1.

Lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios, ut laa na’aj sa’ li k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al

1.0

Xtikibʼankil

Laa’at b’oqb’ilat chi k’anjelak sa’ Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan. B’antiox aawe naq yookat chi k’anjelak. Laa’at taawosob’tesi lix yu’ameb’ laa komon ut taak’ul xsahil aach’ool naq nakatk’anjelak chi k’eek’o aach’ool.

Li k’anjenel hu a’in tatxtenq’a chixtzolb’al li na’leb’ chirix li k’anjelak jo’ li Kristo, ut tatxtenq’a chixtawb’al ru li k’a’ru teneb’anb’il sa’ aab’een. Tatchaab’ilo’q sa’ laa k’anjel wi nakajayali aak’anjel sa’ li Iglees rik’in lix k’anjel li Dios Yuwa’b’ej ut li Jesukristo, li Ralal. Li ch’ol a’in tatxtenq’a re taawil chi us:

• Lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios re sahil ch’oolejil.

• Li k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al.

• K’a’ru aj-e Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan.

1.1

Lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios re sahil ch’oolejil

Li qaChoxahil Yuwa’ kixk’e li k’uub’anb’il na’leb’ re sahil ch’oolejil re tooruuq chixk’ulb’al chixjunileb’ li rosob’tesihom. Lix k’anjel ut lix loq’al li Dios, a’an “xk’eeb’al chi uxmank lix kolb’al chiru li kamk ut lix yu’am chi junelik li winq” (Moises 1:39). Li kole’k chiru li kamk, a’an naq yo’yooqo chi junelik, chi waklijenaqo chiru li kamk. Li yu’am chi junelik, malaj li taqenaqil loq’al, a’an naq toowanq jo’ chanru li Dios, ut toowanq rik’in a’an chi junelik jo’ junkab’al.

Lix k’anjel ut lix loq’al li Dios

“Xbʼaan naq kʼe reetal, aʼin lin kʼanjel ut lin loqʼal—xkʼeebʼal chi uxmank lix kolbʼal chiru li kamk ut lix yuʼam chi junelik li winq” (Moises 1:39).

Ink’a’ naru naqataw li qakolb’al chiru li kamk ut li qayu’am chi junelik wi ink’a’ tenq’anb’ilo xb’aan li Dios. Sa’ li yu’am a’in, wanko rub’el xwankil li maak ut li kamk, li neke’jachok qu rik’in li qaChoxahil Yuwa’, ut nokohe’xram chi wank jo’ chanru a’an.

Li Jesukristo wan choq’ xch’oolil lix k’uub’anb’il na’leb’ li Dios. Rik’in naq li qaChoxahil Yuwa’ numtajenaq xrahom choq’ qe, kixtaqla li Ralal re qakolb’al chiru li maak ut li kamk rik’in xtojb’al rix li qamaak (chi’ilmanq Jwan 3:16). Sa’ xk’ab’a’ naq li Jesukristo kixtoj rix li qamaak, chiqajunil li yo’lajenaqo sa’ li ruchich’och’ toowakliiq wi’chik chi yo’yo ut taqak’ul qawankil sa’ xb’een li kamk. Sa’ xk’ab’a’ ajwi’ naq kixtoj rix li maak, naru taasaqob’resiiq qu chiru li maak ut taajale’q li qach’ool re taaruuq taqak’ul li yu’am chi junelik ut xtz’aqalil li sahil ch’oolejil.

Re xk’ulb’al li yu’am chi junelik, tento naq “toochalq rik’in li Kristo, ut taatz’aqloq qe qu rik’in” (Moroni 10:32). K’eeb’il li b’oqok a’in re chixjunileb’ li wanjenaqeb’ ut li toj te’wanq sa’ li ruchich’och’. Li qaChoxahil Yuwa’ naraj naq chixjunileb’ li ralal xk’ajol te’xsik’ ru sutq’iik rik’in a’an.

1.2

Li k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al

Naq nokochal rik’in li Kristo ut naqatenq’aheb’ li qas qiitz’in chixb’aanunkil, nokotz’aqon sa’ lix k’anjel li Dios re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al. Li k’anjel a’in wan chi b’eresinb’il xb’aaneb’ li wiib’ xninqal ru taqlahom, a’an xraab’al li Dios ut xraab’aleb’ li qas qiitz’in (chi’ilmanq Mateo 22:37–39). Naqak’ut li qarahom choq’ re li Dios rik’in xpaab’ankileb’ lix taqlahom ut k’anjelak chiruheb’ li ralal xk’ajol (chi’ilmanq Jwan 14:15).

Li k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al nokoxjayali rik’in kaahib’ li teneb’ahom, k’eeb’ileb’ xb’aan li Dios. Wankeb’ chi tusb’il arin.

Li k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al

Nokochal rik’in li Kristo ut nokotenq’an sa’ lix k’anjel li Dios rik’in:

• Xyu’aminkil lix evangelio li Jesukristo.

• Rilb’aleb’ li neke’raj xtenq’ankil.

• Xb’oqb’al chixjunileb’ chixk’ulb’al li evangelio.

