“31. Intawiu ao Bowii Riki Tabeua ma Membwa,” Aeniboki ni Kabuta: Te Beku n Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira (2024).
“31. Intawiu ao Bowii Riki Tabeua ma Membwa,” Aeniboki ni Kabuta.
31.
Intawiu ao Bowii Riki Tabeua ma Membwa
31.0
Kabwarabwaraana
E teimatoa Ana mwakuri n ibuobuoki Iesu Kristo nakoia aomata n tatabemaniia nako (taraa, ibukin te katooto, Ioane 4:5–26; 3 Nibwaai 17:21). E tangiriia ni kabane natin te Atua. E buokiia n tatabemaniia nako.
Ngkai te tia kairiiri n te Ekaretia ao ana toro Iesu Kristo, bon iai tibwangam ni buokiia natin te Atua n tatabemaniia nako, ibukin rikiraken tamneia. Teuana te kawai ae rangi ni kakawaki ae ko kona ni karaoia bon rinanon te intawiu ao te marooro mangaia n tatabemaniia nako. Tabeua mai ibuakon am ibuobuoki aika uaana a na kaoti teuana imwiin teuana. Inanon waaki aikai, ao ko konaa n anga tein ana tangira Kristo, tabeki rake “baai ake a tine” ao ni kakorakorai bubuaniwae aika aki konamaki.” (Reirei ao Berita aika Tabu 81:5).
Inanon te mwakoro aei, te taeka intawiu e nanonaki nakon te marooro imarenan te tia kairiiri ao temanna n taraia ngkana te aomata anne e a tau ni karekea te otenanti ke te nakoa (taraa 31.2). N ae tabangaki, intawiu aikai a kairaki iroun temanna man te bitiobiriki ke te beretitentii n te titeiki. Te taeka intawiu e bon kaineti naba nakon te marooro n te mwakuri n ibuobuoki ae kairaki iroun te membwa n te Bootaki n Aine ke te beretitentii n aia kooram unimwaane (taraa 21.3).
N raonaki ma taian intawiu aikai, a mwaiti riki bukina ae e riai te tia kairiiri n te Ekaretia ni karaoa ana marooro ma membwa n tatabemaniia nako (taraa 31.3). N aron te katoto, e a tia ni bairea ana marooro te bitobiriki ma kairake n tatabemaniia nako n te uoote (taraa 31.3.1). E ngae ngkana tiaki ngkoe kaain te bitiobiriki, ma e kona te bitiobi n tuangko bwa ko na karaoa te marooro ma te membwa ae kainnanoa te boutoka ae teimatoa ao te mwakuri n ibuobuoki. Ke e kona ni kawariko te membwa ngkana iai ana kaanganga teuanne ke neienne bon irouna ke ma ana utu ae a kaitara ma ngaai.
E kona te mwakoro aei ni buokiia taan kairiiri ni kabane ake a reke aia tai ni marooro ma membwa n tatabemaniia nako. Taan kairiiri aikai a kona n ae taan kairiri n te Bootaki n Aine, aia kooram unimwane, taan kairiri n aia bootaki Ataeinnaine, tarira ma mwanera n te mwakuri n ibuobuoki, ke tabeman riki ake a mwiokoaki iroun te bitiobi.
31.1
Te Tua n Aron Wakinana
31.1.1
Katauraoi n te Maiu n Tamnei
Ngkana ko katabeaki bwa ko na kaitibo ma te membwa, te Uea e na kakabwaiako n te bwai ae ko kainnanoia mairoun te Atua ngkai ko ukoukoria. Katauraoiko n tamneim rinanon te tataro, kamatebwaian booki aika tabu, ao maiuakinan te raoiroi. Kakauongo nakon ana wirikiriki te Tamnei ae Raoiroi. E na kairiko ma te nano ae korakora, iango, ao namakin. E kona ni buokiko ni kauringko n reirei ake ko a tia ni kamatebwaii inanon booki aika tabu ao aia taeka burabeti ni boong aika kaitira are e kona ni buokiia aomata ake ko marooro ma ngaia (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 84:85; 100:5–8).
Iai inanon te Gospel Library taian boki aika a tia ni karaoaki ibukin te Counseling Resources (Bwaai Ibukin te Marooro n Ibuobuoki). Ngkai ko katauraoiko bwa ko na kaitibo ni marooro ma te membwa, iangoia n rinanon rongorongo iaon reirei ake a kaineti nakon teuanne ke neiene.
Te Tamnei ae Raoiroi e kona naba ni kaira te membwa are ko na kaitibo ma ngaia. Ko kona ni kaoa teuanne ke neienne bwa e na katauraoia n tamneina nakon ami marooro.
Iangoia ni moana ami marooro ma te membwa anne n te tataro. Aio are e kona n roko iai tamnein te nanorinano ma te onimaki ngkai kam bootaki ni bubutiia te Atua ibukin Ana ibuobuoki (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 6:32; 29:6).
N tain te intawiu ke te bowi, a kona ni uotakirake kaoti ma titiraki ae ko aki tauraoi ni kaekai. Ko konaa n uotiarake ae ngkoe ma te membwa kam na ukoukora ana kairiri te Uea—n aron te katoto, rinanon te kamatebwai, te tataro, ao te aki mamatam. Ko kona naba n tarai rongorongo aika a irekereke inanon Counseling Resources (Bwaai Ibukin te Maroro n Ibuobuoki) ke Life Help inanon te Gospel Library. Ngkanne kam kona ni manga kaitibo riki ao ni maroroakinna.
Ngkana e a tia te membwa ni karaoa te bure ae kakaiaki, tuangnga teuanne ke neienne bwa e na nakon te bitiobi.
31.1.2
Buoka te Membwa Bwa e Na Namakina Ana Tangira te Atua
Ngkai te tia Kairiri ngkoe n te Ekaretia, ko tei naba ibukin te Tia Kamaiu. Teuana maibuakon mwakoron Ana mition ara Tia Kamaiu ae e nang kakawaki bon te reitaki n ana tangira te Atua nakoia Natina (taraa Ioane 3:16–17). Ngkana a roko membwa nakoim ibukin te intawiu ke ibukin ibuobuoki ni kangaanga aika a onoti, te bwai ae a rangin ni kainnanoia bwa a na ataia bwa Tamara are i Karawa e tangiria. Te tangira aio e na kakorakoraia ao ni kaungaia bwa a na rairaki nakon Kristo, ana bubuti kabwarakin aia bure, ao ni karaoi rinerine aika raoiroi.
