“26. Beba ni Kariaia nakon te Tembora,” Aeniboki ni Kabuta: Te Beku n Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira (2024).
“26. Beba ni Kariaia nakon te Tembora,” Aeniboki ni Kabuta.
26.
Beba ni Kariaia nakon te Tembora
26.0
Kabwarabwaraana
Te rin n ana auti te Uea bon te tibwanga ae tabu. Taan kairiiri n te uoote ao titeiki a kaungaia membwa ni kabane bwa a na riai n tau ao ni karekei aia beba ni kariaia nakon te tembora e ngae ngke akea te tembora ae e kaan mangaiia.
A na karaoa aia kabanea ni kona taan kairiiri n te Ekaretia n taraia bwa ni kabane ake a rin n ana auti te Uea a tau nako iai (taraa Taian Areru 24:3–5). Taan kairiiri n te nakoanibonga ake a tia n anganaki te kariaiakaki a kairi intawiu ibukin beba ni kariaia nakon te tembora ao n tiaainai nakoia membwa ake a tia ni kaekai titiraki aika a riai ao a koaua ibukin te intawiu (taraa 26.3 E berita te Uea bwa ngkana a itiaki nanoia naake a rin n Ana auti, ao E na mena ikekei (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 97:15–16).
E riai n iai irouia membwa aia beba ni kariaia ae tuai bane taina ibukin rinia n te tembora. Ataei ake a bwaka iaan te ririki 8 ake a na kabaeaki ma aia karo ke a ira kabaeakiia tariia ao mwaaneia nakoia aia karo a bon aki kainnanoa te beba ni kariaia (taraa 26.4.4).
Te mwakoro aei e katauraoi kaetieti ibukiia taan kairiiri ake a karaoi beba ni kariaia nakon te tembora. Te bitiobi e na reitaki ma ana beretitenti n te titeiki ngkana iai ana titiraki ibukin kanakoan rekomente n te tembora ake aki kaekaaki n te mwakoro aei. E na reitaki te beretitenti n te titeiki ma aia Aobiti te Moan Beretitentii ma taian titiraki.
26.1
Aekakin Beba ni Kariaia nakon te Tembora
Te beba ni kariaia ae tuai bane taina e na angan te membwa te kona n rin n tembora nako. Taan kairiiri n te nakoanibonga a na ataia raoi bwa a reke aia beba ni kariaia ae eti ni kaeti ma aroia. Iai teniua aekakin beba ni kariaia:
-
Beeba ni Kariaia nakon te Tembora ibukiia membwa ake a tuai n entaute. Beeba ni kariaia nakon te tembora aikai bon ti ibukiia membwa ake a tuai n entaute ake a na kabaeaki nakoia aia karo ke karaoakin bonomwi ni bwabetito ao ni kamatoaaki. A na karaoaki rinanon te Leader and Clerk Resources (LCR). Ibukin rongorongona riki, taraa 26.4
-
Beeba ni kariaia n te tembora ibukin otenanti ibukiia ake a maiu. Beba ni kariaia aikai bon tii ibukiia membwa are a na karekea aia entaumente ke a na kabaeaki ma kainnabaia. A kona n reke ma te boki ni kariaia 2. Te beeba ni kariaia ibukin otenanti ibukiia ake a maiu e kanimwaki ma beeba ni kariaia nakon te tembora ibukiia membwa ake a tia n entaute (ae kabwarabwaraaki inano). Te tembora e taui rekomente n otenanti aika a maiu ngkana e karaoaki te otenanti. Te membwa e taua te beba ni kariaia ae taneiai te aba iai ao e kabongana ngkana e okira te tembora.
-
Beeba ni kariaia nakon te tembora ibukiia membwa ake a tia n entaute. Beba ni kariaia aikai bon ibukiia membwa ake a kaman entaaute mai imwaaina. A kanakoaki rinanon LCR. A na anga te kariaia nakon te membwa bwa a na irii waakin otenanti ni kabane n te tembora ibukiia ake a tia ni mate. E na kabonganaki naba ngkana e a kabaeaki te membwa nakoia kaaro ke ataei aika maiu ao ake a tia ni mate. Ibukin rongorongona riki, taraa 26.3.
26.2
Kamanoan Beba ni Kariaia nakon te Tembora
26.2.1
Taan Kairii n Nakoanibonga A Kamanoi Beeba ni Kariaia nakon te Tembora
Taan kariiri n te nakoanibonga ake a tia ni kariaiakaki bwa a na anganaki booki ibukin beba ni kariaia nakon te tembora a riai ni kamanoi raoi. Bon akea riki temanna ae a na kona n roko iai. Ngkana te Ekaretia e kabooui booki ibukin beba ni kariaia nakon te tembora, taan kairiiri a na karenakoi booki ake a bane taia.
