Pagkaplag sa Inyong Kinabuhi

Marso 2016

Pagkaplag sa Inyong Kinabuhi

Ni Elder D. Todd Christofferson

Sa Korum sa Napulog Duha ka mga Apostoles

Gikan sa usa ka pakigpulong sa debosyonal sa Church Educational System, “Pagpatunhay sa Inyong Kinabuhi,” nga gipamulong didto sa Brigham Young University niadtong Septyembre 14, 2014. Alang sa kompleto nga pakigpulong, adto sa devotionals.lds.org.

Sa paghatag sa Iyang kinabuhi, giluwas ni Kristo dili lamang ang Iyang kaugalingong kinabuhi apan ang atong kinabuhi usab. Gihimo Niya nga posible alang kanato sa pagbaylo sa unsa untay usa ka walay pulos nga mortal nga kinabuhi alang sa kinabuhing dayon.

Sa dihang si Jesus ug ang Iyang mga Apostoles nagkauban didto sa Cesarea ni Filipo, nangutana Siya kanila niini, “Unsa may inyong sulti, kinsa man ako?” (Mateo 16:15). Si Pedro, uban sa matinahuron nga pagsulti ug gahum, mitubag, “Ikaw mao ang Kristo, ang Anak sa Dios nga buhi” (Mateo 16:16; tan-awa usab sa Marcos 8:29; Lucas 9:20).

Gikalipay nako ang pagbasa niadto nga mga pulong; gikalipay nako ang pagsulti niini. Sa wala madugay human niining sagradong higayon, sa dihang si Jesus namulong ngadto sa mga Apostoles kabahin sa Iyang umaabut nga kamatayon ug Pagkabanhaw, si Pedro misupak Kaniya. Tungod niini nakasab-an si Pedro—nga siya wala mahiangay, o wala gikabanaan, ang mga butang sa Dios “kondili ang mga butang sa mga tawo” (Mateo 16:21–23; tan-awa usab sa Marcos 8:33). Dayon si Jesus, “[nag]pakita pagkahuman og dugang nga paghigugma ngadto kaniya kinsa [Iyang] gipanton” (D&P 121:43), mabinationg mitudlo kang Pedro ug sa iyang mga Kaigsoonan kabahin sa pagpas-an sa kaugalingong krus ug pagwagtang sa kaugalingong kinabuhi isip paagi nga makakaplag og abunda ug mahangturong kinabuhi, diin Siya ang hingpit nga ehemplo (tan-awa sa Mateo 16:24–25).

Gusto kong mamulong kabahin sa daw sumpaki nga pamahayag sa Ginoo nga “Ang makakaplag sa iyang kinabuhi kawagtangan hinoon niini: apan ang magawagtang sa iyang kinabuhi tungod kanako, makakaplag ra niini” (Mateo 10:39; tan-awa usab sa Mateo 10:32–41; 16:24–28; Marcos 8:34–38; Lucas 9:23–26; 17:33). Nagtudlo kini og gamhanan, masangkaron nga doktrina nga kinahanglan natong masabtan ug gamiton.

Usa ka manggihunahunaon nga professor mihatag niini nga panabut: “Sama nga ang mga langit hataas kay sa yuta, ang buhat sa Dios diha sa inyong kinabuhi mas dako kay sa istorya nga gusto ninyong isulti niana nga kinabuhi. Ang Iyang kinabuhi mas labaw kay sa inyong mga plano, mga tumong, ug kahadlok. Aron sa pagpatunhay sa inyong kinabuhi, kinahanglan ninyong buhian ang inyong mga istorya ug, pinaagi sa matag minuto, sa inadlaw-adlaw, ihatag og balik ang inyong kinabuhi ngadto kaniya.”¹

Kon mas maghunahuna ako niini, mas mahingangha ako sa kamakanunayon sa paghatag ni Jesus sa Iyang kinabuhi ngadto sa Amahan, unsa ka hingpit sa Iyang pagwagtang sa Iyang kinabuhi diha sa kabubut-on sa Amahan—sa kinabuhi ug sa kamatayon. Kini ang tukma nga katugbang sa kinaiya ug pamaagi ni Satanas, nga sagad nga gisagop sa makikaugalingon nga kalibutan karon.

