Peresideni Russell M. Nelson: Arata’ihia, Fa’aineinehia, Pūpūhia
I muri a’e e rave rahi mau matahiti i te rapa’aura’a i te mau māfatu ’ei ta’ote tāpū māfatu tuiro’o ’e te ha’aputapūra’a i te mau ’ā’au ’ei ’āpōsetolo a te Fatu ia Iesu Mesia, tē ’āfa’i mai nei te peresideni Russell M. Nelson i te hō’ē rima pāpū ’e te aroha tāmau i roto i tāna tāvinira’a ’ei peresideni o te ’Ēkālesia.
’Ia pohe ana’e te hō’ē peresideni o te ’Ēkālesia, e rave rahi o te ha’atumu nei i ni’a i te ravera’a e mā’itihia ai tōna ra mono. I te tupura’a mau, ’ua ha’amata a’ena taua ravera’a ra, tei arata’ihia ’e te Fatu, e rave rahi mau matahiti nā mua atu. ’Ua fa’a’ineine o Russell M. Nelson i te roara’a o tōna nei orara’a nō teie pi’ira’a mo’a. ’Ua riro vau ’ei hō’ē ’ite nō te rahira’a o taua fa’aineinera’a ra.
E ’itehia te fa’aineinera’a o te peresideni Russell M. Nelson i roto i te tā’āto’ara’a o te mau ’ohipa ’e te mau fa’aotira’a i roto i tōna ra orara’a. ’Ua tui tōna ro’o ’ei pionie nō te tōro’a taote tāpū māfatu. E ta’ata pāpa’i ’e e ta’ata a’o māramarama, tei ’ite i te paraparau nā roto i te mau reo e rave rahi. ’Ua ’ite ’oia ’e ’ua here ’oia i te mau ta’ata, ’e ’ua ta’a iāna i te hope’ara’a o te mau fa’aotira’a i roto i tō rātou orara’a. ’Ua ’ite ’e ’ua here ’oia i te mau pāpa’ira’a mo’a ’e te hiero mo’a. E ta’ata fa’atere ’aravihi ’oia o tei rave i te mau fa’a’otira’a ’oi’oi ’e te pāpū.
’Ua mātou te peresideni Nelson, ’e i roto i te mau taime e rave rahi, ’ua ha’api’ihia ’oia ’e nā 10 o nā 16 peresideni o te ’Ēkālesia. I teienei, te 17ra’a o te peresideni, tē ha’amata nei ’oia i tāna tāvinira’a ’ei peresideni ma te ha’apāpū i te feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei ē, e tāmau noa ā Iesu Mesia i te arata’i i Tāna ’Ēkālesia.
’Ua parau ’oia i roto i te ha’aparurorora’a i te 16 nō Tēnuare 2018 ē, « ’Ua ha’api’i ’e ’ua fa’auru noa na te Fatu i Tāna mau peropheta ’e, e nā reira noa ā ’Oia ». ’O te Fatu te pēperu rahi. E tāmau noa mātou nei tei fa’atōro’ahia nō te fa’a’ite pāpū i Tōna i’oa mo’a nā te ao nei, ’ia ’imi, ’ia ’ite i tōna hina’aro ’e ’ia pe’e i te reira ».1
Te mana’ona’ora’a o te peresideni Nelson nō te maita’i mure ’ore o te mau tamari’i a te Atua, nō roto mai ïa i te hō’ē orara’a tāvinira’a aroha. Mai tāna i ha’aputapū i te māfatu o te mau ta’ata e rave rahi ’ei taote tāpū, ’ua ha’amaita’i ato’a ’oia i te māfatu o te feiā mo’a nā te ao ato’a nei nā roto i tāna mau ha’api’ira’a pūai, tāna tāvinira’a pipiri ’ore, ’e te aroha tāmau. Mai tāna i parau i roto i te ha’apurorora’a faufa’a rahi i te ’āva’e Tēnuare ra, ’ua hotu « te aroha nā roto i te mau matahiti e rave rahi i te fārereira’a ia outou, te ha’amorira’a nā muri ia outou, ’e te tāvinira’a ia outou ».2
Fa’aineinera’a faufa’a rahi
E rave rahi te mea tei ’itehia nō ni’a i te tōro’a tumu o te taote Nelson, ’ei ’aivāna’a pionie i te pae o te ha’api’ira’a, i te pae nō te ’ohipa mā’imira’a, ’e ’ei taote tāpū i te māfatu ta’ata. Teie mau mea ato’a ’e tae noa atu i te hi’ora’a maita’i o tōna orara’a ’utuāfare, ’ua riro ïa ’ei hō’ē tufa’a faufa’a rahi nō tōna fa’aineinera’a.
’Ua fānauhia ’o Russell Marion Nelson i te 9 nō Tētepa 1924 ia Marion C. ’e Edna Anderson Nelson. E mau melo paruparu tōna nā metua to’opiti i roto i te ’Ēkālesia i te tau tamari’i-ri’i-ra’a o Russell, ’ua fa’a’ite rā rāua i te here i tā rāua mau tamari’i ’e ’ua ’āfa’i atu ia rātou i te tahi mau taime i te Ha’api’ira’a Sābati. I te ha’amatara’a, ’aita ’o Russell i ’ana’anatae roa i te ’Ēkālesia, e mea au a’e nāna ’ia ha’uti pōpō ’e tōna mau hoa. I te 16ra’a rā o tōna matahiti, ’ua ha’amata tōna ’ā’au i te pāhono i te mau parau mau o te ’evanelia ’e ’ua bāpetizohia ’oia ’e tōna mau taea’e ’e mau tuahine. Mau matahiti i muri mai, maoti te hi’ora’a maita’i ’e te anira’a a tā rāua mau tamari’i, ’ua itoito fa’ahou mai te mau metua Nelson i roto i te ’Ēkālesia.
’Ua pāhono ato’a Russell i te pi’ira’a o te ha’api’ira’a. ’Ua ’ite ’oia, mai tāna i ha’api’i i muri iho ē, te tūtavara’a i te ha’api’ira’a, e hōpoi’a fa’aro’o ïa.’Ua noa’a tāna parau tū’ite nā te fare ha’api’ira’a tuarua i te 16ra’a o tōna matahiti, ’e tei roto ’oia i te fare ha’api’ira’a teitei ’a tupu ai te Tama’i Rahi II o te Ao nei tei tāpe’a iāna ’ia tāvini i te hō’ē misiōni rave tāmau.
’A ha’a ai ’oia i tāna parau tū’ite nō te fare ha’api’ira’a teitei, nō tāna tārēni i te pae o te ’upa’upa, ’ua arata’ihia ’oia ’ia ’āmui atu i te feiā ha’uti nō te hō’ē hīmenera’a a te fare ha’api’ira’a teitei. ’Ua haru mai tōna tari’a ’e tōna mata i te tamāhine hīmene reo teitei soprano, o Dantzel White. ’Ua fa’aipoipohia rāua i muri noa a’e i tōna fāri’ira’a i tāna parau tū’ite Licence i te matahiti 1945. I te 22ra’a o tōna matahiti, ’ua noa’a iāna te parau tū’ite hanahana ’ei taote ma’i i te fare ha’api’ira’a teitei nō Utah. ’Ua haere atu ’oia i muri iho i te fare ha’api’ira’a teitei nō Minnesota nō te tahi atu ā ha’api’ipi’ira’a teitei a’e. I reira ’ua riro ’oia ’ei hō’ē melo tumu nō te pupu tei ha’amata i te ’ohipa tāpūra’a māfatu. ’Ua haere atu ’oia i muri iho nō te ’ohipa taote tāpū i Minnesota ’e i te fare ma’i rahi nō Boston, Massachusetts, i te fenua Marite.
