“Paglihok Inubanan sa Hugot nga Pagtuo Samtang Maglaom alang sa Kaminyoon—8 ka Ideya alang sa mga Hamtong Kinsa Dili Minyo,” Liahona, Hunyo 2023.
Paglihok Inubanan sa Hugot nga Pagtuo Samtang Maglaom alang sa Kaminyoon—8 ka Ideya alang sa mga Hamtong Kinsa Dili Minyo
Unsaon nga kita makapadayon sa paglaom alang sa usa ka umaabot nga kaminyoon ug mga anak ug usab sa gihapon naguol nga kini nga mga panalangin wala pa moabot?
Alang sa hamtong nga mga miyembro sa Simbahan kinsa dili minyo, ang saad sa celestial nga kaminyoon—karon o sa mga kahangtoran—makahatag og dakong paglaom ug kahupayan. Apan kana nga saad dili hinoon usab makapugong nga mobati og kaguol, kabalaka, o kalibog.
Daghang propeta ang namulong bahin sa gisaad nga panalangin sa kaminyoon alang sa mga hamtong kinsa dili minyo ug kinsa nagpabilin nga takos niana nga pakigsaad.1 Pananglitan, si Presidente Russell M. Nelson mitudlo: “Pinaagi sa walay kaluya sa ilang kaugalingon, ilang giatubang nga nag-inusara ang mga pagsulay sa kinabuhi. Kinahanglan nga mahinumdoman natong tanan nga, diha sa kaugalingong paagi ug panahon sa Ginoo, walay mga panalangin nga ihikaw gikan sa Iyang matinud-anon nga mga Santos.”2
Si Presidente M. Russell Ballard, Presidente sa Korum sa Napulog Duha ka Apostoles, mipahinumdom usab nato nga samtang ang panalangin sa celestial nga kaminyoon segurado ngadto sa matinud-anon, “ang tukmang panahon ug pamaagi diin ang mga panalangin sa kahimayaan ihatag wala pa ipadayag ang tanan.”3 Sa ingon, ang nagpadayon nga pangutana mahimong magpabilin alang niadtong kinsa dili minyo: ang saad ba sa kaminyoon moabot dinhi sa pagka-mortal o dili? Ug uban niana nga pangutana, ang pipila ka tawo mahimong mosinati og mga pagbati sa walay kasiguroan, kasakit, ug gani usa ka pagbati sa lisod masabtan nga pagkawala—ang pagkawala nga mahimong usa ka kapikas o ginikanan sa panahon nga ilang gilaoman.
Pinaagi sa hugot nga pagtuo diha ug sa mga panalangin gikan sa Langitnong Amahan ug ni Jesukristo, kadtong kinsa dili minyo makapadayon sa pagpangita og paglaom, kalig-on, ug kamaya samtang sila maghulat sa Ginoo alang sa gisaad nga mga panalangin sa celestial nga kaminyoon.
Pagpadayon taliwala sa Lisod Masabtan nga Pagkawala
Dinhi sa pagka-mortal, kitang tanan mahiagom og daghang matang sa pagkawala ug kahigawad. Apan ang pagkawala sa mga paglaom ug mga gipaabot nga mahimo o dili mahimo nga moabot gihapon sa atong mga kinabuhi magdala og lebel sa walay kasiguroan nga lahi gikan sa mas klaro nga mga pagkawala. Pananglitan, ang mga kamatayon sa mga minahal, bisan unsa ka lisod, klaro; kini makatabang nato nga maguol ug sa kadugayan mamaayo sa paglabay sa panahon. Apan ang ubang mga pagkawala dili kaayo klaro, dili kaayo mamatikdan, o nagkinahanglan og panahon. Mahitabo kini niadtong nakasinati nga dili makaanak o nagtan-aw sa usa ka sakop sa pamilya nga nagkagrabe ang pagkadaot sa utok [dementia], pananglitan. Kini mahitabo usab sa mga hamtong kinsa sa pagkakaron dili minyo sa dihang sila naglaom o nagpaabot nga maminyo, ilabi na niadtong kinsa wala gayod maminyo o wala gayod makabaton og mga anak tungod sa bisan unsa nga rason. Ang mga propesyonal alang sa kahimsog sa panghunahuna nagpasabot niini nga matang sa lisod masabtan nga pagkawala isip walay klaro nga pagkawala tungod sa walay klaro nga matang niini.4
Isip usa ka tawo nga wala maminyo hangtod sa ulahing bahin sa akong pagka-30 ug isip usa ka therapist kinsa nakatambag og daghang tawo kinsa dili minyo (lakip sa mga miyembro sa Simbahan), ako pamilyar kon unsa ka lisod kini nga matang sa walay kasiguroan ug sa pagkawala, ilabi na diha sa Simbahan nga saktong mipasabot sa gipahiuli nga doktrina sa mahangtoron nga kaminyoon ug mga pamilya.
