Ako Lea Faka-Pilitāniá
Lēsoni 23: Ngaahi Meʻa Makehe ʻoku Hoko


“Lēsoni 23: Ngaahi Meʻa Makehe ʻoku Hoko,” EnglishConnect 2 maʻá e Kau Akó (2022)

“Lēsoni 23,” EnglishConnect 2 maʻá e Kau Akó

ʻĪmisi
kakai tangata mo e tamaiki tangata ʻoku nau lue

Lesson 23

Special Occasions

Taumuʻá: Te u ako ke fakamatala kau ki he ngaahi meʻa naʻe hoko ʻi he kuohilí.

Personal Study

Mateuteu ki hoʻo kulupu fepōtalanoaʻakí ʻaki haʻo fakakakato ʻa e ngaahi ʻekitivitī A ki he I.

ʻĪmisi
fakaʻilonga a
Study the Principle of Learning: Exercise Faith in Jesus Christ

Ngāue ʻaki ʻa e Tui kia Sīsū Kalaisí

Jesus Christ can help me do all things as I exercise faith in Him.

ʻE lava ke tokoniʻi au ʻe Sīsū Kalaisi ke u fai ʻa e meʻa kotoa pē ʻi heʻeku ngāue ʻaki ʻa e tui kiate Iá.

ʻOku tau ako ʻi he Tohi Tapú, ki ha fefine naʻe puke ʻi ha ngaahi taʻu lahi. Naʻá ne fakamoleki kotoa ʻene paʻangá ʻi he feinga ke maʻu ha faitoʻo. Naʻá ne ʻosi ʻalu ki ha kau toketā tokolahi, ka naʻe toe kovi ange ʻene puké. Naʻe fanongo leva ʻa e fefiné ʻia Sīsū. Naʻá ne mamata kiate ia ʻi ha haʻofanga kakai. Naʻá ne tui naʻe maʻu ʻe Sīsū ʻa e mālohi ke fakamoʻui ia. Naʻá ne tui kapau te ne lava pē ʻo ala ki hono kofú, ʻe fakamoʻui ia. Naʻá ne lue mai ʻi he tuʻa ʻo Sīsuú ʻo ala ki Hono kofú. Naʻá ne ongoʻi naʻe fakamoʻui hono sinó. Naʻe ongoʻi ʻe Sīsū e mavahe ʻa e mālohí mei Hono sinó. ʻI Heʻene fehuʻi pe ko hai naʻe ala ki Hono kofú, naʻá ne tomuʻa ilifia ke fakahā ko ia, ka naʻá ne toki talaange leva ko ia.

Naʻe folofola ange ʻa Sīsū, “Ke ke fiemālie: kuo fakamoʻui koe ʻe hoʻo tuí; ʻalu ʻo fiemālie” (Luke 8:48).

Naʻe tui ʻa e fefiné ni, peá ne ngāue ʻi he tui. Ko ha kiʻi ngāue siʻisiʻi pē ʻa e ala kia Sīsuú, ka naʻe ʻomi ai Hono mālohí ki heʻene moʻuí. ʻOku ʻikai fiemaʻu ke ke ongoʻi mā pe ilifia ke kole tokoni ki he ʻOtuá. ʻOkú Ne fie tokoniʻi koe. ʻI hoʻo fakaʻaongaʻi ʻa e tuí, naʻa mo e fanga kiʻi founga īkí, ʻe lava ke ne ʻomi e mālohi ʻo Sīsū Kalaisí ki hoʻo moʻuí.

ʻĪmisi
ko e fakafiemālieʻi ʻe Kalaisi ha fefine

Ponder

  • Kuo fakamālohia fēfē koe ʻe he ʻEikí ʻi hoʻo ako e lea faka-Pilitāniá?

  • Te ke lava fēfē ʻo fakaʻaongaʻi e tuí ʻi he ngaahi tafaʻaki kehe ʻo hoʻo moʻuí?

