“18. Xk’anjelankileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut li osob’tesink rik’in li tijonelil,” Li na’leb’ isinb’il chaq sa’ li Jolomil K’anjenel Hu (2023).
“18. Xk’anjelankileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut li osob’tesink rik’in li tijonelil,” Li na’leb’ isinb’il chaq sa’ li Jolomil K’anjenel Hu
18.
Xk’anjelankileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut li osob’tesink rik’in li tijonelil
18.0
Xtikibʼankil
Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut li osob’tesink a’aneb’ loq’laj b’aanuhom li k’anjelanb’ileb’ rik’in lix wankilal li tijonelil, ut sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo. Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut li osob’tesink rik’in li tijonelil neke’xk’e chi k’utmank lix wankil li Dios (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 84:20).
Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut eb’ li osob’tesink tento naq te’b’aanumanq rik’in paab’aal chirix li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo, ut chi b’eresinb’il xb’aan li Santil Musiq’ej. Eb’ laj jolominel neke’xk’e reetal naq te’b’aanumanq chi taqlanb’il (wi na’ajman ru), rik’in tz’aqal lix wankil li tijonelil, naq te’b’aanumanq chi chaab’il, ut naq li ani nab’aanunk re k’ulub’ej chixb’aanunkil (chi’ilmanq 18.3).
18.1
Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al
Sa’ li tijonelil wan li wankilal chixk’anjelankileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel li aajeleb’ ru re xk’ulb’al li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al. Eb’ li kristiaan neke’ok sa’eb’ li loq’laj sumwank rik’in li Dios naq neke’xk’uleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel a’in. Tusb’ileb’ arin li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al:
-
Li kub’iha’
-
Li k’ojob’aak choq’ komon, ut li maatan re li Santil Musiq’ej
-
Xk’eeb’al li Tijonelil re Melkisedek, ut li k’ojob’aak sa’ jun opiis (choq’ reheb’ li winq)
-
Li loq’laj tiqib’aak sa’ li santil ochoch
-
Li tz’ape’k sa’ junajil sa’ li santil ochoch
Wi jun ch’ina al li xyo’la sa’ li sumwank nakam chi maji’ naxket 8 chihab’, maajun k’ojob’anb’il k’anjel na’ajman ru, ut ink’a’ nab’aanuman. Wi li ch’ina al ink’a’ yo’lajenaq sa’ li sumwank, li k’ojob’anb’il k’anjel li na’ajman ru, a’an naq taatz’ape’q sa’ junajil rik’ineb’ xna’ xyuwa’. Sa’ xk’ab’a’ lix tojb’al rix li maak xb’aan li Kolonel, chixjunileb’ li kok’al li neke’kam chi maji’ neke’xket 8 chihab’, “kolb’ileb’ sa’ li choxahil awa’b’ejihom re choxa” (Tzol’leb’ ut Sumwank 137:10; chi’ilmanq ajwi’ Moroni 8:8–12).
18.3
Li tz’aqonk sa’ jun k’ojob’anb’il k’anjel malaj li osob’tesink
Eb’ li neke’b’aanunk re malaj li neke’tz’aqonk sa’ jun k’ojob’anb’il k’anjel malaj li osob’tesink, tento naq akaq xe’xk’ul lix wankil li tijonelil li ajb’il ru, ut tento naq k’ulub’ejeb’. Tento naq taawanq k’ulub’ejil jo’ re xk’ulb’al li recomendacion re li santil ochoch. A’ut a’ yaal lix b’eresihom li Musiq’ej ut li k’a’ru tz’iib’anb’il sa’ li ch’ol a’in, eb’ li obiisp ut li awa’b’ej re oqech naru neke’xkanab’eb’ li yuwa’b’ej ut li b’eelomej li neke’k’amok re li opiis sa’ li tijonelil li ajb’il ru naq te’xb’aanu malaj te’tz’aqonq sa’ junjunqeb’ li k’ojob’anb’il k’anjel ut li osob’tesink, us ta maare ink’a’ tz’aqal xk’ulub’eb’ xik sa’ li santil ochoch. Wi junaq li nak’amok re li tijonelil wan li nimla maak xb’aanu ut maji’ naxjal xk’a’uxl, tento naq ink’a’ taatz’aqonq.
Re xb’aanunkil malaj re xk’ulb’al junjunqeb’ li k’ojob’anb’il k’anjel malaj li osob’tesink, tento naq k’eeb’ilaq liceens xb’aan jun aj jolominel li wan xlaawil li tijonelil rik’in re xb’aanunkil (chi’ilmanq 3.4.1). Wi ajb’il ru, jun laj tenq’ aj k’ehol na’leb’ li k’eeb’il xtaqlankil xb’aan naru chi k’ehok liceens. Chi’ilmanq li tusleb’ hu li wan arin. B’ar wi’ naxye awa’b’ej re oqech, naru ajwi’ na’ok jun awa’b’ej re mision. B’ar wi’ naxye obiisp, naru ajwi’ na’ok jun awa’b’ej re uq’ej.
Aniheb’ laj jolominel li neke’k’amok re li laaw re xk’eeb’al liceens chixb’aanunkil malaj re xk’ulb’aleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al?
Li k’ojob’anb’il k’anjel |
Ani wan xlaawil rik’in |
---|---|
Li k’ojob’anb’il k’anjel Li kub’iha’ | Ani wan xlaawil rik’in Li obiisp (choq’ reheb’ li kok’al li 8 chihab’ xyu’ameb’, ut choq’ reheb’ li komon li numenaq 9 chihab’ xyu’ameb’, ut li ak tz’iib’anb’il xk’ab’a’eb’ sa’ xhuhil li Iglees, li xb’ayman xkub’ik xha’ xb’aan xmajelal lix jolom) Li awa’b’ej re mision (choq’ reheb’ li yookeb’ chi ok sa’ li Iglees) |
Li k’ojob’anb’il k’anjel Li k’ojob’aak choq’ komon, ut li maatan re li Santil Musiq’ej | Ani wan xlaawil rik’in Li obiisp (choq’ reheb’ li kok’al li 8 chihab’ xyu’am, ut choq’ reheb’ li komon li numenaq 9 chihab’ xyu’ameb’, ut li ak tz’iib’anb’il xk’ab’a’eb’ sa’ xhuhil li Iglees, li xb’ayman xkub’ik xha’ xb’aan xmajelal lix jolom) Li awa’b’ej re mision (choq’ reheb’ li yookeb’ chi ok sa’ li Iglees) |
Li k’ojob’anb’il k’anjel Xk’eeb’al li Tijonelil re Melkisedek, ut li k’ojob’aak sa’ jun opiis (choq’ reheb’ li winq) | Ani wan xlaawil rik’in Li awa’b’ej re oqech |
Li k’ojob’anb’il k’anjel Li loq’laj tiqib’aak sa’ li santil ochoch | Ani wan xlaawil rik’in Li obiisp ut li awa’b’ej re oqech |
Li k’ojob’anb’il k’anjel Li tz’ape’k sa’ junajil sa’ li santil ochoch | Ani wan xlaawil rik’in Li obiisp ut li awa’b’ej re oqech |
Aniheb’ laj jolominel li neke’k’amok re li laaw re xk’eeb’al liceens chixb’aanunkil jalaneb’ chik li k’ojob’anb’il k’anjel ut li osob’tesink?
