3.

Eb’ li na’leb’ chirix li tijonelil

3.0

Xtikibʼankil

Li tijonelil a’an lix wankil li Dios, ut li wankilal k’eeb’il xb’aan a’an. Junelik wanjenaq li tijonelil, ut junelik toj taawanq, chi maak’a’ roso’jik (chi’ilmanq Alma 13:7–8; Tzol’leb’ ut Sumwank 84:17–18). Rik’in li tijonelil, li qaChoxahil Yuwa’ naxb’aanu lix k’anjel re “xk’eeb’al chi uxmank lix kolb’al chiru li kamk ut lix yu’am chi junelik li winq” (Moises 1:39). Li Dios naxk’e wankilal ut kawilal reheb’ li ralal ut eb’ lix rab’in sa’ li ruchich’och’ re te’tenq’anq chixb’aanunkil li k’anjel a’in (chi’ilmanq ch’ol 1).

3.1

Lix k’ojlajik wi’chik li tijonelil

Lix Iglees li Jesukristo reheb’ laj Santil Paab’anel sa’ Roso’jikeb’ li Kutan a’an li junaj chi ch’utam sa’ li ruchich’och’ wan wi’ lix wankil li tijonelil. Li profeet aj Jose Smith kixk’ul li Tijonelil re Aaron ut eb’ lix laawil a’an rik’in laj Jwan aj Kub’sihom Ha’ (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 13:1). A’an kixk’ul li Tijonelil re Melkisedek ut lix laawil a’an rik’ineb’ li apostol aj Pedro, aj Santiago, ut aj Jwan (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 27:12–13).

Sa’ li santil ochoch re Kirtland, laj Moises, laj Eliyah, ut laj Elias ke’xk’ut rib’ chiru laj Jose Smith ut ke’xk’e re a’an xkomon chik li wankilal li taa’ajmanq ru re xb’aanunkil lix k’anjel li Dios sa’ roso’jikeb’ li kutan (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 110:11–16).

• Laj Moises kixq’axtesi lix laawil lix ch’utub’ankil Israel (chi’ilmanq K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu, “Israel”).

• Laj Eliyah kixq’axtesi lix k’ojlajik li evangelio re laj Abraham. Sa’ a’in wan xk’ojob’ankil wi’chik li sumwank re laj Abraham (chi’ilmanq Abraham 2:9–11; K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu, “Sumwank re laj Abraham”).

• Laj Elias kixq’axtesi lix laawil li wankilal re tz’apok sa’ junajil (chi’ilmanq K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu, “Tz’apok, xtz’apb’al”). k’ojob’anb’il k’anjel sa’ li ruchich’och’ li toj taawanq xwankil sa’ li yu’am jun chik (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 128:9–10).

Li junjunq komon sa’ li Xb’eenil Awa’b’ejil ut lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol neke’xk’ameb’ li laaw a’in re li tijonelil sa’ li kutan a’in. Ka’ajwi’ li Awa’b’ej re li Iglees, a’an li xb’eenil apostol, naru chixk’anjelankil chixjunileb’ li laaw a’in. Eb’ laj b’eresinel a’in neke’xb’oqeb’ ut neke’xk’eheb’ xwankil jalaneb’ chik li komon sa’ li Iglees re te’roksi lix tijonelil ut lix wankilal li Dios re te’tenq’anq sa’ li k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al.

Re xtawb’al chik li na’leb’ chirixeb’ lix laawil li tijonelil, chi’ilmanq 3.4.1.

3.2

Eb’ li osob’tesink re li tijonelil

Rik’ineb’ li sumwank ut li k’ojob’anb’il k’anjel re li tijonelil, li Dios naxk’eheb’ li xninqal ru osob’tesink re chixjunileb’ li ralal xk’ajol. A’aneb’ a’in junjunq reheb’ li osob’tesink a’an:

• Li kub’iha’ ut li wank choq’ komon sa’ Lix Iglees li Jesukristo rehebʼ laj Santil Paabʼanel saʼ Rosoʼjikebʼ li Kutan.

• Li maatan re li Santil Musiq’ej.

• Xk’ulb’al li loq’laj wa’ak.

• Lix wankil li Dios, ut li wankilal chi k’anjelak sa’eb’ li b’oqok ut li k’anjel re li Iglees.

