38.

Te mau ture ’e te mau arata’ira’a a te ’Ēkālesia

38.1

Te ’āmuira’a i te ’Ēkālesia

ʼUa here te Metua i te Ra’i i te tāʼātoʼaraʼa o tāna mau tamariʼi. « Hō’ē ana’e tō te ta’ata ato’a ti’ara’a i mua i te Atua », ’e tē ani nei ’oia i te tā’āto’ara’a ’ia « haere mai iāna ra, ’e ’ia rave i tōna ra maita’i » (2 Nephi 26:33).

E mea pinepine te feiā fa’atere ’e te mau melo i te anihia ’o vai tē nehenehe e haere i te mau rurura’a a Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei, ’o vai tē nehenehe e riro ’ei melo nō te ’Ēkālesia ’e ’o vai tē nehenehe e haere i te hiero.

38.1.2

Te rirora’a ’ei melo nō te ’Ēkālesia

Te rirora’a ’ei melo nō Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei, ’ua matara ïa i te mau ta’ata tē « haere mai ma te ’ā’au tae ’e te vārua marū », ’e « ’ua ti’a… ia rātou ’ia rave i te i’oa o Iesu Mesia i ni’a iho ia rātou ra », ’e ’ua hina’aro i te rave ’e i te ha’apa’o i te mau fafaura’a mo’a nō te bāpetizora’a (Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 20:37).

E ti’a i te hō’ē tamari’i 8 matahiti ’ia bāpetizohia maoti rā ’ua noa’a mai te parau fa’ati’a a tōna (nā) metua ti’a’au ’aore rā a tōna (nā) tīa’i i ha’amanahia e te ture. E mea ti’a i te metua ti’a’au ’aore rā i te tīa’i i ha’amanahia e te ture ’ia māramarama i te ha’api’ira’a tumu a te ’Ēkālesia e ha’api’ihia i tā rātou tamari’i ’e ’ia pāturu rātou iāna i te ravera’a ’e i te ha’apa’ora’a i te fafaura’a nō te bāpetizora’a.

38.1.3

Te haerera’a i te hiero

’Ua riro te mau hiero ’ei vāhi mo’a nō te ha’amorira’a, i reira te mau ’ōro’a faufa’a tumu e fāri’ihia ai ’e te mau fafaura’a mo’a e ravehia ai. Nō te mau melo o te ’Ēkālesia, e fare nā te Atua te mau hiero. Nō te huru mo’a ’e te mau fafaura’a e ravehia, o te mau melo ana’e o te ’Ēkālesia tē mau nei i te hō’ē parau fa’ati’a ti’a nō te hiero, ’o tē nehenehe e haere i te hiero. E nehenehe te mau melo e fāri’i i te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero i te taime e ha’apa’o maita’i rātou i te mau fa’auera’a tei fa’ata’ahia ’e tē ora ra rātou i te ’evanelia a Iesu Mesia.

38.1.4

Te ’ohipa ’e te mau ha’amaita’ira’a a te mau melo fa’aipoipo ’ore

E mea ti’a i te mau melo ato’a, noa atu ā ’aita rātou i fa’aipoipohia a’e nei, ’e ’aore rā, ’aita e ’utuāfare i roto i te ’Ēkālesia, ’ia tūtava ’ia roa’a mai te maita’i hope nō te orara’a i roto i te hō’ē ’utuāfare mure ’ore. Te aura’a ra, e fa’aineine rātou nō te tā’ati ia rātou ’ei tāne fa’aipoipo ti’amā ’aore rā ’ei vahine fa’aipoipo ti’amā, ’e ’ia riro ’ei metua tāne here ’aore rā ’ei metua vahine here. Nō vetahi, e’ita teie mau ha’amaita’ira’a e tupu ē tae roa atu i te orara’a a muri a’e, terā rā, ’o te reira te fā hope’a nō te tā’āto’ara’a.

Nō te mau melo ha’apa’o maita’i e’ita iho ā e roa’a te mau ha’amaita’ira’a nō te fa’aipoipora’a mure ’ore ’e te ti’ara’a metua i roto i teie orara’a, e fāri’i rātou i te mau ha’amaita’ira’a ato’a i fafauhia i roto i te mau tau mure ’ore, mai te mea ē, e ha’apa’o rātou i te mau fafaura’a tā rātou i rave ’e te Atua (hi’o Mosia 2:41).

38.2

Mau ture nō te mau ’ōro’a ’e te mau ha’amaita’ira’a

Nō te mau arata’ira’a nō ni’a i te ravera’a i te mau ’ōro’a ’e te mau ha’amaita’ira’a, ’ua vauvauhia ïa i roto i te mau ha’apararera’a i muri nei :

• Pene 18 o teie buka arata’i

• Buka arata’i nā te ’utuāfare, mau ’api 18–25

• Te mau ’ohipa ’e te mau ha’amaita’ira’a o te Autahu’ara’a, Tuha’a B, mau ’api 42–47

Nō te mau ture nō ni’a i te mau ’ōro’a o te hiero, ’ua vauvauhia ïa i roto i te pene 27 ’e te pene 28 o teie buka arata’i.

38.2.1

Mau ture rarahi

38.2.1.1

Te ravera’a ’aore rā te ’āmuira’a i roto i te hō’ē ’ōro’a ’aore rā, hō’ē ha’amaita’ira’a

Nō te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a i te ta’ata e nehenehe e rave ’aore rā e ’āmui i te hō’ē ’ōro’a ’aore rā te hō’ē ha’amaita’ira’a, hi’o i te mau arata’ira’a i roto i te pene 18 nō te ’ōro’a tāta’itahi ’e te ha’amaita’ira’a tāta’itahi.

38.2.1.2

Hurira’a i te parau ’e te ’auvahara’a i te mau ’ōro’a ’e te mau ha’amaita’ira’a

Mai te mea e tītauhia, e nehenehe te hō’ē ti’a peresideni e ani i te hō’ē taea’e o te autahu’ara’a ’ia huri i te parau ’aore rā ’ia ’auvaha mai i te hō’ē ’ōro’a ’aore rā te hō’ē ha’amaita’ira’a nā roto i te reo e ta’ahia e te ta’ata e fāri’i i te reira. Mai te mea ’aita e taea’e o te autahu’ara’a i reira, e nehenehe te ti’a peresideni e ani i te hō’ē ta’ata ’aore rā te hō’ē vahine ’aravihi nō te huri i te parau.

E nehenehe ato’a te hō’ē ti’a peresideni e ani i te hō’ē taea’e tei mau i te autahu’ara’a ’ia ’auvaha i te hō’ē ’ōro’a ’aore rā te hō’ē ha’amaita’ira’a mai te mea e tari’a turi tō te ta’ata fāri’i ’aore rā e fifi tōna ’ia fa’aro’o. Mai te mea ’aita e taea’e o te autahu’ara’a i reira, e nehenehe te ti’a peresideni e ani i te hō’ē ta’ata ’aore rā te hō’ē vahine ’aravihi nō te ’auvaha atu.

Nō te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te hurira’a parau ’e te ’auvahara’a nā roto i te reo vāvā nō te mau ha’amaita’ira’a patereareha, hi’o 38.2.12.4 ’e 38.2.12.5.

38.2.1.3

Te tāpa’ora’a i te mau ’ōro’a

’Ia fāri’i te hō’ē ta’ata i te hō’ē ’ōro’a fa’aorara’a ’aore rā te fa’atōro’ara’a autahu’ara’a, e rave te hō’ē pāpa’i parau o te pāroita tei reira te parau melora’a o taua ta’ata ra i te mau mea i muri nei :

• Rave i te mau parau nō ni’a i te ’ōro’a ’aore rā te fa’atōro’ara’a.

• Ha’apāpū ē, e tāpa’ohia te reira i ni’a i te parau melora’a o taua ta’ata ra ’e i ni’a i te ’api parau fa’a’ite.

E tāpa’ohia te tai’o mahana tā’āto’a i ravehia ai te mau ’ōro’a i muri nei, i ni’a i te parau melora’a o te ta’ata : te bāpetizora’a, te ha’amaura’a, te fa’atōro’ara’a i te autahu’ara’a, te ’ōro’a hiero, te tā’atira’a i nā metua ’e te tā’atira’a hiero. Nō te mau fa’atōro’ara’a i te Autahu’ara’a a Melehizedeka, e pāpa’i-ato’a-hia te i’oa o te ta’ata i rave i te fa’atōro’ara’a tāta’itahi.

38.2.1.4

Te ravera’a i te hō’ē ’ōro’a ’aore rā, hō’ē ha’amaita’ira’a i roto i te tahi atu pāroita

Nō te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a i te hō’ē ta’ata tei mau i te autahu’ara’a ’e ’o tē fa’ahiti i te pure o te hō’ē ’ōro’a i rāpae atu i tōna pāroita tumu, hi’o i te mau arata’ira’a o te pene 18 nō te ’ōro’a tāta’itahi ’e te ha’amaita’ira’a tāta’itahi.

38.2.1.5

Te pāpa’ira’a i te mau parau i fa’ahitihia nō te hō’ē ’ōro’a ’e te hō’ē ha’amaita’ira’a

E haruharuhia ’e e pāpa’ihia te mau ha’amaita’ira’a patereareha. Te mau parau i fa’ahitihia i roto i te tahi atu mau ’ōro’a ’e mau ha’amaita’ira’a, e’ita te reira e pāpa’ihia ’aore rā e haruharuhia e te hō’ē mātini. Terā rā, e nehenehe te hō’ē ’utuāfare e pāpa’i i tā te hō’ē metua tāne e fa’ahiti i roto i tāna ha’amaita’ira’a metua tāne.

38.2.1.6

Te mau hōho’a ’e te haruharura’a video nō te mau ’ōro’a ’e te mau ha’amaita’ira’a

’Eiaha te ta’ata e pata i te hōho’a, e haruharu i te mau video o te mau ’ōro’a autahu’ara’a ’e te mau ha’amaita’ira’a ’e te mau purera’a bāpetizora’a.

38.2.1.7

Te mau ’ōro’a nō te mau tamari’i fa’a’amu

’Ia mana te hō’ē fa’a’amura’a tamari’i, e fāri’i te tamari’i i te mau ’ōro’a nā ni’a i te i’oa o tōna nā metua fa’a’amu. Nō te hō’ē tamari’i pa’ari a’e tei fa’a’amuhia i muri iho i te bāpetizora’a, e’ita ’oia e bāpetizo-fa’ahou-hia. E taui te pāpa’i parau i te parau melora’a ’ia tū’ati te reira i te fa’auera’a mana nō te fa’a’amura’a.

Nō te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te tā’atira’a i te mau tamari’i fa’a’amu ’aore rā te mau tamari’i tu’u, hi’o i te 38.5.2.4.

38.2.1.8

Te mau ’ōro’a nō te mau ta’ata huma roro

’Ia feruri te ta’ata e rave ānei i te mau ’ōro’a nō te hō’ē ta’ata huma roro, e feruri te mau feiā fa’atere autahu’ara’a ’e te mau metua nā roto i te pure i te hina’aro ’e te fāito māramarama o taua ta’ata ra. ’Eiaha te mau ’ōro’a ’ia ’ōpanihia mai te mea e ta’ata ti’amā ’e ’ua hina’aro i te fāri’i i te reira ’e ’ua fa’a’ite mai i te hō’ē fāito au nō te māramaramara’a ’e te ti’a’aura’a.

’Aita e ravehia te mau ’ōro’a nō te fa’aorara’a ’e te fa’ateiteira’a nō te mau ta’ata huma roro, e fa’ariro ho’i te reira fifi ia rātou ’ei ta’ata ti’a’au ’ore, ’aita e nehenehe e rave i te mau fafaura’a i mua i te Atua. ’Aita ato’a teie mau ’ōro’a e ravehia nō te mau tamari’i tei pohe nā mua a’e i te va’u matahiti. « ’Ua fa’aorahia teie mau ta’ata i roto i te bāsileia o te ao ra » (Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 137:10 ; hi’o ato’a Moroni 8:8–12).

E paraparau te ’episekōpo i tōna peresideni titi mai te mea e mau uira’a tāna nō ni’a i te tahi mau ta’ata ta’a ’ē. E nehenehe te peresideni titi e fa’atae i te mau uira’a i te piha tōro’a a te Peresidenira’a Mātāmua, mai te mea e tītauhia.

Mai te mea e hi’o te feiā fa’atere ē, e mea ti’a ’ia fāri’i te hō’ē ta’ata i te hō’ē ’ōro’a, e tauturu rātou iāna ’ia māramarama ’e ’ia fa’aineine nō te reira.

Tē vai ra te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te mau ’ōro’a nō te mau ta’ata huma roro mai teie i muri nei :

• Nō te bāpetizora’a, hi’o 38.2.3.5.

• Nō te fa’atōro’ara’a i te autahu’ara’a, hi’o 38.2.5.4.

• Nō te ha’amaita’ira’a patereareha, hi’o i te maha o te paratarafa o te 38.2.12.1.

• Nō te mau ’ōro’a o te hiero, hi’o 26.3.5.

38.2.1.9

Te mau ’ōro’a ’e te mau ha’amaita’ira’a e ravehia e te mau ta’ata huma tino ’e nō te ta’ata huma tino

Nō te mau ta’ata huma tino, tē ’ere ra i te hō’ē rima ’aore rā to’opiti, ’ua ha’aparuparu e piti ’aore rā to’omaha melo, e tari’a turi ’aore rā tē fifi ra nō te fa’aro’o, e nehenehe tā rātou e rave ’e e fāri’i i te mau ’ōro’a ’e te mau ha’amaita’ira’a. Nā te feiā fa’atere e fa’anaho i te mau mea ’ia ti’a i teie mau ta’ata ’ia rave ’aore rā ’ia fāri’i i te mau ’ōro’a ’e te mau ha’amaita’ira’a ta’a ’ē noa atu tō rātou huma. Mai te mea e mau uira’a tā te feiā fa’atere ’aita e pāhonora’a i noa’a ia rātou, e fa’atae te peresideni titi i te mau uira’a i te piha tōro’a a te Peresidenira’a Mātāmua.

Nō te mau tari’a turi ’aore rā te mau ta’ata e fifi tō rātou nō te fa’aro’o, e nehenehe tā rātou e paraparau nā roto i te reo vāvā i te taime e rave rātou ’aore rā e fāri’i rātou i te hō’ē ’ōro’a ’aore rā te hō’ē ha’amaita’ira’a. E ha’apāpū te ti’a fa’atere o te autahu’ara’a e hi’o ra i te ’ōro’a ē, e nehenehe te ta’ata fāri’i e māramarama i te ’ōro’a nā roto i te hō’ē ta’ata ’auvaha ’aore rā te tahi atu rāve’a (hi’o 38.2.1.2).

38.2.1.10

Te fa’anahora’a ’ohipa i te taime ’aita te hō’ē ’ōro’a i mana

Te mau ’ōro’a ’aita e parau mana I te pae nō te parau melora’a, ’aita te hō’ē ’ōro’a e mana maori rā ’ua tāpa’o-noa-hia a’e i ni’a i te parau melora’a te matahiti tano i ravehia ai te reira. Mai te mea ’aita e tai’o mahana ’aore rā ’ua hape te tai’o mahana, e nehenehe te ’ōro’a e ha’amanahia nā roto i te fa’a’itera’a te melo iho i te ’episekōpo i te ’api parau fa’a’ite tei hōro’ahia iāna i te ravera’ahia te ’ōro’a. ’Ei reira e ani te ’episekōpo i te hō’ē pāpa’i parau ’ia tāpa’o i te reira i ni’a i te parau melora’a.

Mai te mea ’aita te parau i ’itehia mai i roto i te mau parau melora’a a te ’Ēkālesia, e tāmata te ’episekōpo ’aore rā te pāpa’i parau i te ha’apāpū i te ’ōro’a nā roto i te noa’ara’a te fa’a’itera’a pāpū o nā ’ite e piti. Tītaura’a nō nā ’ite e piti :

• E 10 matahiti ’aore rā i ni’a atu i te taime ’ua ravehia te ’ōro’a.

• ’Ua ’ite mata ’oia ’aore rā ’ua fa’aro’o tari’a i te ’ōro’a.

• E melo nō te ’Ēkālesia tei tāpa’ohia i te taime ’a hōro’a ai i tā rāua fa’a’itera’a pāpū.

• E hōro’a mai i tā rāua fa’a’itera’a pāpū ma te pāpa’i i te reira, ma te hōro’a (1) i te tai’o mahana tā’āto’a i ravehia ai te ’ōro’a ’aore rā (b) te matahiti i ravehia ai te reira ’e te ta’ata i rave i te reira.

• E tu’urima i tō rāua fa’a’itera’a pāpū i mua i te aro o te hō’ē melo nō te ’episekōpora’a ’aore rā te hō’ē ta’ata ti’ara’a teitei a’e i roto i te ’Ēkālesia.

Mai te mea e noa’a terā fa’a’itera’a pāpū, e nehenehe te ’episekōpo e fa’ati’a i te hō’ē pāpa’i parau ’ia tu’u i te reira ’aore rā ’ia fa’atano i te tai’o mahana i ni’a i te parau melora’a. I terā taime te fa’a’itera’a pāpū i pāpa’ihia mai e fa’aru’ehia ai.

Mai te mea ’aita te ’ōro’a i ha’apāpūhia mai e te ’api parau fa’a’ite, te mā’imira’a i roto i te mau parau melora’a a te ’Ēkālesia, ’aore rā te fa’a’itera’a pāpū o nā ’ite, e mea tītauhia ’ia rave fa’ahou i te reira ’ia mana te reira.

Mai te mea ’ua fāri’i te melo i te tahi atu mau ’ōro’a i muri mai i te hō’ē ’ōro’a mana ’ore, e mea tītau ’ia fa’ati’a te Peresidenira’a Mātāmua i te reira ’ia mana te reira. Nō te tītau i te parau fa’ati’a, e hāpono te peresideni titi i te hō’ē rata i te piha tōro’a a te Peresidenira’a Mātāmua.

Te mau ’ōro’a tei fāri’ihia ’ua hape te ’āna’ira’a ’Aita te hō’ē ’ōro’a e mana mai te mea ’ua hape te ’āna’ira’a o te reira. ’Ei hi’ora’a, ’aita te ’ōro’a hiero o te hō’ē tāne i mana mai te mea ’ua fāri’i ’oia i te reira nā mua a’e i te fāri’ira’a i te Autahu’ara’a a Melehizedeka. Noa atu rā, e nehenehe te Peresidenira’a Mātāmua e ha’amana i te reira ’ōro’a. Nō te tītau i te parau fa’ati’a, e hāpono te peresideni titi i te hō’ē rata i te piha tōro’a a te Peresidenira’a Mātāmua.

Te mau ’ōro’a i ravehia nā mua a’e i te matahiti ti’a ’Aita te hō’ē ’ōro’a e mana mai te mea ’ua ravehia nā mua a’e i te matahiti ti’a. ’Ei hi’ora’a, ’aita te hō’ē bāpetizora’a e mana mai te mea ’ua ravehia nā mua a’e i te va’ura’a o te matahiti o taua tamari’i ra. Mai te mea ’aita te tahi atu ’ōro’a i fāri’ihia i muri mai i terā ’ōro’a mana ’ore, ’ia rave-fa’ahou-hia te reira e ti’a ai. Mai te mea ’ua fāri’i te melo i te tahi atu mau ’ōro’a, mai te fa’atōro’ara’a i te autahu’ara’a, i muri iho i te ’ōro’a mana ’ore, e mea tītauhia ’ia fa’ati’a te Peresidenira’a Mātāmua i te reira mau ’ōro’a ’ia mana te reira. Nō te tītau i te parau fa’ati’a, e hāpono te peresideni titi i te hō’ē rata i te piha tōro’a a te Peresidenira’a Mātāmua.

Te tāpa’ora’a i te mau ’ōro’a tei rave-fa’ahou-hia Mai te mea ’ua rave-fa’ahou-hia te hō’ē ’ōro’a ’ia mana te reira, e tāpa’o te pāpa’i parau i ni’a i te parau melora’a i te tai’o mahana o te ’ōro’a i rave-fa’ahou-hia noa atu ā ’aita te ’āna’ira’a e tano i te tahi atu mau ’ōro’a i ni’a i te parau melora’a.

38.2.2

Te topara’a i’oa ’e te ha’amaita’ira’a tamari’i

E tano te mau ture i muri nei nō te topara’a i’oa ’e te ha’amaita’ira’a tamari’i e vaira’a ta’a ’ē tō rātou. Hi’o 18.6 nō te mau arata’ira’a nō ni’a i te topara’a i’oa ’e te ha’amaita’ira’a tamari’i.

38.2.2.1

Te mau tamari’i tei fānauhia i rāpae i te fa’aipoipora’a

E nehenehe e ha’amaita’i i te mau tamari’i tei fānauhia i rāpae i te fa’aipoipora’a i roto i te purera’a ha’apaera’a mā’a ’e te ’īritira’a mana’o. Mai te mea e hina’aro te ’utuāfare, e nehenehe te ’episekōpo e fa’ati’a i te mau taea’e o te Autahu’ara’a a Melehizedeka ’ia ha’amaita’i i te hō’ē tamari’i i te fare, ’e e ti’a atu te hō’ē melo nō te ’episekōpora’a nō te peresideni.

38.2.2.2

Te mau ’aiū e ma’i ataata

Mai te mea e vaira’a ataata tō te hō’ē ’aiū fānau ’āpī, e nehenehe te hō’ē taea’e o te Autahu’ara’a a Melehizedeka e rave i te topara’a i’oa ’e te ha’amaita’ira’a i te fare ma’i ’aore rā i te fare ma te tītau ’ore i te parau fa’ati’a a te ’episekōpo. E fa’aara ’oi’oi te ta’ata i rave i te reira i te ’episekōpo ’ia tāpa’ohia te reira i roto i te mau parau melora’a.

38.2.2.3

Te mau tamari’i e metua melo ’ore tō rātou

Mai te mea hō’ē metua ti’a’au ’aore rā rāua to’opiti, nā reira ato’a te mau tīa’i i ha’amanahia e te ture, e ’ere i te melo o te ’Ēkālesia, ’e tē tītau nei rātou ’ia ha’amaita’ihia te hō’ē tamari’i, e tītau te ’episekōpo ’ia fa’aro’o i tā rāua to’opiti parau fa’ati’a hou te tamari’i ’a ha’amaita’ihia ai. E fa’ata’a atu ’oia ē, e hāmanihia te hō’ē parau melora’a nō taua tamari’i ra i muri iho i te ha’amaita’ira’a. E parau ato’a ’oia ia rātou ē :

• E riro te mau melo o te pāroita i te tāniuniu ia rātou i terā taime ’e terā taime.

• E riro ’oia ’aore rā te mau misiōnare pāroita i te hāhaere ia rātou ’e i te paraparau atu i te mana’o e bāpetizo i te tama ’ia ra’ehia tōna 8 matahiti.

38.2.3

Te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a

38.2.3.1

Te mau tamari’i melo tei tāpa’ohia

Hi’o 18.7 ’e 18.8.

38.2.3.2

Feiā fa’afāriuhia

Tei te peresideni misiōni te mau tāviri o te autahu’ara’a nō te bāpetizo i te feiā fa’afāriu i roto i te hō’ē misiōni (hi’o i te aura’a nō te feiā fa’afāriu i roto i te 18.7.1). I raro a’e i tāna fa’aterera’a, e rave te hō’ē misiōnare rave tāmau i te uiuira’a nō te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a, nō te ta’ata tāta’itahi e tītau i terā nā ’ōro’a, ’e nāna ato’a e fa’ati’a ’ia ravehia te mau ’ōro’a. E hi’o ato’a te peresideni misiōni i te tāpa’opa’ora’a o te mau ’ōro’a e te feiā rave ’ohipa a te misiōni, ’ia hāmanihia te parau melora’a.

E fa’aau maita’i te mau misiōnare rave tāmau i te ’ohipa ’e te ta’ata fa’atere ’ohipa mīsionare nō te pāroita (mai te mea ’ua pi’ihia) ’aore rā ’e te melo nō te peresidenira’a pupu peresibutero e ha’apa’o i te ’ohipa misiōnare i roto i te pāroita. I raro a’e i te arata’ira’a a te ’episekōpora’a, e fa’anaho ’e e fa’atere teie ta’ata i te mau purera’a bāpetizora’a.

E ha’amauhia te feiā fa’afāriuhia i roto i te hō’ē purera’a ’ōro’a i roto i te pāroita tei reira rātou te orara’a, te mea tano, i te sābati i muri noa iho i tō rātou bāpetizora’a. E nehenehe te ’episekōpo e hōro’a i te parau fa’ati’a i te ta’ata fa’afāriu ’ia ha’amauhia i te ’ōro’a bāpetizora’a iho, ’ei hi’ora’a, mai te mea e potohia te purera’a ’ōro’a nō te rahira’a ha’amaura’a e rave, ’aore rā tei te huru te hina’aro o te ta’ata fa’afāriu ’e tōna ’utuāfare.

’Aita te mau melo tahito tei fāri’i-fa’ahou-hia nā roto i te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a i muri iho i te ’īritira’ahia ’aore rā te fa’aho’ira’a rātou i tō rātou ti’ara’a melo e parauhia e melo fa’afāriu. ’Eiaha te mau misiōnare e uiui ia rātou nō te bāpetizora’a. Nō te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te fāri’i-fa’ahou-ra’a i te mau melo tahito nā roto i te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a, hi’o 32.16.

38.2.3.3

Te mau uiuira’a bāpetizora’a ’e ha’amaura’a

E uiui te hō’ē ti’a fa’atere mana o te autahu’ara’a ’aore rā te hō’ē misiōnare i te ta’ata tāta’itahi nā mua i te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a mai tei vauvauhia i roto i teie tuha’a.

Te mau tamari’i va’u matahiti Nā te ’episekōpo ’aore rā, nā te hō’ē tauturu e fa’atere i te mau uiuira’a nō te bāpetizora’a ’e nō te ha’amaura’a nō :

• Te mau tamari’i 8 matahiti ’e ’ei melo tei tāpa’ohia.

• Te mau tamari’i 8 matahiti ’e e ’ere te melo tei tāpa’ohia, tē vai ra rā hō’ē a’e metua ’aore rā, hō’ē ta’ata ha’apa’o, e melo.

E ha’api’i te mau misiōnare rave tāmau ’e e uiui ho’i rātou i te mau tamari’i 8 matahiti e ’ere tō rātou nā metua i te melo, nā reira ato’a te mau tamari’i e ti’a tō rātou 9 matahiti ’e ni’a atu i te taime nō te bāpetizora’a.

E ha’apāpū te melo nō te ’episekōpora’a e uiui i te tamari’i nō te bāpetizora’a ē, tē māramarama ra ’oia i te fā nō te bāpetizora’a. E ha’apāpū ato’a ’oia ē, ’ua māramarama te tamari’i i te fafaura’a nō te bāpetizora’a, ’e tē vai nei tōna hina’aro e ora ’ia au i te reira. ’Ia au i te fa’aurura’a a te Vārua, e nehenehe tāna e ui i nā uira’a mātāmua e piti tei uihia nō te bāpetizora’a o te melo fa’afāriu (hi’o « Mau uiuira’a bāpetizora’a feiā fa’afāriu » i muri ri’i mai i roto i teie tuha’a). Nō te tahi atu mau uira’a, ’ia ha’amana’o te ta’ata uiui ē, e mea hara ’ore te mau tamari’i i mua i te Atua ē tae roa atu i te 8ra’a o te matahiti.

Feiā fa’afāriu Tei mātauhia, nā te misiōnare rave tāmau e ti’ara’a fa’atere mata’eina’a tōna e uiui i te melo fa’afāriu e tītau i te bāpetizora’a (mai tei fa’ata’ahia i te 38.2.3.2). Nā te fa’atere tuha’a e rave i te uiuira’a mai te mea nā te fa’atere mata’eina’a i ha’api’i i taua ta’ata ra. E mana tō te mau misiōnare ’ia rave i teie mau uiuira’a nō te tu’ura’a te peresideni misiōni i te mana i roto i tō rātou rima.

E fārerei te melo fa’afāriu tāta’itahi e bāpetizohia i te ’episekōpo hou te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a. Terā rā, e’ita te ’episekōpo e uiui i teie nau feiā nō te bāpetizora’a, ’eiaha ato’a nō te hi’o i tō rātou ti’amā.

E tītauhia te parau fa’ati’a a te peresideni misiōni hou te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a o te hō’ē melo fa’afāriu mai te mea ’ua rave taua ta’ata ra i te hō’ē hara rahi, ’ua ’āmui i roto i te hō’ē ha’amaruara’a tamari’i ’aore rā ’ua hara ’oia ’e te hō’ē ta’ata nō tōna iho ’āpeni. Nō rātou, e rave te peresideni misiōni i te hō’ē uiuira’a hōhonu ’e e hōro’a ’oia i te hō’ē parau nō te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a mai te mea e ’ite ’oia ē ’ua tātarahapa taua ta’ata ra ’e ’ua ti’amā.

Mai te mea e tītauhia, e fa’ati’a te peresideni misiōni i te hō’ē o tōna tauturu ’ia rave i te uiuira’a. E mea tītauhia ’ia fa’ati’a ’oia i te mau uiuira’a tāta’itahi. E hōro’a te tauturu i tāna parau fa’a’ite i te peresideni misiōni ’e nāna e fa’ati’a ’aore rā e pāto’i i te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a.

E mea tītauhia ’ia rave te peresideni misiōni iho i te uiuira’a ’e ’ia fāri’i ’oia i te parau fa’ati’a a te Peresidenira’a Mātāmua hou te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a nō te hō’ē ta’ata fa’afāriu mai te mea :

• ’Ua ha’apohe ’oia i te hō’ē ta’ata (hi’o 38.2.3.13).

• ’Ua rave ’oia i te fa’aipoipora’a vahine rau (hi’o 38.2.3.8).

• ’Ua rave hope ’oia i te tauira’a ’āpeni o tōna fānaura’a (hi’o 38.2.3.14).

• Tei raro a’e ’oia i te hi’opo’ara’a a te ture ’aore rā ’ua tu’uhia i raro a’e i te hi’opo’ara’a (hi’o 38.2.3.13).

