jun winq ut ixq neke’xk’uub’ tzakemq

16–22 agosto

Tzolʼlebʼ ut Sumwank 89–92

“Jun na’leb’ li wan xyeechi’ihom”

Naq yooqat chixtzolb’al li na’leb’ natawman sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 89–92, k’oxlaheb’ ak’ ut chaab’il na’leb’ re chan ru naru nakatenq’aheb’ li kok’al chixtawb’aleb’ ru.

Tz’iib’a li nakak’oxla

reetalil li wotzok

Xkanab’ankileb’ chi wotzok

Kanab’eb’ li kok’al chixyiib’ankileb’ xjalam-uuch ut chi aatinak chirixeb’ li k’a’aq re ru chaab’il xe’xb’aanu chiru li xamaan a’in re rilb’al lix tib’eleb’ ut lix musiq’eb’.

reetalil li k‘utuk

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al toj ka’ch’ineb’ xyu’am

Tzolʼlebʼ ut Sumwank 89

Tin’osob’tesiiq naq tinpaab’ li Aatin re Chaab’il Na’leb’.

K’ut chiruheb’ li kok’al naq li qatib’el a’an jun xmaatan li qaChoxahil Yuwa’ choq’ qe ut naq a’an naraj naq taqil chi chaab’il.

eb’ li kok’al neke’aalinak chire li palaw

Li qatib’el a’an jun xmaatan li Dios choq’ qe.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Re xtenq’ankileb’ li kok’al chixtawb’al ruheb’ lix taqlahom li Dios sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 89:10–17, yiib’eb’ malaj k’uteb’ xjalam-uuch li chaab’il k’a’aq re ru naru neke’qatzeka malaj li naru neke’qab’aanu rik’in li qatib’el re naq kawaq (chi’ilmanq ajwi’ li perel re kok’ k’anjel re li xamaan a’in). Jo’kan ajwi’, tenq’aheb’ chixtawb’al ru naq li ha’ nakaltesin, li may, li te, li kape, ut wankeb’ chik k’a’aq re ru neke’xrahob’tesi li qatib’el ut naq li Qaawa’ nokoxq’us naq ink’a’ te’qoksi. Kanab’eb’ li kok’al chixsik’b’al ru k’a’ruhaq li naru neke’xb’aanu chiru li xamaan a’in re naq taawanq chi kaw lix tib’eleb’.

• Kanab’eb’ li kok’al chixk’eeb’aleb’ xhoonal chirib’ileb’ rib’ chixyiib’ankil jun jalam-uuch chiru li pizarron li taareetali k’a’ru naxk’ut li Aatin re Chaab’il Na’leb’. Kanab’eb’ xkomoneb’ li kok’al chixq’ehinkil k’a’ru chi jalam-uuch xyiib’ li junjunq. Aatinanqex chirix li taqlahom k’eeb’il xb’aan li Qaawa’ sa’ li tasal 89 li wan rilom rik’in li jalam-uuch.

• Oksi li eetalil a’in, malaj jalaneb’ chik taak’oxlaheb’, re xk’utb’al chan ru naq osob’tesinb’ilo naq naqapaab’ li Aatin re Chaab’il Na’leb’ (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 89:18–21). B’aanuhomaq jun ch’ina k’anjel sa’ komonil, jo’ li b’eek malaj aalinak, a’b’an maab’ar tex’elq, ut chirix a’an pak’omaq naq “texlub’q” malaj naq “textawaaq” (raqal 20). Ch’olob’ xyaalaleb’ lix yeechi’ihom li Qaawa’.

• K’ut xjalam-uuch jun li santil ochoch ut kanab’eb’ li kok’al chixch’olob’ankil k’a’ru neke’ril. Oksi jun li b’ich li na’aatinak chirix li kawilal sa’ tib’elej, jo’ “Jun santil ochoch k’eeb’il we” (B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 73), re xk’utb’al chiruheb’ li kok’al naq li qatib’el a’an chanchan jun li santil ochoch choq’ re li qamusiq’ ut naq li Dios naraj naq taqil chi us re naq kawaq. Tenq’aheb’ li kok’al chixk’oxlankil chan ru naru naqil li qatib’el ut kanab’eb’ chixk’utb’esinkil.

Tzol’leb’ ut Sumwank 90:5

Li Dios naxk’eheb’ chaq qe li profeet re naq toohe’xb’eresi ut te’xkol qix.

Tenq’aheb’ li kok’al chixtawb’al ru chan ru naq eb’ lix profeet li Qaawa’ naru nokohe’xtenq’a chixtawb’al xkolb’al qix sa’eb’ lix kaq-sut-iq’ li yu’am.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• K’uteb’ xjalam-uuch li profeet re najter kutan chiruheb’ li kok’al ut ye reheb’ chan ru naq eb’ li profeet a’an ke’xq’useb’ li kristiaan sa’eb’ chaq lix kutan. (Re xtawb’al aana’leb’, chi’ilmanq “Jun li profeet,” B’ichleb’aal choq’ reheb’ li Kok’al, 58–59.)