ʻĪmisi
fakaʻilonga e
Memorize Vocabulary

Ako ʻa e ʻuhinga pea mo hono puʻaki ʻo e foʻi lea takitaha kimuʻa pea fakahoko hoʻomou kulupu fepōtalanoaʻakí. ʻAhiʻahi ngāue ʻaki ʻa e ngaahi leá ʻi hoʻo moʻuí. Fakakaukau ki ha taimi mo ha feituʻu te ke lava ʻo ngāue ʻaki ai ʻa e ngaahi lea ko ʻení.

a fun time

ko ha taimi fakafiefia

Nouns

awards ceremony

ouau foaki pale

family reunion

fakataha fakafāmili

food

meʻakai

graduation

ʻosi ako

nice speeches

ngaahi lea fakaʻofoʻofa

wedding dinner

maʻu meʻatokoni efiafi he mali

Verbs Past

ate food

kai meʻakai

danced

hulohula

gave gifts

foaki ha ngaahi meʻaʻofa

got together with friends

fakataha mo e ngaahi kaungāmeʻa

listened to speeches

fanongo ki he ngaahi lea

shared memories

vahevahe ha ngaahi manatu melie

watched fireworks

sio fana ʻone

Adjectives

beautiful

fakaʻofoʻofa

boring

taʻeoli

exciting

fakafiefia

fun

fakalata

horrible

fakamamahi

tiring

fakahela

weird

ngalikehe

ʻĪmisi
fakaʻilonga f
Practice Pattern 1

Akoako hono ngāue ʻaki ʻa e ngaahi sīpingá kae ʻoua kuó ke lava lelei ʻo ʻeke mo tali e ngaahi fehuʻí. Te ke lava ʻo fetongi ʻa e ngaahi foʻi lea ʻoku laineʻí ʻaki ʻa e ngaahi foʻi lea ʻi he konga ki he “Memorize Vocabulary.”

Q: How was the (noun)?A: It was (adjective). I had a (adjective) time. There were (noun).

Questions

ʻĪmisi
sīpinga 1 fehuʻi Naʻe fēfē ʻa e nauná

Answers

ʻĪmisi
sīpinga 1 tali Naʻe hoanauna. Ko ha taimi hoanauna ia kiate au. Ne ʻi ai ʻa e nauna.

Examples

ʻĪmisi
faitā fakaʻosi ako ʻa e faʻē mo e foha

Q: How was the graduation?A: It was exciting. We had a fun time. There were nice speeches.

Q: How did the party go?A: It was tiring. I had a horrible time. There was a weird band.

ʻĪmisi
fakaʻilonga h
Practice Pattern 2

Akoako hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi sīpingá kae ʻoua kuó ke lava lelei ʻo ʻeke mo tali e ngaahi fehuʻí. ʻAhiʻahi fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi sīpingá ʻi ha fepōtalanoaʻaki mo ha kaungāmeʻa. Te ke lava ʻo talanoa pe fai ha tohi.

Q: What did you do at the (noun)?A: I (verb past).

Questions

ʻĪmisi
sīpinga 2 fehuʻi F: Ko e hā hoʻo meʻa naʻe fai ʻi he nauná

Answers

ʻĪmisi
sīpinga 2 tali Naʻá ku veape taimi kuo ʻosi

Examples

ʻĪmisi
kau fakaʻosi ako ʻoku lī honau tataá ki he ʻataá

Q: What did you do at the graduation?A: We ate food and shared memories.

Q: What did they do at the wedding dinner?A: They got together with friends.

ʻĪmisi
feituʻu ne teuteuʻi fakaʻofoʻofa

ʻĪmisi
fakaʻilonga i
Use the Patterns

Hiki ha foʻi fehuʻi ʻe fā te ke lava ʻo ʻeke ki ha taha. Hiki ha tali ki he fehuʻi takitaha. Lau leʻolahi kotoa ia.

Additional Activities

Fakakakato ‘a e ngaahi ʻekitivitī mo e sivi ʻo e lēsoní ʻi he ʻinitanetí ʻi he englishconnect.org/learner/resources pe ʻi he Tohi Ngāue EnglishConnect 2.

Act in Faith to Practice English Daily

Hokohoko atu hono ako ʻa e lea faka-Pilitāniá he ʻaho kotoa pē. Fakaʻaongaʻi hoʻo “Founga Muimuiʻi ʻo e Ako Fakatāutahá.” Toe vakaiʻi hoʻo taumuʻa akó pea sivisiviʻi hoʻo ngaahi ngāué.

Conversation Group

Discuss the Principle of Learning: Exercise Faith in Jesus Christ

(20–30 minutes)

ʻĪmisi
ko e fakafiemālieʻi ʻe Kalaisi ha fefine

ʻĪmisi
fakaʻilonga 1
Activity 1: Practice the Patterns

(10–15 minutes)

Toe vakaiʻi ʻa e lisi ʻo e ngaahi foʻi leá mo ha hoa.