Booki aika Tabu ao aia taeka burabeti ni boong aika kaitira a karokoa te Tamnei ao n anga reirei iaon reirei aika a koaua. Kabonganai n taainako, ma te nano ae itiaki ao n tangira, ngkana ko kaitibo ma membwa. Kabonganaia ni kaungai nanoia, n aki kabuakaka, n aki taumatoa, ke ni karekea te maaku (taraa Ruka 9:56).
Bairei taai aika a mwaiti ibukin te marooro. Aki riai membwa n namakinna ae ko rang n tabetabe. Angan teuanne ke neiene am tai ni kabane.
31.1.3
Buoka te Membwa ni Karekea Mwaakan te Tia Kamaiu
Iesu Kristo e anai ara bure “bwa e aonga ni kamaunai [ara] bure riaoan tua irouia n aron mwaakan ana kamaiu” (Aramwa 7:13). E anai naba aorakira, marakira, ao raraomara “bwa e na ataia … e na kanga ni buokiia ana aomata” (taraa Aramwa 7:11–12).
Kaungaia membwa bwa a na rairaki nako Ina. Buokiia ni karekea mwakan te Uea ni kakorakoraia, ni kabebeteia ao ni bitiia. Te mwaaka aio e roko man kamwakuran te onimaki iroun Iesu Kristo, n touii mwiin Ana banna ni katooto, ni karekei otenanti n te nakoanibonga, kawakinan berita aika tabu, ao ni mwakuri nakon ana wirikiriki te Tamnei ae Raoiroi.
31.1.4
Buoka te Membwa N Namakina te Mwengaraoi ao te Mano Man Kanganga
Tabeman membwa a tia ni karekea te taneiai ae a namakina te nakonano ke te aki konaa n taetae ngkana a kaitibo ma te tia kairiri n te Ekaretia. Ukoukorii kawai aika a na kona ni buokiia n namakina te rau, te mano, ao te mwengaraoi. Kakaea mairoun te membwa bwa tera ae ko kona ni karaoia ae e na buokiia.
Kaotia nakon te membwa bwa e kona ni kaira temanna raona inanon tain te intawiu ke te marooro. Ngkana ko bootaki ma te membwa ae aitaram, te ataei, ke te kairake, kakoaua bwa te karo, ke temanna te ikawai ae na mena ikekei. E konaa n ira te marooro teuanne ke neienne ke e tataninga itinanikun te ruu, ni kaineti ma are e tangiria te membwa are ko marooro ma ngaia.
Ngkana te marooro n te autinibootaki e aki mwengaraoi iai te membwa, uaia ni iangoa te tabo ae kaokoro ae kam na karaoa te marooro iai. Kakaea te tabo are e na kona te Tamnei ae Raoiroi ni kaoti ibuakomi ao ko konaa n rau raoi iai. Ko riai n taraa raoi naba aron maurim ao maurin te membwa. Ibukin rongorongon te marooro ma membwa iaon te intanete, taraa 31.4.
Te mwakoro ae kakawaki nakoia membwa bwa a na namakina ae a mano bon man kainakin rongorongo. Kaunga te membwa ae a na bane ni kainaki bwaai ake kam maroroakin.
Ko aki konaa n tibwauai rongorongo aika a kainaki ma tabeman riki—n aron buum ke taan kairiri n te Ekaretia—ti ngkana e anga ana kariaia te membwa. Reitaanako aron kainakin bwaai aika tabu taekinania e ngae ngkai ko a kainaomataaki. E kona uruakakin aio n roota aia onimaki, onimakinan temanna, ao ana koaua te membwa. A na kona ni kan karekea buokaia membwa mairouia taan kairiiri n te Ekaretia ngkana a ataia ae te bwai ae a tibwauaia a na kawakinaki n aki taekinaki.
Ibukin rongorongon riki bwaai aika kainaki taekaia, ni ikotaki ma rongorongo ni kaineti ma te tua, taraa 32.4.4.
31.1.5
Aanga Titiraki Aika a Kaunganano ao Kakauongo Raoi
Inanon te marooro ma te membwa, kanakoi am titiraki aika a na buokiko ni kaotako n ana kangaanga teuanne ke neienne. Angan te membwa ana tai ni kabwaranakoa ana iango ao ana namakin n akea totokoana.
Inanon ana tai n taetae te membwa, kakauongo raoi ao iangoia raoi. Iangoia bwa ko na oota raoi imwain ae ko na kaeka. Ngkana e na kainanoaki, ruamwiin titiraki ni kakoauaa ae ko bon oota raoi iai. Ma tai rangi n iangoia bwa kona tabeki titiraki aika aki riai.
Te ongora e buoka karekean te onimakinaki. E buokiia tabeman n namakinna ae a ongoraeakinaki, a boongana, ao a tangiraki. Aomata a kainnanoa temanna are a onimakinna bwa e na ongora irouia ngkana a mwakuri rinanon kakaewenako. E kona naba te kakauongo ni kauka nanom nakon wirikiriki mairoun te Tamnei ae Raoiroi.
31.1.6
Kaungaa te Riki n Toronibwai
Ibukin am tangira nakoia membwa, ko na bae n tangiria n anga kawai aika a tawe nakon aia kangaanga. E ngae n anne, ko bon anganiia te kakabwaia riki ngkai ko buokiia ni kakaea oin aia kawai ao ni karaoa oin aia babaire (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 9:8).
Buokiia ni kamatebwaia aia kangaanga ke titiraki ake a reke inanon n ana euangkerio Iesu Kristo ao te babaire ni kamaiu. Reireiniia aroia n ukora ana kairiiri te Uea rinanon booki aika a tabu, aia taeka burabeti aika a maiu, ao kaotioti aika a onoti. N te aro aei, ko buokiia membwa ni katauraoiia ni kaitarai kangaanga ake a kona n kaitara ma ngaai n taai aika a na roko. E kona naba ni manga kanakoraoa aroia ni buokiia aomata tabeman, n ikotaki ma aia utu.