• K’a’ut naq tento taqab’iheb’ lix profeet li Dios? K’ut jun xjalam-uuch li profeet wan anajwan ut wotz junjunqeb’ li k’a’aq re ru xk’utum chiqu malaj eb’ li q’usum xk’ehom qe toje’. Kanab’eb’ li kok’al chixk’oxlankil chan ru naru naqataaqe li profeet. Wotz lix nawom aach’ool chirix li na’leb’ nak’utman sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 90:5. (Chak’e reetal naq “lix k’utb’esihom li Dios” a’aneb’ li k’utb’esinb’il na’leb’ malaj eb’ li profeet neke’k’uluk re.)

reetalil li k‘utuk

Xk’utb’al li tzol’leb’: Kok’al ak ninqeb’

Tzolʼlebʼ ut Sumwank 89

Li Aatin re Chaab’il Na’leb’ nikinixtenq’a re naq lin tib’el ut li musiq’ kawaqeb’.

Li Elder Gary E. Stevenson kixye reheb’ li saaj naq te’xk’uub chi rub’elaj k’a’ru te’xb’aanu sa’eb’ li hoonal naq aalenb’ileb’ rik’in li ha’ nakaltesin ut eb’ li droga. Chirix a’an kixk’ut, “Teek’e reetal naq li aaleek maak’a’ xwankil sa’ eeb’een. Ak nekenaw chan ru texwanq ut k’a’ru teeb’aanu. Moko toj yooqex ta chixtz’ilb’al rix rajlal sut k’a’ru teeb’anu rik’ineb’ li aaleek” (“Lix huhil b’atz’unk sa’ li tijonelil,” Jolomil ch’utub’aj-ib’ re abril 2019). Waklesi xch’ooleb’ li kok’al chixsik’b’al ru anajwan—choq’ re chixjunil lix yu’ameb’— naq te’xyu’ami li Aatin re Chaab’il Na’leb’.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• K’eheb’ li kok’al sa’ wiib’ ch’uut ut kanab’eb’ li junjunq chi ch’uut chirilb’al ru Tzol’leb’ ut Sumwank 89:1–4 ut li jun ch’uut chik te’ril ruheb’ li raqal 18–21. Kanab’eb’ chixtz’ilb’al rixeb’ li patz’om jo’eb’ a’in: K’a’ut naq li Qaawa’ naxk’e qe li Aatin re Chaab’il Na’leb’? Chan ru naq xyu’aminkil li Aatin re Chaab’il Na’leb’ naru nokorosob’tesi sa’ tib’elej jo’ ajwi’ sa’ musiq’ej?

• Tz’iib’aheb’ li ch’ol aatin neke’tawman sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 89 rik’in junjunq yamyo sa’ xyanqeb’, jo’eb’ a’in “choq’ roksihom li winq ut eb’ li xul” malaj “ut ut ink’a’ te’tawaaq” (raqal 14, 20). Kanab’eb’ li kok’al chixch’utub’ankileb’ rib’ sa’ ka’kab’il re xtawb’al xsumenkileb’ sa’ li tasal 89. Eb’ li kok’al naru neke’xtuseb’ li ch’ol aatin sa’eb’ li ch’uut jo’ a’in: k’a’aq re ru chaab’ileb’ choq’ re li tib’elej, k’a’aq re ru ink’a’ useb’ choq’ re li tib’elej, ut li osob’tesiik.

• Kanab’ jun ch’ina al chirilb’al ru Tzol’leb’ ut Sumwank 89:4 ut jun chik re taaril ru li ch’ol aatin re li Elder Stevenson. K’a’ut naq tento taqasik’ ru anajwan xpaab’ankil li Aatin re Chaab’il Na’leb’ sa’ xna’aj royb’eninkil naq toj taawulaq xhoonalil li aleek? Tenq’aheb’ li kok’al chixk’utb’esinkil chan ru naru neke’sumen wi anihaq, us ta ramiiweb’, naxyeechi’i k’a’ruhaq ink’a’ us jo’ yeeb’il sa’ li Aatin re Chaab’il Na’leb’. Chan ru naq xpaab’ankil li Aatin re Chaab’il Na’leb’ naxkol qix?

Tzolʼlebʼ ut Sumwank 90:2, 5, 14–16

Rik’in li Xb’eenil Awa’b’ejil wankeb’ “lix laawil li awa’b’ejihom.”