I te rōpūra’a o tāna ha’api’ira’a ’e te fa’arahira’a i tōna ’utuāfare, ’ua tītauhia te taote Nelson ’ia tāvini i roto i te tama’i nō Korea nō te mea ’ua hina’aro-mau-hia ra te mau taote i roto te nu’u fa’ehau. Nō tōna tōro’a taote tāpū, ’ua tonohia ’oia i Washington, D.C. i reira tōna ha’api’ipi’ira’a i te hō’ē pupu mā’imi i te pae o te tāpū i te pū rapa’aura’a ma’i a te nu’u fa’ehau Walter Reed. I te matahiti 1953, ’ua ’oti tāna tītaura’a fa’ehau, ’e ’ua fa’aea ’oia e hō’ē matahiti i te pū ’ohipa nō Harvard i te fare ma’i rahi nō Massachusetts i Boston. ’I reira ’ua fa’a’oti ’oia i tāna parau tū’ite teitei ’ei taote i te fare ha’api’ira’a teitei nō Minnesota i te matahiti 1954.
Noa atu te taime rahi i tītauhia nō te ha’api’ipi’ira’a taote ’e tōna tōro’a taote tāpū, ’ua tu’u noa te taote Nelson i tōna ’utuāfare i mua roa i roto i tōna orara’a. ’Ua ti’a ’o Dantzel White Nelson i piha’i iho i tāna tāne fa’aipoipo ’e ’ua pāturu iāna i roto i tāna ato’a mau ’ohipa i roto ānei i te ’utuāfare, te ’Ēkālesia, te ’ohipa taote ’e i roto i te nu’u fa’ehau. ’Ua riro tō rāua aura’a tāmau ’e te pāturu te tahi i te tahi ’e te here ’ei fa’aurura’a ’e ’ei ha’amaita’ira’a tāmau nō tā rāua na 10 tamari’i tāta’itahi—’e iva tamahine ’e e hō’ē tamāroa. ’Ia au i te parau a te tamāhine Sylvia Webster, ’ua riro tō rāua aura’a « ’ei mea marū roa ’e te hōro’ara’a i te tahi ’e te tahi ». ’Ua ha’amana’o tā rāua tamari’i hope’a, ’o Russell Nelson tamaiti ē, « ’Ua ’ite-ihoa-hia ē, ’e mea here roa tō’u nā metua i te tahi ’e te tahi ».3
Ma te mana’o-’ore-hia, ’ua pohe Dantzel Nelson i muri noa a’e i te 60ra’a o tō rāua ’ōro’a fa’aipoipora’a. I muri a’e i te hō’ē tau ’otahi, ’ua fa’aipoipo Elder Nelson ’ia Wendy Watson, te hō’ē vahine tei ’ore i fa’aipoipohia nā mua atu, ’e maoti tāna parau tū’ite « Doctorat », e ’orometua ha’api’i i te fare ha’api’ira’a teitei nō Brigham Young, ’e tōna here i te ’utuāfare Nelson, i riro mai ai ’oia ’ei hoa maita’i nō Elder ’e peresideni Nelson.
« E mea pāpū roa ia’u ē, ’e mea fifi ’ia tomo atu i roto i te hō’ē ’utuāfare hau atu i te 200 ta’ata ’e ’ia ’ite ē, e mau hoa piri ’outou », ’ua parau mai ra Sylvia te tamāhine, « ’Ua fa’aitoito Wendy ’e e mea fa’ahiahia roa ’oia ».4 ’Ua parau fa’ahou mai ’o Russell tamaiti, « ’Ua riro mau ’o Wendy ’ei hō’ē hoa fa’ahiahia nōna… E nehenehe tā’u e ’ite ē, ’ua fa’aineinahia ’oia nā roto i te mau matahiti e rave rahi nō teie ti’ara’a ’e teie pi’ira’a, ’e te hō’ē tufa’a faufa’a rahi nō te reira, ’o Wendy ïa i roto i tōna orara’a ».5
I te taime ’a pāpa’ihia ai teie parau, tē vai nei i roto i te ’utuāfare Nelson, e 10 tamari’i, 57 mo’otua, ’e 116 hina, ’e e piti e tae mai. E ha’aputuputu ïa te feiā ato’a ’o te vata i roto i te hō’ē ’utuāfare i te mau ’āva’e ato’a nō te fa’ahanahana i te mau mahana fānaura’a ’e te mau ’ōro’a ha’amana’ora’a.
« E ’ua hōro’ahia te ture i te mau bāsileia ato’a ra »
I tō Russell M. Nelson haerera’a i te ha’apira’a taote, ’ua ha’api’ihia ’oia ē, e’ita roa e ti’a i te hō’ē taote ’ia tāpe’a noa a’e i te hō’ē māfatu ta’ata, nō te mea ’ia tāpe’a-ana’e-hia te hō’ē māfatu, ’e fa’aea ïa te reira i te ’ōtu’i. Area rā, tau matahiti noa i muri mai, ’ua fa’a’ite te taote Nelson ’e tōna mau hoa ’aivāna’a i te parau ’āpī nō te fa’a’ohipara’a manuia o te hō’ē mātini māfatu-māhāhā i ni’a i te hō’ē ’ūrī. E rave mai te mātini māfatu-māhāhā i te terera’a toto o te ta’ata ma’i, ’e nā te reira ïa e fa’ati’a i te tāpūra’a o te māfatu tei fa’aea i te ’ōtu’i. ’Aita i maoro roa, ’ua fa’a’ohipahia teie rāve’a ’āpī fa’ahiahia i ni’a i te mau ta’ata ’e nā roto i teie rāve’a ’ua hau atu ïa i teienei i te 1 milioni ’e te ’āfa tāpūra’a māfatu o te ravehia i te matahiti nā te ao tā’ātoa nei.
’Ua tae mai te fa’aururura’a tei arata’i atu i teie ’itera’a i te taote Nelson ’a feruri ai ’oia i teie mau ’īrava i roto i Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau:
« ’E ’ua hōro‘ahia te ture i te mau bāsileia ato’a ra ;
« E ture ho‘i tei hōro‘ahia nā te mau bāsileia ato’a ; ’e tē vai ra te hō’ē mau ’ōti’a i te mau ture ato’a ’e te mau huru ha’a’pa‘ora’a ho’i » (PH&PF 88:36, 38).6
’Ua feruri te taote Nelson ē, mai te mea e ha’a ’oia, e ha’api’i, e ani i te mau uira’a ti’a, e nehenehe ïa iāna ’e tāna pupu ’ia ha’api’i mai i te mau ture e fa’atere nei i te māfatu e ’ōtu’i ra. ’Ua parau ’oia « e mea nā roto i te ta’ara’a i te mau pāpa’ira’a mo’a ’e te fa’aaura’a i te reira i ni’a i teie tufa’a ’ohipa, i ’ōhie ai ia’u ’ia ’ite i te ’ohipa fa’ahiahia nō te tāpūra’a māfatu mai tā tātou e ’ite nei i teie mahana ».7
I roto i te roara’a o tōna nei orara’a, ’ua ha’amata teie ’aravihi i te fa’aau i te mau parau tumu o te ’evanelia i te peresideni Nelson, tōna ’utuāfare, te ’Ēkālesia ’e te ao nei. ’Ua riro te reira ’ei tāviri faufa’a rahi nō tōna fa’aineinera’a nō tōna pi’ira’a ’ei ’āpōsetolo e teienei, ’ei peresideni o te ’Ēkālesia.