31.1.7
Aanga n Ibuobuoki Nakon te Rairannano
N tabetai ao te membwa e kona n ukora buokana ibukin rairan nanona man ana bure. E mwaiti ae ko konaa n karaoia ni karekea te onimaki iroun Iesu Kristo ao ni kaungai nanoia membwa bwa a na ukora kabwaraan aia bure.
Bon ti te Bitiobi ke te beretitenti n te titeiki ae e na kona ni buoka te aomata ibukin buure aika a korakora. Tabeua maibuakon aikai a koreaki inanon 32.6. Ngkana e a tia te membwa ni karaoa te bure mai ibuakon buure aikai, ao e na riai ni marooro ma te bitiobi ke te beretitenti n te titeiki n te tai ae tawe.
Bitiobi n tatabemaniia nako ao te beretitenti n te titeiki bon “taan moti naba i Iteraera” (Reirei ao Berita aika Tabu 107:72). Man te mwaaka aio ao a buokaki naba iai membwa n rairi nanoia man aia bure ao n roko iroun Kristo, are e kabwarai buure (taraa 32.1 and 32.3).
Ni mwakurian aikai, ao taan kairiri aikai a tei ibukin te Uea. A kataia ni kabongana “te motiki taeka are [E] na [anganiia]” (3 Nibwaai 27:27). A anga te reirei ae te rairannano are e irianaki ma karekean te onimaki iroun Iesu Kristo, reken te tamnei ae raraoma, aki karaoan te bure, ukoran te kabwara bure, karaoan ae raoiroi, ao kawakinan tuua ma kaboouan te motinnano.
Buokaia ni kakoroan nanon tabeia, bitiobi ao beretitenti n titeiki a kakabwaiaki ma ana bwaintituaraoi te tamnei ni kona ni babaire. Te bwaintangira aio e buokiia ni kinaa te koaua, n oota n nanon te membwa, ao n ataa kainanon teuanne ke neienne (taraa 1 Uea 3:6–12; Reirei ao Berita aika Tabu 46:27–28).
E ngae ngke te kaotibure e riki man te “moti i Iteraera,” ma man ana kariaia te membwa, ao taan kairiri tabeman a konaa n anga aia boutoka nakon teuare ke neiere e na raira nanona. E na tii rangi n ibuobuoki aio ngkana e karaoaki te raira n nano n te tai ae e nang kakawaki. Noora te kabanea n itera iaon 32.8.1 ibukin kairan kawaim.
31.1.8
Kaekai Raoi Ribooti Iaon te Bwainikirinaki
E aki kariaiakaki bwainikirinan temanna n aekakina nako. Taraia bwa kona rinanon raoi ribooti iaon te bwainikiriinaki. Ngkana ko ataia bwa iai temanna ae e a tia ni bwainikirinaki, ribooti nakon are tabeia ao karaoa te marooro n ibuobuoki ma te bitiobi. Kainibaire ibukin ribootinakin ao kaekaan te bwainikirinaki a kaotaki inanon 38.6.2.
Ibukin rongorongon te bwai ae a na karaoia bitiobi ao beretitenti n te titeiki ngkana a ataa taekan te bwainikirinaki, taraa 38.6.2.1.
Ibukin rongorongo iaon buokakiia ake a tia ni bwainikirinaki, taraa “Abuse (Help for the Victim)” inanon Counseling Resources (Bwaai Ibukin te Maroro n Ibuobuoki). Ko konaa naba n tuangiia membwa bwa ana noora bwaai n ibuobuoki ibukiia ake a tia ni bwainikirinaki are e reke n Life Help.
Ibukin rongorongon riki te marooro ma naake a rootaki n mwakuri n tautau ke aekan waaki ni baibuaka riki tabeua, taraa 38.6.18.2.
31.2
Intawiu
31.2.1
Bukin Karaoan Intawiu
N aron ae e ataaki, ao taan kairiri n te Ekaretia a karaoa te intawiu ma membwa n nooria bwa:
-
A tauraoi ni karekea ke n ira te otenanti.
-
A riai ni weteaki nakon te nakoa n te Ekaretia.
Angiin intawiu aikai a kairaki iroun te membwa n te bitiobiriki ke te beretitentii n te titeiki. Aki kona n anganaki taan kairiiri riki ake tabeman n te uoote. E ngae n anne, te beretitenti n te titeiki e na kona n anga intawiu tabeua nakoia kaain te kauntira ae rietata are a kaotaki inanon te Tiata n Nakoa (taraa 30.8).
31.2.2
Aekan Intawiu
E weteaki te bitiobi bwa te “tia moti ni kabuta” n ana uoote (Reirei ao Berita aika Tabu 107:74; taraa naba 7.1.3). Te beretitenti n te titeiki e kona naba ni beku bwa te tia moti ni kabuta (taraa 6.2.3). Taan kairiiri aikai a tau kiingin te Nakoanibonga ibukin te kariaia ni karaoan otenanti. Ibukin bukiia aikai, iai intawiu aika a koaua ae ana kona ni karaoi. A konaa n anga intawiu tabeua nakoia kauntira. Te taibora aei e kaotia bwa antai ae kona ni waakin intawiu n tatabeua nako.
|
Antai ae kona ni karaoa te intawiu |
Bukin karaoan te intawiu |
|---|---|
Antai ae kona ni karaoa te intawiu Bon ti te Bitiobi | Bukin karaoan te intawiu
|
Antai ae kona ni karaoa te intawiu Te Bitiobi ke te tia ibuobuoki are e mwiokoia | Bukin karaoan te intawiu
|
Antai ae kona ni karaoa te intawiu Ti te beretitenti n te titeiki | Bukin karaoan te intawiu
|
Antai ae kona ni karaoa te intawiu Te beretitenti n te titeiki ke te kauntira are e mwiokoia | Bukin karaoan te intawiu
|
Mitinare ake a bwanin aia tai a na intawaiuniia taan rairaki ibukin te bwabetito ao te kamatoa (taraa 31.2.3.2).
Membwa n te beretitentii n aia kooram unimwaane ao n te Bootaki n Aine a na karaoi intawiu ibukin mwakuri n ibuobuoki (taraa 21.3).
31.2.3
Bwabetito ao Intawiu ni Kamatoa
31.2.3.1
Ataei ake Membwa n te Rekooti
Te bitiobi e taui kiing ibukin bwabetitoakiia ataei ake 8 aia ririki ake membwa n te rekooti n ana uoote. Ibukin aio, teuare ke te kauntira are e mwiokoaki e na karaoa te intawiu ma aomata aikai ibukin te bwabetito:
-
Ataei n te ririki 8 ake membwa n te rekooti.