Daghang kliyente nagsulti nako nga sila nangandoy nga sila makahibalo unta kon sila ba maminyo niini nga kinabuhi—kay bisan kon ilang mahibaloan nga sila dili maminyo dinhi sa pagka-mortal, sila makahimo bisan gamay sa pag-atubang niini ug sa pagpadayon samtang naghulat niadto nga mga panalangin sa umaabot. Ang walay kasiguroan niini nga pagkawala nga nakahimo sa wala mahibaloi kon mas maayo ba nga maglaom o mopadayon.5 Ang komon nga mga reaksiyon niini nga matang sa pagkawala naglakip sa mga pagbati sa positibo o negatibo nga mga pagbati, kalibog, walay kasiguroan, kasubo, depresyon, kabalaka, kasakit, kamingaw, kaulaw, kayugot, kasuko, kapakyasan, ug kaguol.
Bisan ang labing lig-on nga mga tawo kinsa dili minyo nakigbisog sa walay kasiguroan nga gilibotan sa usa ka paglaom alang sa kaminyoon ug pamilya sa panahon sa pagka-mortal. Sa pagpamulong ngadto sa mga miyembro sa Simbahan kinsa dili minyo, si Presidente Gordon B. Hinckley (1910–2008) mitambag: “Isaad ko kaninyo nga sensitibo kami sa kamingaw nga gibati sa kadaghanan ninyo. Ang kamingaw usa ka pait ug sakit nga butang. … Apan aduna usab kanang nagagikan Kaniya kinsa miingon, ‘Ako mao ang naghatag kaninyog kaisog.’ (Isa. 51:12.)”6 Si Kristo mao ang atong tinubdan sa kahupayan ug paglaom taliwala sa walay kasiguroan.
Kining “paghulat sa Ginoo,” si Presidente Ballard mitudlo, “nagpasabot nga padayon nga pagkamasulundon ug espirituhanong pag-uswag paingon Kaniya. Ang paghulat sa Ginoo wala magpasabot nga naghulat lang nga walay gihimo. Kinahanglan nga dili kamo mobati nga anaa sa hulatanan nga lawak. Ang paghulat sa Ginoo nagpasabot og paglihok.”7
Nan, unsaon man niadtong dili minyo sa paglihok nga makatabang nila sa pagpadayon inubanan sa hugot nga pagtuo diha kang Kristo taliwala sa mga kasakit sa paghulat alang sa kaminyoon nga mahimong mahitabo o dili mahitabo atol sa pagka-mortal? Ang mosunod nga walo ka estratehiya makatabang nga madugangan ang inyong kalig-on nga dili lang magpakabuhi nga dili minyo apan maningkamot usab ug magpuyo og usa ka malampusong kinabuhi.
1. Hibaloi nga Ikaw Nagsinati og Walay Klaro nga Pagkawala
Makatabang nga makahibalo nga ikaw nagsinati og usa ka matang sa walay klaro nga pagkawala ug lagmit dili nimo sayon nga masulbad ang kalibog nga gidala niini. Kini nga pagkaamgo makatabang nimo nga mabalik sa normal ang unsay imong nasinati, bisan sa positibo o negatibo nga mga hunahuna mahitungod sa pagkadili minyo, sa gihapon naglaom alang sa kaminyoon, gusto na nga moundang sa pagpangita og usa ka tawo nga kaminyoan, pagmahay nga wala maminyo, o naghunahuna kon aduna bay dili maayo nimo o sa imong potensyal nga mga kapares. Ang pagsabot nga ikaw nagsinati og walay klaro nga pagkawala makahatag og gamay nga kahupayan.
2. Ilha ang Daghang Panglantaw isip Balido
Importante nga tugotan ang daghang panglantaw sa imong kasinatian nga dungan nga mahimong tinuod. Sama pananglit:
-
“Ako mopadayon sa paglaom nga maminyo ug magpadayon sa pagpakabuhi diha sa makahuluganon, makalingaw nga mga paagi.”
-
“Ako mahimong maguol nga walay kapikas karon ug maglaom nga mahimong akong maangkon sa umaabot.”
-
“Ako mahimong dungan nga mohatag og bili sa mga relasyon uban sa akong mga higala ug pamilya ug manghinaot alang sa usa ka relasyon uban sa usa ka kapikas.”
-
“Ako mahimong dungan nga maningkamot nga mahimamat ang akong umaabot nga kapikas ug motuo nga kana magdepende sa tukmang panahon sa Ginoo ug sa kabubut-on sa uban.”