I roto i tōna tōro’a ’ohipa, ’ua tu’i te ro’o o te taote Nelson ’ei taote tāpū ’e ’ei ’aivāna’a i te pae o te mā’imira’a taote. I te matahiti 1965, ’ua fāri’i ’oia i te hō’ē ti’ara’a ’ei ’orometua ha’api’i nō te ’ohipa tāpū i te fare ha’api’ira’a teitei nō Utaha. I reira ’ua hāmani ’oia i te hō’ē mātini māfatu-māhāhā tāna i fa’aohipa nō te rave i te tāpūra’a māfatu mātamu’a i Utaha—te tāpūra’a mātāmua mai teie te huru i te pae tō’o’ā o te rā nō te ’ānāvai Mississipi. ’Ua a’o ’oia ’e ’ua pāpa’i e rave rahi mau pene nō te mau buka ha’api’ira’a taote ’e hau atu i te 70 mau parau tei hi’opo’ahia ’e te mau hoa taote i roto i te tahi atu mau ve’a. Hou tōna pi’ira’ahia i te ’āpōsetolora’a, fātata i te 7 000 tāpūra’a tāna i rave.8
Ta’a ’ē noa atu i tōna ’aravihi i te tōro’a taote, ’ua riro te taote Nelson ’ei hō’ē ’orometua ha’api’i fa’auru i te ta’ata ’e te hō’ē ta’ata fa’atere maita’i, te mau maita’i ïa tei fa’ariro iāna ’ei ta’ata faufa’a rahi i roto i te ’ohipa taote ’e i roto i tōna mau pi’ira’a i roto i te ’Ēkālesia.
’Ua parau te taote Nelson ē, « Te ’ohipa mātāmua roa a te hō’ē taote, ’o te ha’api’i atu ïa ». ’Ua parau ato’a mai ’oia ē, « E ’ohipa maita’i mau te hō’ē taote ’ia ha’api’i ana’e ’oia i tāna ta’ata ma’i e aha te mea hape ’e te mea e nehenehe ’ia ravehia nō te tātā’i i te reira ».9
’Ua fa’a’ite mai te taote Nelson i tōna hina’aro ’e tōna hia’ai nō te ha’api’i i te mau ta’ata ’e te ha’api’ipi’ira’a nā roto i te terera’a atu i te mau fenua ’e’ē nō te fa’a’ite’ite ’e nō te ha’api’i atu i te mau ravera’a a te taote. Nō te tauturu iāna i te ha’api’i atu, ’ua ha’api’i ïa ’oia e rave rahi mau reo, mai te Fārani, te Potiti, te Purutia, te Rutia, ’e te Paniora ’ia nehenehe iāna ’ia paraparau atu ’e ’ia ha’api’i atu i te mau taote ’e te feiā ’aivāna’a i roto i te tahi atu mau fenua. I muri a’e i tōna haerera’a i te hō’ē rurura’a i reira tō te peresideni Spencer W. Kimball (1895-1985) anira’a i te ’āmuira’a ’ia ha’api’i i te reo Tinito, ’ua ha’amata ’oi’oi te taote Nelson ’e tāna vahine fa’aipoipo, ’o Dantzel, i te ha’api’i i te reo Mandarin. Nā tōna ’ite i te parau nā roto i taua reo ra i fa’ati’a iāna ’ia ’ohipa i pīha’i iho i te mau taote i te fenua Taina, i reira tōna hōro’ara’a i te mau a’ora’a ’e te ravera’a i te mau tāpūra’a, ma te fa’aora i te hō’ē o te mau aito nō te fenua Taina.10
E mata na nā mua roa i te bāsileia o te Atua
Noa atu e mea fa’ahiahia te mau ’ohipa taote tā te peresideni Nelson i rave, ’ua rōtahi noa rā tōna mata i ni’a i te Fatu ’e Tāna ra ’ohipa. ’Aita te rahira’a o te mau melo o te ’Ēkālesia i ’ite ē ’ua tāvini na ’oia ’ei ’orometua i Temple Square mai te matahiti 1955 e tae atu i te matahiti 1965, arata’ira’a i te feiā rātere mai te hōra 4 ’e tae atu i te hora 5 i te ahiahi i te mau mahana maha ato’a. Teie ïa te hō’ē o tōna mau taime ’ohipa roa a’e ’ei taote tāpū. ’Ua pāpa’i ’oia i muri iho ē « i te matahiti 1964, ’ua ha’amata noa iho nei mātou i roto i te ’ihirapa’au i ni’a i te tāmatara’a i te mono i te tāpo’i pe’epe’e o te māfatu. E mea teitei roa te fāito pohe, ’e ’e mea rahi roa te taime ha’apa’ora’a i te ta’ata ma’i tāta’itahi—fātata e hō’ē i ni’a i te hō’ē e rave rahi mau hora te maoro, ’e i te tahi mau taime ’e mau mahana atu ».11
Nō te mau melo o te ’Ēkālesia e rave rahi, ’aita ïa e pi’ira’a mai teie ’o tē tītau rahi nei i te taime. ’Aita rā nō te taote Nelson. I te matahiti 1964, ’ua uiuihia ’oia ’e te tahi atu mau ta’ata ’ia riro ’ei peresideni titi, ’e ’ua parau atu ’o Elder Spencer W. Kimball tei ’āpe’e atu ’ia Elder Legrand Richards (1886-1983) nō te Pupu o te Tino ’Ahuru ma Piti ’Āpōsetolo iāna: « Te mana’o nei mātou ’e te hina’aro nei te Fatu ’ia ’oe ’ia peresideni i teie titi. I roto i tā mātou mau uiuira’a e rave rahi, i te mau taime ato’a e puta mai tō ’oe i’oa e matara mai ïa te pāhonora’a huru mātauhia: ‘Ā, e’ita ïa ’oia e rave maita’i i te ’ohipa’, ’aore rā, ‘aita tōna e taime,’ ’aore rā nā parau to’opiti. Tera rā, te mana’o nei mātou ’e te hina’aro nei te Fatu ’ia oe. Teienei mai te mea e mana’o ’oe e mea ’ohipa roa ’oe ’e e’ita e ti’a ’ia ’oe ’ia fāri’i i te pi’ira’a, ’e e tei ia ’oe ïa te fa’aotira’a.’ […]
« ’Ua pāhono noa atu vau ē ’ua rave-a’ena-hia taua fa’aotira’a ra i te 31 nō ’Ātete 1945, ’a fa’aipoipohia ai māua te tuahine Nelson i roto i te hiero. ’Ua rave māua i te hō’ē fafaura’a i taua taime ra e ’mata na… i te ’imi i te bāsileia o te Atua, ’e te parau-ti’a,’ ma te mana’o pāpū ’e ’āmui-ato’a-hia mai te mau mea ato’a ra ia māua, mai tā te Fatu i fafau mai. (’A hi‘o Mataio 06:33) ».12
’Ua fa’ahōho’a te fāri’ira’a a te taote Nelson i taua pi’ira’a ra i te mea tā Elder Jeffrey R. Holland nō te Pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo i parau iho nei, « te ha’eha’a mai tō te tamari’i ’e te rōtahi o te fa’aro’o o Russell Nelson… E mea ha’eha’a ’oia, mai te hō’ē tamari’iri’i, i te mau fāito ato’a, ’e i fātata i roto i te mau aura’a ta’ata ato’a tā’u i ’ite iāna i te ti’ara’a ».13
’Ua hōro’a Elder Kimball i te taote Nelson i te hō’ē ha’amaita’ira’a, ma te fafau atu ē, e topa te fāito pohe nō ni’a i te tāpūra’a i te tāpo’i pe’epe’e o te māfatu ’e, e ’ore te tāpūra’a e riro fa’ahou ’ei fa’ateiahara’a i ni’a i tōna taime ’e tōna pūai.
