Ha’apōurira’a pae vārua
Nā Elder Gary E. Stevenson
Nō te pupu nō te Tino ’Ahuru Ma Piti ’Āpōsetolo
’Eiaha e vaiiho i te mau fa’anevanevara’a o te orara’a e ha’apōuri i te māramarama o te ra’i.
I te 21 nō ’ātete i teie matahiti, e piti ’ohipa varavara tei tupu ’e ’ua hi’o noa te ta’ata nā te ao nei i te reira. ’A tahi te ’ōro’a fa’ahanahanara’a nō te 90 matahiti o tō tātou peropheta here, te peresideni Thomas S. Monson. I taua taime ra, ’ua tonohia vau i te ārea Pātifita ’e ’ua fa’ahiahia roa vau i te feiā mo’a nō Auterāria, Vanuatu, Niuterani ’e Pōrīnetia farāni, ’aita rātou i fa’aro’oro’o noa i terā parau rahi, ’ua ’oa’oa ato’a rātou i te fa’ahanahanara’a i te reira. ’Ua fāna’o vau i te ’ite i tā rātou fa’a’itera’a au ’e te fa’aro’o ’e te here nō teie ta’ata rahi. ’Auē ïa fa’aurura’a tō’u ’itera’a i te tū’atira’a o te feiā mo’a i tō rātou peropheta.
’E i tōna māna’ona’ora’a i te hia’ai o te feiā e hina’aro e fa’a’ite mai i tō rātou tāpa’o aroha nō tōna ’ōro’a fānaura’a, ’ua fa’a’ite mai te peresideni Monson i te tao’a hōro’a tano roa : « E ’imi i te hō’ē ta’ata e fifi nei ’e ’aore rā, tē ma’ihia ra ’e ’aore rā, tē vai ’ōtahi ra, ’e e rave i te hō’ē ’ohipa nōna i teie mahana. Terā noa tā’u e ani ».1 ’Ua here mātou ia ’oe e te peresideni Monson, tē pāturu nei mātou ia ’oe.
Ha’apōurira’a mahana
Te tahi atu ’ohipa varavara i tupu i roto i te ra’i i terā mahana, e rave rahi mirioni ta’ata tei fa’ahiahia i te reira nā te ao, ’o te ha’apōuri-hope-ra’a ïa te mahana. ’O te taime mātāmua te reira huru ha’apōurira’a i tupu i ni’a i te Fenua Marite tā’āto’a, ’ua 99 matahiti.2 ’Ua ’ite a’enei ’outou i te hō’ē ha’apōurira’a mahana ? E hōhora’a ri’i au i te reira parau.
E tupu te hō’ē ha’apōurira’a hope o te mahana ’ia tere te ’āva’e i rōpū maita’i i te fenua ’e te mahana, ’e fātata e po’i roa te māramarama i ni’a i te mahana.3 Te mea ra ē, e nehenehe te reira ’ia tupu, e mea māere nō’ū. Feruri na ’outou i te mahana i te rahi o te huira pereo’o ta’ata’ahi, te ’āva’e e fa’aau ïa i te rahi o te hō’ē ’ōfa’i na’ina’i.
Nāhea pa’i tā tātou puna māhanahana ’e te māramarama ’e te ora e nehenehe ai e ha’apōurihia e te hō’ē me’a na’ina’i ’e te faufa’a ’ore, ’ia fa’aauhia rāua ?
’Ua tāta’i 400 te rahi o te mahana i tō te ’āva’e, ’ua tāta’i 400 ato’a rā tōna ātea i te fenua nei.4 ’Ia hi’ohia atu mai te fenua nei, e au te rahi o te mahana i te rahi o te ’āva’e. ’Ia tū’ati maita’i rāua, mai te huru e ha’apōuiri te ’āva’e i te mahana. ’Ua fa’a’ite mai te tahi mau hoa ’e te fēti’i i terā ārea ha’apōurira’a hope i te huru te pōuri i mono i te māramarama, ’ua ’itehia te mau fēti’a ’e ’ua māmū te mau manu. ’Ua to’eto’e ri’i mai te mata’i, inaha i roto i te hō’ē ha’apōurira’a, e nehenehe te anuvera e topa e 20 tai’ora’a Fahrenheit (11 tēteri).5
’Ua parau mai rātou i te huru fa’ahiahia, te māere ’e te atāta ri’i ato’a ho’i, inaha ’ua ’ite rātou ē e mau fifi ato’a e nehenehe e tae mai. ’Ātīrā noa atu, ’ua hi’o maita’i rātou ē, ’eiaha te mata ’ia pēpē ’e e’ita e ora fa’ahou, ’eiaha ’ia tupu te « matapō ha’apōurira’a » i terā taime ha’apōurira’a. ’Ua roa’a te pāruru nā roto i te fa’a’ohipara’a rātou i te mau tīti’a mata e tīti’a ta’a ’ē e pāruru i te mata i te fifi e nehenehe e tupu mai.