• Xk’amb’aleb’ li junkab’al sa’ junajil sa’ li junelik q’e kutan.

Li k’anjenel hu a’in tatxtenq’a chixtawb’aleb’ ru li kaahib’ raqal a’in re lix k’anjel li Dios. Li Santil Musiq’ej tixk’am aab’e naq yookat chixb’aanunkil li teneb’anb’il sa’ aab’een re te’b’aanumanq (chi’ilmanq 2 Nefi 32:5).

1.2.1

Xyu’aminkil lix evangelio li Jesukristo

Xyu’aminkil lix evangelio li Jesukristo naraj naxye:

• Xk’anjelankil li qapaab’aal chirix li Kristo, xjalb’al qak’a’uxl wulaj wulaj, ok sa’ sumwank rik’in li Dios rik’in xk’ulb’aleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al, ut kuyuk toj sa’ roso’jik sa’ xpaab’ankileb’ li sumwank a’an (chi’ilmanq 3.5.1).

• Xtzolb’al ut xk’utb’al lix evangelio li Jesukristo sa’ kab’l ut sa’ li iglees.

• Wank chi kawresinb’il re xtenq’ankil qib’ qajunes ut sa’ qajunkab’al, chi musiq’ejil ut chi tz’ejwalejil.

1.2.2

Rilb’aleb’ li neke’raj xtenq’ankil

Rilb’aleb’ li neke’raj xtenq’ankil naraj naxye:

• K’anjelak chiruheb’ ut rilb’aleb’ li kristiaan, eb’ li junkab’al, ut eb’ li tenamit.

• Xwotzb’al li k’a’ru qe, jo’ ajwi’ li k’a’ru naru naxk’e li Iglees, rik’ineb’ li ani wan rajomeb’ ru.

• Xtenq’ankileb’ li qas qiitz’in re naq te’xtenq’a rib’ xjunes.

1.2.3

Xb’oqb’al chixjunileb’ chixk’ulb’al li evangelio

Xb’oqb’al chixjunileb’ chixk’ulb’al li evangelio naraj naxye:

• Tz’aqonk sa’ lix k’anjeleb’ li misioneer, ut k’anjelak jo’ misioneer.

• Xtenq’ankileb’ li ak’ komon ut li yookeb’ chi sutq’iik sa’ li Iglees chi b’eek sa’ xb’ehil li sumwank.

1.2.4

Xk’amb’aleb’ li junkab’al sa’ junajil choq’ re li junelik q’e kutan

Xk’amb’aleb’ li junkab’al sa’ junajil choq’ re li junelik q’e kutan naraj naxye:

• Ok sa’eb’ li sumwank rik’in xk’ulb’aleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel sa’ li santil ochoch.

• Xtawb’aleb’ li qaxe’ qatoon kamenaqeb’, ut xb’aanunkil li k’ojob’anb’il k’anjel choq’ reheb’ sa’ li santil ochoch, re taaruuq te’ok sa’ sumwank rik’in li Dios.

• Xik sa’ li santil ochoch chi kok’ aj xsa’, wi naru chiqu, re xloq’oninkil li Dios ut re xb’aanunkileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel choq’ reheb’ li ralal xk’ajol.

1.3

K’a’ru aj-e li Iglees

Li Jesukristo kixxaqab’ lix Iglees re xtenq’ankileb’ li kristiaan ut eb’ li junkab’al chixb’aanunkil li k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al (chi’ilmanq Efesios 4:11–13; chi’ilmanq ajwi’ raqal 2.2 sa’ li hu a’in). Re taaruuq taa’uxmanq li choxahil k’anjel a’in, li Iglees ut eb’ li neke’b’eresink re neke’xk’e a’in:

• Lix wankilal ut eb’ lix laawil li tijonelil.

• Eb’ li sumwank ut eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel.

• Li profeetil b’eresink.

• Eb’ li loq’laj hu.

• Li tenq’ sa’ xtzolb’al ut xk’utb’al li evangelio.

• Li qahoonal chi k’anjelak ut chi b’eresink.

• Jun komonil reheb’ aj santil paab’anel.

1.3.1

Lix wankilal ut eb’ lix laawil li tijonelil

Rik’in li tijonelil, li Dios naxk’e chi uxmank li k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al. Li wankilal ut eb’ li laaw li neke’ajman ru re xb’eresinkil lix k’anjel li Dios sa’ li ruchich’och’ ke’k’ojob’aak wi’chik re li profeet aj Jose Smith (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 110:11–16; 112:30; chi’ilmanq ajwi’ 3.1 sa’ li hu a’in). A’aneb’ a’in li laaw k’amb’il xb’aaneb’ laj b’eresinel re li Iglees anajwan. Eb’ a’an neke’xb’oqeb’ ut neke’xk’eheb’ xwankil jalaneb’ chik re te’tenq’anq sa’ lix k’anjel li Dios (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 107:8, 65–67).