’Ua parau mai te taote Nelson ē, « I te matahiti i muri mai, ’ua ma’iri mai te taime e tītauhia nō te tāpūra’a māfatu, ’e ’ua noa’a iā’u te taime nō te tāvini i roto i taua pi’ira’a ra ’e te tahi atu mau pi’ira’a ». « ’Oia mau, ’ua topa roa te fāito pohe i raro… i te hō’ē fāito raro roa tei fa’ati’ahia, te mea fa’ahiahia, ’o terā iho ïa tāpūra’a tā’u i rave nō te peresideni Kimball e vau matahiti i muri mai ».14
’Ua iti mai ïa te taime toe nō te fa’aea mai i te ’utuāfare nā roto i te mau tītaura’a a tāna ’ohipa taote ’e te mau pi’ira’a i roto i te ’Ēkālesia. Tera rā, ’ua rave ’oia i te mau mea ato’a ’ia riro tāna vahine fa’aipoipo ’e tā rāua nā 10 tamari’i ’ei ’ohipa mātāmua roa i roto i tōna orara’a. I te mau taime ato’a tei te fare ’oia, e hōro’a ïa ’oia i tetā’āto’ara’a o tōna taime nō tōna ’utuāfare. I roto i tōna mau tere e rave rahi nā te ao nei, e ’āfa’i pinepine ’oia nā muri iāna tāna vahine fa’aipoipo ’aore rā te hō’ē o tā rāua mau tamari’i. ’Ua ’atu’atu maita’i Dantzel i tā rāua mau tamari’i i te mau taime ’aita ’oia i te fare, ’ua māuruuru rā ’oia nō tōna ha’apa’ora’a ia rātou ’ia fa’afa’aeari’i ’oia i te rave i te ’ohipa ’aore rā i tōna mau pi’ira’a. « Tei te fare ana’e ’oia, tei te fare ïa ’oia ! », tā Dantzel ïa i parau atu i te peresideni Harold B. Lee (1899-1973) i te hō’ē taime, e peresideni ho’i nō te Pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo i taua taime ra.15 ’E parau pinepine teie nā te peresideni Lee i roto i tāna mau a’o i te feiā fa’atere autahu’ara’a tei rahi i te ’ohipa nō te rōtahi i tō rātou mau ’utuāfare.
Pe’era’a i te peropheta
’Ua riro vau ’ei hō’ē ’ite ’e te tahi ta’ata ha’iha’i i roto i te hō’ē taime faufa’a rahi i roto i te orara’a ’ohipa a te taote Russell M. Nelson ’e tāna vahine fa’aipoipo Dantzel. ’Ua tupu te reira ’ei tufa’a nō tō’u fārerei-mātāmua-ra’a i te ’utuāfare Nelson i te matahiti 1965, hau atu i te 52 matahiti i teienei. I roto i te ’ā’amu o tōna orara’a, ’ua fa’ati’a te taote Nelson e nahea tōna hōro’ara’ahia te hō’ē ti’ara’a ’orometua ha’api’i i te pae tāpūra’a ’e te ti’ara’a fa’atere nō te ’ohipa tāpūra’a māfatu i te fare ha’api’ira’a teitei nō Chicago. ’Ua pāpa’i ’oia ē, « ’ua hō’ro’a mai teie ti’ara’a ’ohipa iā’u te mau rāve’a i te pae moni, te vāhi mā’imira’a, ’e te mau rima tauturu o te ha’amāha i te moemoeā a te hō’ē ’orometua ha’api’i. ’Ei fa’atianira’a ato’a, tei roto ato’a i teie anira’a ’ohipa e maha matahiti ha’api’ira’a teitei nō te tā’āto’ara’a o tā māua iva tamari’i i te fare ha’api’ira’a teitei tā rātou e mā’iti, ’e nā te fare ha’api’ira’a teitei nō Chicago e ’aufau i te mau tārahu ato’a. ’Ua parau te ti’a fa’atere o te fare ha’api’ira’a teitei i te taote Nelson, « Te hō’ē o te mau tumu e hina’aro ai mātou ’ia ’oe, nō te mea ïa ’ua ’ite mātou ē, e momoni maita’i ’oe. Tē hina’aro nei mātou ’ia ’oe ’ei ’orometua ha’api’i nā mātou. Tē hina’aro nei mātou ’ia ’oe nō te ’āfa’i mai i te mana i teie fare ha’api’ira’a teitei tā te hō’ē momoni e nehenehe e ’āfa’i mai ».16
’Ei tufa’a nō tāna tihepura’a ’ū’ana i teie taote fa’ahiahia, ’ua niuniu mai te ti’a fa’atere o te fare ha’api’ira’a teitei iā’u ’e ’ia tauturu vau i te fa’ahaere mai i te ’utuāfare Nelson i Chicago nei. E ’orometua ha’api’i ïa vau nō te ture i te fare ha’api’ira’a teitei nō Chicago ’e ’ua mātau vau i te ti’a fa’atere nō te ’ihirapa’aura’a nō te mea ’ua tāvini māua to’opiti i roto i te pupu fa’atere o te mau ’orometua ha’api’i nō te fare ha’api’ira’a teitei. ’Ua ani te ti’a fa’atere ’ia haere mai te ’utuafare Nelson e tamā’a i te fare i te hō’ē pō. ’Ua onoono ’oia iā’u ’ia parau atu ia rāua nō ni’a i te ’Ēkālesia i Chicago nei nō te mea ’ua ’ite ’oia ē, e mea faufa’a rahi roa te reira tumu parau i roto i tō rāua ferurira’a.
