Kunei Jisu Karisito ena Veiyalayalati Makawa
Na lima na dina oqo e rawa ni vukei keda me da kila na noda iVakabula ena noda vulica na ivolanikalou ena yabaki oqo.
Rarama kei Vuravura mai vei Walter Rane, e sega ni rawa ni lavetaki
Ena dua na siga, a sotava o Jisu Karisito e rua na Nona tisaipeli ena dua na gaunisala ena maliwa i Jerusalemi kei Emeo. Ni ratou taubale tiko, a vakavulici rau o Koya me baleta na Nona itavi me vaka e vakamacalataki ena ivolanikalou eda sa vakatoka tiko oqo me Veiyalayalati Makawa.
“Ka sa vakatekivu ena ivola i Mosese ka yacovi ira kecega na parofita, ka sereka vei rau mai na ivolatabu kecega na vosa ka tukuni kina ko koya.” (Luke 24:27). Na vulici ni iVakabula kei na Nona itavi e a dua na gauna vakayalo titobu vei rau na tisaipeli, ka rau vakamasuti Koya me tiko vakadede (raica na Luke 24:28–32).
Me vakataki ira na daumuri Karisito taumada, sa noda na madigi meda mai kila na noda iVakabula ena sala e vakaibalebale cake ena noda vakekeli ena Veiyalayalati Makawa ena yabaki oqo. Na ivolatukutuku oqo, vata kei na ivola i Mosese kei Eparaama ena Mataniciva Talei, e vakataucokotaka na veika eda kila me baleti Koya—Na Nona ituvaki, Nona ilesilesi, kei na Nona veiwekani kei na Tamana vata kei keda vakayadua. Eda gadreva na kila ka oqo meda ciqoma kina na isolisoli ni bula tawamudu (raica na Joni 17:3).
Sa koto e ra e lima na dina ka rawa ni vukei keda me da kila ka kilai Jisu Karisito vakavinaka cake ena ivola makawa ka tabu oqo.
Dina 1: O Jisu Karisito sai Jiova
Ena Veiyalayalati Vou, eda wilika kina e dua na gauna a tukuni Koya kina o Jisu Karisito ni o Koya o Jiova (raica na Joni 8:58, ivakamacala b e botona). Era a cudru na tamata ka tovolea me ra vakaviriki Koya ena vatu ena vuku ni Nona vosavakacaca (raica na Joni 8:59). Era a sega ni kila e dua na dina vakamareqeti ka tomani tiko me sega ni kilai vakamatata mai vei ira e vuqa sara nikua: ni o Jisu Karisito sai Jiova, na Kalou ni Veiyalayalati Makawa.1
E rairai tiki beka ni vuna e sega ni dau kilai vakamatata na ivakatakilakila ni iVakabula ena Veiyalayalati Makawa baleta ni sega ni vakayagataki ena ivola na yaca “Jisu Karisito”. Ia, era vakayagataka na dauvolaivola e vica na itutu me kilai kina o Koya, me vaka na “Kalou,” “Au sa Bula,” se “na Turaga.”2 Ni gauna eda na kila kina oqo, eda na tekivu raici Jisu Karisito vakamatata sara kina ena ivolanikalou taucoko. Me kena ivakaraitaki:
-
Ni a vosa o Mosese vua na “Kalou” ena veikau kama, a vosa tiko vei Jisu Karisito (raica na Lako Yani 3:6)3
-
Sa vakakina, ni a vakatakilai Koya o Jisu Karisito ni “o Koya sa Bula ka Cecere Sara” vei Josefa Simici (Vunau kei na Veiyalayalati 29:1).
-
A kacivi o Joni na Dauveipapitaisotaki me caramaka na sala ni “Turaga” (Maciu 3:3). Oqo na kena vakavotukanataki na Aisea 40:3, ka a parofisaitaki Jisu Karisito tiko mai.
-
Raica na jati ena tabana e 17 me baleta na ivakaraitaki tale eso kei Jiova ena ivolanikalou taucoko.
Dina 2: Na iVakaraitaki kei na Veika e Yaco e Rawa ni Vakavulica Vei Keda me baleta na Noda iVakabula
Erau a vakaroti o Atama kei Ivi me rau vakacabora na manumanu me tiki ni nodrau sokalou. Na vakacaboisoro vaka o ya e vakananuma vei keda ni o Jisu Karisito, na Lami ni Kalou, a soli Koya me vakamatei me tiki ni Nona Veisorovaki.
Rau Vakacaboisoro Tiko ko Atama kei Ivi, mai vei Keith Larson
E vutuniyau na Veiyalayalati Makawa ena ivakatakarakara kei na italanoa ka rawa ni vakananuma vei keda na veivuke e solia na iVakabula. Me kena ivakaraitaki:
-
E vuqa na ivolanikalou e vakamacalataka na gauna era a vakaroti kina na tamata yalodina me ra vakacabo manumanu me tiki ni nodra sokalou. Me kena ivakaraitaki, e a tukuni vei ira na luvei Isireli me ra vakacabora e dua na lami ka boroya na nodra matanikatuba ena kena dra. O ira era a vakayacora oqo era a taqomaki mai na dua na matetaka veivakarusai e Ijipita. Na vakacaboisoro vaka o ya e vakananuma vei keda ni o Jisu Karisito, na Lami ni Kalou, a soli Koya me vakamatei me tiki ni Nona Veisorovaki. Na Nona solibula e vakabulai keda mai na mate vakayago kei na mate vakayalo. (Raica na Lako Yani 12:13.)