Taan kairiiri n te nakoanibonga a na taraia raoi bwa aomata ake akea kariaiakaia a na aki nori rongorongon te beebwa ni kariaia ibukin te tembora inanon LCR.
26.2.2
Beba ni kariaia Aika Bua ke A Iraeaki
E riai te bitiobi n tuangia membwa bwa a na kaongoa n te tai ae waekoa ngkana e bua ke e kimoaki te beba ni kariaia. Teuanne ke te kauntira are e a tia ni katabeaki ke te kiraaka e na kabongana te LCR ni kamaunaa te beeba ni kariaia n te tai ae waekoa. Ngkana e aki tauraoi te tititem aei, e na reitaki te bitiobi ma aobitin te tembora bwa e na kamaunaa te beba ni kariaia.
I mwiina e na karaoa te intawiu te bitiobi ke te kauntira are e a tia ni mwiokoaki ibukin te beeba ni kariaia nakon te tembora ma te membwa. Ngkana e tau te membwa, e kona ni manga boretiia te rekomente ke ni karekea teuana ae boou te bitiobi ke te kauntira are e a tia ni mwiokoaki.
26.2.3
Naake Iai Aia Beba ni Kariaia Ake A Aki Maiuakin Kainibaire Ibukin te Kororaoi
Ngkana e taku te bitiobi bwa te membwa ae iai ana beba ni kariaia e aaki maiuakin kainibaire ibukin te kororaoi (taraa 26.3), e na anaa te beba ni kariaia anne mairoun te membwa n te tai ae waekoa. E na kabongana te LCR ni kamaunaa te beeba ni kariaia. Ngkana e aki tauraoi te tititem aei, e na reitaki te bitiobi ma aobitin te tembora bwa e na kamaunaa te beba ni kariaia.
26.3
Kainibaire ni Kabuta Ibukin Karaoan Beba ni Kariaia Nakon te Tembora
A kairi intawiu taan kairiiri n te nakoanibonga are a tia n anganaki te kariaiakaki i mwaain ae reke ana beeba ni kariaia nakon te tembora te membwa. Kaetieti a mena i nanon LCR. A riai taan kairiiri n te nakoanibonga ni karaoa te beba ni kariaia tii ngkana e kaekai titiraki aika a tau te membwa ibukin te beba ni kariaia nakon te tembora.
Intawiu ibukin te beba ni kariaia nakon te tembora a anganiia membwa te kariaia ni kaotia nakoia bwa iai aia kakoaua ao a kataia n ongeaaba n ana tua te Atua ao n Iriira Ana burabeti. A na kamatoa naba taan kairiiri n te nakoanibonga, rinanon te intawiu, bwa e tau te membwa. Taraa 26.3.3 ibukin rongorongona riki tabeua iaon karaoan intawiiu n te beeba ni kariaia nakon te tembora.
Inanon taian titeiki, te membwa n te beretitentii n te titeiki ke te kiraaka n te tieiki e na kabooua te beeba ni kariaia nakon te tembora n te LCR imwiin karaoana. Inanon taian mwakoro, te membwa n te beretitentii n te mition ke te kiraaka n te mition e na kaotia ae e a kona ni kabonganaaki te beba ni kariaia. Beeba ni kariaia ibukin bonomwi ni bwabetito ao te kamatoaaki a kaotaki ae a mwakuri ngke a boreetiaki iroun te membwa n te bitiobiriki ke te beretitenti n te mwaanga. E na kabongana te LCR bwa e na boreetia kaobiin te beeba ni kariaia.
26.3.1
Intawiu ibukin Beba ni Kariaia nakon te Tembora n Uoote ao Mwaanga
N te uoote, te bitiobi ke te kauntira are e katabeaki e kaira te intawiu ibukin beba ni kariaia nakon te tembora ao n tiaainai beba ni kariaia ibukiia naake a tau. N te mwaanga, bon tii te beretitenti n te mwaanga ae kaira te intawiu ibukin te beba ni kariaia nakon te tembora ao e tiainai beba ni kariaia.
N te uoote, te biitobi e intawaiu ma membwa ake a:
Ni keiti aika kataweaki ngkana akea te bitiobi, e na kona ni kariaia temanna ana kauntira ni kairi intawiu aikai.