Li k’ojob’anb’il k’anjel malaj osob’tesink |
Ani aj-ik’in wankeb’ li laaw |
---|---|
Li k’ojob’anb’il k’anjel malaj osob’tesink Xk’eeb’al xk’ab’a’ ut rosob’tesinkileb’ li kok’al | Ani aj-ik’in wankeb’ li laaw Li obiisp |
Li k’ojob’anb’il k’anjel malaj osob’tesink Li loq’laj wa’ak | Ani aj-ik’in wankeb’ li laaw Li obiisp |
Li k’ojob’anb’il k’anjel malaj osob’tesink Xk’eeb’al li Tijonelil re Aaron, ut li k’ojob’aak sa’ jun opiis (choq’ reheb’ li winq ut li saaj winq) | Ani aj-ik’in wankeb’ li laaw Li obiisp |
Li k’ojob’anb’il k’anjel malaj osob’tesink Xxaqab’ankileb’ li komon chi k’anjelak sa’eb’ lix b’oqb’al | Ani aj-ik’in wankeb’ li laaw Chi’ilmanq 30.8 |
Li k’ojob’anb’il k’anjel malaj osob’tesink Rosob’tesinkil li aseeyt | Ani aj-ik’in wankeb’ li laaw Ink’a’ na’ajman ru k’ehe’k liceens |
Li k’ojob’anb’il k’anjel malaj osob’tesink Rosob’tesinkileb’ li yaj | Ani aj-ik’in wankeb’ li laaw Ink’a’ na’ajman ru k’ehe’k liceens |
Li k’ojob’anb’il k’anjel malaj osob’tesink Li osob’tesink re k’ojob’ank ch’oolej ut k’ehok na’leb’, jo’ li rosob’tesihom jun yuwa’b’ej | Ani aj-ik’in wankeb’ li laaw Ink’a’ na’ajman ru k’ehe’k liceens |
Li k’ojob’anb’il k’anjel malaj osob’tesink Rosob’tesinkileb’ li ochoch | Ani aj-ik’in wankeb’ li laaw Ink’a’ na’ajman ru k’ehe’k liceens |
Li k’ojob’anb’il k’anjel malaj osob’tesink Rosob’tesinkil li muqleb’aal kamenaq | Ani aj-ik’in wankeb’ li laaw Laj jolominel re li tijonelil li yoo chixjolominkil li k’anjel re muquk |
Li k’ojob’anb’il k’anjel malaj osob’tesink Rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel | Ani aj-ik’in wankeb’ li laaw Li obiisp |
18.4
Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel choq’ reheb’ li kok’al
Eb’ li kok’al li maji’ neke’k’i naru neke’osob’tesiik, neke’kub’siik xha’, neke’k’ojob’aak choq’ komon, neke’k’ojob’aak sa’ jun opiis sa’ li tijonelil, malaj neke’xaqab’aak sa’ jun xb’oqb’al, ka’ajwi’ wi k’eeb’il liceens xb’aan (1) xna’ xyuwa’, wi wankeb’ xwankil chiru li chaq’rab’ chi k’ehok liceens, malaj (2) li ani k’eeb’il xwankil chiru li chaq’rab’ chi k’iiresink.
18.6
Xk’eeb’aleb’ xk’ab’a’ ut rosob’tesinkileb’ li k’uula’al
Eb’ li k’uula’al neke’k’ehe’ xk’ab’a’ ut neke’osob’tesiik sa’ li ch’utam re li kuyuk sa’ ut ch’olob’ank, sa’ li teep wan wi’ rochoch lix na’ xyuwa’.
18.6.1
Ani nab’aanunk re li osob’tesink
Li k’ojob’anb’il k’anjel re xk’eeb’al xk’ab’a’ ut rosob’tesinkileb’ li k’uula’al, b’aanunb’il xb’aaneb’ li neke’k’amok re li Tijonelil re Melkisedek, jo’ yeeb’il sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 20:70.
Li komon malaj li junkab’al li taaraj naq jun k’uula’al taak’ehe’q xk’ab’a’ ut taa’osob’tesiiq naxk’uub’ rik’in li obiisp chan ru taab’aanumanq li k’ojob’anb’il k’anjel a’in. Li obiisp a’an li nak’amok re xlaawil li k’ehok k’ab’a’ej ut rosob’tesinkileb’ li k’uula’al sa’ li teep.
Li obiisp naru naxkanab’ jun yuwa’b’ej li nak’amok re li Tijonelil re Melkisedek chixk’eeb’al xk’ab’a’ ut chirosob’tesinkil lix k’uula’al us ta li yuwa’b’ej moko k’ulub’ej ta chi tz’aqal chixk’ulb’al li recomendacion re li santil ochoch (chi’ilmanq 18.3). Eb’ li obiisp neke’xwaklesi xch’ooleb’ li yuwa’b’ej re te’xkawresi rib’ re rosob’tesinkil tz’aqal lix kok’aleb’.
18.6.2
Chan ru nab’aanuman
Chi b’eresinb’il xb’aan li obiispil, eb’ li neke’k’amok re li Tijonelil re Melkisedek neke’xaqli chi sutsu re xk’eeb’al xk’ab’a’ ut rosob’tesinkil jun k’uula’al. Neke’xk’e li ruq’eb’ rub’el jun li k’uula’al, malaj neke’xk’e li ruq’eb’ chi q’un sa’ xb’een xjolom jun ch’ina al malaj ixqa’al. Li ani taawanq choq’ xyaab’ kuxej:
-
Naxpatz’ xk’ab’a’ li Choxahil Yuwa’b’ej, jo’ sa’ jun tij.
-
Naxye naq li osob’tesink yoo chi b’aanumank rik’in lix wankil li Tijonelil re Melkisedek.
-
Naxk’e xk’ab’a’ li ch’ina al malaj ixqa’al.
-
Naxb’eresi li raatin re li ch’ina al malaj ixqa’al.
-
Narosob’tesi li ch’ina al malaj ixqa’al, jo’ b’eresinb’il xb’aan li Musiq’ej.
-
Naraqe’ sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo.
18.6.3
Xhuhil li komonil choq’ re jun k’uula’al, ut li hu re li osob’tesink
Naq maji’ na’osob’tesiik jun k’uula’al, jun aj tz’iib’ naroksi li k’anjeleb’aal Fuentes de recursos para líderes y secretarios (LCR) re xkawresinkil jun xhuhil li komonil choq’ re li ch’ina al malaj ixqa’al. Chirix li osob’tesink, naxyiib’ jun xhuhil li komonil sa’ li k’anjeleb’aal a’an, ut naxkawresi li hu re li osob’tesink. Li obiisp naxk’e xjuch’ chiru li hu a’in, ut naxk’e re lix na’ xyuwa’ li ch’ina al, malaj li ani yoo chi k’iiresink re.
Li k’ab’a’ej chiru xhuhil li komonil ut chiru li hu li nak’eeman re li ani kub’enaq xha’ tento naq juntaq’eetaq rik’in li k’ab’a’ej chiru xhuhil lix yo’lajik, lix huhil li yo’laak sa’ poopol, malaj tz’aqal lix k’ab’a’ li kristiaan chiru chaq’rab’.
18.7
Li kub’iha’
Na’ajman ru li kub’iha’ chi sub’b’il rub’el ha’ xb’aan ani wan tz’aqal xwankilal, re taaruuq junaq chi ok choq’ komon sa’ li Iglees ut chixk’ulb’al li Santil Musiq’ej. Chixjunileb’ li neke’sik’ok re li taqenaqil loq’al tento te’xtaaqe lix b’aanuhom li Kolonel ut te’xk’uleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel a’in.
18.7.1
Chan ru xk’ulub’ankil jun kristiaan re taakub’eeq xha’ ut taak’ojob’aaq choq’ komon
18.7.1.1
Eb’ li kok’al li ak tz’iib’anb’il xk’ab’a’eb’ sa’ xhuhil li Iglees
Li obiisp naxk’ameb’ li laaw re xkub’sinkileb’ xha’ li komon li 8 chihab’ xyu’ameb’, ut li ak tz’iib’anb’il xk’ab’a’eb’ sa’ xhuhil li Iglees, sa’ jun teep. Eb’ li kok’al a’in tento te’kub’eeq xha’ naq te’xket 8 chihab’, malaj ka’ch’in chik chirix a’an (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 68:27). Ak wan xhuhil li komonil choq’ reheb’ li kok’al a’in (chi’ilmanq 33.6.2). Naq neke’xket 8 chihab’, li obiisp naxb’aanu li na’ajman re taaruuq te’xk’ul li evangelio ut te’kub’eeq xha’ ut te’k’ojob’aaq choq’ komon.
Li obiisp malaj jun laj tenq’ aj k’ehol na’leb’ li k’eeb’il xtaqlankil naxb’aanu li tz’ilok-ix rik’ineb’ li kok’al li ak tz’iib’anb’il xk’ab’a’eb’ sa’ xhuhil li Iglees, re taa’uxq li kub’iha’ ut li k’ojob’aak choq’ komon. Chan ru nab’aanuman a’an wan sa’ 31.2.3.1.
Re xtawb’al li na’leb’ chirix xk’uub’ankil li tz’iib’anb’il esil chirix li kub’iha’ ut li k’ojob’aak choq’ komon, chi’ilmanq 18.8.3.
18.7.1.2
Eb’ li neke’ok chi paab’ank
Li awa’b’ej re mision naxk’am xlaawil li kub’iha’ choq’ reheb’ li ani neke’ok chi paab’ank sa’ jun li mision. Jo’kan ut naq eb’ li misioneer neke’xb’aanu li tz’ilok-ix choq’ reheb’ li ani xe’ok chi paab’ank ut te’kub’eeq xha’ ut te’k’ojob’aaq choq’ komon.
