Laipelí
Lēsoni 122: 3 Nīfai 12


Lēsoni 122

3 Nīfai 12

Talateú

Naʻe akoʻi ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e kau Nīfaí ki he founga ʻo hono maʻu ʻo e ngaahi tāpuaki ʻo ʻEne ongoongoleleí pea fakahinohinoʻi kinautolu ke takiekina e niʻihi kehé ki he leleí. Naʻá ne fakahā kuó Ne fakahoko e fono ʻa Mōsesé, peá Ne ʻoange ki he kakaí ha fono maʻolunga ange ke hoko ʻo hangē ko Iá mo ʻetau Tamai ʻi Hēvaní.

Ngaahi Fokotuʻu ki hono Akoʻí

3 Nīfai 12:1–12

ʻOku akoʻi ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e kakaí kau ki he ngaahi tāpuaki ʻoku tau maʻu ʻi heʻetau moʻui ʻaki ʻEne ongoongoleleí

Kimuʻa pea fai e kalasí, hiki ʻeni he palakipoé:

ʻOku ʻamanaki mai e Tamai Hēvaní ke tau haohaoa?

ʻOku fie maʻu ke tau hoko ʻo haohaoa ʻi he moʻui ko ʻení ke tau hū ki he puleʻanga silesitialé?

Te tau toe lava nai ʻo haohaoa?

ʻI he kamataʻanga ʻo e lēsoní, fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he ngaahi fehuʻi ko ʻení. Kole kiate kinautolu ke nau fakakaukau ki he ngaahi fehuʻí ʻi hono fai ʻo e lēsoní.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi e 3 Nīfai 12:48. Fakamahinoʻi ko e potufolofola fakataukei folofola ʻeni. Mahalo te ke fie maʻu ke fokotuʻu ki he kau akó ke nau fakaʻilongaʻi e potufolofola ko ʻení ʻi ha founga makehe ke faingofua haʻanau fekumi ki ai.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau e fakamatala ko ʻeni ʻa ʻEletā Russell M. Nelson ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Honofulu Mā Uá kau ki he fekau ke haohaoá:

ʻĪmisi
ʻEletā Russell M. Nelson

“ʻOku ʻikai fie maʻu ke tau lotofoʻi ʻo kapau ʻoku ngali faingataʻa mo ʻikai toe ʻosi ʻetau feinga mālohi ki he haohaoá. ʻOku fakatatali ʻa e haohaoá. ʻE lava ke toki hoko kakato mai ia ʻi he hili pē ʻa e Toetuʻú pea ʻi he ʻEikí pē. ʻOku fakatatali mai kiate kinautolu kotoa ʻoku ʻofa kiate Ia mo tauhi ʻene ngaahi fekaú” (“Perfection Pending,” Ensign, Nov. 1995, 88).

  • Ko e hā ʻokú ke pehē ai ʻoku malava ke maʻu e haohaoá “ʻi he ʻEikí pē”?

Toe vakaiʻi e ngaahi fehuʻi ʻe tolu ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoní. Fehuʻi ki he kau akó pe te nau liliu ʻenau tali ki he ngaahi fehuʻí hili hono lau e 3 Nīfai 12:48 pea fanongo ki he fakamatala ʻa ʻEletā Nalesoní. Tokoni ki he kau akó ke mahino ʻoku ʻikai ʻamanaki e Tamai Hēvaní ke tau hoko ʻo haohaoa ʻi heʻetau moʻui matelié ka ʻi heʻetau feinga faivelenga ke tauhi e ngaahi fekaú pea ʻi heʻetau fakafalala ki he Fakaleleí, te tau lava leva ʻo haohaoa.

Tohiʻi e foʻi lea ko e monūʻiá he palakipoé. Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo e 3 Nīfai 12:1–12, pea fekumi ki he ngaahi tōʻonga ʻa e Fakamoʻuí ʻokú ne fakaʻaiʻai kitautolu ke tau fakalakalaká mo e ngaahi tāpuaki kuó Ne palōmesi maí.

