“27 septiembre–3 octubre. Tzolʼlebʼ ut Sumwank 109–110: “A’an laa wochoch, xna’aj laa santilal,” ” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: Li Tzol’leb’ ut Sumwank 2021 (2020)
“27 septiembre–3 octubre. Tzolʼlebʼ ut Sumwank 109–110,” Kim, Taaqehin—Choq’ reheb’ li komon ut li junkab’al: 2021
Li santil ochoch re Kirtland, xb’aan laj Jon McNaughton
27 septiembre–3 octubre
Tzolʼlebʼ ut Sumwank 109–110
“A’an laa wochoch, xna’aj laa santilal”
Sa’ aatinak chirix Tzol’leb’ ut Sumwank 109:24–28, li Elder David A. Bednar kixye, “Nakatinb’oq chixtzolb’al chi kok’ aj xsa’ ut chixk’oxlankil rik’in tijok k’a’ru xyaalalil li raqal a’in choq’ re laa yu’am ut choq’ re laa junkab’al” (“Honorablemente [retener] un nombre y una posición,” Liahona, mayo 2009, 99). K’oxla xb’aanunkil a’in naq yookat chi tzolok.
Tz’iib’a li nakak’oxla
Eb’ li rokeb’aal li santil ochoch re Kirtland ink’a’ raj ke’teeliik toj sa’ waqxaqib’ hoor re eq’la sa’ 27 xb’e li po Marzo, 1836 A’b’an eb’ laj santil paab’anel li ke’raj tz’aqonk sa’ li rosob’tesinkil ke’ok chi wulak chalen chaq wuqub’ hoor re eq’la. Naq maak’a’ chik na’ajej re chunlaak chi moko re xaqliik chi sa’, laj Jose Smith kixtaw jun chik li na’ajej te’ruuq wi’ chi tz’aqonk li toj yookeb’ chi wulak. Ut naq kinujak li na’ajej a’an, xk’uub’aman jun xkab’ ch’utam re rosob’tesinkil. Ut moko ka’ajeb’ ta wi’ li yo’yookeb’ li ke’raj tz’aqonk. Ke’wan li ke’xch’olob’ xyaalal naq ke’rileb’ li anjel, chi sa’ li santil ochoch ut sa’ xb’een, naq yoo chi uxmank rosob’tesinkil li santil ochoch, ut chirix naq xraqe’. Chanchan naq chalenaqeb’ li anjel naq “chi kaw te’b’ichanq” rochb’eeneb’ laj santil paab’anel (“Lix Musiq’ li Dios,” Eb’ li B’ich, 2).
K’a’ut naq k’a’jo’ xsahileb’ xch’ool—li yo’yookeb’ jo’ ajwi’ li kamenaqeb’? Li rajomeb’ laj santil paab’anel chixch’utub’ankil rib’ aran Ohio, a’an re naq “te’tiqib’aaq rik’in wankilal chalen chaq taqe’q” jo’ kiyeechi’iman chaq reheb’ (Tzol’leb’ ut Sumwank 38:32). Ut toj ke’wan xninqal ru k’a’aq re ru te’xk’ul moqon. Li Qaawa’ kixye, “A’in xtiklajik li osob’tesink li taahoymanq sa’ xb’een xjolomeb’ lin tenamit” (Tzol’leb’ ut Sumwank 110:10). Li kutan wanko wi’ anajwan—naq seeb’ob’resinb’il li k’anjel re li santil ochoch ut eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel li naru neke’xk’ul k’iila millon li yo’yookeb’ jo’eb’ ajwi’ li kamenaq—kiwan xtiklajik sa’ Kirtland, naq “xpejeʼ chik li tʼikr tzʼaptzʼo wiʼ anajwan” li ruchich’och’ (“Lix Musiq’ li Dios”).
Chi’ilmanq ajwi’ Santos, 1:232–41; “Una Casa a nuestro Dios,” Revelaciones en Contexto, 169–72.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes
Li Qaawa’ naraj wosob’tesinkil sa’ lix santil ochoch.
