E kanga ni Buokiko te Tamnei are Raoiroi
Te Tamnei ae Raoiroi e kauringko, te Tamnei ae Raoiroi e anganiko te rau, ao te Tamnei ae Raoiroi e kaotioti nakoim.
N tairikin te Moanibong te tai ae tuai maan n nako, ngai ma kaain abau Lesa ti kawara mweengaia taanga n ataei ae a mena irarikira. Ngke ti mena ikekei, a kaoira te utu bwa ti na tiku ibukin te bootaki ni utu n te tairiki, a tuangira bwa natiia te mwane ae ai ruaiua ana ririki e katauraoa te reirei. Ti bon tiku!
Imwin te anene ni kaukuuki, te tataro, ao maroro n utu, e a waaki te ataeinimwane ae ruaiua ana ririki ni moana warekan ana titiraki ae niniwana ni kairaki inanon ana reirei are koreia: “E kanga ni buokiko te Tamnei ae Raoiroi?” Te titiraki aei e waakin marooro aika nano inanon te utu are a tibwai aia iango ao nanoia. I rang n riingaki man ana katauraoi ara tia reirei ae katauraoia ao ana titiraki ae rangi n okioki ae kakibea nanou.
Ngkanne, I a manga bon titirakinai, “E kanga ni buokiko te Tamnei ae Raoiroi?”—te titiraki ae kaineti riki nakoimi ni kabane ataein te Buraimwari ake a koro waniua aia ririki ao ni katauraoi ibukin te bwabetitoaki ao ibukimi ataei ake a tia ni bwabetitoaki ao ni karekea te Tamnei are Raoiroi. E bon kaineti naba nakoia ngaa aika tibwa tia n rairaki.
I kaoira ngaira n tatabemaniira, aika ti tabe n ongora n te maungatabu aei, ataein te Buraimwari, bwa a na iangoa, “E kanga ni buokiko te Tamnei ae Raoiroi”? Ngkai I kabanea nanou nakon te titiraki aei, I waetata n uringa au namakin man au tai n ataei. Aio te karaki ae I kaongoraea Unimwaane Robert D. Hales n te tai ae uarereke imwiin weteakiu nakon te Kooram n Abotoro n te Tengaun Ma Uoman ao ike e karina taekana inanon ana maekatiin te Ekaretia are e korea iai aron maiu.1 Tabeman iroumi a tia n ongo te karaki aei, ma e mwaiti ae a tuai.
Ngke ai 11 au ririki, ngai ma tamau ti nakonako n te kawai ae abwabwaki n tain te kabuebue n te maunga irarikin mwengara. Ngke e tamwarake tamau n ae kabwatete, I kiba man teuana te bwaa ae rababa nakon are teuana, irarikin te kawai. I tamwarakea teuana te bwaa ae rababa, I a moana ni koobwaarake nako aona. Ngke I karaoa anne, I kubanako bwa e raweai tamau man au roo ao ni ienikuri ni katikai rikaki, e taku “Tai tamwaka te bwaa anne. Ti na bon tiku iaon te kawai.”
Miniti ake imwiina, ngke ti taraa naano mai eta n te kawai, ti kubanako ngke ti noora te naeta ni wene iaan te riringa i taubukin te bwa are I kan tamwarakeia.
Imwiina ti a oki n te kaa nakon mwengara, I ataa tamau bwa e tataningai bwa N na titiraki, “Ko kanga n ataia bwa iai te naeta ikekei? Ma ngaia are I a titiraki, ao au titiraki e kairaki nakon te maroro ibukin te Tamnei are Raoiroi ao aron te Tamnei are Raoiroi ni kona ni buokira. I aki kona ni mwaninga te bwai are I reiakinna n te bong arei.
Ko noora ana ibuobuoki te Tamnei are Raoiroi nakoiu? I bon kukurei n taainako bwa e kakauongo tamau nakon, te rau bwanaan te Tamnei ae Raoiroi, are e a tia ni kamaiuai.
Tera ae ti ataia n aron te Tamnei are Raoiroi.
Imwain ae ti na manga iangoa te titiraki “E kanga ni buokiko te Tamnei ae Raoiroi”? Ti na rinanoi tabeua ake ti a tia n reiakinna n te bong aei ibukin te Tamnei ae Raoiroi. A mwaiti koaua aika akea tokiia ake ti kona n tarai man te tai aio N na ti kaotii teniua.
