Willy Binene—Ripapelika Temokarasi o Congo

Ua a’oa’oina e se alii talavou i Aferika Tutotonu le faatuatuaina o le faasologa o taimi a le Atua

O Le A Le Ituaiga Lago Na Uina Oe?

Ia Aokuso 1992, sa faananau ai Uili Sabwe Binene e luasefulu-tolu tausaga i se galuega i le faaenisinia o le eletise. Sa lelei lana aoaoga i le Institut Supérieur Method et Commerciale i Lubumbashi, o se aai i le atunuu o Aferika Tutotonu o Zaire. Faatoa maea lona tausaga muamua i le aoga ma o loo tulimatai atu i le faaauauina o lana aoga aloaia.

I le taimi o le malologa i vaituuaga, na toe foi atu ai Uili i lona nuu, o Kolwezi, pe tusa ma le lua selau maila i matūsisifo o Lubumbashi. O ia ma isi tagata o lona aiga sa auai i le Paranesi a Kolwezi o le Ekalesia. Ina ua mavae le faaaliga i le perisitua o le 1978, sa salalau atu le talalelei toefuataiina i tala atu o Nigeria, Ghana, Aferika i Saute, ma Zimbabwe i le silia ma le sefulu isi atunuu i Aferika: Laipiria, Sierra Leone, Côte d’Ivoire, Cameroon, le Ripapelika o Congo, Uganda, Kenya, Namibia, Botswana, Swaziland, Lesotho, Matakasa, ma Mauritius. Na taunuu uluai faifeautalai o le Au Paia o Aso e Gata Ai i Zaire i le 1986, ma ua tusa nei ma le fa afe le Au Paia i le atunuu.

E lei leva ona taunuu Uili i Kolwezi, ae valaauina o ia e lona peresitene o le paranesi mo se faatalanoaga. “E tatau ona tatou saunia oe e alu i se misiona,” o lana tala lea.

“E tatau ona faaauau a’u aoaoga,” o le tala lea a Uili, ma le ofo. Sa ia faamatala mai e toe tolu tausaga o lana polokalama faaenisinia o le eletise.

“E tatau ona e alu muamua i se misiona,” o le tala lea a le peresitene o le paranesi. Sa ia faailoa mai o Uili o le alii talavou muamua lea mai le paranesi ua agavaa mo se misiona.

“Leai,” o le tala lea a Uili, “e le fetaui. O le a ou faamaeaina muamua.”

Sa le fiafia matua o Uili ina ua la iloaina ua ia teena le valaaulia a le peresitene o le paranesi. O lona tina, o lē sa toafimalie i le natura, sa fesili sao atu ia te ia, “Aisea ua e faatuai ai?”

I se tasi aso, na uunaia ai e le Agaga ia Uili e asiasi i le uso o lona tamā o Simona Mukadi. A o savali atu o ia i totonu o le potu malolo o le uso o lona tamā, sa ia matauina se tusi i luga o se laulau. Sa foliga mai sa i ai se mea e uiga i ai na valaau atu ia te ia. Sa ia faalatalata atili atu ma faitau le ulutala: Le miracle du pardon, le faaliliuga faaFarani o le tusi a Spencer W. Kimball O le Vavega o le Faamagalo Atu. I le fiailoa, na piki ai i luga e Uili le tusi, ma tuu ai ona itulau e matala, ma amata ona faitau.

O le fuaitau sa faatatau i le ifo i tupua, ma sa vave ona faanoanoa Uili. Na tusia e Elder Kimball e le gata ina ifo tagata i atua o laau ma maa ma omea ae sa tapuai foi i a latou lava meatotino. Ma o nisi tupua sa leai ni foliga faaletino.

O upu na tetete ai Uili e pei o se lau laau. Sa ia lagonaina sa fetalai sao atu le Alii ia te ia. I se taimi vave lava, o manao uma e faamaea muamua le aoga i lana misiona na mou ese mai ia te ia. Sa ia sailia lana peresitene o le paranesi ma fai atu ia te ia ua sui lona mafaufau.

“O le a le ituaiga o lago na ūina oe?” na fesili ai lona peresitene o le paranesi.

Ina ua uma ona faamatala atu e Uili le tala ia te ia, sa aumaia loa e le peresitene o le paranesi se talosaga mo faifeautalai. “Ua Lelei!” o lana tala lea. “Ta te amata ii, i le amataga.”

A o sauniuni Uili mo lana misiona, sa aliae mai ni fetauaiga i le itulagi sa nofo ai o ia. Sa i ai Zaire i le Vaitafe o Congo i Aferika, lea sa tauivi ai vaega eseese o ituaiga ma itulagi e faasaga i le tasi ma le isi mo augatupulaga. Talu ai nei lava, i le itumalo a Uili, sa uunaia ai e le kovana le toatele o tagata Katangan e aveese le vaega toalaiti o tagata Kasa.

Ia Mati 1993, na faasolo atu ai le sauāga i Kolwezi. Sa feoai solo fitafita o Katangan i magaala, ma faalālā atu sapelu, laau, sasa, ma isi auupega. Sa latou faafefeina aiga o Kasa ma susunu o latou fale, ma le lē popole i tagata po o mea sa i ai i totonu. Ona o le fefefe mo o latou ola, na lalafi ai le toatele o tagata Kasa mai i tagata faomea pe sosola ese mai le aai.

I le avea ai ma se tagata Kasa, na iloa ai e Uili ua na o sina taimi ona tuliloa ai lea e le au fitafita lona aiga. Ina ia aloese mai le faaleagaina, sa ia faataatia ese lana sauniuniga mo le misiona e fesoasoani ai i lona aiga e sosola atu i Luputa, o se taulaga i Kasa e tusa ma le 350 maila le mamao, lea sa nonofo ai nisi o ona tauaiga.