Ni uoote aika a bubura ibukiia kairake n ikawaki aika a tuai ni iein, a na kona Bitiobi n anga aia kariaia nakoia kauntira ake a mwaatai ni kairi intawiu aikai.
Imwain kanakoan te beeba ni kariaia n aron kangaanga akana koreaki ieta, e na rinanon aia rekooti membwa te bitiobi ni kakoaua bwa e aki taekinaki te totoko ni boaaki n ana membwatibu rekooti n te Ekaretia. Ibukiia membwa ake a reke oin aia entaumente ke a tia ni kabaeaki nakoia buia, e na kakoaua naba:
-
Ana bwabetito ao kamatoan te aomata a tauaki mwiia iaon te membwatibu rekooti.
-
Taari mwaane a tia ni karekea te Nakoanibonga ae te Merekitereka.
N tabetai, bongin namwakina ibukin ana bwabetito te membwa ao kamatoana ke katabuana nakon te Merekitereka a tuai tauaki mwiia. Ni waaki aikai, a riai otenanti ni kakoauaaki ao n tauaki mwiia, ni butimwaeaki, ke ni manga karaoaki (taraa 38.2.6).
Imwiin te intawiu mairoun temanna te membwa man te bitiobiriki ke te beretitenti n te mwaanga, te membwa n te beretitentii n te titeiki e na intawiuniia membwa ake a maeka n te titeiki. E tiainaa aia beba ni kariaia naake a tau. Temanna te membwa n te beretitentii n te mition e na kaira te kauoua n intawiu ibukiia membwa ake a maeka n te mwakoro. E na tiainaa naba aia beba ni kariaia naake a tau. Te beretitenti n te mwakoro e aki intawiuniia membwa ibukin te beba ni kariaia nakon te tembora ti ngkana e kariaiakaki mairoun te Moan Beretitentii.
Te beretitenti n te titeiki ke n te mition e na intawiniia membwa ake:
-
A karekea oin aia entaumente.
-
A tia ni kabaeaki ma kainabaia.
Ngkana e aki tauraoi te beretitenti n te titeiki, e kona n anga te kariaia nakon ana kauntira bwa e na karaoi intawiu aikai.
Te beretitenti n te mition e kona n anga te kariaia nakon ana kauntira bwa e na kaira te intawiiu n aron kainnanoakina.
Ni uoote aika a bubura ibukiia kairake n ikawaki aika a tuai ni iein, a na kona Bitiobi n anga aia kariaia nakoia kauntira ni kairi intawiu aikai.
26.3.2
Intawiu ibukin Beba ni Kariaia nakon te Tembora n Aono aika a Tionako
Tabeman membwa a maeka n taabo aika e na karika te kabanemwane n te mwamwananga ke e rang kangaanga te kaitibo ma te membwa n te titeiki ke te beretitentii n te mition. N kangaanga aikai, e na kona te beretitenti n te tembora n intawiu ma te aomata ao n tiainaa te beeba ni kariaia. Imwaain karaoan te intawiu, e maroroakinna ma te beretitenti n te titeiki ke beretitenti n te mition. Te bitiobi, te kauntira ae iai irouna te kariaiakaki, ke te beretitenti n te mwaanga a riai ni kaman tia n intawiu ma te membwa ao n tiainaa te rekomente.
Te kaetieti aei e kaineti naba nakoia membwa n te tanga ni buaka ake a mena n aono aika a tionako. A riai moa n intawiunaki iroun te bitiobi are n aia uoote ni mweengaia ke te iunite are e boutoka aia beku n te tabo are a kamaekaaki iai.
26.3.3
Karaoan te Intawiu ibukin te Beeba ni Kariaia nakon te Tembora
Te tembora bon Ana auti te Uea. Te rinnako inanon te tembora ao n ibuobuoki ni karaoan otenanti ikekei bon te tai ae tabu aika a kona n reke iai. Bwaai aikai a kawakinaki ti nakoia naake a tauraoi tamneia ao ni kekeiaki ni maiuakin ana kainibaire te Uea, are e baireaki irouia taan kairiri ake iai te kariaiakaki irouia n te Nakoanibonga.
Ni karaoan nanon aei, taan kairiiri n te nakoanibonga a intawiuna te membwa ni kabonganai titiraki aika oti inano. Aki riai taan kairiiri ni karin ke ni kanakoi bwaai aika a kainnanoaki. E ngae n anne, a kona ni bitii titiraki nakon aia ririki ao aroaroia membwa.