• Xk’ulb’al li rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel, ut xkomoneb’ chik li rosob’tesihom li tijonelil re k’irtesink, re k’ojob’ank ch’oolej, ut re k’ehok na’leb’.

• Li tiqib’amank rik’in lix wankil li Dios sa’ li santil ochoch.

• Li tz’ape’k sa’ junajil rik’ineb’ li komon sa’ qajunkab’al, choq’ re li junelik q’e kutan.

• Li yeechi’ihom re li junelik yu’am.

Eb’ li ralal xk’ajol li Dios naru neke’xk’ul li rosob’tesihom li tijonelil a’in, ut te’xyal nimla sahil ch’oolejil wi neke’xyu’ami lix evangelio li Jesukristo.

3.3

Li Tijonelil re Melkisedek ut li Tijonelil re Aaron

Sa’ li Iglees, wiib’ jachal ru li tijonelil: li Tijonelil re Melkisedek ut li Tijonelil re Aaron (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 107:1).

3.3.1

Li Tijonelil re Melkisedek

Li Tijonelil re Melkisedek a’an “li Santil Tijonelil jo’ chanru Xk’anjelil li Ralal li Dios” (Tzol’leb’ ut Sumwank 107:3). A’an li wankilal li te’ruuq wi’ li ralal xk’ajol li Dios chi wank jo’ chanru a’an (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 84:19–21; 132:19–20).

“Rik’in li Tijonelil re laj Melkisedek wan xk’ulub’il li awa’b’ejil.” A’an “k’eeb’il wankilal re sa’ xb’een chixjunileb’ li opiis sa’ li iglees sa’ chixjunileb’ li jar q’ehil wanjenaq wi’ li ruchich’och’, re k’anjelank sa’ li musiq’ejil k’a’aq re ru (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 107:8). Rik’in li wankilal a’in, eb’ laj b’eresinel sa’ li Iglees neke’xb’eresi ut neke’xjolomil chixjunil li musiq’ejil k’anjel re li Iglees (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 107:18). “Chixjunil chik li wankilal kʼeebʼil, malaj li opiis saʼ li iglees, wankebʼ choqʼ raqalil chiru li tijonelil aʼin” (Tzol’leb’ ut Sumwank 107:5).

Li Awa’b’ej re li Iglees a’an li jolominel taqenaqil aj tij sa’ xb’een li Tijonelil re Melkisedek (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 107:65–67). Li awa’b’ej re oqech a’an li jolominel taqenaqil aj tij sa’ li oqech (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 107:8, 10; chi’ilmanq ajwi’ ch’ol 5 sa’ li hu a’in). Li obiisp a’an li jolominel taqenaqil aj tij sa’ li teep (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 107:17; chi’ilmanq ajwi’ ch’ol 6 sa’ li hu a’in).

Re xtawb’al chik li na’leb’ chirixeb’ li opiis ut li teneb’ank re li Tijonelil re Melkisedek, chi’ilmanq 8.1.

3.3.2

Li Tijonelil re Aaron

Li Tijonelil re Aaron a’an “raqalil chiru … li Tijonelil re Melkisedek” (Tzol’leb’ ut Sumwank 107:14). Sa’ a’an, wankeb’ lix laawil a’in:

• Lix k’anjeleb’ li anjel.

• Li evangelio re li jalb’a-k’a’uxlej.

• Xk’anjelankileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel li k’utk’uukeb’, jo’ li kub’iha’ re xsachb’aleb’ li maak.

(Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 13:1; 84:26–27; 107:20.)

Li obiisp a’an awa’b’ej sa’ xb’een li Tijonelil re Aaron sa’ li teep (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 107:15).

Re xtawb’al chik li na’leb’ chirixeb’ li opiis ut li teneb’ank re li Tijonelil re Aaron, chi’ilmanq 10.1.3.

3.4

Lix wankil li tijonelil

Lix wankil li tijonelil, a’an li wankilal k’eeb’il re xb’aanunkil ruuchil li Dios ut k’anjelak sa’ xk’ab’a’ a’an. Sa’ li Iglees, chixjunil li wankilal re li tijonelil k’anjelanb’il chi b’eresinb’il xb’aaneb’ li neke’k’amok re xlaawil li tijonelil.