Te mau uiuira’a bapetizora’a feiā fa’afāriu. Nō te ta’ata e rave i te uiuira’a nō te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a i te hō’ē melo fa’afāriu, e fa’a’ohipa ’oia i te mau uira’a i muri nei, ’e nā roto i te arata’ira’a a te Vārua, e fa’aoti ’oia ē, tē pāhono ra ānei teie ta’ata i te mau tītaura’a e vai ra i roto i Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 20:37 (hi’o ato’a Mosia 18:8–10 ; Moroni 6:1–4). E fa’aauhia teie mau uira’a i te matahiti ’e te pa’ari o te ta’ata.

1. Tē ti’aturi ra ānei ’oe ē, ’o te Atua tō tātou Metua mure ’ore ? Tē ti’aturi ra ānei ’oe ē, ’o Iesu Mesia te Tamaiti a te Atua ’e te Fa’aora ’e te Tāra’ehara o tō te ao nei ?

2. Tē ti’aturi ra ānei ’oe ē, ’ua fa’aho’i-fa’ahou-hia mai te ’Ēkālesia ’e te ’evanelia a Iesu Mesia nā roto i te peropheta Iosepha Semita ? Tē ti’aturi ra ānei ’oe ē, [te Peresideni o te ’Ēkālesia i teienei] ’o te peroheta ïa a te Atua ? E aha te aura’a nō ’oe ?

3. E aha nō ’oe te aura’a nō te tātarahapara’a ? Tē mana’o ra ānei ’oe ē, ’ua tātarahapa ’oe i tā ’oe mau hara tahito ?

4. ’Ua rave a’ena ānei ’oe i te hō’ē hara rahi ? Mai te mea ē ’ē, tei raro a’e ānei ’oe i te hi’opo’ara’a a te ture ’aore rā ’ua tu’uhia ānei ’oe i rāpae i te fare ’āuri i raro a’e i te hi’opo’ara’a ? (Nō te mau arata’ira’a mai te mea e pāhono te ta’ata ’ē, hi’o 38.2.3.13). ’Ua ’āmui a’enei ’oe i roto i te hō’ē ha’amaruara’a tamari’i ? ’Ua rave a’ena ānei ’oe i te hara ’e te hō’ē ta’ata nō tō ’oe iho ’āpeni ?

5. ’Ua ha’api’ihia ’oe ē, te rirora’a ’ei melo nō Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei, ’o te orara’a ïa i te mau fa’aturera’a a te ’evanelia. E aha tā ’oe i māramarama nō ni’a i te mau fa’aturera’a i muri nei ? ’Ua ineine ānei ’oe ’ia ha’apa’o i te reira ?

   1. Te ture nō te vi’ivi’i ’ore, ’o tē ’ōpani i te ta’otora’a i te ta’ata i rāpae i te fa’aipoipora’a tāne ’e vahine, ha’amanahia i mua i te ture.

   2. Te ture nō te tuha’a ’ahuru

   3. Te parau pa’ari

   4. Te ha’amo’ara’a i te mahana sābati, ’oia ho’i te ravera’a i te ’ōro’a mo’a i te mau hepetoma ato’a ’e te tāvinira’a ia vetahi ’ē.

6. ’Ia bāpetizohia ’oe, e fafau ’oe i te Atua ē, ’ua ineine ’oe i te rave i ni’a iho ia ’oe i te i’oa o te Mesia ’e i te ha’apa’o i tāna mau fa’auera’a i tō ’oe orara’a tā’āto’a. ’Ua ineine ānei ’oe i te rave i teie fafaura’a ’e i te tūtava ’ia ha’apa’o i te reira ?

I muri mai i te hi’ora’a ē ’ua ineine te ta’ata nō te bāpetizora’a, e fa’a’ī te ta’ata uiui i te parau bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a ’ia au i te mau arata’ira’a i ni’a i te ’api parau. ’Ia oti te hō’ē ta’ata i te ha’amauhia, e hi’o maita’i te ’episekōpo ’e te pāpa’i parau ē, ’ua tāpa’o-pauroa-hia ’e ’ua tāpa’o-tano-hia te parau nō te ha’amaura’a. Nō te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a i te parau bāpetizora’a ’e ha’amaura’a, hi’o 18.8.3.

38.2.3.4

Te mau purera’a bāpetizora’a ’e te mau arata’ira’a nō te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a

Nō te mau arata’ira’a nō ni’a i te mau purera’a bāpetizora’a, hi’o 18.7.2.

Nō te mau arata’ira’a nō ni’a i te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a, hi’o 18.7 ’e 18.8.

38.2.3.5

Te mau ta’ata ’aita tō rātou ti’a’aura’a

Nō te mau ta’ata huma roro e’ita e nehenehe e feruri e tātarahapa, e nehenehe te ’episekōpo e hi’o ia rātou ’ei ta’ata ’aita tō rātou ti’a’aura’a. ’Aita e tītauhia ’ia bāpetizo ’e ’ia ha’amau i teie mau ta’ata, ta’a ’ē noa atu tō rātou matahiti (hi’o 38.2.1.8).

Mai te mea e fa’a’ite te hō’ē ta’ata i muri iho ē, ’ua māramarama ’oia i te tātarahapara’a ’e ’ua nava’i tōna fāito ti’a’aura’a ’e te hina’aro, e nehenehe ’oia e bāpetizohia ’e e ha’amauhia. Mai te mea ’ua bāpetizohia te hō’ē ta’ata ’e i muri iho, ’ua huma-roro-hia, e mea mana noa ā te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a.

Nō te tahi atu mau arata’ira’a, hi’o 38.2.1.8. Nō te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te parau melora’a o te mau ta’ata ’aita tō rātou ti’a’aura’a, hi’o 33.6.10.

38.2.3.6

Te mau tamari’i matahiti tae’a ’ore

Nō te hō’ē tamari’i matahiti tae’a ’ore ’ia au i te ture, e nehenehe e bāpetizo ’e e ha’amau iāna i te taime e ha’apa’ohia nā tītaura’a to’opiti i muri nei :

1. ’Ua hōro’ahia mai te parau fa’ati’a e nā metua ti’a’au ’aore rā nā tīa’i i ha’amanahia e te ture. E mea ti’a ia rātou ’ia māramarama i te ha’api’ira’a tumu a te ’Ēkālesia e ha’api’ihia i tā rātou tamari’i ’e ’ia pāturu rātou iāna i te ravera’a i te fafaura’a nō te bāpetizora’a. Nō te ta’ata e rave i te uiuira’a bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a, e ani ’oia i teie parau fa’ati’a pāpa’i mai te peu e mana’o ’oia ē, e tauturu te reira i te ārai i te mana’o hape.

2. Nō te ta’ata e rave i te uiuira’a, e hi’o ’oia ē, e fa’a’itera’a pāpū ē, tē māramarama ra te tamari’i i te fafaura’a nō te bāpetizora’a ’e e rave ’oia i tāna tauto’ora’a ato’a nō te ha’apa’o i te reira nā roto i te ha’apa’ora’a i te mau fa’auera’a mai te haere-tāmau-ra’a i te mau purera’a a te ’Ēkālesia.

38.2.3.7

Te mau tamari’i ’ua ta’a nā metua

Nō te hō’ē tamari’i ’ua ta’a nā metua, e nehenehe ’oia ’ia bāpetizohia ’e ’ia ha’amauhia maoti noa te parau fa’ati’a a te metua nāna (nā rāua) te ti’a’aura’a i mua i te ture. Mai te mea tei te metua vahine te ti’a’aura’a o te tamari’i ’e ’ua fa’aipoipo fa’ahou ’oia, ’e mai te mea ’aita te tamari’i i fa’a’amuhia i mua i te ture ’e ’ua tu’uhia te pa’era’a o te tāne ’āpī i ni’a i te tamari’i, e nehenehe te tamari’i e bāpetizohia ’e e ha’amauhia nā ni’a i tōna i’oa mātau. Terā rā, i ni’a i te parau melora’a ’e te ’api parau fa’a’ite nō te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a, e pāpa’ihia te pa’era’a ti’a o te tamari’i, mai tei fa’ata’ahia e te ture ’aore rā te ta’ere.

38.2.3.8

Te feiā pa’ari ’ua rave i te fa’aipoipora’a rau

Nō te hō’ē ta’ata pa’ari tei fa’aitoito nā mua a’e, tei ha’api’i ’aore rā tei fa’aō iāna i roto i te ’ohipa fa’aipoipora’a vahine rau, e mea tītau ’ia fāri’i ’oia i te parau fa’ati’a a te Peresidenira’a Mātāmua hou ’oia ’a bāpetizohia ai ’e ’a ha’amauhia ai. E nehenehe te peresideni misiōni e fa’atae i te tītaura’a i te piha tōro’a a te Peresidenira’a Mātāmua. I roto i terā tītaura’a, e hōro’a ’oia i te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te ravera’a terā ta’ata nā mua a’e i te fa’aipoipora’a rau ’e nō ni’a i te tātarahapara’a i muri iho ’e tōna orara’a ’utuāfare i teienei.

38.2.3.9

Te mau ta’ata fa’aipoipo

Nō te hō’ē ta’ata fa’aipoipo, e mea tītau ’ia fāri’i ’oia i te parau fāri’i a tōna hoa fa’aipoipo hou ’a bāpetizohia ai.

38.2.3.10

Te mau ta’ata e fa’aea ra ma te fa’aipoipo ’ore

Nō te hō’ē ta’ata tei fa’aea i te hō’ē ta’ata nō te tahi atu ’āpeni ma te fa’aipoipo ’ore, e mea tītauhia ’ia fa’aipoipo ’oia i terā ta’ata ’aore rā ’ia fa’aea i te ora ’e terā ta’ata hou e ti’a ai iāna ’ia bāpetizohia.

38.2.3.11

Te mau ta’ata ’ua ’īritihia tō rātou ti’ara’a melo nō te ’Ēkālesia ’aore rā ’o tei fa’aho’i i tō rātou ti’ara’a melo

Nō te mau ta’ata ’ua ’īritihia tō rātou ti’ara’a melo nō te ’Ēkālesia ’aore rā ’o tei fa’aho’i i tō rātou ti’ara’a melo, e nehenehe rātou e fāri’i-fa’ahou-hia i roto i te ’Ēkālesia nā roto i te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a. Tē vai ra te mau arata’ira’a i roto i te 32.16.

38.2.3.12

Te mau ta’ata tei fa’aō ia rātou i roto i te hō’ē ha’amaruara’a tamari’i

Hi’o « Te mau melo fa’afāriu » i roto i te 38.2.3.3.

38.2.3.13

Te mau ta’ata tei fa’autu’ahia nō te hō’ē hara rahi

Nō te mau ta’ata tei fa’autu’ahia nō te hō’ē hara rahi ’e tei hina’aro e bāpetizo ia rātou nō te taime mātāmua ’aore rā tei hina’aro i te bāpetizo ia rātou ’ia fāri’i-fa’ahou-hia rātou i roto i te ’Ēkālesia, ’eiaha rātou ’ia bāpetizohia ’e ’ia ha’amauhia maori rā ’ua oti tā rātou tau mau ’āuri. Nō te mau ta’ata tei fa’autu’ahia nō te tahi mau hapa ’aore rā te tahi mau hara pae mōrare, ’eiaha rātou e bāpetizohia ’e e ha’amauhia ē tae roa ’ua oti tā rātou tau hi’opo’ara’a i rāpae i te fare ’āuri ’aore rā te tau hi’opo’ara’a noa tei fa’autu’ahia rātou (maori rā, nā te Peresidenira’a Mātāmua i hōro’a i te parau fa’ati’a). Tē fa’aitoitohia nei rātou ’ia ’ohipa piri roa ’e te feiā fa’atere autahu’ara’a ’e ’ia rave i te mau mea ato’a e ti’amā ai rātou nō te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a.

E’ita te mau misiōnare rave tāmau e ha’api’i i te ta’ata i roto i te fare tāpe’ara’a.

Nō te ta’ata tei fa’autu’ahia nō te taparahi-pohe-ra’a i te tahi atu ta’ata, ’aore rā tei fā’i i te reira i roto i te mau uiuira’a ’ōmo’e i te ti’a o te autahu’ara’a, e’ita ’oia e nehenehe e bāpetizohia ’e e ha’amauhia maori rā ’ua noa’a te parau fa’ati’a a te Peresidenira’a Mātāmua. E mea ti’a ’ia tu’uhia i roto i te tītaura’a nō te parau fa’ati’a te mau parau ha’amāramarama au ato’a tei ’itehia i roto i te uiuira’a a te peresideni misiōni (mai te mea tē tītau nei terā ta’ata i te bāpetizora’a nō te taime mātāmua) ’aore rā te uiuira’a a te ’episekōpo ’e te peresideni titi (mai te mea e melo tahito tē tītau ra ’ia fāri’i-fa’ahou-hia ’oia). I’ō nei, ’aita te taparahi-pohe-ra’a ta’ata i te mea tā te mūto’i ’aore rā tā te fa’ehau e rave i ni’a i tā rātou ’ohipa. E’ita te ha’amaruara’a tamari’i e parauhia ’ei taparahi-pohe-ra’a mai te reira.

38.2.4

Te ’ōro’a mo’a

Hi’o 18.9.

38.2.5

Hōro’ara’a i te autahu’ara’a ’e te fa’atōro’ara’a i te hō’ē tōro’a

38.2.5.1

Te mau tōro’a o te Autahu’ara’a a Melehizedeka

Te mau hōpoi’a a te peresideni titi ’e te ’episekōpo Tei te peresideni titi te mau tāviri autahu’ara’a nō te hōro’a i te Autahu’ara’a a Melehizedeka ’e nō te fa’atōro’a i te mau tōro’a peresibutero ’e te tahu’a rahi. Terā rā, nā te ’episekōpo e fa’atae i te mau anira’a nō teie mau fa’atōro’ara’a.

Maoti te parau fa’ati’a a te peresidenira’a titi, e uiui te ’episekōpo i te melo mai tei fa’auehia i ni’a i te Parau nō te fa’atōro’ara’a i te Autahu’ara’a a Melehizedeka. Hou ’a nā reira ai, e hi’opo’a māite ’oia i te parau melora’a a taua ta’ata nei nō te hi’o ē, ’aita e tāpa’ora’a, ’aita e ’ōpanira’a ’ōro’a ’aore rā ’aita e ’ōpanira’a ti’ara’a melo nō te ’Ēkālesia.

I muri iho i te uiuira’a a te ’episekōpo, e rave te peresideni titi ’aore rā hō’ē o tōna nā tauturu i te hō’ē uiuira’a hōhonu maita’i mai tei fa’auehia i ni’a i te Parau nō te fa’atōro’ara’a i te Autahu’ara’a a Melehizedeka. E ha’apāpū ato’a ’oia ē, tē māramarama ra teie melo i te tapura’a ’e te fafaura’a o te autahu’ara’a, ’e tē fāri’i nei ’oia i te ora ’ia au i te reira (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a e te mau Parau Fafau 84:33–44).

I muri iho i te uiuira’a, e ani te peresidenira’a titi i te ’āpo’ora’a teitei ’ia pāturu i te fa’aotira’a e fa’atōro’a i teie ta’ata. I muri iho e tai’o te hō’ē melo nō te peresidenira’a titi i te i’oa o te ta’ata i roto i te tuha’a purera’a rahi o te ’āmuira’a titi ’aore rā i roto i te hō’ē purera’a rahi nō te autahu’ara’a a te titi, nō te pāturura’a (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 20:65, 67). E ti’a mai terā ta’ata ’a fa’a’ite ai te ’āmuira’a i tōna pāturura’a. E nehenehe te melo nō te peresidenira’a titi e parau :

« Tē tu’u nei mātou i te i’oa o [te i’oa] ’ia fāri’i ’oia i te Autahu’ara’a a Melehizedeka ’e ’ia fa’atōro’ahia ’ei peresibutero [’aore rā tē tu’u nei mātou i te i’oa o (te i’oa) ’ia fa’atōro’ahia ’ei tahu’a rahi]. Te feiā e fāri’i nei, ’a fa’aite mai ma te ’āfa’i i te rima i ni’a. [Tīa’i ri’i nō te feiā ’ia pāturu mai.] Te feiā e pāto’i, mai te mea tē vai ra, ’a fa’a’ite mai i te reira. [Tīa’i ri’i nō te ta’ata ’ia pāto’i mai, mai te mea tē vai ra.] »

E ’āfa’i ato’a terā ta’ata e pāturuhia ra i tōna rima i ni’a. Mai te mea ’ua hau atu i te hō’ē ta’ata, i te rahira’a taime e pāturuhia rātou ’ei pupu.

Mai te mea tē vai ra te hō’ē ta’ata ro’o maita’i tei pāto’i mai, e paraparau ’ōmo’e te hō’ē melo nō te peresidenira’a titi iāna i muri iho i te purera’a. E hi’o te ti’a fa’atere ē ’ua fa’atumuhia ānei te pāto’ira’a i ni’a i te ’ite ē, ’ua hape te ta’ata ’e ’ua rave ho’i i te hō’ē mea e fa’a’ere iāna i te fa’atōro’ara’a i te tōro’a nō te autahu’ara’a.

Tē vai ra te tahi mau taea’e, e tītauhia rātou ’ia fa’atōro’ahia hou rātou ’a pāturuhia ai i roto i te hō’ē rurura’a rahi a te titi. ’ia tupu te reira, e tu’uhia tō rātou i’oa i roto i te purera’a ’ōro’a o tā rātou pāroita nō te pāturura’a. I muri iho tō rātou i’oa e tai’ohia ai i roto i te ’āmuira’a titi nō muri iho ’aore rā te purera’a rahi nō te autahu’ara’a a te titi nō te ha’amana roa i te fa’atōro’ara’a.

’Ia oti te mau uiuira’a ’e te mau ha’amanara’a tei tītauhia, e ravehia te fa’atōro’ara’a mai te au i te mau arata’ira’a i roto i te 18.10.

Te mau peresibutero. E nehenehe te mau taea’e ti’amā e fāri’i i te Autahu’ara’a a Melehizedeka ’e e fa’atōro’ahia ’ei peresibutero i te taime ’ua tae’ahia tō rātou 18 matahiti ’e i ni’a atu. Mai te au i te vaira’a o te ta’ata tāta’itahi, mai te ’itera’a pāpū ’e te pa’ari o te taure’are’a tamāroa, te fāito ha’api’ira’a, te hina’aro e ’āpe’e noa i tōna mau hoa ’e te haerera’a i te ha’api’ira’a tuatoru, e fa’aoti te ’episekōpo ē, e fa’atōro’a ānei i te hō’ē peresibutero i muri noa mai i te 18ra’a o tōna mahana fānaura’a ’aore rā e vaiiho maoro ri’i iāna ’e te mau tahu’a. Nō te rave i te reira fa’aotira’a, e paraparau nā mua te ’episekōpo i taua taure’are’a ra ’e i tōna nā metua. Nā mua a’e i te 19ra’a o tōna matahiti, ’aore rā nā mua a’e i te reva atu nō te haere i te fare ha’api’ira’a tuatoru ’aore rā nō te tāvini i roto i te nu’u fa’ehau, ’aore rā nō te fāri’i i te hō’ē ’ohipa rave tāmau, ’ia fa’atōro’ahia te mau taea’e ti’amā ato’a ’ei peresibutero.

Nō te mau tāne tei bāpetizohia a’enei ’e e 18 matahiti tō rātou ’e ni’a atu, ’e fa’atōro’ahia rātou ’ei peresibutero i muri iho i te tāvinira’a ’ei tahu’a, ’e ’ua noa’a mai tō rātou māramaramara’a i te ’evanelia ’e ’ua fa’a’ite mai i tō rātou vai-ti’amā-ra’a. ’Aita e tītauhia te hō’ē marora’a ta’a ’ē ’ei melo.

Tahu’a rahi E fa’atōro’ahia te mau tāne ’ei tahu’a rahi i te taime e pi’ihia ai rātou i roto i te hō’ē peresidenira’a titi, te ’āpo’ora’a teitei ’aore rā te ’episekōpora’a ’aore rā ’ia tu’u atu te ’episekōpo i tōna i’oa ’e ’ua fāri’ihia e te peresideni titi. Fa’anahora’a ta’a ’ē, nō te mau tauturu o te ’episekōpo i roto i te mau pāroita nō te hō’ē titi feiā ’āpī pa’ari ’ōtahi, ’aita e tītauhia ’ia fa’atōro’a ’ia rāua ’ei tahu’a rahi (hi’o i roto i te 37.3.2). Mai te mea e mau peresibutero teie nau tauturu, e ’ere rātou i te melo nō te pupu tahu’a rahi.

’O te mau tahu’a rahi noa tē nehenehe e ti’a i roto i te ha’amenemenera’a nō te fa’atōro’ara’a i te hō’ē taea’e i te tōro’a tahu’a rahi.

38.2.5.2

Te mau tōro’a o te Autahu’ara’a a Aarona

Hōpoi’a a te ’episekōpo. Tei te ’episekōpo te mau tāviri autahu’ara’a nō te hōro’a i te Autahu’ara’a a Aarona ’e nō te fa’atōro’a i te mau tōro’a diakono, ha’api’i ’e tahu’a. Tei mātauhia e fa’atōro’ahia te mau taea’e ti’amā i teie mau tōro’a, i te mau matahiti i muri nei, ’eiaha nā mua a’e :

• Diakono, i te ’ōmuara’a o te matahiti e ti’ahia ai tō rātou 12 matahiti

• Ha’api’i, i te ’ōmuara’a o te matahiti e ti’ahia ai tō rātou 14 matahiti

• Tahu’a, i te ’ōmuara’a o te matahiti e ti’ahia ai tō rātou 16 matahiti

E uiui te ’episekōpo ’aore rā te hō’ē tauturu tei fa’auehia i te mau taea’e e fa’atōro’ahia ’ei diakono ’aore rā ’ei ha’api’i, nō te hi’o ē, e mea ti’amā ānei rātou. E uiui te ’episekōpo i te mau taea’e e fa’atōro’ahia ’ei tahu’a. Hou e uiui ai i te hō’ē taure’are’a tamāroa nō te fa’atōro’ara’a i te autahu’ara’a, e tītau nā mua te hō’ē melo nō te ’episekōpora’a i te parau fa’ati’a a tōna nā metua ’aore rā te feiā tīa’i.

Mai te mea e ’itehia te ti’amā o te hō’ē melo i roto i te uiuira’a, e fa’a’ī te ta’ata i rave i te uiuira’a i te Parau nō te fa’atōro’ara’a i te Autahu’ara’a. E tai’o te ’episekōpo ’aore rā hō’ē o tōna nā tauturu i te i’oa o te melo i roto i te purera’a ’ōro’a nō te pāturura’a a te mau melo (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 20:65). E pe’e te reira i te hōho’a pāturura’a nō te mau tāne o te Autahu’ara’a a Melehizedeka (hi’o 38.2.5.1). Mai te mea tē vai ra te hō’ē ta’ata ro’o maita’i e pāto’i mai, e paraparau ’ōmo’e te hō’ē melo o te ’episekōpora’a iāna i muri iho i te purera’a.

I muri iho i te pāturura’a, e ravehia te fa’atōro’ara’a nā te ’episekōpo ’aore rā nā te hō’ē taea’e i raro a’e i te arata’ira’a a te ’episekōpo mai te au i te mau arata’ira’a i roto i te 18.10.

Te feiā ’āpī tamāroa ’ua ta’a nā metua Nō te hō’ē taure’are’a tamāroa ’ua ta’a nā metua, e nehenehe e fa’atōro’a iāna i te mau tōro’a o te Autahu’ara’a a Aarona maoti rā ’ua noa’a mai te parau fa’ati’a a tōna (nā) metua tei iāna te ti’a’aura’a i mua i te ture. Mai te mea tei te metua vahine te ti’a’aura’a o te tamari’i ’e ’ua fa’aipoipo fa’ahou ’oia, ’e mai te mea ’aita te taure’are’a tamāroa i fa’a’amuhia i mua i te ture ’e ’ua rave rā i te pa’era’a o te tāne ’āpī, e nehenehe ’oia e fa’atōro’ahia i te i’oa ’ua mātauhia ’oia. Terā rā, i ni’a i te parau melora’a ’e te ’api parau fa’a’ite nō te fa’atōro’ara’a, e pāpa’ihia te pa’era’a ti’a o te taure’are’a tamāroa, mai tei fa’ata’ahia e te ture ’aore rā te ta’ere.

Te feiā tei bāpetizohia a’enei ’e tei ha’amauhia a’enei. Nō te mau taea’e tei bāpetizohia a’enei ’e tei ha’amauhia a’enei, e fāri’i rātou i te Autahu’ara’a a Aarona mai te mea e 11 matahiti tō rātou ’e e ti’ahia tō rātou 12 matahiti i roto i te matahiti, ’e e fa’atōro’ahia rātou i te tōro’a ti’a i muri iho i te ha’amaura’a, tei mātauhia, hō’ē hepetoma i muri iho. Hou ’a fāri’i ai i te autahu’ara’a, e mea tītauhia ’ia uiuihia rātou nō te ti’amā ’e ’ia tai’ohia tō rātou i’oa i roto i te purera’a ’ōro’a nō te pāturura’a. E fa’atōro’ahia rātou i te mau tōro’a i muri nei, ’ia au i te mau matahiti i muri nei, mai teie te huru :

• Diakono, ha’amata i te ’āva’e Tēnuare nō te matahiti e ti’ahia tō rātou 12 matahiti

• Ha’api’i, ha’amata i te ’āva’e Tēnuare nō te matahiti e ti’ahia tō rātou 14 matahiti

• Tahu’a, ha’amata i te ’āva’e Tēnuare nō te matahiti e ti’ahia tō rātou 16 matahiti

E hi’o-ato’a-hia te mau taea’e 19 matahiti ’e ni’a atu, e tano ’ei peresibutero (hi’o 38.2.5.3).

Nō te mea e tītauhia ’ia uiui te ’episekōpo i te mau taea’e tei bapetizohia ’e tei ha’amauhia a’enei, ’e ’ia pāturuhia rātou e te mau melo o te pāroita hou te fa’atōro’ara’a i te hō’ē tōro’a o te Autahu’ara’a a Aarona, e’ita rātou e fa’atōro’ahia i te mahana e bāpetizohia ’aore rā e ha’amauhia rātou.

’Eiaha e fa’ataime i te bāpetizora’a o te mau melo nō te hō’ē ’utuāfare ’ia ti’a i te metua tāne ’ia fāri’i i te autahu’ara’a nō te rave ’ōna iho i te mau bāpetizora’a.

38.2.5.3

Te mau taea’e e tano ’ei peresibutero

Te taea’e e tano ’ei peresibutero, ’o te hō’ē ïa taea’e 19 matahiti ’e ni’a atu tei ’ore e mau nei i te Autahu’ara’a a Melehizedeka. Te mau taea’e i raro mai i te 19 matahiti tei fa’aipoipo ’e tē ’ore e mau nei i te Autahu’ara’a a Melehizedeka, e mau taea’e ato’a ïa rātou e tano ’ei peresibutero.

E uiui pinepine te ’episekōpo i te mau taea’e e tano ’ei peresibutero ’e e ’ohipa piri ’oia ’e te tahi atu feiā fa’atere autahu’ara’a o te pāroita nō te fa’aineine ia rātou ’ia fāri’i i te Autahu’ara’a a Melehizedeka. Mai te mea te taea’e e tano ’ei peresibutero e ’ere i te tahu’a, ’ia fa’atōro’a-vave-hia ’oia ’ei tahu’a i te taime ’ua ti’amā ’oia. ’Aita e tītauhia ’ia fa’arōtoro’a nā mua iāna ’ei diakono ’aore rā ’ei ha’api’i. E nehenehe ’oia e fa’atōro’ahia ’ei peresibutero i te taime ’ua nava’i tōna māramarama i te ’evanelia ’e ’ua fa’a’ite mai i tōna ti’amā.

Nō te tahi atu ā ha’amāramaramara’a nō ni’a i te mau taea’e e tano ’ei peresibutero, hi’o 8.6.

38.2.5.4

Te tahi atu vaira’a

Te mau melo ’aita i fa’aea tāmau i roto i te hō’ē pāroita hō’ē a’e matahiti te maoro. Mai te mea ’aita te hō’ē melo i fa’aea tāmau i roto i te hō’ē pāroita hō’ē a’e matahiti te maoro, e paraparau nā mua te ’episekōpo i te ’episekōpo tahito nō te ha’apāpū i te ti’amāra’a o taua melo ra hou ’a fa’ati’a ai i te fa’atōro’ara’a i te Autahu’ara’a a Aarona ’aore rā hou ’a tu’u ai i tōna i’oa nō te fa’atōro’ara’a i te Autahu’ara’a a Melehizedeka.

Mai te mea e fa’atōro’ahia te hō’ē ta’ata ’a ora ai ’oia, nō te hō’ē tau, i te ātea o tōna fare ’e tei ’ō noa tāna parau melora’a i tāna pāroita tumu, e fa’aara te ’episekōpo o te pāroita i reira te fa’atōro’ara’a e ravehia ai, i te ’episekōpo o te pāroita tumu, ’ia ti’a iāna ’ia fa’a’āpī i te mau parau i ni’a i te parau melora’a. E fa’aineinehia te parau fa’a’ite nō te fa’atōro’ara’a i roto i te pāroita i reira te fa’atōro’ara’a i ravehia ai.

Rātou i roto i te mau pāroita feiā ’āpī pa’ari ’ōtahi ’e feiā pa’ari ’ōtahi E mea ti’a ’ia fa’atōro’ahia te mau tāne ti’amā 18 matahiti ’e ni’a atu i roto i te mau pāroita feiā ’āpī pa’ari ’ōtahi ’e feiā pa’ari ’ōtahi, ’ei peresibutero. Rātou ’aita i fa’atōro’ahia ’ei peresibutero, e ’āmuihia rātou i te pupu peresibutero, ’ei taea’e e tano ’ei peresibutero.

Te mau fa’ehau i ni’a i te tahua ’arora’a ’aore rā i te mau vāhi mo’emo’e Tōna tanora’a, e uiuihia te hō’ē fa’ehau ’e e fa’atōro’ahia ’oia i roto i te pāroita tei reira tōna parau melora’a. Terā ra, e’ita paha te reira e noa’ahia ’ia rave mai te mea tei ni’a ’oia i te moana nō te hō’ē tau maoro ’aore rā tei ni’a ’oia i te tahua ’arora’a ’aore rā i te hō’ē vāhi mo’emo’e. Nō rātou, e fārerei te fa’ehau i tō rātou tīa’i pupu melo fa’ehau. Mai te mea e mana’o te tīa’i pupu ē, ’ua ineine te fa’ehau nō te fa’atōro’ara’a, e pāpa’i ’oia i te hō’ē rata i te ti’a peresideni o te ’āmuira’a a te ’Ēkālesia e ti’a’au nei i teie pupu melo fa’ehau. E tāniuniu taua ti’a peresideni ra i te ’episekōpo o te fa’ehau i tōna pāroita tumu nō te hi’o ē, e aha tōna mana’o nō ni’a i tōna ti’amā.