N tabetai iai aia titiraki membwa n tain te intawiu ibukin te beba ni kariaia nakon te tembora. E na kona ni kabwarabwara te tia kairiiri moan reirei n te euangkerio. E kona naba ni buokiia membwa ni kamatataia ibukin titiraki iaon beba ni kariaia nakon te tembora ngkana e kainnanoaki. E ngae n anne, e na riai n aki kaoti ana koaua aika a onoti rongorongona ke ana rairairi n ana reirei te Ekaretia ke ana tua.
A riai beba ni kariaia nakon te tembora n aki kataweaki. A riai n onoti. E ngae n anne, e kona te aomata are e intawiunaki ni kaoa kainabana, ana karo, ke temanna te ikawai bwa e na raonna.
26.3.3.1
Titiraki n Intawiu Ibukin te Beeba ni Kariaia nakon te Tembora
-
Iai am onimaki inanom ao am koaua iroun te Atua, te Tama ae Akea Tokina; Natina, Iesu Kristo; ao te Tamnei ae Raoiroi?
-
Iai am koaua ibukin Ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo ao n Ana beku ngkai am Tia Kamaiu ao te Tia Kabooira?
-
Iai am koaua ibukin Kaokan ana euangkerio Iesu Kristo?
-
Ko kamatoa te Beretitenti n ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira bwa te burabeti, te tia mamata, te tia karekei kaotioti ao bon tii ngaia te aomata i aon te aonaaba ae e kariaiakaki ni kamwakuri kiingin te nakoanibonga ni kabane?
Ko kamatoaia kaain te Moan Beretitentii ao te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman bwa burabeti, taan mamata, ao taan karekei kaotioti?
Ko kamatoaia Mataniwi ni Kabuta ake tabeman ao mataniwi n te tabo n te Ekaretia?
-
E a tia te Uea n taekinna bwa bwaai nako ana bane ni “karaoaki n te itiaki” i Matana (Doctrine and Covenants 42:41).
Ko kekeiaki ibukin ataakin te itiaki n am iango ao n anuam?
Ko kawakina tuan te itiaki?
-
Ko iriira ana reirei ana Ekaretia Iesu Kristo n anuam aika aki noraki ao aika noraki ma am utu ao tabeman?
-
Ko boutokai ao ni kaungai taian reirei, mwakuri, ke koaua aika a kaitara ma ake n ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira?
-
Ko kekeiaki ni kawakina te bong ae te Tabati n tabuia, ni mweengam ao n te taromauri, ni kaekaei am bootaki, ni katauraoiko nakon ao ni kororaoi n anaa te toa; ao ni maiuakina maium ni kabooraoia ma tuua ao tuan te euangkerio?
-
Ko kekeiaki bwa ko na kokoaua ni bwaai ni kabane aika ko karaoi?
-
Ko kakabwaka am kabwianibwai n ae e bwanin?
Ibukiia membwa ake a ukora te beeba ni kariaia ni karaoi oneanimwi ni bwabetito ao kamatoa: Ko tauraoi ni ongeaba n tuan te kabwaka kabwianibwai?
-
Ko mataata ao n ongotaeka nakon Tuan te Mauri?
-
Iai katabeam n te mwane ke bwaai riki tabeua nakon kaainabam mai mwaina ke nakoia natim?
Ngkana iai, ko teimatoa ni kakoroi nanon katabeam akanne?
-
Ko kawakina te berita are ko karaoia n te tembora, ni ikotaki ma kabonganaan te kamenti n te tembora n aron are e taekinaki n te entaumente? (Wareka “Bwainakin te Kamenti n te Tembora” ae oti inano nakoia membwa n tatabemaniia nako.)
-
Iai am bure aika a kakaiaki inanon maium ae ko riai ni kaitiaki ma mataniwi n te nakoanibonga bwa mwakoron am rairannano?
-
N am iango ko tau n rin n ana auti te Uea ao ni karaoi otenanti n te tembora?
26.3.3.2
Bwainakin te Kamenti n te Tembora
Te kamenti n te tembora bon te kauring ibukin berita aika tabu ake a karaoaki inanon te tembora ao, ngkana a bwainaki raoi inanon maium, e na riki bwa kamanoam ni kaitarai kabwakabwaka ao mwakuri aika buakaka. E na riai ni bwainaki te kaamenti iaan te kunnikai are mai itinaniku. E aki riai ni buutaki ibukin takakaro ke waaki nako ake a kona ni karaoaki ao ni bwainaki iai kunikain te tembora, ao e riai n aki manga karaoaki teina ae boou ni kaangaraoaki ma teini kunikai aika mwaiti aroia. Membwa ake a tia n entaute a riai n ukera ana kairiiri te Tamnei ae Raoiroi ni kaekai oin aia titiraki ibukin kabonganaakin te kamenti.
