13.

Ha’api’ira’a Sābati

13.1

Fā

E tauturu te Ha’api’ira’a Sābati i te fa’atupura’a i te ’ohipa o te fa’aorara’a ’e te fa’ateiteira’a. E ravehia te reira nā roto i te tauturura’a i te mau tamari’i a te Atua ’ia ha’api’i mai ’e ’ia ora i te ’evanelia a Iesu Mesia. Teia tā te feiā fa’atere o te Ha’api’ira’a Sābati, te mau ’orometua, ’e te mau piha ha’api’ira’a e rave :

• Ha’apūai i te fa’aro’o i te Metua i te ao ra ’e ia Iesu Mesia nā roto i te ha’api’ira’a i « te ha’api’ira’a tumu o te bāsileia » (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 88:77).

• Pāturu i te ha’api’ira’a ’e te ’apora’a i te ’evanelia i roto i te ’utuāfare, ’e turuhia e te ’Ēkālekia.

• Tauturu i te mau melo ’ia ha’api’i mai tā te Fa’aora.

13.2

Fa’aterera’a i te Ha’api’ira’a Sābati a te pāroita

13.2.1

Te ’episekōpora’a

Nā te ’episekōpora’a e hi’opo’a i te Ha’api’ira’a Sābati. E fa’ata’a te ’episekōpo i te hō’ē o tōna nā tauturu nō te rave i teie hōpoi’a i raro a’e i tāna arata’ira’a.

E putuputu tāmau teie tauturu ’e te peresideni nō te Ha’api’ira’a Sābati. E paraparau rāua nō ni’a i te mau hina’aro o te Ha’api’ira’a Sābati, te huru nō te fa’atupura’a i tāna fā, ’e te mau hōpoi’a i vauvauhia i roto i te 13.2.2.

13.2.2

Te peresideni nō te Ha’api’ira’a Sābati

13.2.2.1

Te pi’ira’a i te hō’ē peresideni nō te Ha’api’ira’a Sābati

Nā te ’episekōpo e pi’i ’e e fa’ata’a i te hō’ē taea’e tei mau i te autahu’ara’a a Melehizedeka ’ei peresideni nō te Ha’api’ira’a Sābati. E paraparau rāua e pi’i ānei i te mau tauturu. Mai te mea e hina’arohia te mau tauturu, e mai te mea e nava’i te mau tāne nō te tāvini i roto i teie nā ti’ara’a, e nehenehe te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati e ani hō’ē ’aore rā, e piti tauturu. Mai te mea e fāri’i te ’episekōpora’a, e pi’i te hō’ē melo o te ’episekōpora’a ia rāua ’e e fa’ata’a ia rāua.

E vauvau atu te hō’ē melo o te ’episekōpora’a i te mau melo o te peresidenira’a o te Ha’api’ira’a sābati i roto i te purera’a ’ōro’a nō te pāturura’a a te mau melo o te pāroita. Nā te hō’ē melo o te ’episekōpora’a e fa’ata’a ato’a ia rātou.

I roto i te hō’ē pāroita rahi, e nehenehe te ’episekōpora’a e pi’i ’e e fa’ata’a i te hō’ē tāne ’ei pāpa’i parau nō te Ha’api’ira’a Sābati. E nehenehe te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati e ani i te ta’ata tāna e hina’aro e pi’i. E nehenehe te pāpa’i parau e tauturu i te peresidenira’a ’ia hi’opo’a i te mau fa’auera’a ’ohipa ’aore rā, i te taera’a mai o te ta’ata, mai te mea e hina’arohia.

13.2.2.2

Te mau hōpoi’a

Teie te mau hōpoi’a a te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati. Mai te mea e mau tauturu tōna, e tauturu rāua iāna.

• E tāvini i roto i te ’āpo’ora’a pāroita. E tāvini ’oia ’ei (1) melo nō te ’āpo’ora’a ’o tē tauturu i te pāhonora’a i te mau hina’aro i roto i te pāroita ’e e ’imi ho’i i te mau rāve’a ’e ’ei (2) e ti’a nō te Ha’api’ira’a Sābati (hi’o 7.6.1).

• E hi’opo’a i te mau tauto’ora’a nō te ha’amaita’i i te ha’api’ira’a ’e te ’apora’a i te ’evanelia i te fare ’e i te fare purera’a.

