te tabo ni bwabetito

28.

Otenanti n te Tembora ibukiia Maate

28.0

Kabwarabwaraana

Katiteuanakin te utu ibukin te maiu ae akea tokina bon mwakoron te mwakuri mairoun te Atua n te kamaiuaki ao te karietataaki (taraa 1.2). Otenanti ake a karaoaki n te tembora e karekea ikotakiia utu nakon te maiu ae akea tokina ao n namakina te kukurei ae bwanin i matan te Atua.

Ibukin okiran Tamara are i Karawa irouia Natina, a riai n rairi nanoia n tatabemaniia nako, ao n tauraoi ni butimaai otenanti ni kamaiu ao ni karietataaki, ao ni karinei berita ake a irekereke ma otenanti nako. Te otenanti n te kamaiuaki ao te karietataaki bon:

• Te Bwabetito.

• Te Kamatoaki ao ana bwaintangira te Tamnei ae Raoiroi.

• Karekean te Nakoanibonga ae te Merekitereka ao te katabuaki nakon te aobiti (ibukiia mwaane).

• Te entaumente n te tembora (ni ikotaki ma karaoan te moan waaki).

• Te kabaeaki n te tembora.

E ataia Tamara are i Karawa ae angiia Natina a na aki reke nakoia otenanti aikai inanon maiuia n te aonnaba aei. E katauraoa te kawai teuana ibukiia bwa a na reke nakoia otenanti ao ni karaoi berita aika tabu ma Ngaia. N te tembora, otenanti a kona ni karaoaki mairouia taan onomwi. E nanonaki n aei are te aomata ae maiu e na karaoi otenanti ibukin temanna are e a tia ni mate. N te aonaaba n tamnei, maate a kona n rineia bwa a na kariaia ke n totokoi otenanti ake a karaoaki ibukiia (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 138:19, 32–34, 58–59).

Te otenanti n te kamaiuaki ao ni karietataaki aki kainnanoaki ke ni karaoaki ibukiia te koraki ake aki bukintaeka n te maiu aio (taraa 18.1, 28.3.2, ao 28.3.3).

A kaungaaki membwa n te Ekaretia bwa a na ataia aia koraki ake a tia ni mate bwa e tuai reke irouia te otenanti ni kamaiu ao ni karietataki. Maikanne ngkanne are a kona naba iai membwa ni karaoi otenanti ibukiia aia koraki akanne. (Taraa Maraki 4:5–6; 1 I-Korinto 15:29; Reirei ao Berita aika Tabu 2:1–3; 128:15–18; taraa naba 25.1 inanon te aeniboki aei.)

Ngkana a tuai ni katauraoi araia aia utu membwa ibukin karaoaia n te tembora (taraa 28.1.1), araia aomata akana a mate ake a kainnanoi otenanti a na katauraoaki n te tembora.

A kaungaaki membwa bwa a na nakon te tembora n taainako ngkana e reke angaia, tao ni karaoi onomwii ibukin karaoan otenanti ibukiia aia koraki ke ibukiia aomata ake a katauraoaki araia n te tembora.

A kakabwaiaaki membwa ngkana a karaoi otenanti n te tembora ibukiia maate. N tain karaoan onomwii ibukin taian otenanti, a konaa iai ni manga bon iangoi aia berita ae tabu n te tembora ao aia motinnano ni kawakin berita aikanne.

Beretitenti n titeiki ao bitiobi a buokiia membwa ni katauroia ni karekei aia taneiai ae raoiroi ni karaoi otenanti n te tembora. A karaoa aei man te anga reirei iaon reirei aika boboto iaon te mwakuri n te tembora ao kakoauakiia membwa bwa a oota n te kaetieti ibukin te mwakuri aei. Taraa mwakoro 25 ibukin rongorongona riki tabeua.

28.1

Kainibaire ni Kabuta ibukin Karaoan Otenanti n Onomwi

Aomata aika a tia ni mate aika 8 aia ririki ke iaona riki n te tai are a mate iai a kona ni karaoaki otenanti n onomwii ibukiia. Ma ti n aron are e koreaki inanon 28.3, onomwii ni karaoakin otenanti a kona ni karaoaki ibukiia ni kabane aomata ake a mate imwiin raoi banen 30 te bong imwiin maten te aomata ngkana iai mai ibuakon aikai aika kaineti nako iai:

• A na koraki ni kaan te mate (te kainnaba ae tuai buumare, te ikawai, te ataei, te karo, ke tarim ke mwanem) e na karina te ara ibukin karaon otenanti n te tembora.