Nō te fa’atōro’ara’a i te mau tōro’a o te Autahu’ara’a a Aarona, e nehenehe te ti’a peresideni e fa’ati’a i te tīa’i pupu ’aore rā i te ’ōmōniē feiā mo’a ’ia uiui i taua ta’ata ra ’e ’ia hi’o i te fa’atōro’ara’a. Nō te fa’atōro’ara’a i te tōro’a peresibutero, e nehenehe te peresideni titi ’aore rā misiōni e fa’ati’a i te ’ōmōniē feiā mo’a ’ia uiui i taua ta’ata ra ’e ’ia hi’o i te fa’atōro’ara’a. E pāturuhia ’e e ha’amanahia te mau fa’atōro’ara’a ato’a mai tei fa’ata’ahia i roto i te 38.2.5.1 ’e te 38.2.5.2.

Rātou e huma roro tō rātou. E fa’aoti te feiā fa’atere autahu’ara’a e fāri’i ānei te mau taea’e huma roro i te autahu’ara’a. Mai te mea tē ora nei taua melo ra i pīha’i iho i tōna nā metua, e paraparau te feiā fa’atere autahu’ara’a ia rāua. Nō te fa’atōro’a i te hō’ē melo huma roro, e fa’a’ite nā mua ’oia i tōna fāito ti’a’aura’a tano ’e tōna māramarama i te hōpoi’a. Nō te mau taea’e o te autahu’ara’a tē vai ra teie fifi, e tauturuhia rātou ’ia ti’a ia rātou ’ia rave hope i tei roa’a ia rātou ’ia rave.

Rātou tei fāri’i-fa’ahou-hia nā roto i te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a. Nō te mau arata’ira’a nō ni’a i te fa’atōro’ara’a i te ta’ata tei fāri’i-fa’ahou-hia nā roto i te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a i muri iho i te ’īritira’ahia ’aore rā te fa’aho’ira’a rātou i tō rātou ti’ara’a melo, hi’o 32.17.

Te mau melo e fa’ahuru ’ē i tō rātou ’āpeni. Te melo tei mā’iti e rapa’au iāna ’aore rā e tāpū iāna nō te fa’ahuru ’ē i te ’āpeni o tōna fānaura’a (« tauira’a ’āpeni »), ’aore rā ’o tei taui i tōna iho ta’ata i te ’āpeni ’ē i tōna fānaura’a, e’ita tāna e nehenehe e fāri’i ’e e fa’a’ohipa i te autahu’ara’a. E tauturu te mau peresidenira’a ārea i te feiā fa’atere o te fenua ’ia ha’apa’o maita’i i te vaira’a o te ta’ata tāta’itahi (hi’o 38.6.21).

Te tāne e mana’o huru ’ē tōna i tōna ’āpeni, ’aita rā i rave i te rā’au, i tāpū iāna ’aore rā i taui i tōna ihota’ata i te ’āpeni ’ē atu i tōna fānaura’a, ’e e mea ti’amā ’oia, e nehenehe tāna e fāri’i ’e e fa’a’ohipa i te autahu’ara’a.

38.2.6

Te fa’ata’ara’a i te feiā fa’atere ’e i te mau ’orometua ha’api’i

Hi’o 18.11.

38.2.7

Ha’amo’ara’a i te hinu

Hi’o 18.12.

38.2.8

Te ha’amaita’ira’a i te feiā ma’i

Hi’o 18.13.

38.2.9

Te mau ha’amaita’ira’a tāmāhanahana ’e te a’o, ’e tae noa atu i te mau ha’amaita’ira’a metua

Hi’o 18.14.

38.2.10

Ha’amo’ara’a i te mau fare

Hi’o 18.15.

38.2.11

Ha’amaita’ira’a i te mau mēnema

Hi’o 18.16.

38.2.12

Te mau ha’amaitaira’a patereareha

’Ua hōro’ahia te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te mau ha’amaita’ira’a patereareha i roto i te mau paratarafa i muri nei ’e i roto ato’a i teie mau mātēria :

• Te mau tuha’a 18.17 ’e 38.9 i roto i teie buka arata’i

• Te mau ha’amāramaramara’a ’e te mau mana’o tauturu nō te mau patereareha

• Putuputura’a ha’api’ipi’ira’a feiā fa’atere nā te ao ato’a nei : Te patereareha

38.2.12.1

Mau arata’ira’a rarahi

E nehenehe i te mau melo ti’amā bāpetizohia e fāri’i i te hō’ē ha’amaita’ira’a patereareha, ’o tē hōro’a mai i te arata’ira’a fa’auru nō ’ō mai i te Fatu ra. E fa’aitoito te mau metua ’e te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia i te mau melo ’ia fa’aineine ia rātou i te pae vārua nō te fāri’i i tō rātou ha’amaita’ira’a patereareha. Nā te ’episekōpo ’aore rā, nā te hō’ē tauturu i fa’ata’ahia e uiui i te mau melo ’o tē hina’aro e fāri’i i te hō’ē ha’amaita’ira’a patereareha. Mai te mea e mea ti’amā te melo, e hāmani te ta’ata uiui i te hō’ē parau fa’ati’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha. E hāpono ’oia i te reira nā roto i te Fa’anahora’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha i ni’a i te ChurchofJesusChrist.org. Mai te mea nā te hō’ē patereareha i rāpae i te titi o te ta’ata tē hōro’a i te ha’amaita’ira’a, e mea tītauhia ’ia ha’amana ato’a te hō’ē melo nō nā peresidenira’a titi to’opiti i te parau fa’ati’a nā roto i te Fa’anahora’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha. E nehenehe taua parau fa’ati’a ra e hōrohia mai tei vauvauhia i roto i te 38.2.12.2, mai te reira noa.

E ha’apāpū te ta’ata e hōro’a i te parau fa’ati’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha ē, ’ua nava’i te fāito matahiti ’e te pa’ari o te melo nō te māramarama i te aura’a ’e te nātura mo’a o te ha’amaita’ira’a. Te mea au roa a’e, e mea ’āpī te melo inaha ho’i tei mua iāna te mau fa’aotira’a rahi e rave rahi nō te orara’a, noa atu rā, tē fa’aitoitohia nei te feiā pa’ari a’e ’ia fāri’i i tā rātou ha’amaita’ira’a patereareha. ’Eiaha te feiā fa’atere autahu’ara’a e ha’amau i te hō’ē fāito matahiti nō te melo nō te fāri’i i tāna ha’amaita’ira’a patereareha.

’Ia māramarama te hō’ē melo fa’afāriu ’āpī i te mau ha’api’ira’a tumu niu o te ’evanelia hou ’a fāri’i ai i tāna ha’amaita’ira’a patereareha.

Mai te mea e huma roro tō te melo i bāpetizohia, e nehenehe te ’episekōpo e hōro’a i te parau fa’ati’a i te taime noa e ’āparau ’oia i tōna nā metua ’e tē ti’aturi ra ’oia ē ’ua nava’i tōna fāito māramarama. ’Ia vai noa i roto i te ferurira’a o te mau melo ē, nō te ta’ata fāri’i te ha’amaita’ira’a patereareha, e ’ere nō te mau metua.

Mai te mea e nehenehe, e fāri’i te hō’ē misiōnare i tāna ha’amaita’ira’a patereareha hou ’a ha’amata ai i te tāvinira’a misiōnare. Nō te hō’ē misiōnare e fa’aea ra i te pū ha’api’ipi’ira’a misiōnare, e nehenehe tāna e fāri’i i te hō’ē ha’amaita’ira’a patereareha maoti rā ’ua tū’ati tōna vaira’a i te tā’āto’ara’a o te mau mea i muri nei :

• Nō roto mai te misiōnare i te hō’ē ārea ’aita e patereareha ’o tē nehenehe e hōro’a i te ha’amaita’ira’a nā roto i te reo tumu o te misiōnare.

• E tāvini atu te misiōnare i roto i te hō’ē misiōni ’aita e patereareha ’o tē nehenehe e hōro’a i te hō’ē ha’amaita’ira’a nā roto i te reo tumu o te misiōnare.

• E ho’i atu te misiōnare i te fare, e ārea ho’i ’aita e patereareha.

• Tē vai ra te hō’ē patereareha fātata i te pū ha’api’ipi’ira’a misiōnare ’o tē nehenehe e hōro’a i te ha’amaita’ira’a nā roto i te reo tumu o te misiōnare.

Mai te mea e tāpae te hō’ē misiōnare i roto i te ’āua misiōni ’e ’aita ’oia i fāri’i i tāna ha’amaita’ira’a patereareha, tē vai nei te mana i roto i te peresideni misiōni nō te uiui iāna, nō te fa’aineine i te hō’ē parau fa’ati’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha ’e nō te fa’atae i te reira nā roto i te Fa’anahora’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha. E hi’o maita’i te peresideni misiōni ē e nehenehe te misiōnare e fāri’i i te ha’amaita’ira’a nā roto i tōna reo tumu. Mai te mea e’ita e nehenehe, e tīa’i ïa te misiōnare ’ia ho’i ’oia i tōna fare nō te fāri’i i tāna ha’amaita’ira’a patereareha.

38.2.12.2

Hōro’a i te mau ha’amaita’ira’a patereareha i te mau melo i rāpae i te titi

Tōna tanora’a, e hōro’a te patereareha nō te hō’ē titi i te ha’amaita’ira’a patereareha nō te mau melo i roto i tōna titi. ’Āre’a rā, e nehenehe tāna e hōro’a i te ha’amaita’ira’a i te mau melo i rāpae i tōna titi mai teie i muri nei :

• E nehenehe te hō’ē patereareha e hōro’a i te mau ha’amaita’ira’a patereareha i tōna hua’ai (tāna mau tamari’i, te mo’otua ’e te hina) noa atu ā te vāhi tē ora ra rātou. E uiui te hō’ē melo o te ’episekōpora’a i te ta’ata ’e e fa’atae ’oia i te parau fa’ati’a nā roto i te Fa’anahora’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha i ni’a ia ChurchofJesusChrist.org. Mai te mea nō te hō’ē titi ’ē te ta’ata i tō te patereareha, e mea tītauhia ’ia ha’amana te hō’ē melo o nā peresidenira’a titi to’opiti i te parau fa’ati’a nā roto i te Fa’anahora’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha.

• Nō te hō’ē melo e ora ra i roto i te hō’ē titi ’aita e patereareha i ni’a i te tōro’a, e nehenehe tāna e haere i te patereareha nō te hō’ē titi fātata. E uiui te hō’ē melo o te ’episekōpora’a i te ta’ata ’e e fa’atae ’oia i te parau fa’ati’a nā roto i te Fa’anahora’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha E mea tītauhia ’ia ha’amana te hō’ē melo o nā peresideni titi to’opiti i te parau fa’ati’a nā roto i terā fa’anahora’a.

• Nō te hō’ē melo e ora ra i roto i te hō’ē mata’eina’a, e nehenehe tāna e haere i te hō’ē patereareha nō te hō’ē titi fātata. E uiui te peresideni ’āma’a i te ta’ata ’e e fa’atae ’oia i te parau fa’ati’a nā roto i te Fa’anahora’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha E mea tītauhia ’ia ha’amana te hō’ē melo o te peresidenira’a misiōni nā reira ato’a te hō’ē melo nō te peresidenira’a titi o te patereareha fātata, i te parau fa’ati’a nā roto i terā fa’anahora’a.

• Nō te hō’ē melo e paraparau i te hō’ē reo ta’a ’ē i te reo o te patereareha o te titi, e nehenehe tāna e haere i te hō’ē patereareha o te hō’ē titi fātata nō te fāri’i i te hō’ē ha’amaita’ira’a nā roto i tōna reo. E uiui te hō’ē melo o te ’episekōpora’a i te ta’ata ’e e fa’atae ’oia i te parau fa’ati’a nā roto i te Fa’anahora’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha E mea tītauhia ’ia ha’amana te hō’ē melo o nā peresideni titi to’opiti i te parau fa’ati’a nā roto i terā fa’anahora’a.

38.2.12.3

Te mau ha’amaita’ira’a patereareha nō te mau melo e haere i te fa’ehau

’Ia tomo te hō’ē melo ti’amā i roto i te ’āua fa’ehau, e fa’aitoito te feiā fa’atere autahu’ara’a iāna ’ia fāri’i i tāna ha’amaita’ira’a patereareha hou ’a haere ai.

Mai te mea e’ita e nehenehe i te hō’ē melo ’ia fāri’i i te hō’ē ha’amaita’ira’a patereareha hou ’a reva ai, e nehenehe tāna e fāri’i i te reira mai roto mai i te hō’ē patereareha i reira tōna nu’u e fa’aea ra. E tāniuniu te peresideni titi nō te vāhi te nu’u e fa’aea ra, i te hō’ē melo nō te ’episekōpora’a nō reira mai terā ta’ata. ’Ei reira te peresideni titi e uiui ai i te ta’ata ’e e fa’atae ’oia i te parau fa’ati’a nā roto i te Fa’anahora’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha I muri iho te patereareha o te titi i reira te nu’u e fa’aea ra e hōro’a atu ai i te ha’amaita’ira’a patereareha. Nō te tahi atu ā mau ha’amāramaramara’a, e paraparau te peresideni titi ’aore rā te tahi ti’a fa’atere autahu’ara’a nō te vāhi i reira te nu’u o te melo e fa’aea ai, i te Piha tōro’a o te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti i ni’a ia [e-mail].

38.2.12.4

Te hurira’a i te mau ha’amaita’ira’a patereareha nā roto i te tahi reo

’Aita te ’Ēkālesia e fa’anaho i te hurira’a parau o te mau ha’amaita’ira’a patereareha. ’Aita ato’a te mau melo e fa’aitoitohia nei ’ia huri i te mau ha’amaita’ira’a patereareha nā roto i te tahi reo, i te mea ho’i e mea fifi ’ia tāpe’a noa i te hōhonu fa’auru o te aura’a ’e te mana’o o te hō’ē ha’amaita’ira’a. ’Āre’a rā, mai te mea ’aita te hō’ē melo e māramarama nei i te reo o te patereareha ’e ’ua hina’aro ’oia ’ia huri i i te ha’amaita’ira’a nā roto i te tahi atu reo i muri iho i te fāri’ira’a i te reira, tei iāna ra te hōpoi’a e ’imi i te hō’ē melo ti’amā o te ’Ēkālesia tāna e ti’aturi ’o tē nehenehe e huri i te parau. ’Ia mā’iti-maita’i-hia te ta’ata huri parau, ’ia ’aravihi ’oia i roto i te reo ’e ’ia ti’a iāna ’ia māramarama i te huru pae vārua ’e te ’ōmo’e o te ha’amaita’ira’a. ’Aita te mau hurira’a ha’amaita’ira’a e ha’aputuhia i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia.

E nehenehe te hō’ē peresideni titi e tītau i te pāpa’ira’a pī’āpā mataru’i o te ha’amaita’ira’a patereareha nā roto i te paraparaura’a i te Piha tōro’a o te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti.

38.2.12.5

Te hurira’a i te ha’amaita’ira’a patereareha nā roto i te reo vāvā

Mai te mea e tītau te hō’ē melo i te huri parau reo vāvā nō te māramarama i te ha’amaita’ira’a ’a fa’ahitihia ai te reira, tei iāna te hōpoi’a e ’imi mai i te hō’ē melo ti’amā o te ’Ēkālesia tāna e ti’aturi ’o tē nehenehe e huri i te parau.

38.2.12.6

Te piti o te mau ha’amaita’ira’a patereareha

I te tahi mau taime varavara, e tītau te hō’ē melo i te piti o te ha’amaita’ira’a pātereāreha. Terā rā, ’aita te reira e fa’aitoito-rahi-hia nei, e penei a’e e pāto’ihia te tītaura’a. Mai te mea e tumu pāpū mau te hō’ē melo ti’amā e hina’aro ai e tītau i te reira, e paraparau ’oia i te reira i te ’episekōpo. Mai te mea e mana’o te ’episekōpo ē, tītauhia te piti o te ha’amaita’ira’a, e fa’aineine ’oia i te hō’ē parau fa’ati’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha ’e e fa’atae ’oia i te reira nā roto i te Fa’anahora’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha i ni’a ia ChurchofJesusChrist.org. I muri iho, e uiui te peresidenira’a titi i te melo ’e e tai’o ’oia i te ha’amaita’ira’a mātāmua ’e terā ta’ata. Mai te mea e mana’o ’oia ē, tītauhia te piti o te ha’amaita’ira’a, e paraparau te peresideni titi i te Piha tōro’a o te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti.

Mai te mea e fāri’ihia te tītaura’a, e fa’aara te peresideni titi i terā ta’ata ’e i te patereareha hou ’a ha’amana ai i te parau fa’ati’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha nā roto i te Fa’anahora’a nō te ha’amaita’ira’a patereareha. E fa’aara ato’a te peresideni titi i te ta’ata ē e monohia te ha’amaita’ira’a mātāmua i te piti o te ha’amaita’ira’a. ’Ei reira te patereareha e hōro’a ai i te piti o te ha’amaita’ira’a patereareha.

38.2.12.7

Te fāri’ira’a i te hōho’a o te mau ha’amaita’ira’a patereareha

Hi’o 18.17.2.

38.2.13

Tāpura fa’atōro’ara’a

38.2.13.1

Tāpura fa’atōro’ara’a

Ti’ara’a	I’oa tu’u nā	Ha’amanahia nā	Pāturuhia nā	Uiuihia ’e fa’atōro’ahia nā
Ti’ara’a Patereareha	I’oa tu’u nā Peresidenira’a titi	Ha’amanahia nā Pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti	Pāturuhia nā Te mau melo i roto i te ’āmuira’a titi ’aore rā te purera’a rahi a te autahu’ara’a	Uiuihia ’e fa’atōro’ahia nā Te hō’ē melo nō te Peresidenira’a Mātāmua ’aore rā te Tino ’Ahuru ma Piti, ’aore rā te peresideni titi ma te parau fa’ati’a pāpa’i a te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti.
Ti’ara’a Tahu’a rahi	I’oa tu’u nā Te ’episekōpora’a ’e te peresidenira’a titi	Ha’amanahia nā Te peresidenira’a titi ’e te ’āpo’ora’a teitei	Pāturuhia nā Te mau melo i roto i te ’āmuira’a titi ’aore rā te purera’a rahi a te autahu’ara’a	Uiuihia ’e fa’atōro’ahia nā Uiuihia e te ’episekōpo ’e te peresideni titi ’aore rā te hō’ē tauturu i fa’auehia ; fa’atōro’ahia i raro a’e i te fa’aterera’a a te peresideni titi
Ti’ara’a Peresibutero	I’oa tu’u nā ’Episekōpo	Ha’amanahia nā Te peresidenira’a titi ’e te ’āpo’ora’a teitei	Pāturuhia nā Te mau melo i roto i te ’āmuira’a titi ’aore rā te purera’a rahi a te autahu’ara’a	Uiuihia ’e fa’atōro’ahia nā Uiuihia e te ’episekōpo ’e te peresideni titi ’aore rā te hō’ē tauturu i fa’auehia ; fa’atōro’ahia i raro a’e i te fa’aterera’a a te peresideni titi
Ti’ara’a ’Episekōpo	I’oa tu’u nā Peresidenira’a titi	Ha’amanahia nā Te Peresidenira’a Mātāmua ’e te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti	Pāturuhia nā Te mau melo o te pāroita i roto i te purera’a ’ōro’a	Uiuihia ’e fa’atōro’ahia nā Te hō’ē tino nō te Huimana fa’atere rahi ’aore rā te hō’ē Hitu ’Ahuru ārea, ’aore rā te hō’ē peresideni titi ma te parau fa’ati’a pāpa’i a te Peresidenira’a Mātāmua
Ti’ara’a Tahu’a	I’oa tu’u nā ’Episekōpo	Ha’amanahia nā Te ’episekōpora’a	Pāturuhia nā Te mau melo o te pāroita i roto i te purera’a ’ōro’a	Uiuihia ’e fa’atōro’ahia nā Uiuihia e te ’episekōpo ; fa’atōro’ahia i raro a’e i te fa’aterera’a a te ’episekōpo
Ti’ara’a Ha’api’i ’aore rā diakono	I’oa tu’u nā ’Episekōpo	Ha’amanahia nā Te ’episekopora’a	Pāturuhia nā Te mau melo o te pāroita i roto i te purera’a ’ōro’a	Uiuihia ’e fa’atōro’ahia nā Uiuihia e te ’episekōpo ’aore rā te hō’ē tauturu tei fa’auehia ; fa’atōro’ahia i raro a’e i te fa’aterera’a a te ’episekōpo

38.3

Te fa’aipoipora’a tīvira

E fa’aitoito te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia i te mau melo ’ia ha’apa’o i te mau tītaura’a nō te fa’aipoipora’a hiero, ’e ’ia tā’atihia rātou i roto i te hiero. I te mau vāhi ’aita te mau fa’aipoipora’a hiero e mana i mua i te ture, e nehenehe te feiā fa’atere e fa’atupu i te mau fa’aipoipora’a tīvira ’āpe’ehia e te tā’atira’a i roto i te hiero. E nehenehe ato’a teie fa’anahora’a e pe’ehia i te taime e riro te fa’aipoipora’a hiero i te ’ōpani i te mau metua ’aore rā te mau fēti’i piri ’ia ’āmui mai i roto i te fa’aipoipora’a.

E hōro’a teie tuha’a i te mau arata’ira’a nō te feiā fa’atere nō ni’a i te ravera’a i te mau fa’aipoipora’a tīvira. E mea mana te fa’aipoipora’a tīvira ’a ora noa ai nā ta’ata fa’aipoipo. E’ita te reira e vai i muri atu i te orara’a tāhuti nei.

E ravehia te mau fa’aipoipora’a tīvira mai te au i te mau ture i te vāhi e fa’atupuhia te fa’aipoipora’a.

’Eiaha te mau fa’aipoipora’a tīvira ’e te mau ’ōro’a purera’a nō te reira e fa’atupuhia i te mahana sābati ’aore rā i te mau hora mātau-’ore-hia.

E paraparau te ’episekōpo i tōna peresideni titi mai te mea e uira’a tāna nō ni’a i te fa’aipoipora’a tīvira ’aita e pāhonora’a i roto i teie pene. E nehenehe te peresideni titi e fa’atae i tāna mau uira’a i te Piha tōro’a a te Peresidenira’a Mātāmua.

38.3.1

’O vai tē nehenehe e fa’atupu i te hō’ē fa’aipoipora’a tīvira

Mai te mea e fa’ati’a te ture, e nehenehe te mau ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia i muri nei, nā ni’a i tō rātou ti’ara’a, e rave i te ’ōro’a nō te fa’aipoipora’a tīvira : te peresideni titi, te peresideni misiōni, te peresideni mata’eina’a, te ’episekōpo ’aore rā te peresideni ’āma’a.

E nehenehe te mau ’ōmōniē i te ’āua fa’ehau e fa’atupu i te mau fa’aipoipora’a tīvira noa atu ā ’aita tā rātou parau fa’ati’a. Nō te mau ’ōmōniē o te pupu fa’aherehere, e mea tītauhia ’ia fāri’i rātou i te parau fa’ati’a a te piha ’ohipa a te ’Ēkālesia e ha’apa’o i te mau fa’ehau ’e te mau ’ōmōniē nō te fa’atupu i te hō’ē fa’aipoipora’a tīvira.

Nō te mau ’ōmōniē e ’ere i te fa’ehau ’o tē tāvini ra i roto i te mau fare ma’i, te mau fare utuutura’a, te mau pū tauturura’a, te mau fare tāpe’ara’a, i rotopū i te mau tīa’i ’ōti’a ’aore rā te mau mūto’i ’aore rā te mau tūpohe auahi, e mea ti’a ’ia fāri’i rātou i te parau fa’ati’a a te Piha ’ohipa a te ’Ēkālesia e ha’apa’o i te mau fa’ehau ’e te mau ’ōmōniē a taua piha ’ohipa ra nō te fa’atupu i te hō’ē fa’aipoipora’a tīvira.

’Aita te mau ’ōmōniē i fa’atuha’ahia e fa’ati’ahia ’ia rave i te mau fa’aipoipora’a tīvira nā ni’a i tō rātou ti’ara’a ’ōmōniē.

Rātou e fa’atupu i te mau fa’aipoipora’a nā ni’a i tō rātou ti’ara’a feiā fa’atere nō te ’Ēkālesia ’aore rā ’ei ’ōmōniē tei ha’amanahia, e fa’a’ohipa rātou i te mau arata’ira’a i roto i teie tuha’a ma te ha’apa’o i te tā’āto’ara’a o te mau tītaura’a.

’Aita te mau ’ōmōniē Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei e parauhia ’ei ti’a nō te ’Ēkālesia maori rā tē tāvini ra rātou ’ei peresideni titi, ’ei ’episekōpo ’aore rā ’ei peresideni ’āma’a. ’Ia fa’atupu ana’e te hō’ē ’ōmōniē, e ’ere i te ti’a peresideni nō te ’Ēkālesia, i te hō’ē fa’aipoipora’a tīvira, e ti’a atu ’oia ’ei ti’a mana nō te fa’aterera’a hau ’aore rā nō te hō’ē fa’anahora’a tīvira tāna e tāvini nei. Nō reira, e taui-ri’i-hia te mau parau nō te fa’aipoipora’a tīvira, nō teie mau ’ōmōniē (hi’o 38.3.6).

’Eiaha te mau ti’a o te ’Ēkālesia ’e te mau ’ōmōniē feiā mo’a ’ia fa’a’ohipa i tō rātou mana pae fa’aro’o nō te fa’atupu i te mau fa’aipoipora’a i rotopū i nā ta’ata nō te hō’ē ā ’āpeni.

Te mau ti’a fa’atere ’e te mau ’ōmōniē e fa’atupu i te mau fa’aipoipora’a tīvira nō te mau melo o te ’Ēkālesia, e hōro’a rātou i te mau ha’amāramaramara’a i te pāpa’i parau pāroita ’aore rā te pāpa’i parau ’āma’a. ’Ei reira te pāpa’i parau e fa’a’āfaro ai i te mau parau melora’a.

E’ita te hō’ē ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia ’aore rā te hō’ē ’ōmōniē ’o tē fa’atupu i te mau fa’aipoipora’a tīvira nā ni’a i tō rātou ti’ara’a, e fāri’i i te moni ’aufau.

38.3.2

Te fa’aipoipora’a tīvira nō te mau melo nō te tahi atu mau ’āmuira’a

E’ita te hō’ē ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia e nehenehe e fa’atupu i te mau fa’aipoipora’a nō te mau melo o te ’Ēkālesia e ’ere nō te ’āmuira’a tāna e peresideni ra. E mea ta’a ’ē te fa’anahora’a nō te mau ’ōmōniē Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a Nei. Nō te tahi atu ā huru ’ohipa ta’a ’ē, tītauhia te parau fa’ati’a a te Peresidenira’a Mātāmua nō te fa’aipoipora’a tāta’itahi.

38.3.3

Te fa’aipoipora’a tīvira nō te mau melo ’ore

E nehenehe te mau ti’a fa’atere mana o te ’Ēkālesia e fa’atupu i te mau fa’aipoipora’a nō te mau melo ’ore ma te tītau ’ore i te tahi noa atu parau fa’ati’a ta’a ’ē.

38.3.4

I hea e fa’atupu ai i te mau fa’aipoipora’a tīvira

E mea au a’e ’ia fa’atupuhia te mau fa’aipoipora’a tīvira i te fare o te hō’ē fēti’i ’aore rā i te hō’ē fare nā te ’Ēkālesia. E nehenehe te mau fa’aipoipora’a i te mau fare o te ’Ēkālesia ’ia fa’atupuhia i roto i te piha purera’a, te piha putuputura’a ’aore rā te tahi atu piha e tano nō te reira. Mai te mea e fa’atupuhia te fa’aipoipora’a e te hō’ē ti’a fa’atere autahu’ara’a, e ’ere rā i te fare ’aore rā i te hō’ē fare nā te ’Ēkālesia, nā te ti’a fa’atere autahu’ara’a e fāri’i i taua vāhi ra i muri iho i te paraparaura’a i nā ta’ata fa’aipoipo. Hi’o 35.4.22 nō te mau ture nō ni’a i te fa’a’ohipara’a i te mau fare a te ’Ēkālesia nō te mau fa’aipoipora’a.

38.3.5

Te mau fa’aipoipora’a tīvira e mea tītauhia nā te hō’ē ti’a tīvira e fa’atupu ’aore rā ’ia fa’atupuhia i te hō’ē vāhi matara i te huira’atira

I te tahi mau ārea, e mea tītauhia ’ia fa’atupuhia te ’ōro’a fa’aipoipora’a e te hō’ē ti’a tīvira. Tē vai ra te mau ārea e mea tītauhia ’ia fa’atupuhia te ’ōro’a i te hō’ē fare matara i te huira’atira ’aore rā i te tahi atu vāhi matara i te huira’atira. I terā mau ārea, e nehenehe te hō’ē ti’a fa’atere autahu’ara’a mana e fa’atere i te hō’ē purera’a poto i muri iho i te fa’aipoipora’a tīvira, ’ei reira ’oia e hōro’a ai i te tahi parau a’o i nā ta’ata fa’aipoipo, nā reira ato’a te fāri’ira’a te ’Ēkālesia i tā rāua fa’aipoipora’a. Mai te mea e tā’atihia nā ta’ata fa’aipoipo i roto i te hiero, e tupu te tā’atira’a i muri iho i te fa’aipoipora’a tīvira, i te taime au e noa’a te reira ’ia fa’atupuhia.