Sa konseho sa wala pa dinhi sa yuta, sa pagboluntaryo sa tahas sa Manluluwas diha sa balaanong plano sa Amahan, si Jesus miingon, “Amahan, ang imong pagbuot mao ang matuman, ug ang himaya imo sa kahangturan” (Moises 4:2; empasis gidugang). Si Lucifer, sa laing bahin, miingon, “Tan-awa, ania ako, ipadala ako, ako mahimo nga imong anak, ug ako motubos sa tanan nga mga katawhan, nga walay usa ka kalag nga mawala, ug sa pagkatinuod ako kining buhaton; busa ihatag kanako ang imong dungog” (Moises 4:1; empasis gidugang).

Ang sugo ni Kristo sa pagsunod Kaniya usa ka sugo sa pagsalikway pag-usab sa sumbanan ni Satanas ug sa pagwagtang sa atong kinabuhi pabor sa tinuod nga kinabuhi, kinabuhi nga angay sa celestial nga gingharian nga gilantaw sa Dios alang sa matag usa kanato. Kana nga kinabuhi mopanalangin sa tanan nga atong matandog ug mohimo kanato nga mga santos. Uban sa limitado nato karon nga panglantaw, usa kini ka kinabuhi nga lapas sa atong panabut. Sa pagkatinuod “ang wala makita sa mata, ni madungog sa dalunggan, ni mosantop sa kasingkasing sa tawo, ang gikatagana sa Dios alang kanila nga nahigugma kaniya” (1 Mga Taga-Corinto 2:9).

Nindot unta kon daghan pa kita og mga panag-istoryahay tali ni Jesus ug Iyang mga disipulo. Makatabang unta kini nga adunay dugang pagpasabut kabahin sa unsay gipasabut, diha sa buhat, sa pagwagtang sa kaugalingong kinabuhi tungod Kaniya ug sa ingon makaplagan kini. Apan samtang namalandong ko niini, nakaamgo ko nga ang mga komentaryo sa Manluluwas sa wala pa ug sa pagkahuman sa Iyang pamahayag naghatag og bililhong giya. Atong ikonsiderar ang tulo niining mga konektadong komentaryo.

Magpas-an sa Inyoang Krus Matag Adlaw

Una mao ang mga pulong sa Ginoo sa wala pa Siya moingon, “Bisan kinsa nga buot magpatunhay sa iyang kinabuhi, mawagtangan hinoon siya niini” (Mateo 16:25). Sa natala sa matag Ebanghelyo, si Jesus miingon, “Kon adunay buot mosunod kanako, kinahanglang magdumili siya sa iyang kaugalingon, ug magpas-an sa iyang krus, ug magsunod kanako” (Mateo 16:24). Si Lucas nagpuno sa pulong matag adlaw—“kinahanglan … magpas-an sa iyang krus matag adlaw” (Lucas 9:23). Sa Mateo, ang Hubad ni Joseph Smith nagpalapad niini nga pulong sa unsay gipasabut sa Ginoo nga magpas-an sa kaugalingong krus: “Ug karon ang pagpas-an sa tawo sa iyang krus, mao ang paglimud sa iyang kaugalingon sa tanan nga dili diosnon, ug sa tanan nga kalibutanong kahinam, ug mosunod sa akong mga sugo” (Mateo 16:24, footnote e).

Kini miuyon sa pamahayag ni Santiago: “Ang relihiyon nga putli ug dili bulingon sa atubangan sa Dios nga atong Amahan mao kini, … ang pag-amping sa kaugalingon nga dili mahugawan sa kalibutan” (Santiago 1:27). Kinabuhi kini nga matag adlaw molikay sa tanan nga mahugaw samtang manunutong naglihok sa pagsunod sa duha ka dagkong mga sugo—paghigugma sa Dios ug sa isig ka tawo—diin nagasukad ang tanan nga mga kasugoan (tan-awa sa Mateo 22:37–40). Busa, usa ka elemento sa pagwagtang sa atong kinabuhi alang sa mas halangdong kinabuhi nga gilantaw sa Ginoo alang kanato naglakip sa atong pagpas-an sa Iyang krus sa matag adlaw.