  • Ko e hā e ngaahi tāpuaki kuó ke maʻu ko ha ola ʻo hono moʻui ʻaki e ngaahi akonaki ʻa Sīsū Kalaisi ʻi he 3 Nīfai 12:1–12?

Fakamahinoʻi e tuʻo lahi ʻo e ʻasi e foʻi lea monūʻiá ʻi he ngaahi veesi ko ʻení. Vahevahe hoʻo fakamoʻoní ki he founga kuo tāpuekina ai koe ʻi hoʻo moʻui fakatatau ki he ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí.

Kole ki he kau akó ke nau tohi ʻi he pepa akó pe tohinoa ako folofolá kau ki ha tāpuaki ʻoku nau fakaʻamua ʻoku fakamatalaʻi ʻi he 3 Nīfai 12:1–12. ʻAi ke nau hiki e tōʻonga kuo pau ke nau fakatupulaki ke maʻu ai e tāpuaki ko iá. Pea fakaafeʻi kinautolu ke tohi e meʻa ʻoku nau fie fai ke fakatupulaki ai e tōʻonga ko iá. Fakaafeʻi ha kau ako ʻe niʻihi ke nau vahevahe e meʻa ne nau tohí pea mo hono ʻuhingá.

3 Nīfai 12:13–16

Ne ekinaki e Fakamoʻuí ki he kakaí ke nau hoko ko ha ngaahi sīpinga māʻoniʻoni ki he māmaní

Fakaʻaliʻali ha hina māsima. Fehuʻi ki he kalasí ke ʻai ke nau ʻilo e ngaahi ʻaonga ʻo e māsimá. ʻI he tali ʻa e kau akó, fakapapauʻi ʻoku mahino ʻoku fakaifo ʻe he māsimá ʻa e meʻakaí pea ʻoku fakaʻaongaʻi ke maluʻi ʻa e kakanoʻi manú mei haʻane kovi. Mahalo te ke toe fie maʻu ke fakamatala ʻi he fono ʻa Mōsesé, ne fekau e kau taulaʻeikí ke nau foaki ʻa e māsimá ʻi heʻenau ngaahi feilaulau tutú (vakai, Levitiko 2:13). Ko ia, ko e māsimá ko ha fakaʻilonga ʻo e fuakava ʻa e ʻEikí mo Hono kakaí.

Fakaafeʻi e kau akó ke nau lau fakalongolongo e 3 Nīfai 12:13 pea ʻai ke ʻilo pe ko hai ʻoku fakatatau ki ai ʻe he Fakamoʻuí e māsimá. ʻI he tali ʻa e kau akó, fakamatala naʻe ʻikai ngata pē he ʻuhinga ʻa e Fakamoʻuí ki he kakai ʻi he temipalé he ʻaho ko iá ka kiate kinautolu kotoa ʻoku papitaiso ki Hono Siasí mo moʻui ʻaki ʻEne ongoongoleleí.

  • Ko e hā e ngaahi founga te tau lava ai ko ha kau muimui ʻo Sīsū Kalaisi ʻo hangē ko e māsimá? (ʻOku tau tokoni ke fakahaofi pe fakamoʻui e kakaí pea fakalakalaka e māmaní ʻaki hono takiekina e kakaí ki he leleí.)

  • ʻOkú ke pehē ko e hā hono ʻuhinga ʻo e mole mei he māsimá hono koná?

ʻI hono aleaʻi ʻe he kau akó e fehuʻi ko ʻení, mahalo te ke fie maʻu ke lau e fakamatala ko ʻeni ʻa ʻEletā Kālosi E. ʻĒsei ʻo e Fitungofulú:

“He ʻikai mole e konokona ʻo e māsimá ʻi he ʻalu ʻa e taʻú. ʻOku mole e konokoná ʻi hono fefiohí mo hono fakaʻauhá. … ʻOku mole e ngeia mo e tuʻunga lelei ʻo ha tangata ʻi he taimi ʻokú ne fakaʻuliʻi ai hono ʻatamaí ʻaki e ngaahi fakakaukau ʻuli, ʻuliʻi hono ngutú ʻaki e loí pea ngāue hala ʻaki e mālohí ke fai ʻaki e ngāue ʻa e tēvoló” (“Salt of the Earth: Savor of Men and Saviors of Men,” Ensign, May 1980, 42).

