“15–21 febrero. Tzol’leb’ ut Sumwank 14–17: “Xaqliik jo’ aj yehol nawom,” ” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: Li Tzol’leb’ ut Sumwank 2021 (2020)
“15–21 febrero. Tzol’leb’ ut Sumwank 14–17,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: 2021
15–21 febrero
Tzolʼlebʼ ut Sumwank 14–17
“Xaqliik jo’ aj yehol nawom”
Wan naq lix junkab’al laj Jose Smith ke’xpatz’ re naq tixsik’ li k’utb’esinb’il na’leb’ chirix k’a’ru naraj li Dios naq te’xb’aanu. Naq yookat chirilb’aleb’ ru li k’utb’esinb’il na’leb’ a’in, k’oxla k’a’ru li b’eresink naraj xk’eeb’al li Dios aawe.
Tz’iib’a li nakak’oxla
Us ta us yoo chi b’eek li k’anjel re jaltesink ru aatin, sa’ mayo re 1829 yoo chi ch’a’ajko’k xwanjikeb’ laj Jose, li xEmma, ut laj Oliver sa’ Harmony. Yoo chi nimank li rahob’tesink xb’aaneb’ li rech kab’al ut yoo ajwi’ chi lajk lix tenq’aal lix junkab’al li xEmma. Naq kireek’a naq xiwxiw chik li wank sa’ Harmony, laj Oliver ki’aatinak rik’in jun ramiiw li xraj xnawb’al chirix lix k’anjel laj Jose: a’an laj David Whitmer. Laj David wan sa’ rochoch xna’ xyuwa’ ut li ras riitz’in sa’ Fayette, Nueva York, junaq 160 kiloom xnajtil. A’an kixnaw ru laj Oliver jun chihab’ chaq, ut chalen chaq a’an laj Oliver yoo chixtaqlankileb’ li hu re, ut chixwotzb’al li k’a’ru kixk’ul naq yoo chi k’anjelak rik’in li Profeet. Laj David ink’a’ naxnaw ru laj Jose, chi moko anihaq chik sa’ xjunkab’al. A’b’an naq laj Oliver kixpatz’ ma naru te’q’axonq a’an ut laj Jose aran sa’ rochocheb’ laj Whitmer re xchoyb’al xjaltesinkil ru lix Hu laj Mormon, eb’ laj Whitmer ke’xte rokeb’aaleb’. Ut wan chik li kiraj li Qaawa’ choq’ reheb’ laj Whitmer chiru yal xk’eeb’al xmuheb’aal li Profeet. Kiwan lix na’leb’ tz’aqal choq’ reheb’, li tawb’il sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 14–17, ut rik’in xnumik li kutan ke’ok choq’ jun junkab’al q’axal aajel ru sa’ li Iglees ut choq’ aj yehol nawom chirix li k’ojob’ank wi’chik li yoo chi uxmank.
Re xtzolb’al xkomon chik li na’leb’ chirix li junkab’al Whitmer, chi’ilmanq Santos, 1:68–71.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes
Naru tintz’aqonq sa’ li “nim ut sachb’a-ch’oolejil k’anjel” re li Dios.
Naq kixnaw ru laj Jose Smith, laj David Whitmer a’an jun saaj winq k’eek’o xch’ool chi k’anjelak sa’ xch’och’ lix junkab’al. A’b’an li Qaawa’ wan jalan chik xk’anjel choq’ re laj David—li chanchan ajwi’ li k’alek ch’och’. Naq yookat chirilb’al ru Tzol’leb’ ut Sumwank 14:1–4, k’e reetal chan ru naq li Qaawa’ naxjuntaq’eeta lix k’anjel rik’in li k’anjel nano ru xb’aan laj David. K’a’ru nakatzol chirix lix k’anjel li Qaawa’ sa’ li junta’qeetank a’in?
Chan ru naru “taach’ik laa setleb’ ch’iich’ ”? (raqal 4). K’e reetaleb’ li osob’tesink k’eeb’ileb’ sa’ li tasal a’in reheb’ li “neke’xsik’ xk’eeb’al chi k’utmank ut xxaqab’ankil … Sion” (raqal 6).