-
Ataei n te ririki 8 ake tiaki membwa n te rekooti ma iai aia karo ke te tia tararuaia ae te membwa.
-
Ataei aika membwa n te rekooti aika 9 aia ririki are e taonaki aia bwabetito ni kaeti ma aki toamaun aia iango.
N tain te intawiu, ao e na kakoaua te membwa n te bitobiriki ae e matata te ataei n nanon te bwabetito (taraa 2 Nibwaai 31:5–20). E na kakoaua naba bwa e maataata te ataei n te berita ae tabu ibukin te bwabetito ao ni kabaeaki bwa e na maiuakinna (taraa Motiaea 18:8–10). E aki kainanoaki bwa e na kabonganai titiraki aika a mwaiti. Tiaki aio te intawiu n taraa te kororaoi, ngkai “ataei aika uarereke aki kainnanoa te rairannano” (Moroni 8:11).
E kainnanoaki aia kariaia kaaro ao taan tararuaia imwain ae e na bwabetitoaki te ataei (taraa 38.2.8.2).
31.2.3.2
Aika rairaki
Te beretitenti n te mition e taui kiing n te nakoanibonga ibukin bwabetitoakiia aika rairaki. Ibukin aio, te mitinare ae bwanin ana tai e na intawiuniia:
-
Aomata n te ririki 9 ao ni waerake are a tuai ni bwabetitoaki ao ni kamatoaaki. Taraa 31.2.3.1 ma tii ibukiia naake aki toamau aia iango.
-
Ataei n te ririki ae 8 ao iaona riki ake tiaki kaain te Ekaretia aia karo.
-
Ataei n te ririki ae 8 ao iaona riki ake a tia naba aia karo ni bwabetitoaki ao ni kamatoaki.
Te tia kairiri ni mitinare man mwakoro ke te tia kairiri n te tabo a na karaoa te intawiu. Ibukin rongorongo i aon kangaanga ake a na kainnanoa te kariaia ae e onoti, taraa 38.2.8.6.
Taan rairaki n tatabemaniia aika tauraoi a na kaitibo ma te bitiobi imwaain te bwabetito. E ngae n anne, e aki intawiuna teuanne ke neienne te bitiobi ibukin te bwabetito. Ke n taraa te kororaoi. Te kantaninga ibukin te marooro aio bwa e na karekea te reitaki ma te aomata.
Inanon te intawiu, te mitinare e na ira ana kairi te Tamnei ni baireia ngkana iai iroun te aomata anne bwaai aika a kantaningaaki aika kabwarabwaraaki inanon Reirei ao Berita aika Tabu 20:37 (taraa naba Motiaea 18:8–10; Moronaai 6:1–4). E na kabonganai titiraki aikai te mitinare. E na karokoia nakon ana ririki te aomata, aron ikawairakena, ao te bwai ae e mena inanona.
-
Ko kakoaua bwa te Atua bon Tamara ae Akea Tokina? Ko kakoaua bwa Iesu Kristo bon Natin te Atua ao te Tia Kamaiu ao te Tia Kabooa te aonaaba?
-
Ko kakoaua bwa ana Ekaretia ao ana euangkerio Iesu Kristo e a tia ni kaokaki rinanon te Burabeti Iotebwa Timiti? Ko kakoaua bwa [te Beretitenti n te Ekaretia ngkai] bon ana burabeti te Atua? Tera nanon aio iroum?
-
Tera ae nanonaki iroum n te rairannano? Ko namakinna bwa ko a tia n raira nanom man am bure ake rimoa?
-
Ko a tia n reiakinaki bwa te riki bwa te membwa n Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira e irianaki ma maiuakinan ana kainibaire te euangkerio. Tera ootam n aron kainibaire aika imwiina? E tauraoi nanom bwa ko na iri nanoia?
-
Tuan te itiaki, are katabua te wenenibure itinanikun te kabaebae n te mare ae e kinaaki iaan te tua imarenan te mwane ao te aine
-
Tuan te kabwianibwai
-
Tuan te Mauri
-
Kawakinan te bong ae te Tabati ni katabua, ni ikotaki ma kanakin te toa ni katoa wiki ao n ibubuoki nakoia tabeman
-
-
Ko a tia ni karaoa te bure ae kakaiaki? Ngkana ngaia, ko mena ngkai iaon te tarataraaki ke ni kabureaki i tinaniku?
-
Ko a tia n irekereke ma kabwakaan te teei? (taraa 38.6.1).
-
Ngkana ko bwabetitoaki, ko berita iai ma te Atua bwa e tauraoi nanom ni katoka iaom aran Kristo, ni beku ibukiia tabeman, n tei bwa ana tia kakoauaa te Atua n taai nako, ao ni kawakin Ana tua inanon maium. Ko a tauraoi ni karaoa te berita aio ao ni kakorakorako ni kakaonimaki nako iai?
Ibukin kaetieti ngkana e bon koaua raoi te aomata n ana kaeka nakon te titiraki 5 ke 6, taraa 38.2.8.6. Taraa naba 38.2.8.7.
Ngkana e tauraoi te aomata nakon te bwabetito, ao te tia karaoa te intawiu e na kanoaa te Baptism and Confirmation Record (Rekooti Ibukin te Bwabetito ao te Kamatoa) (taraa 18.8.3).
31.2.4
Intawiu ibukin Katabu nakon te Nakoa n te Nakoanibonga ae te Aaron
Te bitiobi e tauii kiing ibukin te nakoanibonga ibukin te marooro iaon kanakoan te Nakoanibonga ae te Aaron. E taui naba kiing ibukin te katabu nakon nakoa n te riikan, tia reirei, ao ibonga. Te bitiobi ke te kauntira are katabeaki e na intawiu ma naake a na katabuaki bwa riikan ke taan reirei n taraia bwa a tauraoi n tamneia. Te bitiobi e na intawiu ma naake a na katabuaki bwa ibonga.
Ibukin rongorongona riki tabeua, taraa 18.10.2.
