Mo Yalodina Tiko

Mai vei Elder Koichi Aoyagi

Lewe ni Vitusagavulu Vakaemeritesi

Vakaliuca na Kalou, se cava ga na veivakatovolei o sotava. Lomana na Kalou. Vakabauti Karisito, ka vakaraviti iko ki Vua ena veika kecega.

Ena 11 ni Maji, 2011, au a tucake tu ena dua na vatavata ena siteseni ni sitimanivanua e Shinagawa Tokio meu laki veisiko ki na Tabana ni Kaulotu na Kobe Japani. Rauta toka na 2:46 ena sigalevu, a yaco e dua na uneune kaukauwa ka rauta ni 9.0 na kena kaukauwa. Au a sega ni rawa ni tucake tu ena kaukauwa ni sakure, au taura matua toka e dua na itautauri ni kabakaba. Era sa qeqera ki na buturara na cina mai na kena ililili voleka. Era domobula na lewei Tokio taucoko.

Kalougata, niu a sega ni mavoa, ena loma ni va na auwa ka tarava, au vakacegu niu kila ni ratou a bula vinaka tiko na noqu matavuvale.

Ena retioyaloyalo e vakaraitaki tiko mai e dua na ka rerevaki ka vakidacala. A cabeta na yasayasa ka tiko kina na tabana ni kaulotu o Sendai e dua na ualoka vakarerevaki—e kauta na ka kecega e sotava: na motoka, na vale, vanua ni buliyaya, kei na iteitei. Au kurabui ena veika au raica, kau tagi. Au masu vagumatua me sobu na nona veitaqomaki kei na veivuke na Tamada Vakalomalagi vei ira kece na tamata ena yasayasa ko ya kau dau lomani ira vakalevu.

E muri, qai vakadeitaki mai ni ra bula vinaka kece tiko na daukaulotu kei ira na lewe ni Lotu. Ia, e levu na lewenilotu era vakaleqai, era yali na lewe ni nodra matavuvale, na vale, kei na iyaya ni matavuvale. E voleka ni 20,000 na tamata era vakaleqai, era vakarusai na veitikotiko, ka ra biuta na nodra veivale e vuqa na tamata ena vuku ni vakacalaka ena dua na ivurevure ni kaukauwa vakaniukilia.

Na leqa vakasauri vakaoqo dau vakavuna na vakacaca levu ena vuqa na veiyasai vuravura nikua, ka vakavuna na yali vakalevu ni bula. Eda sa vakasalataki ni na yaco na leqa vakasauri, na ivalu, kei na dredre e sega ni wili rawa e vuravura.

Ni dau yaco mai vakasauri vei keda na mataqali vakatovolei vakaoqo, eda na taroga, “Na cava beka e yaco kina vei au na veika oqo?” se “Na cava beka au vakararawataki kina?”

Ena dua na gauna balavu ni oti na noqu saumaki ki na kosipeli, a sega ni dua na isaunitaro matata e yaco mai vei au “Na cava e soli kina vei au na veivakatovolei?” Au kila na tiki ni ituvatuva ni veivakabulai ka tukuna ni da na vakatovolei. Ia, na ka dina, ni yaco mai ki na taro oqo, e sega ni tu vei au na yalodina e rauta na kena kaukauwa me sauma vakavinaka. Ia e yaco mai e dua na gauna ena noqu bula au sotava talega kina e dua na veivakatovolei levu.

Niu yabaki 30, au a sikova tiko na tabana ni kaulotu e Nagoya ena noqu cakacaka. Ni oti na soqoni, a vakarautaka na peresitedi ni kaulotu me rau kauti au ki na rara ni waqavuka na daukaulotu. Ni keitou yacova yani na ilesu ni sala ena ruku ni dua na delana levu, a qiqi mai e dua na lori levu mai dakui keitou. A coqa mai na muaimuri ni neitou motoka ka biliraka yani ki liu me rauta ni 70 na fiti (20 na mita). Na ka ga e rerevaki vakalevu kina na ka a yaco oya ni sega ni dua na kena draiva. A kalobi na muaimuri ni neitou motoka me rauta ni veimama na kena levu dina. Kalougata, ga ni keitou a bula oi rau ruarua na daukaulotu kei au.

Ena siga ka tarava, sa tekivu meu vakila na mosi e domoqu kei na tabaqu ka tekivu e dua na mosi ni ulu kaukauwa. Me tekivu mai na siga ko ya, au sa sega ni rawa ni moce, kau sotava ena veisiga yadua na mosi vakayago kei na vakasama. Au masu vua na Kalou me yalovinaka ka vakaotia na noqu mosi, ia a tu ga na ivakatakilakila oqori me rauta ni 10 na yabaki.

Ena gauna oqo, sa tekivu talega me yaco mai noqu vakasama na yalo lomalomarua, kau vakataroga, “Na cava meu sotava kina na mosi levu vaqo?” Ia, e dina ni sega ni yalataki tu na mataqali veivakabulai au vakasaqara, au segata meu yalodina tikoga ena noqu rokova na ivunau ni Kalou. Au masu tikoga me rawa niu walia na noqu lomatarotaro me baleta na noqu veivakatovolei.

A yaco mai e dua na gauna au kunea niu sotava tiko e vica na ikuri ni noqu dredre, kau sa tekivu nuiqawaqawa niu sega ni kila meu sotava vakacava na veivakatovolei vou oqo. Au masuta tiko e dua na kena isau. Ia au sega ni ciqoma vakatotolo na kena isau. Au sa mani laki veitalanoa kei na dua na iliuliu ni Lotu nuitaki.

