2019
Oraclah Empath in Karihngihn
Fepweri 2019


Petsac
ministering

Lutiyacn Ip Yohk ke Karihngihnyuck, Fepweri

Oraclah Empath in Karihngihn

Karihngihn pa ahkkweye Kuht kuh in ahkkweyeyuck mwet sahyac ke kuht srihke in kahlwem ma elos puhlakihn ac ahkkahlwemye lah kuht ke na fahsr yohrohlos.

Mweyen Pahpah Tuhmasr inkuhsrao kena kuht in oacna El, ma upac kuht puhlakihn ke moul uh eklac nuh ke mwe luti kuht fin luhlahlfongi El ac fahsr suwos ke inkacnek. Ke tiac suwos, fahsr suwos ke inek soko kuh in ma upac ke kuht puhla lah kuht muhkwena puhlakihn ma upac sac.

Tuhsruhk kuht tiacna enenuh in fahsr ke inek soko muhkwena. Mwet Lahngo ekihn empathy suwos, ke el srihsrniyac liki ma nuh kwewa El in muh kuh in etuh ohiyac in pahkomuhta kuht ke upac lasr (liyeAlma 7:11–12; Doctrine and Covenants 122:8). El kena kuht kais sie in ukwe srihkasrak Lal ac ahkacsruhi empathy pac. Mempucr nuhkwewa ke Alu uh olwaclah in “ahsor weluhlos elos suc ahsor: ahok, ac ahkenganyaclos elos suc enenuh in ahkenganyeyuck” (Mosiah 18:9). Finne ma upac lasr sifacna, kuht lutiyuck ke ma suhmuhslah nohfohn in forlah nuh met ac “srihkwack paho tacn, ac [ahkfokokoye] knee muhnahs” ac in “oruh suwos inek nuh ke neom, finne mwet mas forlah liki inek soko” (Hebrews 12:12–13; liye pac Isaiah 35:3–4; Doctrine and Covenants 81:5–6).

Ke kuht sruhkwack mwet sahyac ke paho, lwelah elos in tu siskwacsr, ac fahsr yohrohlos, kuht kahsruh elos in muhta ke inkacnek soko ke pacl se in tiac lwelah Mwet Lahngo in eklac elos muhkwena - sie srihpacn kacihngihn - tuhsruhk in ahkkweyelah elos (liye Doctrine and Covenants 112:13).

Meac Empathy An?

Empathy pa in kahlwem puhluhn, nuhnak, ac srihke luhn sie mwet sahyac ke ngwetngwet lal liki ngwet lasr muhkwena.1

Ekihn empathy pa yohk srihpac nuh ke oruh lasr in karihngihn nuh sin mwet sahyac ac ahkfalye srihpac lasr ke tamuhlwel ac tahmtahel in karihngihn. Ma inge lwelah kuh in fihliyac kuht sifacna ke shoe in mwet sahyac.

Fahsr ke Shoe luhn Mwet sahyac.

Sramsram soko srumuhnyuck ke sie Mwet Luhlahlfongi ke Lwen-Saflah sahngihn sac suc muhta muhkwena ke siah tok fin lohm alu se. Ke sie mempucr ke u luhn elder misac sie lwen, pisap se sang sie mwe insewowo luhn pristut in ahkkweye sucu luhn elder sac. Tahmtahel ke Rilif Sosiati use mongo. Kawuck ac mwet tuhlan wowo lal muhtwacta yurin sucu sac a fahk, “Lwelah kuht in euht finne oasr ma kuht kuh in oruh in kahsruh.”

Tuhsruhk ke mwet sahngihn se inge muhtwacta yurin sucu sac ke lwen tok, el pahng ac ke kitin mas el top, he fahk suwos, “Nga pa tuhkuh in ahknwacsnwacsye shoe natum an.” Ke aho ekahsr, shoe natin mwet nuhkwewa ke sucu se ahknwacsnwacsyeyak in ahkkollah nuh ke funeral ah. Ke Sacnri tok sucu sac luhn elder misac muhta yurin mwet sahngihn se ke sia tok.

Oasr pa mukul se ma kuh in ahkfalye sie mwe enenuh. Elos kewana ac el ahkinsewowoyeyak ke kuhlwacnsap ma kolyuck ke empathy lal.

Yac Nga Kuh In Ahkkweye Empathy?

Kuhtin mwet oacna elos ahkinsewowoyeyucklac ke mwe sang luhn empathy. Tuhsruhk nuh sin elos suc upac nuh ke, oasr pweng wowo se. Ke yac tolngohl uh, mwet lutlut yohk luti ke empathy. Pucs selos lutlutkihn ip se inge ke kain in ohiyac pucspucs, pucslac selos insese lah empathy pa ma mwet kuh in etwaclah.2

Kuht kuh in pruhe in eis mwe sang luhn empathy. Ke ip in ahkkweye, pa mwe kahsruh in etuh ohiyac in orekmakihn empathy. Mwe kasruh tuhkuh pa ip yohk nuh ke empathy ma mwet lutlut insese ke.3 Finne ma inge sikyak ke kuht tiacna kahlwem kac lah ma inge sikyak, in akihlenyuck kaclos use nuh sesr srihpac in liye pacl in ahkkweye.

