Appendix

Principles of Learning Glossary

Farahasa ya Kanuni za Kujifunza

Agency

Haki ya Kujiamulia: Kama watoto wa Mungu, sisi tunayo haki ya kujiamulia, au uwezo, ili kufanya maamuzi yetu sisi wenyewe. Sisi tunaweza kuchagua tunaamini nini, tutafanya nini na ni nani tutakuwa.

“Haki ya kujiamulia ni uwezo na nafasi ambayo Mungu huwapa watu kuchagua na kutenda wao wenyewe” (Gospel Topics, “Agency and Accountability,” ChurchofJesusChrist.org).

Kwa sababu Yeye anakupenda, Mungu alikupatia haki ya kujiamulia, au uhuru wa kufanya maamuzi. Haki yako ya kujiamulia hukuwezesha wewe kufanya chaguzi nzuri ziletazo furaha, pia hukufanya uwajibike kwa ajili ya chaguzi mbaya, ambazo huongoza mara moja au baadaye kwenye ukosefu wa furaha. Mungu hatoingilia katika chaguzi zako, Yeye hukuruhusu wewe kuamua mwenyewe na kujifunza kutokana na matokeo. Bado Yeye hutoa msaada wa mwisho wa kushinda makosa na dhambi—nguvu za kuokoa za Yesu Kristo. Bila kujali jinsi hali yako inavyoweza kuwa mbaya au ni chaguzi ngapi mbaya tunaweza kuwa tumefanya, daima unaweza kuchagua kubadilika na kupata amani kupitia Yesu Kristo” (“God Is There for You,” ComeuntoChrist.org).

Agent

Wakala: Wakala ni mtu ambaye ana uwezo au nguvu za kujitendea wenyewe. Kama watoto wa Mungu, sisi ni mawakala; tuna haki ya kujiamulia, au uwezo, wa kufanya maamuzi yetu wenyewe. Sisi tunaweza kuchagua kile tunachoamini, tutafanya nini na ni nani tutakuwa.

Bible

Biblia: “Biblia ni kitabu kitakatifu ambacho kina neno la Mungu. Kote katika kurasa zake, Biblia Takatifu hufundisha kwamba Mungu kamwe haachi kuwapenda watoto Wake. …Kufuata mafundisho yanayopatikana katika Biblia hutusaidia sisi kumjua Mungu … na kuelewa vyema jinsi gani Yeye anataka sisi tuishi. …”

“Yesu Kristo ni Mwana wa Mungu ambaye alikuja duniani kutuokoa kutoka kwenye dhambi, huzuni, upweke, uchungu na zaidi. Yesu alifundisha masomo mazuri kuhusu huduma na upendo na alifanya miujiza wakati Yeye alipokuwa hapa duniani. Katika Biblia, tunaweza kusoma hadithi hizi na kuanza kujua jinsi tunavyoweza kushinda mambo magumu kwa msaada kutoka kwa Yesu” (“What Is the Holy Bible?,” ComeuntoChrist.org).

Book of Mormon

Kitabu cha Mormoni: “Kitabu cha Mormoni kina maandishi matakatifu kutoka kwa wafuasi wa Yesu. Kama vile tu Mungu alivyosema na Musa na Nuhu katika Biblia, Yeye pia alisema kwa watu katika mabara ya Amerika. Watu hawa, waitwao manabii, waliandika neno la Mungu. Maandishi yao hatimaye yalikusanywa pamoja kuwa kitabu kimoja na nabii aliyeitwa Mormoni. …

“Kitabu cha Mormoni ni ushahidi kwamba Mungu anawapenda watoto Wake wote na anajihusisha katika maisha yao. Kinatumika kama shahidi wa kweli zilizo katika Biblia na uungu na mafundisho ya Yesu Kristo” (“What Is the Book of Mormon?,” ComeuntoChrist.org).

Doctrine and Covenants

Mafundisho na Maagano: “Mafundisho na Maagano ni kitabu cha maandiko chenye mafunuo kutoka kwa Bwana kwenda kwa Nabii Joseph Smith na kwa manabii wengine wachache wa siku za mwisho. Ni cha kipekee katika maandiko kwa sababu hii si tafsiri ya hati za kale.