Li raatin li Dios a’an “yo’yo ut nim xwankil.”
Li Qaawa’ kixjuntaq’eeta li raatin rik’in jun “yok’leb’ ch’iich’ ka’pak’al xq’esnal” (Tzol’leb’ ut Sumwank 14:2). K’a’ru naxye li na’leb’ a’in chirix li raatin li Dios? Qayehaq, chan ru naq yo’yo, nim xwankil, ut wan xq’esnal li raatin? Ma aaweek’ahom laa’at lix wankil li raatin li Dios?
K’oxla chan chik ru naq li Dios naxch’olob’ xyaalal li raatin. Qayehaq, k’a’ru nakatzol chirix li raatin li Dios sa’eb’ li juntaq’eetank wankeb’ sa’eb’ li raqal a’in?
Li Qaawa’ kixjuntaq’eeta li raatin rik’in jun yok’leb’ ch’iich’.
Li yu’am chi junelik a’an “li maatan li q’axal nim re chixjunileb’ lix maatan li Dios.”
Naq yookat chirilb’al ru Tzol’leb’ ut Sumwank 14:7, k’oxlan chirix k’a’ut naq li yu’am chi junelik a’an “li maatan li q’axal nim re chixjunileb’ lix maatan li Dios.” Lix na’leb’ li Awa’b’ej Russell M. Nelson taaruuq tatxtenq’a: “Sa’ lix nimla k’uub’anb’il na’leb’ li Dios re sahil ch’oolejil, eb’ li junkab’al te’ruuq chi tz’ape’k sa’ junajil sa’eb’ li santil ochoch re xkawresinkileb’ rib’ chi sutq’iik chi wank chiru li rilob’aal a’an chi junelik q’e kutan. A’an li yu’am chi junelik!” (“Demos gracias a Dios,” Liahona, mayo 2012, 77).
K’oxla xtz’iib’ankil b’ar wankeb’ xkomon chik li raqal reheb’ li loq’laj hu rochb’een li raqal 7 li nakate’xtenq’a chixtawb’al chik li na’leb’ chirix li yu’am chi junelik (chi’ilmanq “Junelik Yu’am, Yu’am chi Junelik” sa’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu). K’a’ru nakatzol li nakatreek’asi chixyalb’al aaq’e chixk’ulb’al li junelik yu’am?
K’a’jo’ xnimal xloq’al li k’anjel re xk’amb’aleb’ aamej rik’in li Kristo.
Laj John ut laj Peter Whitmer ke’raj xnawb’al k’a’ru li “q’axalaq nim xloq’al” sa’ xyu’ameb’ (Tzol’leb’ ut Sumwank 15:4; 16:4). Ma wan naq xapatz’ ajwi’ a’in choq’ aawe? Naq yookat chirilb’al ru Tzol’leb’ ut Sumwank 15–16, k’oxla k’a’ut naq q’axal nim xloq’al xk’amb’aleb’ aamej rik’in li Kristo. Chan ru naru taak’e xb’oqb’aleb’ aamej chi chalk rik’in li Kristo?
Chi’ilmanq ajwi’ Tzol’leb’ ut Sumwank 18:10–16.
Li Qaawa’ naroksiheb’ laj yehol nawom re xxaqab’ankil xwankil li raatin.
K’a’ru jun aj yehol nawom? K’a’ut naq li Qaawa’ naroksiheb’ aj yehol nawom sa’ xk’anjel? (chi’ilmanq 2 Korintios 13:1). K’oxlaheb’ li patz’om a’in naq yookat chirilb’al ru li raatin li Dios reheb’ li oxib’ chi aj yehol nawom sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 17. Maare us ajwi’ rilb’al ru “Lix Ch’olob’ahomeb’ li Oxib’ chi aj Yehol Nawom” sa’ lix Hu laj Mormon. K’a’ru neke’xb’aanu laj yehol nawom li naxtenq’a chixk’eeb’al chi uxmank “lix tiikil ajom” li Dios? (raqal 4).