Ni keirau veivosaki tiko, ena domo ni loloma, a kaya mai, “Baraca Aoyagi, e sega beka ni inaki ni nomu mai tiko ena vuravura oqo mo mai sotava na veivakatovolei oqo? E sega beka ni o koya me da ciqoma na veivakatovolei kece ni bula oqo ena kedra dui tuvaki ka qai laiva na kena vo vua na Turaga? O sega beka ni nanuma ni na wali na leqa kece oqo ni da sa tucake tale?”

Niu rogoca na vosa oqori, au vakila vakaukauwa sara na Yalo ni Turaga. Au sa rogoca oti vakavuqa na ivunau oqo, ia a sega ni dau dolavi na mata ni noqu vakasama me vaka na kena levu ena gauna oqo. Au kila ni sai koya oqo na isaunitaro au a vakasaqara tiko mai vua na Turaga ena noqu masu. Sa rawa niu kila vakamatata sara na nona ituvatuva ni veivakabulai na Tamada Vakalomalagi ka kila vou tale na ivakavuvuli bibi oqo.

Ena Eparaama, e tukuna kina na Turaga na Kalou, “Io me da vakatovolei ira mada kina, era na muria na veika kece sa vakarota vei ira na Turaga na nodra Kalou.”¹

Na ivakavuvuli sai koya na Kalou a bulia na lomalagi kei na vuravura e kila vinaka na ituvatuva cecere ni vuravura oqo, ni sa lewa ko Koya na ka kecega mai lomalagi kei vuravura, ia me rawa ni yaco na ituvatuva ni veivakabulai, sa vakarautaka kina ko Koya vei keda me da sotava na veika duidui—oka kina eso na veivakatovolei—ni da tiko ena vuravura oqo.

A kaya na veika oqo vei Josefa Simici na Turaga:

“Mo kila sara na luvequ, ni ko na kalougata vakalevu, kevaka ko sa vosota rawa na veika kece oqo. …

“Ia, mo yalodina tikoga … , ni sa tiko vata kei iko na Kalou me tawamudu.”²

Na veivakatovolei ni vuravura—okati kina na tauvimate kei na mate—era tiki ni ituvatuva ni veivakabulai ka na sega ni rawa ni levei. Sa gadrevi vei keda me da “yalodina tikoga” ka ciqoma noda vakatovolei ena vakabauta.

Ia, na inaki ni noda bula e sega walega me da mai vosota na veivakatovolei. Na Tamada Vakalomalagi sa tala mai na Luvena Daulomani, o Jisu Karisito, me noda iVakabula ka Dauveivueti, me rawa ni da ulabaleta kina na veivakatovolei eda sotava e vuravura; ena dua tale na kena itukutukuni, ena vakaukauwataki keda o Koya ena veika eda sa malumalumu kina,³ Sa sorovaka ko Koya na noda ivalavala ca kei na noda malumalumu, ka vakayacora me da rawata na tawamate rawa kei na bula tawamudu.

A kaya o Peresitedi Henry B. Eyring: “Na veivakatovolei sa virikotora vei keda na Kalou dauloloma e sega ni baleta me laurai kina kevaka e rawa ni da vosota na dredre. Ia me laurai kina kevaka eda rawa ni vosota vakavinaka. Eda na rawata na vakatovolei ena noda vakaraitaka ni da nanumi Koya kei na ivunau sa solia vei keda ko Koya.”⁴

Mo “yalodina tikoga” sai koya na digidigi bibi ena gauna ni vakatovolei. Vukica na yalomu vua na Kalou, vakauasivi ena gauna o sotava kina na vakatovolei. Talairawarawa ena yalomalumalumu ki na ivunau ni Kalou. Vakaraitaka na vakabauta mo veidonuitaka na nomu gagadre ki na loma ni Kalou.

Me da raica tale mada ena gauna oqo na coqa mai muri e Nagoya. A rawa niu mate ena vakacalaka oya. Ia, ena loloma soliwale ni Turaga, au a vakabulai ena cakamana. Kau kila ni noqu vakararawa taki e baleta meu vuli ka tubu kina.⁵ E vakavulici au na Tamada Vakalomalagi meu qarauna noqu sega ni dauvosota, meu dauveinanumi, ka vakacegui ira era sotava tu na rarawa. Niu qai kila na veika oqo, a vakasinaiti ena yalovakavinavinaka vua na Tamaqu Vakalomalagi na yaloqu ena veivakatovolei oqo.

Vakaliuca na Kalou, se cava ga na veivakatovolei o sotava. Lomana na Kalou. Vakabauti Karisito, ka vakaraviti iko ki Vua ena veika kecega. E yalataka na veika oqo vei ira na mataqali tamata vaqo o Moronai: “Ia kevaka dou sa biuta tani na ivalavala sa sega ni vakalotu ka lomana na Kalou ena lomamudou taucoko, kei na yalomudou taucoko, kei na nomudou igu taucoko, sa na qai rauti kemudou na nona loloma, ia na nona loloma dou sa vinaka kina ena vukui Karisito.”⁶

Au vakadinadinataka ena yalodina ni rau bula tiko na Kalou na Tamada kei na Luvena Lomani, o Jisu Karisito, na yalayala ni Kalou vei ira era “yalodina tikoga” ka lomani Koya, ena vakayacori ena loma sara mada ga ni nodra vakatovolei, ena yaca tabu i Jisu Karisito, emeni.