele. Tatou te lagona faapea e i ai i le Atua se matafaioi e lipea ia mea—ma faia loa i le taimi lava lena!
O le eseesega e faia e lo tatou latalata atu i le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso o loo faaalia i le Tusi a Mamona i le eseesega faigofie i le va o Nifae ma ona uso matutua, o Lamana ma Lemuelu:
-
Sa ia Nifae se “naunau tele e fia iloa mealilo a le Atua, o le mea lea, na [ia] tagi atu ai i le Alii,” ma sa faamalūlūina lona loto. I le isi itu, sa taumamao Lamana ma Lemuelu mai le Atua—sa le iloa e i laua o Ia.
-
Sa talia e Nifae le tofiga faigata e aunoa ma se faitio, ae o Lamana ma Lemuelu “sa muimui … i mea e tele.” O le muimui o se faataitaiga faatusipaia lea o le tomumu pei se tamaitiiti. O loo tusia i tusitusiga paia faapea “sa muimui i laua ona sa laua le iloa faiga a lena Atua o le na foafoaina i laua.”
-
O le latalata o Nifae i le Atua na mafai ai ona ia iloa ma talisapaia le “alofa mutimutivale agamalu” o le Atua.” I se eseesega, ina ua vaai atu Lamana ma Lemuelu o maua e Nifae faamanuiaga, sa “feitai … ia te ia ona sa [laua] le malamalama i alofa’iga a le Alii.” Na talitonu Lamana and Lemuelu sa la agavaa mo faamanuiaga na latou mauaina ma mafaufau ma le feitai sa tatau ona la mauaina faamanuiaga e sili atu. Na foliga mai sa la vaai i faamanuiaga a Nifae o ni “mea sese” sa faia ia i laua. O se faataitaiga faatusipaia lenei o le lagona le fiafia o lou le mauaina o mea e te manatu e tatau ona e maua fua.
-
Sa faatino e Nifae le faatuatua i le Atua e ausia ai mea sa tau atu ia te ia e fai. I se eseesega, o Lamana ma Lemuelu, ona o le “maaa i o [la] loto, … [na] le vaai atu ai i le Alii e pei ona sa tatau ai ia te i [laua].” Sa laua lagona e faapea o le tiute o le Alii le saunia o ni tali i fesili la te lei tuuina atua. “E le faailoa mai e le Alii ia te i [maua] se mea faapena,” sa laua fai mai ai, ae sa lei taumafai e fesili. O se faataitaiga faatusipaia lenei o le le talitonu ma le faatauemu.
Ona sa laua mamao mai le Faaola, sa muimui ai Lamana ma Lemuelu, sa faatupu vevesi, ma sa lē faatuatua. Sa la lagona le le talafeagai o le olaga ma sa tatau ia i laua le alofatunoa o le Atua. I se eseesega, ona sa ia latalata atu i le Atua, masalo sa iloa e Nifae o le a sili ona le talafeagai le olaga mo Iesu Keriso. E ui sa matua leai se agasala, ae o le a sili ona mafatia le Faaola.
O le faateleina o lo tatou latalata atu ia Iesu Keriso i mafaufauga ma manatu o o tatou loto, o le faateleina foi lena o lo tatou talisapaiaina o Lona puapuagatia le sala, o le faateleina foi lena o lo tatou lotofaafetai mo le alofa tunoa ma le faamagaloga, ma o le faateleina foi lena o lo tatou mananao atili ia salamo ma avea e faapei o Ia. O lo tatou mamao tonu mai le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso e taua, ae o le itu o loo tatou agai i ai e sili atu ona taua. E sili atu le fiafia o le Atua i tagata agasala ua salamo o loo taumafai ia faalatalata atili atu ia te Ia nai lo tagata faafia-amiotonu, tagata sailiili masei o e, e pei o le au Farasaio ma tusiupu anamua, e le iloa lo latou matua manaomia tele ona salamo.
A o o’u laitiiti, sa ou usuina se pese Kerisimasi Suetena lea e aoao mai ai se lesona faigofie ae mamana—o le faalatalata atu i le Faaola e mafua ai ona tatou sui. E faapenei ia upu:
A susulu mai le taeao o le Kerisimasi
Ou te fia alu i le fale o manu,
I le mea e i ai le Atua i le po
E taoto ai i luga o vaovao.
E maeu le lelei o Lou naunau
E afio mai i le lalolagi!
Ou te le fia maumaua nei
O’u aso o le talavou e toe agasala ai!