Te fa’aaura’a
Mai tā te ’āva’e na’ina’i roa e nehenehe e po’i i te mahana rahi ra ’e e pohe roa tōna māramarama ’e te māhanahana, e nehenehe te ha’apōurira’a pae vārua e tupu ’ia vaiiho tātou i te mau mea ha’afifi ’ia nā mua mai—te mau mea o te mahana tāta’itahi—’ia tāpiri roa mai i tō tātou mata e po’i ai te pūai, te ’ana’ana ’e te māhanahana o te māramarama o Iesu Mesia ’e tāna ’evanelia.
’Ua fa’anānea Elder Neal A. Maxwell i teie fa’aaura’a ’a nā ’ō ai ’oia : « Noa atu ’o te manimani rima rahi noa, ’ia tāpiri-roa-hia te reira i te mata, e nehenehe te reira e ha’amatapō i te mata i mua i te mahana rahi ra. Tei reira noa rā te mahana. Nā te ta’ata iho i ha’amatapō iāna. ’Ia tāpiri roa mai tātou i te mau mea, ma te tu’u i te reira i mua noa mai, tē ha’apōuri nei ïa tātou i tō tātou hi’ora’a i te ra’i ».6
Pāpū roa ē, ’aita hō’ē a’e i roto ia tātou tei hina’aro e ha’apōuri i tō tātou iho hi’ora’a i te ra’i ’e ’aore rā ’ia tupu te hō’ē ha’apōurira’a pae vārua i roto i tō tātou orara’a. E fa’a’ite au i te tahi mau mana’o e nehenehe e tauturu ia tātou ’ia arai i te ha’apōurira’a pae vārua i te fa’atupura’a i ni’a ia tātou i te fifi pae vārua e’ita e ora fa’ahou.
Te mau tīti’a mata o te ’evanelia : Tāpe’a i te hi’o-fa’aātea-ra’a ’evanelia
Tē ha’amana’o ra ’outou i tā’u fa’ata’ara’a i te mau tīti’a mata ta’a ’ē e fa’a’ohipa nō te pāruru i te feiā e hi’o i te ha’apōurira’a mahana ’eiaha te mata ’ia pēpē ’aore rā ’ia matapōhia ? Nā te hi’ora’a i te ha’apōurira’a pae vārua nā roto i te tīti’a pāruru ’e te tāmarū o te Vārua ’e hōro’a i te hi’ora’a ’evanelia e pāruru ai ia tātou i te matapōra’a pae vārua.
E hi’o tātou i te tahi mau hi’ora’a. Ma te parau a te mau peropheta i roto i tō tātou ’ā’au ’e te Vārua Mo’a ’ei fa’aa’o, e nehenehe tā tātou e hi’o i te māramarama o te ra’i i po’i-ri’i-noa-hia nā roto i te « tīti’a mata o te ’evanelia », ’ei araira’a i te fifi nō te hō’ē ha’apōurira’a pae vārua.