  • Ko hā ʻoku pau ai ke tau haohaoa ke takiekina e niʻihi kehé ki he leleí?

Fakamatalaʻi ʻoku fakaʻaongaʻi ʻe he Fakamoʻuí ha fakaʻilonga kehe ke akoʻi e founga ʻoku totonu ke takiekina ai ʻe he kāingalotu ʻo e fuakava ʻo Hono Siasí e niʻihi kehé ki he leleí. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi e 3 Nīfai 12:14–16. Kole ki he kalasí ke nau muimui ʻi hono laú, pea fekumi ki he founga ʻoku fakaʻaongaʻi ai ʻe he Fakamoʻuí e māmá ke akoʻi e fatongia ʻo Hono kakai ʻo e fuakavá ki he māmaní. Kimuʻa pea lau e tokotaha akó, mahalo te ke fie maʻu ke fakamatala ko e puha fuá ko ha kato.

  • ʻE anga fēfē e hoko ʻa e kāingalotu ʻo e Siasí ko ha maama ki he niʻihi kehé? ʻOkú ke pehē ko hā hono ʻuhinga ʻo e tuku hoʻo māmá ke uló? (ʻI hono tali ʻe he kau akó e fehuʻi ko ʻení, tokoniʻi kinautolu ke nau mamata ki he founga ʻoku hoko ai ʻenau ngaahi sīpinga ʻo e moʻui māʻoniʻoní ʻo tokoniʻi e kakai kehé.)

  • Ko e hā ha ngaahi founga ʻoku fūfū ai ʻe he kāingalotu ʻo e Siasí ʻenau māmá?

  • Fakatatau ki he 3 Nīfai 12:16, ko e hā ʻoku fie maʻu ai ʻe he Fakamoʻuí ke tuku ke ulo ʻetau māmá? (ʻI heʻetau fokotuʻu ha sīpinga ʻo e angamāʻoniʻoní, te tau lava ʻo tokoni ki he niʻihi kehé ke nau fakalangilangiʻi ʻa e Tamai Hēvaní. Mahalo te ke fie maʻu ke fokotuʻu ki he kau akó ke nau tohi e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he fakalea pē ʻanautolu ʻi heʻenau folofolá.)

  • Ko e sīpinga māʻoniʻoni ʻa hai naʻá ne tokoniʻi koe ke ke ʻunu ʻo ofi ange ki he Tamai Hēvaní pea fakamālohia hoʻo holi ke moʻui ʻaki e ongoongoleleí?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakalaulauloto ki he sīpinga ʻoku nau fokotuʻu ki he niʻihi ʻoku nau feohí. Fakalotolahiʻi kinautolu ke fakakaukau ki he founga te nau lava ʻo tokoni lelei ange ai ki he niʻihi kehé ke fakaloloto ʻenau ʻofa ki he Tamai Hēvaní mo e holi ke muimui ʻiate Iá.

3 Nīfai 12:17–48

Ne akoʻi ʻe Sīsū Kalaisi ʻa e kakaí ki ha fono maʻolunga ange te ne tokoniʻi kinautolu ke nau hoko ʻo hangē ko Iá mo e Tamai Hēvaní

Fakamatalaʻi ne hokohoko atu hono akoʻi ʻe he Fakamoʻuí e kau Nīfaí ki he founga ke nau haʻu ai kiate Iá pea hū ki he puleʻanga ʻo e langí. Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi e 3 Nīfai 12:19–20. Kole ki he kalasí ke nau muimui ʻi hono laú, pea fekumi ki he foʻi lea ʻoku toutou ʻasi ʻi he ngaahi veesi ko ʻení.

  • Ko e hā e foʻi lea mahuʻinga ʻoku fakaʻaongaʻi tuʻo tolu ʻe he Fakamoʻuí ko ha konga ʻo e fakaafe ko ʻeni ke haʻu kiate Iá? (Ngaahi fekaú.)