• Te kariaia ibukin karaoan otenanti e karekeaki mairoun ana koraki ni kaan te aomata are mate (te kainnaba ae tuai buumare, te ikawai, te ataei, te karo, ke tarina ke mwanena).

Ngkana aki kaineti nakoia baika ieta akanne, karaoan otenanti n onomwi n te tembora a kona ni karaoaki 110 te ririki imwiin bungiakin te aomata are e a tia ni mate.

Ibukin rongorongona riki, tarai rongorongo aikai n FamilySearch.org (karekean rongorongo e kainanoa karinam nakon te FamilySearch.org):

• “Te aomata are I kona ni bubuti otenanti n te tembora ibukina”

• “Tera te kainibaire ae 110-te ririki ao bukin tera e karaoaki?”

28.1.1

Katauraoakin Araia Maate ibukin Otenanti n te Tembora

Iai bwaai n ibuobuoki aika a tauraoi ni buokiia membwa ni karekei aia koraki ake a tia ni mate ake a kainannoa karaoan otenanti ibukiia (taraa 25.4 ao 28.3). Taan kairiri aikai a buokiia membwa n ataa aron katauraoan araia aia koraki ake a tia ni mate ibukin otenanti n te tembora:

• Aia kooram unimwaane ao beretitentii n te Bootaki n Aine n te uoote (taraa 25.2.2)

• Te tia kairiiri ibukin te tembora n te uoote ao n rongorongon te utu (taraa 25.2.3)

• Taan rabakau ibukin te tembora n te uoote ao n rongorongon te utu (taraa 25.2.4)

N riaina, rongorongo iaon karekeaia am utu ake a tia ni mate a riai ni karinaki inanon FamilySearch.org imwain karaoakin otenanti n te tembora (taraa 25.4.2).

28.1.1.1

Karinakin Araia Kaain te Utu

Ngkana ko karinii aara ibukin karaoakin otenanti n onomwi n te tembora, a riai membwa ni kanakoi ti araia aomata ake a irekereke ma ngaiia.

28.1.1.2

Karinan Araia Aomata aika Rang Kinaaki ao Kurubu Aika Aki Kariaiakaki

Ni bon arona, aki riai membwa n te Ekaretia ni kanakoi aara nakon FamilySearch.org man kurubu aikai:

• Aomata aika rangi ni kinaaki

• Aara aika anaaki man taabo n riki aika aki kariaiakaki

• Iutaia ake a tiringaki n te kauoua ni buaka i Tiaman

Ibukin riki rongorongona tabeua, tarai kabwarabara aikai n te FamilySearch: “Can I do temple work for victims of the Jewish Holocaust? (I kona ni karaoa te mwakuri n te tembora ibukiia Iutaia ake a tiringaki n te buaka i Tiaman)?”

28.1.2

Antai Ae Kona n Ira Karaoakin Otenanti ibukiia Maate

A kona membwa ni kabane aika iai aia beeba ni kariaia nakon te tembora ae tuai bane taina ni karaoi bwabetito ao kamatoa ibukiia maate. Membwa ake a tia ni entaute ma te beeba ni kariaia nakon te tembora ae tuai bane taina a kona ni karaoi ni kabane otenanti ibukiia maate. Taraa 26.3.

28.1.3

Karaoana irouia Membwa aika Iai Aia Kangaanga n Rabwataia ao n Aia Iango

Membwa aika aki toamau a kona ni karaoa te mwakuri n te tembora ibukiia maate ngkana:

• Iai aia beeba ni kariaia nakon te tembora ae e tuai bane taina (taraa 28.1.2).

• Iai aia konabwai n aia iango ni kona n oota n te otenanti.

• A kona ni bon waaki irouia ke n raonaki irouia aia koraki ke raoraoia ake iai aia beeba ni kariaia nakon te tembora ao ni kona n anga te ibuobuoki ngkana e kainnanoaki.