• E fa’anaho i te mau piha ha’api’ira’a nō te Ha’api’ira’a Sābati, ma te parau fa’ati’a a te ’episekōpora’a (hi’o 13.3). E ani i te ’episekōpora’a ’ia mā’iti i te mau melo pa’ari ’ia tāvini ’ei mau ’orometua nō te Ha’api’ira’a Sābati.

• E pāturu, e fa’aitoito, ’e e ha’api’i i te mau ’orometua ha’api’i o te Ha’api’ira’a Sābati. E tauturu ia rātou ’ia riro ’ei mau ’orometua ha’api’i ’evanelia maita’i atu ā nā roto i te pe’era’a i te mau parau tumu i roto i te mau pāpa’ira’a mo’a ’e te Ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora. E fa’aitoito ia rātou ’ia tuatāpapa i te Ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora.

• E arata’i i te mau putuputura’a a te ’āpo’ora’a ’orometua ha’api’i mai tei arata’ihia e te ’episekōpo (hi’o Ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora, 3).

• E fa’aitoito i te mau ’orometua ha’api’i ’ia fārerei i te mau melo ’aita e haere mai nei i te piha ha’api’ira’a.

13.2.3

Te mau ’orometua nō te Ha’api’ira’a Sābati

E nehenehe te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati e ani i te mau melo ’ia tāvini ’ei mau ’orometua ha’api’i nō te Ha’api’ira’a Sābati. Mai te mea e fāri’i te ’episekōpora’a, e pi’i te hō’ē melo o te ’episekōpora’a ia rātou ’e e fa’ata’a ia rātou.

E ti’a i te mau ’orometua ha’api’i o te Ha’api’ira’a Sābati ’ia matau maita’i i te mau melo o te piha ha’api’ira’a, tae noa atu ia rātou ’aita e haere mai nei i te piha ha’api’ira’a. E pāturu te mau ’orometua ha’api’i ia rātou i roto i tā rātou mau tauto’ora’a nō te ha’api’i mai ’e nō te ora i te ’evanelia a Iesu Mesia.

Nō te fa’aineine nō te ha’api’i, e fa’a’ohipa te mau ’orometua ha’api’i o te Ha’api’ira’a sābati i te mau pāpa’ira’a mo’a, Mai, pe’e mai—nō te ta’ata hō’ē ’e te ’utuāfare, ’e Mai, pe’e mai—nō te Ha’api’ira’a Sābati. E pe’e rātou i te mau parau tumu i roto i te Ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora ’e te pene 17 o teie buka.

E haere te mau ’orometua ha’api’i o te Ha’api’ira’a Sābati i te mau putuputura’a toru ’āva’e nō te ’āpo’ora’a a te ’orometua ha’api’i (hi’o 17.4).

13.3

Te mau piha ha’api’ira’a nō te Ha’api’ira’a Sābati

E fa’aterehia te mau piha ha’api’ira’a a te Ha’api’ira’a Sābati i te sābati mātāmua ’e te toru o te ’āva’e. E 50 minuti te roa.

Nā roto i te parau fa’ati’a a te ’episekōpora’a, e fa’anaho te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati i te mau piha ha’api’ira’a nā te feiā pa’ari ’e te feiā ’āpī. Mai te mea e mau tauturu tōna, e tauturu rāua iāna.

Te rahira’a o te mau piha ha’api’ira’a, tei te huru ïa o (1) te rahira’a melo i roto i te pāroita ’e (2) te rahira’a ’e te fāito o te mau piha e vai ra. Tei mātarohia, te mau piha ha’api’ira’a na’ina’i e mea ’ōhie a’e nō te mau ta’ata ’ia ’āmui mai ’e ’ia ha’api’i mai. E nehenehe te ’āpo’ora’a pāroita e tauturu i te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati ’ia fa’aoti e hia rahira’a piha Ha’api’ira’a Sābati e fa’anaho.

E ha’amata te feiā ’āpī tamāroa ’e te feiā ’āpī tamāhine i te haere i roto i te piha o te Ha’api’ira’a Sābati nā te feiā ’āpī i te ’ōmuara’a o te 12ra’a o tō rātou matahiti. E nehenehe rātou e ha’amata i te haere i roto i te piha ha’api’ira’a feiā pa’ari ’ia ti’a tō rātou matahiti i te 18.

E fa’anaho te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati i te rahira’a piha ha’api’ira’a feiā ’āpī e tītauhia. E tu’uhia te feiā ’āpī i roto i te mau piha ha’api’ira’a mai te au i tō rātou matahiti. Mai te mea e mea iti roa te feiā ’āpī i roto i te hō’ē pupu matahiti, e nehenehe rātou e ’āmuihia i roto hō’ē piha ha’api’ira’a e tuea i te pupu matahiti. E fa’aea rātou i roto i te reira piha ha’api’ira’a e tae roa atu i te ’āvae Tēnuare nō te matahiti i muri iho.