“Mafundisho na Maagano ni mojawapo ya vitabu vinne vya maandiko yanayotumiwa katika Kanisa la Yesu Kristo la Watakatifu wa Siku za Mwisho (vitabu vingine vitatu ni Biblia, Kitabu cha Mormoni na Lulu ya Thamani Kuu)” (Gospel Topics, “Doctrine and Covenants,” ChurchofJesusChrist.org).

Faith

Imani: “Imani ni kanuni ya vitendo na nguvu. Wakati wowote tunapofanya kazi kwa ajili ya lengo stahiki, tunaonyesha imani. Tunaonesha tumaini letu kwa ajili ya kitu ambacho hatuwezi bado kukiona …”

“Kuwa na imani katika Yesu Kristo inamaanisha kumtegemea Yeye kikamilifu—kutumaini katika nguvu Yake isiyo na kikomo, akili na upendo Wake. Inajumuisha kuamini mafundisho Yake. Inamaanisha kuamini kwamba hata kama hatuelewi vitu vyote, Yeye anaelewa. Kwa sababu amepata uzoefu wa maumivu yetu yote, mateso na udhaifu, Anajua jinsi ya kutusaidia kuinuka juu ya magumu yetu ya kila siku … ”(ona Alma 7:11–12; Mafundisho na Maagano 122:8).”

“Imani ni zaidi ya kusadiki tu. Tunaonesha imani yetu kupitia vitendo—kwa jinsi tunavyoishi. …”

“Imani ni zawadi kutoka kwa Mungu, lakini lazima tuilee na tufanye jitihada za kuifanya iwe imara. Imani ni kama misuli. Kama ikifanyiwa mazoezi itakuwa imara. Ikiachwa bila zoezi, itakuwa dhaifu” (Gospel Topics, “Faith in Jesus Christ,” ChurchofJesusChrist.org).

God/Heavenly Father

Mungu/Baba wa Mbinguni: “Mungu Baba ni Kiumbe Mkuu ambaye ndiye sisi tunamwamini, ambaye tunamwabudu na kwake Yeye tunasali. Yeye ni Muumbaji mkuu, Mtawala, Mhifadhi wa vitu yote. Yeye ni mkamilifu, ana nguvu zote na anajua yote” (Mada za Injili, “God the Father,” ChurchofJesusChrist.org).

“Mungu ni Baba yetu wa mbinguni mwenye upendo. … Yeye ni Baba wa roho [zetu]. … [Baba wa Mbinguni] anawapenda watoto Wake wote kikamilifu, ikijumuisha na wewe. … Yeye anataka kuwa na uhusiano na wewe” (“God’s Love,” ComeuntoChrist.org).

Katika maandiko, neno Mungu mara nyingi limetumika kumrejelea Baba wa Mbinguni au Yesu Kristo kwa sababu wao ni wenye umoja katika kusudi. Sisi tunaomba kwa Baba wa Mbinguni.

Holy Spirit

Roho Mtakatifu: “Roho Mtakatifu ni shahidi wa Mungu na Yesu Kristo. … Roho Mtakatifu hutupa faraja, hutusaidia kutambua ukweli, na hushuhudia juu ya Yesu. … Mojawapo ya njia ambazo Mungu huwasiliana nasi ni kupitia Roho Mtakatifu. Roho Mtakatifu husema na akili zetu na mioyo yetu kupitia mawazo na hisia” (“The Holy Spirit,” ComeuntoChrist.org).