Te Moan, Te Tamnei are Raoiroi bon te kateniman n te Aro N Atua. Ti reiakina te koaua n te moanibwai n te onimaki: “Ti kakoaua te Atua, te Tama ae Akea Tokina, ao Natina, Iesu Kristo, ao inanon te Tamnei are Raoiroi.”2
Kauoua, te Tamnei are Raoiroi bon te tamnei rabwatana, n aron are taekinaki ni booki aika tabu. Te Tama iai rabwatana ae te iriko ma te rii ae kona n riingaki kanga te aomata, n aron naba te Nati; ma te Tamnei are Raoiroi akea rabwatana te iriko ma te rii. Bwa bon te aomata ae te Tamnei. Ao ngkai ngaia anne, E aki kona ni maeka iroura.3 Nanon aei bwa bon akea rabwatan te Tamnei are Raoiroi, tiaki aekan te Atua te Tama ao Iesu Kristo, are iai rabwataia. Te koaua aio e kamatatai aara tabeua ae anganaki te Tamnei are Raoiroi ao tia tataneiai, n airi ma te Tamnei ae Tabu, Tamnein te Atua, Tamnein te Uea, te Tamnei ae tabu n te berita, ao te Tia Karaunano.4
Kateniua, te bwaintangira n te Tamnei are Raoiroi e roko man te katoka bai. Te otenanti aio, e rimwiin te bwabetito, e uarokoira n raonakin te Tamnei are Raoiroi.5 Ni karaoakin te otenanti aio, taan taua te nakoanibonga ae te Merekitereka aika tau a na katokai baia iaon atuia aomata,6 ni wetea neienne ke teuanne, n taekina kariaiakaia n te nakoanibonga, ao n aran Iesu Kristo, a kamatoa neienne ke teuanne ni kamatoa neienne ke teuanne bwa kaain ana Ekaretia Iesu Kristo: “Ko anganaki te Tamnei are Raoiroi.”
E kanga ni Buokiko te Tamnei ae Raoiroi?
Ma rinanon king aika koaua ake teniua aika bebete ibukin te Tamnei are Raoiroi, ti oki nakon ara moan titiraki. “E kanga ni buokiko te Tamnei ae Raoiroi?”
E kauring te Tamnei ae Raoiroi.
Ngkai I kabwarabwara au namakin n ataei, te Tamnei are Raoiroi e kona ni buokiko man moantaain kauringakim ni kaangaangan te rabwata ao te tamnei ae na roko. I a manga reiakina bonganan taben te Tamnei are Raoiroi ni kauring ngke I mwakuri n te Beretitentii n Aono i Tiabaan.
Inanon te tai aio, I mwakuri ni kaan ma Beretitenti Reid Tateoka n te Japan Sendai Mition. Beretitenti Tateoka e iangoa te bowi ibukiia taan kairiiri aika mitinare inanon mwakoron ana mition i maiaki. Tabebong imwain te bowi, e reke te namakin iroun Beretitenti Tateoka, te namakin inanona, ni kaoia mitinare ni kabane man te tioun i maiaki nakon te bowi ni kairiiri, n oneamwiin mwaitin karakoia unimwaane ao taan kairiiri aika aine.
Ngke e katanoata ana iango teuanne, e kauringaki te bowi aio e aki katauaki ibukiia mitinare ni kabane ma tii ibukiia taan kairiiri n te mition. E ngae n anne e katuka te baire arei bwa e aonga ni ira nanon te wirikiriki are roko irouna, e kaoia mitinare ake a mwakuri n tabeua kaawa aika bubura i mataniwin te aba n airi ma te kawa ae bubura ae Fukushima, n ira te bowi. N te bong are koteaki, Maati 11 2011, taian mitinare a bootaki ibukin karababaan te mwakuri n te tabo ae te kawa ae bubura ae Koriyama.
Inanon tain te bowi buburan te mwaeiei ae 9.0 ao te tsunami e orea te tabo ae Tiabaan ike e mena iai Japan Sendai Mition. Te kabuanibwai, kaawa aika bubura i mataniwin te aba— n raonaki ma ake a bootaki mitinare iai—a uruaki ao a mwaiti aika bua maiuia ao te kaawa ae bubura Fukushima e uruaki nnen ana iti.
Tokina te auti ni botaki ike a bootaki iai mitinare n te bong anne e urubekebeke n te mwaeiei, rinanon ana kairi te Tamnei are Raoiroi Beretitenti ao Titita Tateoka ao mitinare a bane ni botaki ni kabane n akea ae ikoaki. A bane n otinako. A nako man te kabuanibwai ao man raroanako man te urubwai ao te tsunami ao bwakan te tabo ni iti.