31.2.5
Intawiu Ibukin te Beeba ni Kariaia Nakon te Tembora
Te tembora bon Ana auti te Uea. Te rinnako inanon te tembora ao n ibuobuoki ni karaoan otenanti ikekei bon te tai ae tabu aika a kona n reke iai. Bwaai aikai a kawakinaki ti nakoia naake a tauraoi tamneia ao ni kekeiaki ni maiuakin ana kainibaire te Uea, are e baireaki irouia taan kairiri ake iai te kariaiakaki irouia n te Nakoanibonga.
Ni karaoan aei, taan kairiiri n te nakoanibonga ana intawiuna te membwa ni kabonganai titiraki inanon LCR (tarai naba kairan kawaim inanon 26.3). Aki riai taan kairiiri ni karin ke ni kanakoi bwaai aika a kainnanoaki. E ngae n anne, a kona ni bitii titiraki nakon aia ririki ao aroaroia membwa.
31.2.6
Intawiu Ibukin te Katabu Nakon te Aobiti n te Nakoanibonga ae te Merekitereka
Te beretitenti n te titeiki e tauii kiing ibukin te nakoanibonga ibukin te marooro iaon kanakoan te Nakoanibonga ae te Aaron. E taui naba kiing ibukin te katabu nakon aia aobiti unimwaane ao te ibonga ae rietaata.
Man te kariaia mairoun te beretitentii n te titeiki, te bitiobi e intawiuna te membwa ni kabonganai titiraki aika inano. Imwaain ae na karaoia, e na kakoaua bwa akea inanon ana rekooti te membwa taekan bwaai riki tabeua n aron, te totoko iaon te otenanti, ke te tokoko iaon te Membwatibu n te Ekaretia.
Ngkana, imwiin te intawiu, e namakinna te bitiobi bwa e a tauraoi te membwa bwa e na katabuaki, e katia ao e kanakoa te Melchizedek Priesthood Ordination Record. Imwiina ao te membwa n te beretitentii n te titeiki e na intawiuna te membwa, ni kabonganai naba titiraki aika oti inano.
Te mwaane are e reke irouna te Nakoanibonga ae te Merekitereka e a rinnako inanon te berita ao te berita ae tabu n te nakoanibonga. E kabwarabwaraaki aei inanon Reirei ao Berita aika Tabu 84:33–44. N tain taian intawiu, te bitiobi ao membwa n te beretitentii n te titeiki ana kakoaua bwa te membwa e oota n te berita ao te berita ae tabu ao ni kariaia ae e na maiuakinna. Te tia kairiiri ngkanne e titiraki taian titiraki aikai:
-
Iai am onimaki inanom ao am koaua iroun te Atua, te Tama ae Akea Tokina; Natina, Iesu Kristo; ao te Tamnei ae Raoiroi?
-
Iai am koaua ibukin Ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo ao n Ana beku ngkai am Tia Kamaiu ao te Tia Kabooira?
-
Iai am koaua ibukin Kaokan ana euangkerio Iesu Kristo?
-
Ko kamatoa te Beretitenti n ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira bwa te burabeti, te tia mamata, te tia karekei kaotioti ao bon tii ngaia te aomata i aon te aonaaba ae e kariaiakaki ni kamwakuri kiingin te nakoanibonga ni kabane?
Ko kamatoaia kaain te Moan Beretitentii ao te Kooram n Abotoro n te Tengaun ma Uoman bwa burabeti, taan mamata, ao taan karekei kaotioti?
Ko kamatoaia Mataniwi ni Kabuta ake tabeman ao mataniwi n te tabo n te Ekaretia?
-
E a tia te Uea n taekinna bwa bwaai nako ana bane ni “karaoaki n te itiaki” i Matana (Doctrine and Covenants 42:41).
Ko kekeiaki ibukin ataakin te itiaki n am iango ao n anuam?
Ko kawakina tuan te itiaki?
-
Ko iriira ana reirei ana Ekaretia Iesu Kristo n anuam aika aki noraki ao aika noraki ma am utu ao tabeman?
-
Ko boutokai ao ni kaungai taian reirei, mwakuri, ke koaua aika a kaitara ma ake n ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira?
-
Ko kekeiaki ni kawakina te bong ae te Tabati n tabuia, ni mweengam ao n te taromauri, ni kaekaei am bootaki, ni katauraoiko nakon ao ni kororaoi n anaa te toa; ao ni maiuakina maium ni kabooraoia ma tuua ao tuan te euangkerio?
-
Ko kekeiaki bwa ko na kokoaua ni bwaai ni kabane aika ko karaoi?
-
Ko kakabwaka am kabwianibwai n ae e bwanin?
-
Ko mataata ao n ongotaeka nakon Tuan te Mauri?
-
Iai katabeam n te mwane ke bwaai riki tabeua nakon kaainabam mai mwaina ke nakoia natim?
Ngkana iai, ko teimatoa ni kakoroi nanon katabeam akanne?
-
Iai am bure aika a kakaiaki inanon maium ae ko riai ni kaitiaki ma mataniwi n te nakoanibonga bwa mwakoron am rairannano?
-
Ko kakoaua ae ko a bon tau ni katabuaki nakon ana aobiti te Nakoanibonga ae te Merekitereka?
31.3
Taai Riki Tabeua Ibukiia Taan Kairiiri ni Maorooro ma Membwa
A mwaiti aia tai taan kairiiri ae a kona iai ni marooro ma membwa n tatabemaniia. Ibukin te katooto:
-
Membwa a kona n tuatua bwa a na kaitibo ma te tia kairiri n te Ekaretia n te tai are a kainnanoa iai ana kairiri te tamnei ke iai aia kangaanga ae taoniia rawawatana. N taai tabetai, e namakinna te tia kairiri ae e riai ni barongaa ana kaitibo ma te membwa. Membwa aki kaungaaki bwa a na reitaki ma taan Kairiri ni Kabuta iaon ae bon aia kanganga (taraa 38.8.25).
N te aro bwa ko aonga ni kabanea riki te tai ma kairake, e kona te bitiobi n anganiia taani kairiiri tabeman n te uoote bwa ana waaki ma marooro aikai. Kaain te Bootaki n Aine, kooram n unimwaane, ao beretitentii n te bootaki n Ataeinnaine a kona n rangi n ibuobuoki. E ngae n anne, e aki kona te bitiobi ni mwiokoa riki temanna ibukin kangaanga ae irekereke ma ae bon tabena ae te tia moti ni kabuta, n aron te rairannano man te bure ae kakaiaki.