18.7.2
Li ch’utam re kub’iha’
Jun ch’utam re kub’iha’ aajel ru naq moko utz’u’ujinb’ilaq ta, naq moko najt ta taab’ayq, ut naq taa’eek’amanq li musiq’ej. Naru na’ux a’in:
-
Li wajb’ak naq maji’ natikla
-
Li k’ehe’k sahil ch’oolej xb’aan li winq li yoo chixb’eresinkil li k’anjel
-
Jun b’ich ut jun tij sa’ xtiklajik
-
Jun malaj wiib’ li aatin chirix li evangelio, jo’ chirix li kub’iha’ ut li maatan re li Santil Musiq’ej
-
Jun b’ich
-
Li kub’iha’
-
Xhoonalil li loq’onink naq eb’ li xe’tz’aqon sa’ li kub’iha’ yookeb’ chixjalb’al li raq’ (naru xwajb’ankil malaj xb’ichankil li b’ich sa’ li b’ichleb’aal malaj li b’ich reheb’ kok’al chiru li hoonal a’in)
-
Li k’ojob’aak choq’ komon choq’ reheb’ li ani 8 chihab’ xyu’ameb’ ut ak tz’iib’anb’il xk’ab’a’eb’ sa’ xhuhil li Iglees; li k’ojob’aak choq’ komon choq’ reheb’ li xe’ok chi paab’ank wi jo’kan k’uub’anb’il xb’aan li obiisp (chi’ilmanq 18.8)
-
Eb’ li ani xe’ok chi paab’ank naru neke’xye resil lix nawom xch’ool, wi neke’raj
-
Li b’ich ut li tij sa’ roso’jik
-
Li wajb’ak chirix xraqik li ch’utam
Naq yoo chixkawresinkil rib’ chi kub’eek xha’ jun ch’ina al malaj ixqa’al li ak tz’iib’anb’il xk’ab’a’ sa’ li xhuhil li Iglees, jun komon sa’ li obiispil ut sa’ li awa’b’ejil re li Tzoleb’aal reheb’ li Kok’al neke’aatinak rik’in li junkab’al re xk’uub’ankil ut xxaqb’ankil xkutankil li ch’utam re kub’iha’. Jun komon sa’ li obiispil naxb’eresi li ch’utam. Wi wankeb’ wiib’ malaj xkomoneb’ chik li kok’al li te’kub’eeq xha’ sa’ jun ajwi’ li po, naru te’xb’aanu jun ch’utam re kub’iha’ sa’ komonil.
Sa’eb’ li oqech wankeb’ wi’ naab’aleb’ li kok’al ak tz’iib’anb’ileb’ xk’ab’a’ sa’ xhuhil li Iglees, eb’ li kok’al sa’ wiib’ oxib’ li teep naru te’xb’aanu jun ch’utam re kub’iha’ sa’ komonil. Jun komon sa’ li awa’b’ejil re oqech malaj jun komon re li taqenaqil ch’utam li k’eeb’il xtaqlankil naxb’eresi li ch’utam.
Tento naq ink’a’ taab’aymanq lix kub’iha’ jun li komon re li junkab’al toj reetal naq li yuwa’b’ej naru tixk’ul li tijonelil ut tixkub’si xha’.
Chi b’eresinb’il xb’aan li obiispil, laj jolominel re li k’anjel re jultikank re li teep (wi b’oqb’il) malaj jun komon sa’ li awa’b’ejil re lix molameb’ li xb’eenil li nab’eresink re li k’anjel re misioneer sa’ li teep naxk’uub’ ut naxb’eresi li ch’utam re kub’iha’ choq’ reheb’ li xe’ok chi paab’ank. Neke’xk’uub’ xna’leb’ rik’ineb’ li misioneer.
18.7.3
Ani nab’aanunk re li k’ojob’anb’il k’anjel
Jun aj tij malaj jun aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naxb’aanu li k’ojob’anb’il k’anjel re li kub’iha’. Li obiisp tento tixk’ulub’a li ani nab’aanunk re jun kub’iha’ (malaj li awa’b’ej re mision, wi jun reheb’ li misioneer tixb’aanu li kub’iha’).
Jun obiisp naru naxkanab’ jun yuwa’b’ej li wan choq’ aj tij malaj choq’ aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek chixkub’sinkil xha’ li ralal, us ta wi li yuwa’b’ej moko tz’aqal ta xk’ulub’ejil chi ok sa’ li santil ochoch (chi’ilmanq 18.3). Eb’ li obiisp neke’xwaklesi xch’ooleb’ li yuwa’b’ej re te’xkawresi rib’ chixkub’sinkil xha’eb’ tz’aqal lix kok’al.
18.7.4
B’ar nab’aanuman li k’ojob’anb’il k’anjel
Nab’aanuman li kub’iha’ sa’ jun kub’sib’aal ha’ wi wan. Wi maak’a’ li kub’sib’aal ha’, yalaq k’a’ chi ha’ naru na’oksiman, wi moko xiwxiw ta.
Re naq moko wanq ta li xiwxiw, jun komon li ak nim junelik tento taawanq aran naq yoo chi nujob’resiik li kub’sib’aal ha’, ut tento taakanaaq toj taayamtesiiq, taach’aje’q, ut taatz’ape’q. Aajel ru naq taayamtesiiq li kub’sib’aal ha’ chi tikto chirix li ch’utam re li kub’iha’. Tento taawanq chi tz’aptz’o rik’in laaw li rokeb’aal li kub’sib’aal ha’ naq ink’a’ yoo chi oksimank.
18.7.5
Li aq’ej
Li ani taab’aanunq re li kub’iha’ ut li ani taakub’siiq xha’ neke’xk’e saqi aq’ej chirix, li ink’a’ nak’utun wi’ li tz’ejwalej naq t’aqt’aq. Wi li yoo chi kub’sink ha’ ak xk’ul lix loq’laj tiqib’ankil, tento naq taawanq li loq’laj aq’ej re li santil ochoch rub’el li raq’ naq yoo chixb’aanunkil li kub’iha’. Eb’ li teep neke’xloq’ raq’il li kub’iha’ rik’in xtuminal li teep, ut ink’a’ neke’xpatz’ xtojb’al re roksinkil.
18.7.6
Eb’ laj k’ehol eetal
Wiib’ aj k’ehol eetal, li k’ulub’anb’ileb’ xb’aan li ani yoo chi jolomink, neke’ril li junjunq chi kub’iha’ re xk’eeb’al reetal naq b’aanunb’il chi us. Yalaq ani kub’sinb’il xha’ sa’ li Iglees naru nawan choq’ aj k’ehol eetal, maak’a’ naxye wi kok’aleb’ malaj saajeb’.
Tento taab’aanumanq wi’chik li kub’iha’ wi ink’a’ yeeb’il li aatin jo’ chanru tz’aqal k’eeb’il sa’ Tzol’leb’ ut Sumwank 20:73. Tento ajwi’ taab’aanumanq wi’chik wi lix tib’el, li rismal, malaj li raq’ li kristiaan ink’a’ sub’b’il chi tz’aqal sa’ ha’.
18.7.7
Chan ru nab’aanuman
Re xb’aanunkil li k’ojob’anb’il k’anjel re li kub’iha’, jun aj tij malaj jun aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek:
-
Naxaqli sa’ li ha’ rochb’een li ani taakub’siiq xha’.
-
Naxchap xkux lix xnim uq’ li kristiaan rik’in lix tz’e (re naq moko ch’a’ajaq ta ut re naq maak’a’aq xxiwxiwil). Li ani taakub’siiq xha’ naxchap xkux lix tz’e uq’ li taakub’sinq ha’ rik’in lix tz’e.
-
Naxtaqsi lix nim uq’ chi kaaxukuutil.
-
Naxye chi tz’aqal lix k’ab’a’ li kristiaan, ut naxye, “Chi k’eeb’il chaq intaqlankil xb’aan li Jesukristo, ninkub’si aaha’ sa’ lix k’ab’a’ li Yuwa’b’ej, ut li K’ajolb’ej, ut li Santil Musiq’ej. Amen” (Tzol’leb’ ut Sumwank 20:73).