Nāhea ïa i te tu’u i te tīti’a mata ? Teie te tahi mau hi’ora’a : Tē fa’a’ite nei tō tātou tīti’a mata o te ’evanelia ē ’ua hina’aro te Fatu ’ia rave tātou i te ’ōro’a i te hepetoma tāta’itahi ’e ’ua hina’aro ’oia ’ia tuatāpapa tātou i te mau pāpa’ira’a mo’a ’e ’ia pure i te mahana tāta’itahi. Tē fa’a’ite ato’a nei te reira ia tātou ē, e fa’ahema Sātane ia tātou ’eiaha ’ia nā reira. ’Ua ’ite tātou ē, i roto i tāna tārena tē ’imi nei ’oia ’ia rave ’ē i tō tātou ti’amāra’a ’ia mā’iti nā roto i te tahi mau fa’anevanevara’a ’e te mau fa’ahemara’a a te ao. I te tau ato’a o Ioba, e ta’ata paha tei fa’aruru i te ha’apōurira’a pae vārua, i te nā-’ō-ra’a-hia ē : « ’O te pōuri tā rātou e ’ite i te ao ra, e perehahu noa rātou i te avatea nei, mai tei te tuira’a pō ra ».7
Te mau taea’e ’e te mau tuahine, ’ia parau vau nō te hi’ora’a nā roto i te tīti’a mata o te ’evanelia, ’ia ’ite ’outou ē, ’aita vau e parau nei ē, e’ita tātou e fā’i ’aore rā e paraparau i te mau tāmatara’a tā tātou e fa’aruru nei, ’aore rā e haere ’ōnevaneva tātou ma te mā’ua i te mau herepata ’e te mau ’ino tā te ’enemi i tu’u i mua ia tātou. ’Aita vau e parau nei e ’ō’omo i te tāpō mata—e ’ere roa atu. Tē parau nei au ē, ’ia hi’o tātou i te mau tāmatara’a nā roto i te tīti’a o te ’evanelia. ’Ua parau Elder Dallin H. Oaks ē, « te hi’o-fa’aātea-ra’a, ’o te ’aravihi ïa e hi’o i te mau mea faufa’a i roto i te hō’ē tū’ati’atira’a au ».8 E fa’a’ā’ano te hi’o-fa’aātea-ra’a’evanelia i tō tātou hi’ora’a ’ei hi’ora’a mure ’ore.
’Ia tu’u ’outou i te tīti’a mata o te ’evanelia, e ’ite ’outou i te hi’o-fa’aātea-ra’a rahi a’e ’e te rōtahira’a ’e te hi’ora’a ātea i roto i te huru ’outou e feruri i tā ’outou mau mea mātāmua roa, te mau fifi, te mau fa’ahemara’a ’e tā ’outou ato’a mau hapehape. E ’ite ’outou i te māramarama ’ana’ana a’e ’eita e nehenehe e ’ite ’āhani ’aita te reira.
Te mea huru ’ē, e ’ere nā te mau mea ’ino noa e nehenehe e fa’atupu i te hō’ē ha’apōurira’a pae vārua i roto i te orara’a. Pinepine te mau tauto’ora’a fa’ahiahia ’e te au tā tātou e pūpū ia tātou iho i te piri roa mai ia tātou ’e ’ua huna atura te māramarama o te ’evanelia ’e e tae mai te pōuri. I roto i teie mau atātara’a ’e te mau fa’anevanevara’a, tē vai ra te ha’api’ira’a ’e te orara’a fāna’o, te pūai ’e te mana, te hia’ai manuia, tae noa atu te mau tārēni ’e te mau hōro’a.
’Ua ha’api’i te peresideni Dieter F. Uchtdorf ē, « noa atu te huru o te maita’i, mai te mea ē, e tūra’ihia te reira i te fāito pūai roa, e nehenehe e riro mai ’ei ’ino … ’E ’ia tae i te hō’ē taime e riro mai teie mau ta’ahira’a rarahi ’ei ’ōfai mure ’e te mau hia’ai manuia, ’ei zugo i ni’a i tō tātou arapo’a ».9
E fa’a’ite hu’ahu’a atu ā vau i te tahi mau hi’ora’a e nehenehe e riro ’ei tumu nō te ’apera’a i tō tātou iho ha’apōurira’a pae vārua.