38.3.6

Te ’ōro’a fa’aipoipora’a tīvira

’Ia vai ’ōhie noa ’e te tura te fa’aipoipora’a tīvira e ravehia e te hō’ē ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia. ’Ei hi’ora’a, ’eiaha te mau fa’a’una’unara’a rahi roa ’aore rā te mau fa’anahora’a rahi roa. ’Ia fa’atupuhia te hō’ē ’ōro’a fa’aipoipora’a i roto i te hō’ē fare a te ’Ēkālesia, ’aita e tano ’ia ravehia te tahi hivavaevae fa’aipoipora’a. E’ita e nehenehe e fa’a’ohipa i te pata video ’aore rā te pata hōho’a mai te mea e tupu te ’ōro’a i roto i te piha purera’a (hi’o 35.4.15).

Hou ’a fa’atupu ai i te hō’ē fa’aipoipora’a tīvira, e nehenehe te ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia e hōro’a i te tahi parau a’o i nā ta’ata fa’aipoipo nō ni’a i te nātura mo’a o te hōreo fa’aipoipora’a nā reira ato’a te tahi atu parau a’o ’o tā te Vārua e hōro’a mai.

Nō te fa’atupu i te hō’ē fa’aipoipora’a tīvira, e parau te ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia i nā ta’ata fa’aipoipo ē : « ’A rave i tō ’ōrua rima ’atau » ’Ei reira ’oia e nā ’ō ai : « E [te i’oa tā’āto’a o te tāne fa’aipoipo ’e te i’oa tā’āto’a o te vahine fa’aipoipo], ’ua rave ’ōrua i tō ’ōrua rima ’atau ’ei tāpa’o nō te hōreo tā ’ōrua e rave i teienei i mua i te aro o te Atua ’e i teie nā ’ite ». (E nehenehe nā ta’ata fa’aipoipo e mā’iti ’aore rā e parau i te i’oa o teie nā ’ite.)

’Ei reira e fāriu te ti’a fa’atere i ni’a i te tāne fa’aipoipo ma te parau ē : « E [te i’oa tā’āto’a o te tāne fa’aipoipo], e fāri’i ānei ’oe ia [te i’oa tā’āto’a o te vahine fa’aipoipo] ’ei vahine fa’aipoipo nā ’oe i mua i te ture, ma te parau fafau ma tō ’oe iho hina’aro ’e tā ’oe iho mā’itira’a ’ia riro ’ei hoa ’e ’ei tāne fa’aipoipo ho’i nāna i mua i te ture, ’e e nati atu ’oe iāna ’e iāna noa ; ’e e ha’apa’o ’oe i te mau ture ato’a, te mau hōpoi’a ’e te mau tītaura’a e au i te ti’ara’a mo’a nō te fa’aipoipora’a ; ’e e here ’oe iāna, e fa’atura ’oe iāna ’e e poihere ’oe iāna ’a ora noa ai ’ōrua ? »

E pāhono te tāne fa’aipoipo ē : « ’Ē » ’aore rā « E nā reira vau. »

’Ei reira e fāriu te ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia i ni’a i te vahine fa’aipoipo ma te parau ē : « E [te i’oa tā’āto’a o te vahine fa’aipoipo], e fāri’i ānei ’oe ia [te i’oa tā’āto’a o te tāne fa’aipoipo] ’ei tāne fa’aipoipo nā ’oe i mua i te ture, ma tē parau fafau ma tō ’oe iho hina’aro ’e tā ’oe iho mā’itira’a ’ia riro ’ei hoa ’e ’ei vahine fa’aipoipo ho’i nāna i mua i te ture, e nati atu ’oe iāna ’e iāna noa ; e ha’apa’o ’oe i te mau ture ato’a, te mau hōpoi’a ’e te mau tītaura’a e au i te ti’ara’a mo’a nō te fa’aipoipora’a ; ’e e here ’oe iāna, e fa’atura ’oe iāna ’e e poihere ’oe iāna ’a ora noa ai ’ōrua ? »

E pāhono te vahine fa’aipoipo ē : « ’Ē » ’aore rā « E nā reira vau. »

’Ei reira e paraparau te ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia i nā ta’ata e piti ma te parau ē : « Nā roto i te mana ti’a tei tu’uhia mai i ni’a iā’u nei ’ei peresibutero nō Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei, tē parau nei au ia ’ōru’a, ’o [te i’oa o te tāne fa’aipoipo] ’e ’o [te i’oa o te vahine fa’aipoipo], ’ei tāne ’e ’ei vahine tei fa’aipoipo-mana-hia i mua i te ture nō teie tau o tō ’ōrua orara’a tāhuti nei ».

[Te mau parau nō te ’ōmōniē e tāvini ra ’ei ti’a peresideni ato’a nō te ’Ēkālesia : « Nā roto i te mana ti’a tei tu’uhia mai i ni’a iā’u nei ’ei ’ōmōniē o te [’āma’a fa’ehau ’aore rā fa’anahora’a tīvira], tē parau nei au ia ’ōru’a, ’o [te i’oa o te tāne fa’aipoipo] ’e ’o [te i’oa o te vahine fa’aipoipo], ’ei tāne ’e vahine tei fa’aipoipo-mana-hia i mua i te ture nō teie tau o tō ’ōrua orara’a tāhuti nei ».]

« ’Ia ha’amaita’i mai te Atua i tō ’ōrua tā’amura’a ma te ’oa’oa i roto i tō ’ōrua hua’ai ’e ’ia ’oa’oa ’āmui ’ōrua i te roara’a o tō ’ōrua orara’a, ’e ’ia ha’amaita’i ’oia ia ’ōrua ’ia tāpe’a mo’a noa i te hōreo tā ’ōrua i rave. Tē ti’aoro nei au i teie mau ha’amaita’ira’a i ni’a ia ’ōrua nā roto i te i’oa o te Fatu Iesu Mesia ra, ’āmene ».

E ’ere i te tītaura’a te anira’a ’ia ’āpā ia rāua ’ei tāne ’e ’ei vahine fa’aipoipo, tei te huru te ta’ere o nā ta’ata fa’aipoipo.

38.4

Hōro’a i te parau fa’ati’a nō te hiero nō te mau ta’ata vaira’a ta’a ’ē

E paraparau te ’episekōpo i tōna peresideni titi mai te mea e uira’a tāna nō ni’a i te hōro’ara’a i te mau parau fa’ati’a nō te hiero ’aita te pāhonora’a i roto i teie pene. E nehenehe te peresideni titi e fa’atae i tāna mau uira’a i te Piha tōro’a a te Peresidenira’a Mātāmua.

38.4.1

Te mau melo tei fāri’i-fa’ahou-hia nā roto i te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a i muri iho i te ’īritira’ahia ’aore rā te fa’aho’ira’a rātou i tō rātou ti’ara’a melo o te ’Ēkālesia.

Te mau melo ’aita i fāri’i i tō rātou ’ōro’a hiero. I muri mai i te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a, e nehenehe teie mau melo e hōro’ahia te hō’ē parau fa’ati’a i tā’ōti’ahia nō te rave i te mau bāpetizora’a ’e te mau ha’amaura’a nō te feiā i pohe mai tei fa’a’itehia i roto i te 26.4.2 —tei mātauhia, i roto i te hepetoma ’ua ha’amauhia rātou. E mea tītauhia ’ia fa’atōro’a i te mau taea’e i te hō’ē tōro’a hou ’a hōro’ahia ai te hō’ē parau fa’ati’a i tā’ōti’ahia.

’Eiaha teie mau melo ’ia hōro’ahia te parau fa’ati’a nō te fāri’i i tō rātou iho ’ōro’a hiero nā mua a’e i te tai’o mahana hō’ē matahiti i muri iho i tō rātou fāri’i-fa’ahou-ra’a-hia i roto i te ’Ēkālesia nā roto i te bāpetizora’a ’e te ha’amaura’a.

Te mau melo i fāri’i i tō rātou ’ōro’a hiero. ’Eita e nehenehe i teie mau melo ’ia hōro’ahia te hō’ē parau fa’ati’a, noa atu e parau fa’ati’a i tā’ōti’ahia, ē tae noa atu ’ua fa’aho’ihia mai tō rātou mau ha’amaita’ira’a hiero nā roto i te ’ōro’a nō te fa’aho’ira’a i te mau ha’amaita’ira’a (hi’o 32.17.2).

38.4.2

Te mau melo i rave i te hō’ē hara rahi

E’ita te hō’ē melo i rave i te hara rahi e nehenehe e fāri’i i te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero ē tae noa atu ’ua tātarahapa ’oia. Nā te ’episekōpo e hi’o i te taime tīa’ira’a i rōpū i te hara ē tae atu i te fāri’ira’a i te hō’ē parau fa’ati’a. E nava’i noa ’ia hi’o ē, ’ua tātarahapa mau taua ta’ata ra.

38.4.3

Te mau melo e fa’ahuru ’ē i tō rātou ’āpeni

Te melo tei mā’iti e rapa’au iāna ’aore rā e tāpū iāna nō te fa’ahuru ’ē i te ’āpeni o tōna fānaura’a (« tauira’a ’āpeni »), ’aore rā ’o tei taui i tōna ihota’ata i te ’āpeni ’ē i tōna fānaura’a, e’ita tāna e nehenehe e fāri’i i te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero. E tauturu te mau peresidenira’a ārea i te feiā fa’atere o te fenua ’ia ha’apa’o maita’i i te vaira’a o te ta’ata tāta’itahi (hi’o 38.6.21).

Te melo ’aita e rave i te rā’au, ’aita e tāpū iāna ’aore rā ’aita e taui i tōna ihota’ata, ’e e mea ti’amā ’oia, e nehenehe tāna e fāri’i i te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero nā reira ato’a te mau ’ōro’a o te hiero.

38.4.4

Te mau melo e mau fēti’i piri tō rātou i roto i te mau pupu tāiva

E fāri’i te mau melo i tā rātou parau fa’ati’a nō te hiero nā ni’a i tō rātou iho ti’amā. Tē vai nei te mau melo e metua ’aore rā e fēti’i piri tō rātou i roto i te mau pupu taiva. ’Aita te fēti’ira’a mai te reira e ha’uti i ni’a i te ti’amā o te hō’ē melo nō te hiero. Terā rā, nō te hōro’a i te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero, e mea tītauhia ’ia fa’a’ite pāpū mai teie mau melo ē, ’aita rātou e ’āfaro ra i te mau ha’api’ira’a a te mau pupu tāiva.

38.5

Te mau ture tā’atira’a

Tei roto i te mau ’ōro’a tā’atira’a te mau fafaura’a e tā’amu ’āmui i te mau ’utuāfare ē a muri noa atu. ’O teie te mau ’ōro’a, (1) te tā’atira’a te tāne fa’aipoipo i te vahine fa’aipoipo ’e (2) te tā’atira’a te mau tamari’i i nā metua.

Te mau melo e ha’ape’ape’a ra nō ni’a i te nātura mure ’ore o te ’ōro’a tā’atira’a ’e tō rātou ’utuāfare fēti’i ’e te tā’amura’a hoa fa’aipoipo, e nehenehe tā rātou e ’ite i te hau i roto i terā ’ite ē, e metua here ’e te ti’a te Metua i te Ao ra. Te mau tamari’i ha’apa’o maita’i tei tā’atihia i te mau metua ’aore rā tei fānauhia i roto te fafaura’a, e tāpe’a noa rātou i te ha’amaita’ira’a hua’ai o nā metua mure ’ore. E vai noa te reira noa atu ā e fa’a’ore tō rātou nā metua i tā rāua tā’atira’a fa’aipoipora’a, e ’īritihia tō rāua ti’ara’a melo o te ’Ēkālesia ’aore rā e fa’aho’i rāua i tō rāua ti’ara’a melo o te ’Ēkālesia.

Pinepine te mau melo tei ta’a ’ē i te hoa fa’aipoipo tahito, tei tāpe’a noa rā i te tā’atira’a, i te hepohepo i terā tā’atira’a. E’ita te tā’atira’a e riro ’ei ’ohipa fa’ahepo i roto i te orara’a i muri a’e i te tāhuti nei, nō te tāne ’e te vahine. Mai te mea ’ua ’ōfatihia te mau fafaura’a o te hiero ’e ’aita e tātarahapara’a, e fa’a’orehia te tā’atira’a i roto i te tāne ’e te vahine. Terā rā, rātou tē ha’apa’o noa i tā rātou mau fafaura’a, e tāpe’a noa rātou i tā rātou mau ha’amaita’ira’a tei noa’a mai i roto i te tā’atira’a. Mai te reira ïa noa atu ā e ’ōfati te hoa fa’aipoipo i te mau fafaura’a ’aore rā e ’ōtohe ’oia mai te fa’aipoipora’a.

I te taime te hō’ē fa’a’orera’a tā’atira’a e ha’amanahia ai e te Peresidenira’a Mātāmua, ’aita fa’ahou ā te mau ha’amaita’ira’a ta’ata hō’ē e au i terā tā’atira’a e mana. E paraparau maita’i te feiā fa’atere autahu’ara’a i te mau melo e ’imi i te fa’a’orera’a tā’atira’a nō te tauturu ia rātou ’ia māramarama i teie mau parau tumu. Terā rā, e fa’atura te feiā fa’atere autahu’ara’a i te ti’amāra’a ’ia mā’iti o te melo i roto i teie mau fa’aotira’a.

E paraparau te ’episekōpo i tōna peresideni titi mai te mea e uira’a tāna nō ni’a i te mau ture tā’atira’a ’aita e pāhonora’a i roto i teie pene. E paraparau te mau peresideni titi i te Piha tōro’a a te Peresidenira’a Mātāmua ’aore rā i te hiero i tō rātou vāhi nō te tahi atu mau ’ohipa ta’a ’ē nō ni’a i te mau tā’atira’a ’aita e vai ra i roto i teie mau arata’ira’a.

38.5.1

Te tā’atira’a te tāne ’e te vahine

38.5.1.1

Te tā’atira’a te mau melo ora i muri a’e i te fa’aipoipora’a tīvira

Nō te hō’ē tāne ’e tāna vahine tei fa’aipoipohia i rāpae i te hiero ’e tei riro na ’ei melo nō te ’Ēkālesia hō’ē matahiti te maoro, e nehenehe rāua e tā’atihia i roto i te hiero i te ineinera’a iho ā rāua, ’e ’ua ti’amā rāua nō te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero. ’Aita e tītauhia ’ia tīa’i e hō’ē matahiti i muri iho i tō rāua fa’aipoipora’a tīvira, e nehenehe rāua ’ia tā’atihia i te taime iho ā ’ua nahonaho te mau mea.

’Ia hōro’a-ana’e-hia te parau fa’ati’a i nā ta’ata e tā’atihia, e hi’o maita’i te feiā fa’atere autahu’ara’a ē, e mea mana iho ā te fa’aipoipora’a i mua i te ture.

38.5.1.2

Te tā’atira’a te mau melo ora i muri a’e i te ta’ara’a

Te mau vahine. Nō te hō’ē vahine e ora ra, e nehenehe e tā’ati iāna i te hō’ē noa tāne fa’aipoipo. Mai te mea ’ua tā’atihia ’oia i te hō’ē tāne fa’aipoipo ē muri a’era ’ua fa’ata’a rāua, e mea tītauhia ’ia fāri’i ’oia i te fa’a’orera’a nō taua tā’atira’a ra nō ’ō mai i te Peresidenira’a Mātāmua ra hou ’a tā’atihia ai i te tahi atu tāne, i roto i tōna orara’a (hi’o 38.5.1.4).

Nō te hō’ē vahine e ora ra ’aita i fa’aipoipohia i terā taime, e nehenehe ’oia e tā’atihia i tāna tāne fa’aipoipo i pohe, noa atu ā ’ua ta’a rāua i teie orara’a. Nō te hō’ē vahine tei fa’aipoipohia i terā taime, e’ita tāna e nehenehe e tā’atihia i tāna tāne fa’aipoipo i pohe, maori rā tē vai ra te parau fa’ati’a a te Peresidenira’a Mātāmua.

Te mau tāne. Mai te mea ’ua tā’atihia te hō’ē tāne i tāna vahine ’e ’ua ta’a rāua i muri iho, e mea tītauhia ’ia fāri’i te tāne i te parau fa’ati’a nō te tā’atira’a nō ō mai i te Peresidenira’a Mātāmua hou te tahi atu vahine e tā’atihia ai i ni’a iāna (hi’o 38.5.1.4). E mea tītauhia te parau fa’ati’a nō te tā’atira’a noa atu ā (1) ’ua fa’a’orehia te tā’atira’a nā mua atu ’aore rā (2) ’ua pohe i teienei te vahine tāna i ta’a atu.

E tītauhia te hō’ē parau fa’ati’a nō te tā’atira’a mai te mea ’ua ta’a te hō’ē tāne i te vahine hope’a roa tāna i tā’ati atu. ’Ei hi’ora’a, mai te mea e fāri’i te hō’ē tāne i te parau fa’ati’a nō te tā’atira’a, nō te tā’ati iāna i te piti o te vahine i muri iho i te ta’ara’a i te vahine mātāmua, ’e ’ua pohe atu ra te piti o te vahine, e’ita ïa e tītauhia te hō’ē parau fa’ati’a nō te tā’atira’a nō te tā’ati atu ā iāna.

38.5.1.3

Te tā’atira’a te mau melo ora i muri a’e i te pohera’a te hoa fa’aipoipo

Te mau vahine. I muri iho te hō’ē vahine e ora ra i tā’ati iāna i tāna tāne fa’aipoipo i roto i te hiero, e’ita tāna e nehenehe e tā’ati fa’ahou iāna maori rā e fāri’i ’oia i te fa’a’orera’a o te tā’atira’a mātāmua.

Te mau tāne. Mai te mea ’ua tā’atihia te hō’ē tāne i tāna vahine ’e ’ua pohe te vahine, e nehenehe te tahi atu vahine e tā’atihia iāna mai te mea ’aita terā vahine i tā’atihia i te tahi atu tāne. Nō taua ta’ata ra, ’aita e tītauhia te parau fa’ati’a nō te tā’atira’a nō ’ō mai i te Peresidenira’a Mātāmua maori rā ’ua ta’a ’oia i tāna vahine tahito hou ’oia ’a pohe ai (hi’o 38.5.1.2 nō te ture mai te mea ’ua ta’a rāua).

Hou te hō’ē hoa fa’aipoipo e ora ra e nehenehe ai e tā’ati iāna i tōna hoa fa’aipoipo i pohe, e mea tītauhia ’ia fāri’i ’oia i te parau fāri’i tu’urima a te vahine ’ivi ’aore rā te tō’ivi o te hoa fa’aipoipo i pohe (mai te mea tē vai ra).

38.5.1.4

Te anira’a i te fa’a’orera’a te tā’atira’a ’aore rā te parau fa’ati’a nō te tā’atira’a

Nō te hō’ē vahine tei tā’atihia nā mua atu, e mea tītauhia ’ia fāri’i ’oia i te fa’a’orera’a nō tāua tā’atira’a ra nō ’ō mai i te Peresidenira’a Mātāmua hou ’oia ’a tā’atihia ai i te tahi atu tāne i roto i tōna orara’a. Nō te hō’ē tāne tei ta’a i tāna vahine i tā’atihia iāna, e mea tītauhia ’ia fāri’i ’oia i te parau fa’ati’a nō te tā’atira’a nō ’ō mai i te Peresidenira’a Mātāmua hou ’a tā’atihia ai te tahi atu vahine i ni’a iāna (hi’o 38.5.1.2).

Mai te mea e fāri’i te ’episekōpo ’e te peresideni titi ’ia hōro’ahia te hō’ē fa’a’orera’a tā’atira’a ’aore rā i te hō’ē parau fa’ati’a nō te tā’atira’a, e fa’atae atu rāua i te hō’ē Anira’a i te Peresidenira’a Mātāmua maoti te fa’anahora’a nō te feiā fa’atere ’e te pāpa’i parau. Mai te mea ’aita tā te feiā fa’atere teie rāve’a nō te feiā fa’atere ’e te pāpa’i parau, e nehenehe e noa’a ia rātou te parau Anira’a i te Peresidenira’a Mātāmua nā roto i te paraparaura’a i te piha tōro’a nō te mau parau ’ōmo’e i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia. ’Eiaha te feiā fa’atere e tāniuniu ’āfaro i te Piha tōro’a a te Peresidenira’a Mātāmua ’ia noa’a mai tā rātou parau. Tei ni’a i te parau te mau arata’ira’a.

Hou ’a fa’atae ai i te parau, e hi’o maita’i te peresideni titi ē ’ua hope te fa’ata’ara’a i te ravehia. E hi’o maita’i ato’a ’oia ē, tē ha’apa’o ra taua ta’ata nei i te mau fa’ahepora’a a te ture nō ni’a i te mau tamari’i ’e te hoa fa’aipoipo tei fa’aotihia i te fa’ata’ara’a.

Mai te mea ’ua ani te hō’ē melo i te hō’ē fa’a’orera’a tā’atira’a ’aore rā te parau fa’ati’a nō te tā’atira’a, e’ita tāna e nehenehe e tārena i te fa’aipoipora’a hiero ’aore rā te tā’atira’a ē tae roa atu e fāri’i ’oia i te rata a te Peresidenira’a Mātāmua e fa’aara nei ē, ’ua hōro’ahia mai te fa’a’orera’a ’aore rā te parau fa’ati’a. E fa’a’ite taua ta’ata ra i teie rata i te hiero.

38.5.1.5

’Īriti i te ’ōpanira’a tā’atira’a hiero

Mai te mea ’ua fa’aturi te hō’ē ta’ata ’a tā’atihia ai ’oia i tōna hoa fa’aipoipo, e’ita tāna e nehenehe e tā’atihia i te ta’ata tāna i fa’aturi atu maori rā e fa’ati’ahia te reira e te Peresideni o te ’Ēkālesia. E nehenehe e tītau i taua parau fa’ati’a ra i muri mai nā ta’ata i fa’aipoipohia e pae matahiti. E nehenehe e hāpono i teie tītaura’a ’āpiti i te hō’ē anira’a fa’a’orera’a tā’atira’a ’aore rā te anira’a parau fa’ati’a nō te tā’atira’a.

Te ta’ata fa’aipoipo tei hina’aro ’ia ’īritihia te ’ōpanira’a tā’atira’a, e ’imi rāua ’ia paraparau i tō rāua ’episekōpo ’e i te peresideni titi. Mai te mea e tae mai te mana’o i teie nā feiā fa’atere e ani i te ’īritira’a o te ’ōpanira’a, e nehenehe tā rātou e pāpa’i i te tahi rata i te Peresidenira’a Mātāmua ma te parau poto i tō rātou mana’o ma te fa’ata’a atu i te parau nō te ti’amā o nā ta’ata e hina’aro e haere i te hiero nā reira ato’a te pāpūra’a o tō rāua fa’aipoipora’a e pae a’e matahiti te maoro. ’Ia pāpa’i ato’a nā ta’ata fa’aipoipo i te hō’ē rata anira’a i te Peresidenira’a Mātāmua. E hāpono te peresideni titi i teie mau rata ato’a i te Peresidenira’a Mātāmua.

38.5.1.6

Te tā’atira’a i muri mai i te fa’aipoipora’a nō teie noa tau

Nō nā ta’ata fa’aipoipo tei fa’aipoipohia i roto i te hō’ē hiero nō teie noa tau, te mea mātauhia, e’ita rāua e tā’atihia ’āraua’e. Nō te fa’atupu i terā huru tā’atira’a, e mea tītauhia ’ia fāri’i nā mua te vahine i te fa’a’orera’a tā’atira’a nō tāna tā’atira’a tahito, nō ’ō mai i te Peresidenira’a Mātāmua. E hi’ohia taua mau anira’a ra mai te mea noa e ’ohipa ta’a ’ē mau. Mai te mea e mana’o te ’episekōpo ’e te peresideni titi ē e mea ti’a te hō’ē fa’a’orera’a tā’atira’a, e nehenehe tā rāua e fa’atae i te hō’ē Anira’a i te Peresidenira’a Mātāmua maoti te fa’anahora’a nō te feiā fa’atere ’e te pāpa’i parau.

38.5.1.7

Te tā’atira’a o te mau melo pohe

Te mau vahine pohe. E nehenehe te hō’ē vahine i pohe e tā’atihia i te mau tāne ato’a tāna i fa’aipoipo i mua i te ture i roto i tōna orara’a. Terā rā, mai te mea ’ua tā’atihia ’oia i te hō’ē tāne fa’aipoipo i roto i tōna orara’a, e mea tītauhia ’ia pohe te mau tāne fa’aipoipo pā’āto’a hou ’a tā’atihia ai iāna i te tahi atu ā tāne tāna i fa’aipoipo atu. ’O te mau tāne fa’aipoipo tahito ato’a ïa tāna i ta’a atu.

Te mau tāne pohe. E nehenehe te hō’ē tāne i pohe e tā’atihia i te mau vahine ato’a tāna i fa’aipoipo i mua i te ture i roto i tōna orara’a, mai te mea ’ua pohe terā mau vahine ’aore rā mai te mea tē ora noa ra ’e ’aita i tā’atihia i te tahi atu tāne.

Nā ta’ata fa’aipoipo pohe tei fa’ata’a ia rāua E nehenehe e tā’atihia nā ta’ata fa’aipoipo pohe tei ta’a, nā roto i te ta’ata mono. Pinepine ’o teie ana’e mau tā’atira’a te rāve’a nō tā rāua mau tamari’i ’ia tā’atihia i nā metua. Hi’o 28.3.8 nō te ’ōpanira’a mai te mea ’ua ’īritihia te ti’ara’a melo o te ’Ēkālesia o te tāne ’aore rā o te vahine, ’aore rā ’ua fa’aho’i rāua i tō rāua ti’ara’a melo o te ’Ēkālesia ’a pohe ai. E tītauhia te parau fa’ati’a a te Peresidenira’a Mātāmua nō te tā’atira’a o nā ta’ata fa’aipoipo pohe tei fāri’i i te fa’a’orera’a tā’atira’a i roto i tō rāua orara’a.

38.5.1.8

Te ’ohipa a te ’īritira’a ti’ara’a melo ’e te fa’aho’ira’a ti’ara’a melo

I muri a’e i te tā’atira’ahia i roto i te hiero te hō’ē tāne i tāna vahine fa’aipoipo, mai te mea e ’īritihi’a te ti’ara’a melo o te ’Ēkālesia o te hō’ē o rāua, ’aore rā e fa’aho’i te hō’ē o rāua i tōna ti’ara’a melo, e ’ōnihihia (fa’a’orehia) tāna mau ha’amaita‘ira’a hiero. Terā rā, e mana noa ā te mau ha’amaita’ira’a tā’atira’a o te ta’ata hō’ē, tā te hoa fa’aipoipo ’e tā te mau tamari’i, mai te mea e vai ti’amā noa rātou.

Nō te mau tamari’i tei fānauhia i muri mai i te ’īritira’ahia te ti’ra’a melo o te ’Ēkālesia o te hō’ē o nā metua ’aore rā ’ua fa’aho’i i tōna ti’ara’a melo, ’aita ïa teie mau tamari’i i fānauhia i roto i te fafaura’a. Hi’o 38.5.2.8.

38.5.2

Te tā’atira’a te mau tamari’i i nā metua

38.5.2.1

Te mau tamari’i tei fānauhia i roto i te fafaura’a

Te mau tamari’i tei fānauhia i muri mai i te tā’atira’ahia tō rātou metua vahine i tāna tāne fa’aipoipo i roto i te hiero, ’ua fānauhia ïa rātou i roto i te fafaura’a o te reira tā’atira’a. ’Aita i tītauhia nō rātou ’ia fāri’i i te ’ōro’a nō te tā’atira’a i nā metua. Nō te fānaura’ahia te mau tamari’i i roto i te fafaura’a, ’ua mana atu ra nō rātou te ti’ara’a hua’ai o nā metua mure ’ore, mai te au i tō rātou ha’apa’o maita’i.

Mai te mea e fa’aipoipo te hō’ē vahine tei tā’atihia i tāna tāne fa’aipoipo tahito, i te tahi atu tāne, e fānauhia ïa tāna mau tamari’i nō muri iho i roto i te fafaura’a o te tā’atira’a mātāmua, ’aita rā, ’ua fānauhia ïa rātou i muri mai i te fa’a’orera’ahia te tā’atira’a ’aore rā i muri iho i te ’ōnihira’ahia te reira nō te ’īritira’ahia ’aore rā te fa’aho’ira’ahia tōna ti’ara’a melo o te ’Ēkālesia.

38.5.2.2

Te mau tamari’i ’aita i fānauhia i roto i te fafaura’a

Nō te mau tamari’i ’aita i fānauhia i roto i te fafaura’a, e nehenehe tā rātou ’ia ō i roto i te hō’ē ’utuāfare mure ’ore nā roto i te tā’atira’a ia rātou i tō rātou nā metua fānau ’aore rā nā metua fa’a’amu. E ti’ara’a tō taua mau tamari’i ra i te hō’ē ā mau ha’amaita’ira’a mai te huru ē ’ua fānauhia rātou i roto i te fafaura’a.

E nehenehe e tā’atihia te hō’ē tamari’i i nā metua to’opiti noa—e tāne ’e e vahine—’eiaha rā i te hō’ē noa o nā metua.

Te mau tāne 11 a’e matahiti ’o tē ti’ahia te 12 matahiti i roto i te matahiti e tupu te ’ōro’a, e mea tītauhia ’ia mau ’oia i te autahu’ara’a ’e ’ia fa’atōro’ahia i te tōro’a ti’a nō tōna matahiti hou ’a tā’atihia ai i tō rātou nā metua. Nō te mau melo i fa’aipoipohia ’aore rā tei rae’ahia te 21 matahiti ’e ni’a atu, e’ita e nehenehe e tā’atihia i tō rātou nā metua maori rā ’ua fāri’i rātou i tō rātou ’ōro’a hiero.

Tei mātauhia, e tā’atihia te hō’ē ta’ata i tōna nā metua i fānau iāna ’aore rā tei fa’a’amu iāna. Terā rā e nehenehe ato’a te hō’ē tamari’i pohe e tā’atihia i :

• Te metua tāne i fānau iāna ’e tāna vahine ’āpī.

• Te metua vahine i fānau iāna ’e tāna tāne ’āpī.

• Nā metua ’utuāfare fāri’i ’aore rā nā metua tupuna tei rave i te tamari’i.

• Nā ta’ata fa’aipoipo tei ’ōpua i te fa’a’amu i te tamari’i ’aita rā te fa’a’amura’a i oti hou te tamari’i ’a pohe ai.