Talu ai e seāseā ona i ai ni nofoaafi mai Katanga, e faitau selau tagata sulufai mai Kasa na faatuina se tōlauapiga telē i fafo atu o le nofoaga o nofoaafi i Kolwezi. Ina ua taunuu Uili ma lona aiga i le tōlauapiga, sa leai se isi mea na latou faia ae na o le momoe i lalo ifo o fetu seia oo ina mafai ona latou maua se malutaga. Sa i ai le Ekalesia, le Koluse Mumu, ma isi faalapotopotoga o fesoasoaniga alofa i le tolauapiga e saunia meaai, faleie, ma le tausiga faafomai mo tagata sulufai. Peitai, a aunoa ma le faamamāina lelei, na manogi ai le tōlauapiga i lapisi o tagata ma le susunuina o lapisi.

Ina ua mavae ni nai vaiaso i le tōlauapiga, sa maua e le au Binene le tala e faapea, e mafai e se nofoaafi ona aveina ese nisi o tamaitai ma tamaiti o le tōlauapiga mai le eria. Sa filifili le tinā o Uili ma tuafafine e toafa e o ese atu i le nofoaafi faatasi ma isi tagata o le aiga. O le taimi lea, na fesoasoani ai Uili i lona tamā ma lona uso matua e faaleleia se taavale la’u uta ua malepe. Ina ua sauni e malaga, sa latou faapipiiina i se nofoaafi e agai atu i fafo ma tuua ai le tolauapiga.

Ina ua taunuu o ia i Luputa i ni vaiaso mulimuli ane, sa le mafai e Uili ona faatusatusa i Kolwezi. Sa laitiiti le taulaga ma sa leai se eletise, o lona uiga sa le mafai ona ia faaaogaina lona tomai faaenisinia o le eletise mo se galuega. Ma sa leai se paranesi o le Ekalesia.

“O le a se mea o le a tatou faia iinei?” sa ia fesili ifo ai ia te ia lava.

Tagai i le anotusi atoa i le Gospel Library mo faamatalaga ma upusii o punavai.

Tumau Faamaoni i Luputa

O le olaga i Luputa e le o le mea lea na mafaufauina e Willy Binene o se tagata a’oga i le faaenisinia o le eletise i Lubumbashi. O Luputa o se nuu faifaatoaga, ma afai e tumau pea le feeseeseaiga i le ituaiga o tagata e latalata i lo latou fale i Kolwezi, o le a nonofo ai o ia ma lona aiga i Luputa ma galulue i le laueleele.

O le mea e lelei ai, na aoaoina o ia e le tamā o Uili i le faatoaga a o laitiiti o ia, o lea la na ia iloa ai le amataga o le totoina o pi, sana, kasava, ma pinati. Ae peitai, seia oo ina fua mai le uluai faatoaga o pi, sa itiiti lava ni meaai a le aiga e aai ai. Sa latou faia faatoaga mo meaai, ma o le a le itiiti o mea e mafai ona latou faasaoina mai a latou faatoaga sa latou faatauina atu e faatau ai le masima, gao, fasimoli, ma sina aano o manu.

Mai le Au Paia na sosola ese mai Kolwezi mo le saogalemu, pe tusa ma le limasefulu o i latou na nonofo i Luputa. Sa leai se paranesi i le nuu, ae sa latou potopoto faatasi i vaiaso uma i se fale tele e tapuai ai. E ui lava sa umia e nisi o alii o le vaega le perisitua, e aofia ai le peresitene talu ai o le Itu o Kolwezi, ae sa latou le lagonaina le faatagaina e faia sauniga faamanatuga. Nai lo lea, sa latou faia se vasega o le Aoga Sa, ma sa feauauai toeaina taitasi e taitaia le fonotaga.

I le taimi lea, sa faia ai e Uili ma ona uso a Au Paia ni taumafaiga se tele e faafesootai le laumua o le misiona i Kinshasa, ae sa le’i manuia. Ae, soo se taimi lava e maua ai e le Au Paia se tupe, latou te tuueseina a latou sefuluai, ma faatalitali mo se taimi e mafai ai ona latou tuuina atu i se taitai faatagaina o le Ekalesia.

I se tasi aso i le 1995, na filifili ai le aiga o Uili e toe auina atu o ia i Kolwezi e taumafai e faatau atu lo latou fale tuai. I le iloaina o le a ia vaai i le peresitene o le itu iina, sa vaai ai le Au Paia i Luputa i lenei mea o lo latou avanoa sili lea e totogi ai le sefuluai. Sa latou tuuina a latou tupe i teutusi, tuu atu ia Uili ma se isi tagata o le Ekalesia sa malaga faatasi ma ia, ma auina atu i laua e o.

I le taimi atoa o le malaga e fa aso i le nofoaafi i Kolwezi, sa natia ai e Uili le ato o teutusi o le sefuluai i lalo o ona lavalava. Sa popole ma fefefe o ia ma lana soa malaga i le taimi o le malaga. Sa la momoe i luga o le nofoaafi ma na o le o ese atu lava i nofoaga e faatau ai se faapāpā ma isi meaai. Sa la popole foi i le malaga atu i Kolwezi, lea sa tetee pea i tagata Kasa. Ae sa la maua le faamafanafanaga i le tala ia Nifae na aumaia papatusi apamemea. Sa la faatuatuaina o le a puipuia i laua e le Alii ma a latou sefuluai.

Ina ua la taunuu i Kolwezi, sa la maua le fale o le peresitene o le itu, ma sa ia valaaulia i laua e nonofo faatasi ma ia. I ni nai aso mulimuli ane, na o mai ai taitai fou o le Misiona a Zaire Kinshasa, o Roberto ma Jeanine Tavella, i le aai, ma sa faailoa atu i laua e le peresitene o le itu ia Uili ma lana soa malaga.

