Rooro n Aomata ake a Kona n Totokoa te Bure
Ngkai kam anga reirei, kairiiri, ao n tangiriia natimi n ana kawai te Uea, kam kona ni karekei kaotioti aika onoti ake a na buoki ngkami ni karaoi ao ni kataniia natimi bwa a na ninikoria n totokoa te bure.
Teuana ma te iterana te ririki n nako, e taetae Beretitenti Russell M. Nelson ni kainnanoan “te reirei ao ni buoka te roro ae kona n totokoa te bure.”1 Te kibuntaeka anne—“te roro ae kona n totokoa te bure”—e korakora nanona ibukiu n te tamnei.
Ti karineia ataei ake a kataia ni maiuakina te itiaki ao n ongotaeka. I kakoaua korakoraia angiina ataei ni kabuta te aonaaba. A kai waekoa ni marurung, “n nanomatoa ao n aki kamwaeieaki”2 n rinanin nako te kaangaanga ao taabo. Ataei aikai atai kinaakiia, a namakina ana tangira te Tama are i Karawa ibukiia, ao n ukora kawakinan Ana kantaninga.
E ngae n anne, iai ataei ake a korakai n tei n “nanomatoa ao n aki kamwaeieaki” ao ake a kai ikoaki nanoia.3 A kai konaaki n aia itera nako man “ana kainikatebe teuare e buakaka”4 ao a kainnanoa kakorakorakiia ao boutokakiia. Bon oin kaungaakira mairouia ni karekerekeira ni buakana te bure inanon ara konabwai ni kairiia natira nakon Kristo.
Ongora nakon ana taeka Unimwaane Bruce R. McConkie e kaniia 43 te ririki n nako:
“Ngkai kaain te Ekaretia, ti irekereke ma te buaka ae korakora. Ti mena inanon te buaka. Ti riki bwa mwakoron ana mwakuri Kristo ni buakana Rutibeero. …
“Te buaka n tamnei are e ruoniira e kananokawaki are e riki man mwaitin tionakoia aomata, tabeua a kamamate, te bwai ae aki boou. …
“Ngkai akea ae a na kona aomata n rineia te raoiroi ke te buakaka inanon te buaka aei.”5
N te bong aei e reitinako te buaka ma rikiraken korakorana. Ti bane n riingaki n te buaka, ao natira a mena imoan te rain ni kaitarai taian kakauntaba. N anne, te kainnano ae riai ni karaoaki ibukira bon kakorakorakira n te maiu n tamnei.
Kamanoakiia natira ni karikiia bwa taan totokoa te bure bon te mwakuri ao te kakabwaia ibukiia kaaro, tiibu, kaain te utu, taan reirei, ao taan kairiiri. Ngaira ni kabane ti uota te mwioko n ibuobuoki. E ngae n anne, e a tia te Uea n tuangiia kaaro n reireiniia natiia “n oota n tuan te rairannano, onimaki iroun Kristo Natin te Atua ae maiu, ao te bwabetito bon ana bwaitituaraoi te Tamnei ae Raoiroi” ao “n tataro, ao n nakonako n te eti imatan te Uea.”6
Ti na kanga ni “kaikawaiarake natira inanon te oota ao te koaua”7 e riki bwa te titiraki ni kakaewenako nakon temanna ibukiia utu nako ao ataei, ma te Tama are i Karawa e anga kainibaire aika tabangaki ake a na buokiira. Te Tamnei e na anai nanora ni kawai aika moan te korakora are ti na kona ni kamanoia natira n te maiu n tamnei.
Ni waakinna, karekean te atatai ni kakawakin te mwiokoaki aei e bon riai. Ti riai n atai kinakira—ao ngaiia—ao bukin te kantaninga imwaain ae ti na kona ni buokiia natira n nooria bwa antai ngaiia ao bukin tera a mena ikai. Ti riai ni buokiia n ataia n akea te titiraki bwa ngaiia bon naati mwaane ao aine iroun te Tama are i Karawa ao iai baike e kantaningai mairouia.