E nehenehe teie mau tā’atira’a e ravehia noa atu ā ’ua tā’ati-a’ena-hia te tamari’i pohe i tōna nā metua fānau ’aore rā tōna nā metua fa’a’amu. ’Aita e tītauhia te parau fa’ati’a a te Peresidenira’a Mātāmua. Nō te tahi atu mau tā’atira’a i nā metua ’aita i fānau i terā tamari’i ’aore rā ’aita i fa’a’amu iāna, ’aita i tāpurahia i ni’a nei, e tītauhia ïa te parau fa’ati’a a te Peresidenira’a Mātāmua.

38.5.2.3

Māta’ita’ira’a i te tā’atira’a o te mau taea’e e te mau tuahine ora

Nō te māta’ita’i i te tā’atira’a o tōna mau taea’e ora ’e tōna mau tuahine ora, ’aore rā te mau tamari’i a te hoa fa’aipoipo ’āpī o tōna metua, ’aore rā te taea’e ’e te tuahine metua tāne hō’ē ’aore rā metua vahine hō’ē, e mea tītauhia i te mau tamari’i i raro a’e i te 21 matahiti ’ia fānauhia i roto i te tā’atira’a ’aore rā ’ia tā’atihia i tō rātou nā metua. Hau atu, nō te tamari’i 8 matahiti e ni’a atu, e mea tītauhia ’ia bāpetizohia ’e ’ia ha’amauhia, ’e nō te mau tamāroa 11 a’e matahiti ’o tē ti’ahia te 12 matahiti i roto i te matahiti e tupu te ’ōro’a, e mea tītauhia ’ia mau i te autahu’ara’a ’e ’ia fa’atōro’ahia i te tōro’a ti’a nō tō rātou matahiti.

Nō te mau melo tei fa’aipoipohia ’aore rā tei hau atu i te 21 matahiti, e mea tītauhia ’ia fāri’i rātou i tō rātou ’ōro’a hiero nō te māta’ita’i i taua tā’atira’a ra.

38.5.2.4

Te mau tamari’i ora tei fa’a’amuhia ’aore rā tei tu’uhia i roto i te ’utuāfare fāri’i tamari’i

Nō te mau tamari’i ora tei fānauhia i roto i te fafaura’a ’aore rā tei tā’atihia i nā metua, e’ita e nehenehe e tā’ati ia rātou i te tahi atu mau metua maori rā ’ua noa’a mai te parau fa’ati’a a te Peresidenira’a Mātāmua.

Nō te mau tamari’i ora tei fa’a’amuhia i mua i te ture ’e ’aita i fānauhia i roto i te fafaura’a ’e ’aita i tā’atihia i nā metua, e nehenehe e tā’ati ia rātou i tō rātou nā metua fa’a’amu ’ia oti te fa’a’amura’a i te ravehia. E fa’a’itehia te parau fa’a’amura’a mana i te hiero ; e’ita e nava’i te hō’ē parau a te tiripuna e hōro’a i te mana ti’a’aura’a nō te fa’ati’a i te tā’atira’a. ’Aita e tītaura’a e fa’a’ite mai ’o vai nā metua fānau o teie mau tamari’i.

E tītauhia te parau fa’ati’a a te Peresidenira’a Mātāmua nō te tā’ati i te hō’ē melo ora i nā metua tei fāri’i iāna. E mea tītauhia te reira noa atu ā ’aita i ’itehia ’o vai nā metua fānau o taua tamari’i ra tei tu’uhia i roto i te ’utuāfare ’e e’ita iho ā e nehenehe e ’ite mai noa atu ā te tauto’ora’a. Nā te peresideni titi e fa’atae i terā anira’a.

38.5.2.5

Te mau tamari’i pohe tei fa’a’amuhia ’aore rā tei tu’uhia i roto i te ’utuāfare fāri’i tamari’i

Tei mātauhia, e tā’atihia te hō’ē ta’ata pohe tei fa’a’amuhia i tōna nā metua fa’a’amu.

’E e tā’atihia te hō’ē tamari’i tei tu’uhia i roto i te hō’ē ’utuāfare i tōna nā metua fānau.

38.5.2.6

Te tā’atira’a i te mau tamari’i ora i te hō’ē o nā metua fānau ’e tōna hoa fa’aipoipo ’āpī

Nō te hō’ē tamari’i ora, tei ’ore i fa’aipoipohia, tei raro mai i te 21 matahiti, tei ’ore i fānauhia i roto i te fafaura’a ’aore rā tei ’ore i tā’atihia nā mua atu, ’e tei ’ore i fa’a’amuhia, e nehenehe ’oia e tā’atihia i te hō’ē metua fānau ’e tōna hoa fa’aipoipo ’āpī mai te mea e ha’apa’ohia te mau tītaura’a i muri nei :

1. Tei te metua fānau i ni’a iāna te tamari’i e tā’atihia ai te ti’a’aura’a mana ’e te nohora’a i mua i te ture, i te rahira’a o te taime.

2. ’Ua tu’urima te tahi atu metua fānau i tāna rata fāri’ira’a. ’Aita e nava’i te hō’ē parau a te tiripuna e hōro’a nei i te mana ti’a’aura’a nō te fa’ati’a i te tā’atira’a. E tai’o te rata fāri’ira’a mai teie te huru : « ’O vau, [te i’oa o te metua fānau], tē hōro’a nei au i tā’u parau fa’ati’a nō [te i’oa o te tamari’i ’aore rā o te mau tamari’i] ’ia tā’atihia i roto i te hiero i ni’a ia [i’oa o nā metua]. ’Ua māramarama vau ē, e ’ōro’a pae fa’aro’o te tā’atira’a, ’aita ïa te mau tītaura’a e mana e faufa’a i mua i te ture ». E fa’a’itehia te rata i te hiero hou te tā’atira’a.

Mai te mea ’ua pohe te tahi atu metua fānau, ’aore rā ’ua fa’a’orehia tōna ti’ara’a metua i mua i te ture, ’aita te parau fāri’ira’a i tītauhia.

Mai te mea e’ita e nehenehe e ’ite tei hea te tahi atu metua fānau, ’e ’aita i manuia te mau tauto’ora’a rahi nō te ’imi mai iāna, ’aita ïa e tītauhia te parau fāri’ira’a. I terā taime, e pāpa’i te ’episekōpo ’aore rā te peresideni titi i te hō’ē rata e fa’a’ite ē ’ua ravehia te mau tauto’ora’a rahi nō te ’imi tei hea te metua ’aita rā i manuia. E hōro’ahia teie rata i te hiero hou te tā’atira’a.

Nō te hō’ē tamari’i ora tei fāri’i i tōna ’ōro’a hiero, tei fa’aipoipohia ’aore rā e 21 matahiti tōna ’e ni’a atu, ’aita i fānauhia i roto te fafaura’a ’e ’aita i tā’atihia i nā metua, e nehenehe tāna e tā’atihia i te metua fānau ’e tōna hoa fa’aipoipo ’āpī.

38.5.2.7

Te mau tamari’i tei hāmanihia nā roto i te nīni’ira’a i te pape tāne i roto i te vahine ’aore rā nā roto i te fa’ahotura’a i roto i te mohina

Nō te mau tamari’i tei hāmanihia nā roto i te nīni’ira’a i te pape tāne i roto i te vahine ’aore rā nā roto i te fa’ahotura’a i roto i te mōhina, ’ua fānauhia ïa i roto i te fafaura’a mai te mea ’ua tā’ati-a’ena-hia nā metua. Mai te mea ’ua fānauhia te mau tamari’i nā mua a’e i tā’atihia ai nā metua, e nehenehe rātou e tā’atihia i nā metua i muri mai i te tā’atira’ahia nā metua te tahi i te tahi.

Mai te mea ’ua fānauhia te hō’ē tamari’i nā te hō’ē vahine hapū mono, e fa’atae te peresideni titi i teie ’ohipa i te Piha tōro’a a te Peresidenira’a Mātāmua.

38.5.2.8

Te ti’ara’a o te mau tamari’i ’ia fa’a’orehia te hō’ē tā’atira’a ’aore rā ’ia ’ōnihihia te reira

Nō te mau tamari’i tei fānauhia i roto i te fafaura’a ’aore rā tei tā’atihia i nā metua, e vai noa ïa te reira noa atu ā i muri iho e (1) fa’a’orehia ’aore rā (2) e ’ōnihihia te tā’atira’a o nā metua nā roto i te ’īritira’ahia ’aore rā te fa’aho’ira’ahia te hō’ē a’e metua i tōna ti’ara’a melo o te ’Ēkālesia. Nō te mau tamari’i tei fānauhia i muri mai i te fa’a’orera’ahia te tā’atira’a o nā metua ’aore rā te ’ōnihira’ahia te reira, ’aita ïa rātou i fānauhia i roto i te fafaura’a. Tītauhia ’ia tā’ati i teie nau tamari’i i tō rātou nā metua i muri iho te mau ha’amaita’ira’a o nā metua e fa’aho’ihia mai ai (mai te mea tītauhia te reira) ’e ’ia oti te tahi atu mau fifi i te tātarahia.

38.6

Te mau ture pae mōrare

Fa’ata’ara’a : Tē vai ra te tahi mau mea i roto i teie tuha’a e hi’opo’a-fa’ahou-hia ’āraua’e.

38.6.2

Hāmani-’ino-ra’a

38.6.2.6

Te mau ’āpo’ora’a titi ’e pāroita

I roto i te mau rurura’a ’āpo’ora’a titi ’e te mau rurura’a ’āpo’ora’a pāroita, e hi’o pinepine te mau peresidenira’a titi ’e te mau ’episekōpora’a pāroita i te mau ture a te ’Ēkālesia ’e te mau arata’ira’a nō ni’a i te āraira’a ’e te pāhonora’a i te hāmani-’ino-ra’a. E ha’api’i rātou i te mau parau rahi i roto i « Te āraira’a ’e te pāhonora’a i te hāmani-’ino-ra’a », e parau ’āpiti i te rata a te Peresidenira’a Mātāmua nō te 26 nō Māti 2018. E ani rātou i te mau melo o te ’āpo’ora’a ’ia parau mai i tō rātou mana’o. E ’imi te feiā fa’atere ’e te mau melo o te ’āpo’ora’a i te arata’ira’a a te Vārua ’a ha’api’i ai ’e ’a ’āparau ai rātou i teie tumu parau ataata.

E mea ti’a i te mau melo o te ’āpo’ora’a ’ia rave ’e ’ia ’āparau i te ha’api’ira’a « Pāruru i te mau tamari’i ’e te feiā ’āpī ». ’Ua tītau-ato’a-hia ’ia rave te mau melo o te ’āpo’ora’a i te ha’api’ipi’ira’a nō te pārurura’a i te mau tamari’i ’e te feiā ’āpī (hi’o 38.6.2).

38.6.3

Te nīni’ira’a i te pape tāne i roto i te vahine

’Aita roa atu te ’Ēkālesia e fa’aitoito nei i te nīni’ira’a i te pape tāne i roto i te vahine maori rā e piapia tāne nō te tāne fa’aipoipo iho. Terā rā, e fa’aotira’a te reira nā te ta’ata iho ’e e mea tītauhia i te hope’a ’ia vaiiho i te tāne ’e tāna vahine fa’aipoipo te fa’aotira’a.

’Aita e fa’ati’ahia te nīni’ira’a pape tāne i roto i te mau tuahine ’ōtahi. Mai te mea e tītau te hō’ē tuahine ’ōtahi i te reira, e nehenehe te tahi mau maita’i i roto i te ’Ēkālesia ’ia tāpe’ahia nōna.

38.6.4

Te ha’avīra’a fānaura’a

E ha’amaita’ira’a nō te feiā fa’aipoipo tē nehenehe e fānau i te tamari’i ’ia hōro’a i te hō’ē tino tāhuti i te mau tamari’i vārua a te Atua, ’e tei ia rātou atu ra te hōpoi’a e aupuru ’e e ’atu’atu ia rātou. Te fa’aotira’a nō te rahira’a tamari’i e fānau ’e te taime e fānau, e fa’aotira’a ’ōmo’e mau ïa. E mea ti’a ’ia vaiihohia te reira i roto i nā ta’ata fa’aipoipo ’e te Fatu. ’Eiaha te mau melo o te ’Ēkālesia e ha’avā i te tahi ’e te tahi nō ni’a i teie ’ohipa.

’Ua ’ōpuahia te hereherera’a i rotopū i te tāne ’e te vahine fa’aipoipo ’ia riro ’ei ’ohipa nehenehe ’e te mo’a. ’Ua ha’amauhia te reira e te Atua nō te hāmanira’a o te mau tamari’i ’e nō te fa’a’itera’a i te here i rotopū i te tāne ’e tāna vahine fa’aipoipo.

38.6.7

Te ’ō’orera’a ’āpeni vahine

Tē fa’ahapa nei te ’Ēkālesia i te ’ō’orera’a ’āpeni vahine. [E tae mai te tahi atu ā arata’ira’a ture nō te reira.]

38.6.9

Te fa’ahotura’a i roto i te mōhina

’Aita roa atu te ’Ēkālesia e fa’aitoito nei i te fa’ahotura’a i roto i te mohina maori rā e piapia tāne nō te tāne fa’aipoipo iho ’aore rā e huero’ōvari nō te vahine fa’aipoipo iho. Terā rā, e fa’aotira’a te reira nā te ta’ata iho ’e e mea tītauhia i te hope’a ’ia vaiiho i te tāne ’e tāna vahine fa’aipoipo te fa’aotira’a.

38.6.10

Te fa’aōra’a i roto i te tahi pupu huna

’Eiaha te mau melo o te ’Ēkālesia e fa’aō ia rātou i roto i te tahi noa atu huru ha’amorira’a ia Sātane ’aore rā e fa’aō noa atu i roto i te tahi pupu huna. « Tei roto taua mau ’ohipa ri’i nei i te ’ohipa a te pōiri tei fa’ahitihia i roto i te mau pāpa’ira’a mo’a. ’Ua ’ōpuahia te reira nō te vāvāhi i te fa’aro’o o te hō’ē ta’ata i te Mesia, ’e e ha’afifi te reira i te fa’aorara’a o te feiā tei ’ite ’e tei fa’atīani i te reira ’ino. ’Eiaha e rave i te reira mau mea ’ei ’ohipa ha’uti, ’eiaha te reira ’ia riro ’ei tumu parau i roto i te mau rurura’a a te ’Ēkālesia, ’eiaha ato’a e pāheru i te reira i roto i tā ’outou mau ’āparaura’a ’ōmo’e ’e te ta’ata » (rata a te Peresidenira’a Mātāmua nō te 18 nō Tetepa 1991)

38.6.12

Te fa’ahina’arora’a ta’ata nō tōna iho ’āpeni ’e te peu nō te reira

Tē fa’aitoito nei te ’Ēkālesia i te mau ’utuāfare ’e te mau melo ’ia toro i te rima tauturu i te mau ta’ata e fa’ahina’aro i te ta’ata nō tō rātou iho ’āpeni, ma te marū, ma te here ’e ma te fa’atura. Tē fa’aitoito ato’a nei te ’Ēkālesia ’eiaha te mata-’ē-ra’a i roto i te sōtaiete, ’ei ha’amāramaramara’a i tō te reira mau ha’api’ira’a nō ni’a i te hāmani maita’i, te fāri’ira’a ta’ata, te here ia vetahi ’ē ’e te fa’atura i te mau ta’ata ato’a. ’Aita tā te ’Ēkālesia e fa’aotira’a pāpū nō ni’a i te tumu e fa’ahina’aro ai te ta’ata i te hō’ē ta’ata nō tōna iho ’āpeni.

Tē ’ōpani nei te mau fa’auera’a a te Atua i te mau peu vi’ivi’i, e ta’ata fa’ahina’aro ānei i te ta’ata nō tōna iho ’āpeni ’aore rā ’aita. E paraparau te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia i te mau melo tei ’ōfati i te ture nō te vi’ivi’i ’ore. E tauturu te feiā fa’atere ia rātou ’ia māramarama pāpū i te parau nō te fa’aro’o ia Iesu Mesia, te fa’anahora’a nō te tātarahapa ’e te ’ōpuara’a o te orara’a i ni’a i te fenua nei. E riro te hō’ē ’āpo’ora’a nō te ti’ara’a melo i te fa’atupuhia nō te peu ’aita e pe’e i te ture nō te vi’ivi’i ’ore (hi’o 38.6.5). E nehenehe te reira hara e fa’a’orehia nā roto i te tātarahapa mau.

Mai te mea e tupu te fa’ahina’arora’a ta’ata nō tōna iho ’āpeni i roto i te hō’ē melo, terā rā e tūtava ’oia i te ora i te ture nō te vi’ivi’i ’ore, e tauturu te feiā fa’atere iāna ma te fa’aitoito iāna i roto i tāna fa’aotira’a. E nehenehe teie melo e fāri’i i te mau pi’ira’a i roto i te ’Ēkālesia, e mau i te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero ’e e fāri’i i te mau ’ōro’a o te hiero, mai te mea e mea ti’amā ’oia. E nehenehe te mau tāne e fāri’i ’e e fa’a’ohipa i te autahu’ara’a.

Tē vai nei te tahi mau melo ha’apa’o maita’i, nō tō rātou vaira’a, ’aita e ti’a ia rātou ’ia fāri’i i te mau ha’amaita’ira’a nō te fa’aipoipora’a mure ’ore ’e te ti’ara’a metua i roto i teie orara’a. E fāri’i rātou i te mau ha’amaita’ira’a ato’a i fafauhia i roto i te mau tau mure ’ore, mai te mea ē, e ha’apa’o rātou i te mau fafaura’a tā rātou i rave ’e te Atua (hi’o Mosia 2:41).

Tē hōro’a nei te ’Ēkālesia i te mau mātēria i muri nei nō te māramarama maita’i a’e ’e nō te tauturu i te ta’ata tei tupuhia i te fa’ahina’arora’a ta’ata nō tōna iho ’āpeni.

• «  Fa’ahina’arora’a ta’ata nō tōna iho ’āpeni  », Gospel Topics, topics.ChurchofJesusChrist.org

• « Same-Sex Attraction [Fa’ahina’arora’a ta’ata nō tōna iho ’āpeni] », Life Help, ChurchofJesusChrist.org

Ta’a ’ē noa atu te tauturura’a fa’auru a te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia, e mea maita’i ato’a paha ’ia fārerei te mau melo i te feiā tōro’a fa’aa’o. E nehenehe te feiā fa’atere e tāniuniu i te piha ’ohipa nō te ’utuāfare, nō te tauturu. Hi’o 38.6.2.2 nō te mau ha’amāramaramara’a nō te tāniuniu atu.

38.6.13

Te fa’aipoipora’a i te ta’ata nō tōna iho ’āpeni

’Ei parau tumu niu tei fa’atumuhia i ni’a i te mau pāpa’ira’a mo’a, tē ha’apāpū nei te ’Ēkālesia ē, e ’ohipa faufa’a tumu te fa’aipoipora’a te tāne i te vahine i roto i te fa’anahora’a a tei Hāmani nō te hope’a mure ’ore o tāna mau tamari’i. Tē ha’apāpū ato’a nei te ’Ēkālesia ē, tē fa’ata’a nei te ture a te Atua i te fa’aipoipora’a ’ei tā’atira’a mana i mua i te ture i rotopū i te hō’ē tāne ’e te hō’ē vahine.

’O te tāne noa ’e tāna vahine tei fa’aipoipo ti’a i mua i te ture ’ei tāne fa’aipoipo ’e ’ei vahine fa’aipoipo tē ta’oto te tahi i te tahi. Te tahi atu huru ta’otora’a te ta’ata i te tahi atu ta’ata, mai te ta’otora’a nā ta’ata nō te hō’ē ā ’āpeni, e hara ïa ’e tē tōtōā ra te reira i te fa’anahora’a nō te ’utuāfare tei ha’amauhia e te Atua.

38.6.14

Te ha’api’ira’a nō ni’a i te ’āpeni

Tei te mau metua te hōpoi’a mātāmua e ha’api’i i tā rātou mau tamari’i nō ni’a i te ’āpeni. Mai te mea e ha’api’ihia teie parau tumu ma te parauti’a ’e te māramarama i roto i te ’utuāfare, e tauturu te reira i te feiā ’āpī ’ia ’ape i te mau hara mōrare teimaha.

I te mau vāhi e hōro’a nei te mau fare ha’api’ira’a i te mau ha’api’ira’a nō ni’a i te ’āpeni, e tāmata te mau metua i te hi’o ē, ’ua tū’ati te mau arata’ira’a i hōro’ahia i tā rātou mau tamari’i i te fāito peu maita’i rahi roa ’e te ’ite mōrare.

38.6.16

Te mau metua ’ōtahi tei hapū

Tē fa’aitoitohia nei te mau melo ’ōtahi tei hapū ’ia fārerei i tō rātou ’episekōpo. ’Ua matara te piha ’ohipa nō te ’utuāfare nō :

• Te fārereira’a i te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia.

• Te paraparaura’a te metua ’ōtahi tei hapū ’e tō rātou ’utuāfare.

’Aita e tītauhia te tonora’a a te ’episekōpo nō teie mau ’ohipa. E ’ere i te mea ’aufau.

E nehenehe te feiā fa’atere e tāniuniu i te piha ’ohipa nō te ’utuāfare, nō te tauturu. Hi’o 38.6.2.2 nō te mau ha’amāramaramara’a nō te tāniuniu atu.

Tē vai ato’a nei te arata’ira’a nō te mau metua ’ōtahi tei hapū i ni’a ia « » (Gospel Topics, topics.ChurchofJesusChrist.org).

38.6.17

Te hōro’ara’a i te pape tāne

’Aita roa atu te ’Ēkālesia e fa’aitoito nei i te hōro’ara’a i te pape tāne.

38.6.18

’Ōnohi

E hōro’a faufa’a rahi nā te Atua te orara’a tāhuti nei, ’e e mea hape te ’īritira’a i tōna iho orara’a. Terā rā, te ta’ata e ’ōnohi iāna, e nehenehe e riro ē, ’aita tāna ti’a’aura’a i te ’ohipa tāna i rave. Nā te Atua noa e nehenehe e māramarama hope ’e e ha’avā i terā ’ohipa. Tē turu pāpū nei te ’Ēkālesia i te āraira’a ’ōnohi ma te fa’aitoito i te aumihi nō te mau ta’ata tei ro’ohia i te parau nō te ’ōnohi.

E fa’aa’o ’e e tāmarū te feiā fa’atere i te ’ā’au o te mau melo o te ’utuāfare o te hō’ē ta’ata tei ’ōnohi iāna. Ma te paraparau i te ’episekōpo, e fa’aoti te ’utuāfare i te vāhi ’e i te huru ’ōro’a hunara’a nō terā ta’ata. E nehenehe e fa’a’ohipa i te mau fare o te ’Ēkālesia. Mai te mea ’ua fāri’i terā ta’ata i tōna ’ōro’a hiero, e nehenehe ’oia e hunahia i roto i tōna mau ’ahu nō te hiero.

E paraparau te ’episekōpo i te hō’ē melo tei feruri pāpū e ’ōnohi iāna ’aore rā tei tāmata i te ’ōnohi iāna. E fa’aitoito ato’a ’oia i terā ta’ata ’ia haere e fārerei i te mau ta’ata te reira tō rātou tōro’a.

Nō te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a i te āraira’a ’e te ’ohipa aupurura’a, hi’o suicide.ChurchofJesusChrist.org.

38.6.19

Te tāpūra’a fa’a’orera’a i te fa’ahotura’a (tae noa atu i te pātehera’a)

’Aita roa atu te ’Ēkālesia e fa’aitoito nei i te pātehera’a ’ei rāve’a nō te i ha’avīra’a i te fānaura’a. E nehenehe e feruri e rave i te pātehera’a mai te mea noa, (1) e mea ataata mau i te pae nō te orara’a ’e te ea, ’aore rā, (2)’aita te ferurira’a i te mea pāpū nō te ti’a’au i tāna mau ’ohipa.

Nā te mau taote ’aravihi e rave i te reira huru fa’aotira’a mai te au i te ture. E noa atu ā te reira, e paraparau te feiā e amo i taua fa’aotira’a ra i te tahi ’e te tahi ’e i tō rātou ’episekōpo ’e e mea ti’a ’ia fāri’i rātou i te ha’apāpūra’a a te Atua nō ni’a i te fa’aotira’a, nā roto i te pure.

38.6.20

Te metua vahine mono

’Aita roa atu te ’Ēkālesia e fa’aitoito nei i te ti’ara’a metua vahine mono. Terā rā, e fa’aotira’a te reira nā te ta’ata iho ’e e mea tītauhia i te hope’a ’ia vaiiho i te tāne ’e tāna vahine fa’aipoipo te fa’aotira’a.

38.7

Te mau ture i te pae nō te rapa’aura’a ’e te ea

Fa’ata’ara’a : Tē vai ra te tahi mau mea i roto i teie tuha’a e hi’opo’a-fa’ahou-hia ’āraua’e.

38.7.1

Te mau tāpūra’a hi’opo’ara’a tino pohe

E nehenehe e rave i te mau tāpūra’a hi’opo’ara’a tino pohe mai te mea e hōro’a te ’utuāfare o te ta’ata pohe i te parau fa’ati’a ’e mai te mea ’ua au te reira i te ture.

38.7.2

Te fa’arehura’a tino pohe (tāninara’a)

Tōna tanora’a, ’aita te ’Ēkālesia e fa’aitoito nei i te fa’arehura’a tino pohe. Nā te ’utuāfare o te ta’ata pohe e fa’aoti e fa’arehu ānei i te tino pohe, ma te pe’e ato’a i te mau ture nō ni’a i te hunara’a ma’i ’aore rā te fa’arehura’a tino pohe. I te tahi mau fenua, e mea tītauhia te fa’arehura’a tino pohe.

Mai te mea e nehenehe, e ti’a i te tino o te hō’ē melo pohe tei haere i te hiero, ’ia fa’a’ahuhia i roto i te ’ahu hiero nō te tāninara’a. E nehenehe e fa’atere i te hō’ē purera’a hunara’a (hi’o 29.6.

38.7.3

Te rāve’a ha’amateau (euthanasie)

Te rāve’a ha’amateau, ’o te fa’aoti-hua-ra’a ïa e ha’apohe i te hō’ē ta’ata e mamae ra i te hō’ē ’ohipa ’aore rā te hō’ē ma’i e’ita e nehenehe e rapa’au. Te ta’ata e ’āpiti atu i te rāve’a ha’amateau, mai te tauturura’a i te hō’ē ta’ata ’ia ’ōnohi iāna, tē ’ōfati ra ïa ’oia i te mau fa’auera’a a te Atua. (Hi’o ato’a 38.7.9.)

38.7.4

Te ha’apēra’a he’a mate VIH ’e te ma’i he’a mate SIDA

Te mau melo tei pe’ehia i te tirotiro VIH, ’aore rā, tei ro’ohia i te he’a mate, e mea ti’a ’ia ravehia rātou ma te fa’atura ’e te aroha. Te tahi mau ta’ata tei pe’ehia i te tirotiro VIH, e ’ere nā rātou te hape, e mea nā roto i te ’ohipa a vetahi ’ē. ’Ei hi’ora’a, e nehenehe ē, ’ua ha’apēhia rātou nā roto i te tahi hōro’ara’a toto ’aore rā nā roto i te tahi metua. Mai te mea ’ua noa’a te ha’apēra’a nā roto i te ’ōfatira’a i te mau ture a te Atua, tē hōro’a nei te ’Ēkālesia i te hi’ora’a o te Fatu, tei fa’ahapa i te hara, tei here rā i te ta’ata hara ma te fa’aitoito iāna ’ia tātarahapa. E toro te mau melo i te rima aroha ’e te tāmarū i te ta’ata ’ati, ma te aupuru i tōna mau hina’aro ’e ma te tauturu atu i te hi’o mai i te mau rāve’a i tō rātou mau fifi.

Te mau rāve’a tumu nō te pāruru i te tirotiro VIH ’e i te he’a mate o te vi’ivi’i ’ore ïa hou te fa’aipoipora’a, te ha’apa’o maita’i hope roa i roto i te fa’aipoipora’a, te ha’apaera’a i te ta’oto i te hō’ē ta’ata nō tōna iho ’āpeni, te ’āpera’a i te rā’au fa’ata’ero ’e te fa’aturara’a ’e te ’atu’atura’a i te tino.

E ’ere i te fifi rahi ’ia haere mai te mau ta’ata tei ro’ohia i te tirotiro VIH ’aore rā, te he’a mate, i te mau rurura’a a te ’Ēkālesia. Tē ha’apāpū nei te fa’aterera’a nō te ea ē, ’aita te VIH i pe’e a’enei nā roto i te tahi noa fārereira’a i te fare, i te fare ha’api’ira’a, i te purera’a ’e i te vāhi ’ohipara’a.

Te feiā tei tītauhia i terā taime ’e terā taime e tāmā i te toto ’aore rā ’ia haere mātāmua i ni’a i te hō’ē ’ati, e ha’api’i ïa rātou ’e e pe’e ho’i i te mau fa’auera’a a te mau ti’a nō te ea i reira.

38.7.5

Te moetahu (hypnose)

Te fa’a’ohipara’a i te moetahu nō te rapa’aura’a ma’i ’e te fifi manava i raro a’e i te hō’ē taote tōro’a moetahu ’e te hi’opo’ara’a ea, e ’ohipa ïa e fa’aotihia e te feiā tōro’a mana i te pae nō te ea. ’Eiaha te mau melo e ’āmui i te ’ohipa moetahu nō te tahi fa’a’ite’itera’a ’aore rā te tahi ’āreareara’a.

38.7.6

Te mau ta’ata ’aita i pāpū te ’āpeni i te fānaura’a

Tē vai nei te mau taime varavara roa e fānauhia te hō’ē ’aiū ma te ’āpeni e’ita e nehenehe e fa’aoti ē, e tāne ānei ’aore rā e vahine ([Nā roto i te reo farāni] Intersexuation, ambivalence sexuelle ’aore rā intersexe). Penei a’e e tītauhia i te mau metua ’aore rā i te tahi ta’ata ’ia rave i te fa’aotira’a nō te fa’ata’a i te ’āpeni i tā rātou tamari’i mai tei arata’ihia e te feiā tōro’a i te pae nō te ea. Te mau fa’aotira’a nō ni’a i te ravera’a i te rapa’aura’a ’aore rā te tāpūra’a, pinepine ïa i te ravehia i te ’aru’arura’a o te ’aiū. Terā rā e nehenehe te reira e fa’ataimehia maori rā e mea tītauhia nō te ea.