“O i laua o ni tagata o le Paranesi a Kolwezi,” o le faamalamalamaga mai lea a le peresitene o le itu. “Ona o le mea na tupu, na latou siitia atu ai i Luputa. Ma o lenei ua la o mai. Sa la mananao e feiloai ia te oe.”

“Tau mai nisi mea,” o le tala lea a Peresitene Tavella. “E te lua o mai Luputa?”

Sa ta’u atu e Uili i le peresitene le la malaga ma le mamao na la malaga ai. Ona ia aveina a’e lea o teutusi o le sefuluai. “O le sefuluai lenei a tagata o le ekalesia i Luputa,” o lana tala lea. “Sa latou tuu ese a latou sefuluai ona sa latou le iloa le mea e ave i ai.”

E aunoa ma le fai atu o se upu, na amata ona fetagisi Peresitene ma Sister Tavella. “Oka se faatuatua o i ai ia te outou,” na i’u ina fai atu ai le peresitene o le misiona, ma le gatete o lona leo.

Na faatumulia Uili i le olioli ma le filemu. Sa talitonu o ia o le a faamanuiaina e le Atua le Au Paia i Luputa mo le totogiina o le sefuluai. Sa fautuaina i laua e Peresitene Tavella ina ia onosai. “Pe a lua toe foi atu, ta’u atu i tagata uma i Luputa ou te alofa ia i latou,” o lana tala lea. “Ua faamanuiaina i latou e le Tama Faavavau, aua ou te lei vaai lava i se faatuatua faapena.”

Sa ia folafola atu e auina atu se tasi o ona fesoasoani i Luputa i se taimi vave lava. “Ou te le iloa po o le a le umi o le a alu ai,” na ia fai mai ai, “ae o le a sau le fessoasoani.”

Tagai i le anotusi atoa i le Gospel Library mo faamatalaga ma upusii o punavai.

Ua Iinei La’u Misiona

Ia Me 1997, na pa’ū ai le malo o Zaire ina ua mavae tausaga o taua ma fesouaiga faapolokiki. O Peresitene Mobutu Sese Seko, o lē sa pulea le malo mo le silia i le tolu sefulu tausaga, ua vaivai na lata ina maliu, ma ua leai nei sona malosiaga e taofia ai le faamutaina o lana pulega. O autau faaauupegaina mai Rwanda, le tuaoi o Zaire i sasae, na ulufale atu i le atunuu e saili ni tagata fouvale na faaaunuua mai lana lava taua faalemalo. E lei umi ae mulimuli mai isi atunuu o Aferika i sasae, ma i’u ai ina tuufaatasia malosiaga ma isi vaega e aveese le peresitene ua vaivai, sui o ia i se taitai fou, ma toe faaigoa le atunuu o le Ripapelika Temokarasi o Congo, po o le DRC.

Sa faaauau pea ona faagaoioia le Ekalesia i le itulagi a o faasolo ina matautia le taua. Pe tusa ma le ono afe le Au Paia sa nonofo i le DRC. O le Misiona a Kinshasa na aofia ai atunuu e lima faatasi ai ma faifeautalai faamisiona e sefulufitu. Ia Iulai 1996, na malaga ai nisi o ulugalii mai le itulagi i le silia ma le afe fitu selau maila e maua o latou faamanuiaga o le malumalu i le Malumalu o Johannesburg Aferika i Saute. I ni nai masina mulimuli ane, i le aso 3 o Novema, na faatulagaina ai e taitai o le Ekalesia le Siteki o Kinshasa, le siteki muamua i le DRC ma le uluai siteki e tautatala faa-Farani i Aferika. Sa i ai foi itu e lima ma paranesi e luasefulu-ono na salalau solo i le misiona atoa.

I Luputa, sa faamoemoe pea Uili Binene, ua luasefulu-fitu nei ona tausaga, e auauna atu i se misiona, e ui lava i vevesi i lona atunuu. Ae ina ua ia faasoa atu lona faamoemoe ia Ntambwe Kabwika, o se fesoasoani i le au peresitene o le misiona, sa ia mauaina se tala faanoanoa.

“Lo’u uso,” na fai atu ai Peresitene Kabwika ia te ia, “o le tapulaa o tausaga e luasefulu-lima tausaga. E leai se auala e valaauina ai oe i se misiona.” Ona ia taumafai lea e faamafanafana ia te ia, ma faaopoopo atu, “O loo e talavou lava. E mafai ona e alu i le aoga, ma faaipoipo.”

Ae e lei lagona e Uili le mafanafana. Sa matuā faanoanoa lava o ia. Sa foliga mai e le talafeagai le taofia o ia mai le auauna atu i se misiona ona o lona matua. Aisea e le mafai ai ona faia se fetuunaiga, aemaise lava ina ua mavae mea uma na tutupu ia te ia? Sa ia mafaufau pe aisea na musuia ai o ia e le Alii e auauna atu i se misiona i le amataga. Sa ia tolopoina lana aoga ma lana galuega ina ia mulimuli ai i lena uunaiga—ma e mo le a?

“E le tatau ona e atuatuvale i lenei mea,” na ia fai atu ai ia te ia lava. “E le mafai ona e tausalaina lava le Atua.” Sa ia filifili e tumau i le mea sa i ai o ia ma faia mea uma na finagalo ai le Alii ia te ia.

Mulimuli ane, ia Iulai 1997, na faatulagaina aloaia ai le Au Paia i Luputa i se paranesi. Ina ua uma ona valaauina Uili e avea ma se failautusi o mea tautupe ma se faifeautalai o le paranesi, sa oo ina ia iloaina sa saunia o ia e le Alii e faatuina le Ekalesia i le mea sa nofo ai. “Ua lelei,” na ia fai mai ai, “o la’u misiona o iinei.”