A tatou aveina faafaatusa i tatou i le fale o manu i Peteleema, “lea na taoto ai le Atua i vaovao i le po,” o le a mafai ona tatou iloa lelei atu le Faaola o se meaalofa mai se Tama Faalelagi agalelei ma alofa. Nai lo le lagonaina e tatau lava ona tatou maua fua Ana faamanuiaga ma le alofa tunoa, ia tatou atinaeina se manao malosi ia taofia le toe faatiga i le Atua.
Po o fea lava le itu o tatou agai i ai i le taimi nei po o le mamao o i ai nei mai le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso, e mafai lava ona tatou filifili ia liliu atu ia te i Laua ma faalatalata atili atu ia te i Laua. O le a La fesoasoani mai ia i tatou. E pei ona ta’u atu e le Faaola ia sa Nifae ina ua mavae Lona Toetu:
“Ma na auina mai a’u e lo’u Tama ina ia sii ae au i luga o le satauro; ma a mavae ona sii ae o au i luga o le satauro, ina ia mafai ona ou aumai o tagata uma ia te au, …
“Ma le pogai lenei na sii ai au i luga; o lea, e tusa ai ma le mana o le Tama, o le a ou aumai ai tagata uma ia te au.”
Ina ia faalatalata atili atu i le Faaola, e tatau ona tatou faateleina lo tatou faatuatua ia te Ia, osia ma tausia feagaiga, ma maua le Agaga Paia e faatasi ma i tatou. E tatau foi ona tatou galulue ma le faatuatua, tali atu i taitaiga faaleagaga tatou te mauaina. O nei elemene uma e o mai faatasi i le faamanatuga. O le mea moni, o le ala sili ou te iloa e faalatalata atili ai i le Atua o le saunia lea ma le maelega ma aai ma feinu ma le agavaa i le faamanatuga i vaiaso taitasi.
Na faasoa mai e se matou uo i Aferika i Saute le ala na ia iloa ai lenei mea. A o avea Diane ma tagata fou liliu mai, sa ia auai i se paranesi i fafo atu o Johannesburg. I se tasi Aso Sa, a o ia alala ai i le faapotopotoga, o le mamanu o le falesa na le mafai ai ona iloa o ia e le tiakono a o tufaina le faamanatuga. Sa le fiafia Diane ae sa lei fai atua se tala. Sa iloa e se isi tagata lona le maua o le faamanatuga ma ta’u atu i le peresitene o le paranesi ina ua uma le sauniga. Ina ua amata le Aoga Sa, sa valaaulia atu Diane i se potuaoga sa leai nisi na i ai.
Sa sau i totonu se perisitua. Sa ia tootuli i lalo, faamanuia ni nai falaoa, ma tuu atu ia te ia se fasi falaoa. Sa taumafa o ia. Na toe tootuli le [perisitua] ma faamanuia ni nai vai ma avatu se tamai ipu ia te ia. Sa ia inuina. Mulimuli ane, sa tasoo mai ni manatu se lua ia Diane: Muamua, “Oi, sa faia [e se o umiaina le perisitua] lenei mea mo na o a’u lava.” Ona sosoo lea, “Oi, sa faia [e le Faaola] lenei mea mo na o a’u lava.” Sa lagona e Diane le alofa o le Tama Faalelagi.
O lona iloaina o le taulaga a le Faaola sa na o mo ia lava, na fesoasoani lea ia te ia e lagonaina le latalata ia te Ia ma faamumuina se manao lofituina ina ia faatumauina lena lagona i lona loto, e le na o le Aso Sa, ae o aso uma. Sa ia iloaina e ui sa ia nofo i se faapotopotoga e ai ma inu i le faamanatuga, ae o feagaiga na te faafouina i Aso Sa taitasi na patino lava ia te ia. Na fesoasoani le faamanatuga—ma faaauau pea ona fesoasoani—ia lagona ai e Diane le mana o le alofa faaleatua, iloa le aao o le Alii i lona olaga, ma faalatalata atili ai i le Faaola.
Ua faailoa mai e le Faaola o le faamanatuga o se mea taua tele i se faavae faaleagaga. Sa Ia fetalai:
“Ma ou te tuu atu ia te outou se poloaiga ia outou faia nei mea [ai ma inu i le faamanatuga]. Ma afai tou te faia pea nei mea amuia outou, ona ua outou atiae i luga o lau papa.
“Ae o soo se tasi e i totonu ia te outou na te faia se mea e sili atu pe itiiti mai nai lo nei mea, ua le atiae i luga o lau papa, a ua atiae i luga o se faavae oneone; ma pe a to mai uaga, ma oo mai lologa, ma agi mai matagi, ma taia ai i latou, o le a pauu i latou.”