Bon te tibwanga ae tabu ni bwainakin te kamenti ao karaoakina bon kaotan nanom ae korakora ni kan ira am Tia Kamaiu Iesu Kristo.
Ngkana iai aia titiraki membwa ibukin bwainakin te kamentI, kanakoia nakon 38.5.5.
26.3.3.3
Kawaina riki Tabeua
Te tia kairiiri n te nakoanibonga e kamatata nakon te membwa kainnanoan kamanoan ana rekomente teuanne ke neienne. E na aki kona n tangoaki iroun temanna ao e na ribootinaki n te tai ae waekoa nakon are e kanakoa ngkana e bua ke e kimoaaki.
26.4
Kanakoan Beeba ni Kariaia nakon te Tembora nakoia Membwa aika Tuai Entaute
26.4.1
Kainibaire ni Kabuta
N te uoote, te bitiobi ke te kauntira are e katabeaki e na intawiuniia membwa aika tuai entaute ibukin beeba ni kariaia nakon te tembora. N te mwaanga, bon tii te beretitenti n te mwaanga ae kaira te intawiu ibukin beba ni kariaia nakon te tembora. Te tia kairiiri e na toumwiin kainibaire ake n 26.3. E na karaoi beeba ni kariaia ngkana e tau te aomata.
Beeba ni kariaia nakon tembora ana karaoaki nakoia membwa aika a tuai n entaute n aron aikai:
-
Ibukiia membwa ake a bwaka aia ririki 11 ao iaona ake a na bwabetito ao ma ni kamatoaki ibukiia maate. (Ataeinnaine ao ataeinimwaane ake a tia ni katabuaki a tau n anaganaki te kariaiakaki ibukin te beeba ni kariaia nakon te tembora ni moa man moan Tianuare n te ririki are a koro iai 12 aia ririki.)
-
Ibukiia membwa aika 8 nakon 20 aia ririki ni maiu bwa a na kabaeaki ma aia karo. Ataei aika iaan 8 te ririki a aki kainnanoa te beba ni kariaia ngkana a na kabeaki ma aia karo (see 26.4.4).
-
Ibukiia membwa man 8 nakon 20 aia ririki bwa a na kakoauai kabaeakiia tariia ao mwaaneia, tariia ao ai mwaaneia aika mairouia aia karo, ke tariia ao mwaaneia aika itera ma aia karo.
Membwa ake a kaman tia n entaute aki anganaki te beba ni kariaia are e kabwarabwaraaki inanon te tiekition aei.
Te membwa te mwaane n te Ekaretia are e a bon tau rorona n taua te nakoanibonga e riai ni katabuaki nakon te nakoanibonga imwaain ae e reke ana beeba ni kariaia.
Ni kanakoan te beeba ni kariaia nakon tembora, temanna man te bitiobiriki ke te beretitenti n te mwaanga e na intawiu ma te aomata n tii ngaia. E ngae n anne, te aomata e kona ni kaoia ana karo ke te ikawai temanna bwa e na iri.
26.4.2
Beeba ni Kariaia Ibukiia Membwa Aika Tibwa Bwabetitoaki
Te bitiobi e intawiuniia membwa ake a boou ake a roko n te ririki ae bon tau n reke irouia te beeba ni kariaia ibukin tii te bonomwi ni bwabetito ao n kamatoaaki. E na karaoa te intawiu aio n aki maan imwiin kamatoaakin te membwa, ni bon arona imwiin teuana te wiiki (taraa 26.4.1). Ibukiia mwaane, te intawiu aio e na riki naba bwa mwakoron te intawiu ibukin karekean te Nakoanibonga ae te Aaron. Mwaane aika membwa n te Ekaretia a riai ni katabuaki nakon aobitin te nakoanibonga i mwaain reken ana beeba ni kariaia nakon te tembora.
Membwa ikawai aika a tau a kona ni karekei oin aia entaumente teuana te ririki ae bwanin imwiin kamatoakiia bwa kaain te Ekaretia (taraa 27.2.1.1).