Fakamatalaʻi ʻoku ʻi he 3 Nīfai 12:21–47 ha ngaahi fekau pau ne ʻomai ʻe he Fakamoʻuí te ne tokoniʻi kitautolu ke tau haʻu kiate Ia pea hoko ʻo tatau ange mo Ia. ʻI heʻene akoʻi e ngaahi fekaú ki he kau Nīfaí, naʻá Ne vakai ki he ngaahi akonaki ko ha konga ʻo e fono ʻa Mōsesé pea akoʻi mo ha fono maʻolunga ange. Naʻá ne vakai ki he mahino tukufakaholo ki he fono ʻa Mōsesé ʻi Heʻene fakaʻaongaʻi e kupuʻi lea hangē ko e “naʻe pehē ʻe kinautolu ʻo e kuonga muʻá” mo e “kuo tohi.” ʻI Heʻene pehē “ka ʻoku ou tala kiate kimoutolu,” naʻá Ne fakahoko mai e founga ʻokú Ne finangalo ke tauhi e fekau ko iá he ʻaho ní.

Ke tokoni ki he kau akó ke nau ako e ngaahi veesi ko ʻení, hiki e saati ko ʻení ki he palakipoé. Vahevahe e kalasí ki ha kulupu ʻe fā. Vahe ki he kulupu takitaha ha laine ʻe taha ʻi he sātí, pea fakaafeʻi kinautolu ke nau lau e ngaahi vēsí mo tali e ngaahi fehuʻí.

Ko e hā ʻa e mahino tukufakaholo ki he fono ʻa Mōsesé?

Ko e hā e founga moʻui ne akonekina mai ʻe he Fakamoʻuí?

Ko e hā ha meʻa ʻe fai ʻe ha talavou pe finemui ke ne moʻui ʻaki e akonaki ʻa e Fakamoʻuí?

3 Nīfai 12:21

3 Nīfai 12:22–26

3 Nīfai 12:27

3 Nīfai 12:28–30

3 Nīfai 12:38

3 Nīfai 12:39–42

3 Nīfai 12:43

3 Nīfai 12:44–46

Ke lelei ki he kau ako ʻoku nau lau e 3 Nīfai 12:22, mahalo te ke fie maʻu ke fakamatalaʻi ko eValé ko ha foʻi lea fakaanga pe manuki ʻokú ne fakahaaʻi e fehiʻa pe ko e taʻe loto (vakai, Mātiu 5:22, futinoutí d). Mahalo te ke fie maʻu ke fakamatalaʻi ne akoʻi ʻe ʻEletā Tēvita E. Soleniseni ʻo e Kau Fitungofulú ʻoku ʻuhinga e kupuʻi lea “fakalelei vave mo ho filí” (3 Nīfai 12:25) ke “fakaleleiʻi vave hotau faikehekehé, telia naʻa fakalalahi ʻa e ngaahi meʻa ʻoku hokó ʻo iku ki ha fakamamahi fakaesino mo fakaeloto pea fakapōpulaʻi kitautolu heʻetau ʻitá” (“Forgiveness Will Change Bitterness to Love,” Ensign pe Liahona, May 2003, 11).

Hili hono ako ʻe he kau akó e ngaahi veesi ne vahe angé, fakaafeʻi e kulupu takitaha ke lipooti ʻenau talí. Mahalo te ke fie maʻu ke nau tohi ʻenau talí ʻi he saati he palakipoé.

  • Ko e hā e meʻa ʻoku ngali liliu mei he fono ʻa Mōsesé ki he fono maʻolunga ange ne akoʻi ʻe Sīsū Kalaisí?

Mahalo te ke fie maʻu ke fakamahinoʻi ʻoku nofo taha ange e fono maʻolunga angé ʻi heʻetau ngaahi holí, fakakaukaú mo e meʻa ʻokú ne fakaʻaiʻai kitá ʻi heʻetau ngāue ʻoku hā ki tuʻá.

  • ʻI heʻetau feinga ke haohaoá, ko e hā ʻoku mahuʻinga ai ke nofo taha ʻi heʻetau ngaahi holí, fakakaukaú mo e meʻa ʻokú ne fakaʻaiʻai kitautolú?