E lei fetalai mai Iesu “afai e oo mai timuga, afai e oo mai lologa, ma afai e agi mai matagi” ae [sa fetalai mai] “pe a.” E leai se tasi e mafai ona aloese mai faigata o le olaga; tatou te manaomia uma le saogalemu lea e sau mai le aai ma feinu i le faamanatuga.
I le aso o le Toetu o le Faaola, na malaga ai ni soo se toalua i se aai e ta’ua o Emau. Ma sa leiloaina, sa faatasi le Alii toetu ma i laua i le faigamalaga. A o latou malaga, sa Ia aoaoina i laua mai tusitusiga paia. Ina ua la taunuu i le la nofoaga, sa la valaaulia o Ia e fai’aiga ma i laua.
“Ua taoto ia e taumafa faatasi ma i laua, ona tago ai lea i le areto, ua faafetai, ua tofitofi, ma avatu ia te i laua.
“Ona pupula ai lea o laua mata, ua la iloa o ia; a ua mou o ia nai ia i laua.
“Ona la fetautalatalaai lea, E lei mu ea o ta loto i totonu ia i taua, ina ua fetalai o ia ia te i taua i le ala, ina ua faamatala mai foi e ia o Tusi ia te i taua?
“Ua la tutu i luga i lea lava itu aso, ua toe foi atu ai i Ierusalema, ua maua atu foi e i laua [Aposetolo] ua faapotopoto faatasi.”
Ona la molimau atu lea i Aposetolo “E moni, ua toe tu le Alii. …
“Ua la faamatala atu mea na faia i le ala, ona ua iloa foi o ia e i laua ina o tofitofi le areto.”
E fesoasoani moni lava le faamanatuga ia tatou iloa lo tatou Faaola. E faamanatu mai foi ia i tatou Lona puapuagatia le sala. Pe a na faapea e talafeagai le olaga, tatou te le toetutu lava; tatou te le mafai ona tutu ma le mama i luma o le Atua. I lea tulaga, ou te faafetai ai i le le talafeagai o le olaga.
I le taimi lava e tasi, e mafai ona ou faamamafa atu e faapea, ona o le Togiola a Iesu Keriso, i le faaiuga, i se malamalama e faavavau i mea uma, o le a leai se tulaga o le le talafeagai. “O mea uma e le talafeagai e uiga i le olaga e mafai ona faasa’oina.” Atonu o le a le suia o tatou tulaga o i ai nei, ae e ala mai i le agaalofa, agalelei, ma le alofa o le Atua, o le a tele atu ai mea tatou te mauaina uma nai lo mea e tatau mo i tatou, e sili atu nai lo mea na tatou galulue ia mauaina, ma e sili atu nai lo mea e mafai ona tatou faamoemoe i ai. Ua folafola mai ia i tatou o le a “soloiesea foi e le Atua loimata uma i o [tatou] mata; e leai foi se toe oti, po o se faanoanoa, po o se aue, e leai foi se toe puapuaga; aua ua mavae atu mea muamua.”
Po o fea lava o e tu ai i lau mafutaga ma le Atua, ou te valaaulia oe ina ia faalatalata atili i le Tama Faalelagi ma Iesu Keriso, o Lagolago ma Foai Tupito ia o mea uma e lelei. Ou te valaaulia oe ina ia auai i le sauniga faamanatuga i vaiaso taitasi ma ai ma inu i faatusa paia o le tino ma le toto o le Faaola. Ou te valaaulia oe ina ia lagona le latalata atu o le Atua a o Ia faailoa atu o Ia ia te oe, e pei ona Ia faia i soo anamua, i le “tofitofi o le areto.”
A e faia, ou te folafola atu o le a e lagonaina le latalata atili i le Atua. O uiga masani o le tomumu e pei o se tamaitiiti, le manatu e tatau lava ona e maua fua se mea, ma le le talitonu i upumoni o le a mouese atu. O le a suia nei lagona i lagona o le alofa ma le faafetai sili atu mo le meaalofa a le Tama Faalelagi o Lona Alo. A tatou faalatalata atili atu i le Atua, o le a oo mai le mana gafatia o le Togiola a Iesu Keriso i o tatou olaga. Ma, e pei o soo i le ala i Emau, o le a tatou iloaina le faatasi mai o le Faaola i le taimi atoa. Ou te tautino atu ai ma molimau atu ai i le suafa o Iesu Keriso, amene.