Sa valaauina foi nisi o le Au Paia i le Paranesi a Luputa e avea ma faifeautalai o le paranesi. E tolu aso o le vaiaso, e tausia ai e Uili ana faatoaga. O isi aso e alu ai o ia mai lea fale i lea fale e ta’u atu i tagata e uiga i le talalelei. A uma, ona faamamā lea e Uili lona ofuvae e tasi ina ia mama i le aso e sosoo ai. Sa le’i mautinoa lelei e ia po o le a le mea na uunaia ai o ia e talai atu ma le filiga le talalelei, aemaise lava i taimi e tatau ai ona alu atu ma se laualo gaogao. Ae sa ia iloaina e fiafia o ia i le talalelei, ma sa manao o ia i ona tagata—ma i se aso o ona tuaa—ia maua faamanuiaga sa ia maua.

E mafai ona lu’itauina le galuega. O nisi tagata na faamata’uina faifeautalai o le paranesi pe lapataia isi ina ia aloese mai ia i latou. Sa faapotopoto faatasi ni nai tagata i le nuu e faatama’ia kopi o le Tusi a Mamona. “Susunu le Tusi a Mamona,” na latou fai mai ai, “ma o le a mou ese atu le Ekalesia.”

Ae na vaai Uili i le Alii o faia vavega e ala i ana taumafaiga. I se tasi taimi, ina ua la tuitui atu ma lana soa i se faitotoa, sa tatala mai i totonu o se fale manogi leaga. Mai totonu, sa la faalogoina ai se leo filemu o valaau atu ia i laua. “Susu mai i totonu,” o lana tala lea. “O loo o’u ma’i.”

Sa fefefe Uili ma lana soa e ulufale atu i le fale, ae sa la laa atu i totonu ma maua ai se tamaloa sa foliga mai ua vaivai o le a oti. “E mafai ona tatou tatalo?” na la fesili atu ai.

Sa ioe le tamaloa, o lea na la faia ai se tatalo, ma faamanuiaina o ia ina ia alu ese atu lona ma’i. “O le a ma toe foi mai taeao,” sa la fai atu ai ia te ia.

O le aso na sosoo ai, na la maua ai le tamaloa i fafo o lona fale. “O oulua o tagata o le Atua,” na ia saunoa ai. Talu mai le la tatalo, sa faasolo manuia o ia. Sa manao o ia e osooso i le olioli.

Sa lei saunia le tamaloa e auai i le Ekalesia, ae o isi sa saunia. O vaiaso uma lava, e feiloai ai Uili ma isi faifeautalai i tagata—o nisi taimi o aiga atoa—o e sa mananao e tapuai faatasi ma le Au Paia. I nisi Aso Toonai, e oo atu i le tolusefulu tagata na latou papatisoina.

Sa amata ona tuputupu ae le Ekalesia i Luputa.

Tagai i le anotusi atoa i le Gospel Library mo faamatalaga ma upusii o punavai.

Sa I Ai Nisi Fuafuaga a le Alii.

I le amataga o le 2006, sa naunau ai Uili Binene e siitia atu i Kinshasa, le laumua o le Ripapelika Temokarasi o Congo, ina ia faaauau ai lana aoaoga i le faaenisinia eletise. Mo le sefulutolu tausaga, sa faigaluega o ia o se faifaatoaga i le nuu o Luputa, pe tusa ma le iva selau maila mai le aai.

Ua faaipoipo nei o ia i se tamaitai talavou e igoa ia Lili, lea na ia papatisoina i le taimi o lana auaunaga o se faifeautalai o le paranesi. E toalua le la fanau, ae mo le lua tausaga ua mavae, sa nonofo ai Lili ma le fanau i Kinshasa ae o loo faigaluega Uili ia lava se tupe e maua e faatasi atu ai ia i latou ma toe foi ai i le aoga.

I le aso 26 o Mati, na faatulaga ai e le peresitene o le misiona o William Maycock le itu muamua i Luputa ma valaauina ai Uili e avea ma ona peresitene. Sa lagona e Uili le lē mautonu ia te ia lava, ae sa ia lafoaia ana fuafuaga e siitia atu, ae talia le valaauga. E lei leva mulimuli ane, ae toe foi atu Lili ma le fanau i Luputa, ma sa amata e Uili ona tiutetauave fou faatasi ma i latou i ona autafa.

Tagai i le anotusi atoa i le Gospel Library mo faamatalaga ma upusii o punavai.

Mauaina o le Lagi i le Malumalu

Ia Iuni 2008, na o ai Uili ma Lili Binene i se pasi ma le la fanau e toatolu i le malaevaalele i Mbuji-Mayi, pe tusa ma le selau maila i matu o lo la fale i Luputa, Ripapelika Temokarasi o Congo. Mai iinā, na latou felelei atu ai i Kinshasa, momoe i le pō i le aai, ona latou ō lea i se vaalele i Aferika i Saute. Sa umi le malaga, ae sa fiafia tamaiti, ma fiafia i a latou malaga. Sa agai atu le aiga i le Malumalu o Johannesburg ina ia faamauina faatasi mo le faavavau.

Ua mavae le lua tausaga talu ona toe faatasia i laua o se aiga ona o le valaauga o Uili e avea ma peresitene o le Itu o Luputa. Ina ua toe siitia atu i Luputa, sa tatalaina e Lili se aoga amata. Sa vave ona faamanuiaina, ma e lei umi ae ia faalauteleina i se aoga tulagalua. Na faataatia ese e Uili lana miti o le avea ma se enisinia eletise ae amata ona a’oa’oina o se tausimai i le falemai i le lotoifale. Sa ia faapaleniina lenei galuega ma manaoga o lona valaauga, ma sa faalagolago o ia i le lagolago a ona fesoasoani i le au peresitene o le itu a o latou a’oa’oina o latou tiutetauave fou, a’oa’o taitai i le lotoifale, ma asiasi atu i le Au Paia.