Eb’ li komon winq sa’ li Iglees li k’ulub’ejeb’ neke’xk’ul xwankil li tijonelil rik’in k’ehe’k li tijonelil reheb’, ut rik’in k’ojob’aak sa’eb’ li opiis re li tijonelil. Chixjunileb’ li komon sa’ li Iglees naru neke’xk’anjela li wankilal li jek’b’il reheb’ naq neke’xaqab’aak sa’ junaq k’anjel malaj naq b’oqb’ileb’ chi tenq’ank sa’ xb’aanunkil lix k’anjel li Dios. Eb’ li komon teneb’anb’ileb’ chiru li Dios ut chiruheb’ li xaqab’anb’ileb’ wi’ chi jolomink xb’aan a’an, chirix chan ru neke’xk’anjela lix wankilal (chi’ilmanq 3.4.4).

3.4.1

Eb’ lix laawil li tijonelil

Eb’ lix laawil li tijonelil, a’aneb’ li wankilal chixb’eresinkil chan ru taa’oksimanq li tijonelil choq’ reheb’ li ralal xk’ajol li Dios. Chixjunil lix wankil li tijonelil li na’oksiman sa’ li Iglees wan chi b’eresinb’il xb’aaneb’ li ani neke’k’amok re xlaawil li tijonelil (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 65:2).

3.4.1.1

Eb’ li neke’k’amok reheb’ xlaawil li tijonelil

Li Jesukristo a’an li nak’amok re chixjunileb’ lix laawil li tijonelil. Chi b’eresinb’il xb’aan a’an, neke’k’eeman xlaawil li tijonelil reheb’ li winq re roksinkil sa’eb’ li junjunq b’oqok re xb’aanunkil lix k’anjel li Dios, jo’ ch’olob’anb’ilaq moqon.

Li Qaawa’ xk’e re chixjunileb’ lix apostol chixjunileb’ li laaw li neke’k’anjelak sa’ lix awa’b’ejihom li Dios sa’ li ruchich’och’. Sa’ li ruchich’och’, ka’ajwi’ li xb’eenil apostol, li Awa’b’ej re li Iglees, k’eeb’il xwankil chixk’anjelankil chixjunileb’ lix laawil li tijonelil (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 81:1–2; 107:64–67, 91–92; 132:7).

Chi b’eresinb’il xb’aan li Awa’b’ej re li Iglees, eb’ laj b’eresinel re li tijonelil neke’k’ehe’ laaw reheb’ re te’ruuq chi jolomink b’ar wan wi’ xteneb’ankileb’. A’aneb’ a’in junjunq reheb’ laj b’eresinel a’an:

• Eb’ li awa’b’ej re oqech ut distrito.

• Eb’ li obiisp ut li awa’b’ej re uq’ej.

• Eb’ li awa’b’ej reheb’ li molam sa’ li Tijonelil re Melkisedek ut re Aaron.

• Eb’ li awa’b’ej reheb’ li santil ochoch.

• Eb’ li awa’b’ej re mision ut reheb’ li centro de capacitacion misional.

• Eb’ li awa’b’ej sa’eb’ li na’ajej re li resilal li Iglees.

Eb’ laj b’eresinel a’in neke’xk’ul lix laawil li tijonelil naq neke’k’ojob’aak sa’ lix b’oqb’aleb’.

Eb’ lix laawil li tijonelil ink’a’ neke’k’ehe’ reheb’ jalan, jo’eb’ li tenq’ aj k’ehol na’leb’ reheb’ laj b’eresinel re li tijonelil sa’ li junjunq chi na’ajej, malaj eb’ li awa’b’ej re li k’anjenel ch’uut re li Iglees. Eb’ laj b’eresinel a’in wan li wankilal jek’b’il reheb’ naq neke’xaqab’aak ut naq neke’xk’ul xtaqleb’ chi b’eresinb’il xb’aaneb’ li neke’k’amok reheb’ lix laawil li tijonelil. Eb’ li awa’b’ej reheb’ li k’anjenel ch’uut re li Iglees neke’k’anjelak chi b’eresinb’ileb’ xb’aaneb’ li neke’k’amok xlaawil li tijonelil (chi’ilmanq 4.2.4).