Te mau rāve’a tūreiara’a sōtiare
Ma’a ’āva’e i ma’iri, ’ua paraparau vau i roto i te ’āmuira’a vahine a BYU.10 ’Ua fa’ata’a vau nāhea te rāve’a ’āpī mai te rāve’a tūreiara’a sōtiare e fa’a’ohie nei i te ha’apararera’a o « te ’ite nō te hō’ē Fa’aora … i te mau fenua ato’a, te mau nūna’a, te mau reo ’e te mau ta’ata ».11 i roto i teie mau rāve’a tē vai ra te tahua natirara LDS.org ’e Mormon.org; te mau fa’anahora’a ’āfa’ifa’i mai te Vaira’a buka ’evanelia, te Mormon Channel, te LDS Tools ’e te Family Tree; nā reira ato’a te mau rāve’a tūreiara’a mai ia Facebook, Instagram, Twitter, ’e Pinterest. ’Ua fa’atupu teie mau rāve’a i e rave rahi hānere mirioni parau au (j’aime), fa’a’itera’a (partage), hi’ora’a (vu), hāponora’a (tweet) ’e pinera’a (épingle) ’e ’ua manuia maita’i ’e ’ua hotu maita’i te fa’a’itera’a ’evanelia i te ’utuāfare, te mau hoa ’e te mau hoa ’ohipa.
Noa atu te mau maita’i ’e te fa’a’ohipa-tano-ra’a i teie mau rāve’a ’āpī, tē vai nei te tahi mau fifi e nehenehe e tupu i te reira, ’ia tāpiri rahi roa mai te reira, e nehenehe te reira e tu’u ia tātou i roto i te hō’ē ha’apōurira’a pae vārua ’o te nehenehe e tāpo’i roa i te ’ana’ana ’e te māhanahana o te ’evanelia.
E nehenehe te rāve’a tūreiara’a sōtiare, te mau fa’anahora’a ’āfa’ifa’i ’e te mau ha’uti e ha’apau rahi roa i tō tātou taime ’e e fa’aiti i te paraparaura’a mata ’e mata. E nehenehe teie ’erera’a paraparaura’a mata ’e mata e tū’ino i te mau fa’aipoipora’a, e mono i te mau ’ohipa pae vārua faufa’a rahi ’e e fa’aihu i te ’aravihi pae sōtiare, i roto iho ā rā i te feiā ’āpī.
E piti fa’ahou fifi e au i te rāve’a tūreiara’a sōtiare, ’o te fa’ahi’ora’a i te maita’i noa ’e te fa’aaura’a ha’aparuparu.
E rave rahi (penei a’e pauroa te) hōho’a e piahia nei i ni’a i te rāve’a tūreiara’a e fa’ahi’o ra i te orara’a au roa a’e—pinepine e’ita e nehenehe e fa’aau i te orara’a mau. ’Ua ’ite tātou i te mau hōho’a nehenehe nō te mau roto fare, te mau vāhi orira’a māere, te mau hōho’a mata ’ata’ata, te mau mā’a ’āminamina ’e te mau hōho’a tino ’aifāito ’ore.
Teie te hō’ē hi’ora’a, te hō’ē hōho’a e ’ite ’outou i ni’a i te tahua sōtiare a te tahi ta’ata. Teie rā, ’aita te reira e fa’a’ite nei i te tā’āto’a o te hōho’a nō te mea e tupu nei i roto i te orara’a mau.
E nehenehe te fa’aaura’a i tō tātou orara’a fāito tano noa i ni’a i tō verā mā orara’a nene’i-maita’i-hia ’e te fa’a’una’unahia mai ni’a i te rāve’a tūreiara’a sōtiare, e vaiiho i roto ia tātou i te mana’o ha’aparuparu ’e te pohehae ’e te manuia ’ore ato’a.
’Ua parau te hō’ē ta’ata nō ni’a i te mau piara’a tāna i tu’u, penei a’e e parau ha’uti ato’a paha : « E aha te ’āpī te orara’a ’oa’oa mai te peu e’ita ’oe e pia i te reira ? »12
Mai tā te tuahine Bonnie L. Oscarson i fa’aha’amana’o ia tātou i teie po’ipo’i, ’aita te orara’a manuia e fāitohia i ni’a i te mau parau au (j’aime) e noa’a mai, ’aore rā i ni’a i « te mau hoa » ’e te feiā pe’e i ni’a i te rāve’a tūreiara’a sōtiare. E au rā te reira i tō tātou tū’atira’a ’e te ta’ata ’e te fa’ataera’a i te māramarama i roto i tō rātou orara’a.