Ilhon si Kristo sa atubangan sa Uban

Ang ikaduhang konektadong pamahayag nagsugyot nga ang pagkaplag sa atong kinabuhi pinaagi sa pagwagtang niini tungod sa Manluluwas ug tungod sa ebanghelyo naglakip sa kaandam nga mahimong tataw ug dayag ang atong pagkadisipulo. “Bisan kinsa nga magakaulaw tungod kanako ug sa akong mga pulong dinhi niining mananapaw ug makasasala nga kaliwatan, igakaulaw usab siya sa Anak sa Tawo inig-abut niya diha sa himaya sa iyang Amahan kauban sa mga manolunda nga balaan” (Marcos 8:38; tan-awa usab sa Lucas 9:26).

Diha sa Mateo, atong makita ang kauban nga mga pulong:

“Bisan kinsa kadtong moila kanako sa atubangan sa mga tawo, ilhon ko usab siya sa atubangan sa akong Amahan nga anaa sa langit.

“Apan bisan kinsa kadtong dili moila kanako sa atubangan sa mga tawo, dili ko usab siya ilhon sa atubangan sa akong Amahan nga anaa sa langit” (Mateo 10:32–33).

Usa ka tataw ug tininuod nga pagpasabut sa pagwagtang sa inyong kinabuhi pinaagi sa pag-ila kang Kristo mao ang pagwagtang niini sa literal nga paagi sa pagsuporta ug pagdepensa sa inyong pagtuo Kaniya. Naanad na kitang maghunahuna niining higpit nga panginahanglan nga nahitabo sa kasaysayan samtang nagbasa kita sa nangaging mga martir, lakip ang kadaghanan sa karaang mga Apostoles. Karon atong nakita, hinoon, nga ang unsay nahitabo sa kasaysayan nahitabo karon.²

Wala kita masayud unsay mahitabo sa umaabot, apan kon si bisan kinsa kanato mag-atubang sa pagsulay nga tinud-anayng mawagtangan sa kinabuhi tungod sa kawsa sa Agalon, manghinaut ko nga kita magpakita og kaisug ug kamaunungon.

Ang mas komon (ug usahay mas lisud) nga paggamit sa pagtulun-an sa Manluluwas, hinoon, may kalabutan sa giunsa nato pagpuyo matag adlaw. Kalabut kini sa mga pulong nga atong gisulti, sa ehemplo nga atong gipakita. Ang atong mga kinabuhi kinahanglang usa ka pag-ila kang Kristo ug, uban sa atong mga pulong, magpamatuod sa atong hugot nga pagtuo ug debosyon Kaniya. Ug kini nga pagpamatuod kinahanglang maisugong panalipdan diha sa mga pagbiaybiay, diskriminasyon, o pagtamastamas niadtong kinsa supak Kaniya “niining mananapaw ug makasasala nga kaliwatan” (Marcos 8:38).

Sa laing higayon ang Ginoo midugang niining talagsaong pamahayag kabahin sa atong kamaunungon ngadto Kaniya:

“Ayaw kamo pagdahum nga mianhi ako sa pagdalag pagdinaitay dinhi sa yuta: Wala ako moanhi sa pagdalag pagdinaitay, kondili espada hinoon.

“Kay mianhi ako sa pagpahimutang sa tawo aron makigbingkil siya batok sa iyang amahan, ug sa anak nga babaye batok sa iyang inahan, ug sa binalaye batok sa iyang ugangang babaye.

“Ug ang mga kaaway sa tawo anaa ra sa sulod sa iyang kaugalingong panimalay.