-
Te bitiobi ke temanna are e mwiokoia e na kaitibo ma membwa ake iai kainnanoia n te maiu n rabwata (taraa 31.3.4 ao 22.6).
-
Te beretitenti n aia kooram unimwaane e na kaitibo ma membwa n te kooram n tatabemaniia teuana te tai n te ririki. A maroroakina naba aron maiu-raoin te membwa ao ana utu. A maroroakin naba aron ana mwakuri n te nakoanibonga. (Taraa 8.3.3.2.)
-
Te beretitenti n te Bootaki n Aine e na kaitiboo ma kaain te Bootaki n Aine n tatabemaniia teuana te tai n te ririki. A na marooroakina aron maiu-raoin te titita ao ana utu. (Taraa 9.3.2.2.)
-
Te membwa n te bitobiriki e kaitibo ma ataei aika 11 aia ririki n tataemaniia ngkai teuanne ke neienne e a mwaing man te moan rinan n reirei nakon aia kooram riikan ke aia kiraati Ataeinnaine. N tain te marooro aei te membwa n te bitobiriki e na intawiuniia naba ataeinimwaane ake a na karekea te Nakoanibonga ae te Aaron (taraa 18.10.2).
-
Te membwa n te bitobiriki e na kaitibo ma membwa ake a rin n te taanga ni buaka (taraa 38.9.2).
-
Te membwa n te bitobiriki e na kaitibo ma kairake n tatabemaniia uoua te tai n te ririki (taraa 31.3.1).
-
Te membwa n te bitobiriki e na kaitibo ma kairake ikawai aika tuai n iein n tatabemaniia teuana te tai n te ririki (taraa 31.3.2).
-
Membwa n te beretitentii n te titeiki, bitobiriki, ao taan kairiri ake tabeman a na katoa tai ni kaitibo ma taan kairiri ake a ibuobuoki iaan aia kairiri (taraa 31.3.3).
Ngkana a kaitibo taan kairiiri ma membwa, a na bon irii naba kainibaire ake inanon 31.1.
Ibukin rongorongo n ibuobuoki iaon itera aikai, taraa Counseling Resources (Bwaai Ibukin te Maroro n Ibuobuoki) inanon te Gospel Library. Taan kairiri a kona n kairiia membwa nakon te rongorongo ake inanon Life Help.
31.3.1
Bootaki ma Kairake
Taben te bitiobi ae moan te kakawaki bon buokaia kaain te roro n rikirake inanon ana uoote bwa a na rikirake inanon te maiu n tamnei. Te kawai ae e rangi ni kakawaki ae e karaoia bon kaitiboona ma kairake n tatabemaniia (ke ma temanna te ikawai ae raoniia; taraa 31.1.4). Te bitiobi ke temanna ana kauntira e na kaitibo ma kairake n tatabemaniia uoua te tai n te ririki. Ma e riai te bootaki aei ni karaoaki ma te bitiobi teuana te tai n te ririki. Moan te ririki are e a koro 16 ana ririki te kairake, ao e riai ni karaoaki marooro aika uoua akanne ma te bitiobi ngkana e riai.
Reitan riki iango iaon marooro aikai, ao e riai te kairake ni marooro ma te bitiobi n taai ake a kainnanoa iai kairakin kawaina ke te boutoka. Te bitiobi e kataia ni katea te reitaki ae koaua ao ni korakora ma te kairake bwa aonga n namakina te mwengaraoi inanon maroroia ma ngaia.
Te beretitenti n aia Bootaki Ataeinnaine iai naba tabena n ibuobuoki nakoia ataeinnaine n tatabemaniia. E kona ni karaoa aei ni marooro ma te roronrikirake aika ataeinnaine temanna imwiin temanna (ke ma temanna te ikawai ae raoniia; taraa 31.1.4).
Ngkana a kaitibo taan kairiiri ma te kairake, taan kairiiri a irii naba kainibaire ake inanon 31.1. Angiin kainibaire aikai a kakawaki inanon te marooro ma te kairake.
31.3.1.1
Te Reitaki ma Kaaro
Inanon aia kekeiaki ni kamatoaa te kairake, taan kairiri a uaia ni mwakuri ma kaaro. A kataia ni kakaea angan boutokakiia kaaro n tabeia ibukin reiakinaia natiia n ana euangkerio Iesu Kristo.
Taan kairiri a tibwauai rorongorongo aikai ma kairake ao aia karo imwain aia moan marooro:
-
Kaaro iai katabeaia ae moan te kakaawaki n reireiniia ao n tabeakiniia raoi natiia.
-
Te bitiobi ke temanna ana kauntira e na kaitibo ma kairake n tatabemaniia uoua te tai n te ririki. Te beretitenti n aia Bootaki Ataeinnaine e na bon kaitibo naba ma ataeinnane n tatabemaniia n tabetai. Inanon marooro aikai, ao taan kairiiri ana kaekai titiraki, a na anga aia boutoka, a na karakai tabeia, ao ni maroroakin bwaai aika a koreaki inanon 31.3.1.2.
-
Ni buokiia kairake ni katauraoiia n te maiu n tamnei, e riai ni karaoaki te intawiu ibukin bwaai aika tabu n aron te beeba ni kariaia nakon te tembora, katabu n te nakoanibonga, ao wewete n te mition. Taan kairiri a mwakuri ma kaaro ni buoka te kairake ni katauraoia bukin intawiu aikai.
-
Kaaro a na kaungaia natiia nakon te marooro ma te bitiobi ke te tia kairiiri temanna n te Ekaretia ngkana a kainnanoa te ibuobuoki ma ana kairiiri te tamnei ke ma te rairannano.
-
Ngkana e kaitibo te kairake ma te tia kairiiri n te Ekaretia, te karo ke temanna te ikawai e na riai n raoniia. E kona te kairake ni kaoa te ikawai bwa e na raoniia n te marooro ke n tataninga ititnanikun te ruu.
31.3.1.2
Bwaai Aika A Na Maroroakinaki
Te kaantaninga raoi ibukin taian marooro ma kairake bon karekean te onimaki iroun Tamara are i karawa ao Iesu Kristo ao buokakiia naba kairake bwa a na Iriri. A riai n riki marooro aikai bwa taneiai n tamnei aika kaunganano. Taan kairiri a kataia ni buokiia kairake n tatabemaniia bwa a na namakinna ae a tangiraki, a boutokaaki, ao a kaungaaki n riki ni katotonga te Tia Kamaiu.