Taraa 27.1.3 ao 27.2.1.3.

28.1.4

Bairean te tai

A na riai membwa ni kabaea aia tai imwain karaoan otenanti ibukiia maate. Taraa temples.ChurchofJesusChrist.org ibukin rongorongon te reitaki ma tembora n tatabeua nako ao baika a tangiraki ibukin kabaean te taai n te tembora.

28.1.5

Te Ibuobuoki ibukin te Rairairi ke te Raitaeka

Taraa 27.1.4.

28.1.6

Kunnikai Aika A na Bwainaki Nakon te Tembora

Taraa 27.1.5.

28.1.7

Tararuakia Ataei

Taraa 27.1.6.

28.2

Karaoan Otenanti n te Tembora Ibukiia Aomata Ake a Tia ni Mate

Mwakoro aikai a kabwarabwarai Otenanti ake a karaoaki n te tembora n te onomwii ibukiia aomata ake a tia ni mate. N tain te onomwii ni karaoan otenanti, e kona te membwa n riki bwa te tia onomwii ibukin te mate are titebo aroia (same sex) ma te membwa.

Otenanti n te tembora ibukiia maate ni bon arona a karaoaki ni karinanaki n aron aio:

• Bwabetito

• Kamatoaki

• Katabu nakon te Nakoanibonga ae te Merekitereka (ibukiia mwaane)

• Moan Wakinan te Mwakuri

• Entaunmente

• Kabaebae

Ngkana otenanti ibukin te mate a tia ni bwanin karaoaia ma aki ira tein aron are e karinanaki, aki riai ni manga karaoaki. A bane n riki n nakoraoi imwiin otenanti ake mai imwaaina a tia ni bwanin karaoaia.

28.2.1

Bwabetito ao te Kamatoa ibukiia Maate

Te membwa are iai irouna beeban kariaiakana nakon te tembora ae e tuai bane taina e konaa ni kaoaki bwa e na ibuobuoki ni beku n teuana te mwakuri ibukin te bwabetito ke ae e raka riki. A kona mwioko tabeua n aron:

• N tei bwa te tia onomwi ibukin taian bwabetito.

• N tei bwa te tia kakoaua ibukin te bwabetito n onomwi.

• N tei bwa te tia onomwi ibukin taian kamatoa.

• Buokiia taan roko n te tembora.

• Tibwatibwakin kunnikai ao taara.

• Ibuobuoki ni karin mwiin bwabetito ao kamatoa n otenanti n te tititem n te kombiuta.

Ngkana a tangiria, a konaa membwa ake a riki bwa taan tei n onomwi ni karaoi ti taian bwabetito ke ti taian kamatoa.

A kona ake iai irouia te Nakoanibonga ae te Merekitereka ao ibonga n te Nakoanibonga ae te Aaron ni kaoaki bwa a na karaoi bwabetito ibukiia maate. A kona naba naake iai irouia te Nakoanibonga ae te Merekitereka ni kaoaki bwa a na karaoi mwakuri ni kamatoa ibukiia maate.

Ti mwaane ake a tia n entaute ae a kona ni kaoaki bwa a na:

• Beku bwa te tia taua mwiin baike a riki n te nei ni bwabetito.

• Beku bwa te tia taua mwiin te kamatoa.

Bairei kurubu n aroia utu, uoote, ao titeiki aika a tangiria n iri otenanti n te bwabetito ake aki toki ni baireaki taia ma te tembora imwaain karaoakiia (taraa 28.1.4). Temanna ke e mwaiti riki ikawai aika iai aia beeba ni kariaia nakon te tembora aika tuai bane taia aika a na raoniia kurubu aikai.

28.2.2

Entaumente (ni ikotaki ma Moan Wakinan te Mwakuri)

N tain te onomwii ibukin karaoan te entaumente ibukiia maate, te mwakoro ni moan wakinan te mwakuri n te entaumente e karaoaki ao n tauaki mwiina ni kaokoroaki (taraa 27.2). Te membwa are entaute ma beeban kariaiakana n rin n te tembora ae tuai bane taina e kona n riki bwa te tia onomwi ni karekei otenanti aikai.