“Ang mahigugma sa iyang amahan o inahan labaw pa kanako, dili takus kanako: ug ang mahigugma sa iyang anak nga lalaki o anak nga babaye labaw pa kanako, dili takus kanako.

“Ug ang wala magpas-an sa iyang krus ug wala magsunod kanako, dili takus kanako” (Mateo 10:34–38).

Ang pagsulti nga wala Siya magdala og pagdinaitay, apan hinoon espada, daw sa unang tan-aw usa ka pagsukwahi sa mga kasulatan nga nagpasabut kang Kristo nga mao ang “Prinsipe sa Pakigdait” (Isaias 9:6), ug ang pamahayag diha sa Iyang pagkatawo—“Himaya sa Dios sa kalangitan, ug sa yuta panagdait sa mga tawo nga iyang gikahimut-an” (Lucas 2:14)—ug uban pang naila nga mga pagpasabut, sama sa, “Kaninyo ibilin ko ang kalinaw, kaninyo ihatag ko ang akong kalinaw” (Juan 14:27).

“Tinuod nga si Kristo miabut nga nagdala og kalinaw—kalinaw tali sa tumutuo ug sa Dios, ug kalinaw tali sa katawhan. Apan ang dili mapugngan nga resulta sa pag-anhi ni Kristo mao ang panagsumpaki—tali ni Kristo ug sa anti-kristo, tali sa kahayag ug kangitngit, tali sa mga anak ni Kristo ug mga anak sa demonyo. Kini nga panagsumpaki gani mahitabo tali sa mga miyembro sa samang pamilya.”³

Masaligon ako nga pipila kaninyo gisalikway ug gihinginlan sa amahan ug inahan, mga kaigsoonan samtang inyong gidawat ang ebanghelyo ni Jesukristo ug misulod ngadto sa Iyang pakigsaad. Sa usa o laing paagi, ang inyong dakong gugma ni Kristo nagkinahanglan nga isakripisyo ang mga relasyon nga bilihon kaninyo, ug kamo nagpaagas og daghang mga luha. Apan uban sa inyong kaugalingon gugma nga wala mokunhod, kamo nagmakanunayon ubos niini nga krus, nagpakita nga wala ninyo gikaulaw ang Anak sa Dios.

Ang Bili sa Pagkadisipulo

Pipila ka tuig ang milabay usa ka miyembro sa simbahan mipakigbahin og kopya sa Basahon ni Mormon sa usa ka higalang Amish sa Ohio, USA. Ang higala misugod sa pagbasa sa basahon ug dili na ganahang mohunong. Siya ug ang iyang asawa nabunyagan, ug sulod sa pito ka bulan adunay duha pa ka magtiayon nga Amish ang nakabig ug nabunyagan nga mga miyembro sa Simbahan. Ang ilang mga anak nabunyagan pipila ka bulan human niana.

Kining tulo ka mga pamilya nakahukom nga magpabilin sa ilang komunidad ug magpadayon sa ilang Amish nga paagi sa pagpuyo bisan kon mibiya na sila sa Amish nga tinuohan. Hinoon, gipaubos sila sa “shunning” sa ilang suod kaayo nga mga silingang Amish. Ang shunning nagpasabut nga walay usa sa komunidad sa Amish nga makig-istorya kanila, makigtrabaho kanila, makignegosyo kanila, o makig-anib kanila sa bisan unsang paagi. Naglakip kini dili lang sa mga higala apan mga miyembro usab sa pamilya.

Sa pagsugod, kining mga Santos nga Amish mibati nga nag-inusara ug nahimulag kay bisan ang ilang mga anak gipasinati sa shunning ug gipapahawa sa ilang Amish nga mga eskwelahan. Ang ilang mga anak miantus sa shunning sa ilang mga apohan, mga ig-agaw, ug suod nga mga silingan. Bisan ang pipila sa mga magulang nga mga anak niini nga mga pamilyang Amish, kinsa wala modawat sa ebanghelyo, dili makig-storya o gani moila sa ilang mga ginikanan. Kini nga mga pamilya nanlimbasug nga maulian gikan sa sosyal ug ekonomikanhong epekto sa shunning, apan nagmalampuson sila.