Jesus Christ

Yesu Kristo: “Yesu ni Mwokozi wa ulimwengu na mfano wetu mkamilifu. Tunapomfuata Yeye, tunapata amani kuu zaidi na furaha katika maisha …”

“Yesu ni Mwana wa Mungu. Baba yetu wa Mbinguni alimtuma Mwanawe, Yesu Kristo, kujichukulia juu Yake dhambi za kila mtu ambaye angeishi duniani ili tuweze kusamehewa …”

“Yesu aliishi maisha makamilifu ili kutuonyesha njia ya kurudi kwa Baba yetu wa Mbinguni …”

“Yesu aliteseka na kufa kwa ajili ya dhambi zetu. Misheni ya Yesu katika kuja duniani ilikuwa ni kutuokoa sisi kutokana na dhambi zetu. Yeye alikuwa tayari kuteseka na kujitoa Yeye Mwenyewe kama dhabihu ya kulipia gharama ya makosa yetu ili kwamba tuweze kutubu na kusamehewa …”

“Yesu pia alishinda kifo ili tuweze kuishi tena. Siku tatu baada ya kifo chake, Yesu aliinuka kutoka kaburini na kuonekana kwa wengi wa marafiki na wafuasi Wake. Yeye alikuwa wa kwanza kufufuka, kumaanisha roho Yake iliungana na umbile la mwili Wake uliokamilishwa baada ya kifo. Kwa sababu Yesu alishinda kifo, sisi sote tutafufuka siku moja” (“Following Jesus Christ, Our Perfect Example,” ComeuntoChrist.org).

Prayer

Sala: Sala ni mawasiliano ya staha na Mungu na ni wakati ambao mtu hutoa shukrani na kuomba baraka. Sala huelekezwa kwa Baba yetu wa Mbinguni katika jina la Yesu Kristo” (Guide to the Scriptures, “Prayer,” ChurchofJesusChrist.org).

“Mungu ni Baba yako wa Mbinguni mwenye upendo, na anataka kusikia kutoka kwako” (“How to Pray,” ComeuntoChrist.org).

Prophet

Nabii: “Nabii ni mtu aliyeitwa na Mungu ili kutoa mwongozo kwa ulimwengu wote. Kutoka kwa Ibrahimu na Musa hadi kwa manabii walio hai leo, Mungu hufuata mpangilio wa kuwaongoza watoto Wake kupitia manabii” (“God Speaks to Us through Prophets,” ComeuntoChrist.org).

Savior

Mwokozi: “Ni mtu anayeokoa. … ‘Mwokozi’ ni jina na cheo cha Yesu Kristo” (Guide to Scriptures, “Savior,” ChurchofJesusChrist.org).

Yesu Kristo ni Mwokozi wetu kwa sababu Yeye alitoa uhai Wake na kufufuka ili sisi tuweze kushinda athari za dhambi na kifo na kuishi tena pamoja na Mungu.

“Yesu aliteseka na kufa kwa ajili ya dhambi zetu. Misheni ya Yesu katika kuja duniani ilikuwa ni kutuokoa sisi kutokana na dhambi zetu. Yeye alikuwa tayari kuteseka na kujitoa yeye mwenyewe kama dhabihu ya kulipia gharama ya makosa yetu ili kwamba tuweze kutubu na kusamehewa …”

“Yesu pia alishinda kifo ili tuweze kuishi tena. Siku tatu baada ya kifo Chake, Yesu aliinuka kutoka kaburini na kuonekana kwa wengi wa marafiki na wafuasi Wake. Yeye alikuwa wa kwanza kufufuka, kumaanisha roho Yake iliungana na umbile la mwili Wake uliokamilishwa baada ya kifo. Kwa sababu Yesu alishinda kifo, sisi sote tutafufuka siku moja” (“Following Jesus Christ, Our Perfect Example,” ComeuntoChrist.org).

Scripture

Maandiko: “Wakati watu watakatifu wa Mungu wanapoandika au kusema kwa uwezo wa Roho Mtakatifu, maneno yao ‘yatakuwa maandiko, yatakuwa ni mapenzi ya Bwana, yatakuwa mawazo ya Bwana, yatakuwa ni neno la Bwana, yatakuwa ni sauti ya Bwana, na ni uweza wa Mungu hata kwa wokovu’ (Mafundisho na Maagano 68:4). …

“Kusudi muhimu la maandiko ni kushuhudia juu ya Kristo na kuwaongoza watoto wa Mungu ili waweze kuja Kwake na kupokea uzima wa milele (ona Yohana 5:39; 20:31; 1 Nefi 6:4; Mosia 13:33–35)” (Gospel Topics, “Scriptures,” ChurchofJesusChrist.org).