28.2.2.1

Kakoauaan Otenanti Aika a Riai Ibukin Karekean te Entaunmente

E riai ni kaman tia ni bwabetitoaki ao ni kamatoaaki te aomata are e mate, tao ngke e maiu ke n te onomwii, imwain te entaumente, n irianaki ma te mwakoro ni moan wakinan te mwakuri, e karaoaki bon ibukin teuanne ke neienne.

N tabetai, imwiin are e a tia ni karekea te entaunmente te aomata are e mate man te onomwi, e kuneaki imwiina ae te bwabetito ao te kamatoa are e karekea teuanne ke neienne ngke e maiu e aki kona ni kakoauaaki. N te keiti anne, e riai te aomata anne ni manga bwabwtitoaki ao ni kamatoaaki n te onomwi. E aki riai bwa e na manga karaoaki te entaumente imwiin te bwabetito ao te kamatoa n onomwi.

28.2.3

Te kabaebae nakon te Kaainaba ao Kabaeakiia Ataei Nakoia Aia Karo

Inanon te tembora, a kona aomata ake a tia ni mate ni kabaeaki nakoia kaainabaia ake a mareaki mangaia n te maiu aei (taraa 38.4.1.3 ngkana tao temanna te kainaba e maiu ao 38.4.1.7 ngkana kaainaba ake uoman a bane n tia ni mate). A kona naba aomata aika a tia ni mate ni kabaeaki ma aia ataei aika a maiu ke ake a tia ni mate nakoia (taraa 38.4.2.2). Te membwa are e a tia n entaute ao e tuai ni bane tain beeban kariaiakana n rin n te tembora e kona n riki bwa te tia onomwi ibukin otenanti ni kabaebae.

Otenanti ni bwabetito, ni kamatoa, moan wakinan te mwakuri, ao te entaumente ni bon arona a karaoaki, n te tai are a maiu iai ke iroun te tia onomwii, imwain ae e kabaeaki te mate nakon kainabana ke nakon ana karo teuanne ke neienne (taraa 28.2). E ngae n anne, te mate are e mate imwain koron 8 ana ririki ke are e aki bukintaeka n te maiu aio aki kainnanoia ni karekei otenanti riki ake tabeua imwain kabaeaia nakoia aia karo (taraa 18.1, 28.3.2, ao 28.3.3).

te ruu ni kabaebae

28.3

Bwaai aika Riki aika Onoti

Te tiekition aei e kabwarabwarai aroaro ake a na kona kaetieti tabeua inanon 28.1 n aki kabonganaaki.

28.3.1

Ataei aika a mate imwaain bungiakiia (A tuai Bungiaki ao Ataei ake a Bwaka)

Otenanti n te tembora aki kainnanoaki ke ni karaoaki ibukiia ataei ake a mate imwaain bungiakiia. Ibukin katabwaninan rongorongona, taraa 38.7.3

28.3.2

Ataei Aika Mate Imwaain Koron Waniua Aia Ririki

A kamaiuaki ataei aika uarereke rinanon Ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo ao “a kamaiuaki n te abanuea ae te tiretio i karawa” (Reirei ao Berita aika Tabu 137:10). Ibukin bukina aei, akea te bwabetito ke te entaumente ae e na karaoaki ibukin te ataei ae mate imwaain 8 ana ririki. E ngae n anne, te kabaebae nakoia kaaro e kona ni karaoaki ibukiia ataei ake aki bungiaki inanon te berita ae tabu ke n aki reke irouia te otenanti aei inanon maiuia (taraa 18.1).

28.3.3

Aomata Ake Iai Aorakin Aia Iango Ake a Tia Ni Mate

A kona ni karaoaki otenanti n te tembora ibukiia aomata ake a tia ni mate ake a ataaki bwa a roro ni bukinaki i matan te Uea (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 20:71). Otenanti n te tembora a kona naba ni karaoaki ibukiia aomata ake a aki ataaki ngkana ataa bukintaekaia.