E mea tītauhia te tahi aumihi ta’a ’ē ’e te pa’ari ’ia tupu ana’e te ’āehuehu i roto i te feiā ’āpī ’aore rā te feiā pa’ari tei fānauhia ma te ’āpeni ta’a ’ore, nō ni’a i te mau fa’aotira’a i ni’a i te ’āpeni tei ravehia i te ’aiūra’a ’aore rā i te vai-tamari’i-ra’a ’e tō rātou iho mana’o ihota’ata.

Te mau uira’a nō ni’a i te parau melora’a, te fa’atōro’ara’a autahu’ara’a ’e te mau ’ōro’a o te hiero nō te feiā ’āpī ’e te feiā pa’ari tei fānauhia ma te ’āpeni ta’a ’ore, e fa’ataehia ïa i te Piha tōro’a a te Peresidenira’a Mātāmua.

38.7.7

Te mau peu i te pae nō te rapa’aura’a ’e te ea

’Eiaha roa te mau melo e fa’a’ohipa i te mau peu rapa’aura’a ’e te mau peu nō te ea tei ’ore i ’āfaro i te pae morare ’aore rā i te pae nō te ture. E a’o te feiā fa’atere i te mau melo e fifi tō rātou i te pae nō te ea ’ia fārerei atu i te mau ta’ata tōro’a taote pāpū tei ha’amanahia i te mau fenua i reira rātou i te ’ohipara’a.

38.7.8

Te hōro’ara’a ’e te tāhitira’a i te hō’ē mero ’e te hō’ē tuha’a o te tino

E ’ohipa nounou ’ore te hōro’ara’a i te hō’ē melo ’e te hō’ē tuha’a o te tino, ’e pinepine e maita’i rahi te reira nō te mau ta’ata i roto i te rapa’aura’a. Te fa’aotira’a e hina’aro ’aore rā e hōro’a i te mau melo ’aore rā te tahi tuha’a o tōna tino nō te rapa’aura’a, ’aore rā te fa’aotira’a e tāhiti i te mau melo ’aore rā te hō’ē tuha’a o te tino o te hō’ē fēti’i pohe, nā te ta’ata iho ïa ’aore rā te ’utuāfare o te ta’ata i pohe.

Te fa’aotira’a e fāri’i i te hō’ē melo tino tei hōro’ahia mai, e ravehia ïa i muri iho i te ’āparaura’a i te hō’ē ta’ata tōro’a taote pāpū ’e te fāri’ira’a i te ha’apāpūra’a nā roto i te pure.

38.7.9

Te fa’aroroara’a i te ora

’Ia ro’ohia te ta’ata i te hō’ē ma’i teimaha, e fa’a’ohipa te mau melo i tō rātou fa’aro’o i te Fatu ma te tītau i te tauturu a te ta’ata tōro’a taote pāpū. ’Ia ’itehia rā ē, e pohe terā ta’ata, ’ia hi’ohia te reira mai te hō’ē ha’amaita’ira’a ’e te hō’ē tuha’a tumu nō te orara’a mure ’ore. ’Eiaha ’ia tupu i roto i te mau melo te fa’ahepora’a e tāpe’a noa i te ora nā roto i te tahi rāve’a tano ’ore. E mea tano a’e te reira fa’aotira’a ’ia fāri’i ana’e te mau melo o te ’utuāfare i te mana’o pa’ari ’e te ’aravihi o te taote ’e ’ia ’imi rātou i te arata’ira’a a te Atua nā roto i te ha’apaera’a mā’a ’e te pure.

38.7.10

Te mau pupu nō te ’ite iāna iho

E rave rahi pupu ’e te mau taiete e fa’anahora’a tā rātou e parau nei ē, e fa’arahi rātou i te ’itera’a iāna iho, te hi’o-maita’i-ra’a iāna iho ’e tae noa atu te fāito pae vārua. Tē parau nei te tahi mau pupu ē, e ha’amaita’i rātou i te ti’amāra’a ’ia mā’iti o te ta’ata hō’ē ’aore rā e ha’amaita’i rātou i te mau tā’amura’a ’utuāfare. Tē vai ra ’o tē hōro’a nei i te mau ha’api’ipi’ira’a « rāterera’a nā roto i te mau ’ohipa » ’aore rā te ha’api’ipi’ira’a « ha’apūai iāna ».

Tē ha’avare nei te tahi o teie mau pupu, ’aore rā tē fa’atupu nei rātou i te mana’o ē, ’ua pāturu te ’Ēkālesia ’aore rā te mau huimana fa’atere rahi i tā rātou mau fa’anahora’a. Terā rā, ’aita te ’Ēkālesia i pāturu i te reira huru taiete, ’e tē fa’aarahia nei te mau melo e vai ara ’eiaha e ti’aturi i taua mau parau ra. Te mea ra ē ’aita te ’Ēkālesia i pāto’i ti’a atu i teie huru taiete, e ’ere ïa i te fa’a’itera’a nō te pāturura’a ’e te ha’amanara’a i te reira.

Tē fa’aara-ato’a-hia nei te mau melo o te ’Ēkālesia ē, tē fa’ahiti ’e tē fa’a’ohipa nei te tahi o teie mau pupu i te mau mana’o ’e te mau ravera’a e nehenehe e ha’apēpē i te ta’ata. Hau atu, e fa’a’aufau teie mau pupu i te moni rahi ’e e fa’aitoito rātou i te ta’ata ’ia vai maoro i roto. Tē vai ra tē ’āno’i nei i te mau parau tumu o te ao i te mau parau tumu o te ’evanelia ē e nehenehe roa te fāito pae vārua ’e te fa’aro’o e pēpē.

Mai te mea ra ē e parau teie mau pupu tē vai ra tā rātou mau rāve’a ’oi’oi i te mau fifi e tītau i te tau roa ’e te tauto’ora’a rahi a te ta’ata nō te fa’a’āfaro i te reira. Noa atu ā e nehenehe te feiā e haere i reira ’ia ’ite i te tahi ri’i tāmarūra’a i te pae manava, ’aore rā i te tahi ’ana’anataera’a poto i reira, e ho’i mai iho ā te mau fifi tahito ’e e rahi atu ā te mana’o paruparu ’e te hepohepo.

E’ita te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia e ’aufau nō te reira, e fa’aitoito i te haerera’a i reira ’aore rā e fa’atīani i te reira mau pupu ’e mau peu. E’ita ato’a te mau fare a te ’Ēkālesia e nehenehe e fa’a’ohipahia nō te reira mau ’ohipa ri’i.

E parau te feiā fa’atere i te mau melo ē, e mea nā roto i te orara’a i te mau parau tumu o te ’evanelia te ha’amaita’ira’a iāna iho e tupu mau mai ai. Nō te mau melo e fifi tō rātou i te pae sōtiare ’e i te pae manava, e paraparau rātou i te feiā fa’atere autahu’ara’a nō te arata’ira’a, nō te hi’o i te tauturu e tū’ati i te mau parau tumu o te ’evanelia.

38.7.11

Te mau tamari’i fānau pohe (te mau tamari’i e pohe nā mua i te fānaura’a)

’Aita e ravehia te mau ’ōro’a hiero nō te hō’ē tamari’i fānau pohe. Terā rā, ’aita te reira e ’ōpani nei i te hō’ē tamari’i fānau pohe ’ia vai i roto i te ’utuāfare i roto i te mau tau mure ’ore. Tē fa’aitoitohia nei te mau metua e tu’u i tō rātou ti’aturi i ni’a i te Fatu nō te fa’a’āfaro i te reira ’ohipa mai tāna i ’ite maita’i roa a’e. E nehenehe te ’utuāfare e tāpa’o i te i’oa o taua tamari’i fānau pohe ra i ni’a i te parau tuatāpapara’a ’utuāfare ma te parau tamari’i fānau pohe, pāpa’ihia i roto nā pāruru.

E nehenehe e fa’atupuhia te ’ōro’a ha’amana’ora’a ’aore rā te ’ōro’a hunara’a, tei te metua te fa’aotira’a.

E parau pāpū ïa te mea ē, i ora na te hō’ē tamari’i hou te fānaura’a. ’Aita rā e heheura’a pāpū nō ni’a i te taime e tomo ai te vārua i roto i te tino.

38.7.12

Te Parau pa’ari

Te tātarara’a mana nō te mau « inura’a ve’ave’a » (Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 89:9) i roto i te Parau pa’ari, ’o te fa’ahitira’a parau ïa a te feiā fa’atere mātāmua o te ’Ēkālesia, ’oia ho’i, te mau « inura’a ve’ave’a », ’o te tī ïa ’e te taofe.

’Eiaha te mau melo e fa’a’ohipa i te mau mā’a tē vai ra te rā’au ta’ero i roto. ’Eiaha ato’a te mau melo e fa’a’ohipa i te mau mea e ha’apēpē ’aore rā ’o tē fa’atupu i te peu ha’avī maori rā tei raro a’e i te hi’opo’ara’a a te hō’ē taote ’aravihi.

38.8

Te mau ture nō te fa’aterera’a

38.8.1

Te āraira’a ’e te pāhonora’a i te mau ’ati

Hi’o 20.6.20.

38.8.2

Te mau ture nō te mau ’ohipa ri’i

Hio 20.6.

38.8.3

Te mau tamari’i fa’a’amu ’e tō rātou nā metua fānau

E vai ara maita’i i te huru fa’a’itera’a i te mau parau ’e te i’oa i rotopū i te mau tamari’i fa’a’amu ’e tō rātou nā metua fānau. E ha’apa’ohia te mau ti’ara’a mana i mua i te ture ’e te mau mana’o o te mau pae ato’a.

I te fenua Marite ’e Canada, e nehenehe te mau peresideni titi e tāniuniu i te piha ’ohipa nō te ’utuāfare, nō te arata’ira’a.

1-801-240-1711

1-800-453-3860, te rēni 2-1711

FamilyServices.ChurchofJesusChrist.org

I rāpae i te Fenua Marite ’e Canada, e nehenehe te feiā fa’atere e paraparau i te piha ’ohipa nō te ’utuāfare ’aore rā i te ti’a nō te piha ’ohipa nō te ’utuāfare i te piha tōro’a a te ārea.

38.8.4

Te fa’a’amura’a ’e te ’utuāfare fāri’i

Te mau melo e hina’aro e fa’a’amu i te tamari’i ’aore rā e hina’aro e riro ’ei ’utuāfare fāri’i, e hi’o maita’i rātou ē, e ha’apa’o rātou i te mau ture ato’a o te mau fenua ’e o te mau fa’aterera’a hau.

Nō te tahi ha’amāramaramara’a nō ni’a i te tu’ura’a i te mau tamari’i nō te fa’a’amura’a, hi’o i te 38.6.16.

38.8.5

Te mau mātēria hi’o fa’aro’o

E nehenehe te mau melo e fa’a’ohipa i te mau mātēria hi’o fa’aro’o, mai te CD ’e te DVD ’e te mau fa’a’itera’a rorouira, nō te ’ohipa purera’a ma teie mau ’ōpanira’a i muri nei :

• E’ita e nehenehe e fa’a’ohipa i te reira i roto i te mau purera’a ’ōro’a ’aore rā i roto i te mau tuha’a purera’a rahi o te ’āmuira’a titi (terā rā, e nehenehe e fa’a’ohipa i te mau pehe haruharu mai te mea ’aita e piana, ’aita e hāmonia ’aore rā ’aita e ta’ata ha’uti).

• E’ita e nehenehe e fa’a’ohipa i te reira mai te mea e parau fatura’a e ’ōpani ra i te reira (hi’o 38.8.13).

• E’ita e nehenehe e fa’a’ohipa i te reira mai te mea e ’ohipa i roto ’aita e tano nō te ’ohipa purera’a.

Nō te mau mātēria hi’o fa’aro’o e pe’e i teie mau tītaura’a, e nehenehe te reira e fa’a’ohipahia i roto i te piha purera’a nō te tahi atu rurura’a ’eiaha rā te purera’a ’ōro’a ’aore rā te tuha’a purera’a rahi o te ’āmuira’a titi, mai te mea e tuha’a rahi te reira nō te rurura’a.

38.8.6

Te mau tu’urimara’a ’e te mau hōho’a o te mau Huimana fa’atere rahi ’e te mau Hitu ’Ahuru ārea

’Eiaha te mau melo o te ’Ēkālesia e tītau i te mau tu’urimara’a a te mau Huimana fa’atere rahi ’e te mau Hitu ’Ahuru ārea, ’e tae noa atu te tu’urimara’a i roto i tā rātou mau pāpa’ira’a mo’a, te buka hīmene ’e te tahi atu parau fa’anahora’a. E fa’ahahi ’ē te reira i te ta’ata i tō rātou pi’ira’a mo’a ’e i te vārua o te mau rurura’a. E’ita ato’a e noa’a ia rātou ’ia fārerei i te tahi atu mau melo.

’Eiaha te mau melo e pata i te hōho’a o te mau Huimana fa’atere rahi ’e o te mau Hitu ’Ahuru ārea i roto i te fare purera’a.

38.8.7

Bibilia

E fa’a’ohipa te mau melo reo peretāne i te nene’ira’a a te ’Ēkālesia nō te Bibilia pāpa’ihia e te ari’i Iakobo. Tei roto i terā nene’ira’a te Topical Guide [fa’ahorora’a tumu parau] ; te mau fa’ata’ara’a raro ; te tahi mau tuha’a nō te ’Īritira’a a Iosepha Semita ; te mau fa’ahorora’a i te mau ’īrava o te Bibilia ’e i te Buka a Moromona, te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau ’e te Poe Tao’a Rahi ; ’e te tahi atu tauturu tuatāpapara’a. Noa atu ā tē vai ra te tahi atu nene’ira’a nō te Bibilia e mea ’ōhie a’e ’ia tai’o, nō ni’a rā i te ha’api’ira’a tumu, tē turu nei te heheura’a i te mau mahana hope’a nei i te pūharara’a a te ari’i Iakobo, i ni’a atu i te tahi mau ’īritira’a reo peretāne.

Nō te mau melo reo pāniora, e fa’a’ohipa rātou i te nene’ira’a a te ’Ēkālesia nō te Bibilia Reina-Valera. Tei roto i terā nene’ira’a te mau tauturu tuatāpapara’a mai terā i roto i te nene’ira’a reo peretāne.

I roto i te tahi atu mau reo e rave rahi, ’ua ha’amana te ’Ēkālesia i te hō’ē nene’ira’a nō te Bibilia e ’ere nā te ’Ēkālesia, nō te fa’a’ohipa i roto i te mau rurura’a ’e te mau ha’api’ira’a i te fare purera’a. ’Ia fa’a’ohipa te mau melo i taua mau nene’ira’a ra.

Te rāve’a pāpū roa a’e nō te fāito ’āfaro o te hō’ē ’īritira’a Bibilia, e ’ere nā roto i te fa’aaura’a i terā ’e terā mau pāpa’ira’a, nā roto rā i te fa’aaura’a ’e te Buka a Moromona ’e te mau heheura’a nō teie tau.

E noa’a te mau buka nene’i nō te Bibilia i te mau fare ho’ora’a a te ’Ēkālesia. E noa’a ato’a mai te buka rorouira ’e te mau haruharura’a fa’aro’o nō te mau nene’ira’a a te ’Ēkālesia i ni’a ia scriptures.ChurchofJesusChrist.org.

38.8.8

Buka a Moromona

’Aita te ’Ēkālesia e fa’aitoito nei i te pāpa’i-fa’ahou-ra’a i te Buka a Moromona ’ei reo peretāne mātauhia ’e te mea ’āpī. ’Ua parau te Peresidenira’a Mātāmua :

« ’Ia ’īritihia te hō’ē parau mo’a nā roto i te tahi atu reo ’aore rā ’ia pāpa’i-fa’ahou-hia te reira ’ei reo mātau a’e, e ataatara’a rahi e vai ra ’o te ō mai te mau ha’api’ira’a tumu hape ’aore rā ’o te ha’apōirihia te fa’a’itera’a nō tō te reira tumu tahito ra. ’Ei pārurura’a i teie mau ataatara’a, e hi’opo’a te Peresidenira’a Mātāmua iho ’e te ’Āpo’ora’a nō te Tino ’Ahuru ma Piti iho i te ’īritira’a o te mau pāpa’ira’a mo’a mai te reo peretāne i te tahi atu reo ’e ’aita rātou i fa’ati’a i te mau tauto’ora’a e fa’ahiti i te mau ha’api’ira’a tumu o te Buka a Moromona ’ei reo mātauhia ’aore rā ’ei reo peretāne tau ’āpī. (E ’ere teie mau māna’ona’ora’a nō te mau nene’ira’a a te ’Ēkālesia nō te mau tamari’i). » («   », Ensign, ’Ēperēra 1993, 74).

38.8.9

Te mau rave ’ohipa o te ’Ēkālesia

E tītaura’a i ni’a i te mau rave ’ohipa o te ’Ēkālesia ’ia pe’e i te mau fa’aturera’a a te ’Ēkālesia i te mau taime ato’a. Nō te ha’amata ’e ’aore rā nō te tāmau noa ’ei rave ’ohipa nā te ’Ēkālesia, tītauhia ia rātou ’ia vai ti’amā nō te fāri’i i te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero. E au ato’a teie parau nō te mau rave ’ohipa i roto i te fa’anahora’a ha’api’ira’a a te ’Ēkālesia ’e i roto i te mau fare ha’api’ira’a tuatoru ’e tuarua.

E taime ra, e riro te mau ti’a nō te Tuha’a fa’atere nō te mau rave ’ohipa a te ’Ēkālesia i te tāniuniu i te mau peresideni titi ’aore rā te mau ’episekōpo nō te hi’o i te ti’amāra’a nō te hiero o te rave ’ohipa ’aore rā te ta’ata e tano ’ei rave ’ohipa nō te ’Ēkālesia. E nehenehe e pāpa’ihia teie mau anira’a ’aore rā e tāniuniu. ’Ia pāhono ’oi’oi te feiā fa’atere e ti’a ai.

E mea tītauhia ’ia auraro te mau rave ’ohipa o te ’Ēkālesia i te mau ture ’ohipa. E nehenehe te pū fa’atere o te ’Ēkālesia ’aore rā te piha tōro’a a te ārea e hōro’a mai i te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a i te mau ture.

38.8.10

Te mau ve’a a te ’Ēkālesia

’Ua fa’aitoito noa na te Peresidenira’a Mātāmua i te mau melo nō te ’Ēkālesia ’ia tai’o i te mau ve’a a te ’Ēkālesia. E fa’aitoito te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia i te mau melo ’ia vai te mau ve’a a te ’Ēkālesia i tō rātou fare. Tei roto i teie mau ve’a te arata’ira’a a te Fatu tei hōro’ahia nā roto i te mau peropheta i te mau mahana hope’a nei. E ha’apūai te mau ve’a a te ’Ēkālesia i te fa’aro’o i te Fa’aora ma te hōro’a ato’a i te arata’ira’a fa’auru ’ia tae mai tā tātou iho mau tāmatara’a.

E nehenehe te peresideni titi ’e te ’episekōpo e ani i tā rāua pāpa’i parau fa’atere ’ia fa’anaho i te mau tauto’ora’a nō te tāpa’ora’a i’oa nō te ve’a a te ’Ēkālesia (hi’o 33.3.4 ’e 33.4.4). E nehenehe ato’a te ’episekōpora’a e pi’i i te hō’ē ti’a pāroita nō te mau ve’a ’e e fa’ata’a vetahi nō te tauturu atu. Mai te mea e pi’ihia te hō’ē ti’a pāroita nō te mau ve’a, e tauturu ’oia i te fa’anaho ’e i te fa’atere i te ’ohipa tāpa’ora’a i’oa nō te ve’a, e tauturu ’oia i te mau melo ’ia rave ’aore rā ’ia fa’a’āpī i te tāpa’ora’a i’oa, ’e e ha’api’i ’oia i te mau melo i te mau maita’i nō te tāpa’ora’a i’oa nō te mau ve’a a te ’Ēkālesia.

E nehenehe te mau melo e tāpa’o i tō rātou i’oa nō te mau ve’a a te ’Ēkālesia nā roto i te pū ho’ora’a a te ’Ēkālesia. I roto i te tahi mau fenua, e nehenehe te mau melo e tāpa’o i tō rātou i’oa nā roto i te fa’a’īra’a i te ’api parau tāpa’ora’a i’oa nō te fāri’i i te ve’a i ni’a i te mau ’api natirara o te mau ve’a a te ’Ēkālesia.

38.8.11

Te i’oa o te ’Ēkālesia ’e te hōho’a tāpa’o

E mau fa’a’itera’a faufa’a rahi te i’oa o te ’Ēkālesia ’e te hōho’a tāpa’o. ’Ua tāpa’ohia te reira ’ei tāpa’o fa’a’ite ’aore rā e mea pāruruhia te reira i mua i te ture, nā te ao ato’a nei. E fa’a’ohipahia te reira mai te au noa i te mau arata’ira’a i muri nei.

E nehenehe e fa’a’ohipa i te i’oa pāpa’i o te ’Ēkālesia (’eiaha rā te hōho’a tāpa’o) mai te peu e pe’ehia te mau tītaura’a i muri nei :

• Nā te ’āmuira’a iho a te ’Ēkālesia e ha’amana i te ’ohipa ’aore rā te fa’anahora’a tei tu’uhia te i’oa i ni’a iho (’ei hi’ora’a, te terera’a ’ohipa nō te hō’ē purera’a ’ōro’a).

• E tu’uhia te i’oa o terā ’āmuira’a a te ’Ēkālesia i mua i te i’oa o te ’Ēkālesia (’ei hi’ora’a, Pāroita nō Fāri’ipiti o Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Moʼa i te mau Mahana Hope’a nei).

• ’Eiaha te huru pāpa’ira’a e fa’ahōho’ahia i te hōho’a tāpa’o mana a te ’Ēkālesia.

E fa’a’ohipa-noa-hia te hōho’a mana a te ’Ēkālesia (hi’o i ni’a i te ’api tāpo’i o teie buka arata’i) nō te mau mātēria tei ha’amanahia e te Tuha’a fa’atere nō te fa’aaura’a i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia. Te tahi hi’ora’a nō te reira mau mātēria, ’oia ho’i :

• Te mau pūharara’a ’e te mau pāpie rata mana a te ’Ēkālesia

• Te mau tāreta i’oa nō te mau misiōnare

• Te mau tāpa’o fare purera’a.

’Eiaha e fa’a’ohipa i te hōho’a tāpa’o ’ei fa’a’una’unara’a ’aore rā, ’ei hōho’a nō te paruai o te mātini rorouira. ’Eiaha ato’a te hō’ē ta’ata e fa’a’ohipa i te reira nāna iho, nō te ’ohipa tapiho’ora’a, ’aore rā, nō te fa’atīani, mai te fa’a’ohipara’a i ni’a i te mau buka ’ā’amu ’utuāfare, te mau piriaro, te mau pitopito, ’aore rā, te mau reva. Mai te mea e uira’a, e fa’atae atu i te :

Intellectual Property Office (Piha tōro’a nō te mau parau fatura’a)

50 East North Temple Street

Salt Lake City, UT 84150-0005

Niuniu : 1-801-240-3959 ’aore rā 1-800-453-3860, rēni 2-3959

Rata tāniuniu (fax) : 1-801-240-1187

Rata uira : [e-mail]

38.8.12

Te mau mātini rorouira

Mai tei fa’ati’ahia e te mau ’āpo’ora peresideni o te ’Ēkālesia, tē vai ra te tahi mau ’āmuira’a a te ’Ēkālesia e hōro’ahia te mau mātini rorouira nō te mau ’ohipa mai te ha’apa’ora’a i te mau parau ’e te ’ā’amu ’utuāfare. Nā te peresideni titi e hi’o i te tu’ura’a ’e te fa’a’ohipara’a o te mau mātini rorouira i roto i te hō’ē titi. Nō te fāri’i ’e nō te fa’atere maita’i i te mau mātini rorouira a te ’Ēkālesia, tē vai ra te mau arata’ira’a i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia ’aore rā i te piha tōro’a a te ārea. E hōro’a teie mau arata’ira’a i te ha’amāramaramara’a nō ni’a i :

• Te mau mātini ’e te mau putu parau uira.

• Te mau mātini rorouira i hōro’ahia.

• Te tā’amura’a natirara.

• Te tātā’ira’a.

• Te fa’aru’era’a i te mau mātini rorouira.

• Te mau mātini rorouira tei ’eiāhia ’aore rā tei ’inohia.

• Te pārurura’a.

• E fa’a’ohipahia e te mau melo.

Mai te mea e nehenehe, e fa’anaho te mau peresideni titi ’ia nehenehe i te mau melo ’ia fa’a’ohipa i te mau mātini rorouira a te pāroita ’e a te titi nō te mau fa’anahora’a ’ā’amu ’utuāfare. ’Aita e fa’ati’ahia te mau mātini rorouira a te pāroita ’e a te titi nō te tahi atu mau ’ohipa a te ta’ata iho.

Nō te pāruru i te mau parau ’ōmo’e i ni’a i te mātini rorouira, e fa’a’ohipa te feiā fa’atere ’e te mau pāpa’i parau i te fa’anahora’a ta’o huna tei ni’a i te fa’anahora’a rorouira a te ’Ēkālesia nō te ha’apa’o i te mau parau (MLS). E’ita roa atu te ta’o huna nō te tomo i roto i te fa’anahora’a moni a te ’Ēkālesia o te hō’ē ta’ata e fa’a’itehia. E ’itehia te tahi atu mau arata’ira’a nō ni’a i te pārurura’a i te mau parau ’ōmo’e i roto i te 33.8 ’e te 33.9.

’Ia tu’uhia te mau mātini rorouira i te hō’ē vāhi i reira te mau melo nō te ’episekōpora ’e te mau pāpa’i parau e nehenehe ai e rave ’ōmo’e i te mau moni hōro’a o te hepetoma.

Nō te mau ’ōpanira’a nō ni’a i te hāmani-fa’ahou-ra’a i te paparoro, hi’o 38.8.13.

E nehenehe te peresidenira’a titi e fa’aue i te hō’ē tauturu pāpa’i parau nō te titi nō te riro ’ei ta’ata ’aravihi rāve’a ’āpī nō te titi. E nehenehe e hōro’ahia i te pāpa’i parau o te titi te reira tuha’a ’ohipa mai te mea e tītauhia. E ha’apa’o te ta’ata ’aravihi rāve’a ’āpī nō te titi i te mau mātini rorouira a te ’Ēkālesia i roto i te titi, nā reira ato’a terā i roto i te mau pū ’ā’amu ’utuāfare. ’Ua vauvauhia te mau hōpoi’a i roto i te 33.3.3.2 .

38.8.13

Te mau mātēria pāruruhia e te copyright (parau fatura’a)

E mea ta’a ’ē te mau ture nō ni’a i te mau hāmanira’a ’e te parau fa’ati’a nō te fa’a’ohipara’a i te reira, i terā fenua ’e terā fenua. ’Ua tū’ati te mau ture a te ’Ēkālesia i fa’ahitihia i roto i teie tuha’a i ni’a i te mau fa’aturera’a i roto i te rahira’a o te mau nūna’a. Nō te fa’a’ōhiera’a, e parau teie tuha’a i te mau ti’ara’a ta’ata hāmani ’ei « parau fatura’a ». Terā rā, e nehenehe te i’oa o te tahi o teie mau ti’ara’a e taui i terā ’e terā fenua.

Te parau fatura’a, ’o te pārurura’a ïa a te ture i ni’a i te mau tauiha’a tei hāmani-mātāmua-hia e te hō’ē ta’ata, ’o tei fa’ahitihia i ni’a i te hō’ē parau fāfā rima, mai :

• Te mau mātēria tai’o, te pehe, te teata ’e te fa’anahora’a ’ori.

• Te mau ’ohipa anoihi, te mau hōho’a ’e te mau ’ohipa tarai.

• Te mau mātēria fa’aro’o ’e hi’o fa’aro’o (mai te mau hōho’a tāviri ’e te mau video, te mau CD ’e te mau DVD).

• Te mau fa’anahora’a rorouira ’aore rā te mau ha’uti.

• Te natirara ’e te tahi atu mau papa ’itepiri.

E ha’apa’o ti’a te mau melo o te ’Ēkālesia i te mau ture ato’a nō te parau fatura’a. Tōna tanora’a, nā te ta’ata i mau i te parau fatura’a e fa’ati’a i te hāmani-fa’ahou-ra’a, te ’ōperera’a, te ha’utira’a i mua i te ta’ata, te piara’a i mua i te ta’ata ’aore rā te tahi atu mau ’ohipa e au i te reira. Mai te mea e fa’a’ohipahia te reira ’e ’aita e parau fa’ati’a a te ta’ata nāna te parau fatura’a, e mea pāto’i ïa te reira i te faʼatureraʼa a te ʼĒkālesia ’e e nehenehe ato’a te ’Ēkālesia e horohia i mua i te ture.

’Ia mana’o te ta’ata ē, e mea pāruruhia te hō’ē ’ohipa e te parau fatura’a. Nō te mau ’ohipa e ha’apararehia, tē vai ra iho ā te fa’a’itera’a nō te parau fatura’a, mai teie te huru « © 1959 nā John Doe ». (Nō te mau haruharura’a fa’aro’o, teie te tāpa’o ℗). ’Aita rā i tītauhia te fa’aarara’a parau fatura’a, ’ia mana te pārurura’a i mua i te ture. Nā reira ato’a, nō te mea ’ua pau te mau nene’ira’a nō te hō’ē buka ra, e ’ere ïa te reira i te tumu nō te fa’a’orera’a i tō te reira parau fatura’a ’aore rā te fa’ati’ara’a i te hāmani-fa’ahou-ra’a, te ’ōperera’a, te ha’utira’a, te piara’a ’aore rā hāmanira’a i te tahi atu mau ’ohipa e au i te reira.

Nā te piha tōro’a a te ’Ēkālesia nō te mau parau fatura’a (te Intellectual Property Office (IPO)) e tauturu nō te fa’aineinera’a i te mau tītaura’a nō te fa’a’ohipa i te mau mātēria a te ’Ēkālesia i raro a’e i te parau fatura’a ’aore rā te mau fa’anahora’a, mai te mau mātēria tē vai ra te parau fatura’a a Intellectual Reserve, Inc. (IRI). Te IRI, e taiete ta’a ’ē ïa ’e tē ’imi ’ore i te moni, tei iāna ra te parau fatura’a tā te ’Ēkālesia e fa’a’ohipa. E ’itehia te tahi atu ha’amāramaramara’a nō te tītaura’a i te parau fa’ati’a nō te fa’a’ohipara’a i te mau mātēria e mauhia nei e te ’Ēkālesia nā roto i te pe’era’a i te hono nō te « Terms of Use [Fa’aturera’a] » i ni’a ia ChurchofJesusChrist.org .