Ngkana ko kakauongo n ana wirikiriki te Tamnei are Raoiroi—kanikina a rau n tainako—ko kona ni kamwaeaki, n akea atakina, man kaangaangan te tamnei ao te rabwata.
Tariu ao mwaaneu, te Tamnei are Raoiroi e na buokiko man kauringko, n aron are e karaoia nakon tamau ao Beretitenti Tateoka.
Te Tamnei ae Raoiroi E Karaunano
N reitinako ni kaeka te titiraki “E kanga te Tamnei are Raoiroi ni buokiko? Ti na kakaea ngkai tabena are te Tia Karaunano. Bwaai aika aki kantaningaki ni maiura a karika te nanokawaki, te maraki, te un. I nukan kataitai aikai, e mwakuri ibukira te Tamnei are Raoiroi n tabena ae boongana—te Tia Karaunano, are ngaia raoi teuana man Arana aika bati. Taeka aikai, taeka ni kabebete mairoun Iesu Kristo e kabwarabwara aio bwa tabena ae tabu, “N na butia te Tama, ao E na angani ngkami temanna te Tia Karaunano, are e na mena iroumi n aki toki.”7
Ni kabwarabwaraan aio riki, N na karakina te rongorongo ae koaua n te utu ae niman natiia mwaane ake a mwaee mai Los Angeles, California, USA, nakon kaawa tabeua te ririki n nako. Naati mwane ake uoman aika ikawai a takakaro n tei ibukin aia reirei ao ni iraorao ma raoraoia, tia kairiiri, ao taan tia reia te takakaro—e mwaiti membwa aika kakaokoro n te Ekaretia. Itoman aikai a ibuobuoki nakon ana bwabetito Fernado, te ikawai riki, ao tarina ae uarereke are imwiina.
Fernado rimwi e a nako man te mweenga, ike e reitanako ana reirei ao n takakaro n ana butiboro n te koreti. E iein ma maten nanona ae kaain ana reirei ae rietata, Bayley n te tembora. Ngke e a bane aia reirei Fernado ma Bayley, a rang n ingainga ni kantaninga bungian aia moan nati—te ataei ae te aine. Ma inanon waakin aia ibuobuoki aia utu ni mwaingiia Fernando ao Bayley n okiia man te reirei n okira mweengaia, Bailey ma tarina a buti iaon te kawai ao a reke n te kabuanibwai ae kananokawaki n irekereke ma taian kaa aika mwaiti. Bayley ao natina te aine ae tuai ni bungiaki a toki maiuia.
E ngae n anne ni marakin Fernando ae moan te korakora, ao ai aron naba ana karo Bayley ao tarina ma mwaanena, e bon korakora ni kaitaraa te maraki. Te Tamnei are Raoiroi n tabena are te Tia Karaunano e bon kamatoa Fernando n rinanon te kaangaanga ae arona aei. Te Tamnei e anga te rau are kaira Fernando nakon te kabwarabure ao te tangira nakoia ake a irekereke n kabuanibwain te untaba.
Ana karo Bayley a tareboniia mwaanena are mwakuri ni mitinare n tain te kabuanibwai. E kabwarabwara n te reta ana namakin n ongorana n te rongorongo ae kaangaanga ibukin mwaanena ae tangiraki: “E bon kamimi irou ongou ni bwanami ae rau inanon te kaangaanga. I aki ata te bwai ae N na taekinna. … Ti te bwai are I konaa ni iangoia bwa mwaaneu e nang akea ikanne ngkana I okira mwengau. … I rau man matoan ami koaua iroun te Tia Kamaiu ma Ana baire. Te tamnei ae tamaroa anne are uotai ni katoka tangiu. I iangoia ao e kaona nanou. E karauaki nanou ao ni kauringaki te bwai ae I ataia.”8
Te Tamnei ae Raoiroi e na buoki ngkami man karauan nanomi, n aron are karaoia nakon Fernando ao ana utu Bayley.
E kakoaua te Tamnei ae Raoiroi
Te Tamnei are Raoiroi e kakoaua naba ao e kaotioti ibukin te Tama ao Natina ao koaua ni kabane.9 E taetae te Uea nakoia ana reirei, ao E taku: Ma ngkana E roko te Tia Karaunano are N na kanakoa nakoimi mairoun te Tama, … e na kakoauai.”10
Ni kabwarabwara kakawakin taben te Tamnei are Raoiroi bwa te tia kakoaua, N na reitanako karakinan Fernando ao Bayley. Ngkana kam uringa I taekinna bwa Fernando ao tarina a tia ni bwabetitoaki, ma ana karo ao teniman tarina aika a karako a aki. Ao riribakin karekeakin kakao ni kaitibo ma mitinare inanon ririki, ni katoa te tai ao te utu a rawa.