Nō reira ’ua fārerei au ’e tā’u vahine fa’aipoipo tei pohe i teienei, ’o June, ia Dantzel ’e Russell Nelson ’e ’ua tamā’a mātou i te fare nei ’e ’ua tau’a parau maita’i mātou e tō mātou nei ’utuāfare i te Sābati, 21 nō Novema 1965. ’Ua fa’aitoito māua i te tāparura’a ia rāua ’ia haere mai i Chicago. ’Ua ’ite au i muri iho i roto i te ’ā’amu nō tōna orara’a, ’ua « ’ana’anatae roa rāua nō teie anira’a ’ohipa ’e ’ua tae roa rāua i te ’imi i te hō’ē fare i roto i te hō’ē o te mau vāhi fa’aeara’a i Chicago, i reira [rāua] e ’atu’atu ai i tō [rāua] ’utuāfare ».17
Te ’ohipa i tupu mai i muri, ’o te hō’ē ïa fa’ahōho’ara’a e nāhea te fa’aurura’a a te Fatu e arata’i i te mau fa’aotira’a ’e te fa’aineinera’a o Russell M. Nelson. I tō rāua ho’ira’a atu i Salt Lake City, ’ua tītau ’oia i te mana’o o te peresideni David O. McKay (1873-1970) nō te arata’i i te ’utuāfare Nelson i roto i tā rātou fa’aotira’a faufa’a rahi. ’Ua pure te peropheta, ’e ’ua tae mai te pāhonora’a: « Eiaha ».
’Ua parau te peresideni McKay: « Tē ora nei ’oe i roto i te ’oire maita’i roa a’e i te ao nei. Tē ora nei ’oe i te hō’ē orara’a e ’ore roa e ’aifāitohia i te mau vāhi ato’a i te ao nei. I ’ō nei e ora ïa tā ’oe mau tamāhine i te hō’ē vāhi maita’i roa a’e e nehenehe ia rātou ’ia fāri’i. ’E mea hau atu tō rātou faufa’a i te ro’o ’aore rā te orara’a i mua e nehenehe e tae mai i ni’a ia ’outou i roto i te mau huru fare ha’api’ira’a teitei ato’a. ’Aita, ’e te taea’e Nelson, tei ’ō nei tō ’oe vāhi, i Salt Lake City nei. E haere mai ïa te mau ta’ata nā te ao tā’āto’a nei ia ’oe nō te mea, tei ’ō nei ’oe. ’Aita vau e mana’o nei ē, e ti’a ia ’oe ’ia haere atu i Chicago ».18
Ma te ’ī i te fa’aro’o, ’aita te taote Nelson i fāri’i i te ’ohipa i Chicago ’e ’ua fa’ae’a mai ’oia i Salt Lake City nei. I reira, i te mau matahiti i muri mai, ’ua tāpū ’oia i te māfatu ’e ’ua ha’aroro’a atu ā i te ora o te mau ta’ata ma’i ’e rave rahi tei māuruuru, mai te peresideni Kimball, Elder Richard L. Evans (1906-71), peresideni Boyd K. Packer (1924-2015), ’e e rave rahi atu ā feiā fa’atere ’e te mau melo ’e tō rātou mau ’utuāfare.
Nō June ’e ’o vau nei, ’ua riro taua fārereira’a i Chicago te ha’amatara’a o te hō’ē auhoara’a roa ’e te herehia e Russel ’e e Dantzel Nelson. E ono matahiti i muri iho ’ua ha’amāuruuruhia ’oia ’ei peresideni titi ’e ’ua pi’ihia ’ei peresideni rahi nō te Ha’api’ira’a Sābati. I taua ihoa matahiti ra, ’ua nominohia vau ’ei peresideni nō te fare ha’api’ira’a teitei nō Brigham Young. E rave rahi mau matahiti tō māua tāvini-’āpiti-ra’a i roto i te Pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo ’e tē tāvini ’āpiti nei māua i teie nei i roto i te Peresidenira’a Mātāmua i roto i te hō’ē auhoara’a tei ha’amata i Chicago i rotopū i nā ’aivāna’a ha’api’ira’a e piti ’e tā rāua mau vahine fa’aipoipo e 52 matahiti i teienei.
Tauira’a i te mau ’ā’au
I te 7 nō ’Ēperēra 1984, ’ua fa’atōro’ahia te taote Nelson ’ei ’āpōsetolo ’e ’ua fa’ata’ahia ’ei melo nō te Pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo. ’Ua parau ’oia ē, « i roto noa i te hō’ē taime poto, ’ua taui te rōtahira’a o nā 40 matahiti ma’iri i roto i te ’ihirapa’aura’a ’e te tāpūra’a e te hōro’ara’a i te toe’a o tō’u nei orara’a i te tāvinira’a tāmau i tō’u Fatu ’e Fa’aora, ’o Iesu Mesia ».19
I tōna pi’ira’ahia ’ei ’āpōsetolo, ’ua parau Elder Nelson, « te ’ohipa tā’u e rave nei i teienei, ’o te ’ohipa hau roa atu ïa i te faufa’a i te ao nei. Tei roto te mau mea ato’a, e mea fa’ahiahia ’e ’ua rahi te tītaura’a. E fa’aitoito ïa vau i te rave, nō te mea ’e hōpoi’a tā’u nō teie tia’aura’a ».20
Mai tōna rirora’a ’ei ’āpōsetolo, ’e ei peresideni nō te Pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo ’ua tāmau noa te peresideni Nelson i te tere nā te ao nei, nō te fa’a’ite i te mau parau nō te ora mure ’ore ’e te tauira’a i te mau ’ā’au. Te hō’ē o tāna mau ’ohipa mātāmua, ’o te ’iritira’a ïa i te mau ’ōpani o te mau fenua ’Ēuropa hiti’a’a o te rā i te ’evanelia. « I roto… i te ārea e pae matahiti, ’ua tere atu vau e 27 taime i roto e 31 fenua i ’Ēuropa », ’ua parau mai te peresideni Nelson. « Hou ’a pohe ai te peresideni [Ezra Taft] Benson… ’ua [nehenehe iā’u] ’ia fa’a’ite atu iāna ē, ’ua rave-fa’aoti-hia tā mātou nei ’ohipa: ’ua ha’amauhia te ’Ēkālesia i roto i te mau fenua ato’a i ’Ēuropa hiti’a’a o te rā ».21
’Ua ha’amo’a ato’a te peresideni Nelson e 27 fenua nō te porora’a i te ’evanelia, mai ia Bulgaria, Croatia, El Salvador, Ethiopia, Porinetia Farāni, Kazakhstan, ’e Rutia. I te hō’ē taime, i roto noa i te ārea e maha mahana, ’ua ha’amo’a ’oia ’e ono fenua ta’a ’ē.22 I roto i tāna tāvinira’a ’ei ’āpōsetolo, ’ua tere atu ’oia i roto e 133 fenua.23
’Ei melo nō te Pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo ’ua tāvini Elder Russell M. Nelson ’e rave rahi mau matahiti ’ei peresideni tāta’itahi nō nā tōmite faufa’a rahi e toru: te tōmite misiōnare te tōmite nō te hiero ’e te ’ā’amu ’utuāfare, te tōmite fa’atere o te Autahu’ara’a (te tōmite fa’atere nō te Autahu’ara’a ’e te ’Utuāfare i teienei)
E rave rahi te mau tauira’a faufa’a rahi tei tupu i roto i te ’Ēkālesia i roto i te mau matahiti a Elder Nelson i roto i te Pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo i reira ho’i tōna tāvinira’a i raro a’e i nā peresideni e pae o te ’Ēkālesia. Mai te matahiti 1984, ’ua tāta’i piti te fāito o te ’Ēkālesia, fātata e 6 milioni melo ’e hau atu i te 16 milioni. ’Ua pia te Pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo ’e te Peresidenira’a Mātāmua e piti parau pōro’i mana: « Te ’Utuāfare: E Pōro’i i tō te Ao nei » i te matahiti 1995 ’e « Te Mesia Ora » i te matahiti 2000. ’Ua mara’a te nūmera o te mau hiero e ’ohipa ra mai te 30 i te matahiti 1984 ’e tae atu i te 159 i te matahiti 2017. I te matahiti 2010, i te taime ’a pi’ihia ai Elder Nelson ’ei peresideni nō te tōmite fa’atere nō te ’Ohipa Misiōnare tē vai ra e 58 000 misiōnare i roto i te ’Ēkālesia. I teienei, i muri a’e i te fāito rahi ’a fa’atopahia ai te fāito matahiti nō te tāvinira’a, ’ua vai noa te fāito i te 67 000 misionare.