1.3.2

Eb’ li sumwank ut eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel

Sa’ lix k’uub’anb’il na’leb’ li qaChoxahil Yuwa’, noko’ok sa’eb’ li sumwank naq naqak’uleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al, jo’ li kub’iha’ (chi’ilmanq Jwan 3:5; chi’ilmanq ajwi’ ch’ol 18 sa’ li hu a’in). Eb’ li sumwank ut li k’ojob’anb’il k’anjel a’in aajeleb’ ru re taaruuq toowanq jo’ chanru li Dios, ut re toosutq’iiq chi wank wi’chik rik’in a’an (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 84:19–22).

1.3.3

Li profeetil b’eresink

Rik’ineb’ lix profeet li sik’b’ileb’ ru, li Dios naxk’utb’esi li yaal ut naxk’eheb’ choxahil b’eresihom ut tijom (chi’ilmanq Amos 3:7; Tzol’leb’ ut Sumwank 1:4). Li b’eresihom a’in nokoxtenq’a chi ok ut chi kanaak sa’ li b’e li nak’amok sa’ li junelik yu’am.

1.3.4

Eb’ li loq’laj hu

Chi b’eresinb’il xb’aaneb’ lix profeet ut eb’ lix apostol li Qaawa’, li Iglees naxk’e ut naxk’uula li raatin li Dios jo’ natawman sa’eb’ li loq’laj hu. Eb’ li loq’laj hu neke’xch’olob’ xyaalal li Kristo, neke’xk’ut lix evangelio, ut nokohe’xtenq’a chixk’anjelankil li qapaab’aal chirix a’an (chi’ilmanq Jakob 7:10–11; Helaman 15:7).

1.3.5

Li tenq’ sa’ xtzolb’al ut xk’utb’al li evangelio

Li Iglees naxtenq’aheb’ li kristiaan ut eb’ li junkab’al sa’ lix teneb’ankileb’ chixtzolb’al li yaalil na’leb’ re li evangelio, ut chixk’utb’aleb’ li yaalil na’leb’ a’an chiruheb’ li komon sa’ lix junkab’aleb’, ut chiru jalaneb’ chik (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 88:77–78, 118; chi’ilmanq ajwi’ 2.2.3 sa’ li hu a’in).

1.3.6

Li qahoonal chi k’anjelak ut chi b’eresink

Rik’in li qab’oqb’al ut li k’a’ru patz’b’il sa’ li Iglees, li Dios naxkanab’eb’ li komon chi k’anjelak ut chi b’eresink. Li Iglees naxk’e jun tusulal re xtenq’ankileb’ li komon li wankeb’ rajom ru, ut re xk’eeb’al xtenq’ankileb’ li qas qiitz’in (chi’ilmanq Mosiah 18:27–29).

1.3.7

Jun komonil reheb’ aj santil paab’anel

Jo’ jun komonil reheb’ aj santil paab’anel, eb’ li komon sa’ li Iglees neke’ch’utla chi kok’ aj xsa’ re xloq’oninkil li Dios ut re xjultikankil li Kolonel, rik’in xk’ulb’al li loq’laj wa’ak (chi’ilmanq Moroni 6:4–6; Tzol’leb’ ut Sumwank 20:77). Eb’ li komon jo’kan ajwi’ neke’ril rib’ ut neke’xtenq’a rib’ chirib’ileb’ rib’ (chi’ilmanq Efesios 2:19).

1.4

Laa na’aj sa’ lix k’anjel li Dios

Jo’ jun aj b’eresinel sa’ li Iglees, b’oqb’ilat chixtzolb’aleb’ ut chixtenq’ankileb’ li ani chi aj-u nakatk’anjelak, naq yookeb’ chi tz’aqonk sa’ li k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al (chi’ilmanq 1.2). Laa’at tento sa’ aab’een xtz’aqob’resinkil ru laa k’anjel, ut “xk’utb’al li raatin li Dios chiruheb’ chi yalb’il anchal aaq’e” (Jakob 1:19). Li k’anjelak rochb’een li Qaawa’ sa’ li rawimq tixk’am chaq xnimla sahil aach’ool (chi’ilmanq Jakob 5:70–72).

Wi ch’olch’o ru aana’leb’ chirix lix k’anjel li Dios, li k’a’ru naxk’e aab’oqb’al chixb’aanunkil, ut k’a’ru aj-e lix Iglees, mas wi’chik tatruuq chixjayalinkil laa k’anjel sa’ xk’amb’aleb’ li aamej rik’in li Kristo. Wi junelik wan sa’ aach’ool li ilom a’in, tatxjayali rik’in li Kolonel ut tatxb’eresi sa’ chixjunil li nakab’aanu jo’ aj b’eresinel sa’ li Iglees.

Il wi’chik chi kok’ aj xsa’ eb’ li na’leb’ sa’ li jun ch’ol a’in. Rik’in tijok, chasik’ chan ru tatruuq chi tenq’ank sa’ xk’eeb’al chi uxmank li rajom li Dios sa’ xyu’ameb’ li ani chi aj-u yookat chi k’anjelak. Li Dios tatxb’eresi rik’in lix hasb’ li Santil Musiq’ej.