-
Naxkanab’ li kristiaan chixtz’apb’al li ru’uj rik’in lix nim uq’ (re naq ink’a’ taach’a’ajko’q), toja’ naq naxk’e lix nim uq’ sa’ rix li kristiaan ut naxsub’ li kristiaan chi tz’aqal, jo’kan ajwi’ li raq’.
-
Naxtenq’a li kristiaan chi taqe’k chaq sa’ li ha’.
18.8
Li k’ojob’aak choq’ komon, ut li maatan re li Santil Musiq’ej
Chirix naq nakub’e xha’ jun li kristiaan, nak’ojob’aak choq’ komon sa’ li Iglees ut naxk’ul li Santil Musiq’ej rik’in xk’eeb’al li uq’ej (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 20:41; Hechos 19:1–6). Li kristiaan na’ok choq’ komon sa’ li Iglees chirix naq eb’ li wiib’ chi k’ojob’anb’il k’anjel a’in b’aanunb’ileb’ ut tz’iib’anb’ileb’ resil chi us (chi’ilmanq Jwan 3:5; Tzol’leb’ ut Sumwank 33:11; 3 Nefi 27:20).
Li obiisp naxjolomi li k’anjel re li k’ojob’aak choq’ komon. Eb’ li kok’al li 8 chihab’ xyu’ameb’ neke’k’ojob’aak sa’ li kutan xe’kub’e wi’ xha’. Eb’ li xe’ok chi paab’ank neke’k’ojob’aak sa’ li ch’utam re li loq’laj wa’ak sa’ li teep wan wi’ rochocheb’, ut us naq taab’aanumanq sa’ li domingo chirix lix kub’ikeb’ xha’.
Jun komon sa’ li obiispil tento tixb’aanu li k’a’ru yeeb’il sa’ 29.2.1.1 naq naxk’uteb’ li ak’ komon.
18.8.1
Ani nab’aanunk re li k’ojob’anb’il k’anjel
Ka’ajwi’ jun aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek li k’ulub’ej chi ok sa’ li santil ochoch naru nak’anjelak choq’ xyaab’ kuxej choq’ re li k’ojob’aak choq’ komon. A’ut li obiisp naru naxkanab’ jun yuwa’b’ej li xk’uluk re li Tijonelil re Melkisedek chi xaqliik sa’ li siram re xk’ojob’ankil li ralal malaj xrab’in, us ta li yuwa’b’ej moko tz’aqal ta xk’ulub’ejil chi ok sa’ li santil ochoch (chi’ilmanq 18.3).
Tento taatz’aqonq sa’ li k’ojob’anb’il k’anjel a’in jun komon sa’ li obiispil. Wi eb’ li misioneer winq xe’xtzol li ani x’ok chi paab’ank, li obiisp naxpatz’ reheb’ naq te’tz’aqonq.
18.8.2
Chan ru nab’aanuman
Chi b’eresinb’il xb’aan li obiispil, jun malaj wiib’ oxib’ li winq li xe’k’uluk re li Tijonelil re Melkisedek naru te’tz’aqonq sa’ li k’ojob’aak choq’ komon. Eb’ a’an neke’xk’e li ruq’eb’ chi q’un sa’ xb’een xjolom li kristiaan. Li ani taawanq choq’ xyaab’ kuxej:
-
Naxye xk’ab’a’ li kristiaan chi tz’aqal re ru.
-
Naxye naq li k’ojob’anb’il k’anjel yoo chi b’aanumank rik’in xwankil li Tijonelil re Melkisedek.
-
Naxk’ojob’ li kristiaan choq’ komon sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan.
-
Naxye “chak’ul li Santil Musiq’ej” (ink’a’ naxye, “chak’ul li maatan re li Santil Musiq’ej”).
-
Naxk’e li osob’tesink jo’ b’eresinb’il xb’aan li Musiq’ej.
-
Naraqe’ sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo.
18.8.3
Li tz’iib’anb’il esil re li kub’iha’ ut li k’ojob’aak choq’ komon, ut li hu nak’eeman re li komon
Rub’elaj naq nab’aanuman li tz’ilok-ix re li kub’iha’ rik’in jun komon 8 chihab’ xyu’am ut li ak tz’iib’anb’il xk’ab’a’ sa’ xhuhil li Iglees, jun aj tz’iib’ naroksi li k’anjeleb’aal LCR re xkawresinkil jun hu choq’ re li kub’iha’ ut li k’ojob’aak choq’ komon. Li obiisp, malaj jun laj tenq’ aj k’ehol na’leb’ li k’eeb’il xtaqlankil, naxb’aanu li tz’ilok-ix ut naxk’e xjuch’ sa’ li hu. Chirix li kub’iha’ ut li k’ojob’ank sa’ li Iglees, jun aj tz’iib’ naroksi li hu a’in re xjalb’al reetalil li komonil choq’ re li al malaj li ixqa’al sa’ li k’anjeleb’aal LCR.
Naq jun misioneer naxb’aanu li tz’ilok-ix re li kub’iha’ rik’in ani li x’ok chi paab’ank, naxtz’iib’a resil chiru li hu re kub’iha’ ut li k’ojob’aak choq’ komon, li wan sa’ li aplicacion Planificador de la carpeta de área (ABP). Chirix li kub’iha’ ut li k’ojob’aak choq’ komon, eb’ li misioneer neke’xtz’iib’a resil sa’ li ABP ut neke’xtaqla re laj tz’iib’ re li teep sa’ ulul ch’iich’. Laj tz’iib’ sa’ li teep naril li esil sa’ LCR ut naxyiib’ jun ak’ xhuhil li komonil.
Chirix naq xyiib’aman xhuhil li komonil, laj tz’iib’ sa’ li teep naxyiib’ jun hu li nareetali naq x’uxman li kub’iha’ ut li k’ojob’aak choq’ komon. Li obiisp naxjuch’ li hu a’in, toja’ naq nak’eeman re li ani xkub’e xha’ ut xk’ojob’aak.
Li k’ab’a’ej chiru xhuhil li komonil ut chiru li hu li nak’eeman re li ani kub’enaq xha’ tento naq juntaq’eetaq rik’in li k’ab’a’ej chiru xhuhil lix yo’lajik, lix huhil li yo’laak sa’ poopol, malaj tz’aqal lix k’ab’a’ li kristiaan chiru chaq’rab’.
18.9
Li loq’laj wa’ak
Eb’ li komon sa’ li Iglees neke’ch’utla sa’ li hilob’aal kutan re xloq’oninkil li Dios ut re xk’ulb’al li loq’laj wa’ak (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 20:75; 59:9; Moroni 6:5–6). Sa’ li k’ojob’anb’il k’anjel a’in, neke’xk’ul li kaxlan wa ut li ha’ re xjultikankil naq li Kolonel kixmayeja lix tib’el ut lix kik’el, ut re x’ak’ob’resinkileb’ li loq’laj sumwank xe’ok wi’ (chi’ilmanq Mateo 26:26–28; JJS, Markos 14:20–25; Lukas 22:15–20; 3 Nefi 18; Moroni 6:6).
18.9.1
Xk’ulub’ankil ani taak’anjelanq re li loq’laj wa’ak
Li obiisp naxk’am xlaawil li tijonelil re xk’anjelankil li loq’laj wa’ak sa’ li teep. Chixjunileb’ li ani neke’tz’aqon sa’ xkawresinkil, rosob’tesinkil, ut xjek’inkil li loq’laj wa’ak tento naq k’ulub’anb’ilaqeb’ xb’aan a’an malaj xb’aan anihaq li taqlanb’il xb’aan a’an.
18.9.2
Ani nab’aanunk re li k’ojob’anb’il k’anjel
-
Eb’ laj tzolonel, eb’ laj tij, ut eb’ laj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naru neke’xkawresi li loq’laj wa’ak.
-
Eb’ laj tij ut eb’ laj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naru neke’rosob’tesi li loq’laj wa’ak.
-
Eb’ laj tenq’anel, laj tzolonel, laj tij, ut eb’ laj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naru neke’xjek’i li loq’laj wa’ak.
18.9.3
Chan ru nab’aanuman li loq’laj wa’ak
Rik’in naq q’axal loq’ li loq’laj wa’ak, eb’ laj jolominel re li tijonelil tento te’xkawresi rib’ chi us re naq tuqtuuq ut re taawanq li oxloq’ink.
Eb’ li neke’k’anjelank re li loq’laj wa’ak tento te’xb’aanu rik’in oxloq’, ut te’xk’e reetal naq yookeb’ chixb’aanunkil ruuchil li Qaawa’.