Mau maita’i o te ta’ata iho
Fātata te rahira’a o te mau mea tei hi’o-fa’ahou-hia nō ni’a i te taote, te ti’ara’a ’āpōsetolo (Elder), ’e i teienei ’ei peresideni, e parau ïa i ’itehia ’e te ta’ata ato’a. E paraparau atu ïa vau i teienei nō ni’a i te tahi o tōna iho mau tāpa’o maita’i ta’u i ’ite nā roto i te mau matahiti i haerehia mai.
’A tahi, e ta’ata maita’i roa ’e, e hoa ’e, e hoa ’ohipa maita’i ’o Russell M. Nelson. E ta’ata hāmani maita’i tāmau ’e te aroha ’oia i roto i tāna mau aura’a ato’a. E hi’ora’a maita’i fa’ahiahia ’oia, te itoito ’e te ha’apa’o maita’i i te ravera’a i tāna mau hōpoi’a—te ’utuāfare, te ’Ēkālesia, ’e te ’ohipa. E ta’ata arearea roa ’oia.
I roto i tāna huru fa’aterera’a, e ta’ata au roa ’oia ’e te ’ōhie i te paraparau atu. ’O terā te hō’ē tāpa’o maita’i au-roa-hia i roto i te feiā fa’atere rū’au. E’ita roa mātou e tai’ā i te fa’a’ite atu iāna te tahi tumu parau ta’a ’ē ’aore rā, e mana’o mātou e riro te reira e ha’ape’ape’ara’a iāna. E ’ore roa atu mātou e māta’u i te paraparau atu iāna nō ni’a i te tahi mea ta’a ’ē. E fāri’i te peresideni Nelson i te mau mana’o ato’a ’e e mea ’ōhie i te ha’afātata atu ’e i te paraparau atu iāna.
I roto i tāna mau fa’aotira’a, e ha’ape’ape’a te peresideni Nelson i te hope’ara’a o te mau fa’aotira’a. E mea maita’i ’oia ’ia feruri e aha ra ïa te ’ohipa e tupu i muri a’e i te hō’ē fa’aotira’a ’aore rā te hō’ē arata’ira’a, ’aore rā te fa’a’ohipara’a i te ha’api’ira’a tumu i ni’a i te mau pupu huru rau o te mau melo—te feiā pa’ari, te feiā ’āpī, te mau melo paruparu, te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia, ’e te tahi atu. ’Ua ’ite au i taua tāpa’o maita’i ra i roto i te tahi atu feiā fa’atere, e mea ta’a ’ē rā te hi’ora’a a te peresideni Nelson i ni’a i teie tumu parau. Penei a’e nō roto mai te reira i tāna ’ohipa taote ’o te ’ore e nehenehe e hōro’a i te rā’au nō te hō’ē noa tufa’a o te tino ma te ’ore e feruri i te hope’a o te reira rā’au i ni’a i te tahi atu mau tufa’a o te tino.
E mea ’aravihi roa te peresideni Nelson i te fa’aue ma te hōro’a atu i te mana, maita’i a’e i te rahira’a o te feiā fa’atere tā’u i ’ite i roto i te ’ohipa ’e i roto i te ’Ēkālesia. Nō roto mai ato’a paha te reira huru fa’aterera’a i tāna ’ohipa taote tāpū, o te rave i te hō’ē ’ohipa i muri a’e (’e na mua a’e) ’a rave ai vetahi ’ē i tā rātou ’ohipa.
Te tahi tāpa’o maita’i faufa’a rahi o te peresideni Nelson o tōna ïa fa’a’oroma’i. E ’āpe ’oia i te mārōra’a ’ia tātara ana’e ’oia i te mau fifi ’aore rā, ’ia rave-fa’aoti-hia te mau mea. E’ita ’oia e fa’a’ohipa i te rāve’a « e haere ana’e e fa’a’āfaro i te reira i teie iho ā taime », e fa’ati’a rā ’oia i te tahi taime nō te hi’o mai te mea e ’āfaro mai ihoa te mau mea. E mea faufa’a rahi roa taua tāpa’o maita’i i roto i tāna huru fa’aterera’a, mai tāna i rave i roto i nā piti matahiti ’e te ’āfa o tōna tāvinira’a ’ei peresideni nō te Pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo.
I muri a’e i tō’u ’āruera’a i te fa’a’oroma’i o te peresideni Nelson, e ti’a ato’a iā’u ’ia ’ārue i te hō’ē tāpa’o maita’i ta’a ’ē roa atu. E’ita ’oia e taiā i te rave i te mau fa’aotira’a. ’Ia ti’a ana’e te taime ’e ’ia ineine ana’e te tumu parau nō te fa’aotira’a, e rave ’oi’oi ïa ’oia i te mau fa’aotira’a ma te pāpū. ’Ua ’ite maita’i ’oia ē, ’ia tītau ana’e te hō’ē tumu parau i te fa’a’oroma’i ’e te tahi atu ā tāu’ara’a parau ’e ’ia ti’a noa ia mātou ’ia mā’iti i te tahi atu mau fa’aotira’a ’e ’ia haere e rave i te ’ohipa a te Fatu. Mea au roa nā tōna mau hoa ’ohipa i roto i te fa’aterera’a i te reira.
E ta’ata fa’atāhō’ē te peresideni Nelson. E fa’atāhō’ē ’oia i te mau mana’o ta’a ’ē ’e te mau ta’ata e mana’o ’ē tō te tahi ’e te tahi. Auē ïa tāpa’o maita’i nō te ti’a arata’i i te mau melo tei fāri’i i te hō’ē ā ha’api’ira’a tumu nō te ra’i mai ’e nō roto mai rā i te mau ta’ere ’e te mau peu ta’a ’ē te tahi ’e te tahi.
E ’ite natura tō Russell M. Nelson i te paraparau i te mau ta’ata tā’u ho’i i ’ite mata roa atu. ’Ua fa’a’ohipa ’oia i te reira mau tālēni i roto i tōna tōro’a taote, ē tae noa atu i te fenua Taina. Mai tōna pi’ira’ahia i roto i te Pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo ’ua ’iriti ’oia i te mau ’ōpani nō te ’Ēkālesia i ’Ēuropa hitia’a o te rā nā roto i te mau rāve’a temeio. Ta’a ’e noa atu i te reira, ’ua tere atu ’oia i roto e 133 fenua ’ei tāvini a te Fatu. Auē ïa fa’aineinera’a fa’ahiahia nō te ti’ara’a rahi i pi’ihia atu ’oia i teienei !