Ang ilang pagtuo nagpabiling lig-on. Ang kalisdanan ug oposisyon sa shunning naghimo kanila nga makanunayon ug dili matarug. Usa ka tuig human mabunyagan, ang mga pamilya nabugkos diha sa templo ug nagpadayon sa matinud-anong pagtambong sa templo matag semana. Nakakaplag sila og kalig-on pinaagi sa pagdawat sa mga ordinansa ug sa pagsulod ug pagtamud sa mga pakigsaad. Silang tanan aktibo sa ilang grupo sa Simbahan ug padayon nga nangita og mga paagi sa pagpakigbahin sa kahayag ug kahibalo sa ebanghelyo ngadto sa ilang mga paryente ug komunidad pinaagi sa mga buhat sa kamabination ug serbisyo.

Oo, ang bayad sa pag-apil sa Ang Simbahan ni Jesukristo sa mga Santos sa Ulahing mga Adlaw mahimong taas kaayo, apan ang tambag nga palabihon si Kristo labaw sa tanan, bisan sa pinakasuod nga mga miyembro sa pamilya, magamit usab niadtong natawo diha sa pakigsaad. Daghan kanato ang nahimong mga miyembro sa Simbahan nga walay pagsupak, tingali sa mga bata pa. Ang hagit nga tingali atong giatubang mao ang magpabiling maunungon sa Manluluwas ug sa Iyang Simbahan bisan pa sa mga ginikanan, mga bayaw, mga igsuon, o gani atong mga anak kansang pamatasan, tinuohan, o mga pagpili naghimong imposible sa pagsuporta Kaniya ug kanila.

Dili kini pangutana sa gugma. Kita makahimo ug kinahanglang mohigugma sa matag usa sama sa gugma ni Jesus kanato. Sama sa Iyang gisulti, “Ang tanang tawo makaila nga kamo mga tinun-an ko pinaagi niini, kon kamo maghigugmaay ang usa sa usa” (Juan 13:35). Busa bisan kon ang gugma sa pamilya nagpadayon, ang mga relasyon mahimong maputol ug, depende sa sirkumstansya, bisan ang suporta o pagsinabtanay mahimong mahunong alang sa mas taas nga gugma (tan-awa sa Mateo 10:37).

Ug sa tinuod, ang labing maayong paagi sa pagtabang niadtong atong gimahal—ang labing maayong paagi sa paghigugma kanila—mao ang pagpadayon nga unahon ang Manluluwas. Kon atong ipahilayo ang atong kaugalingon sa Ginoo aron sa pagsimpatiya sa atong mga minahal kinsa nag-antus, nan mawagtang nato ang paagi nga kita mahimong makatabang kanila. Hinoon, kon kita magpabiling lig-on diha sa pagtuo ni Kristo, anaa kita sa posisyon nga makadawat ug makatanyag og balaanong tabang.

Kon ang higayon moabut nga ang usa ka minahal nga sakop sa pamilya gusto gayud nga moduol ngadto sa bugtong tinuod ug mahangturong tinubdan sa tabang, siya masayud kinsa ang masaligan isip giya ug kauban. Ug sa kasamtangan, uban sa gasa sa Espiritu Santo nga mogiya, makapahigayon kita og makanunayong pangalagad sa pagpamenos sa sakit sa bati nga mga pagpili ug moalim sa mga samad kon kita tugutan. Kon dili man, wala kita magserbisyo niadtong atong gimahal ni sa atong kaugalingon.