Naq najek’iman li loq’laj wa’ak, aajel ru naq taab’aanumanq chi tiik ut chi ink’a’ q’axal utz’u’ujinb’il.
Us ta li loq’laj wa’ak a’an choq’ reheb’ li komon sa’ li Iglees, maak’a’ nab’aanuman re xramb’al anihaq chik chixk’ulb’al.
18.9.4
Chan ru xb’aanunkil
-
Eb’ li neke’xkawresi, neke’rosob’tesi, ut neke’xjek’i li loq’laj wa’ak xb’een wa neke’xch’aj li ruq’eb’ rik’in xab’on, malaj rik’in jalan chik ch’ajleb’.
-
Eb’ laj tzolonel, laj tij, malaj laj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek neke’xk’e reetal naq wankeb’ li k’amleb’ wa rik’in kaxlan wa li moko jachb’il ta, li k’amleb’ ha’ rik’in li saq ruhil ha’, ut li saq ruhil t’ikr re li loq’laj wa’ak naq maji’ natikla li ch’utam.
-
Naq eb’ li komon sa’ li teep yookeb’ chixb’ichankil li b’ich re li loq’laj wa’ak, eb’ li te’osob’tesinq re li loq’laj wa’ak neke’xaqli ut rik’in oxloq’ neke’risi li t’ikr sa’ xb’eeneb’ li k’amleb’ wa, ut neke’xjachi li kaxlan wa sa’ kok’ jachal.
-
Naq choyb’il li b’ich, li ani taa’osob’tesinq re li kaxlan wa nawiq’la ut naxye li tij choq’ re li kaxlan wa re li loq’laj wa’ak (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 20:77).
-
Li obiisp naxk’e reetal naq taayeemanq li tij re li loq’laj wa’ak chi saqen ru, chi tz’aqal, ut rik’in oxloq’. Wi nat’il li ani yoo chi tijok rik’in aatin a’ut naxye chi us chirix a’an, ink’a’ chik na’ajman xjalb’al. Wi ink’a’ naxtuqub’ li aatin naq xsach, li obiisp naxpatz’ re rik’in chaab’ilal naq tixye wi’chik li tij.
-
Chirix li tij, eb’ laj k’amol re li tijonelil neke’xjek’i li kaxlan wa reheb’ li komon rik’in oxloq’. Li ani yoo chi jolomink sa’ li ch’utam a’an nak’uluk re xb’een wa, ut chirix a’an maak’a’ naxye ani taak’uluq re. Naq nayeechi’iman li k’amleb’ reheb’ li komon, eb’ a’an naru neke’xnumsi reheb’ chik li komon.
-
Wi naru, eb’ li komon neke’xk’ul li eetalil rik’in xnim uq’eb’.
-
Naq ak jek’inb’il li kaxlan wa reheb’ chixjunil li komon, eb’ li yookeb’ chi jek’ink re li loq’laj wa’ak neke’xsutq’isiheb’ li k’amleb’ sa’ li meex re li loq’laj wa’ak. Eb’ li yookeb’ chi osob’tesink neke’xk’e li t’ikr chixb’eeneb’ li k’amleb’ wa, ut neke’xte xb’eeneb’ li k’amleb’ ha’.
-
Li ani taa’osob’tesinq re li ha’ nawiq’la ut naxye li tij choq’ re li ha’ (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 20:27). Naxye li aatin ha’ ruuchil viin.
-
Chirix li tij, eb’ laj k’amol re li tijonelil neke’xjek’i li ha’ reheb’ li komon. Li ani yoo chi jolomink sa’ li ch’utam a’an nak’uluk re xb’een wa, ut chirix a’an maak’a’ naxye ani taak’uluq re.
-
Naq ak jek’inb’il li ha’ reheb’ chixjunil li komon, eb’ li yookeb’ chi jek’ink re li loq’laj wa’ak neke’xsutq’isiheb’ li k’amleb’ ha’ sa’ li meex re li loq’laj wa’ak. Eb’ li xe’osob’tesink re li loq’laj wa’ak neke’xk’e li t’ikr sa’ xb’eeneb’ li k’amleb’ ha’, ut eb’ li xe’osob’tesink ut xe’jek’ink re li loq’laj wa’ak neke’sutq’i sa’ lix chunleb’aaleb’ rik’in oxloq’.
-
Chirix li ch’utam, eb’ li xe’kawresink re li loq’laj wa’ak neke’xtus li na’ajej, neke’xb’as li t’ikr re li loq’laj wa’ak, ut neke’risi li wa li ink’a’ x’oksiman.
18.10
Xk’eeb’al li tijonelil ut k’ojob’ank sa’ jun opiis
Wankeb’ wiib’ xjachalil li tijonelil: re Aaron ut re Melkisedek (chi’ilmanq 3.3; Tzol’leb’ ut Sumwank 107:1, 6). Naq nak’eeman li tijonelil re jun kristiaan, nak’ojob’aak ajwi’ sa’ jun opiis sa’ li tijonelil a’an. Wi ak k’eeb’il jun reheb’ li tijonelil a’in, li winq ka’ajwi’ nak’ojob’aak sa’eb’ li opiis re li tijonelil a’an.
18.10.1
Li Tijonelil re Melkisedek
Li awa’b’ej re oqech naxk’ameb’ li laaw re xk’eeb’al li Tijonelil re Melkisedek ut re k’ojob’ank sa’eb’ li opiis re xb’eenil ut taqenaqil aj tij. A’ut a’an li obiisp li naxk’e xk’ab’a’eb’ li ani te’k’uluq re li k’ojob’ank a’in.
18.10.1.1
Eb’ li xb’eenil
Eb’ li winq li k’ulub’ejeb’ naru neke’xk’ul li Tijonelil re Melkisedek ut neke’k’ojob’aak choq’ xb’eenil naq neke’xket 18 chihab’ malaj chirix a’an. A’ yaal lix wanjik li junjunq, li obiisp naxk’e reetal ma taak’ehe’q xk’ab’a’ jun li saaj winq re taak’ojob’aaq choq’ xb’eenil chirix naq naxk’et 18 chihab’, malaj ma taakanaaq sa’ lix molameb’ li tij chiru jarub’aq chik kutan.
Sa’ xb’aanunkil a’an, li obiisp na’aatinak xb’een wa rik’in li saaj winq ut eb’ lix na’ xyuwa’ malaj li ani yoo chi k’iiresink re. Tento naq eb’ li winq li k’ulub’ejeb’ te’k’ojob’aaq choq’ xb’eenil naq te’xket 19 chihab’ malaj naq maji’ neke’el sa’ rochocheb’ re xik sa’ jun nimla tzoleb’aal, k’anjelak sa’ mision, ok sa’ li ejercito, malaj xtikib’ankil junaq trab’aaj.
Eb’ li winq toje’ xe’kub’e xha’ ut numenaq 18 chihab’ xyu’ameb’ neke’k’ojob’aak choq’ xb’eenil chirix naq:
-
Ak xe’xk’ul li Tijonelil re Aaron ut xe’k’anjelak jo’ aj tij.
-
Ak xe’xk’ul xnawom chi us chirix li evangelio.
-
Ak xe’xk’ut naq k’ulub’ejeb’.
Maak’a’ naxye jarub’ kutan okenaqeb’ wi’ jo’ komon sa’ li Iglees.
18.10.1.2
Eb’ laj taqenaqil tij
Eb’ li winq neke’k’ojob’aak choq’ taqenaqil aj tij naq neke’b’oqe’ chi k’anjelak sa’ li awa’b’ejil re oqech, li taqenaqil ch’utam, malaj li obiispil.
18.10.1.3
Li tz’ilok-ix ut li xaqab’ank wankil
Chi k’eeb’il xliceens xb’aan li awa’b’ejil re oqech, li obiisp naxb’aanu li tz’ilok-ix rik’in li winq jo’ yeeb’il sa’ li hu re xk’ojob’ankil junaq sa’ li Tijonelil re Melkisedek. Chirix a’an jun komon re li awa’b’ejil re oqech naxb’aanu ajwi’ li tz’ilok-ix rik’in. Chi k’eeb’il xliceens xb’aan li awa’b’ej re mision, li awa’b’ej re distrito naru naxb’aanu li tz’ilok-ix rik’in jun winq li taak’ojob’aaq choq’ xb’eenil (chi’ilmanq 6.3).