Li santil ochoch re Kirtland jalan wi’ b’ayaq rik’ineb’ li santil ochoch anajwan. Maak’a’eb’ li artal ut li kub’sib’aal ha’, ut maji’ k’ojob’anb’il wi’chik li k’anjel re li kub’iha’ choq’ reheb’ li kamenaq chi moko li tz’ape’k sa’ junajil. A’ut eb’ li osob’tesink li yeeb’ileb’ resil sa’ li tasal 109, li tij re rosob’tesinkil li santil ochoch re Kirtland, a’aneb’ ajwi’ li osob’tesink naqak’ul sa’ li rochoch li Qaawa’ anajwan. Ileb’ li raqal a’in re xtawb’al junjunq reheb’ li osob’tesink a’an. Naq yookat chirilb’aleb’, k’oxla k’a’ut naq aajeleb’ ru choq’ aawe laa’at ut re laa junkab’al?
Eb’ li raqal 5, 12–13 (chi’ilmanq ajwi’ Tzol’leb’ ut Sumwank 110:6–8): Sa’ li santil ochoch li Qaawa’ naru naxk’utb’esi rib’ chiqu ut naru naqeek’a lix wankilal.
Eb’ li raqal 9, 17–19, 26, 78–79: Sa’ li santil ochoch naqak’ul sa’ qab’een lix k’ab’a’ li Qaawa’.
Eb’ li raqal 22–23: Naq noko’ok sa’eb’ li sumwank re li santil ochoch ut naqapaab’eb’, li Qaawa’ naxk’e qawankilal re xb’aanunkil lix k’anjel.
Eb’ li raqal 24–33: Naq nokowulak sa’ li santil ochoch chi k’ulub’ejo, li Qaawa’ tixkol qix.
Xkomoneb’ chik li osob’tesink:
K’a’ru nakatreek’asi li Musiq’ej chixb’aanunkil re xk’ulb’aleb’ li osob’tesink a’in?
Li tij li kiyeeman sa’ rosob’tesinkil li santil ochoch re Kirtland naru tixk’e inna’leb’ chirix li tijok.
Li tasal 109, a’an jun li tij li kik’utb’esiman chiru laj Jose Smith (chi’ilmanq xjolomil li tasal). K’a’ru nakatzol chirix li tijok sa’ li tasal a’in? Naq yookat chirilb’al ru, naru taak’oxla chirixeb’ laa tij laa’at. K’a’ru li na’leb’ nakak’ul li naru tatxtenq’a re tat-aatinaq chi chaab’il wi’chik rik’in laa Choxahil Yuwa’? Qayehaq, k’a’ru kixye li Profeet sa’ li tij a’in?
Li Qaawa’ naru naxk’utb’esi rib’ chiwu sa’ li santil ochoch.
K’a’ru nakaweek’a chirix li Kolonel chirix rilb’al Tzol’leb’ ut Sumwank 110:1–10? Chan ru naq ak xk’utb’esi rib’ chawu sa’ li santil ochoch? Chan ru naxk’ut li Qaawa’ naq a’an naxk’ulub’a lix yalb’al aaq’e ut laa mayej?
Sa’ xka’pak’alil li santil ochoch wankeb’ xaqleb’aal choq’ reheb’ laj jolominel sa’ li tijonelil.
Tzol’leb’ ut Sumwank 110:11–16
Wankeb’ lix laawil li tijonelil re xtz’aqob’resinkil ru lix k’anjel li Dios sa’ li Iglees anajwan.
Re xtawb’al ruheb’ lix laawil li tijonelil ke’xk’e laj Moises, laj Eliyah, ut laj Elias re laj Jose Smith ut laj Oliver Cowdery sa’ li santil ochoch re Kirtland, naru taawil li raatin li Elder Quentin L. Cook “Kawresi aawib’ chixk’ulb’al li Dios,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2018). Li Elder Cook kixch’olob’ chan ru neke’xk’am rib’ li laaw a’in rik’in lix k’anjel li Iglees sa’ li kutan a’in. Naru ajwi’ tattzoloq chirixeb’ li najteril profeet a’in sa’ “Moises,” Eliyah,” ut “Elias” sa’ li K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu. K’oxla k’a’ru naru taab’aanu re tenq’ank sa’ li k’anjel b’eresinb’il xb’aaneb’ li laaw a’in.
Chi’ilmanq ajwi’ Llaves del sacerdocio,” Leales a la Fe, 166–167; Henry B. Eyring, “A’an laj k’amol qab’e,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2020.
Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu jo’ junkab’al, ut choq’ re li q’ojyin re junkab’al
-
Tzolʼlebʼ ut Sumwank 109.Jo’ junkab’al, tawomaqeb’ li raqal sa’ li tasal 109 li te’tenq’anq eere chi wulak sa’ li santil ochoch chi kok’ aj xsa’ (qayehaq, naru rilb’aleb’ li raqal sa’ “Li na’leb’ re xtzolb’aleb’ li loq’laj hu aajunes.” Aatinanqex chirix k’a’ru teeb’aanu re xb’aanunkil li kixye li Awa’b’ej Russell M. Nelson: “Nekexwelaji naq teeyeechi’i re li Qaawa’ naq rajlal texwanq sa’ li rochoch a’an, ut naq teeb’aanu a’an chi tz’aqal ut chi sa sa’ eech’ool” (“Li ok choq’ jun aj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan jwal chaab’il,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re octubre 2018). Wi laa’at malaj laa junkab’al maji’ nekexwulak sa’ li santil ochoch, naru teeril li perel web temples.ChurchofJesusChrist.org re xkawresinkil eerib’ chi xik.
-
Tzol’leb’ ut Sumwank 109:78–80.Li b’ich “Lix Musiq’ li Dios” (Eb’ li B’ich, 2) kitz’iib’aman choq’ re li rosob’tesinkil li santil ochoch re Kirtland—ut chalen chaq a’an nab’ichaman rajlal sut naq na’osob’tesiman jun li santil ochoch. Naru teeb’icha li b’ich a’in ut teetaw li aatin li naxnimob’resi eeb’antioxihom xb’aaneb’ li santil ochoch re roso’jikeb’ li kutan. Chan ru naq li b’ich a’in naxk’am rib’ rik’in li aatin sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 109:78–80?
Naru taataw li tij li yeeb’il sa’ rosob’tesinkil junaq santil ochoch li nach’ wan aawik’in sa’ temples.ChurchofJesusChrist.org.
-
Tzolʼlebʼ ut Sumwank 110.Naq eb’ laa komon neke’ril ru li tasal 110 ut eb’ li jalam-uuch sa’ xraqik li tusleb’ aatin a’in, patz’ reheb’ k’a’ru ke’reek’a raj wi ta ke’wan rochb’een laj Jose Smith ut laj Oliver Cowdery sa’ li santil ochoch re Kirtland. K’e xhoonal laa junkab’al chixwotzb’al k’a’ru neke’reek’a chirix li Kolonel.
-
Tzol’leb’ ut Sumwank 110:15.K’a’ raj ru taatenq’anq “chixsutq’isinkil xch’ooleb’ ” laa kok’al rik’ineb’ lix xe’toonil? Naru xtawb’al li chaab’il na’leb’ sa’ FamilySearch.org/discovery. Naru texk’anjelaq sa’ komonil re xtawb’aleb’ lee xe’ eetoon li neke’raj ruheb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut teexaqab’ jo’q’e texxik re xb’aanunkil a’an sa’ li santil ochoch. Naru ajwi’ tex’aatinaq chirix li k’anjel kixk’ojob’ wi’chik laj Elias ut chan ru naxnimob’resi lee rahom choq’ reheb’ lee xe’ eetoon.
Re xtawb’al xkomon chik li na’leb’ chirix xtzolb’aleb’ li kok’al, chi’ilmanq li tusleb’ aatin re li xamaan a’in sa’ Kim, Taaqehin—Choq’ re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al.
Jun b’ich naru xb’ichankil: “Lix Musiq’ li Dios,” Eb’ li B’ich, 2.
Eb’ li xyaab’ kuxej re li k’ojob’ank wi’chik
Li musiq’ejil k’utb’tesihom ut li santil ochoch re Kirtland
Joʼ jun xam naxamnak, xb’aan laj Glen S. Hopkinson
A’in li raatineb’ laj santil paab’anel li ke’wan sa’ li santil ochoch re Kirtland naq ki’osob’tesiman, ut sa’ xkomon chik li ch’utam chirix a’an. Ke’wan naab’al li ke’xjuntaq’eeta li ke’xk’ul rik’in li ke’xk’ul li najter aj santil paab’anel naq “ke’tiqib’aaq rik’in li wankilal kichal chaq taqe’q” (Lukas 24:49; chi’ilmanq ajwi’ Hechos 2:1–4; Tzol’leb’ ut Sumwank 109:36–37).