26.4.3
Beeba ni Kariaia nakon te Tembora Ibukin tii Onomwi ni Bwabetito ao Kamatoaaki
Beeba ni kariaia nakon te tembora a bon tii katauaki ibukin te bonomwi ni bwabetito ao kamatoaaki e tii kabonganaaki ibukin te kantaninga anne. Beeba ni Kariaia aikai a boreetiaki ni kabonganaakin te LCR. A tii kainnanoa ana tiaaina te membwa ao kaain te bitiobiriki ke te beretitenti n te mwaanga.
Rongorongo ibukin karekean tain te bwabetito ao te kamatoa ibukiia maate, taraa 28.2.1.
26.4.4
Beeba ni Kariaia nakon te Tembora Ibukin Kabaeakiia Ataei Aika Uarereke nakoia Kaaro
Membwa aika aia ririki 8 nakon 20 aika tuai entaute a na karekei beeba ni kariaia nakon te tembora n ira te kabaebae n aron aikai:
-
Ni kabaeaki nakoia aia karo
-
Ni mataku ni kabaeakiia tariia ma mwaaneia, tariia ao mwaaneia kauaei, ke tariia ma mwaaneia bwa titebo tamaia ke titebo tinaia irouia aia karo
Naake a karaoaki aia beeba ni kariaia n iri waaki ni kabaebae a intawiunaki iroun temanna kaain te bitiobirikii ke beretitenti n te mwaanga. A intawiunaki naba iroun temanna kaain te titeiki ke te beretitentii n te mition.
Temanna kaain te bitiobiriki ke te beretitenti n te mwaanga e na boreeti beeba ni kariaia ni kabongana LCR. Beeba ni kariaia nakon te tembora ibukin te kabaebae a na kona n anganaki ataei n tatabemania nako ke te kurubu n ataei inanon te utu naba anne. Te rekomente naba anne e na kona ni kabonganaki ni karinanaki araia ataei ake a kabaeaki ao ataei ake a roko ni mataku.
Ataei aika bwaka iaan 8 te ririki a aki kainnanoa te beba ni kariaia ngkana a na kabeaki ma aia karo. Ke tao ni kainnanoa te beba ni kariaia ni mataku ni kabaeakia taria ma mwaaneia, taria ao mwaaneia kauaei, ke tariia ma mwaaneia bwa titebo tamaia ke titebo tinaia irouia aia karo.
Membwa ake 21 aia ririki ke iaona riki a kona ni kabaeaki ma aia karo ke ni kakoauaa tii ngkana (1) a tia n entaaute ao (2) iai aia beba ni kariaia ae e tuai bane taina.
Taraa 27.4.4 ao 38.4.2 ibukin taian kaetieti riki iaon mataku n taian kabaebae ao te kabaeaki nakoia kaaro.
26.5
Kanakoan Beeba ni Kariaia nakon te Tembora ni Kangaanga aika Onoti
26.5.1
Membwa Ake A Karekei Oin Aia Entaunmente
Kaetieti ibukin karekean te beeba ni kariaia nakon te aomata are e na karekea teuanne ke neienne ana entaumente i bon irouna a katauraoaki inanon boki 2 n te beeba ni kariaia nakon te tembora. Membwa aika tau ake a tangira oin aia entaumente a kona ni karaoia ngkana a bane n iri nanon bwaai aikai:
-
E riai n tia n koro 18 aia ririki.
-
A tia ni kabwanina ke aikoa manga kaea te reirei ae rietata, kauarinan n reirei, ke ae ti tearona.
-
E a bane teuana te ririki ae bwanin imwin te tai are a kamatoaaki iai.
-
Iai nanoia ni kan karekea ao ni karinei berita n te tembora ni maiuia ae bwanin.
N raonaki ma anne, e riai te mwaane are iai irouna te Nakoanibonga ae te Merekitereka ni karekea ana entaumente. Ibukin rongorongoia membwa ake a katauraoi ibukin reken oin aia entaumente, taraa 25.2.8. Ibukin rongorongona bwa antai ae e na reke ana entaumente, taraa 27.2.1.
26.5.2
Membwa Aika Tibwa Bwabetitoaki
Membwa ikawai aika a tau a kona ni karekei oin aia entaumente teuana te ririki ae bwanin imwiin kamatoakiia bwa kaain te Ekaretia (taraa 27.2.1.1). Taan kairiiri n te nakoanibonga a na kakoaua raoi bwa bongin te namwakaina are e reke iai ana entaumente te membwa bon teuana te ririki ae bwanin imwiin bongin te namwakaina are e kamatoaki iai teuanne ke neienne, tiaki bongin namwakaina are e bwabetitoaki iai. Ti te Moan Beretitentii ae a kona n anga te kariaia ngkana e na aki iraki te tua anne.