Ngkana e ataaki raoi bwa te aomata ae e a tia ni mate anne iai aorakin ana iango ao e aki bukintaeka, te otenanti ae karaoaki bon ti te kabaebae nakoia kaaro (taraa 38.2.4). E ti karaoaki anne ngkana e aki bungiaki te aomata anne n te berita ke e aki kabaeaki nakon ana karo teuanne ke neienne ngke a maiu. Otenanti ake tabeua n te tembora a bon aki kainnanoaki ke ni karaoaki e ngae ngke e roko n te ririki te aomata anne ae 8 ke iaona riki.

28.3.4

Aomata Ake A Katautauaki Bwa a Tia Ni Mate

A kona ni karaoaki otenanti n te tembora ibukin te aomata ae kakoauaaki raoi bwa e a tia ni mate. Aki kona ni karaoaki otenanti ni karokoa e a tia ni koro 10 te ririki man te tai are e katautauaki bwa e mate iai te aomata anne ke n tia ni kamatoaaki iaan te tua bwa e a tia ni mate. Te kaetieti aei e kaineti nakoia aomata aika:

• A bua n tain te buaka ke ni bua i taari.

• A bua n aron ae e ataaki mateia ma akea te rabwata ae kuneaki.

Inanon ni kabane keiti ake tabeua ibukiia aomata aika bua, a kona ni karaoaki otenanti n te tembora 110 te ririki imwiin te tai are e bungiaki iai te aomata.

Te beretitenti n te titeiki e na reitaki ma te Tabo ni Mwakuri n te Tembora ngkana iai ana titiraki ibukin te kaetieti aei:

Imeri: [e-mail]

28.3.5

Aomata Aika A Tia Ni Kanakoaki Aia Membwatibu Man te Ekaretia ke aia Membwatibu ea Tia ni Butaki

Ngkana arona bwa a tia ni kanakoaki aia membwatibu man te Ekaretia ke n tia ni buutaki aia membwatibu imwain mateia, e a kainnanoaki ngkanne ana kariaia te Moan Beretitenti imwain ae a karaoaki otenanti n te tembora, ni ikotaki ma kaokan kakabwaia ngkana a riai, a na kona ni karaoaki ibukiia. E kona kaain te utu ni bubuti te kariaia aei n te reta nakon Ana Aobiti te Moan Beretitentii imwiin koron teuana te ririki man te tai are e mate iai te aomata anne. E riai te reta ni kabwarabwaraa bukin bwaai ake a riki. Akea te booma ae kainnanoaki. Te bitiobi ke te beretitenti n te titeiki a kona n ibuobuoki n te bubuti aei ngkana e kainnanoaki.

28.3.5.1

Manga Kaokaia Aomata aika Tia ni Mate Aika Aki Entaute

Aomata aika tia ni mate aika aki entaute ma a tia ni kanakoaki aia membwatibu n te Ekaretia ke ake a buta aia membwatibu a kona ni manga kaokaki n te bwabetito ao te kamatoa. E kainnanoaki ana kariaia te Moan Beretitentii, n aron are koreaki inanon 28.3.5. Aomata aika a tia ni mate aikai aki kainnanoaki bwa ana manga kabaeaki nakoia aia karo ngkana a bungiaki n te berita ke ni kabaeaki nakoia aia karo n te maiu aei.

28.3.5.2

Manga kaokan Kakabwaia n te Tembora ibukiia Aomata ake a Entaute

Aomata ake a tia ni mate ake a entaute ma a kanakoaki aia membwatibu ke ake a butaki aia membwatibu man te Ekaretia ao imwiina a manga kaokaki rinanon te bwabetito ao te kamatoaaki a kona ni karekei aia nakoanibonga ao aia kakabwaia n te tembora ti rinanon te otenanti ibukin manga kaokan kakabwaia. Aomata aikanne aki katabuaki nakon aobiti n nakoanibonga ke ni manga karekea riki ana entaumente, ngkai a kakoauaaki bwa kakabwaia aikai a manga kaokaki rinanon te otenanti aei.

N aron are e koreaki inanon 28.3.5, ana kariaia te Moan Beretitentii e kainnanoaki ni karaoan te otenanti aei ibukiia aomata ake a tia ni mate. Ibukin rongorongon riki karaoan te otenati aei ibukiia aika maiu, taraa 32.17.2