E nehenehe te mau uira’a ’e te mau pāhonora’a i muri nei e tauturu i te mau melo ’ia māramarama ’e ’ia ha’apa’o i te mau ture nō te parau fatura’a (copyright) ’ia fa’a’ohipa ana’e rātou i te mau mātēria pāruruhia, i te fare purera’a ’e i te fare. Mai te mea e mau uira’a tā te mau melo ’aita e pāhonora’a i roto i teie mau arata’ira’a, e nehenehe tā rātou e tāniuniu i te :

Intellectual Property Office (Piha tōro’a nō te mau parau fatura’a)

50 East North Temple Street

Salt Lake City, UT 84150-0005

Niuniu : 1-801-240-3959 ’aore rā 1-800-453-3860, rēni 2-3959

Rata tāniuniu (fax) : 1-801-240-1187

Rata uira : [e-mail]

E nehenehe ānei au e tāhōho’a i te hōho’a i roto i te mau ve’a a te ’Ēkālesia ? Tei mātauhia, e nehenehe te mau hōho’a i roto i te mau ha’apararera’a a te ’Ēkālesia e tāhōho’ahia nō te fa’a’ohipara’a tāmoni ’ore i te fare purera’a, i te fare ’e nō te ’utuāfare. Terā rā, ’eiaha ’ia tāhōho’ahia nō te mau ’ohipa tapiho’ora’a ma te parau fa’ati’a ’ore a te IPO. Mai te mea e ’ōpanira’a e vai ra i ni’a i te hō’ē hōho’a, e ’itehia te parau mai teie te huru « ’Eiaha e tāhōho’a » i roto i te mau fa’ata’ara’a nō ni’a i te reira.

E nehenehe ānei tā’u e tāhōho’a i te mau mātēria a te ’Ēkālesia ? Tei mātauhia, e nehenehe te mau ha’apararera’a a te ’Ēkālesia e tāhōho’ahia nō te fa’a’ohipara’a tāmoni ’ore i te fare purera’a, i te fare ’e nō te ’utuāfare. ’Eiaha roa atu e fa’a’ohipa ma te fa’a’aufau i te mau mātēria a te ’Ēkālesia maori rā e parau fa’ati’a pāpa’i nā te IPO.

E nehenehe ānei tā’u e haruharu i te hō’ē pehe ? E mau parau fatura’a ta’a ’ē i ni’a i te mau pehe. E nehenehe te ta’ata e tāhōho’a i te mau hīmene i roto i te Buka hīmene, te Buka hīmene a te mau tamari’i, ’e te mau ve’a a te ’Ēkālesia nō te fa’a’ohipara’a tāmoni ’ore i te fare purera’a, i te fare ’e nō te ’utuāfare, ’eiaha rā mai te mea e ’ōpanira’a i tu’u-pāpū-hia i ni’a i te hīmene. Mai te mea e tāhōho’a te ta’ata ’aore rā e haruharu i te pehe ma te parau fa’ati’a ’ore a te ta’ata nāna te parau fatura’a, tē ’ōfati ra ïa ’oia i te ture a te ’Ēkālesia. Te pehe i tāpitihia te hāmanira’a ma te ’ore e auraro i teie ture, ’eiaha ïa e fa’a’ohipa nō te ’ohipa a te ’Ēkālesia.

E nehenehe ānei tā’u e taui, e tāhōho’a ’aore rā e tāpūpū i te mau mātēria hi’o fa’aro’o hāmanihia e te ’Ēkālesia ? ’Aita, maori rā e hōro’a te IPO i te parau fa’ati’a ta’a ’ē. E fa’a’ohipahia te mau mātēria hi’o fa’aro’o hāmanihia e te ’Ēkālesia ’ia au i te mau arata’ira’a i hōro’ahia i roto i te mau buka arata’i ’e i ni’a i te mau ’āfata o te mātēria.

E nehenehe ānei tā’u e tāpiti i te hāmanira’a o te mātēria e ’ere nā te ’Ēkālesia ? I te rahira’a taime, ’aita. Nā te mau ture nō te parau fatura’a e fa’atere i te fa’a’ohipara’a i te mau mātēria tā te tahi atu ta’ata i hāmani. I te rahira’a taime, tē vai ra te mau ’ōpanira’a e fa’a’ite i te mau tītaura’a i ni’a i te ta’ata hou ’a tāhōho’a ai i te mau mātēria e ’ere nā te ’Ēkālesia. Tei mātauhia, e tāpurahia teie mau ’ōpanira’a i te ha’amatara’a o taua ’ohipa ra. ’Ia ha’apa’o ti’a te mau melo i te mau ture ato’a nō te parau fatura’a e ti’a ai.

E nehenehe ānei tā’u e fa’a’ite i te hō’ē mātēria hi’o fa’aro’o tā’u i ho’o mai i roto i te ’ohipa a te ’Ēkālesia. I te rahira’a taime, ’aita. ’Eiaha te mau mau melo o te ’Ēkālesia e ’ōfati i te mau fa’aarara’a ’e te mau ’ōpanira’a tei tu’uhia i ni’a i te mau mātēria hi’o fa’aro’o tei ho’ohia mai. Tōna tanora’a, e tītau te fa’a’ohipara’a i te mau mātēria hi’o fa’aro’o tei ho’ohia mai i te parau fa’ati’a a te feiā nā rātou te parau fatura’a.

E nehenehe ānei tā’u e fa’auta uira ’aore rā e tāpiti i te hāmanira’a i te hō’ē paparoro mātini rorouira ’e te tahi atu mau fa’anahora’a nō te fa’a’ohipa i roto i te ’Ēkālesia ? I te rahira’a taime, ’aita. E’ita e nehenehe e tāpiti i te hāmanira’a o te mau fa’anahora’a ’e te tahi atu mau paparoro ’aore rā e fa’auta uira mai i te reira maori rā ’ua ho’ohia mai te mau parau mana ti’a ato’a. ’Ohipa ta’a ’ē, e nehenehe e fa’auta uira i te mau fa’anahora’a ’ā’amu ’utuāfare a te ’Ēkālesia ma te ’aufau ’ore.

E nehenehe ānei tā’u e fa’auta uira ’aore rā e ’ōpere i te mau mātēria tā’u e ’ite mai i ni’a i te mau tahua natirara a te ’Ēkālesia ? ’Ua hāmani te ’Ēkālesia i te mau tahua natirara e rave rahi, mai te ChurchofJesusChrist.org, ComeUntoChrist.org, ’e te FamilySearch.org. Te mau mātēria ato’a i ni’a i te mau tahua natirara a te ’Ēkālesia, mai te mau hōho’a, te mau parau pāpa’i, te mau tāpa’o, te mau fa’a’itera’a, te mau papa ’itepiri ’e te tahi atu mau ha’amāramaramara’a rahi, e nehenehe te reira e hi’ohia, e fa’auta uira mai, ’e e nene’i nō te fa’a’ohipara’a tāmoni ’ore i roto ana’e i te ’Ēkālesia, te fare ’e te ’utuāfare, maori rā, tē vai ra te tahi fa’a’itera’a ta’a ’ē. ’Eiaha te mau mātēria i ni’a i taua nau tahua natirara ra ’ia piahia, ’ia tāpa’opa’ohia ’aore rā ’ia ’ōperehia i ni’a i te tahi atu mau tahua natirara ’aore rā mau natira’a rorouira mai te mea ’aita e parau fa’ati’a a te IPO.

Te mau tahua natirara a te ’Ēkālesia ’e te mau parau i ni’a i teie mau tahua natirara, mai te mau i’oa ’e te mau vāhi nohora’a o te feiā tei hōro’a mai i te tahi mau parau, e’ita e nehenehe e fa’a’ohipahia nō te ho’o ’e nō te fa’atīani i te mau mātēria ’aore rā te tahi ’ohipa, e’ita e nehenehe e fa’atīani i te mau hoani ’aore rā nō te tahi noa atu ho’ora’a.

Nō te tahi atu ha’amāramaramara’a, ʼa hiʼo i te mau fa’aturera’a fa’a’ohipara’a e tū’ati i te mau tahua natirara.

E aha te mau parau fa’ati’a tītauhia nō te hō’ē ’āru’i hīmene ’aore te hō’ē ’āru’i ha’uti ta’ata ora ? E nehenehe e rave i te mau mātēria a te ’Ēkālesia ’aore rā a te IRI nō te ha’uti i te mau fare a te ’Ēkālesia ma te ’ore e ani i te parau fa’ati’a a te pū fa’atere o te ’Ēkālesia. Mai te mea e ’ere i te mātēria fatuhia nā te ’Ēkālesia, e mea tītauhia ’ia noa’a i te mau melo te parau fa’ati’a a te fatu mātēria nō te ha’uti i te tā’āto’ara’a ’aore rā i te hō’ē tuha’a o te reira i te hō’ē fare a te ’Ēkālesia. Tōna tanora’a, e tītau te fatu mātēria ’ia ’aufau i te reira noa atu ā ’aita e fa’a’aufauhia te ta’ata māta’ita’i. E mea ti’a ’ia fāri’ihia te parau fa’ati’a a te feiā fa’atere autahu’ara’a o te fenua.

38.8.14

Te mau mātēria nō te fa’anahora’a ha’api’ira’a

Tē fa’afāna’o nei te ’Ēkālesia i te ta’ata i te mau pāpa’ira’a mo’a, te mau ve’a, te mau buka arata’i, te mau buka ’e te tahi atu mau mātēria nō te tauturu i te mau melo ’ia ha’api’i ’e ’ia ora i te ’evanelia a Iesu Mesia.

Tē fa’aitoito nei te feiā fa’atere i te mau melo ’ia ti’i mai tā rātou buka pāpa’ira’a mo’a ’e ’ia pe’e i te Mai, pe’e mai—nō te ta’ata hō’ē ’e te ’utuāfare nō te pa’epa’e i te tuatāpapara’a ’evanelia i te fare.

E ha’apāpū te feiā fa’atere ē, tē fa’a’ohipa nei te mau ’orometua i te mau mātēria ha’amanahia e te ’Ēkālesia nō te ha’api’ira’a pupu autahu’ara’a ’e piha tamahine. Tei ni’a i te parau ha’aparare Mau arata’ira’a nō te fa’anahora’a ha’api’ira’a te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a i te huru e fa’anaho i te mau piha ha’api’ira’a i te sābati, ’e e aha te mātēria e fa’a’ohipa nō te ha’api’ira’a.

38.8.15

Te mau taiete fa’afārereira’a nō te mau melo ’ōtahi

E fa’atīani pinepine te mau taiete fa’afārereira’a i tā rātou mau fa’anahora’a i te mau melo ’ōtahi o te ’Ēkālesia. E’ita e nehenehe e fa’a’ohipa i te mau fare purera’a a te ’Ēkālesia, te mau piha ’e te mau fa’anahora’a nō te fa’atīani te hō’ē ta’ata i tāna iho mau ’ohipa ho’ora’a, hō’ē ā huru nō te mau taiete fa’afārereira’a. ’Eiaha te mau tāpura i’oa pupu a te ’Ēkālesia ’aore rā te tahi atu mau ha’amāramaramara’a nō ni’a i te mau melo e hōro’ahia i teie mau taiete.

38.8.16

Te mau buka nūmera niuniu

E nene’ihia te mau tāpura i’oa a te titi ’e a te pāroita mai te au i te mau arata’ira’a i muri nei :

E nehenehe e tu’u i te i’oa, te vāhi nohora’a ’e te mau nūmera niuniu i roto i te hō’ē buka nūmera niuniu mai te mea noa rā tei roto te reira i te mau buka nūmera niuniu nā rāpae, ’aita ana’e, ’ia hōro’a te melo i tāna parau fa’ati’a. E tu’uhia te rata uira mai te mea noa e fa’ati’a mai te melo.

E fa’a’ohipahia te ’āfata moni a te titi ’aore rā a te pāroita nō te ’aufau i te mau buka nūmera niuniu. ’Eiaha e parau fa’atīani i roto i te mau buka nūmera niuniu.

’Eiaha te feiā fa’atere e ’ōpere i te mau tāpura i’oa i rāpae’au i te mau ’ōti’a o te titi ’aore rā pāroita, ’eiaha ato’a e fa’ati’a i te fa’a’ohipara’a i te reira nō te ’ohipa ’imira’a moni ’aore rā, te ’ohipa poritita.

I te ’ōmuara’a o te tāpura i’oa tāta’itahi, e mea ti’a ’ia tu’uhia te hō’ē fa’ahitira’a parau ē, e fa’a’ohipahia te reira nō te mau ’ohipa ana’e a te ’Ēkālesia, ’e ’eiaha e hāmani fa’ahou i te hōho’a ma te parau fa’ati’a ’ore nā te ’episekōpo ’aore rā, nā te peresideni titi.

38.8.17

Te rata uira nō te feiā fa’atere autahu’ara’a

’Ua ha’amau te ’Ēkālesia i te hō’ē fa’anahora’a rata uira nō te paraparau i te feiā fa’atere autahu’ara’a ’e nō rātou, nō te paraparau te tahi ’e te tahi. E fa’aarahia atu te feiā fa’atere autahu’ara’a i te taime e matara te reira nō rātou.

38.8.18

Te fa’aru’era’a te mau melo i tō rātou fenua ’āi’a

Tōna tanora’a, e fa’aitoitohia te mau melo ’ia fa’aea i tō rātou fenua ’āi’a nō te patu ’e nō te ha’apūai i te ’Ēkālesia. Tē rahi noa nei te mau rāve’a e matara nei nō te mau ’ohipa ri’i a te ’Ēkālesia ’e nō te fāri’i ’e nō te fa’a’ite i te mau ha’amaita’ira’a o te ’evanelia ’ati a’e i te ao nei. ’Ia fa’aea te mau melo i tō rātou fenua ’āi’a ’e ’ia ha’a rātou nō te patu i te ’Ēkālesia i reira, e mau ha’amaita’ira’a rahi atu ā e tae mai ia rātou iho ’e i te ’Ēkālesia. E ha’apūaihia te mau titi ’e te mau pāroita ’ati a’e te ao nei, e noa’a atu ra ïa i te fa’a’ite i te mau ha’amaita’ira’a o te ’evanelia i te mau tamari’i e rave rahi atu ā nā te Metua i te Ao ra.

’Ua ’itehia ē, te feiā e fa’aru’e i tō rātou fenua ’āi’a, e tāfifi rātou i te reo, i te ta’ere ’e i te pae faufa’a, e mana’o paruparu tē noa’a mai ’e te fifi i ni’a i te ta’ata iho ’e i ni’a i te ’utuāfare.

’Eiaha te mau misiōnare e ani i tō rātou metua, te mau fēti’i ’e te tahi atu mau ta’ata ’ia pa’epa’e i te mau melo tei hina’aro e fa’aru’e i tō rātou fenua ’āi’a.

E ha’apa’o te mau melo e fa’aru’e i tō rātou fenua ’āi’a i te mau ture.

’Ia haere te mau melo i te Fenua Marite ’e i te tahi atu mau fenua nā ni’a i te visa pīahi ’aore rā, te visa rātere, ’eiaha rātou e tīa’i ’ia noa’a mai tā rātou ’ohipa ’aore rā, ’ia roa’a mai tā rātou visa tāmau i muri a’e i te tomora’a i roto i te fenua.

Nō te fāna’o i te ’ohipa i roto i te ’Ēkālesia noa atu ā te fenua, e mea tītauhia i te hō’ē ta’ata ’ia pe’e i te mau tītaura’a ture ato’a nō te tomora’a i roto i te fenua ’e nō te noa’a mai te ti’ara’a tino huira’atira. ’Aita te ’Ēkālesia e pa’epa’e nei i te haerera’a i te fenua ’ē nā roto i tāna tihepura’a rave ’ohipa.

38.8.19

Mahana ha’apaera’a mā’a

Te mahana ha’apaera’a mā’a ti’a, ’o te ha’apaera’a ïa i te mā’a ’e te inu e piti tāma’ara’a te tahi i muri iho i te tahi nō te roara’a e 24 hora, ’o te haerera’a i te purera’a ha’apaera’a mā’a ’e te ’īritira’a mana’o, ’e te hōro’ara’a i te hō’ē ō ha’apaera’a mā’a ma te ’ā’au hōro’a, nō te ’atu’atura’a i te feiā nava’i ’ore.

38.8.20

Te ’imira’a moni

Hi’o 20.6.8.

38.8.21

Te perēra’a moni ’e te mau tāvirira’a

E mea pāto’i te ’Ēkālesia i te perēra’a moni noa atu ā te huru o te reira, ’oia ato’a te mau perēra’a moni pa’epa’ehia e te fa’aterera’a hau.

38.8.22

Te mau manihini ’ei ta’ata paraparau ’e ’ei ’orometua

Nō te rahira’a o te mau rurura’a a te ’Ēkālesia, e mea ti’a nō roto mai te mau ta’ata paraparau ’e te mau ’orometua i te pāroita iho ’aore rā te titi iho.

E tītauhia te parau fa’ati’a a te ’episekōpo hou te feiā paraparau ’aore rā, te mau ’orometua tei tītau-manihini-hia ’ia haere mai e rave ai i te hō’ē tuha’a i roto i te hō’ē putuputura’a pāroita, ’e i roto i te mau putuputura’a pupu tauturu. E tītauhia te parau fa’ati’a a te peresideni titi nō taua huru ’ohipa mai te mea e putuputura’a nā te titi.

E hi’opo’a maita’i te ’episekōpo ’aore rā te peresideni titi i te mau manihini e haere mai ’ei ta’ata paraparau ’e ’ei ’orometua, nā reira ato’a te mau tumu parau nō tā rātou mau fa’a’ite’itera’a. E nehenehe ato’a ïa e tāniuniu i te ’episekōpo o taua ta’ata ra. E hi’o maita’i te ’episekōpo ’aore rā te peresideni titi ē :

1. ’Ua tū’ati te mau fa’a’ite’itera’a i te ha’api’ira’a tumu o te ’Ēkālesia.

2. E’ita te mau manihini, ta’ata paraparau ’aore rā ’orometua, e ’aufauhia te hō’ē tino moni, e’ita rātou e tihepu i te ta’ata ’e e’ita rātou e fa’atīani i te hōani.

3. E’ita te tere o te manihini ’aore rā te ’orometua e ’aufauhia, i te moni ’āfata ānei a te pāroita ’aore rā nā roto i te mau melo.

4. E pe’e te mau fa’a’ite’itera’a i te mau arata’ira’a nō te fa’a’ohipara’a i te mau fare a te ’Ēkālesia (hi’o 35.4).

38.8.23

Tute i ni’a i te moni ’āpī

E tītaura’a i ni’a i te mau melo o te ’Ēkālesia nā roto i te hīro’a fa’aro’o ’ahuru ma piti ’ia ha’apa’o i te mau ture nō te tute o te fenua tei reira rātou (hi’o ato’a Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 134:5). Te mau melo ’aita e fāri’i i te mau ture tute, e tāmata rātou i te taui i te reira nā roto i te fa’aturera’a ’aore rā, te tauira’a papa ture. Nō te mau melo e pāto’ira’a pāpū tā rātou i te mau ture tute, e nehenehe tā rātou e horo i mua i te ture.

Te mau melo o te ’Ēkālesia e pāto’i i te fa’aho’i i tā rātou parau tute, ’e e pāto’i i te ’aufau i te tute i ni’a i te moni ’āpī ’aore rā e pāto’i i te fa’atura i te fa’aotira’a a te ha’avā nō te tute, tē pāto’i ra ïa rātou i te ture fenua ’e te mau ha’api’ira’a a te ’Ēkālesia. E’ita te reira mau melo e nehenehe e fāri’i i te hō’ē parau fa’ati’a nō te hiero ’e ’eiaha rātou e pi’ihia i ni’a i te mau ti’ara’a hōpoi’a rahi i roto i te ’Ēkālesia. E tītauhia te hō’ē ’āpo’ora’a nō te ti’ara’a melo mai te mea ’ua fa’autu’ahia te hō’ē melo nō te ’ōfati-hua-ra’a i te mau ture tute (hi’o 32.6.1.5).

38.8.24

Natirara

Mai te mea e fa’a’ohipa-maita’i-hia te reira, e nehenehe te natirara e tauturu i te fa’aaura’a i te ’ohipa a te ’Ēkālesia, e ha’apūai i te fa’aro’o, ’e e aupuru i te mau hina’aro o te tahi atu mau ta’ata. E nehenehe ato’a te natirara e tauturu i te ta’ata ’ia paraparau i te tahi ’e te tahi ’e ’ia fa’a’ite i te mea e vai ra i roto i te ’Ēkālesia, i te mau hoa ’e te mau fēti’i. E ha’amana’o rā te mau melo ē, ’eiaha te mau ’āparaura’a nā roto i te mātini e mono i te ’āparaura’a mata ’e mata, mai te mea e nehenehe.

38.8.24.1

Te mau rāve’a natirara mana a te ’Ēkālesia

’Ua fa’aineine te ’Ēkālesia e rave rahi tahua natirara mana ’e te mau blogs ’e te mau ihota’ata rāve’a tūreiara’a sōtiare nō te tā’āto’ara’a. E ’ite-maita’i-hia te reira mau tahua natirara ’ei tahua natirara mana nā roto i te fa’a’ohipara’a i te hōho’a tāpa’o a te ’Ēkālesia ’aore rā te tahi hōho’a mai te reira. E ha’apa’o ato’a te reira i te mau tītaura’a a te ture, nā reira ato’a te mau ture a te ’Ēkālesia nō ni’a i te fatura’a tao’a ’e te parau ’ōmo’e.

’Aita te mau hiero, te mau misiōni ’e te mau pū fāri’ira’a rātere e fa’ati’ahia ’ia hāmani i tā rātou iho tahua natirara.

38.8.24.2

Te fa’a’ohipara’a te mau melo i te natirara i roto i te mau pi’ira’a o te ’Ēkālesia

E’ita e nehenehe i te mau melo ’ia hāmani i te tahua natirara, te blog ’aore rā te ihota’ata rāve’a tūreiara’a sōtiare nō te ’Ēkālesia, e’ita ato’a tā rātou e nehenehe ’ia riro ’ei ti’a mana nō te ’Ēkālesia ’e tōna mau mana’o i ni’a i te mau mea. E nehenehe rā tā rātou e hāmani i te tahua natirara, te blog ’aore rā te ihota’ata rāve’a tūreiara’a sōtiare nō tā rātou mau pi’ira’a. ’Ia nā reira rātou, e mea tītauhia ’ia tu’u te melo i te tahi fa’aarara’a mai teie « E ’ere teie te tahua natirara mana nō Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei » ’e ’ia ha’apa’o i te mau arata’ira’a i muri nei :

1. E mea tītauhia ’ia ha’amana nā mua te feiā fa’atere autahu’ara’a i te hāmanira’a i te mau tahua natirara, te mau blogs ’e te mau ihota’ata rāve’a tūreiara’a sōtiare e tū’ati i te pi’ira’a.

2. ’Eiaha te hōho’a tāpa’o a te ’Ēkālesia ’ia fa’a’ohipahia ’e ’ia fa’ahōho’ahia.

3. E ’itehia te i’oa ’e te nūmera niuniu o te melo e ha’apa’o i te tahua natirara, te blog ’aore rā te ihota’ata rāve’a tūreiara’a sōtiare.

4. ’Eiaha te mau melo ’ia fa’ahiti noa atu ’aore rā ’ia fa’atupu noa atu i te mana’o ē, e mea pa’epa’e te ’Ēkālesia ’aore rā ’ua hōro’a te ’Ēkālesia i tāna pāturura’a i te mau mea, te mau hōho’a ’e te tahi atu mātēria i reira, ’aore rā e ti’a mana rātou nō te ’Ēkālesia.

5. ’Eiaha te hōho’a, te mau video, te pehe ’e te tahi atu mau mātēria ’ia piahia maori rā ’ua pāpū maita’i te parau fa’ati’a mai te au i te ’api « Terms of Use [Fa’aturera’a] » i ni’a i te tahua natirara mana a te ’Ēkālesia ’aore rā nā roto i te Piha tōro’a nō te mau parau fatura’a a te ’Ēkālesia.

6. ’Eiaha te hōho’a nō te tahi atu mau ta’ata ’aore rā te parau nō rātou ’ia piahia mai te mea ’aita rātou i hōro’a i tā rātou parau fa’ati’a.

7. E mea tītauhia ’ia ha’apa’o-maita’i-hia te mau rāve’a tūreiara’a sōtiare ’e ’ia fa’atanotanohia, ’ia tātara-vitiviti-hia te mau ’ohipa au ’ore.

8. ’Eiaha e tu’uhia i ni’a i te natirara, te blog ’aore rā te ihota’ata rāve’a tūreiara’a sōtiare, te i’oa o te ’āmuira’a a te ’Ēkālesia. ’Ei hi’ora’a, e nehenehe e tu’u « Parau ’āpī nō te Pāroita I » ’aore rā « Mau hoa nō te Pāroita I », ’eiaha rā « Pāroita I ».

E hi’o i te internet.ChurchofJesusChrist.org nō te tahi atu mau hi’ora’a ’e mau ha’apāpūra’a.

Nō te tauturu nō ni’a i te tārena, te buka nūmera niuniu ’e te tahi atu mau mea i ni’a i te ChurchofJesusChrist.org, e haere i ni’a ia tools.ChurchofJesusChrist.org.

38.8.24.3

Te fa’a’ohipara’a natirara a te ta’ata hō’ē

Tē fa’aitoitohia nei te mau melo ’ia fa’a’ohipa i te natirara ’ia nīnā te fenua i te mau ’itera’a pāpū nō te Fa’aora ’e nō tāna ’evanelia i fa’aho’ihia mai. E ti’a ia rātou ’ia hi’o i te mau blogs, te mau rēni sōtiare, ’e te tahi atu mau rāve’a natirara ’ei mauha’a e ti’a ai ia rātou ’ia fa’ateitei i tō rātou reo i te fa’atīanira’a i te mau parau poro’i nō te hau, nō te ti’aturi, ’e nō te ’oa’oa ’o tē ’āpe’e i te fa’aro’o i te Mesia.

Tē fa’aitoitohia nei te mau melo ’ia fa’a’ite atu i te mau poro’i i ni’a i te mau tahua natirara mana a te ’Ēkālesia ’e te mau tūreiara’a sōtiare, ’e tae noa atu i tā rātou iho mau parau, mau hōho’a ’e mau rāve’a ha’apararera’a. ’A fa’a’ite ai te mau melo i te mana’o i tō rātou ferurira’a ’e i te ’ā’au, ’eiaha rātou ’ia fa’atupu i te mana’o ē, ’o rātou te ’Ēkālesia ’aore rā tē pa’epa’ehia nei rātou e te ’Ēkālesia.

Mai te mea e fa’a’ohipa te mau melo i te natirara nō te ha’ape’epe’e i te ’ohipa a te Fatu, e ti’a ia rātou ’ia fa’a’ite i te hi’ora’a maita’i nō te fa’atura ’e ’ia fa’atumu i ni’a i te fa’a’itera’a i te mau parau poro’i fa’aitoito ’o tē ha’apūai i te feiā ’o tā rātou e fārerei atu.

’A ’imi i te parau « Internet Usage Helps for Members [Tauturu nō te fa’a’ohipara’a te mau melo i te natirara] » i ni’a ia ChurchofJesusChrist.org nō te tahi atu ā mau arata’ira’a.

38.8.25

Te mau ture o te fenua

E ha’apa’o, e fa’atura ’e e pāturu te mau melo i te mau ture o te fenua i reira rātou i te nohora’a ’aore rā i reira rātou i te rāterera’a Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 58:21–22 ; Hīro’a Fa’aro’o 1:12). ’O te mau ture ato’a ïa e ’ōpani i te porora’a ’evanelia.

38.8.27

Te mau rata nō ’ō mai i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia

Tē vai nei te mau taiete ’e te mau ta’ata e hāpono nei i te feiā fa’atere i terā ’e terā fenua i te tahi mau mea e hōho’a i te mau rata mana a te ’Ēkālesia. E ’itehia e rata mana nā te ’Ēkālesia maoti te mau mea i muri nei : nā (1) te feiā fa’atere noa o te ’Ēkālesia e hāpono, (2) nā roto i te hō’ē rata nō ’ō mai i te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia, e upo’o parau nā te ’Ēkālesia tō ni’a iho, ’aore rā (3) nā roto i te fa’aarara’a i roto i te hō’ē ha’apararera’a nā te ’Ēkālesia. ’O te reira mau mea noa tā te feiā fa’atere e ha’apa’o ’e e pe’e.

38.8.28

Te mau rata hāponohia i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia

E tu’u te feiā fa’atere o te fenua i te vāhi hāponora’a nō rātou i ni’a i te mau rata ato’a ’e i ni’a i te tahi atu mau mea tā rātou e hāpono i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia, ta’a ’ē noa atu te vāhi hāponora’a tā rātou e tu’u i ni’a i te vehi rata tei roto teie mau mea.

38.8.29

Te paraparaura’a te mau melo i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia

’Aita te mau melo o te ’Ēkālesia e fa’aitoitohia nei ’ia tāniuniu ’aore rā ’ia pāpa’i i te rata i te Huimana fa’atere rahi nō ni’a i te mau fifi i te pae nō te ha’api’ira’a tumu ’aore rā nō ni’a iho ia rātou. Nō te rahi-noa-ra’a te mau melo o te ’Ēkālesia, e ’ohipa rahi roa ’o tē ’ore roa e nehenehe e amo te pāhonora’a i teie mau uira’a ’e e fifi ato’a atu ra te Huimana fa’atere rahi ’ia rave i tā rātou iho mau hōpoi’a. E mea here te Huimana fa’atere rahi i te mau melo o te ’Ēkālesia ’e ’aita rātou i hina’aro ’ia tupu mai te mana’o ē, ’aita rātou e pāturuhia nei ’e ’aita e arata’ira’a nō rātou. Terā rā, ’ia ravehia te mau mea ato’a ma te pa’ari ’e te nahonaho.