Te kairake ao te tia kairiri a kona ni maroroakin:
-
Taneiai n te maiu n tamnei aika a karekea aia koaua kairake iroun Tamara are i Karawa, Iesu Kristo, ao te euangkerio ae kaokaki.
-
E kanga te kairake ni kawakin ana berita teuanne ke neienne n te bwabetito.
-
Aia katauraoi kairake ni karaoa ao ni kawakin aia berita aika tabu n te tembora.
-
Ana kouru te kairake iboni irouna bwa e na riki n ai aron te Tia Kamaiu n taabo ni bane (taraa “Children and Youth”).
-
Kakawakin te anua n tataro i bon iroum ao n te utu ao ni kamatebwaii koroboki aika a tabu.
-
Ko na kanga ni kakorakoraa te reitaki ma kaaro ao tabeman kaain te utu.
-
Moan reirei inanon Ibukin Kakorakoraiia Kairake: Te Kairi ibukin Karaoan Rinerine.
-
Kawai aika a na kona iai kairake n ira Ana mwakuri ni kamaiu ao ni karietataaki te Atua (taraa 1.2).
-
Ana atatai te ataeinmwaane, e kakoroa nanon katabeana n te Nakoanibonga ao ana kakatauraoi nakon te katabuaki nakon aobitin te Nakoanibonga are imwiina.
-
Kakabwaia n irakin te tieminari.
-
Katauraoi nakon te mwakuri ni mitinare ae bwanin taina (taraa 24.0 ao 24.3). E tua te Uea bwa ni kabane ataeiniwaane, ake a tau a na katauraoi ibukin te beku n te mition. Ataeinimwaane aika kaain te Ekaretia, bon tabeia n te nakoanibonga te mwakuri ni mitinarei (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 36:1, 4–7). Te Uea e butimwaiia naba ataeinaine aika a konaa ao n tau, ni beku n te mition ngkana a tangiria. Ibukiia ataeinaine, te mwakuri ni mitinare bon te tai ae tamaroa, ma e bon nakoimi, baireana. Te katauraoi nakon te mition e na kakabwaiaia ataeinnaine bwa tao a iangoa te beku bwa te mitinare ke a na aaki.
A riai taan kairiri n taraa aia namakin naake e na kangaanga irouia te beku bwa mitinare aika a bwanin aia tai (taraa 24.4.4).
Ibukin rongorongon te mitinare n ibuobuoki, taraa 24.2.2.
N tain maroroakinan te ongeaba nakon tuua, ao taan kairiri a kona n tarai titiraki n intawiu iaon beeba ni kariaia nakon te tembora ao te boki Ibukin Kakorakoraia Kairake. A kakoauaa bwa te marooro ibukin aroaro n te itiaki ma e naki kaungaa aron te reberake ni kan ongoraa ke te kakatai.
31.3.2
Marooro ma Kairake n Ikawai Aika Tuai Iein
Te bitiobi e katerea moan kakawakin karikirakean te maiu n tamnei irouia kairake ikawai aika a tuai n iein inanon ana uoote. Ngaia ke te kauntira are e a tia ni mwiokoaki a na kaitibo ma kairake n ikawai aika a tuai ni iein n tatabemaniia n teuana te tai n te ririki.
Te membwa n te bitobiriki ao kairake n ikawai aika a tuai ni iein a kona ni maroroakin bwaai aika kakawaki inanon 31.3.1.2. A kona naba ni maroroakin bwaai aika a onoti aron kakawakiia nakoia kairake ni ikawai, n aron karikirakean te maiu n toronibwai.
31.3.3
Marooro ma Membwa ni Kabwarabwarai Nakoaia ao Tabeia
Beretitentii n titeiki, bitobiriki, ao taan kairiri tabeman a na marooro ma membwa n tatabemaniia ake a ribooti nakoia iaon nakoaia. Ibukin te katooto:
-
Te beretitenti n te titeiki e na kaitibo n tainako ma bitiobi n tatabemaniia inanon te titeiki (taraa 6.2.1.2).
-
Te membwa n te beretitentii n te titeiki e na kaitibo n tainako ma aia beretitenti kaain te kooram n unimwaane n tatabemaniia n te titeiki (taraa 8.3.1).
-
Te bitiobi e na kaitibo ni katoa namwakaina ma te beretitenti n te Bootaki n Aine (taraa 9.3.1). E na kaitibo naba n tainako ma te beretitenti n aia kooram unimwaane ao te beretitenti n aia Bootaki Ataeinnaine (taraa 8.3.1 ao n 11.3.1).
-
Te membwa n te bitobiriki e na kaitibo n taainako ma te beretitenti n te Moanrinan ao te beretitenti n te Reirei n Tabati (taraa 12.3.1 ao 13.2.1).
-
Membwa man te beretitentii n te kooram unimwaane ao te beretitentii n te Bootaki n Aine a na kaitibo ma taari n ibuobuoki ake tarira ao mwanera (taraa 21.3).
Ni marooro aikai, te tia kairiri e na kaungaa nanon ao n reiakina te membwa n taben teuanne ke neienne . Te tia kairiri e na kaota ana karabwarabwa ibukin ana beku te membwa ao n anga taeka ni kaunganano . E na ribooti te membwa iaon rikiraken ao maiuraoia aomata ake e karaoa ana beku nakoia. A na bootaki ni maroroakin kouru, kakaewenako, ao tibwanga aika kona n reke. N aron ae riai ni karaoaki, ao a na rinanoi naba kataumwane ma kabanemwane.
31.3.4
Bootaki ma Membwa ni Maroroakin Kainnano n Rabwata ao te Maiu n Toronibwai
Tabeakinaia naake iai kainnanoia bon mwakoron ana mwakuri ni kamaiu ao ni karietaata te Atua (taraa 1.2). Ni kaitiboakin te tia kairiri ma membwa ake iai kainnanoia n te maiu n rabwata, a buokiia ni maroroakin kainnano aika a uarereke taia ao ni katea te maiu n toronibwai ae teimaan (taraa 22.3).