-
Ni a drotaki bula o Ilaija na parofita ka vuni ena vanua dravuisiga, e a yalo rarawa ka kaya ni diva me sa mate. Ena gauna a moce tu kina, a basika ena sala e veivakurabuitaki na madrai kei na wai me vakani ka vakabulabulataki koya, ka vakaukauwataki koya me toso tiko ga. Oqo e rawa ni vakananuma vei keda ni o Jisu Karisito na Wai ni Bula kei na Madrai ni Bula. Sai Koya na noda ivurevure cecere ni inuinui. (Raica na 1 Tui 19:1–8.)4
-
“A nomuni vosa na cina ki yavaqu,” a vola e dua na daunisame (Same 119:105; vakamatatataki). E vakadinadinataka o Maika, “Keu sa tiko ena butobuto, na Turaga ena noqu rarama” (Maika 7:8; vakamatatataki). E vakananumi keda na nodra vosa ni o Jisu Karisito na Rarama kei Vuravura, ka dusimaki keda lesu ki na noda itikotiko vakalomalagi.
Ni o wiliwili, o na rawa ni kunea eso tale na ka e vakananumi Jisu Karisito vei iko kei na Nona rawa ni vakabulai keda—me vaka na gauna e ratou a vakabulai kina na matavuvale nei Noa mai na waluvu ena waqa, se na gauna a soli kina e dua na gauna vei Jona me veivutuni ena loma ni kete ni tavuto. Na veika yaco oqo e rawa ni vakananuma vei keda ni iVakabula e rawa ni kauti keda curuma na cava ni bula, ka ni na dau solia vei keda o Koya na madigi me da lesu tale ki na sala dodonu. (Raica na i Vakatekivu 7:1; Jona 1:17.)
Dina 3: O Jiova Sa Kalou Ni Tamata Yadua
Ena so na gauna na Kalou ni Veiyalayalati Makawa e vaka me dau cudrucudru ka dau veitotogitaki. E dodonu meda nanuma tiko ni o ira na dauvolaivola taumada era lewe ni dua na mata tamata makawa vakakina na kena itovo vakavanua ka na dredre ni vakamacalataki vei keda me da kila vakavinaka sara nikua. Na veivosaki vakailawalawa ena ivolavakarau ni Lako Mai, Mo Muri Au, kei na veivakararamataki mai vua na Yalo Tabu e rawa ni vukei keda me da vakaduavatataka na veika eda wilika ena Veiyalayalati Makawa kei na veika eda kila baleti Jisu Karisito mai na vei ivolanikalou tale eso.
Oqo e dua na ivakarau kilai nei Jiova ka era kila vinaka na dau vulica na veika me baleta na iVakabula ni: O Koya e Kalou ni tamata yadua. Na Nona dau takoso, ena sala e vakaturaga kei na veisala lailai, e vakaraitaka ni o Koya e tu vakarau e veigauna kece me sereki ira era sa vakararavi Vua. Oqo eso na ivakaraitaki ni Nona cakacaka vakalotu ena Veiyalayalati Makawa:
-
Ni oti nodrau talaidredre o Atama kei Ivi, na Turaga sa vakaisulutaki, se ubi rau, ena kote kuli ni manumanu (raica Na i Vakatekivu 3:21). Na vosa vaka-Iperiu ni Veisorovaki e kena ibalebale “me ubi” se “me vosoti.”
-
A sureti Inoki me lako vata kei Koya (raica na Mosese 6:34) ka laveti ira cake na tamata kei Saioni (raica na Mosese 7:69).
-
A vakarautaki Josefa me sereki ira nona matavuvale kei na vuqa tale mai na walokai (raica na i Vakatekivu 37–46).
-
A liutaki ira na luvei Isireli ena loma ni lekutu (raica na Lako Yani 13:21–22).
-
A sikovi Eroni kei Miriama me vaqaqacotaka na nodrau vakabauta na parofita bula (raica na Tiko Voli Mai na Lekutu 12:5).
-
A tuberi Ruci ka maroroya na Nona kawa ena kawa nei Ruci (raica na Ruci 3:10–11; 4:14–17).
-
A kaciva na gonetagane o Samuela ena yacana (raica na 1 Samuela 3:3–10).
-
A vakaukauwataki Esiteri me vakabulai ira na nona tamata (raica na Esiteri 2:17; 8:4–11).
Dina 4: E Vukei Keda O Jisu Karisito Me Valu Ena Noda iValu
Ena so na gauna na bula e veisiga e vaka e dua na ivalu. Eda sa tu dina ena lomaloma ni dua na ivalu vakayalo ena kedrau maliwa na vinaka kei na ca, me vakataka na ivalu e vakamacalataki tiko ena Veiyalayalati Makawa. Eda tagi vata kei ira na sotia ena gauna makawa, “I Jiova na Kalou Cecere ni Tuberi au edai.”5 Ena vei ivolanikalou oqo, eda rogoca kina na Nona vosa ni veivakadeitaki:
-
“Au na sega ni weletaki iko se biuti iko” (Josua 1:5).