Membwa aika boou ake a tau a riai ni karaoaki aia beeba ni kariaia nakon te tembora n karaoa tii te bonomwi ni bwabetito ao te kamatoaaki (taraa 26.4.2).
26.5.3
Mitinare Kairake ake a Oki man aia Mwakuri ae Raroanako man Mweengaia
I mwaain banen ana tai te mitinare ae kairake are e beku n te tabo ae raroanako ma mweengana, e na kaira te intawaiu te beretitenti n te mition ibukin te beeba ni kariaia nakon te tembora. Ngkana e tau te mitinare, e na karaoa ana beba ni kariaia. Te beretitenti n te mition e na korea bongin namwakaina ao ni kamwakura te beba ni kariaia bwa e na bane taina teniua namwakaina imwin rokon te mitinare ni mweengana.
Te bitiobi e intawiuniia mitinare ake a bane aia tai ni manga karaoa aia beba ni kariaia nakon te tembora ae boou ni kaniia tokin te teniua n namwakaina are e na bane iai taina. Ni keiti aika kataweaki ngkana akea te bitiobi, e na kona ni kariaia temanna ana kauntira ni kairi intawiu aikai.
Ni uoote aika a bubura ibukiia kairake n ikawaki aika a tuai ni iein, a na kona Bitiobi n anga aia kariaia nakoia kauntira ake a mwaatai ni kairi intawiu aikai.
Mitinare ake a bane aia tai ngkanne a na kawara temanna kaain te beretitentii n te titeiki ibukin karaoan ana intawiu ibukin ana beeba ni kariaia nakon te tembora.
Inanon intawiu aikai ibukin beba ni kariaia nakon te tembora, te bitiobi ao temanna kaain te beretitentii n te titeiki e na maroroakin reirei ake a taekinaki n ana kabanea n intawiu te mitinare (taraa 24.8.2). A maroroakina rikiraken te mitinare, mweeraoina, ao nakoana n te Ekaretia. A kaunga naba teuanne ke neienne n reitinako inanon maiuna n reitinako n rikirake ni maiun tamneina ao ana mwakuri n ibuobuoki.
Ngkana akea nakoan te mitinare ae bane ana tai aei n te Ekaretia, a na kakoaua te bitiobi ao te beretitenti n te titeiki bwa e na anganaki te wewete. Mitinare ake a bane aia tai a kona n anganaki te kariaia bwa a na beku bwa taan mwakuri ibukin otenanti n te tembora ke taan ibuobuoki ngkana iai te tembora ae kaan (taraa 25.5).
26.5.4
Membwa Ake a Tia n Aki Maeka n te Uoote Tao Teuana te Ririki
Ngkana e aki maeka te membwa n te uoote naba anne n reitinako tao nakon teuana te ririki , te bitiobi e na rinanoa ana rekooti te membwa ni kakoaua raoi bwa e aki taekinaki tianakin ao taian totoko n te membwatibu rekooti n te Ekaretia.
Te bitiobi ke te kauntira are e katabeaki e na reitaki ma te bitiobi are mai imwaaina imwaain karaoan te intawiu ibukin te beba ni kariaia nakon te tembora. Ngkana te kauntira e ataia bwa iai te rongorongo ae kainaki, e na motika te marooro. E tuanga ana bitiobi bwa e na reitaki ma te bitiobi are mai imwaaina imwaain te intawiu.
26.5.5
Imwiin te Raure, Te Maenako, ke te Kamaunaaki
Te bitiobi ao te beretitenti n te titeiki a na bae n namakina ae a na intawiuna te membwa are e a tia n raure ke a tia ni maenako iaan te tua ke e a tia ni kamaunaai ana mare n te kabanea n tai are e reke iai ana beba ni kariaia nakon te tembora. N tain te intawiu aei, a buoka ni kakorakora maiun tamnein te membwa. A kakoaua naba bwa te membwa e teimatoa n tau ibukin te tembora.