E tītauhia e piti a’e ta’ata pa’ari i roto i te piha ha’api’ira’a a te feiā ’āpī tāta’itahi. Teie nā ta’ata pa’ari, e nehenehe ïa e piti tāne, e piti vahine, ’aore rā, e nā ta’ata fa’aipoipohia. Nō te pāhono i teie tītaura’a, e ti’a i te mau piha ha’api’ira’a ’ia ’āmuihia.

E ti’a i te mau ta’ata pa’ari ato’a e ha’a ’e te feiā ’āpī, ’ia fāri’i hope roa i te ha’api’ipi’ira’a nō ni’a i te pārurura’a i te mau tamari’i ’e i te feiā ’āpī, i roto hō’ē ’āva’e o tō rātou pāturura’ahia (ProtectingChildren.ChurchofJesusChrist.org). E rave fa’ahou rātou i te reira ha’api’ipi’ira’a i te mau toru matahiti ato’a.

13.3.1

Te mau ’āma’a na’ina’i

I roto i te hō’ē ’āma’a na’ina’i roa, e nehenehe te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati ana’e e fa’atere ’e e riro ’ei ’orometua ha’api’i nō te Ha’api’ira’a Sābati. E ha’api’i ’oia hō’ē piha Ha’api’ira’a Sābati nō te feiā ’āpī ’e te feiā pa’ari pā’āto’a i roto i te ’āma’a.

13.3.2

Te mau piha ha’api’ira’a nō te Ha’api’ira’a Sābati nō te mau pupu ta’a ’ē

Mai te mea e hina’arohia, e nehenehe te peresideni nō te Ha’api’ira’a Sābati e fa’anaho i te mau piha ha’api’ira’a nō te Ha’api’ira’a Sābati nō te mau pupu ta’a ’ē. Te fa’anahora’a ha’api’ira’a nō teie mau piha ha’api’ira’a, ’oia ho’i, Mai, pe’e mai—nō te Ha’api’ira’a Sābati.

Teie te mau pupu e nehenehe e fāna’o i tā rātou iho piha ha’api’ira’a sābati :

• Te feiā ’āpī pa’ari.

• Te mau melo ’aita e paraparau i te reo tumu o te pāroita.

• Te mau melo ’āpī, te mau melo e ho’i fa’ahou mai nei, ’e ’o rātou ’o tē ha’api’i mai nō ni’a i te ’Ēkālesia.

• Te tahi atu mau pupu, mai tei fa’auehia e te ’episekōpo.

13.4

Ha’amaita’ira’a i te ha’api’ira’a mai ’e te ha’api’ira’a atu i roto i te pāroita

E hōpoi’a nā te feiā fa’atere o te pāroita ’ia ha’amaita’i i te ha’api’ira’a mai ’e te ha’api’ira’a atu i roto i tā rātou mau pupu. ’Oia ho’i, te ha’api’ipi’ira’a i te mau ’orometua ha’api’i tei pi’i-’āpī-hia (hi’o Ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora 38). E nehenehe rātou e ani i te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati o te pāroita i te tauturu mai te mea e hina’arohia.

E fa’atupuhia te mau putuputura’a a te ’āpo’ora’a ’orometua ha’api’i i te mau toru ’āva’e ato’a i roto i te pu’e taime ha’api’ira’a e 50 minuti te maoro i te sābati (hi’o 17.4). Tā rātou fā, ’o te tauturura’a ïa ’ia ha’amaita’i i te ha’api’ira’a mai ’e te ha’api’ira’a atu. Ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora ’o te rāve’a tumu ïa nō teie mau putuputura’a.

Nā te ’āpo’ora’a pāroita e ti’a’au ’e e tārena i te mau putuputura’a ’āpo’ora’a ’orometua ha’api’i. E mea mātarohia ē, nā te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati e arata’i i te mau putuputura’a. Terā rā, e nehenehe te ’episekōpora’a e ani i te tahi atu melo ’ia arata’i i te reira.

Nō te mau ha’amāramaramara’a hau atu, ’a hi’o Ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora, 3, ’aore rā teaching.ChurchofJesusChrist.org.