3.4.1.2

Lix tusulal lix k’anjel li Qaawa’

Sa’ xk’ab’a’eb’ lix laawil li tijonelil, nab’aanuman chi tustu li k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 42:11; 132:8). Eb’ li neke’k’amok reheb’ lix laawil li tijonelil neke’xb’eresi lix k’anjel li Qaawa’ b’ar wan wi’ xteneb’ankileb’. Neke’xb’aanu a’an rik’in rahok ut rik’in tiikilal. Li wankilal a’in re jolomink ka’ajwi’ nak’anjelak sa’ li teneb’aak li k’eeb’il re laj b’eresinel. Naq eb’ laj b’eresinel re li tijonelil neke’ach’ab’aman chaq sa’ xb’oqb’aleb’, ink’a’ chik neke’xk’ameb’ li laaw a’in.

Chixjunileb’ li neke’k’anjelak sa’ li Iglees neke’xaqab’aak malaj neke’k’ehe’ xtaqlankil chi b’eresinb’il xb’aan jun li nak’amok re lix laawil li tijonelil. Naq eb’ li komon neke’xaqab’aak malaj neke’k’ehe’ xtaqlankil, neke’k’ehe’ xwankil xb’aan li Dios re te’k’anjelaq sa’ lix k’anjel.

3.4.2

Xk’eeb’al li tijonelil, ut li k’ojob’ank sa’ jun opiis

Chi b’eresinb’il xb’aaneb’ li neke’k’amok reheb’ lix laawil li tijonelil, nak’eeman li Tijonelil re Aaron ut li Tijonelil re Melkisedek reheb’ li komon winq sa’ li Iglees li k’ulub’ejeb’ (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 84:14–17). Chirix naq k’eeb’il jun reheb’ li tijonelil a’in re li komon, a’an nak’ojob’aak sa’ jun opiis sa’ li tijonelil a’an, maare jo’ aj tenq’anel malaj jo’ xb’eenil. Li ani nak’amok re li tijonelil naxk’anjela li tijonelil jo’ chanru li xk’ulub’ ut li teneb’anb’il sa’ li opiis a’an (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 107:99).

Li junjunq winq sa’ lix Iglees li Jesukristo tento tixyal xq’e re naq k’ulub’ejaq chixk’ulb’al ut chiroksinkil li Tijonelil re Melkisedek, re k’anjelak chiruheb’ li ras riitz’in. Naq jun winq naxk’ul li tijonelil a’in, na’ok sa’ sumwank naq tixb’aanu chi tiik lix teneb’ankil sa’ li tijonelil. Naxk’ul ajwi’ rik’in li Dios jun xaqab’anb’il aatin, malaj jun yeechi’ihom, naq tixk’ul li junelikil osob’tesink (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 84:33–44; chi’ilmanq ajwi’ K’utul Raqal reheb’ li Loq’laj Hu, “Xaqab’anb’il aatin ut sumwank re li tijonelil”).

Re xtawb’al chik li na’leb’ chirix xk’eeb’al li tijonelil ut li k’ojob’aak sa’ jun opiis, chi’ilmanq 8.1.1, 10.6, 18.10, ut 38.2.5.

3.4.3

Xjek’b’al lix wankil li tijonelil re k’anjelak sa’ li Iglees

Lix wankil li tijonelil chi k’anjelak sa’ li Iglees wan chi jek’b’il reheb’ li komon chi jo’ka’in:

• Rik’in li xaqab’aak sa’ jun xb’oqb’al sa’ li Iglees

• Rik’in k’ehe’k xtaqlankil xb’aaneb’ laj b’eresinel li neke’jolomin sa’ li Iglees

3.4.3.1

Li xaqab’ank

Naq eb’ li winq ut ixq xaqab’anb’ileb’ chi b’eresinb’il xb’aaneb’ li neke’k’amok re lix laawil li tijonelil, neke’xk’ul wankilal k’eeb’il xb’aan li Dios re k’anjelak sa’ li b’oqok a’an. Naq neke’ach’ab’aak chaq sa’ jun b’oqok, ink’a’ chik nakana rik’ineb’ li wankilal li wan sa’ li b’oqok a’an.

Wankeb’ li b’oqok li wankeb’ xna’aj sa’ junaq opiis malaj molam re li tijonelil. Qayehaq, jun winq li nak’amok re li Tijonelil re Melkisedek naru nab’oqe’ jo’ awa’b’ej re lix molameb’ li xb’eenil. Naq naxaqab’aak xb’aan li awa’b’ej re oqech, nak’ehe’ re a’an eb’ li laaw, li wankilal, ut li teneb’ank re xb’eresinkil lix k’anjel li molam reheb’ li xb’eenil (chi’ilmanq 3.4.1).