Te tahi o te mau tāpa’o maita’i rahi o te peresideni Nelson—e māerera’a nō te tahi—’o tōna ïa ’aravihi i te pāpa’i i te buka. Tāna mau pāpa’ira’a, e mau hōho’a ïa nō te māramarama, ’e tāna hi’opo’ara’a i tā vetahi ’ē pāpa’ira’a, e tauturura’a ïa i te mau taime ato’a. Tē hōro’a nei te mau melo nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo i te tahi ’e te tahi tā rātou mau pāpa’ira’a ma te ani i te mau mana’o ha’amaita’ira’a i te tino nō te mau a’ora’a faufa’a rahi. Nā roto i taua ravera’a ra, ’ua ’ite au ē, ’aita atu e ta’ata ’o tē hōro’a mai nei i te mau mana’o maita’i a’e nō te ha’amaita’ira’a i tā’u mau a’ora’a maori rā, te peresideni Nelson. Nō te mea ho’i ē, ’ua ha’a mai au i te roara’a o tō’u orara’a ’ohipa ma te fa’a’ohipara’a i te mau parau, ’ua māere roa vau i tō’u fa’a’āfaroraahia i te pae o te pāpa’ira’a nā te hō’ē ta’ata, tōna tōro’a ’ohipa, ’o te ’ohipara’a ïa i ni’a iho i te mau tino. ’Ua māuruuru vau i te ’itera’a ē, tāna pāpa’ira’a nehenehe e hotu ïa nā roto i te tūtavara’a pūai. I te hō’ē taime, ’a hi’opo’a ai au i te hō’ē o tāna mau pāpa’ira’a ’ia au i tāna anira’a, ’ua ’ite au ē, ’o te vaura’a ïa o tāna pāpa’ira’a. ’Āhani ’ua ’ite au i te rahira’a mau ve’a ’ohipa tā te taote Nelson i pāpa’i, e’ita ïa vau e māere ē ’aita atu e ta’ata pāpa’i maita’i a’e i roto i te Pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo.
E rave rahi o te uiui nei nō te fāito matahiti ō tō tātou peresideni ’āpī—93 ! Tē pe’ape’a nei mātou ’o tē ha’a nei i pīha’i iho iāna, nō tō mātou iho itoito i te ’ohipara’a, mai iāna te pūai. E mea itoito roa ’oia i te pae tino ’e te pae ferurira’a. E mea fa’ahiahia tōna ’aravihi i te ha’amana’o i te mau mea ato’a. Tē fa’ahe’e pinepine nei ’oia nā ni’a i te hiona e mea iti roa ’oia i te fa’afa’aea. Tē fa’a’ohipa noa ra ā ’oia i tāna mātini nō te fa’aāteatea i te hiona, i mua i tōna iho fare tāpe’ara’a pere’o’o ’e a tōna mau ta’ata tupu.24 ’Ua ’ite au i tōna itoito hope’a ’ore i te mau mahana maha ato’a. ’Ia fa’aoti ana’e mātou i tā mātou ’āpo’ora’a i roto i te hiero nō roto Miti, e rave te tahi i te piha ta’umara’a [ascenseur] nō te pou i te tahua i raro ’e te tahi, e pou ava’e ïa nā ni’a i te ’ē’a mai tō mātou piha i ni’a. E ha’ape’epe’e noa te peresideni Nelson i te pou atu nā ni’a i te ’ē’a. ’Ua tāmata noa vau i te tāpapa iāna, ’aita rā e noa’a iā’u.
Pūpūhia i te Fa’aora
’Ua parau te peresideni Nelson ē, « te mahana tāvinira’a tāta’itahi o te hō’ē ’āpōsetolo, e mahana ha’api’ira’a ïa ’e te fa’aineinera’a nō te hōpoi’a rahi atu ā ananahi ».25 Nōna, ’ua hope i teienei te taime nō te fa’aineinera’a nō te arata’i i te ’Ēkālesia, ’e ’ua fāri’i ’oia i te ti’ara’a mo’a e peresideni o te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei. E aha ïa tā tāna fa’aineinera’a e arata’i ia tātou e tīa’i ra i roto i tāna tau fa’aterera’a ?
I mua roa, ’o tāna ïa fa’aotira’a ’ia pe’e i te Fatu ia Iesu Mesia, te upo’o o Tāna ’Ēkālesia. Mai tā te peresideni Nelson i parau i roto i tāna pōro’i i te ’āva’e Tēnuare ra, tei fa’ahitihia na mua atu, « e tāmau ïa tātou… i te tūtava i te ’ite i Tōna ra hina’aro ’e i te pe’e atu i te reira ».26 ’A tīa’i noa ai i te reira taime, tē fa’a’ite mai nei te mau ha’api’ira’a fa’auruhia a te peresideni Nelson i te tahi mau tumu parau e nehenehe e ha’apūaihia.
I roto i te ’āmuira’a rahi nō ’Ātopa 2017, ’ua fa’aha’amanao te peresideni Nelson i te mau melo o te ’Ēkālesia i te faufa’a rahi o te Buka a Moromona. ’Ua fa’a’ite mai ’oia i te mau hotu nō tāna iho tai’ora’a i te Buka a Moromona mai te tahi mau tāpura ’e e aha te Buka a Moromona, e aha tāna e ha’apāpū, e aha tāna e pāto’i, e aha tāna e fa’atupu, e aha tāna e ha’amāramarama, ’e e aha tāna e heheu nei. ’Ua a’o ’oia i te mau melo ’ia tuatāpapa ’e ’ia feruri i te parau o teie buka i te mau mahana ato’a.27
I te 16 nō Tēnuare 2018, ’e piti mahana i muri a’e tō te peresideni Nelson fa’ata’ara’ahia ’ei peresideni o te ’Ēkālesia, ’ua fa’a’ite ’oia ē, e ha’amata te Peresidenira’a Mātāmua ’āpī « ma te fā hope’a i roto i te ferurira’a ». Taua « fā hope’a » ra, ’o te fa’aorara’a ïa i te mau ta’ata ’e te tā’atira’a i te mau ’utuāfare i roto i te fare o te Fatu. « Nō reira mātou e paraparau atu nei ia ’outou i teie mahana mai roto atu i te hō’ē hiero », ’ua parau mai te peresideni Nelson mai roto atu i te fare tāpiri i te hiero nō Roto Miti.