Ma nakanaw naq li xMary Whitmer kirileb’ ajwi’ li perel ch’iich’ oor? Li anjel aj Moroni kixk’uteb’ chiru re xb’antioxinkil chixjunil li kixmayeja chiru li hoonal naq laj Jose, li xEmma, ut laj Oliver wankeb’ sa’ rochoch (chi’ilmanq Santos, 1:70–71). K’a’ru nakatzol rik’in li kixk’ul a’an chirix xk’ulb’al li nawom?
Chi’ilmanq ajwi’ Santos, 1:73–75; Ulisses Soares, “Lix k’utunik lix Hu laj Mormon,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2020.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li q’ojyin re junkab’al
-
Tzol’leb’ ut Sumwank 14:1–4.K’oxla xk’eeb’al xb’oqb’al laa junkab’al chixtawb’aleb’ ch’ol aatin li wankeb’ rilom rik’in xk’anjelankil li ch’och’ sa’eb’ li raqal a’in. K’a’ut naq li Qaawa’ naxjuntaq’eeta lix k’anjel rik’in li q’olok? K’a’ru naru taqab’aanu re tenq’ank sa’ lix k’anjel?
-
Tzol’leb’ ut Sumwank 14:2.Sa’ li ch’ina k’anjel choq’ re li raqal a’in sa’ “Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes” wankeb’ chi tustu junjunqeb’ li raqal reheb’ li loq’laj hu chirix li raatin li Dios. Maare eb’ li komon sa’ li junkab’al taaruuq te’rileb’ ru ut te’xwotz li xe’xtzol. Chan ru naq eb’ li raqal a’in nokohe’reek’asi “chixk’eeb’al qaxik” rik’in li raatin li Dios?
-
Tzol’leb’ ut Sumwank 15:6; 16:6.Eb’ li raqal a’in taaruuq te’xtikib’ li aatinak chirix li k’a’aq re ru jwal ninqeb’ xwankil choq’ re laa junkab’al (chi’ilmanq ajwi’ Tzol’leb’ ut Sumwank 18:10).
-
Tzolʼlebʼ ut Sumwank 17.Maare taawulaq raj chiru laa junkab’al xyiib’ankil xjalam-uucheb’ li k’a’aq re ru ke’rileb’ li oxib’ chi aj yehol nawom (chi’ilmanq raqal 1). Naq yookat chirilb’al ru li tasal 17, sik’eb’ li ch’ol aatin neke’k’utuk chirix lix aajelil ru lix Hu laj Mormon. Chan ru naq tooruuq chi wank choq’ aj yehol nawom chirix lix Hu laj Mormon? Laa junkab’al taaruuq ajwi’ te’ril li video “A Day for the Eternities” (ChurchofJesusChrist.org).
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.
Jun b’ich naru xb’ichankil: “Tinxik b’ar taawaj naq tinxik,” Eb’ li B’ich, 174.
Eb’ li xyaab’ kuxej re li k’ojob’ank wi’chik
Li xLucy Mack Smith ut li oxib’ ut waqxaqib’ chi aj yehol nawom
Li anjel aj Moroni kixk’uteb’ li perel ch’iich’ oor chiru laj Jose Smith, laj Oliver Cowdery, laj David Whitmer, ut laj Martin Harris sa’ li k’iche’ nach’ rik’in li rochocheb’ laj Whitmer aran Fayette, Nueva York. Lix na’ xyuwa’ laj Jose yookeb’ chirula’aninkileb’ laj Whitmer sa’ li hoonal a’an. Li xLucy Mack Smith, lix na’ laj Jose, kixye resil chan ru naq ke’jale’ laj yehol nawom naq ke’xk’ul li sachb’a-ch’oolejil na’leb’ a’in.