Eliza R. Snow
“Eb’ li loq’laj k’anjel re li osob’tesink a’an naru chi seraq’imank, a’b’an maak’a’ li ruchich’och’il aatin naru chi ch’olob’ank re li choxahil k’utb’esink ke’wan sa’ li kutan a’an. Wankeb’ li ke’xk’ut rib’ anjel chiruheb’, ut chixjunileb’ li wankeb’ aran ke’reek’a xwanjik li choxahilal, ut li junjunq chi aamej kinujak rik’in jun xnimal sahil ch’oolej nujenaq chi loq’alil.” ”1
Sylvia Cutler Webb
“Chalen chaq inka’ch’inal toj najultiko’ we li rosob’tesinkil li santil ochoch. Lin yuwa’ kooxq’alu sa’ xb’een ra ut kixye qe k’a’ut naq tooxik ut k’a’ru xyaalalil rosob’tesinkil jun li ochoch choq’ re li Dios. Ut us ta toj ka’ch’inin chaq, toj najultiko’ we chi us. Chirix xnumikeb’ li chihab’ toj naru nawil, jo’ kiwil sa’ li kutan a’an, laj Jose li Profeet, xaqxo aran chi ye’b’il li ruq’ sa’ xjayal li choxa, yoo chaq chi yaab’ak naq ki’aatinak sa’ li xnimal ru kutan a’an. Yooko chi yaab’ak chiqajunil. Q’axal latz’ li kab’l ut q’alunb’ileb’ lix k’ihaleb’ li kok’al xb’aaneb’ li ninq; lin yuwa’ xq’alu li wanab’, ut lin na’ xinixq’alu laa’in. Najultiko’ ajwi’ we li t’ikr tiqib’anb’ilo wi’. Toj ka’ch’inin chaq, jo’kan naq ink’a’ kintaw ru xtz’aqalil lix aajelil ru, a’b’an rik’in xnumikeb’ li chihab’ nin’ok chixtawb’al ru, ut ninb’antioxi naq kin’osob’tesiik chi wank aran.”2
Oliver Cowdery
“Sa’ li ewu kinwan wochb’eeneb’ laj k’anjel re li iglees sa’ li rochoch li Qaawa’. Kihoyman li Musiq’ej—kiwil lix loq’al li Dios, jo’ jun nimla choql, chi kub’eek ut chi kanaak sa’ xb’een li kab’l, ut kixnujob’resi jo’ jun li kawil iq’. Kiwileb’ ajwi’ li jek’inb’il ru’uj aq’ej chanchan re ru xam chi kanaak sa’ xb’eeneb’ naab’al, … naq yookeb’ chi aatinak rik’in jalanil aatinob’aal chixyeeb’al profeetil aatin.”3
Benjamin Brown
“Naab’al li kik’utb’esiman. Junaq kiril jun li choql chi kanaak sa’ xb’een li kab’l, q’axal nalemetz’un jo’ xlemtz’unkil li saq’e chiruheb’ li choql. Wiib’eb’ chik ke’ril oxib’ li anjel xaxqookeb’ sa’ iq’, chapchookeb’ li laaw sa’ ruq’eb’, jo’ ajwi’ jun li kadeen lemtz’un ru.”4
Orson Pratt
“Kiwan li Dios aran, jo’eb’ ajwi’ lix anjel, li Santil Musiq’ej kiwan sa’ xyanqeb’ li kristiaan … ut ke’nujob’resiik chixjunil lix junxaqalileb’ rik’in xwankil ut xmusiq’ahom li Santil Musiq’ej.”5
Nancy Naomi Alexander Tracy
“Naq kichoyman lix kab’lankil li santil ochoch ut naq ki’osob’tesiman … a’aneb’ wiib’ reheb’ kutan q’axal saheb’ chiru inyu’am. Li b’ich li kitz’iib’aman choq’ re li kutan a’an, a’an “Lix Musiq’ li Dios jo’ jun xam naxamnak.” Tz’aqal yaal naq lix wankil li choxahilal kikana sa’ xb’een li kab’l a’an. … Kiweek’a naq li choxa wan sa’ ruchich’och’.”6
Neke’k’utun laj Moises, laj Eliyah, ut laj Elias sa’ li santil ochoch re Kirtland, xb’aan laj Gary E. Smith