3. Tutoki ang Unsay Imong Makontrol
Hibaloi ang unsay imong makontrol ug dili makontrol. Pananglitan, ikaw makakontrol nga magpabilin nga suod ngadto sa Langitnong Amahan ug ni Jesukristo ug makakuha og kalig-on pinaagi Kanila. Ikaw makahimo sa pagpangandam ug pagpuyo nga takos sa usa ka kaminyoon sa templo, ug ikaw makahimo sa pagpangita sa matang sa tawo nga gusto nimo nga minyoan. Ikaw dili makahimo sa pagkontrol sa pagpangita niana nga tawo o kana nga tawo mopili sa pagpakigminyo kanimo. Kon ikaw makasabot unsa ang imong makontrol ug ikaw modawat unsay dili nimo makontrol, makunhoran nimo ang emosyonal nga pag-antos ug madugangan ang imong abilidad nga makasugakod sa kalisod. Ang kasakit dili kalikayan, apan ang kaalaot ug pag-antos sa kasagaran moabot kon kita mosulay sa pagkontrol sa mga butang nga dili nato makontrol kay sa pagsalig sa mga plano sa Dios.8
Pagbansay sa pagsalig sa Dios, ilabi na sa mga butang nga dili nimo makontrol (tan-awa sa Mga Panultihon 3:5–7). Ikonsiderar kon sa unsa nga paagi nga ang pagkadili minyo makahatag og mga oportunidad nga molambo samtang naghandom nga maminyo . Si Elder Bruce C. Hafen, usa ka emeritus nga General Authority Seventy, sa makausa mitudlo: “Ang mga problema sa kinabuhi ingon og dili gayod mohunong, apan ang pagpaningkamot pag-ayo sa pagsulbad sa mga problema morag makapahimo nimo sa pagpanghingusog sa hingpit nga ikaw makat-on og mga butang nga wala gayod nimo masabti kon wala pa ang pagpaningkamot. Ang usa ka malipayon nga kinabuhi dili mahitungod sa pag-angkon sa unsay imong gusto; mahitungod kini sa kinaiya nga imong gipalambo ngadto sa bisan unsay mahitabo kanimo, usa ka kinaiya nga mopalambo nimo.”9
4. Amumaha ang Balaan nga Tinguha alang sa Kaminyoon
Ang tinguha sa pagminyo mahimong usa ka gamhanan nga tinubdan sa paglaom, inspirasyon, ug pagdasig. Pilia ang pag-amuma sa balaan nga tinguha alang sa kaminyoon, bisan og ang paghandom alang sa kaminyoon kon ikaw dili minyo mahimong mahagiton ug sakit kaayo. Ikaw tingali matintal sa pagpugong sa tinguha alang sa kaminyoon aron mahupay ang emosyonal nga mga hagit nga ikahatag niini; kini mahimong maglakip sa paghunahuna sa negatibo nga paagi mahitungod sa kaminyoon ug sa uban (sa mga tawo nga imong gika-date, sa kaatbang nga sekso, ug uban pa) o pagluwat sa imong kaugalingon nga magpabilin nga dili minyo.
Sa paggamit sa hinatag sa Dios nga kabubut-on sa tinuyo nga paagi aron sa pag-amuma niining balaan nga tinguha alang sa kaminyoon—bisan og kini mahimong usa ka dakong tinubdan sa kasakit sa kasingkasing kon ikaw dili minyo—mahimong makapalig-on. Ang mga ehemplo kon unsaon nimo sa paghimo niini maglakip sa:
-
Paghunahuna sama sa unsay sunod nga isulti “Tungod kay ang kaminyoon usa ka matarong nga tinguha nga akong gihatagan og bili, ako mopili sa pagpadayon sa paglaom nga ako maminyo dinhi sa pagka-mortal, bisan og ang pagbuhat sa ingon mopili usab sa pagpadayon nga mobati sa kasagmuyo ug kasakit sa kasingkasing sa pagkadili minyo.”
-
Ang pagpili sa pagbuhat unsay imong mahimo aron maminyo, sama sa pagpakighimamat og mga tawo ug pagpakig-date, bisan og ang pagbuhat sa ingon nagpasabot nga ikaw mobati nga gisalikway, nawad-an og paglaom, ug kapoyon usahay.
Ang pagtahod sa tinguha nga maminyo samtang ikaw dili pa makahimo sa pagsunod sa sugo nga maminyo usa ka makahuluganon nga paagi sa pagpakita sa imong pasalig sa pagsunod sa Manluluwas diha sa dalan sa pakigsaad.
5. Pabilin nga Aktibong Moapil sa Imong Mahangtorong Kauswagan
Kon ikaw dili minyo, sayon nga masobrahan ang pagtutok sa tahas nga mahimo sa kaminyoon sa atong mahangtoron nga kauswagan. Apan, ikaw sa gihapon mahimong molambo ug mouswag sa daghan nga paagi. Ang atong unang katuyoan sa kinabuhi mao nga mahimong mas sama sa Langitnong Amahan ug ni Jesukristo.