Te kauoua, ataakin tuan te rairannano e bon riai ibukin totokoan te bure. N riki bwa te aomata ae totokoa te bure tiaki nanona bwa ko riki n akea am bure, ma ko na reitinako n raira nanom, n taratara raoi, ao n tau. Tao n riki bwa te aomata ae totokoa te bure e roko bwa te kakabwaia ae okioki n totokoa te bure. N aron ae taku Iakobo, “Kam na rarawa nakon te riaboro, ao ane e na biri nako mai iroumi iai.”8
Taan buaka aika ninikoria “a bon rang korakora aki mamaakuia ibukin ninikoriaia … ; ma nooria bon tiaki ti aei—bwa bon mwaane aika … kokoaua n taai nako ni bwaai nako ake a onimakinaki iai. Eng, … bwa a bon tia n reireinaki bwa a na kaawakin ana tua te Atua man nakonako ma te eti i matana.”9 Mwaane aika a nako ni buaka a uoti anuan Kristo bwa aia bwainibuaka ni kaitara aiaia. E kauringiira Beretitenti Thomas S. Monson bwa “te wewete n ninikoria e teimatoa ni kaoti nakoira ni kabane. Ni katoa bongin maiura e kainnanoa te ninikoria—tiaki n tii n taai aika riki ma n angin te tai ngkai ti karaoi babaire ke ni kaekai kaangaanga ake a katobibira.”10
Natira a katokai otangaia n tamnei ngkai a katea bannaia ni katoa bong kanga ana reirei Kristo. Tao ti aki tarai kakawakin aia konabwai natira n oota n te reirei bannaia ana reirei ni katoa bong. E reirei Beretitenti Henry B. Eyring ni “moantaai ni karaoia ao n teimatoa.”11 Ngaia are te kateniua ni kiing ni buokiia natira bwa a na ririba te bure e na moanaki mangkai a uarereke ni karin aan ana reirei ao tuan te euangkerio nakoia—man booki aika tabu, Taekan te Onimaki, te boki ae irariki Ibukin Kakorakorakiia Kairake , kunan te Buraimwari, kuna n taromauri, ao oin ara kakoaua—are e na kairiia ataei nakon te Tia Kamaiu.
Karikirakea bwa ai anuam te tataro n reitinako, kamatebwaian booki aika tabu, te bootaki n utu n te tairiki, ao te taromauri n te Tabati ae bwanin, te nano ae reitinako, ao aron kakawakim ma korakoram, n taekana teuana, te etieti n te tamnei. N te aonaaba n te bong aei ike e aanaki iaan te etieti ma a bane ni mauna nako, natira a riai n oota bwa tera te etieti ni koaua ao bukin tera e rangin kakawaki—aimoarara riki ngkai ti katauraoiia ni karaoi ao ni kawakin berita aika tabu n te bwabetito ao n te tembora. Ngkai Taetaekina Au Euangkerio e reirei, “Kawakinan te motinnano e katauraoiia aomata [n raonaki ma kairake n aomata] ni karaoi ao ni kawakin berita aika tabu.”12
E reirei Unimwaane Jeffrey R. Holland, “Ngkana ti marooroakina taekan kawakinan berita aika tabu, ti taekina kakawakin ara kantaninga n te maiu n rabwata.”13 Iai te aki taneiai ni karaoan ao kawakinan ara berita ma Tamara are i Karawa. E ataa aio teuare e buakaka, ngaia are e kamangaoi nanoia aomata ni karaoan berita aikai.14 Ni buokiia natira n oota, ni karaoi, ao ni kawakin berita aika tabu bon teuana te kiing ni karaoa te roro aei bwa a na totokoa te bure.
Ti na kanga ni katauraoiia natira ni karaoi ao ni kawakin berita aika tabu ngkai a rin ao n rikirake ni kawain aia berita? N reireiia natira ni kawakin berita aika bebete ngkai a uarereke e na kakorakoraia ni kawakin berita aika tabu rimwi ngkana a ikawai.
N na tibwaua te katooto ae bebete. Ni bootakin te utu n te tairiki, e titiraki te karo, “E uara aron ara reitaki inanon ara utu? Lizzie ae nimaua ana ririki ni maiu e ngurengure bwa mwaanena ae e ikawai, Kevin, e rang ni bwabwainingareia ao ni kamaraka nanona. E rawa Kevin ni kaotia ae eti Lizzie. E titiraki tinan Kevin tera ae kona ni karaoia bwa e aonga n nakoraoi riki ma mwaanena. E iango Kevin ao ni berita nakon Lizzie bwa e na aki manga bwainingaireia ni kabanea te bong anne.