-
“Dou kakua ni rere se taqaya ena vukudra na lewe vuqa oqo; ni sa sega ni nomuni na ivalu, sa nona ga na Kalou” (2 Veigauna 20:15).
-
“Kau na vakaukauwataki iko; io au na tokoni iko” (Aisea 41:10).
-
“Niu sa tiko vata kei iko koi au meu vakabulai iko” (Jeremaia 1:8).
Dina 5: Na Yalayala ni Turaga e Tomani Tiko
Eda sa semati vakalevu cake vei ira na tamata yalodina ni Veiyalayalati Makawa mai na ka eda na vakila. Era a nanamaki na daurairai ena gauna e liu ka volavola me baleta na bula vakayago i Jisu Karisito. Me ivakaraitaki, o Aisea, e vakamacalataka na Turaga ena veivosa kaukauwa sara ka sa yaco me tiki ni sere ivakatagi eda dau wasea wasoma ena Siganimate kei na Siganisucu (raica na Aisea 7; 9; 40; kei na 53).6
Me vakataki ira na parofita oya, eda sa vakanamata talega ki na nona lako mai na Karisito—ena gauna oqo eda namaka tiko na Nona lesu tale mai me mai vakatulewa vakai Koya e vuravura.7 Ni da vakarautaka na vuravura me baleta na iKarua ni Nona Lako Mai, eda na vaqaqacotaki mai na dina kei na vei yalayala e volai taumada ena Veiyalayalati Makawa, me vaka na:
-
Na veivakalougatataki vakapeteriaki, ka okati kina e dua na itukutuku ni mataqali i Isireli eda lewena. Na veiyalayalati a cakava na Turaga vata kei Eparaama ena udolu na yabaki sa oti e sa baleti keda na lewe ni Lotu ni veiyalayalati nikua, se cava ga na yavusa eda lewena. (Raica na i Vakatekivu 13:14-17; Eparaama 2:9–11.)
-
Na ivakaro me vakatabui na Siga ni Vakacecegu, ka kaya kina na Turaga ni na “dua na ivakatakilakila vei kemudou vei au talega ena nomudou itabatamata kecega; mo dou kila kina ni sai au ko Jiova sa vakatabui kemudou” (Lako Yani 31:13).
-
Na veisavai tabu, veilumuti, kei na isulu ka tiki ni sokalou ena valetabu nikua a soli taumada vei Eroni kei ira na nona kawa (raica na Vunau ni Soro 8).
Vakasamataki ira mada na turaga kei na marama yalododonu era a solibula me kauti keda mai ki na gauna oqo ena ivolatukutuku ni kawatamata. Eda tara cake ena nodra sasaga tabu ka wasea vata na nodra raivotutaka e dua na vuravura ka liutaki mai vua na iVakabula. Me vaka e vakavulica o Peresitedi Russell M Nelson: “Ni oti e rauta ni 4,000 na yabaki ni nanamaki kei na vakavakarau, oqo na siga sa lesi me kau yani kina na kosipeli vei ira na vei mataqali kecega e vuravura. Oqo na gauna sa yalataki tu ni na vakasoqoni kina o Isireli. Eda sa vakaitavi kina!”8
E Dua na Yabaki Vakairogorogo ni Vuli
Ko Karisito ena Kote Balavu Damudamu, mai vei Minerva Teichert, iloloma mai na Vale ni Yaya Makawa ni Lotu
Sa tu oqo e ligada na italanoa ni itekitekivu ni kawatamata na—noda italanoa vaka-Lotu Vakarisito ni veiyalayalati. Ena vuku ni Veisorovaki i Jisu Karisito, eda kila kina nai cavacava ni sala vakairogorogo oqo. Ena vakarusai o Setani, ka ra na qaqa na ivalavala dodonu. Ia ena cereki vakacava na keda italanoa yadua?
Eda na digitaka beka meda lako vata kei Jisu Karisito ena yabaki oqo? Eda na vakamasuti Koya beka me tiko vata kei keda, ka vakusakusa me vakarorogo ki na veika e vakavulica?
O Koya na iVakabula dau loloma ni tamata yadua, na domona eda rogoca ena Vunau kei na Veiyalayalati, ka volaitukutukutaki tu na nona bula ena Veiyalayalati Vou, ka sa vakatavulici vakamatata sara tu na nona ivakavuvuli ena iVola i Momani. Ni da vakatovotovo vakalailai, ena rawa ni da kunea na Nona cakacaka vakalotu ni curuma tu na veidrauniveva kece sara ni Veiyalayalati Makawa. O Koya e uto ni itukutuku ni kawatamata mai liu, edaidai, kei na veisiga ni mataka. O Koya sa dau vaka tu kina—ka na dau tiko—e yasada ena vei cavu ikalawa yadua ena sala.