Ako ʻa e sīpinga 1 mo ha hoa:

  • Akoako hono ʻeke ha ngaahi fehuʻí.

  • Akoako hono tali ha ngaahi fehuʻí.

  • Akoako ha fepōtalanoaʻaki ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi sīpingá.

Toe fai ʻa e sīpinga 2.

ʻĪmisi
fakaʻilonga 2
Activity 2: Create Your Own Sentences

(10–15 minutes)

Vakai ki he ʻū fakatātaá. ʻEke pea tali ha ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e meʻa takitaha ʻoku hokó. Lea ʻaki ʻa e lahi taha te ke lavá. Taufetongi. Fetongi e ngaahi hoá pea toe akoako pē.

Example: graduation

ʻĪmisi
fefine ʻoku malimali ʻi he fakaʻosi akó
  • A: How was the graduation?

  • B: It was boring.

  • A: What did you do at the graduation?

  • B: We listened to speeches.

Image 1: wedding

ʻĪmisi
ongo meʻa mali ʻi he temipalé

Image 2: birthday party

ʻĪmisi
faiʻaho ʻo ha kiʻi leka

Image 3: awards ceremony

ʻĪmisi
foaki ha tohi fakamoʻoni

Image 4: retirement party

ʻĪmisi
fefine ʻi ha fakafiefia maʻu vāhenga mālōlō

ʻĪmisi
fakaʻilonga 3
Activity 3: Create Your Own Conversations

(15–20 minutes)

ʻEke mo tali ha ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e ngaahi meʻa ʻoku hokó, ngaahi fakafiefia, pe ngaahi meʻa makehe ʻoku hoko naʻá ke toki ʻalu ki ai kimuí ni. Fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi foʻi lea mei he lēsoni ko ʻení mo e lēsoni 22. Lea ʻaki ʻa e lahi taha te ke lavá. Taufetongi.

ʻĪmisi
fakafiefia faiʻaho fakafāmili

Example

  • A: How was the family reunion?

  • B: It was fun!

  • A: What did you do at the family reunion?

  • B: We shared memories with family members.

  • A: Who was there?

  • B: My aunts, uncles, and cousins were there.

Evaluate

(5–10 minutes)

Sivisiviʻi hoʻo fakalakalaka ʻi he ngaahi taumuʻá pea mo hoʻo ngaahi ngāue ko ia ke akoako fakaʻaho ʻa e lea faka-Pilitāniá.

Evaluate Your Progress

I can:

  • Ask about past events.

    ʻEke fekauʻaki mo e ngaahi meʻa ne hoko he kuohilí.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia
  • Talk about past events.

    Talanoa fekauʻaki mo ha ngaahi meʻa he kuohilí.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia

Evaluate Your Efforts

Sivisiviʻi hoʻo ngaahi feinga ke:

  1. Ako ʻa e tefitoʻi moʻoni ʻo e akó.

  2. Ako Maʻuloto ʻa e Ngaahi Foʻi Leá.

  3. Akoako ʻa e ngaahi sīpingá.

  4. Akoako he ʻaho kotoa.

Fokotuʻu ha taumuʻa. Fakakaukau ki he ngaahi fokotuʻu ki he akó ʻi he “Founga Muimuiʻi ʻo e Ako Fakatāutahá.”

Vahevahe ʻa hoʻo taumuʻá mo ha hoa.

Act in Faith to Practice English Daily

“Ko e taimi ʻoku ʻafioʻi moʻoni ai ʻe he Fakamoʻuí ʻokú ke fiemaʻu moʻoni ke ala hake kiate Iá—ʻi he taimi te Ne lava ai ʻo ongoʻi ko e holi taupotu taha ho lotó ke ʻomi Hono mālohí ki hoʻo moʻuí—ʻe taki koe ʻe he Laumālie Māʻoniʻoní ke ke ʻiloʻi pau ʻa e meʻa ʻoku totonu ke ke faí [vakai, Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 88:63]. Ko e taimi ʻokú ke mafao fakalaumālie ai ʻo mamaʻo ange ʻi ha meʻa kuó ke fai kimuʻá, ʻe tafe hifo leva ʻa e mālohí kiate koe” (Russell M. Nelson, “Ko Hono Tohoakiʻi mai e Mālohi ʻo Sīsū Kalaisí ki Heʻetau Moʻuí,” Liahona, Mē 2017, 41–42).

Paaki