Ang Matinud-anon sa Tinuhoan nagtudlo niadtong kinsa dili minyo ug nagtinguha nga maminyo nga “ayaw kawala og paglaom. Sa samang higayon, ayaw tugoti ang imong kaugalingon nga mabalaka sa hilabihan kabahin sa imong tumong. Hinoon, magmahimong matinguhaon nga moapil sa maayo nga mga kalihokan. Pangita og mga paagi nga makaserbisyo sa imong uban pang kabahin sa pamilya ug sa imong komunidad. Dawata ug palamboa ang mga calling sa Simbahan. Ipabilin ang imong kaugalingon nga limpyo, sa pisikal ug sa espirituhanong paagi. Padayon sa pagkat-on ug paglambo ug pag-uswag sa imong personal nga kinabuhi.”10 Pagpalambo og Kristohanon nga mga hiyas. Paghimo ug tumana ang sagrado nga mga pakigsaad nga mahimo nimo samtang ikaw dili minyo. Pahimusli ang unsay ikatanyag sa imong mga sirkumstansiya kanimo karon. Pangita og kalipay sa imong panaw. “Pinaagi sa gagmay ug yano nga mga butang ang mga dagko nga butang ipahinabo” (Alma 37:6).
6. Lig-ona ang Imong mga Relasyon
Ang makahuluganon nga mga relasyon mao ang importante nga bahin sa pagka-mortal ug sa kahangtoran. Ugmara ang imong relasyon uban sa Dios ug sa uban.11 Bansaya nga adunay makahuluganon nga mga panagsultihanay. Ipaambit ang imong mga kasinatian. Paminawa ang uban. Sulbara ang panagbangi. Apil sa makabayaw nga mga kalihokan. Ilha nga ang imong mga relasyon mao ang usa ka gamhanan nga tinubdan sa kalipay ug maghatag og mga paagi nga mahimong mas sama ni Jesukristo.
7. Sabta ang Imong Tinuod nga Pagkatawo
Ang pagkadili minyo ingon og sama sa labing importante nga aspeto sa imong kinabuhi, apan dili kana ang imong pagkatawo; kabahin lamang kana sa imong sirkumstansiya karon. Tutoki ang imong tinuod nga pagkatawo isip usa ka anak sa Dios. Si Presidente Nelson mitudlo: “Kamo literal nga espiritu nga mga anak sa Dios. … Ako nahadlok nga tingali kanunay ninyong nadungog kini nga kamatuoran nga kini daw mas sama sa usa ka bansilag [slogan] kay sa balaanon nga kamatuoran. Ug gani, ang paagi nga kamo maghunahuna mahitungod kon kinsa gayod kamo makaapekto sa hapit matag desisyon nga inyong himoon.”12 Himoa nga ang imong balaan nga pagkatawo anaa sa sentro kon unsaon nimo sa paghulagway ang imong kaugalingon.
8. Padayon sa Paglaom
Ang paglaom makita diha kang Jesukristo ug sa Iyang Pag-ula (tan-awa sa Mateo 11:28–30; Mosiah 24:13–15).13 Kini usa ka buhat sa hugot nga pagtuo nga magpabilin nga malaumon bisan pa sa walay kasiguroan. Si Presidente Ballard mitudlo nga ang paglaom diha kang Kristo “mahinungdanon sa pagbuntog sa kalisdanan, pagpasiugda og espirituhanong kalig-on ug kusog, ug pagkasayod nga kita gihigugma sa atong Amahan sa Kahangtoran ug nga kita Iyang mga anak, nga nahisakop sa Iyang pamilya.”14
Pagbaton og mahangtorong panglantaw nga makapausab sa pagkadili minyo nga panglantaw. Si Presidente Dallin H. Oaks, Unang Magtatambag sa Unang Kapangulohan, mitudlo: “Ang pagkadili minyo, ang pagkawalay anak, kamatayon, ug diborsyo makapakyas sa mga sumbanan ug makalangay sa katumanan sa gisaad nga mga panalangin. … Apan kini nga mga pagkapakyas temporaryo lamang. Ang Ginoo misaad nga sa kahangtoran walay panalangin nga ihikaw sa iyang mga anak kinsa nagsunod sa mga sugo, mga matinuoron sa ilang mga pakigsaad, ug nagtinguha sa unsay matarong.”15
Ingon nga ang pagtuo diha sa gipahiuli nga mga doktrina sa plano sa kaluwasan makapagrabe sa mga hagit sa pagkadili minyo, ikaw makakita og kasiguroan ug paglaom pinaagi usab sa pagtuo sa plano sa Dios, sa imong balaanon nga kinaiya, ug diha sa mahangtorong kaminyoon alang sa tanan kinsa nagpuyo nga takos niining dakong panalangin.