1.Kahlwem

Empathy enenuh kuht in kahlwem ohiyacn mwet sahyac. Kuht fin kahlwem suwohs ohiyacltahl, fihsrwacsr likina in tiac kahlwem in etuh fuhkah eltahl puhla ac ma kuht kuh in oruh in kahsruh.

Lohng suwohs, siyuck kisensiyuck an, ac sramsram nuh seltahl ac mwet sahyac pa mwe oruh yohk srihpac in kahlwem ohiyacltahl. Ahkyohkye mwe etuh lom ke ma inge ke kom som riti Lutiyacn Ip Yohk ke Karihngihnyuck met ah:

  • “Five Things Good Listeners Do,” Liahona, Jun 2018, 6.

  • “Counsel about Their Needs,” Liahona, Septempuh 2018, 6.

  • “Involve Others in Ministering—as Needed,” Liahona,Ohktohpa 2018, 6.

Ke kuht suk in kahlwem, kuht enenuh eis pacl in kahlwem ke ohiyac sifacna laltahl ac tiac nuhnkuh kuht etuh tari ke srihpen ma kuht etuh sin mwet sahyac suc oruh oacna sie. Kuht fin oruh, kuht kuh in tahfonglac in kahlwem eltahl ac eltahl kuh in puhla kuht nihkihn ohiyacltahl an.

2.Nuhnkuh Liye

Kuh lasr in karihngihn wuhlweacng lasr in ahsor yurin eltahl suc ahsor ac karihngihn eltahl suc enenuh karihngihnyuck, kuht kuh in pruhe in Nguhn Muhtahl in kahsruh kuht in kahlwem ma mwet sacn puhla kuh fuhkah kuh in kahsruh.4

Ke pacl se kuht kahlwem ohiyacn mwet se, kais sie sesr—finne sikyak ke mwe etuh lasr kuh tiac—kuh in som nuh ke mukwikwi in nuhnkuh ma kuht ac nuhnkuh kuh puhla ke ohiyac sacn. In kahlwem nuhnak ac puhla ingen, wi pac kolyuck luhn Nguhn Muhtahl, kuh in kahsruh kol topuk lasr nuh ke ohiyacltahl.

Ke kuht muhtwacwack in kahlwem ohiyac luhn mwet sahyac ac nuhnkuh fuhkah eltahl sahp puhla, pa arulacna yohk srihpac in tiac tahfonglac in nuhnuhnkwacltahl sesuwohs (see Matthew 7:1). In nuhnkuh koluk kuh upac ke ohiyacn mwet uh som nuh ke ohiyacltahl kuh in eklac puhla lasr in ahksrihkye ohiyacn ngal lal.

3.Topuk

Ohiyacn topuk lasr yohk srihpac mweyen pa inge ohyac fuhkah kuh ahkkahlwemye empathy lasr. Oasr ohiyac puhspuhs in ahkkahlwemye kahlwem lasr, kwewana ka kahs kuh ohiyac sahyac. Yohk srihpac in esam lah finsrak lasr tiac enenuh in ahksuwohsye mwe elyah an. Pacl puhkantwen finsrak pa ma fihsrwacsr in sruhkwack ac in ahkfokokoye ke kom fahk nuh seltahl eltahl tiacna muhkahimtacl. Sahp kalmac ma inge kom ac fahk, “Nga engan kom fahk ma inge nuh sihk” kuh “Sislah koluk. Ma sacn enenuh ngal.”

Pacl nuh kwewa topuk lasr enenuh in pwacye. Ac ke pacl fal, in lwelah mwet sahyac in liye mwe muhnahs lom kuh mwe sahngweng lom kuh in kahsrweltahl in puhla fototo nuh sum in kahsruh in kawucklac.

Mwe Suli in Oruh

Ke kom motko ke ohiyacn mwet suc kom karihngihn an, nuhnkuh liye fuhkah kom fin oasr ke ohiyacltahl ac ma kom ac nuhnkuh kahsruh yohk emet, kom fin oasr ke acn lal. Pruhe in kahlwem fuhkah eltahl puhla ac ahkfalye ma in oruh. Sahp ma kom oruh fihsrwacsr, tuhsruhktuh ma na yohk srihpac.

Mwe Kahsruh

  1. Liye W. Ickes, Empathic Accuracy (1997); ac M. L. Hoffman, Empathy and Moral Development: Implications for Caring and Justice (2000).

  2. Liye, ke srihkasrak, Emily Teding van Berkhout ac John M. Malouff, “The Efficacy of Empathy Training: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials,” Journal of Counseling Psychology (2016), 63(1), 32–41.

  3. Liye, ke srihkasrak, Brené Brown, I Thought It Was Just Me (But It Isn’t) (2008); Theresa Wiseman, “A Concept Analysis of Empathy,” Journal of Advanced Nursing (1996), 23, 1162–67; ac Ed Neukrug ac mwet sahyac, “Creative and Novel Approaches to Empathy: a Neo-Rogerian Perspective,” Journal of Mental Health Counseling, 35(1) (Jan. 2013), 29–42.

  4. Liye Henry B. Eyring, “The Comforter,” Liahona, Mei 2015, 17–21.

Print