“Sa’ oxib’ malaj kaahib’ hoonal re li ewu, li Qana’ Whitmer ut li Qana’ Smith ut laa’in chunchuuko sa’ li warib’aal. Chunchuukin chixk’atq li ch’aat. Naq ki’ok laj Jose, kixkut rib’ chink’atq. “Yuwa’! Na’!” chan. “Ink’a’ nekenaw xnimal xsahil inch’ool. Li Qaawa’ xk’e chi uxmank naq oxibeb’ chik xe’ril ruheb’ li perel ch’iich’ wik’in, ut xe’ril ajwi’ jun li anjel ut tento te’xch’olob’ xyaalalil li k’a’ru inyehom. Xb’aan naq neke’xnaw xjuneseb’ rib’ naq ink’a’ yookin chixb’alaq’inkileb’ li kristiaan. Ut naweek’a chanchan naq isinb’il sa’ inb’een jun xuwajelil iiq, li haye’ q’axal wi’chik aal chiru li kinru chixkuyb’al. A’b’anan, anajwan tento te’riiqa jun raqal, ut nasaho’ inch’ool naq ink’a’ chik injunes tinkanaaq sa’ junaatalil sa’ li ruchich’och’.” Toja’ naq ki’ok laj Martin Harris. Chanchan naq numtajenaq xsahilal xch’ool. A’an kixch’olob’ xyaalal li k’a’ru xril ut xrab’i, ut chi jo’kan ke’xb’aanu ajwi’ laj Oliver ut laj David. Lix ch’olob’ahomeb’ junta’qeet rik’in li wan sa’ lix Hu laj Mormon. …
“Chanchan naq laj Martin Harris ink’a’ kiru chixch’olob’ankil chi tz’aqal rik’in aatin li reek’ahom lix ch’ool. A’an kixye, “Anajwan laa’in wilom jun li anjel re choxa li kixch’olob’ chi saqen ru xyaalalil chixjunil li xwab’i chirix li tz’iib’anb’il esil, ut xwil rik’in tz’aqal xsa’ wu. Xwileb’ ajwi’ li perel ch’iich’ ut xinch’e’eb’ rik’in wuq’ ut naru tinch’olob’ xyaalal a’an chiru chixjunil li ruchich’och’. A’ut ink’ulum choq’ we jun xnawom inch’ool li ink’a’ naru xch’olob’ankil rik’in aatin, li maajun ru’uj aq’ej naru chixyeeb’al, ut ninwosob’tesi li Dios sa’ x’anchalil li waam naq a’an kixkub’si rib’ re chink’eeb’al laa’in, laa’in ajwi’, choq’ jun aj yehol nawom chirix lix nimal ru lix k’anjel ut lix na’leb’ choq’ reheb’ li ralal xk’ajoleb’ li winq.” Laj Oliver ut laj David ke’xjunaji ajwi’ rib’ rik’in chi tiikeb’ xk’a’uxl sa’ xnimankil ru li Dios xb’aan lix chaab’ilal ut ruxtaan. Wulajaq koosutq’iik sa’ qochoch [sa’ Palmyra, Nueva York] chi sa sa qach’ool.”1
Xjalam-uucheb’ laj Oliver Cowdery, laj David Whitmer, ut laj Martin Harris xb’aan laj Lewis A. Ramsey
Li xLucy Mack Smith kiwan ajwi’ aran chirix naq ke’sutq’i li waqxaqib’ chi aj yehol nawom:
“Chirix naq eb’ laj yehol nawom a’in ke’sutq’i sa’ kab’l, li anjel kixk’ut wi’chik rib’ chiru laj Jose; ut sa’ li hoonal a’an laj Jose kixq’axtesiheb’ li perel ch’iich’ sa’ ruq’. Sa’ li ewu a’an kiqach’utub’ qib’, ut aran chixjunileb’ aj yehol nawom ke’xch’olob’ xyaalal li k’a’ru ak yeeb’il arin; ut chixjunil li qajunkab’al, jo’ ajwi’ laj Don Carlos [Smith], li yal kaalaju chihab’ xyu’am, xqach’olob’ xyaalal li k’ojlajik re roso’jikeb’ li kutan—naq ak tikib’anb’il chi tzaqal.”2
Reetalil chi pak’b’il laj Jose Smith ut li waqxaqib’ chi aj yehol nawom xb’aan laj Gary Ernest Smith
Li anjel Moroni naxk’uteb’ li perel ch’iich’ oor chiru laj Jose Smith, laj Oliver Cowdery, ut laj David Whitmer, xb’aan laj Gary B. Smith