26.5.6
Membwa Ake iai aia Utu ni Kaan ake a Kaitara te Ekaretia ke a Kaaini Kurubu ake a Kitana te Koaua
Bitiobi ao aia kauntira a riai n rangi ni kakauongo nakon aia namakin ngkana a karaoi beba ni kariaia nakoia membwa ake aia utu ni kaan a kaitaraa te Ekaretia ke a kaaini kurubu ake a kitana te koaua. Membwa inanon aro aikai a riai n aki reke aia namakin are e aki kona n reke aia beba ni kariaia nakon te tembora ibukin irekerekeia ma kaain aia utu aikai. A riai ni kaungaaki bwa a na kateimatoa te reitaki n tangira ma aia utu ni kaan. E na kona ni karaoaki aia beba ni kariaia nakon te tembora ngkana a bane ni kaekai raoi taian titiraki akana inanon te beba ni kariaia ma te nano ni koaua.
26.5.7
Membwa Ake a Ataaki ni Kan Riki ni Mwaane ke n Aine
Membwa ake a tau ake a kinaaki bwa aomata ake a biiti aroia ni kan riki bwa mwaane ke aine ma aki karaoa te korokoro, bwain aoraki, ke ni bitiia nakon bon oin rikiia are ngke a moan bungiaki e kona n reke aia beeba ni kariaia nakon te tembora ao otenanti.
Otenanti n te tembora a butimwaeaki ni kaineti nakon moan rikin te aomata ngke e bungiaki. Ibukin aei, membwa akana imwiina a na aki reke aia beeba ni kariaia nakon te tembora, n raonaki ma te beeba ni kariaia ibukin te bonomwi ni bwabetito ao kamatoaaki:
-
Membwa ake a tia ni katabwanina ke ni karekea te korokoro ke irekereke ma bwain aoraki ni kataia ni bitiia man oin rikiaia ni mwaane ke aine ngke a bungiaki
-
Membwa ake a tia ni katabwanina ke a karekea te reitaki ni bitii aroia man oin rikiaia ni mwaane ke aine ngke a bungiaki. (Te oneaki ni bitia e nanonaki raoi ni karaoan arom ngkoe n riki bwa temanna ae tiaki rikiam ngke ko bungiaki.)
Membwa ake a bitiia n okira aron rikiaia ni mwaane ke aine ngke a bungiaki ao bon tau ao a kawakin ana tua te Atua a kona ni karekea te rekomente n te tembora.
Te beretitenti n te titeiki e riai ni marooro ma te Beretitenti n te Aono n rinanoa aroia n tatabeman ma te namakin ni koaua ao Aron ana tangira Kristo (taraa 38.6.23 ao 38.7.7).
26.5.8
Membwa Ake A Tia Ni Karaoa te Bure Ae Kakaiaki
Te membwa are e a tia ni karaoa te bure ae kakaiakaki e na aki kona ni karekea te beba ni kariaia nakon te tembora ni karokoa e a tia neienne ke teuanne n raira nanoia (taraa 32.6). Te tai n tataninga imarenan te bure ae karaoaki ao karaoan te kariaia bon taben ke ana babaire te bitiobi ao te beretitenti n te titeiki. E riai n tau kakoauana raoi bwa e a tia te aomata n raira nanona ma te koaua.
26.5.9
Membwa Ake a Tia ni Manga Kaokaki imwiin Butakin ke Kamaunaakin aia Membwatibu
26.5.9.1
Membwa Ake A Tuai n Entaunte Mai Imwaaina
Imwiin manga kaokana man te bwabetito ao te kamatoaaki te membwa are e tuai n entaute mai imwaaina, te bitiobi e na intawiuna teuanne ke neienne ni karekea ana beeba ni kariaia nakon te tembora ibukin te onomwi ni bwabetito ao kamatoaaki (taraa 26.4.2). Te intawiu aei e karaoaki inanon teuana te wiiki n tain kamatoaakin te membwa. Mwaane aika membwa n te Ekaretia a riai ni katabuaki nakon te nakoa n te nakoanibonga imwaain reken aia beeba ni kariaia nakon te tembora.
Membwa aikai aki konaa ni karekeaki aia beba ni kariaia ibukin karekean aia entaumente ni karokoa e bane teuana te ririki imwiin te tai are a manga oki iai nakon te Ekaretia man te bwabetito ao te kamatoaki.
26.5.9.2
Membwa Ake a Kaman Entaute
Aki kona membwa aikai n anganaki aia beba ni kariaia, n ikotaki ma beba ni kariaia ae katauaki taina, ni karokoa a manga kaokaki aia kakabwaia man te tembora rinanon te otenanti ni kaokan kakabwaia (taraa 32.17.2). Ngkana a kaokaki aia kakabwaia, a kona ni karaoaki aia beeba ni kariaia nakon te tembora ibukiia membwa aika tia n entaute.