Fakaafeʻi e kau akó ke nau fili e taha ʻo e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí ʻi he 3 Nīfai 12 pea tohi ha palakalafi kau ki he founga te nau fakalakalaka ai ʻi he tafaʻaki ko iá.

Fakaafeʻi ha tokotaha ako ke ne lau leʻo lahi e 3 Nīfai 12:19–20. Tokoni ke mahino ki he kau akó te tau lava ʻo hoko ʻo haohaoa ʻi he Fakaleleí mo “hū ki he puleʻanga ʻo e langí” ʻi heʻetau fakatomala mo feinga faivelenga ke tauhi e ngaahi fekau kuo akoʻi ʻe he Fakamoʻuí” (3 Nīfai 12:20).

Hili hono fakakakato ʻe he kau akó e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení, fakaafeʻi kinautolu ke vahevahe e meʻa ne mahuʻinga taha kiate kinautolú. Fakamatala fakanounouʻi e vahe ko ʻení ʻaki hono hiki e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ʻi he palakipoé: ʻI heʻetau haʻu kia Kalaisi pea tauhi ʻEne ngaahi fekaú, te tau hoko ʻo tatau ange mo Ia pea mo ʻetau Tamai ʻi Hēvaní, he ʻokú na haohaoa. Fakamanatu ki he kau akó kuo pau ke tau fakafalala ki he Fakalelei ʻa Sīsū Kalaisí ke maʻu ha konga ʻo e haohaoá. Fakaafeʻi e kau akó ke nau tohi kau ki he founga ʻe taha pe ua ʻoku nau fie moʻui ʻaki ai e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí ne nau ako he ʻaho ní. Fakaʻosi ʻaki hono vahevahe hoʻo fakamoʻoni kau ki he tefitoʻi moʻoni naʻá ke hiki ʻi he palakipoé.

Fakataukei Folofolá—3 Nīfai 12:48

Fakaafeʻi e kau akó ke fakaava ʻenau folofolá ki he 3 Nīfai 12:48. Kole kiate kinautolu ke nau lau fakataha leʻo lahi e vēsí. ʻOange ki he kau akó ha taimi ke ako e vēsí, pea kole kiate kinautolu ke tāpuni ʻenau folofolá pea toe lau maʻuloto e vēsí ʻi he lelei taha te nau malavá. ʻAi ke nau toutou fakahoko ia ʻaki e vakai ki he vēsí, pea tāpuniʻi ʻenau folofolá, pea lau maʻuloto e vēsí.

  • Naʻá ke fakalakalaka fēfē ʻi hono fai iá?

  • ʻOku tokoni fēfē e ʻekitivitī ko ʻení kiate koe ke mahino hoʻo fononga ki he haohaoá?

Fakamahinoʻi ʻoku mahuʻinga ʻetau ngāue ʻi he moʻui ní. Neongo iá, fakamanatu ki he kau akó ʻoku ʻikai ʻamanaki mai e ʻEikí ke tau hoko ʻo haohaoa ʻi he meʻa kotoa pē lolotonga ʻetau moʻui matelié. ʻI he Fakaleleí mo ʻetau ngāue faivelenga ke muimui ʻi he Fakamoʻuí, te tau lava leva ʻo haohaoa. Fakaafeʻi e kau akó ke nau fakakaukau ki ha founga ʻe taha te nau lava ʻo feinga ai ke muimui ʻi he Fakamoʻuí.

Fakatokangaʻi ange: Koeʻuhí ko e lōloa ʻo e lēsoni ko ʻení, mahalo te ke fie maʻu ke fakaʻaongaʻi e ʻekitivitī ko ʻení ʻi ha ʻaho kehe, ʻi he ʻi ai ha taimi lahi angé.