Talu ai nei lava, na tauaveina ai e le au peresitene ni tiute faaopoopo e fesoasoani ai i se galuega faatino e tolu tausaga, na faatupeina e le Ekalesia e faaaoga ai vai mamā i Luputa. Ua leva ona faalagolago tagata o le aai i vaitaele eseese, punavai, ma alavai mo vai. E faalua i le aso, e savavali ai fafine ma tamaiti i se maila pe sili atu i se tasi o nei nofoaga, ao mai vai i soo se koneteina o loo i ai, ona ave lea i le fale. O nei punavai o vai sa tumu i parasite matautia, ma toetoe lava o tagata uma sa iloaina se tasi—e masani lava o se tamaitiiti laitiiti—o lē na maliu ona o le vai ua faaleagaina. Ma o nisi taimi sa osofaia ai tamaitai a o latou savavali atu i le punavai o le vai ma toe foi mai ai.

Mo le tele o tausaga, sa mana’o ai le ADIR, o se faalapotopotoga o fesoasoaniga alofa i le DRC, e aumai vai mamā i tagata e 260,000 i totonu ma autafa o Luputa. Ae o le punavai sili mo le vai o se vaega o punavai auvaemauga e luasefulu-tasi maila le mamao, ma e leai se $2.6 miliona o le ADIR e fau ai le paipa. Ona faalogo lea o le pule faatonusili o le faalapotopotoga e uiga i Galuega Alofa a le Au Paia o Aso e Gata Ai ma faafesootai faifeautalai o fesoasoaniga alofa i le lotoifale e uiga i le galulue faatasi i le galuega faatino.

Na fatuina i le 1996 i lalo o le taitaiga a le Au Peresitene Sili, o le Auaunaga Alofa a le Au Paia o Aso e Gata Ai na lagolagoina le faitau selau o galuega faatino o fesoasoaniga alofa a le Ekalesia i le salafa o le lalolagi i tausaga taitasi. E ui lava sa eseese ana auaunaga e tusa ai ma manaoga, ae o ana taumafaiga autū talu ai nei o tui puipui, nofoa faataavalevale, tausiga o mata, tausiga o pepe, ma vai mamā. Ina ua oo mai le tala e uiga i le manaomia o se alavai paipa i Luputa, sa foai atu e le Auaunaga Alofa a le Au Paia o Aso e Gata Ai ia tupe e tatau ai, ma sa malilie volenitia mai Luputa ma isi nuu lata ane e fesoasoani e faatino le galuega.

I le avea ai ma se au peresitene o le itu, sa galulue ai Uili ma ona fesoasoani ma ADIR ma Daniel Kazadi, o se tagata o le Au Paia o Aso e Gata Ai i le lotoifale na faafaigaluegaina e vaaia le nofoaga. Sa latou ofo atu foi o ni tagata e faia le galuega.

O lenei, a o tulaueleele le au Binene i Johannesburg, sa mafai ona latou faataatia ese o latou olaga pisi ae taulai atu i le maota o le Alii. I le malaevaalele, sa faafeiloaia i latou e se aiga ma aveina atu i le fale o le malumalu i le nofoaga o le malumalu. Mulimuli ane, na ulufale atu ai Uili ma Lili i le malumalu, sa tuu le la fanau i le fale e vaaia e le Ekalesia, ae sui i ofu papae.

A o lei tuua Luputa, sa suesueina e le au Binenes le tusi lesona o sauniuniga o le malumalu a le Ekalesia, o le Faaeeina mai Lugā, ma faitau le tusiga a le aposetolo o James E. Talmage O Le Maota o le Alii. Ae, ina ua la taunuu i le malumalu, sa fai si o la’ua le mautonu aua sa fou mea uma ma e leai se tasi e tautala i le gagana Farani. Ae o le faaaogāina o taga, na la iloa ai le mea e o i ai ma le mea e fai.

Mulimuli ane, i le potu o faamauga, sa matuai fiafia lava i laua ina ua toe faatasia ma le la fanau e toatolu. Ilaei papae, sa foliga mai o ni agelu a o latou o mai i totonu o le potu. Sa lagona eUili le tutū o mone o ona lima. Sa foliga mai ua le o toe i ai o ia ma lona aiga i le lalolagi. Sa pei lava ua latou i ai i le afioaga o le Atua.

“Oka!” o lana tala lea.

Sa lagona foi e Lili e pei ua latou i ai i le lagi. O le iloa ai ua fusia faatasi i latou mo le faavavau na foliga mai na faateleina ai le alofa o le aiga mo le tasi ma le isi. Ua le mavavaeeseina nei. E oo lava i le oti e le mafai ona vavaeeseina ai i latou.

Tagai i le anotusi atoa i le Gospel Library mo faamatalaga ma upusii o punavai.

O Le Vavega o le Vai Mama

Ia Setema 2010, na toeitiiti lava maea ai ona faataatia e tagata o Luputa, Ripapelika Temokarasi o Congo, paipa mo le paipa o le vai mamā e lagolagoina e le Ekalesia. I le talanoa ai ma se tusitala, sa faamamafa mai ai e le peresitene o le itu o Willy Binene le taua o le paipa.

“E mafai ona ola le tagata e aunoa ma le eletise,” na ia saunoa ai. “Ae o le leai o se vai mamā o se avega e toetoe lava a faigata tele ona tauaveina.”