Te fā hope’a tā tātou tāta’itahi e tūtava nei, ’o te fāri’ira’a ïa i te mana i roto i te hō’ē fare o te Fatu, ma te tā’atihia ’ei ’utuāfare, ma te ha’apa’o maita’i i te mau fafaura’a i ravehia i roto i te hiero, ’o te fa’aineine ia tātou nō te hōro’a rahi roa a’e a te Atua—te ora mure ’ore ïa. E me faufa’a roa ’ino te mau ’ōro’a o te hiero ’e te mau fafaura’a tā ’outou e rave i reira nō te ha’apūai i tō ’outou orara’a, tō ’outou fa’aipoipora’a ’e te ’utuāfare ’e te ’aravihi ’ia pāto’i i te ’arora’a a te ’enemi. E riro tā ’outou ha’amorira’a i roto i te hiero ’e tā ’outou tāvinira’a i reira nō tō ’outou hui tupuna i te ha’amaita’i ia ’outou ma te heheura’a rahi a’e nō ’outou iho ’e ma te hau, ’e e ha’apūai te reira i tā ’outou pūpūra’a ia ’outou nō te fa’aea i ni’a i te ’ē’a nō te fafaura’a ».28
’Ua hōro’a ato’a te peresideni Nelson i te hō’ē pi’ira’a i te feiā mo’a ’ia fa’aea i ni’a i te ’ē’a nō te fafaura’a: « Tō ’outou pūpūra’a ia ’outou i te pe’era’a i te Fa’aora nā roto i te ravera’a i te mau fafaura’a i mua iāna ’e te ha’apa’ora’a i te reira mau fafaura’a, e ’īriti ïa te reira i te ’ōpani nō te ha’amaita’ira’a pae vārua ato’a ’e te faufa’a e vai ra nō te ta’ata, te vahine ’e te tamari’i i te mau vāhi ato’a. Nō te feiā tei hahi ’ē atu i rāpae i taua ’ē’a ra, ’ua parau ’oia: « Tē ani nei au ma te pūai ato’a o tō’u ’ā’au ’ia ho’i mai. Ta’a ’ē noa atu te māna’ona’ora’a ’e te fifi, tē vai nei te pārahira’a nō ’outou i roto i teie ’Ēkālesia, te ’Ēkālesia a te Fatu. E ha’amaita’ihia ’outou ’e te mau u’i i muri mai nā roto i tā ’outou mau ’ohipa i teie taime nō te ho’i i ni’a i te ’ē’a nō te fafaura’a ».29
Teie te tahi atu tāpa’o fa’aite faufa’a rahi: « Te pāpa’ira’a mo’a tei riro ’ei ’ā’ai ora nō’u o te tufa’a 88 ïa o te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau, i reira tō te Fatu paraura’a,e rave ’oi’oi au i tā’u ’ohipa i roto i te tau mau nō te reira’ », te parau ïa a te peresideni Nelson. « E ’ua ora vau… nō te ’ite i teie ha’ape’epe’ara’a ».30 E arata’i ïa ’oia i te reira i teienei.
’Ua fa’a’ite noa na te peresideni Russell M. Nelson i tōna ’itera’a pāpū nō te huru atuara’a o Iesu Mesia ’e te parau mau o te ’ōpuara’a nō te fa’aorara’a tā tō tātou Metua i te Ao ra ’e Tāna Tamaiti Here i hōro’a nō te ha’amāramarama ’e nō te arata’i ia tātou. ’A arata’i ai te peresideni Nelson i te ’Ēkālesia i te mau mahana i muri nei, e nehenehe ïa i te feiā mo’a i te mau mahana hope’a nei e tāmāhanahana-rahi-hia i te ’itera’a ē, e arata’i ïa ’oia ia rātou mai te au i te hina’aro o te ra’i. ’Ua parau mai ’oia ē, « te fa’a’ite atu nei au i tō’u pūpūra’a iā’u i te Atua tō tātou Metua mure ’ore ’e i tāna Tamaiti, ’o Iesu Mesia ». « ’Ua ’ite au ’ia Rāua, ’ua here au ’ia Rāua, ’e tē ’euhe nei au e tāvini ia Rāua—’e ia ’outou—ē pau noa atu tō’u aho ora ».31
Tē here nei au i teie tāvini a te Fatu, tō’u hoa ’ohipa ’e hoa, te peresideni Russell M. Nelson. Mai tō’u mau hoa melo o te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feia Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei, te fa’aherehere nei au i tāna mau ha’api’ira’a ’e te hi’o nei au i mua i tāna arata’ira’a fa’auruhia ’ei peropheta nō tātou. Tē fa’a’ite pāpū atu nei au ē, ’ua pi’ihia ’oia e te Atua nō te arata’i i te ’Ēkālesia i tō tātou nei tau.
Peresideni Russell M. Nelson
-
Fānauhia i te 9 nō Tetepa 1924, i Salt Lake City, Utah, Fenua Marite.
-
’Ua pa’ari i te ’anotau nō te topatarira’a rahi. Tē ha’amana’o nei ’oia i te anira’a i te parau fa’ati’a nō te ’amu i te hō’ē mai’a (e mā’a moni rahi nō te tāpura faufa’a a te ’utuāfare).
-
I te ’ahurura’a o te matahiti, ’ua riro mai ’oia ’ei tamaiti fa’ahoro tauha’a nō te taiete fa’atiani a tōna metua tane.
-
E mea au nāna ’ia ha’uti i te Scrabble®.
-
’Ua roa’a te parau tu’ite « Licence » i te matahiti 1945 ’e te parau tu’ite taote i te matahiti 1947 i te 22ra’a ’o tōna matahiti, i te fare ha’api’ira’a teitei nō Utaha.
-
’Ua roa’a te parau tu’ite « Doctorat » nō te ’ohipa tāpū i te matahiti 1954 i te fare ha’api’ira’a teitei nō Minnesota.
-
Ua rave i te tāpūra’a māfatu mātāmua ma te manuia i Utaha i te matahiti 1955 ma te fa’a’ohipa i te mātini māfatu tāna i tauturu i te hāmanira’a.
-
’Ua riro ’ei hō’ē o te mau taote tāpū māfatu mātāmua i te fenua Marite. I roto noa i te matahiti 1983, ’ua rave ’oia e 360 tāpūra’a.
-
’Ua rave ’oia i te hō’ē tāpūra’a māfatu i ni’a i te peresideni Spencer W. Kimball.
-
’Ua ha’api’i ’oia i te reo tinitō i muri a’e i tōna taera’a i roto i te hō’ē putuputura’a i reira tō te peropheta fa’aitoitora’a i te ta’ata ’ia rave hau atu i te ’ohipa nō te hōpoi i te ’evanelia i te mau fenua ato’a, i te fenua Tinitō iho ā rā.
-
’Ua pi’ihia ’ei ’āpōsetolo i te 7 nō ’Ēperēra 1984.
-
Fa’ata’ahia ’ei 17ra’a o te peresideni o Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te Mau Mahāna Hōpe’a Nei i te 14 nō Tēnuare 2018.
-
’Ua rātere nā roto e 133 fenua i roto i tōna orara’a.
-
’Ua tāvini e piti matahiti i te ’ohipa taote i roto i te nu’u nō te hau Marite i te ’anotau nō te tama’i i Korea, ’ua rātere nā roto i te pupu M.A.S.H. tāta’itahi i roto i te mau fare utuutura’a nō Korea.
-
E reo maita’i ’e ’ua ha’uti i roto i te mau pupu ’upa’upa i tōna ’āpīra’a.
-
’Ua fa’aipoipo ia Dantzel White i te 31 nō ’Ātete 1945, i roto i te hiero nō Roto Miti.
-
’Ua fa’aru’e mai ’o Dantzel i te 12 nō Fēpuare 2005.
-
’Ua fa’aipoipo ia Wendy L. Watson i te 6 nō ’Ēperēra 2006, i roto i te hiero nō Roto Miti.
-
’Ua riro te ’ohipa fa’ahe’e hiona ’ei hō’ē o tāna mau ha’uti au roa.
-
10 tāna tamari’i, e 57 mo’otua ’e 118 hina.