Maita’i ē, e nehenehe tā tātou e ha’api’i ’ia riro ’ei ta’ata mau a’e, ’ia ’ārearea rahi a’e ’e ’ia ha’aparuparu iti a’e i te taime tei mua ia tātou te mau hōho’a e fa’a’ite ra i te orara’a fa’ahi’o maita’i noa ’o te fa’atae rahi nei i te fa’aaura’a ha’aparuparu.
E au ē, e ’ere te fa’aaura’a i ni’a i te tahi i te tāpa’o nō tō tātou noa tau, nō muta’a ato’a rā. ’Ua parau fa’aara te ’āpōsetolo Paulo i te ta’ata i tōna tau ē, « ’o rātou … i te fa’afāitora’a rātou ia rātou iho, ’e te fa’aaura’a ratou ia rātou iho, ’aore ïa [e pa’ari] ».13
Nō te rahi o te fa’a’ohipara’a tano ’e te fa’auru i te rāve’a ’āpī, fa’a’ohipa ana’e i te reira nō te ha’api’i, nō te fa’auru ’e nō te fa’ateitei ia tātou iho ’e nō te fa’aitoito ia vetahi ’ē ’ia ha’amaita’i roa mai—’eiaha rā nō te hāmani i tō tātou fa’ahi’ora’a maita’i roa a’e. Ha’api’i ana’e ’e hōhora ana’e i te fa’a’ohipara’a parau ti’a o te rāve’a ’āpī i te u’i ’āpī ’e ’ia fa’aarahia nō ni’a i te mau fifi e nehenehe e tupu i te reira, ’e te fa’a’ohipara’a ha’amou o te reira. Nā roto i te hi’ora’a i te rāve’a tūreiara’a sōtiare nā roto i te tīti’a o te ’evanelia e nehenehe ai e arai i te reira ’ia riro mai ’ei ha’apōurira’a pae vārua i roto i tō tātou orara’a.
Te te’ote’o
Paraparau ana’e i teienei nō ni’a i te ’ōfa’i fa’aturori tahito ra, ’o te te’ote’o. ’O te huritua te te’ote’o nō te ha’eha’a, ’oia ho’i te « hina’aro e auraro i te hina’aro o te Fatu ».14 ’Ia te’ote’o tātou, e huru ’imi tātou i te hanahana nō tātou ma te ’ore e hōro’a nō te tahi atu ta’ata, i te Fatu ato’a ho’i. E mea fa’ahemo te te’ote’o; ’o te huru ’imira’a ïa ’ia noa’a rahi atu, ’e te mana’ora’a e mea maita’i a’e tātou ia vetahi ’ē. Te fa’ahopeara’a o te te’ote’o, ’o te mana’o riri ïa ’e te tāiroiro; e tūra’i te reira i te ta’ata ’ia tāpe’a noa i tōna ’ino’ino ’e te fa’a’orera’a hapa. E nehenehe rā te te’ote’o e horomi’ihia i roto i te huru Mesia nō te ha’eha’a.
Te mau aura’a i rotopū i te fēti’i ’utuāfare ’e te feiā herehia, i rotopū iho ā rā i te fēti’i ’utuāfare ’e te feiā herehia—i rotopū ato’a i te tāne ’e te vahine—e aupuruhia ïa e te ha’eha’a ’e e fa’ataupupuhia e te te’ote’o.
E rave rahi matahiti i ma’iri, ’ua tāniuniu mai te hō’ē ti’a fa’atere nō te hō’ē taiete rahi iā’u nō ni’a i tāna taiete e riro ra i te tahi taiete ’ē. Tē ha’ape’ape’a ra ’oia ’e te tahi ato’a mau ti’a i te pū o te taiete penei a’e e ’ere rātou i te ’ohipa. Nō tōna ’ite ē, ’ua mātau vau i te feiā fa’atere o teie taiete e riro atu rātou, ’ua ani mai ’oia iā’u e nehenehe ānei tā’u e paraparau ia rātou ’e ’ia parau maita’i atu vau nōna, ’e ’ia fa’afārerei ato’a ia rātou. ’Ua fa’ahiti a’era ’oia i teie parau : « ’Ua ’ite iho ā ïa ’oe i te parau ? ‘E pohe tei marū !’ »
’Ua fa’aro’o vau i teie parau mai te huru e parau ha’uti. ’Ua ta’a maita’i iā’u. ’Ua mana’o rā vau ē, e parau tumu faufa’a rahi e nehenehe e tauturu iāna ’āraua’e. ’Ua pāhono atu vau : « E ’ere terā te parau. ’Ua hape terā parau. ‘E riro te fenua i tei marū’15 te parau tano ».