Wankeb’ chik naab’al li b’oqok sa’ li Iglees li moko wankeb’ ta xna’aj sa’eb’ li opiis ut li molam re li tijonelil. A’ut chixjunileb’ li komon li xaqab’anb’ileb’ chi k’anjelak, nak’eeman reheb’ choxahil wankilal ut xteneb’ankileb’ chi k’anjelak sa’ lix b’oqb’aleb’. Qayehaq:

• Jun ixq li b’oqb’il ut xaqab’anb’il xb’aan li obiisp jo’ awa’b’ej re li Komonil re Tenq’ank nak’ehe’ xwankil chixb’eresinkil lix k’anjel li Komonil re Tenq’ank sa’ li teep.

• Jun winq malaj ixq li b’oqb’il ut xaqab’anb’il xb’aan jun komon sa’ li obispil jo’ aj k’utunel sa’ lix ch’utameb’ li kok’al nak’ehe’ xwankil chixtzolb’aleb’ li kok’al sa’ li teep.

Chixjunileb’ li b’oqb’ileb’ ut xaqab’anb’ileb’ neke’k’anjelak chi b’eresinb’il xb’aaneb’ li ani neke’jolomin sa’ xb’eeneb’ (chi’ilmanq 3.4.1.2).

Re xtawb’al chik li na’leb’ chirix xxaqab’ankileb’ li komon sa’ li b’oqok sa’ li Iglees, chi’ilmanq 18.11.

3.4.3.2

Xk’eeb’al xtaqlankil junaq

Eb’ laj b’eresinel sa’ li Iglees naru neke’xjek’ li wankilal rik’in xk’eeb’al xtaqlankil anihaq. Naq eb’ li winq ut ixq neke’xk’ul xtaqlankil chi jo’kan, neke’xk’ul li wankilal chi k’anjelak, chi k’eeb’il xb’aan li Dios. Qayehaq:

• Li Xb’eenil Awa’b’ejil ut lix Molameb’ li Kab’laju chi Apostol neke’xjek’ wankilal reheb’ laj Setenta li k’eeb’ileb’ xtaqlankil chi b’eresink sa’ jun area ut chi jolomink sa’eb’ li ch’utub’aj-ib’ reheb’ li oqech.

• Eb’ li awa’b’ej re mision neke’xjek’ wankilal reheb’ li misioneer winq ut ixq, li k’eeb’ileb’ xtaqlankil chixb’eresinkil ut chixtzolb’aleb’ xkomoneb’ chik li misioneer.

• Najek’man wankilal reheb’ li komon sa’ li Iglees re te’wanq choq’ aj ilol komon ixq malaj winq. A’in nak’ulman naq k’eeb’ileb’ xtaqlankil xb’aan li awa’b’ej re lix molameb’ li xb’eenil malaj li Komonil re Tenq’ank, chi b’eresinb’il xb’aan li obiisp.

Li wankilal li najek’man naq nak’ehe’ xtaqlanikileb’ li komon ka’ajwi’ nak’anjelak sa’ li k’anjel a’an, chiru jo’ najtil wan.

Re xtawb’al chik li na’leb’ chirix li jek’ok wankilal rik’in xk’eeb’al xtaqlankil anihaq, chi’ilmanq 4.2.5.

3.4.4

Xk’anjelankil chi tiik lix wankil li tijonelil

Nak’eeman malaj najek’man lix wankil li tijonelil reheb’ laj b’eresinel ut reheb’ li komon sa’ li Iglees re rosob’tesinkil lix yu’ameb’ li ras riitz’ineb’.

Li wankilal a’in, ka’ajwi’ naru roksinkil sa’ tiikilal (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 121:36). Nak’anjelaman rik’in li q’unb’esink ch’oolej, li najtil oyb’enink, li q’unal ch’oolej, li tuulanil, li rahok, ut li chaab’il ch’oolej (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 121:41–42). Eb’ laj b’eresinel neke’xk’uub’ xna’leb’ rik’ineb’ jalaneb’ chik sa’ jun musiq’ej re junajil, ut neke’xsik’ li rajom li Dios chi k’utb’esinb’il (chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 41:2). Re xtawb’al chik li na’leb’ chirix k’uub’ank na’leb’ rik’in jalaneb’ chik, chi’ilmanq 4.4.3.