E na mwiokoia tabeman te bitiobi man te uoote, n aron te beretitentii n te Bootaki n Aine ao n aia kooram unimwane, bwa a na marooro ma te membwa are iai kainnanona n te maiu n rabwata. E ngae n anne, ao bon tii te bitiobi ae e kona ni kariaia kabonganakin te mwane n aki mamatam (taraa 22.6.1).
Reitan reirei ma tuua ibukin buokaia naake iai tangiran te maiu n rabwata a kabwarabwaraaki inanon mwakoro 22.
31.3.5
Te Marooro ma Membwa Iaon te Mare ao te Raure
Taan kairiri n te Ekaretia a riai n aki marooro ma te aomata are a na mare ma ngaia. Ke ni kona ni marooro ma te aomata ngkana e na ke e na aki buu raure ma kainaban teuanne ke neienne. Ngkana e riai karaoan te buu mare ibukin kangaanga tabeua, babaire n aron aikai a riai n tiku bon irouia n tatabemaniia.
Irakin ana kairiri te Tamnei, taan kairiri n te Ekaretia a na marooro n tainako ma taanga ao aomata ake a uamaenako ke ni karaoa aia buu mare. Taan kairiri a kona naba ni kataia ni buoka te taanga ni kamatoa aia mare. A anga reirei iaon taekan te korakora ma te kamaiuaki are e roko man kawakinan aia berita aika tabu are a tia ni karaoia ma te Uea ao ni maiuakin Ana reirei. Reirei aikai bon te onimaki, te rairannano, te kabwarabure, te tangira, ao te tataro.
Te membwa are e a tia ni uamaenako ma buuna ke e nang karaoa te buuraure e na riai n aki karekea raona ni karokoa e a kamatoaki te buuraure.
31.3.6
Te Marooro ae Mano ao Kamarurungan Aorakin te Iango ao te Rabwata
Taan kairiri n te Ekaretia aki weteaki bwa kauntira aika a mwaatai ke a na karekea kamarurungan aorakin te iango. Te ibuobuoki ae aanga e irianaki ma te tamnei, ao e turuturu iaon kamatoaan, karaunano, ao mwaakan Iesu Kristo ni kamaiu. Reitan te ibuobuoki ae kakawaki ao ni kaunganano, tabeman membwa a kona n reke kabwaiaia man te taeka n reirei mairouia aika a mwaatai man te tabo are e reke iai. Te reirei anne ke buokan aorakin te iango e kona ni buokiia membwa n ataa ao ni kaeka nakon kakaewenakon te maiu ni kawai aika kamarurung.
Te marooro ma te kauntira ae mwatai ni karekea te atatai ae nano ao konabwai ibukin nakoraoin te namakin bon tiaki te kanika ibukin te mamaara. Ma, e kona n riki bwa te kanikina ibukin te taotaonakinnano ao te korakora.
A riai membwa n rineia kauntira aika mwatai ma te karaurau ake iai aia raitienti. A riai kauntira ni karinea te rinerine, bonganaia, ao aia koaua naake a ukoukora te ibuobuoki. Kairekerekean bwaai aika kakawaki aikai e bon riai n reke n te marooro ma aika mwatai.
Ngkana a ukora te reirei membwa ibukin karaoan mwakuri n taanga, a kona bitiobi ni kanakoia nakoia aika mwatai aika a bane aroia n te aeka n reirei anne ao aia koaua ma aia taneiai a kaineti ma ana reirei te Ekaretia.
Te Ekaretia e aki butimwai aekan bwainaoraki, n raonaki ma bitakin ke kaetakin te bwainaoraki ibukin te koaua iaon te wenenibure ke kinakin te mwaine, are e kaira te aomata nakon mwakuri ni bwainikirinaki. (Taraa “Same-Sex Attraction” ao “Transgender” inanon Life Help.)
N te United States ao Canada, a kona bitiobi ao beretitenti n te titeiki n reitaki ma te Family Services bwa a na kaotaki taabo ake anga marooro aika mwatai ae rinanon ana reirei te euangkerio. Rongorongon te reitaki anne e kanakoaki inano:
1-801-240-1711
1-800-453-3860, ekititention 2-1711
FamilyServices.ChurchofJesusChrist.org
N taabo tabeua, taan kairiiri a kona n reitaki ma te tia mwakuri n te Family Services ke te manatia n te warebea ao te maiu n toronibwai n aobitin te aono.
Ngkana aki kona membwa ni kabwaka boon aia tia reirei ae mwatai bon irouia ke rinanon te intiuaranti, a kona bitiobi n ibuobuoki man kabonganakin te mwane n aki mamatam (taraa 22.4).
31.4
Marooro ma Membwa Iaon te Intanete
Ni katoa tai, ao taan kairiri a kaitibo ma membwa ibukin intawiu ao ni karekea ana ibuobuoki te tamnei ao n anga te mwakuri n ibuobuoki. Ngkana e riai, ao a kona naba ni marooro iaon te intanete ngkana e aki angaraoi te kaitibo ma ngaia. Te katooto, e kona te membwa ni kaitibo ma te tia kairiiri iaon te intanete ngkana te membwa:
-
E maeka n taabo aika raroanako ao e kangaanga aron te mwamwananga irouna.
-
Iai kakaewenako n rabwataia, n aia iango ke marurungin aia namakin.
-
E tabeakina temanna are e tiku ni mweengana ao e aki kona ni katukaki n tii ngaia.
Intawiu imarenaia beretitenti n te mition ao mitinare aika a bwanin aia tai a kona naba ni karaoaki iaon te intanete, ngkana e kariaiakaki.
Intawiu ao marooro tabeua imarenaia taan kairiri ao membwa a riai n aki raweaki.
Inanon tain te kaitibo ni marooro ao ni bootaki ma temanna, ao e kona te membwa ni kaoa temanna riki bwa e na raoniia n angiin te tai n intawiu ke ni marooro.
Ngkana e karaoaki te intawiu ibukin te beeba ni kariaia nakon te tembora iaon te intanete, te beeba ni kariaia nakon te tembora ae boou e kona ni manga kanakoaki nakon te membwa imwiin tiainakina irouia taan kairiri n te nakoanibong. Irarikin anne, ao e aki kona ni kamwakuria te kiraka n te titeiki ni karokoa te tai are e a tia ni kamatoaaki bwa e a tia ni karekea te membwa.