13.5

Ha’amaita’ira’a i te ha’api’ira’a mai ’e te ha’api’ira’a atu i te fare

E hōpoi’a nā te mau metua te ha’api’ira’a i te ’evanelia i tā rātou mau tamari’i. E nehenehe rātou e ani i te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati e tauturu ia rātou ’ia ha’amaita’i atu ā ’ei mau ’orometua ha’api’i.

E nehenehe te ’āpo’ora’a pāroita e fa’anaho i te mau putuputura’a ’āpo’ora’a ’orometua ha’api’i nō te mau metua nō te tauturu ia rātou ’ia ha’amaita’i atu ā i te ha’api’ira’a i te ’evanelia i te fare. Mai te tahi atu mau rurura’a ’āpo’ora’a ’orometua ha’api’i, e tupu te reira i te taime o te piha ha’api’ira’a e 50 minuti i te sābati. Ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora ’o te rāve’a tumu ïa nō teie mau putuputura’a.

13.6

Te feiā fa’atere o te Ha’api’ira’a Sābati o te titi

E fa’ata’a te peresideni titi i te hō’ē o tōna nā tauturu nō te ti’a’au i te Ha’api’ira’a Sābati i roto i te titi. E fa’ata’a ato’a ’oia i te hō’ē melo ’āpo’ora’a teitei ’ia riro ’ei peresideni nō te Ha’api’ira’a Sābati o te titi.

’Ua fa’ata’ahia te mau hōpoi’a a te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati o te titi i roto i te 5.4.1 ’e te 5.4.3. Mai te mea ’ua pi’ihia te mau tauturu, e tauturu rāua iāna.

13.7

Te tahi atu mau arata’ira’a

13.7.1

Te mau melo huma

E ha’apa’o ta’a ’ē te mau ’orometua o te Ha’api’ira’a Sābati i te mau melo huma o te piha ha’api’ira’a. Nō te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a i te ha’api’ira’a i te mau melo huma, ’a hi’o disability.ChurchofJesusChrist.org.

13.7.2

Te pū rāve’a tauturu

I roto i te tahi mau fare purera’a, tē vai ra hō’ē pū rāve’a tauturu (piha vaira’a buka) nō te tauturu i te mau melo ’ia ha’api’i mai ’e ’ia ha’api’i atu i te ’evanelia. Nā te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati e hi’opo’a i te pū rāve’a tauturu. Te mau pāroita e fa’a’ohipa i te hō’ē ā fare purera’a, e fa’a’ohipa ato’a rātou i te hō’ē ā pū rāve’a tauturu. E fa’a’ohipa te mau piha seminaire ’e te institut ’e te mau pū ’ā’amu ’utuāfare ’e te mau pāroita i te hō’ē ā pū rāve’a tauturu.

I roto i te mau fare purera’a tē vai ra te hō’ē pū rāve’a tauturu, e pi’i te mau ’episekōpora’a i te hō’ē ta’ata ha’apa’o i te pū rāve’a tauturu. E nehenehe te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati e hōro’a i te i’oa o te hō’ē ta’ata ’ia pi’ihia. ’Aore rā, e nehenehe te ’episekōpora’a e ani i te hō’ē melo o te peresidenira’a o te Ha’api’ira’a Sābati ’ia riro ’ei ta’ata ha’apa’o. Nā teie ta’ata :

• E fa’anaho ’e e ’atu’atu i te mau rāve’a tauturu.

• E tauturu i te feiā fa’atere, te mau ’orometua ha’api’i, ’e te tahi atu mau melo ’ia fāri’i ’e ’ia fa’a’ohipa i teie mau rāve’a tauturu.

E paraparau te peresideni o te Ha’api’ira’a Sābati i te ta’ata ha’apa’o i te pū rāve’a tauturu nō te fa’aoti ē, e hina’arohia ānei te hō’ē tāpura moni ha’amāu’ara’a matahiti nō te pū rāve’a tauturu. I muri iho, e fa’atae ’oia i te hō’ē anira’a i te ’episekōpora’a.

E ti’a i te ta’ata ha’apa’o i te pū rāve’a tauturu ’ia haere tāmau i te purera’a ’ōro’a i te hepetoma tāta’itahi ’e i te tahi atu mau putuputura’a i te sābati. Mai te mea e tītauhia, e nehenehe te ’episekōpora’a e pi’i i te hō’ē tauturu nō te ta’ata ha’apa’o.

Nō te mau ha’amāramaramara’a hau atu, ’a hi’o ChurchofJesusChrist.org.