Eb’ li neke’k’anjelank re lix wankil li tijonelil ink’a’ neke’xmineb’ ru lix komoneb’ chixk’ulb’al lix na’leb’eb’ a’an. Ink’a’ neke’roksi li wankilal a’an re xk’ulb’al li neke’raj. Wi anihaq naroksi li wankilal a’an chi moko tiik ta, “li choxa narisi rib’, ut naraho’ xch’ool lix Musiq’ li Qaawa’ ” (Tzol’leb’ ut Sumwank 121:37).

Wankeb’ junjunq li b’oqb’al sa’ li Iglees li na’ajman wi’ ru jolomink. Re xtawb’al chik li na’leb’ chirix jolomink sa’ li Iglees, chi’ilmanq 4.2.4.

3.5

Li wankilal re li tijonelil

Li wankilal re li tijonelil, a’an li wankilal li naroksi li Dios re rosob’tesinkileb’ li ralal xk’ajol. Li wankilal re lix tijonelil li Dios nanume’ rik’in chixjunileb’ li komon sa’ li Iglees—li ixq jo’ ajwi’ li winq—a’ yaal jo’ neke’xpaab’eb’ li sumwank li xe’ok wi’ rik’in a’an. Eb’ li komon neke’ok sa’eb’ li sumwank a’an naq neke’xk’uleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li tijonelil. (Chi’ilmanq Tzol’leb’ ut Sumwank 84:19–20.)

A’aneb’ a’in junjunq li osob’tesink xb’aan xwankil li tijonelil li naru neke’xk’ul li komon:

• Li k’amok b’e sa’ lix yu’ameb’.

• Li musiq’anb’il na’leb’ re xnawb’al chan ru k’anjelak chiruheb’ li komon sa’ lix junkab’aleb’, ut chiruheb’ jalan chik.

• Li kawilal chixnumsinkil ut chi numtaak sa’ xb’eeneb’ li ch’a’ajkilal.

• Eb’ li maatan re li Musiq’ej re xnimob’resinkil lix seeb’aleb’.

• Li k’utb’esinb’il na’leb’ re xnawb’al chan ru xb’aanunkil li k’anjel li k’ojob’anb’ileb’ malaj xaqab’anb’ileb’ wi’, malaj li k’eeb’ileb’ wi’ xtaqlankil chixb’aanunkil.

• Li tenq’ ut li kawilal chi wank chi mas wi’chik jo’ li Jesukristo ut lix Choxahil Yuwa’eb’.

3.5.1

Eb’ li sumwank

Jun sumwank a’an jun loq’laj xaqab’anb’il aatin wan wi’ li Dios rik’ineb’ li ralal xk’ajol. Li Dios naxk’e lix chaq’rab’il li sumwank, ut eb’ li ralal xk’ajol neke’ok sa’ aatin naq te’xpaab’eb’ li chaq’rab’ a’in. Li Dios na’ok sa’ aatin naq taarosob’tesiheb’ li ralal xk’ajol wi neke’xtz’aqob’resi ru li sumwank.

Eb’ li komon neke’ok sa’ sumwank rik’in li Dios naq neke’xk’ul li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al (chi’ilmanq 18.1). Chixjunileb’ li neke’kuyuk toj sa’ roso’jik sa’ xpaab’ankileb’ lix sumwank te’xk’ul li junelik yu’am (chi’ilmanq 2 Nefi 31:17–20; Tzol’leb’ ut Sumwank 14:7). Re kuyuk toj sa’ roso’jik, aajel ru xk’anjelankil qapaab’aal chirix li qaChoxahil Yuwa’ ut li Jesukristo, ut xjalb’al qak’a’uxl wulaj wulaj.

Eb’ li na’b’ej yuwa’b’ej, eb’ laj b’eresinel sa’ li Iglees, ut xkomoneb’ chik aj k’anjenel neke’xtenq’aheb’ li komon chi ok sa’eb’ li sumwank rik’in xk’ulb’aleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li evangelio. Eb’ a’an neke’xk’e reetal naq li kristiaan naxtaweb’ ru li sumwank taa’ok wi’. Chirix naq na’ok jun kristiaan sa’ jun sumwank, eb’ a’an neke’xtenq’a chixpaab’ankil. (Chi’ilmanq Mosiah 18:8–11, 23–26.)