Pe na iloa e le failipoti pe leai, ae sa saunoa mai Uili mai se olaga o aafiaga. I le avea ai ma se tagata a’oga fai eletise, e le’i naunau o ia e nofo i Luputa, o se aai e leai se eletise. Na suia ana fuafuaga, ma sa lelei lava lona taulimaina—na lauolaola lava—e aunoa ma se eletise. Ae o ia ma lona aiga, ma aiga uma i le eria, na mafatia i aafiaga tiga o faama’i e afua mai i le vai. Ina ia puipuia i latou lava i le lotu, sa oo lava ina latou ositaulaga e faatau mai ni fagu vai mamā mo le faamanatuga.

O lea la, faatasi ai ma nai galuega faaopoopo, ua toeitiiti lava suia le olaga i Luputa. Mai lava i le amataga o le galuega faatino, o pitonuu uma i totonu ma autafa o le aai sa tofia i aso e galulue ai i le faiga o paipa. I na aso, na vave taunuu mai ai loli mai le ADIR, le faalapotopotoga o loo pulea le galuega faatino, i le pitonuu e piki volenitia ma ave i le nofoaga o galuega.

I le avea ai ma peresitene o le itu, sa manao Uili e avea ma se taitai e faata’ita’i i ai. I aso na tofia ai lona pitonuu e faigaluega, sa ia faataatia ese lana galuega faatausima’i ae amata ona eli. I le va o Luputa ma le punavai o le vai mamā sa i ai le tele o maila o mauga ma vanu. Talu ai o le paipa sa faaaoga ai le kalave, sa tatau ai i tagata volenitia ona eli le alavai ma tatanu paipa ina ia mautinoa ai o loo tafe lelei le vai.

Sa eliina e Uili ma volenitia mea uma i lima. O le alavai e tatau ona sefuluvalu inisi le lautele ma tolu futu le loloto. I nisi o nofoaga, o le oneone, ma sa vave le alu o le galuega. I isi nofoaga, o se pā’ō o a’a laau ma papa, ma sa o se galuega faigata tele. Sa na ona tatalo lava o tagata volenitia ina ia lē avea afisosolo ma faamoega o iniseti taufeū ma mea e tuai ai le agai i luma. I se aso lelei, e mafai ona latou eliina le toeitiiti lima selau futu o le alavai.

Sa galulue le Au Paia i le Itu o Luputa i ni sifi faapitoa e faaopoopo atu i o latou tofiga masani a pitonuu. I na aso, sa auai ai alii o le Ekalesia i volenitia masani i le eliina o le alavai a o saunia e tamaitai mai le Aualofa ni meaai mo tagata faigaluega.

O le tautinoga a le Au Paia i le galuega faatino na fesoasoani i isi e a’oa’o atili ai e uiga i lo latou faatuatua. Sa vaai tagata i le eria i le Ekalesia o se faalapotopotoga sa vaavaai atu e le gata mo ona lava tagata ae faapea foi mo le nuu lautele.

Ina ua uma le fausiaina o le paipa ia Novema 2010, e toatele tagata na o mai i Luputa e molimauina le taunuu mai o le vai. O vaieli tetele, sa faamalumalu ifo i luga o tulaga maualuluga, sa fausia i le aai e teu ai le vai mai paipa. Ae na taumānatunatu nisi tagata pe mafai moni lava e le paipa ona aumaia le vai e faatutumu ai tane. Sa i ai ia Uili lava ia ona masalosaloga.

Ona tatala lea o faitoto’a, ma sa faalogoina ai e tagata uma le gogolo mai o le vai ua tafe mai i faatanoavai. Na sosolo atu le olioli tele i le motu o tagata. O le tele o nofoaga laiti o vai simā, e tofu ma le tele o gutupaipa, ua mafai nei ona tufaina atu vai mamā i Luputa atoa.

Ina ia faailogaina lenei galuega, sa faia ai e le aai se fiafia e sami ai. O nei faafiafiaga na aumaia ai le sefululima afe o tagata mai Luputa ma nuu tuaoi. O nisi o malo faaaloalogia o taitai o le malo ma ituaiga, taitai ADIR, ma se tasi o le au peresitene o le Eria a le Ekalesia i Aferika Sautesasae. I luga o se tasi o tane vai sa tautau ai se fu’a tele ma ni mataitusi lanumoana sesega:

Ina ua taunuu mai le auvalaaulia ma alaala i lalo o fale na fausia faapitoa, sa usuina e se aufaipese talavou a le Au Paia o Aso e Gata Ai ni viiga.

O le taimi lava na faatulaga ai tagata uma, ma fifilemu le motu o tagata, sa sii i luga e Uili se meafaaleoteleleo i lona gutu ma saunoa atu i le aofia o se sui o le Ekalesia i le lotoifale. “E pei lava ona faia e Iesu le tele o vavega,” na ia saunoa ai, “o le asō o se vavega le oo mai o le vai i Luputa.” Sa ia ta’u atu i le motu o tagata sa lagolagoina e le Ekalesia le paipa mo le nuu atoa, ma sa ia fautuaina tagata uma ina ia faaaogaina lelei.

Ma i soo se tasi lava na tau mafaufau pe aisea na fiafia ai le Ekalesia i se nofoaga e pei o Luputa, sa ia tuuina atu se tali faigofie.

“O i tatou uma o fanau a lo tatou Tama Faalelagi,” na ia saunoa ai. “E tatau ona tatou faia mea lelei i tagata uma.”

Tagai i le anotusi atoa i le Gospel Library mo faamatalaga ma upusii o punavai.