Pagsalikway sa Kalibutan

Ang ikatulong elemento sa pagwagtang sa atong mga kinabuhi alang sa Ginoo makita diha sa Iyang mga pulong: “Kay unsa may kapuslanan alang sa usa ka tawo, kon maangkon niya ang tibuok kalibutan nga pagapildihan sa iyang kinabuhi? o unsa may ikahatag sa tawo nga arang ikabawi niya sa iyang kinabuhi?” (Mateo 16:26). Sama sa gisulti diha sa Hubad ni Joseph Smith, ang Iyang mga pulong mabasa: “Kay unsa may kapuslanan alang sa usa ka tawo ang pagkaangkon niya sa tibuok kalibutan, apan wala niya dawata siya nga gi-orden sa Dios, ug nawagtang ang iyang kalag, ug siya mismo gisalikway?” (Lucas 9:25 [diha sa appendix sa Biblia]).

Ang pagsulti nga ang pagsalikway sa kalibutan aron madawat “siya … nga gi-orden sa Dios” sukwahi sa kultura sa kalibutan karon tataw kaayo. Ang mga prayoridad ug kaikag nga sagad natong makita sa atong palibut (ug usahay diha kanato) sobra ra kahakog: panginahanglan nga mailhan; pagsukna nga respetuhon ang kaugalingong mga katungod; nagpasulabing tinguha alang sa kwarta, mga butang, ug gahum; pagbati nga nahiangay sa kinabuhi nga hayahay ug makalingaw; tinguha nga pakubsan ang responsibilidad ug likayan ang bisan unsang personal nga sakripisyo alang sa kaayohan sa uban—kini pipila lang ka mga ehemplo.

Wala ni mag-ingon nga dili kita magtinguha nga molampus, gani manghawud, sa takus nga mga paningkamot, lakip ang edukasyon ug tarung nga trabaho. Sigurado nga kini nga mga kalampusan dalaygon. Apan kon atong ipatunhay ang atong mga kinabuhi, kanunay natong hinumduman nga ang ingon nga mga kalampusan dili mismo ang mga tumong apan paagi ngadto sa mas taas nga tumong. Uban sa atong hugot nga pagtuo ni Kristo, atong tan-awon ang mga kalampusan sa politika, negosyo, eskwela, ug susamang matang nga wala maghulagway kanato apan naghimong posible sa atong pagserbisyo sa Dios ug isig ka tawo—sugod sa panimalay ug padayon kutob sa mahimo ngadto sa kalibutan.

Ang personal nga kalamboan adunay bili kon kini nakatabang sa pagpalambo og Kristohanong kinaiya. Sa pagsukod sa kalampusan, atong giila ang bug-at nga kamatuoran ilawom niining tanan—nga ang atong kinabuhi Ila sa Dios, atong Langitnong Amahan; ug ni Jesukristo, atong Manunubos. Ang kalampusan nagpasabut nga magpuyo nga nahiuyon sa Ilang kabubut-on.

Sukwahi ngadto sa maakoon nga kinabuhi, si Presidente Spencer W. Kimball (1895–1985) mihatag og yanong pagpadayag sa mas talagsaong paagi:

“Kon kita anaa sa pagserbisyo sa atong mga isigkatawo, dili lang kay ang atong mga buhat ang nakaabag kanila, apan atong gibutang ang atong kaugalingong mga problema sa usa ka lab-as nga panglantaw. Kon atong ipakita nga mas mabalaka kita sa uban, mas mominos ang atong kabalaka sa kaugalingon! Taliwala niining milagro sa pagserbisyo, anaa ang saad ni Jesus nga pinaagi sa pagwagtang sa atong mga kaugalingon, makaplagan nato ang atong kaugalingon! [Tan-awa sa Mateo 10:39.]