Ngaahi Fakamatala Fakamahino mo e Puipuituʻá

3 Nīfai 12:28–30. Ko e angahala ʻo e holikoví

Naʻe fakamatala ʻa ʻEletā Sefilī R. Hōlani ʻo e Kōlomu ʻo e Kau ʻAposetolo ʻe Toko Hongofulu Mā Uá ʻo pehē:

“Ko e hā ʻoku hoko ai ʻa e holi koví ko ha angahala fakamaté? ʻOku ou pehē ʻoku ʻikai ngata pē ʻene fakaʻauha kakato ʻa e Laumālié ʻo uesia ai ʻetau moʻuí, ka ʻoku ou pehē ko e faiangahala ia, he ʻokú ne fakaʻuliʻi ʻa e vā fetuʻutaki māʻoniʻoni taha ʻoku foaki mai kiate kitautolu ʻe he ʻOtuá ki māmaní—ʻa e feʻofaʻaki ʻa e tangatá mo e fefiné mo e holi ʻoku maʻu ʻe ha ongomeʻa mali ke ʻomi ha fānau ki ha fāmili ʻoku fakataumuʻa ke taʻengata. … ʻOku ngaohi kitautolu ʻe he ʻofá ke tau fekumi ki he ʻOtuá mo tokoni ki he kakai kehé. Ka ko e holi koví, ʻoku ʻikai anga faka-ʻOtua ia pea ʻokú ne fakafiefiaʻi pē ʻene holí. ʻOku fakatupu ʻe he ʻofá ʻa ʻetau fie tokoní mo e angaʻofá; ʻoku ʻomi ʻe he holi koví ʻa e havalá” (“ʻIkai ha Feituʻu moʻó e Fili ʻo Hoku Laumālié,” Ensign pe Liahona, Mē 2010, 44–45).

3 Nīfai 12:43–44. “ʻOfa ki ho kaungāʻapí” mo “ʻofa ʻi ho filí”

Naʻe taimi tonu pea fenāpasi e akonaki ʻa e Fakamoʻuí ki he kau Nīfaí ʻoku totonu ke nau feʻofaʻaki mo ʻofa ʻi honau ngaahi filí. Hili ha ngaahi senituli ʻo e tau ʻi he vahaʻa ʻo e kau Nīfaí mo e kau Leimaná, pehē ki ha ngaahi taʻu ʻo e vā kovi fakalotofonuá, ne ʻi ai ha tukufakaholo ʻo e tāufehiʻá ʻi he ngaahi kulupu fakafepakí. Hangē ko ʻení, naʻe pehē ʻe Mōsaia 10:17 ko e kau Leimaná ne nau “akoʻi ʻenau fānaú ke nau fehiʻa kiate kinautolú, pea ke nau fakapoongi ʻa kinautolu, pea ke nau kaihaʻasi mo vete fakamālohi ʻenau ngaahi koloá, mo fai ʻa e meʻa kotoa pē te nau lava ʻo fakaʻauha ai ʻa kinautolú.” ʻAi e kakaí ke hokohoko atu ʻenau moʻui ʻaki e ngaahi akonaki ʻa e Fakamoʻuí ʻi he 3 Nīfai 12:43–44, mahalo ne nau lava ʻo tauhi e melinó mo taʻofi fakaʻaufuli e tukufakaholo hala ʻo hono akoʻi e fānaú ke fehiʻa ki honau filí. Neongo e ngaahi taʻu ʻo e nofo melino hili e ʻaʻahi mai ʻa e Fakamoʻuí ne fakaʻauha ia koeʻuhí ne fili ha niʻihi ʻo e kakaí ke nau “angatuʻu fakahāhā ki he ongoongolelei ʻa Kalaisí; pea naʻa nau akoʻi ʻa ʻenau fānaú ke ʻoua naʻa nau tui.” Ne nau fili ke fai e “fai angahala mo e anga-fakalielia ʻo ʻenau ngaahi tamaí, ʻo hangē ko ia naʻe hoko ʻi he kamataʻangá. Pea naʻe akoʻi ʻa kinautolu ke nau fehiʻa ki he fānau ʻa e ʻOtuá, ʻo hangē foki ko hono akoʻi ʻo e kau Leimaná ke fehiʻa ki he fānau ʻa Nīfaí talu mei he kamataʻangá” (4 Nīfai 1:38–39).

Paaki