18.10.2
Li Tijonelil re Aaron
Li obiisp naxk’ameb’ li laaw re xk’eeb’al li Tijonelil re Aaron ut re k’ojob’ank sa’eb’ li opiis re aj tenq’anel, aj tzolonel, ut aj tij. Eb’ li komon naru neke’k’ojob’aak sa’eb’ li opiis naq neke’xk’et xchihab’ jo’ k’utb’il arin, a’ut ink’a’ naru rub’elaj a’an:
-
Eb’ laj tenq’anel sa’ xtiklajik li chihab’ te’xket wi’ 12 chihab’
-
Eb’ laj tzolonel sa’ xtiklajik li chihab’ te’xket wi’ 14 chihab’
-
Eb’ laj tij sa’ xtiklajik li chihab’ te’xket wi’ 16 chihab’
Li obiisp malaj jun laj tenq’ aj k’ehol na’leb’ li k’eeb’il xtaqlankil naxb’aanu li tz’ilok-ix rik’ineb’ li te’k’ojob’aaq choq’ aj tenq’anel malaj aj tzolonel re xk’eeb’al reetal ma kawresinb’ileb’ sa’ musiq’ej. Li obiisp naxb’aanu li tz’ilok-ix rik’ineb’ li komon li te’k’ojob’aaq choq’ aj tij.
Rub’elaj xb’aanunkil li tz’ilok-ix rik’in jun li saaj winq choq’ re li k’ojob’aak sa’ li tijonelil, jun komon re li obiispil naxpatz’ xliceens rik’ineb’ xna’ xyuwa’ li saaj winq, malaj li ani yoo chi k’iiresink re. Wi jachb’ileb’ rib’ li na’b’ej yuwa’b’ej, naxpatz’ xliceens rik’in li ani k’eeb’il xwankil xb’aan li chaq’rab’ chixk’iiresinkil.
18.10.3
Xk’utb’al jun komon re taaxaqab’aaq xwankil rub’elaj naq taak’ojob’aaq
Chirix naq jun winq ak naxk’ul li tz’ilok-ix ut natawman naq k’ulub’ej chi k’ojob’aak sa’ jun opiis re li tijonelil, a’an nak’utman re taaxaqab’aaq xwankil (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 20:65, 67). Eb’ li winq li te’k’ojob’aaq choq’ xb’eenil malaj taqenaqil aj tij neke’k’ute’ xb’aan jun komon sa’ li awa’b’ejil re oqech sa’ li jolomil ch’utam re li ch’utub’aj-ib’ re oqech (re xtawb’al li na’leb’ choq’ reheb’ li awa’b’ej re distrito, chi’ilmanq 6.3). Eb’ li winq li te’k’ojob’aaq choq’ aj tenq’anel, aj tzolonel, malaj aj tij neke’k’ute’ xb’aan jun komon sa’ li obiispil sa’ li ch’utam re li loq’laj wa’ak.
Li ani yoo chixjolominkil li xaqab’ank wankil naxpatz’ re li winq naq taaxaqliiq. A’an naxye naq li winq a’an tixk’ul li Tijonelil re Aaron malaj re Melkisedek (wi na’ajman ru) ut naq taak’ojob’aaq sa’ li opiis re li tijonelil. A’an naxb’oqeb’ li komon chixxaqab’ankil xwankil. Qayehaq, re xk’utb’al jun winq li taak’ojob’aaq choq’ xb’eenil, a’an naru tixye a’in:
“Naqatz’aama naq [xk’ab’a’ li winq] tixk’ul li Tijonelil re Melkisedek ut naq taak’ojob’aaq choq’ xb’eenil. Li ani neke’k’ulub’an re naru neke’xk’utb’esi rik’in xtaqsinkil li ruq’. [Na’oyb’enin junpaataq.] Li ani ink’a’ neke’k’ulub’an re, wi wan, naru ajwi’ neke’xk’utb’esi. [Na’oyb’enin junpaataq.]”
Wi jun komon li chaab’il wan sa’ li Iglees naxk’ut naq ink’a’ nak’ulub’an naq naxaqab’aak anihaq, li ani yoo chi jolomink malaj jalan chik aj jolominel re li tijonelil li k’eeb’il xtaqlankil na’aatinak rik’in li komon sa’ junesal chirix naq xraqe’ li ch’utam. Laj jolominel a’an naxtz’il rix k’a’ut naq ink’a’ naxk’ulub’a li komon. Naxpatz’ ma naxnaw li komon chirix junaq xb’aanuhom li kristiaan li taaruuq taaramoq re chi k’ojob’aak sa’ li opiis re li tijonelil.
Wan naq, tento naq jun winq taak’ojob’aaq choq’ xb’eenil malaj taqenaqil aj tij rub’elaj naq naru taak’utmanq sa’ li ch’utub’aj-ib’ re oqech. Wi nak’ulman a’in, nak’utman sa’ li ch’utam re li loq’laj wa’ak sa’ lix teep re taaxaqab’aaq xwankil. Moqon, nak’utman sa’ li ch’utub’aj-ib’ re oqech re taaxaqab’amanq li k’ojob’ank (roksinkil lix tusulal li xaqab’ank xwankil, jo’ xch’olob’aman arin).
18.10.4
Ani nab’aanunk re li k’ojob’anb’il k’anjel
Li awa’b’ej re oqech malaj jun chik aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek li b’eresinb’il xb’aan a’an naru naxk’ojob’ jun winq sa’ li opiis re xb’eenil. Chi k’eeb’il xliceens xb’aan li awa’b’ej re mision, li awa’b’ej re distrito malaj anihaq chik b’eresinb’il xb’aan a’an naru naxb’aanu li k’ojob’ank (chi’ilmanq 6.3). Ka’ajeb’ wi’ laj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naru neke’xaqli sa’ li siram.
Li awa’b’ej re oqech malaj jun taqenaqil aj tij li b’eresinb’il xb’aan a’an naru naxk’ojob’ jun winq sa’ li opiis re taqenaqil aj tij. Ka’ajeb’ wi’ li taqenaqil aj tij naru neke’xaqli sa’ li siram.
Li ani nak’ojob’ank re jun winq sa’ jun opiis sa’ li Tijonelil re Melkisedek tento naq k’ulub’ejaq chi ok sa’ li santil ochoch. Tento taawanq aran li awa’b’ej re oqech, malaj anihaq chik li eetalinb’il xb’aan a’an.
Jun aj tij malaj jun aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naru naxk’ojob’ jun komon winq sa’eb’ li opiis re aj tenq’anel, aj tzolonel, malaj aj tij. Tento naq k’eeb’ilaq xtaqlankil xb’aan li obiisp. Tento taawanq aran li obiisp, malaj anihaq chik li eetalinb’il xb’aan a’an.
Re tz’aqonk sa’ li k’ojob’ank sa’ li Tijonelil re Aaron, tento naq li komon a’anaq aj tij malaj aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek.
Jun obiisp naru naxkanab’ jun yuwa’b’ej li wan choq’ aj tij malaj aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek chixk’ojob’ankil tz’aqal li ralal saeb’ li opiis re aj tenq’anel, aj tzolonel, malaj aj tij, us ta li yuwa’b’ej moko k’ulub’ej ta chi tz’aqal chi ok sa’ li santil ochoch (chi’ilmanq 18.3). Eb’ li obiisp neke’xwaklesi xch’ooleb’ li yuwa’b’ej re te’xkawresi rib’ re xk’ojob’ankileb’ tz’aqal li ralal.
18.10.5
Chan ru nab’aanuman
Re xk’eeb’al li tijonelil ut xk’ojob’ankil jun komon sa’ jun opiis sa’ li tijonelil, jun malaj wiib’ oxib’ aj k’amol re li tijonelil naxk’e li ruq’ chi q’un sa’ xb’een xjolom li kristiaan. Li ani taawanq choq’ xyaab’ kuxej:
-
Naxye xk’ab’a’ li kristiaan chi tz’aqal re ru.
-
Naxye li wankilal li wan rik’in re xb’aanunkil li k’ojob’anb’il k’anjel (a’an li Tijonelil re Aaron malaj re Melkisedek).
-
Naxk’e li Tijonelil re Aaron malaj re Melkisedek, wi maji’ k’eeb’il.
-
Naxk’ojob’ li kristiaan sa’ jun opiis sa’ li Tijonelil re Aaron malaj re Melkisedek, ut naxk’e lix k’ulub’il ut lix wankilal li opiis a’an.
-
Naxk’e li osob’tesink jo’ b’eresinb’il xb’aan li Musiq’ej.
-
Naraqe’ sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo.