Li na’leb’ k’eeb’il xb’aan li Qaawa’ chirix li Xb’eenil Awa’b’ejil sa’ 1833 (Jose Smith, Sidney Rigdon, ut Frederick G. Williams) naru naxtenq’aheb’ li kok’al chixkawob’resinkil lix nawomeb’ xch’ool chirix li Xb’eenil Awa’b’ejil wan anajwan.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Kanab’eb’ li kok’al chixtz’ilb’al rix Tzol’leb’ ut Sumwank 90:14–16 ut te’xtz’iib’a junjunqeb’ li k’a’aq re ru kixpatz’ li Qaawa’ naq te’xb’aanu li Xb’eenil Awa’b’ejil. K’ut chiruheb’ li kok’al jun xjalam-uuch li Xb’eenil Awa’b’ejil wan anajwan ut wotz k’a’ruhaq chirixeb’ li junjunq chi komon re a’an. (Naru nakawil ru li esil chirixeb’ sa’ “Profetas vivientes y líderes de la Iglesia” sa’ ChurchofJesusChrist.org.) Wotz lix nawom aach’ool chirixeb’ lix choxahil b’oqb’al ut chirixeb’ li osob’tesihom aak’ulum naq nakataaqe lix na’leb’eb’.

• Il ru rik’ineb’ li kok’al k’a’ruhaq kixk’ut junaq li komon re li Xb’eenil Awa’b’ejil. Chirix a’an ilomaq ru sa’ komonil Tzolʼlebʼ ut Sumwank 90:5. Jultika naq “lix k’utb’esihom li Dios” a’aneb’ li k’utb’esinb’il na’leb’ malaj eb’ li profeet neke’k’uluk re. K’a’ru naraj naxye “xk’ulb’aleb’ li k’utb’esihom jo’ yal jo’maajo’ ”? Chan ru naru naqak’ut naq eb’ li profeet ut li na’leb’ neke’xk’ut chiqu aajel ru choq’ qe?

Tzolʼlebʼ ut Sumwank 91

Li Musiq’ej naru nikinixtenq’a chixnawb’al k’a’ru li yaal.

Naq yooqat chirilb’al ru li kixye li Qaawa’ re laj Jose Smith chirixeb’ li Hu Dewterokanoniko, k’oxla chan ru naq li na’leb’ a’an naru naxtenq’aheb’ li kok’al chixk’eeb’al reetal k’a’ru li yaal ut k’a’ru li ink’a’ yaal li te’xtaw chiruheb’ lix yu’am.

Kok’ k’anjel naru chi b’aanumank

• Ilomaq ru sa’ komonil sa’ lix jolomil Tzol’leb’ ut Sumwank 91 re xtenq’ankileb’ li kok’al chixtawb’al ru k’a’ruheb’ li Hu Dewterokanoniko (chi’ilmanq ajwi’ K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu “Hu Dewterokanoniko). Tenq’aheb’ li kok’al chixk’oxlankileb’ jalan chik na’ajej, jo’ sa’eb’ li puktesihom esil, b’ar wi’ naru neke’qataw “k’iila na’leb’ li yaaleb’ ” ut “k’iila na’leb’ … li moko yaaleb’ ta” (raqal 1–2). Chirix a’an kanab’eb’ li kok’al chixtz’ilb’al ru li tasal 91 re naq te’xsik’ k’a’ru kixye li Qaawa’ naq naru naqab’aanu re xk’eeb’al reetal k’a’ru li yaal ut k’a’ru li ink’a’ yaal.

• Ilomaq ru sa’ komonil Tzol’leb’ ut Sumwank 91:4–6, ut patz’ reheb’ li kok’al k’a’ru nak’utman sa’eb’ li raqal a’an chirix li Santil Musiq’ej. Kanab’eb’ chixwotzb’al lix numsihomeb’ b’ar wi’ naq “li Musiq’ej naxk’utb’esi li yaal” chiruheb’ a’an. Wotzeb’ ajwi’ laa numsihom laa’at. Chan chik ru naru nokoxtenq’a li Musiq’ej?

reetalil li tzolok

Xb’oqb’aleb’ chi tzolok sa’ kab’l

K’e xb’oqb’aleb’ li kok’al chixwotzb’al rik’ineb’ lix junkab’al li xe’xtzol anajwan chirix rilb’al lix tib’eleb’ ut lix musiq’eb’, malaj chirix li te’xb’aanu re xpaab’ankil li Aatin re Chaab’il Na’leb’.

Xchaab’ilob’resinkil li qak’utum

Sik’ laa musiq’ankil aajunes. Eb’ li tusleb’ aatin a’in moko tento ta naq taataaqe naq nakatk’utuk. Oksiheb’ b’an jo’ jun xyo’leb’aal aana’leb’ li te’tenq’anq aawe chixk’ulb’al aamusiq’ankil naq yooqat chi k’oxlak chirixeb’ li rajom ru li kok’al nakatzoleb’. (Chi’ilmanq Li k’utuk jo’ li Kolonel, 7.)

perel re kok’ k’anjel: li Jesukristo a’an lix saqen ut lix yu’am li ruchich’och’