Olioli Faatasi i Luputa

I le aso 2 o Oketopa, 2011, na amata ai ona ola to’uto’u mai se masini faaleoleo e alu i le penisini i le falelotu o Luputa i le Ripapelika Temokarasi o Congo.’ I totonu, pe tusa ma le lua selau o le Au Paia—e aofia ai Uili ma Lilly Binene—sa maua nofoa i luma o se televise i le falesa. I ni nai minute, o le a amata ai se faasalalauga i le po o le Aso Sa o le Konafesi Aoao Lona 181 Faaleafatausaga a le Ekalesia, e faaliliuina i le gagana Farani—o se tasi o gagana e limasefulu-tasi lea na maua ai le konafesi e le Au Paia i le lalolagi atoa. O le konafesi aoao muamua lea o le a olioli ai tagata o le Ekalesia i Luputa o ni tagata o se siteki i Siona.

O le faatulagaina o le Siteki a Luputa i le tolu masina talu ai, sa le’i faateia ai se tasi na masani i le televave o le faatupulaia o le Ekalesia i le aai. I le 2008, o le tausaga lava lea na faamauina ai le aiga o Binene i le malumalu, e silia ma le afe lua selau le Au Paia o Aso e Gata Ai sa nonofo i Luputa. I lena taimi, sa leai ni faifeautalai faamisiona sa galulue iina. Ae i le aluga o le tolu tausaga na sosoo ai, sa galulue ai Uili ma isi taitai o le Ekalesia ma faifeautalai faamaoni o paranesi i le silia ma le faaluaina le aofai o le Au Paia i la latou itu—o se taumafaiga e le masalomia lava na fesoasoani i le matafaioi a le Ekalesia i le aumaia o vai mamā i le aai. Na auina atu foi e le itu ni faifeautalai faamisiona se tolusefulu-fa e auauna atu i isi vaega o le DRC, Aferika, ma le lalolagi.

Ae, sa faateia lava Uili ina ua valaauina o ia e Elder Paul E. Koelliker ma Elder Alfred Kyungu o le Au Fitugafulu e avea ma peresitene o le siteki fou. Sa i ai i le Ekalesia i Luputa ni taitai perisitua ua i ai le poto masani, o i latou taitoatasi e mafai ona auauna atu ma le agavaa o se peresitene o le siteki. Pe le o le taimi ea lea o se isi tagata e taitai ai?

I le aso 26 o Iuni, le aso na faatulaga ai le siteki, na fesoasoani ai Uili ia Elder Koelliker ma Elder Kyungu e tufatufa atu valaauga faamisiona i tamaitai ma alii talavou e sefululima i le siteki. Ina ua mavae lena, sa ataata Uili a o ia tu atu ma le vaega mo se atapu’e. I le lua sefulu tausaga na muamua atu, na tuliesea ai o ia mai lona aiga ona o feteenaiga faaleaganuu ma le faamasaatoto, ma faoa ai lona avanoa e auauna atu ai i sana lava misiona faamisiona mo le Alii. Ae o ona tausaga o auaunaga tuuto i le Ekalesia i Luputa na fesoasoani e tuuina atu ai i le tupulaga faatupulaia o le Au Paia ni avanoa na te le’i mauaina.

Ina ua amata le faasalalauga o le konafesi, sa toe nofo Uili e faalogologo i failauga. E masani lava o Peresitene Monson o le failauga muamua lea i le sauniga amata o le konafesi, ae o se faafitauli tau i le soifua maloloina na faatuai ai lona sau i le Maota Autu mo Konafesi. Ae peitai, ina ua maea le viiga vailauga, sa ia susū ane i le pulelaa ma faafeiloai le Au Paia i le konafesi ma se “talofa” fiafia.

“A oo ina tatou pisi, e foliga mai e vavave lava le alu o le taimi,” na ia saunoa ai, “ma e le’i i ai se tuusaunoaga mo a’u i masina e ono na mavae atu nei.”

Sa saunoa Peresitene Monson e uiga i le faapaiaga o le malumalu i El Salvador faapea foi ma le toe faapaiaina o le malumalu i Atlanta i le itu i saute o le Iunaite Setete. “O loo faaauau pea le fauina o malumalu ma le le faalavelaveina, uso e ma tuafafine,” na ia saunoa ai. “O le asō ua ou maua ai se avanoa e faasilasila atu ai isi malumalu fou.”

Sa faalogo Uili ma le toto’a. Talu ai nei lava, sa i ai malumalu i mafaufau o taitai o le Ekalesia i Luputa. O le mea moni, i le uluai konafesi a le siteki i le aai, o le tele o lauga sa taulai atu i le sauniaina o le Au Paia e auai i le maota o le Alii. E ese mai le au Binenes, e na o ni nai Au Paia i Luputa na mafai ona o i le Malumalu o Johannesburg. E ui sa faigofie ona maua tusifolau i le DRC, ae sa le’i faigofie visa mo femalagaaiga i Aferika i Saute. O lona uiga o le toatele o le Au Paia i le DRC sa to’alia i le faatalitali, ma le popole ina nei uma le aoga o o latou tusifolau ae latou te lei mauaina se visa ma auai i le malumalu.

O le malumalu muamua na faasilasila mai e Peresitene Monson o le malumalu lona lua lea mo le aai o Provo, Iuta. Talu ai nei lava, na faafuasei ai ona mu le fale fetafa’i iloga o le aai, ma na toetoe lava o mea uma na susunuina e le afi vagana ai ona puipui i fafo. O le taimi nei ua fuafua le Ekalesia e toe fausia ma toe faaaoga e avea o se maota o le Alii.

“Ou te fiafia foi e faasilasila atu ia malumalu fou i nofoaga nei,” na faaauau le saunoaga a Peresitene Monson. “Barranquilla, Kolomupia; Durban, Aferika i Saute; Kinshasa i le Ripapelika Temokarasi o Congo; ma—”

O le taimi lava na latou faalogo ai i le “Kinshasa,” sa tutū ai Uili ma tagata uma na siomia o ia ma alalaga fiafia. Na matuā faate’ia i latou i le tala. E le o toe mamao, ona lē popole lea o le Au Paia Congo i visa o femalagaaiga po o tusifolau ua uma le aoga. O le faasilasilaga faigofie a le perofeta na suia ai mea uma.