Re xk’ojob’ankil jun kristiaan sa’ jun opiis sa’ li tijonelil chirix naq ak k’eeb’il re li tijonelil wan wi’ li opiis a’an, li ani yoo chixb’aanunkil li k’ojob’anb’il k’anjel ink’a’ naxb’aanu li naxye sa’ 3.
18.10.6
Li tz’iib’anb’il esil chirix li k’ojob’aak, ut li hu nak’eeman re li komon
Rub’elaj naq jun winq naxk’ul li tz’ilok-ix re taak’ojob’aaq sa’ jun opiis sa’ li Tijonelil re Aaron, jun aj tz’iib’ naroksi li k’anjeleb’aal LCR re xk’uub’ankil jun hu re k’ojob’aak sa’ li Tijonelil re Aaron. Li obiisp malaj jun laj tenq’ aj k’ehol na’leb’ li k’eeb’il xtaqlankil naxb’aanu li tz’ilok-ix ut naxk’e xjuch’ sa’ li hu wi naxtaw naq tz’aqal li k’ulub’ejil wan.
Chirix li k’ojob’ank, li obiisp malaj jun laj tenq’ aj k’ehol na’leb’ li k’eeb’il xtaqlankil naxtz’iib’a resil chiru li hu ut naxk’e re jun aj tz’iib’. Laj tz’iib’ naxtz’iib’a resil li k’ojob’ank sa’ li k’anjeleb’aal LCR, ut naxk’uub’ jun hu chirix li k’ojob’ank.
Li k’ab’a’ej li esil chirix li k’ojob’aak ut li hu nak’eeman re komon tento naq a’anaq tz’aqal lix k’ab’a’ li kristiaan chiru chaq’rab’.
18.11
Xxaqab’ankileb’ li komon chi k’anjelak sa’eb’ lix b’oqb’al
Eb’ li komon li neke’b’oqe’ ut neke’xaqab’aak xwankil sa’ naab’al reheb’ li k’anjel sa’ li Iglees tento te’xaqab’amanq re te’k’anjelaq sa’ li k’anjel a’an (chi’ilmanq Jwan 15:16; Tzol’leb’ ut Sumwank 42:11; chi’ilmanq ajwi’ 3.4.3.1 sa’ li hu a’in). Sa’ li xaqab’ank a’an, nak’ehe’ re li kristiaan (1) li wankilal chi k’anjelak sa’ li b’oqok, ut (2) li osob’tesink, jo’ b’eresinb’il xb’aan li Musiq’ej.
Eb’ li awa’b’ej re oqech, eb’ li obiisp, ut eb’ li awa’b’ej reheb’ li molam re li tijonelil neke’xk’ul xlaawil li awa’b’ejil naq neke’xaqab’aak (chi’ilmanq 3.4.1.1). A’ut li aatin laaw tento naq ink’a’ taa’oksimanq sa’ xk’ojob’ankileb’ li komon sa’ jalaneb’ chik li b’oqok, jo’ li b’oqok chi k’anjelak jo’ aj tenq’ aj k’ehol na’leb’ sa’eb’ li awa’b’ejil.
18.11.1
Ani nab’aanunk re li xaqab’ank
Jun aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naxb’aanu li k’anjel re xaqab’ank. Tento naq taak’ehe’q xtaqlankil xb’aan laj jolominel li nak’amok re xlaawil li tijonelil choq’ re a’an. Eb’ li neke’ru chixb’aanunkil li xaqab’ank sa’eb’ li k’anjel wankeb’ chi eetalinb’il sa’ 30.8. Jun xb’eenil ink’a’ naru nawan jo’ xyaab’ kuxej, chi moko naru chi xaqliik sa’ li siram naq jun winq naxaqab’aak sa’ jun k’anjel li ka’ajwi’ naru neke’xb’aanu li taqenaqil aj tij.
Chi b’eresinbil xb’aan laj jolominel li yoo chi jolomink, jun malaj numenaq jun aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naru natz’aqon sa’ li xaqab’ank sa’ jun k’anjel. Eb’ li awa’b’ej tento te’xaqab’amanq xb’een wa chiruheb’ laj tenq’ aj k’ehol na’leb’.
Laj jolominel li yoo chi jolomink naru naxkanab’ jun b’eelomej malaj jun yuwa’b’ej li nak’amok re li Tijonelil re Melkisedek chi xaqliik sa’ li siram re xxaqab’ankil li rixaqil malaj li ralal xk’ajol, us ta ink’a’ tz’aqal k’ulub’ej chi ok sa’ li santil ochoch (chi’ilmanq 18.3).
18.11.2
Chan ru nab’aanuman
Jun malaj numenaq jun aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naxk’e li ruq’ chi q’un sa’ xb’een xjolom li kristiaan. Li ani taawanq choq’ xyaab’ kuxej:
-
Naxye xk’ab’a’ li kristiaan chi tz’aqal re ru.
-
Naxye naq yoo chi k’anjelak rik’in lix wankil li Tijonelil re Melkisedek.
-
Naxxaqab’ li komon sa’ lix b’oqb’al sa’ li oqech, li teep, li molam, malaj li tzoleb’aal.
-
Naxk’eheb’ li laaw, wi li kristiaan tento tixk’ul.
-
Naxk’e li osob’tesink jo’ b’eresinb’il xb’aan li Musiq’ej.
-
Naraqe’ sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo.
18.12
Rosob’tesinkil li aseeyt
Eb’ laj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek tento naq te’rosob’tesi li aseeyt re olivo rub’elaj naq na’oksiman re rosob’tesinkil li ani yaj malaj rahob’tesinb’il (chi’ilmanq Santiago 5:14). Maajun chik aseeyt naru na’oksiman.
Eb’ li komon tento naq ink’a’ te’xtzeka li aseeyt li osob’tesinb’il, chi moko naq te’xk’e chiru xtib’eleb’ b’ar wi’ ra.
18.12.1
Ani nab’aanunk re li k’ojob’anb’il k’anjel
Jun malaj wiib’ oxib’ aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naru te’rosob’tesi li aseeyt. Ink’a’ na’ajman ru naq te’k’ehe’q xliceens xb’aan junaq aj jolominel sa’ li tijonelil.
18.12.2
Chan ru nab’aanuman
Re rosob’tesinkil li aseeyt, laj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek:
-
Naxchap jun k’uleb’aal li teeto, wan wi’ li aseeyt re olivo.
-
Naxpatz’ xk’ab’a’ li Choxahil Yuwa’b’ej, jo’ sa’ jun tij.
-
Naxye naq yoo chi k’anjelak rik’in lix wankil li Tijonelil re Melkisedek.
-
Narosob’tesi li aseeyt (ink’a’ li k’uleb’aal wan wi’), ut naxjach ru re xyulb’aleb’ ut rosob’tesinkileb’ li yaj ut li ani wan sa’ rahilal.
-
Naraqe’ sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo.
18.13
Rosob’tesinkileb’ li yaj
Wiib’ xraqal li rosob’tesinkileb’ li yaj rik’in “xk’eeb’al li uq’ej”: xb’een, yuluk rik’in aseeyt, ut xkab’, xk’eeb’al xtz’apb’al li yuluk rik’in li osob’tesink. Wi maak’a’ li osob’tesinb’il aseeyt, naru nak’eeman jun osob’tesink rik’in lix wankil li Tijonelil re Melkisedek, chi ink’a’ na’uxman li yuluk.
18.13.1
Ani nab’aanunk re li osob’tesink
Ka’ajeb’ wi’ laj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek li k’ulub’ejeb’ naru neke’rosob’tesiheb’ li yaj ut li ani rahob’tesinb’il. Ink’a’ na’ajman ru naq te’xsik’ xliceens rik’in jun aj jolominel re li tijonelil. Wi naru, jun yuwa’b’ej li nak’amok re li Tijonelil re Melkisedek narosob’tesi ani yaj sa’ lix junkab’al.
Us naq wiib’ malaj numenaq wiib’ aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek te’xb’aanu li osob’tesink choq’ reheb’ li yaj. A’ut jun ajwi’ naru nab’aanunk re li yuluk jo’ ajwi’ li k’ehok xtz’apb’al.
18.13.2
Chan ru nab’aanuman
Jun aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naxb’aanu li yuluk rik’in aseeyt. A’an:
-
Naxk’e jun tz’uqul li osob’tesinb’il aseeyt sa’ xb’een xjolom li kristiaan.