N tain maten Bayley ae kamaraki ao tibuia te aine ae kakawaki ae tuai ni bungiaki, Ana utu Fernando a aki rau nanoia. Aki kunea te karaunano ke te rau. A aki kona n ota bwa e kanga oin natiia te mwaane, ma ana utu Bayley ni kona n uota uotaia.
N tokina, bwa te bwai are mena iroun natiia ao ngaia akea irouia bon ana euangkerio Iesu Kristo are kaokaki, ao aio e na riki bwa kanoan te rau ao te raunnano. Mwiin ataakin aio, a kaoia mitinare n reireina aia utu te Euangkerio n tokina, a karekea oin aia koaua ao aia tia kakoaua n te baire ni kakukurei are uota nakoia te rau ae kakukurei ao te rau ae karaunano are a bon kaman kakaea.
Uoua namwakaina imwin buan Bayley ao tibuia te aine ae tuai ni bungiaki, Taman Fernando ai aroia naba tarina aika uoman a bwabetitoaki ao ni kamatoaki, ao ni karekea te Tamnei are Raoiroi. Tarin Fernando ae uarereke ngkai e kantaninga nakon ana bwabetito ngke e koro waniua. A kakoaua te Tamnei n tatabemaniia. Te Tamnei are Raoiroi, e kaota te tia kakoaua ibukin kakoauan te Euangkerio, ni kairia nakon tangiran te kan bwabetitoaki ao ni karekea te Tamnei are Raoiroi.
Tariu ao mwaaneu, te Tamnei are Raoiroi e na buoki ngkami man kakoauana nakoimi n aron are karaoia nakon ana utu Fernando.
Kakimototoa
Ti nang kauarerekea ngkai. Ti a tia ni kinai teniua koaua aika kaotaki are uota nakoira te ataibwai ibukin te Tamnei are Raoiroi. Aikai bwa te Tamnei are Raoiroi bon te kateniman n te Aro N Atua, te Tamnei are Raoiroi bon te aomata ae akea rabwatana, ao te bwaintangira n te Tamnei are Raoiroi e roko man katokan baai. Ti atai naba teniua kaeka nakon te titiraki. “E kanga ni buokiko te Tamnei are Raoiroi? E kauring, te Tamnei ae Tabu e karaunano ao te Tamnei are Raoiroi e kakoaua.
Taum ni Kawakina te Bwaintangira
Ibukimi ngkami aika kam katauraoi ni bwabetitoaki ao ni kamatoaki, ke ao nakanne naba ake a tia n taai aika bwakanako, e kakawaki nakon kawakinan maiura n tamnei ao n rabwata bwa ti na kawakina ana bwaintangira te Tamnei are Raoiroi. Ti na moanna ni karaoia man ara kakorakora ni kawakin taian tua, n tataro ni bootaki ke n tatabeman, warekan booki aika tabu, ao ni ukoukora te tangira ao te kabwarabure ma te utu ao aika ko tangiriia. Ti na kawakin ara iango, ara mwakuri, itiakin ara taetae. Ti na taromauriia Tamara are i karawa ni mwengara, n te umwantabu, ao, ike e riai, inanon te tembora ae tabu. Kaaniiko ma te Tamnei, ao te Tamnei e na kaaniiko.
Te Kakoaua
Ngkai I a kaina ma te kakao ma au koaua ae eti. I kaoi ngkami ni maiuakin taeka n anene n taainako irouia ataein ara Buraimwari, taeka ae I kakoaua bwa a ataia: Ongo, ongo. E na wirikiriki te Tamnei ae Raoiroi. Kakauongo, kakauongo nakon te bwana ae rau ae maarara.”11
Tariu ao mwaaneu aika tangiraki, aika a kara ao aika ataei, I anga au tia kakoaua ibukin menaia aomata aika a mimitong aika kain te Aro N Atua —Te Atua te Tama, Iesu Kristo, ao te Tamnei are Raoiroi. I kaota au koaua bwa teuana te kakabwaia are ti maiuakinna ngkai aomata aika itiaki ni maiu ni koron taai bon te Tamnei are Raoiroi. I ataia bwa e kona ao e na buokiko te Tamnei are Raoiroi. I ikota naba au kakoaua ibukin Iesu Kristo ao tabena are ara Tia Kamaiu, te Tia Kabooira ao te Atua are Tamara are i karawa. N aran Iesu Kristo amen.