“Dili lang kay sa ‘makit-an’ nato ang atong mga kaugalingon pinaagi sa pag-ila sa diosnong mga giya sa atong kinabuhi, apan kon unsa ka dako ang atong pagserbisyo sa atong isigkatawo sa makiangayon nga mga paagi, ingon ka dako usab ang katigayunan ang maanaa sa atong mga kalag. … Mahimo kitang labaw pa ka bahandianon kon moserbisyo kita sa uban—sa tinuod, mas sayon nga ‘pangitaon’ ang atong mga kaugalingon tungod kay adunay daghan pa kaayo natong pangitaon!”⁴

Kalimti ang Inyong Kinabuhi diha sa Pagserbisyo Kaniya

Duna koy nahibaloan bag-ohay lang nga usa ka young-adult nga sister mihukom nga magmisyon og full-time. Nakapalambo siya og kapasidad nga makakonekta sa mga tawo sa halos tanang sistema sa tinuohan, opinyon sa politika, ug nasyonalidad, ug nabalaka siya nga ang pagsul-ob og missionary name tag tibuok adlaw, kada adlaw, mahimong ilhanan nga makababag sa iyang abilidad sa pag-establisar og mga relasyon. Mga pipila lang ka semana sa pagsugod sa iyang misyon, misulat siya sa ilaha kabahin sa yano apan makahuluganong kasinatian:

“Si Sister Lee ug ako mihaplas sa gi-arthritis nga mga kamot sa tigulang nga babaye—matag usa kanamo sa kada kilid—samtang nanglingkod mi sa iyang sala. Dili siya gustong maminaw sa bisan unsang isulti namo nga mensahe, apan mitugot nga mokanta mi, gusto nga mokanta mi. Salamat, itom nga missionary name tag, nga nagtugot kanako nga adunay suod nga mga kasinatian uban sa hingpit nga mga estranghero.”

Pinaagi sa mga butang nga iyang giantus, si Propeta Joseph Smith nakat-on sa pagwagtang sa iyang kinabuhi diha sa pagserbisyo sa iyang Agalon ug Higala. Kausa siya miingon, “Ako kining gihimo nga lagda: Kon ang Ginoo mosugo, buhata kini.”⁵

Nagtuo ko nga kitang tanan makontento nga motugbang sa lebel sa pagkamatinuoron ni Brother Joseph. Bisan pa, kausa nag-antus siya og pipila ka bulan sa prisohan sa Liberty, Missouri, nag-antus sa pisikal apan siguro sobra pa diha sa emosyon ug espiritwal tungod kay dili siya makatabang sa iyang minahal nga asawa, iyang mga anak, ug mga Santos samtang sila giabuso ug gipanglutos. Ang iyang mga pinadayag ug direksyon midala kanila ngadto sa Missouri sa pag-establisar sa Zion, ug karon gipapahawa sila sa ilang mga panimalay, panahon sa tingtugnaw, sa tibuok estado.

Bisan pa ning tanan, sa mga kondisyon niana nga prisohan, misulat siya og dinasig nga sulat ngadto sa Simbahan sa labing elegante ug makabayaw nga sinulatan, mga parte niini naglangkub karon sa mga 121, 122, ug 123 sa Doktrina ug mga Pakigsaad, mitapos niini nga mga pulong: “Kita magmalipayon sa pagbuhat sa tanan nga mga butang nga ubos sa atong gahum; ug unya kita magmalinawon, uban ang labing dako nga kasiguroan, nga makasaksi sa kaluwasan sa Dios, ug sa iyang mga bukton nga ipadayag” (D&P 123:17).

Siyempre, ang labing halangdong paghulagway sa pagpatunhay sa kinabuhi pinaagi sa pagwagtang niini mao kini: “Amahan ko, kon ugaling dili man mahimo nga ikasaylo kini gawas kon akong imnon, nan, maoy matuman ang imong kabubut-on” (Mateo 26:42). Sa paghatag sa Iyang kinabuhi, giluwas ni Kristo dili lamang ang Iyang kaugalingong kinabuhi apan ang atong kinabuhi usab. Gihimo Niya nga posible alang kanato sa pagbaylo sa unsa untay usa ka walay pulos nga mortal nga kinabuhi alang sa kinabuhing dayon.

Ang tema sa kinabuhi sa Manluluwas mao ang “Ginabuhat ko man ang makapahimuot [sa Amahan]” (Juan 8:29). Nag-ampo ko nga inyo kining himoon nga tema sa inyong kinabuhi. Kon inyong buhaton, inyong mapatunhay ang inyong kinabuhi.