3.5.2

Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel

Jun k’ojob’anb’il k’anjel a’an jun li loq’laj k’anjel li nab’aanuman rik’in lix wankil li tijonelil. Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel junelik wanjenaqeb’ xna’aj sa’ lix evangelio li Jesukristo. Eb’ li xb’een k’ojob’anb’il k’anjel li ke’b’aanuman sa’ li ruchich’och’ ke’uxman sa’ xkutankil laj Adan ut li xEva (chi’ilmanq Genesis 1:28; Moises 6:64–65).

Sa’ naab’aleb’ li k’ojob’anb’il k’anjel, eb’ li kristiaan neke’ok sa’ sumwank rik’in li Dios. Natawman a’in sa’ li kub’iha’, li loq’laj wa’ak, li loq’laj tiqib’aak, ut li sumub’aak chi tz’apb’il sa’ junajil. Sa’ jalaneb’ chik li k’ojob’anb’il k’anjel, jo’ li rosob’tesihom li yuwa’b’ejil aj k’anjel, malaj li rosob’tesinkil li yaj, eb’ li kristiaan ink’a’ neke’ok sa’ sumwank, a’ut neke’xk’ul xb’eresinkileb’ ut xkawilaleb’ re taaruuq te’xpaab’eb’ li sumwank.

Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel wankeb’ xyaalalileb’ jo’ eetalil, ut neke’xjayaliheb’ li kristiaan rik’in lix Choxahil Yuwa’ ut rik’in li Jesukristo. Sa’eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel li wan wi’ eb’ li sumwank, eb’ li eetalil a’in neke’xtenq’a li kristiaan chixtawb’aleb’ ru li xaqab’anb’il aatin neke’ok wi’, ut li osob’tesink te’xk’ul wi tiikeb’ chi paab’ank.

Li junjunq k’ojob’anb’il k’anjel naxkanab’eb’ li kristiaan chixk’ulb’al li xninqal ru musiq’ejil osob’tesink. Li Qaawa’ kixk’utb’esi, “Sa’eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re [li tijonelil], nak’utman li wankilal re choxahilal” (Tzol’leb’ ut Sumwank 84:20). Eb’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al aajeleb’ ru re xk’ulb’al li junelik yu’am. Re xtawb’al chik li na’leb’, chi’ilmanq 18.1.

Eb’ li ani yo’yo naru neke’xk’uleb’ xjuneseb’ rib’ li k’ojob’anb’il k’anjel re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al. Wi naru chiruheb’, chirix a’an naru neke’sutq’i sa’ li santil ochoch re xb’aanunkileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel a’in ruuchileb’ li ak kamenaqeb’. Re xtawb’al chik li na’leb’ chirix xb’aanunkileb’ li k’ojob’anb’il k’anjel choq’ reheb’ li kamenaq, chi’ilmanq li ch’ol 28.

3.6

Li tijonelil ut li ochoch

Chixjunileb’ li komon sa’ li Iglees li neke’paab’ank reheb’ li sumwank xe’ok wi’—eb’ li ixq, li winq, ut li kok’al—neke’osob’tesiik rik’in lix wankil li tijonelil sa’ li rochocheb’ re xk’eeb’al xkawilaleb’ a’an ut eb’ lix junkab’al (chi’ilmanq 3.5). Li wankilal a’in tixtenq’aheb’ li komon sa’ xb’aanunkil lix k’anjel li Dios re li kolb’a-ib’ ut li taqenaqil loq’al, sa’ lix yu’ameb’ a’an ut sa’eb’ lix junkab’al (chi’ilmanq 2.2).

Eb’ li winq li neke’k’amok re li Tijonelil re Melkisedek naru neke’rosob’tesiheb’ li komon sa’eb’ lix junkab’al rik’in li tijonelil, re xk’eeb’al li b’eresink, li k’irtesink, ut li k’ojob’ank ch’oolej. Naq na’ajman ru, eb’ li komon neke’ru ajwi’ chixsik’b’al li osob’tesink a’in rik’ineb’ li rech alal, eb’ li winq aj ilol komon, malaj eb’ laj b’eresinel re li Iglees sa’ li na’ajej wankeb’ wi’. Re xtawb’al chik li na’leb’ chirix li osob’tesink rik’in li tijonelil, chi’ilmanq 18.13 ut 18.14.

Re xtawb’al li na’leb’ chirix jolomink sa’ li junkab’al, chi’ilmanq 2.1.3.