-
Naxk’e li ruq’ chi q’un sa’ xb’een xjolom li kristiaan ut naxye xk’ab’a’ li kristiaan chi tz’aqal re ru.
-
Naxye naq yoo chi k’anjelak rik’in lix wankil li Tijonelil re Melkisedek.
-
Naxye naq yoo chi yuluk rik’in aseeyt li osob’tesinb’il re xyulb’aleb’ ut rosob’tesinkileb’ li yaj ut li ani rahob’tesinb’il.
-
Naraqe’ sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo.
Re xk’eeb’al xtz’apb’al li yuluk, jun malaj numenaq jun aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naxk’e li ruq’ chi q’un sa’ xb’een xjolom li kristiaan. Chirix a’an, li ani taak’ehoq xtz’apb’al li yuluk:
-
Naxye xk’ab’a’ li kristiaan chi tz’aqal re ru.
-
Naxye naq yoo chixk’eeb’al xtz’apb’al li yuluk rik’in lix wankil li Tijonelil re Melkisedek.
-
Naxk’e li osob’tesink jo’ b’eresinb’il xb’aan li Musiq’ej.
-
Naraqe’ sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo.
18.14
Li osob’tesink re k’ojob’ank ch’oolej ut k’ehok na’leb’, jo’ li rosob’tesihom li yuwa’b’ej
18.14.1
Ani nab’aanunk re li osob’tesink
Eb’ laj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naru neke’xk’e li osob’tesink re xk’ojob’ankil xch’ooleb’ ut re xk’eeb’aleb’ xna’leb’ li ani wankeb’ sa’ xjunkab’aleb’, malaj ani chik naxpatz’.
Jun yuwa’b’ej li nak’amok re li Tijonelil re Melkisedek naru naxk’e li osob’tesink reheb’ li ralal xk’ajol. Us naq eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej te’xwaklesi xch’ooleb’ li ralal xk’ajol chixk’ulb’al li rosob’tesihom lix yuwa’ naq wankeb’ rajb’al. Naru xchapb’al li raatinul li rosob’tesihom li yuwa’b’ej, re taak’anjelaq sa’ xyu’am li junjunq.
Ink’a’ na’ajman naq jun aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek tixpatz’ xliceens rik’in jun aj jolominel re li tijonelil re xk’eeb’al li osob’tesink re k’ojob’ank ch’oolej ut re k’ehok na’leb’, malaj re xk’eeb’al li rosob’tesihom li yuwa’b’ej.
18.14.2
Chan ru nab’aanuman
Re xk’eeb’al li osob’tesink re k’ojob’ank ch’oolej ut k’ehok na’leb’, malaj jun rosob’tesihom li yuwa’b’ej, jun malaj numenaq jun aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek naxk’e li ruq’ chi q’un sa’ xb’een xjolom li kristiaan. Li ani taawanq choq’ xyaab’ kuxej:
-
Naxye xk’ab’a’ li kristiaan chi tz’aqal re ru.
-
Naxye naq li osob’tesink yoo chi b’aanumank rik’in lix wankil li Tijonelil re Melkisedek.
-
Naxye aatin re osob’tesink, re k’ojob’ank ch’oolej, ut re k’ehok na’leb’, jo’ b’eresinb’il xb’aan li Musiq’ej.
-
Naraqe’ sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo.
18.15
Rosob’tesinkil li ochoch
Eb’ li komon sa’ li Iglees naru neke’xk’e chi osob’tesiik li rochocheb’ rik’in lix wankil li Tijonelil re Melkisedek.
18.15.2
Chan ru nab’aanuman
Re rosob’tesinkil jun ochoch, li ani nak’amok re li Tijonelil re Melkisedek:
-
Naxpatz’ xk’ab’a’ li Choxahil Yuwa’b’ej, jo’ sa’ jun tij.
-
Naxye naq yoo chi k’anjelak rik’in lix wankil li Tijonelil re Melkisedek.
-
Narosob’tesi li ochoch jo’ jun santil na’ajej b’ar wi’ naru nawan li Santil Musiq’ej, ut naxye chik li aatin jo’ b’eresinb’il xb’aan li Musiq’ej.
-
Naraqe’ sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo.
18.16
Rosob’tesinkil li muqleb’aal kamenaq
18.16.1
Ani na’osob’tesink re li muqleb’aal kamenaq
Li taa’osob’tesinq re jun li muqleb’aal kamenaq tento naq a’anaq aj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek, ut naq k’eeb’ilaq xliceens xb’aan laj jolominel re li tijonelil li yoo chixjolominkil li k’anjel.
18.16.2
Chan ru nab’aanuman
Re rosob’tesinkil jun muqleb’aal kamenaq, laj k’amol re li Tijonelil re Melkisedek:
-
Naxpatz’ xk’ab’a’ li Choxahil Yuwa’b’ej, jo’ sa’ jun tij.
-
Naxye naq yoo chi k’anjelak rik’in lix wankil li Tijonelil re Melkisedek.
-
Narosob’tesi ut naxq’axtesi xna’aj li muquk jo’ hilob’aal choq’ re lix tib’el li ani kamenaq.
-
Naxtz’aama naq li na’ajej a’an taawanq chi santob’resinb’il ut chi kolb’il rix toj sa’ li wakliik chi yo’yo (nayeeman a’in ka’ajwi’ wi us xyeeb’al sa’ li na’ajej wankat wi’).
-
Naxpatz’ re lix Choxahil Yuwa’ naq tixk’ojob’eb’ xch’ool li junkab’al, ut naxye li na’leb’ jo’ b’eresinb’il xb’aan li Musiq’ej.
-
Naraqe’ sa’ xk’ab’a’ li Jesukristo.
Wi xk’atman lix tib’el li kamenaq, laj jolominel re li tijonelil tento tixk’oxla ma taa’osob’tesimanq li na’ajej k’uulanb’il wi xchahil li kamenaq.
18.17
Li rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel
Li junjunq chi komon li kub’enaq xha’ ut k’ulub’ej naru naxk’ul jun rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel, sa’ li k’eeb’il wi’ li na’leb’ li nachal rik’in lix Choxahil Yuwa’ (chi’ilmanq Genesis 48:14–16; 49; 2 Nefi 4:3–11).
Li obiisp malaj jun laj tenq’ aj k’ehol na’leb’ li k’eeb’il xtaqlankil naxb’aanu li tz’ilok-ix rik’ineb’ li komon li te’ajoq re xk’ulb’al li rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel. Wi k’ulub’ej li komon, li ani xb’aanunk re li tz’ilok-ix naxkawresi jun recomendacion re xk’ulb’al li rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel. Naxb’aanu a’in rik’in li k’anjeleb’aal Sistema para bendiciones patriarcales sa’ ChurchofJesusChrist.org.
Li ani nak’ehok re li recomendacion re xk’ulb’al li rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel naxk’e reetal naq li komon tz’aqal xna’leb’ re xtawb’al ru xnimal xwankil ut xloq’al li osob’tesink a’an.
18.17.1
Xk’ulb’al rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel
Chirix xk’ulb’al li recomendacion, li komon naxb’oq li yuwa’b’ejil aj k’anjel ut naxxaqab’ xhoonal naq tixk’ul li rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel. Sa’ li kutan xxaqab’, li komon nawulak rik’in li yuwa’b’ejil aj k’anjel rik’in tij, chi tiqto jo’ choq’ re li hilob’aal kutan.
Li junjunq chi rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel a’an junes choq’ re li kristiaan, ut loq’ a’an. Xb’aan a’in, ka’ajwi’ wan aran li kristiaan, ut maare junjunq li komon re li junkab’al naru neke’wan.
Li ani nak’uluk re li rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel aajel ru naq taaroxloq’i raatinul li osob’tesink, naq tixk’oxla li aatin, ut naq taawanq chi k’ulub’ej sa’ lix yu’am re taaruuq tixk’ul li osob’tesink li yeechi’inb’il, sa’ li yu’am a’in ut sa’ li junelik q’e kutan.
Eb’ li komon aajel ru naq ink’a’ te’ril ma juntaq’eet li osob’tesink xe’xk’ul rik’in li rosob’tesinkil jalan, ut aajel ru naq ink’a’ te’xwotz, ka’ajwi’ rik’ineb’ li komon sa’ lix junkab’al li nach’eb’ wan rik’in. Ink’a’ naru naq taayaab’asimanq li rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel sa’eb’ li ch’utam re li Iglees, malaj b’araq chik wankeb’ li te’ab’inq re.