Te mea tā’u i ’ite i roto i te ’Ēkālesia ’e i roto i tā’u tōro’a ’ohipa, ’oia ho’i, te mau ta’ata rahi roa a’e ’e te manuia roa a’e tā’u i mātau, tei roto ïa i te mau ta’ata marū roa a’e ’e te ha’eha’a.
E ō maita’i te marū i roto i te ha’eha’a mai te rimarima. E ha’amana’o na tātou ē, « ’aore ho’i te ta’ata e ’itehia i mua i te Atua, maori rā ’o te marū ’e te ha’eha’a te ’ā’au ».16
Tē pure nei au ’ia tūtava tātou i te ’ape i te mau ha’apōurira’a pae vārua o te te’ote’o nā roto i te fāri’ira’a i te maita’i nō te ha’eha’a.
’Ōpanira’a
’Ei ’ōpanira’a, e ’ohipa fa’ahiahia mau te ha’apōurira’a mahana i roto i te nātura, ’e ’ia tupu te reira e po’i roa te nehenehe, te māhanahana ’e te māramarama o te mahana i te hō’ē mea iti faufa’a ’ore nō te fa’atupu mai i te pōuri ’e te to’eto’e.
E nehenehe teie huru ’ohipa e tupu i te pae vārua, ’ia vaiihohia te tahi mau mea iti faufa’a ’ore e piri roa mai ’e e tāpo’i i te nehenehe, te māhanahana ’e te māramarama hanahana o te ’evanelia a Iesu Mesia ma te mono i te reira i te to’eto’e ’e te pōuri.
E tīti’a mata tei hāmanihia nō te pāruru i te mata o rātou i roto i te ha’apōurira’a mahana hope ’o te nehenehe e arai i te fifi ’e te matapōra’a.17 E hōro’a te mau tīti’a mata o te ’evanelia i te ’ite ’e te ’itera’a pāpū nō te mau parau tumu ’e te mau ’ōro’a o te ’evanelia, i te hi’o-fa’aātea-ra’a ’evanelia ’o te nehenehe ato’a e hōro’a i te pāruru varua rahi a’e ’e te māramaramara’a i te ta’ata i mua i te mau fifi nō te ha’apōurira’a pae vārua.
Mai te peu e ’ite ’outou i te hō’ē mea e huru tāpo’i ra i te māramarama ’e te ’oa’oa o te ’evanelia i roto i tō ’outou orara’a, tē ani nei au ia ’outou ’ia fa’a’ohipa i te hi’o-fa’aātea-ra’a o te ’evanelia. E hi’o nā roto i te tīti’a o te ’evanelia ’e e hi’o maita’i ’eiaha e vaiiho i te mau mea faufa’a ’ore ’e te taui ’ore i te hope’a e ha’apōuri i tā ’outou hi’ora’a mure ’ore i te fa’anahora’a rahi ’oa’oa. ’Ei ha’apotora’a, ’eiaha e vaiiho i te mau fa’anevanevara’a o te orara’a e ha’apōuri i te māramarama o te ra’i.
’Itera’a pāpū
Tē hōro’a nei au i tō’u ’itera’a pāpū ē, noa atu ā te mea e tāpo’i i tā tātou hi’ora’a i te māramarama o te ’evanelia, tei reira noa terā māramarama. Terā puna māhanahana ’e te parau mau ’e te ’ana’ana, ’o te ’evanelia ïa a Iesu Mesia. Tē hōro’a nei au i tō’u ’itera’a pāpū nō te Metua here i te Ao ra, nō tāna Tamaiti, ’o Iesu Mesia; ’e nō te ti’ara’a o te Tamaiti ’ei Fa’aora ’e ’ei Tāra’ehara nō tātou. I te i’oa o Iesu Mesia, ’āmene.