Ni banen te bong are imwiin ngke a bane n ikotaki te utu ibukin te tataro n utu, taman Kevin e titirakina Kevin bwa tera ae e a tia ni karaoia. Ana kaeka Kevin e kangai “Tamau, I kawakina au berita!” E kariaia Lizzie ma te kukurei, ao te utu a kamoamoa Kevin.
Tinan Kevin e baireia bwa ngkana e kawakina ana berita ibukin teuana te bong, e aera ngkai e na aki kona ni karaoia ibukin uabong te bong? E kariaia Kevin ni manga kataia riki ni karaoia. E a nako uabong te bong, e tokanikai Kevin ni kawakinan ana berita ma te nakoraoi, e taku Kevin, “I kawakina au berita ibukina bwa I taekinna bwa N na karaoia.”
Te tokanikai iaon te bwai ae uarereke, kawakinan taian berita ma te tokanikai e kairiko nakon te etieti. Te reitinako ni maiuakina kawakinan te berita bon te katauraoi n te tamnei ibukiia naati ni karekei aia moan berita n te bwabetito ao ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi, ike a berita bwa a na beku ibukin te Atua ao ni kawakin Ana tua. 15 Berita ao tua aika tabu aki mamaenako.
N ana boki Taniera, ti reiakinaki taekan Tiateraka, Metiaka, ao Abetenoko n rawa n taromauriia antin te Uea ae Nebukaneta.16 E kauring te Uea nakoia bwa a na karenakoaki inanon te ai ae urarake ngkana aki ongo. A rawa ao a taku:
“Ngkana tao arona, ao E kona Atuara ae ti toro i Rouna ni kamaiuira man te nenikanaiai ae ura m’aka te ai iai. …
“Ma ngkana tao E aki, ao ke e ataki aei i iroum, te uea, ba ti na aki toro irouia.”17
“Ma ngkana tao E aki.” Iangoi nanon taeka aika teniua aikai ao a kanga n irekereke ni kawakina berita aika tabu. Ataenimwaane aika teniman aikai a aki kabotoa aia ongotaeka iaon kamaiuakiia. E ngae ngke tao a na aki kamaiuaki, a na bon kawakin aia berita ma te Uea ibukina bwa a taku bwa a na kona. Kawakinan berita aika tabu a bitaki n taainako ibukin ara kaangaanga. Mwaane aika teniman aikai, n aroia tautia aika rorobuaka ake a kakaonimaki boni katooto aika kamiimi n totokoa te bure ibukiia natira.
A kanga katooto aikai ni maiuakinaki inanon mweengara ao nakoia ara utu? “Teutana imwiin teutana, te reirei teuana imwiin te reirei teuana,”18 ti buokiia natira n rinanon teutana te tena. Ngkai a kawakin aia berita, a na namakina te Tamnei inanon maiuia. E reirei Unimwaane Joseph B. Wirthlin bwa “te kabanea ni korakora ni bwaintangira ibukin te etieti bon teimatoan ana iraorao te Tamnei ae Raoiroi.”19 Ngkanne aia onimaki natira a rikirake ni korakora imatan te Atua.20 Man te rongorongo aei n te etieti e karokoa korakoran, te roro n totokoa te bure.
Tariu ao mwaaneu, tauiia ami ataei aika uarereke—kaningkami ma ngaiia bwa aonga n noori kateimi n aro ao n tarai ngkami ni kawakin ami berita aika tabu. “Ataei bon taan katooto, ngaia are anganiia baika a manena bwa a na katotonga.”21 Ni koauana ti ibuobuoki n reireiniia ao ni kaikawaarake te roro ae totokoa te bure nakon ana berita te Uea man berita aika tabu.
I kakoaua bwa Iesu Kristo e kaira te Ekaretia aei. Ngkai kam anga reirei, kairiiri, ao n tangiriia natimi n ana kawai te Uea, kam kona ni karekei kaotioti aika onoti ake a na buokiko ni karaoi ao ni kataniia natimi bwa a na ninikoria n rawa nakon te bure. Au tataro bwa natira a na namakina naba ana taeka Nibwaai: “Ko kona ni karikai bwa N na ruru imatan te bure?”22 I kakoaua bwa ara Tia Kamaiu e mate ibukin buren te aonaaba23—ibukina E taku bwa E na karaoia—ao bwa E tangiriira nakon are ti kona n namakinna ngaira aomata24—ibukina bwa E taku bwa E na karaoia. N aran Iesu Kristo, amen.