Sa leai ni tala, leai ni faa’ite’ite faapea sa i ai ni fuafuaga a le Ekalesia e fausia se malumalu i le DRC. Sa na o le faamoemoe lava—faamoemoe o le a i ai se aso o le a faatuina ai e le Alii Lona fale i lo latou laueleele.

O lea foi ua tupu! Ua iu lava ina tupu!

Tagai i le anotusi atoa i le Gospel Library mo faamatalaga ma upusii o punavai.

Tuu Atu Le Taimi i le Atua

I le aso 28 o Me, 2017, na tu ai Uili Binene e tuuina atu lana molimau i le falelotu o lana uarota i Luputa. O le Aso Sa mulimuli lea o lona aiga iina—mo sina taimi. Sa la mauaina talu ai nei ma Lili se valaauga mai le Au Peresitene Sili e avea ma taitai o le Misiona a Côte d’Ivoire Abidjan, i le talafatai i sisifo o Aferika. I le misia ai o lona avanoa e auauna atu ai i se misiona faamisiona a o talavou, sa faamoemoe lava Uili e i ai se aso e auauna atu ai faatasi ma Lili i se misiona. Ae e leai se tasi o i laua na faamoemoe e vave ona oo mai le valaauga.

I le tausaga na muamua atu, na sau ai Elder Neil L. Andersen o le Korama a Aposetolo e Toasefululua i le DRC e suatia le eleele mo le malumalu i Kinshasa. I le taimi o le malaga, sa la malaga atu ai ma lona faletua o Kathy i Mbuji-Mayi, o se aai e tusa ma le ivasefulu maila i matu o Luputa, e feiloai ma le Au Paia i le eria. Sa feiloai Uili ia Elder Andersen ma faasoa atu lana tala ia te ia.

I ni nai masina talu ona mavae le asiasiga a Elder Andersen, na faateia ai e le aposetolo ia Uili ma Lili i se valaau faavitio. Sa ia ta’u atu ia i laua e i ai se isi tofiga a le Alii mo i laua ma sa fai atu ni fesili e uiga i o laua olaga ma tiutetauave i galuega. Ona ia fesili atu lea ia Lili, “E te ioe e tuua lou atunuu ae alu e auauna atu i le Alii i se isi nofoaga?”

“Ioe,” o le tala lea a Lilly ia te ia. “Ua ma loto malie i ai.”

Pe tusa o se vaiaso mulimuli ane, na tuuina atu ai e Peresitene Dieter F. Uchtdorf le valaauga e avea ma taitai misiona. Sa la mauaina ma se su’ifefiloi o le olioli ma le fefe. Sa lagona e i laua uma le le mautonu pe mafai ona la taulimaina o la tiutetauave fou. Ae e le o le taimi muamua lea ua talosagaina ai i laua e le Alii e fai se mea faigata, ma sa la naunau e tuuto atoatoa atu i laua lava i Lana galuega.

“Afai o le Atua na valaauina i ma’ua,” na mafaufau ai Lili, “na o Ia lava o le a faaali mai o Ia lava ma faaagavaa i ma’ua mo le galuega.”

Sa talia lelei e le la fanau e toafa—e lima tausaga i le sefuluono—le tala. Peitai, sa le mafai e le Au Paia i Luputa ona nanaina le faanoanoa i o latou foliga ina ua faasilasila atu le valaauga o Uili ma Lilly. Ua silia ma le luasefulu tausaga, sa fesoasoani ai Uili i le Ekalesia e fua tele mai i Luputa, na tuputupu ae mai se vaega toaitiiti o tagata talitonu ua faaaunuua i se siteki olaola o Siona. Sa le na ona manatu le Au Paia ia te ia o lo latou peresitene o le itu ma le siteki sa i ai muamua. O le talalelei toefuataiina na aoaoina ai i latou e vaai le tasi i le isi o ni uso ma ni tuafafine, o lea na avea ai Uili, Lili, ma le fanau a Binene ma o latou aiga.

A o tuuina atu e Uili lana molimau i tagata o le uarota, sa ia lagonaina le alofa tele mo i latou. Ae sa tumau pea ona mago ona mata—e oo foi ia Lili, o tagata o le aufaipese, ma isi tagata uma na siomia o ia sa fetagisi. E itiiti ni mea i lona olaga na mavae atu e pei ona faamoemoeina. Sa foliga mai o taimi uma lava na te faia ai se fuafuaga—mo le aoga, mo se misiona faamisiona, mo le galuega—sa tupu se mea, ma auina atu ai o ia i se isi itu. Ae o le toe tepa i tua i lona olaga, sa mafai ona ia iloa ai sa i ai lava i taimi uma se fuafuaga a le Alii mo ia.

Ina ua maea le fonotaga, na iu lava ina lofituina Uili i ona lagona, ma sa maligi ai ona loimata. Na te lei manatu na ia faia se mea faapitoa. O le mea moni, sa ia lagonaina e fai lava si ona faatauvaa, e pei o se mataua i le sami. Ae sa ia iloa sa taialaina o ia e le Alii, ma uunaia o ia a o faasolo ina manino ma faamalamalama atili le fuafuaga.

I lo latou fale, sa faatofa atu ai o ia, Lili, ma tamaiti i a latou uo. Ona feosofi lea o le aiga i totonu o se taavale ma faatalitali e ave i latou i le isi nofoaga mo la latou auaunaga.

“E le mafai lava ona e faanatinati,” na iloa ai e Uili. “Tuu atu le taimi i le Atua.”

Tagai i le anotusi atoa i le Gospel Library mo faamatalaga ma upusii o punavai.