’Ua fa’anahonaho te Fatu i tāna ’Ēkālesia ’ia ti’a i te mau melo ato’a ’ia paraparau i te hō’ē ’episekōpo ’aore rā te hō’ē peresideni ’āma’a, nā reira ato’a te hō’ē peresideni titi, mata’eina’a ’aore rā misiōni, rātou e tāvini nei ’ei mau fa’aa’o pae vārua ’e ’ei mau tauturu pae tino. Nō tō rātou pi’ira’a, e ti’a i teie nau feiā fa’atere i terā fenua ’e terā fenua ’ia fāri’i i te vārua nō te hāro’aro’a ’e nō te fa’aurura’a, ’ia ti’a ia rātou ’ia hōro’a i te parau a’o i te mau melo i raro a’e ia rātou.

E fa’aitoito roa te mau melo e tītau nei i te arata’ira’a pae vārua ’aore rā tei raro a’e i te fifi teimaha ’aore rā tē vai ra tā rātou uira’a nō ni’a i te ha’api’ira’a tumu, ’ia ’imi rātou i te rāve’a ’e te pāhonora’a nō rātou iho, maoti ato’a te pure tu’utu’u ’ore ’e te tuatāpapara’a pāpa’ira’a mo’a. Tē fa’aitoitohia nei te mau melo o te ’Ēkālesia ’ia ’imi i te arata’ira’a a te Vārua Maita’i nō te tauturu ia rātou i roto i tō rātou iho orara’a ’e i roto i tā rātou mau hōpoi’a ’utuāfare ’e i roto i te ’Ēkālesia.

Mai te mea e vai noa terā hina’aro, e paraparau nā mua rātou i tō rātou ’episekōpo. Mai te mea e tītauhia, e nehenehe tāna e fa’atae ia rātou i mua i te peresideni titi.

I te rahira’a taime, te mau rata e hāponohia i te Huimana fa’atere rahi, e fa’aho’ihia te reira i te feiā fa’atere o te fenua. Te mau peresideni titi e hina’aro i te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te ha’api’ira’a tumu ’aore rā, nō te tahi atu mau mea nō te ’Ēkālesia, e nehenehe rātou e pāpa’i i te Peresidenira’a Mātāmua nō tō rātou mau melo.

38.8.30

Te ’ohipa, te tōro’a ’ohipa ’e te tomora’a i roto i te hō’ē pupu

Tei ni’a te bāpetizora’a i roto i te ’Ēkālesia, te mau fa’atōro’ara’a autahu’ara’a ’e te noa’ara’a te parau fa’ati’a nō te hiero, i te ti’amāra’a o te ta’ata tāta’itahi mai tei ’itehia i roto i te hō’ē uiuira’a māite ’e te feiā fa’atere autahu’ara’a i reira. E tūtava te mau melo o te ’Ēkālesia i te fa’aō ia rātou i roto i te mau ’ohipa ri’i ’e te tōro’a ’ohipa e nehenehe ai rātou e tītau ma te ’ā’au mā i te mau ha’amaita’ira’a a te Fatu, ’e ’o tē tū’ati ato’a i te mau parau tumu o te ’evanelia ’e te mau ha’api’ira’a a te Fa’aora.

38.8.31

Mau melo huma

Tē fa’aitoitohia nei te mau melo o te ’Ēkālesia ’ia pe’e i te hi’ora’a o te Fa’aora i te pūpūra’a i te ti’aturi, te hāro’aro’a, ’e te here i te feiā huma. E mea ti’a i te feiā fa’atere ’ia ha’amātau i te feiā huma ’e ’ia fa’a’ite i te ’ana’anatae ’e te māna’ona’o pāpū.

E hi’o ato’a te feiā fa’atere i te mau melo e hina’aro paha i te tahi atu ā tauturu nō te mea e huma te hō’ē metua, te hō’ē tamari’i, ’aore rā te hō’ē taea’e ’aore rā tuahine. E nehenehe te utuutura’a i te hō’ē melo o te ’utuāfare huma ’ia riro ’ei rāve’a tāmāra’a ’o tē patu i te fa’aro’o. Terā rā, e nehenehe ato’a te reira e ha’afifi i te pae moni, te fa’aipoipora’a ’e te ’utuāfare.

E ’imi ato’a te feiā fa’atere i te mau melo huma e ora ra i roto i te mau fare ta’a ’ē ’aore rā, i te tahi atu mau fare, i te ātea ’ē i te mau melo o te ’utuāfare.

38.8.31.1

Fa’arahi i te vai-ara-ra’a ’e te hāro’aro’ara’a

E mea ti’a i te feiā fa’atere, te mau ’orometua ’e te tahi atu mau melo ’ia ’imi ’ia hāro’aro’a i te huma o te hō’ē ta’ata ’e i te mau huru hina’aro ato’a e ’āpitihia i te reira. E nehenehe rātou e fa’arahi i tō rātou hāro’aro’a nā roto i te paraparaura’a i te reira ta’ata ’e i te mau melo o tōna ’utuāfare. E nehenehe ato’a rātou e tai’o i te mau a’ora’a a te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia, te mau parau pāpa’i i roto i te mau ve’a a te ’Ēkālesia, ’e te mau pu’e parau i ni’a i te natirara i ni’a ia disability.ChurchofJesusChrist.org.

38.8.31.2

Hōro’a i te tauturu

E tuatāpapa te feiā fa’atere i te mau hina’aro o te feiā huma ’e o te feiā e ha’apa’o ra ia rātou. E fa’aoti teie mau feiā fa’atere nāhea i te fa’a’ohipa i te mau rāve’a tauturu a te pāroita ’aore rā a te titi, nō te pāhono i te mau hina’aro, mai tei tītauhia. E fa’aitoito te feiā fa’atere i te mau melo ’ia hōro’a i te tauturu ’e ’ia toro i te rima nō te here ’e te auhoara’a. E nehenehe te ’episekōpora’a ’aore rā, te peresidenira’a titi e pi’i i te hō’ē ta’ata ’aravihi nō te pāroita ’aore rā, nō te titi nō te tauturu i te mau ta’ata ’e i te mau ’utuāfare.

E nehenehe ato’a te feiā fa’atere e ’imi i te mau rāve’a tauturu a te ’oire ’o tē nehenehe e tauturu i te mau ta’ata huma ’e tō rātou mau ’utuāfare.

Nō te tahi atu ā ha’amāramaramara’a nō ni’a i te tauturura’a i te mau ta’ata huma, e nehenehe te feiā fa’atere ’e te mau melo e haere i ni’a ia disability.ChurchofJesusChrist.org. E nehenehe ato’a te feiā fa’atere e fārerei atu i te piha ’ohipa nō te ’utuāfare (mai te mea tē vai ra).

’Eiaha te feiā fa’atere ’e te mau melo e tāmata i te fa’ata’a nō te aha te fifi o te huma i tae mai ai i roto i te hō’ē ’utuāfare. ’Eiaha roa atu rātou e parau ē, te huma ’o te hō’ē ïa fa’autu’ara’a nō ’ō mai i te Atua (hi’o Ioane 9:2–3). ’Eiaha ato’a rātou e parau ē, e ha’amaita’ira’a te fāri’ira’a i te hō’ē tamari’i huma.

38.8.31.3

Te hōro’ara’a i te mau ’ōro’a

Nō ni’a i te parau nō te ravera’a i te mau ’ōro’a nō te hō’ē ta’ata huma i te pae ferurira’a, e pe’e te feiā fa’atere autahu’ara’a i te mau arata’ira’a i roto i te 18.1.

38.8.31.4

Te hōro’ara’a i te mau rāve’a tāvinira’a ’e te mau rāve’a nō te ’āmui mai i te mau ’ohipa

E rave rahi melo huma ’o tē nehenehe e tāvini i roto i te mau huru ’ohipa ato’a a te ’Ēkālesia. E feruri te feiā fa’atere nā roto i te pure, i te ’aravihi ’e te hina’aro o te ta’ata tāta’itahi, ’e i muri iho, e hōro’a i te mau rāve’a au nō te tāvini. E paraparau ato’a te feiā fa’atere i te ’utuāfare o te reira ta’ata, ’e e feruri i te mea tā te hō’ē pi’ira’a e fa’atupu i ni’a i te reira ta’ata ’e i ni’a i tōna ’utuāfare ’aore rā, i te feiā e ha’apa’o ra iāna.

Nō ni’a i te mau fa’auera’a ’ohipa ’aore rā, te mau pi’ira’a nō te feiā ha’apa’o i te mau ta’ata huma, e feruri māite te feiā fa’atere i te vaira’a o te mau ta’ata ’e tō rātou mau ’utuāfare.

E ti’a i te feiā fa’atere ’e i te mau ’orometua ’ia fa’aō hope mai i te mau melo huma i roto i te mau putuputura’a, te mau piha ha’api’ira’a, ’e i te mau ’ohipa ri’i. E mea ti’a ’ia fa’aauhia te mau ha’api’ira’a, te mau a’ora’a, ’e te mau rāve’a ha’api’ira’a nō te pāhono i te mau hina’aro o te ta’ata tāta’itahi. Nō te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a i te fa’aaura’a i te mau ha’api’ira’a, hi’o disability.ChurchofJesusChrist.org.

E nehenehe te ’episekōpora’a e pi’i i te hō’ē ’orometua tauturu nō te tauturu i te ’orometua i roto i te piha ha’api’ira’a. E nehenehe ato’a te ’episekōpora’a e ani i te hō’ē ta’ata ’ia tauturu i te hō’ē ta’ata i roto i te hō’ē rurura’a ’aore rā, i roto i te mau ’ohipa ri’i.

Mai te mea e’ita te hō’ē ta’ata e nehenehe e ’āmui mai i roto i te hō’ē rurura’a, te hō’ē piha ha’api’ira’a, ’aore rā te hō’ē ’ohipa, e nehenehe te feiā fa’atere ’e te mau ’orometua e paraparau i te ’utuāfare e nāhea i te pāhono i tōna mau hina’aro. E nehenehe te peresideni titi ’aore rā te ’episekōpo e fa’ati’a i te fa’anahora’a i te mau piha ha’api’ira’a ta’a ’ē ’aore rā, te mau fa’anahora’a nō te mau melo huma (hi’o 38.8.31.5). Mai te mea e’ita e ti’a i te hō’ē ta’ata ’ia haere i te mau putuputura’a a te ’Ēkālesia, e nehenehe e hōro’a i te mau mātēria nene’ihia ’aore rā, te mau ha’api’ira’a ’e te mau a’ora’a haruharuhia.

E fa’aitoito te feiā fa’atere o te autahu’ara’a i te mau tāne e mau nei i te autahu’ara’a ’ia ’āmui mai i roto i te mau ’ōro’a, ’ia tano ana’e te reira. Ha’amata i te ’āva’e Tēnuare o te matahiti e ti’ahia tōna 12 matahiti, te mau taea’e o te autahu’ara’a ’e te feiā ’āpī tamāhine, tei bāpetizohia ’e tei ha’amauhia, ’e tei ti’amā, e nehenehe rātou e bāpetizohia ’e e ha’amauhia i roto i te hiero nō te feiā pohe. ’Ua hōro’ahia te mau arata’ira’a nō ni’a i te mau melo huma e fāri’i i tō rātou iho mau ’ōro’a o te hiero i roto i te 38.2.1.8 ’e te 38.2.1.9.

38.8.31.5

Te fa’anahora’a i te mau piha ha’api’ira’a ta’a ’ē, te mau fa’anahora’a ta’a ’ē, ’aore rā te mau ’āmuira’a ta’a ’ē.

Tē fa’aitoitohia nei te mau melo huma e mau hina’aro ta’a ’ē tō rātou ’ia haere mai i te mau rurura’a i te sābati i tā rātou iho pāroita, maori rā, tē ora ra rātou i roto i te hō’ē fare utuutura’a tē vai ra te mau fa’anahora’a a te ’Ēkālesia.

Mai te mea e mau melo huma i roto i te hō’ē pāroita, te hō’ē pupu pāroita, te titi ’aore rā te mau pupu titi, e nehenehe te feiā fa’atere e fa’anaho i te tahi mau ’ohipa ri’i ta’a ’ē ’aore rā te mau piha Paraimere ta’a ’ē nō rātou. E nehenehe ato’a te feiā fa’atere e fa’anaho i te mau piha ha’api’ira’a ta’a ’ē nō te sābati ’aore rā, te tahi atu mau huru piha ha’api’ira’a. Nā teie mau piha ha’api’ira’a ’e mau fa’anahora’a e fa’ananea i te mau fa’anahora’a a te pāroita o te hō’ē ta’ata.

Nō te fa’anaho i te hō’ē piha ha’api’ira’a ta’a ’ē ’aore rā, te hō’ē fa’anahora’a nō te mau titi e rave rahi, tītauhia te parau fa’ati’a a te peresidenira’a ārea. E mā’iti teie nau feiā fa’atere i te hō’ē peresideni titi fa’atere nō te ha’apa’o i te ha’amaura’a ’e te tāmaura’a te piha ha’api’ira’a ’aore rā, te fa’anahora’a, nō te hō’ē tau.

Nō te ha’amau i te hō’ē piha ha’api’ira’a ’aore rā, te hō’ē fa’anahora’a ta’a ’ē nō te mau pāroita e rave rahi, tītauhia te parau fa’ati’a a te peresidenira’a titi. E fa’ata’a te peresideni titi i te hō’ē ’episekōpo fa’atere nō te ha’apa’o i te ha’amaura’a ’e te tāmaura’a te piha ha’api’ira’a ’aore rā, te fa’anahora’a nō te hō’ē tau.

E paraparau te peresideni titi fa’atere ’aore rā, te ’episekōpo fa’atere i te tahi atu mau peresideni titi ’aore rā, mau ’episekōpo nō te ha’amau i te hō’ē fa’aturera’a nō te pāturura’a pae moni nō teie mau piha ha’api’ira’a ’aore rā, mau fa’anahora’a. E hōpoi’a nā te mau metua ’e te feiā ha’apa’o, te utara’a.

Mai te mea ’ua ha’amauhia te hō’ē piha ha’api’ira’a ’aore rā, te hō’ē fa’anahora’a nō te titi e rave rahi, e ti’a i te peresideni o te titi tāta’itahi i roto ’ia mā’iti i te hō’ē melo ’āpo’ora’a teitei nō te tauturu i te fa’aaura’a i te mau ’ohipa nō te fa’aō i te mau melo e hina’aro e fa’aō mai, nō te riro ’ei feiā fa’atere ’e ’ei ’orometua ha’api’i, ’e nō te fa’atere i te moni i ha’amauhia nā te peresideni titi fa’atere.

Te mau melo e tāvini i roto i te hō’ē piha ha’api’ira’a ’aore rā, te hō’ē fa’anahora’a ta’a ’ē, e pi’ihia ’e e fa’ata’ahia rātou nā te peresideni titi fa’atere ’aore rā te ’episekōpo fa’atere, ’aore rā, nā te hō’ē ta’ata i raro a’e i tā rāua fa’aterera’a. E pe’e teie feiā fa’atere i te mau ravera’a mātarohia a te ’Ēkālesia nō te hōro’a i te mau pi’ira’a ’e te mau ha’amāuruurura’a. E hōro’a te mau feiā fa’atere ’e te mau ’orometua o te hō’ē piha ha’api’ira’a ’aore rā, o te hō’ē fa’anahora’a ta’a ’ē, i te parau ’āpī nō te mau ’ohipa ri’i a te mau melo ’e tā rātou mau ’ohipa i rave, i te feiā fa’atere o te pāroita tumu, i reira te mau parau tāmau nō ni’a i teie mau ta’ata e tāpe’ahia ai ’e te mau tāpa’o fa’ahanahanara’a e hōro’ahia ai.

Mai te mea e anihia mai e te peresideni titi fa’atere ’aore rā te ’episekōpo fa’atere, e nehenehe te feiā fa’atere nō te hō’ē piha ta’a ’ē ’aore rā, nō te hō’ē fa’anahora’a, e ’āmui atu i roto i te mau rurura’a feiā fa’atere o te titi ’aore rā, o te pāroita. E nehenehe ato’a rātou e fa’atupu i tā rātou iho mau rurura’a nō te fa’anaho i te mau ’ohipa ri’i a te piha ha’api’ira’a ’aore rā, nō te fa’anahora’a.

E nehenehe te feiā fa’atere e fārerei i te mau ti’a fa’atere o te séminaire ’e te institut nō te hi’o i te mau piha ha’api’ira’a nō te mau melo huma ’o tē nehenehe e ha’amauhia i roto i te fa’anahora’a ha’api’ira’a a te ’Ēkālesia.

E nehenehe e fa’ati’a i te mau pāroita ’aore rā, te mau ’āma’a nō te mau melo tari’a turi ’aore rā, ’aita e fa’aro’o maita’i ra. ’Aore rā, e nehenehe te hō’ē pāroita e anihia ’ia fāri’i i te hō’ē pupu feiā tari’a turi ’aore rā, ’aita e fa’aro’o maita’i ra nō te hō’ē tuha’a ārea tei fa’ata’ahia. E tauturu te reira mau pāroita, mau ’āma’a ’e mau pupu i te reira mau melo ’ia ’āmui hope roa i roto i te tāvinira’a ’e te ha’api’ira’a ’evanelia. Tē vai ra te mau arata’ira’a nō te fa’anaho i teie mau ’āmuira’a, i roto i te 37.7.

E nehenehe te mau melo e fa’a’ohipa nei i te reo vāvā, nā reira ato’a tō rātou mau ’utuāfare, ’ia mā’iti ’ia vai tō rātou parau melora’a i te hō’ē o te mau vāhi i muri nei : (1) tā rātou pāroita tumu, (2) te hō’ē pāroita i fa’ata’ahia nō te fāri’i i te hō’ē pupu melo tari’a turi ’aore rā, ’aita e fa’aro’o maita’i ra, ’aore rā, (3) hō’ē pāroita ’aore rā, hō’ē ’āma’a tei fa’anahohia nō te mau melo tari’a turi ’aore rā, ’aita e fa’aro’o maita’i ra.

38.8.31.6

Te mau ta’ata huri parau nō te mau melo tari’a turi ’aore rā, ’aita e fa’aro’o maita’i ra

E fārerei te mau melo tari’a turi ’aore rā, ’aita e fa’aro’o maita’i ra i te mau fifi nō te ha’api’i mai i te mau parau tumu ’e te mau ha’api’ira’a tumu o te ’evanelia. Mai te mea e fa’a’ohipa rātou i te reo vāvā, e tītauhia te mau ta’ata huri parau nō te tauturu ia rātou ’ia ’āmui hope roa i roto i te mau rurura’a a te ’Ēkālesia, te mau ’ōro’a o te autahu’ara’a, te ’ohipa hiero, te fa’a’itera’a i te ’itera’a pāpū, te mau uiuira’a, ’e te mau ’ohipa ri’i.

E fa’aitoitohia te mau melo tari’a turi ’aore rā, ’aita e fa’aro’o maita’i ra ’ia fa’anava’i ia rātou iho ’e ’ia fa’aoti e rave i te ’ohipa ’e tō rātou feiā fa’atere autahu’ara’a nō te fa’aaura’a i te mau ’ohipa hurira’a parau e hina’arohia e rātou. Nō te fa’aineine i te mau ’ohipa ataata mai te mau uiuira’a ta’ata hō’ē ’aore rā, te mau ’āpo’ora’a ti’ara’a melo o te ’Ēkālesia, e paraparau te feiā fa’atere autahu’ara’a i te melo nō te fa’ata’a ē, e fa’a’ohipa ānei i te hō’ē ta’ata ’auvaha. I terā taime, e ’imi te feiā fa’atere i te hō’ē ’auvaha e ’ere i te melo nō te ’utuāfare (mai te mea e nehenehe) ma te ha’apāpū maita’i i te parau nō te ’ōmo’era’a.

Mai te mea ’aita e nava’i te mau ’auvaha, e nehenehe te feiā fa’atere e fa’anaho i te mau piha ha’api’ira’a nō te pāroita ’aore rā, nō te titi nō te ha’api’i i te reo vāvā e fa’a’ohipahia nei i tō rātou fenua. E nehenehe te feiā fa’atere e pi’i i te mau melo ’aravihi nō te ha’api’i i te reira mau piha ha’api’ira’a. ’O te mau melo tari’a turi ’aore rā, ’aita e fa’aro’o maita’i ra, ’o tē fa’a’ohipa nei i te reo vāvā ’ei reo tumu, tē ti’a ’ia ferurihia nā mua nō te ha’api’i i te reira mau piha ha’api’ira’a. Tē vai ra te hō’ē rāve’a maita’i roa, te Dictionary of Sign Language Terms for The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints [Titionare nō te mau ta’o i roto i Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei].

’O te mau melo ti’amā ana’e tē ’auvaha i roto i te mau purera’a ’ōro’a, te mau purera’a autahu’ara’a, ’e te mau uiuira’a. Mai te mea ’aita e taea’e nō te autahu’ara’a nō te ’auvaha i roto i te purera’a autahu’ara’a, e nehenehe te ti’a peresideni e ani i te hō’ē vahine ’ia rave i te ’auvahara’a. E nehenehe e fa’a’ohipa i te mau ’auvaha melo ’ore nō te hō’ē tau i roto i te mau ’ohipa ri’i ’e te tahi atu mau rurura’a ē tae roa atu i te taime e nava’i te ’ite o te mau melo nō te ’auvaha.

E nehenehe te ti’a peresideni e ani i te hō’ē taea’e o te autahu’ara’a ’ia ’auvaha i te hō’ē ’ōro’a ’aore rā te hō’ē ha’amaita’ira’a, mai te mea e tari’a turi tō te ta’ata fāri’i, ’aore rā, ’aita e fa’aro’o maita’i ra. Mai te mea ’aita e taea’e o te autahu’ara’a i reira, e nehenehe te ti’a peresideni e ani i te hō’ē vahine ’ia ’auvaha.

I roto i te hō’ē piha ha’api’ira’a ’aore rā, te hō’ē rurura’a, e ti’a te mau ta’ata ’auvaha i mua i te piha ha’api’ira’a ’aore rā, i mua i te fare purera’a ’eiaha rā i te vāhi paraparaura’a. ’Ei pīha’i iho ato’a i te ta’ata paraparau ’ia ’ore rātou e ha’ataupūpū i te hi’ora’a te ta’ata. Nō te mea e maita’i atu ā te hāro’aro’ara’a nā roto i te hi’ora’a i te ’utu ’e te tino o te ta’ata paraparau, e mea ti’a i te ta’ata tari’a turi ’aore rā, ’aita e fa’aro’o maita’i ra, ’ia ’ite i te ta’ata ’auvaha ’e ’ia ’ite ato’a i te ta’ata paraparau ’aore rā, te ’orometua i te hiti. Mai te mea e nava’i te feiā ’auvaha, e ani te feiā fa’atere ia rātou ’ia ’ohu rātou i te mau 30 minuti ato’a ’ia ’ore rātou ’ia rohirohi.

I roto i te hō’ē ’ōro’a autahu’ara’a ’aore rā, te hō’ē uiuira’a, e ti’a te ’auvaha i pīha’i iho i te ta’ata e rave ra i te ’ōro’a ’aore rā, e rave ra i te uiuira’a.

Mai te mea ’aita te mau melo tari’a turi ’aore rā, ’aita e fa’aro’o maita’i ra, e fa’a’ohipa i te reo vāvā, ’e e hina’aro rātou i te hō’ē ’auvaha paraparau nō te tauturu ia rātou ’ia tai’o i ni’a i te ’utu, e fa’a’ohipa te feiā fa’atere i te fa’anahora’a tā rātou i rave nō te ’imi i te hō’ē ’auvaha e fa’a’ohipa nei i te reo vāvā.

38.8.31.7

’Ōmo’era’a

E fa’atura te feiā fa’atere i te ’ōmo’era’a o te mau melo huma i roto ’e i muri a’e i te mau rurura’a feiā fa’atere i reira e paraparauhia ai tō rātou mau hina’aro.

38.8.31.8

Mātēria tauturu

Te mau mātēria tauturu nō te mau melo huma, nō tō rātou mau ’utuāfare ’e nō te feiā ha’apa’o, ’e nō te feiā fa’atere ’e te mau ’orometua ha’api’i, tē vai ra te reira i ni’a i te disability.ChurchofJesusChrist.org. E hōro’a teie tahua natirara i :

• Te mau ha’amāramaramara’a nō te fa’arahi i te hāro’aro’a o te mau fifi e fa’aruruhia nei e te feiā huma.

• Te mau tuha’a nō ni’a i te mau huma ta’a ’ē ’e te mau pāhonora’a i te mau uira’a i ui-pinepine-hia.

• Te tāmāhanahanara’a i te mau melo huma ’e i tō rātou mau ’utuāfare nā roto i te mau pāpa’ira’a mo’a, te mau fa’ahitira’a parau, ’e te mau hono nō te mau ha’amāramaramara’a maita’i.

• Te mau tāpura mātēria ’o tē tauturu i te mau melo huma ’a tūtava ai rātou i te ora i te ’evanelia a Iesu Mesia ’e ’a tāvini ai i roto i te ’Ēkālesia.

’Ua tāpurahia te mau mātēria a te ’Ēkālesia nō te mau melo huma i ni’a ia disability.ChurchofJesusChrist.org ’e store.ChurchofJesusChrist.org.

E fa’ataehia te mau uira’a nō ni’a i te mau mātēria nō te mau melo huma i te :

Members with Disabilities

50 East North Temple Street

Salt Lake City, UT 84150-0024

Niuniu : 1-801-240-2477

Rata uira : [e-mail]

38.8.32

Te tahi atu mau ha’apa’ora’a fa’aro’o

Tē ’ite-rahi-hia nei te mau mea fa’auru ’e te huru ari’i ’e ’o tē ti’a roa e fa’atura, i roto i te mau ha’apa’ora’a fa’aro’o e rave rahi. E mea tītauhia ’ia vai ara ’e ’ia fa’atura te mau misiōnare ’e te tahi atu mau melo i tō vetahi ’ē ti’aturira’a, ma te ’ore e fa’a’ino. Te mau peresideni titi ’e te mau peresideni misiōni e uira’a tā rātou nō ni’a i te autā’atira’a ’e te mau ha’apa’ora’a fa’aro’o ’ē’e, e paraparau rātou i te peresidenira’a ārea Nō te tahi atu mau feiā fa’atere o te fenua e uira’a tā rātou mai te reira, e niuniu atu rātou i te peresideni titi ’aore rā misiōni.

38.8.33

Te mau ’ohipa ri’i i te pō ē ao noa atu

Hi’o 20.6.12 ’e 35.4.13.

38.8.34

Te mau ’ohipa poritita ’e tīvira

’Ei tino huira’atira, tē fa’aitoitohia nei te mau melo ’ia ’āmui i te ’ohipa poritita ’e te mau ’ohipa a te fa’aterera’a hau, mai te tomora’a i roto i te pupu poritita tā rātou i mā’iti. Tē a’o-ato’a-hia nei te mau melo ’ia fa’aō pāpū ato’a ia rātou i roto i te mau ’ohipa e ha’amaita’i i tō rātou huira’atira nō te fa’ariro i te reira ’ei vāhi au nō te ora ’e nō te ’atu’atu i te hō’ē ’utuāfare.

Mai te au i te mau ture a tā rātou fa’aterera’a hau, tē fa’aitoitohia nei te mau melo ’ia tāpa’o i tō rātou i’oa i ni’a i te tāpura ta’ata mā’iti, ’ia tuatāpapa māite i te mau fifi e vai ra, nā reira ato’a te mau ti’a poritita e horo ra, ’e ’ia mā’iti i te mau ta’ata ’o tā rātou e ti’aturi nei ē, e ha’a rātou ma te parau ti’a ’e te hāro’aro’a pāpū. E tītaura’a ta’a ’ē i ni’a i te feiā mo’a ’ia ’imi, ’ia mā’iti ’e ’ia pāturu i te feiā fa’atere ha’avare ’ore ’e te maita’i ’e te pa’ari (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 98:10).

Noa atu ē, tē ha’apāpū nei te ’Ēkālesia i tōna ti’ara’a ’ia parau i tōna mana’o nō ni’a i te mau ’ohipa poritita ’e sōtiare, ’aita te ’Ēkālesia e fa’aō nei i roto i te parau nō te mau pupu poritita, tā rātou mau fa’anahora’a ’e tō rātou mau ti’a. ’Aita te ’Ēkālesia e hōro’a nei i tāna parau pāturura’a i te hō’ē noa atu pupu poritita ’aore rā ti’a poritita e horo ra. E’ita ato’a te ’Ēkālesia e parau i te mau melo ’o vai tē mā’iti. Terā rā, mai te mea e ’ohipa ta’a ’ē e tupu, e fa’a’ite te ’Ēkālesia i tōna mana’o nō ni’a i te hō’ē fa’aturera’a, i te taime iho ā rā e tū’ati te reira i te ’ohipa pae mōrare. ’O te Peresidenira’a Mātāmua noa te nehenehe e paraparau nō te ’Ēkālesia ’aore rā e tu’u i te i’oa o te ’Ēkālesia nō te pa’epa’e ’aore rā nō te pāto’i i te hō’ē fa’aturera’a, ’aore rā nō te haere i mua i te tiripuna. I te tahi pae, ’eiaha te mau peresideni titi ’e te feiā fa’atere i reira ’ia fa’anahonaho i te mau melo nō te haere i roto i te ’ohipa poritita ’aore rā ’ia fa’a’opa i tō rātou mana’o i te hō’ē pae.

Tē fa’aitoitohia nei te mau melo o te ’Ēkālesia ’ia fāri’i e tāvini i ni’a i te mau ti’ara’a fa’aterera’a i tō rātou vāhi ’aore rā nā te Hau, nā roto i te mā’itira’a ’e ’aore rā te fa’auera’a. E ’ere tē horo ra ’oe nō te ti’ara’a fa’aterera’a nā te hau ra, e parau pāturu ïa tā ’oe nā te ’Ēkālesia ’aore rā nā tōna mau feiā fa’atere. E ha’apae ato’a te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia, nā reira ato’a te mau melo, ’ia fa’ahiti i te parau ’aore rā ’ia rave i te hō’ē mea e mana’ohia ai tē pāturu ra te ’Ēkālesia i te hō’ē pupu poritita, te hō’ē pa’epa’e, te hō’ē ture ’aore rā te hō’ē ti’a poritita e horo ra.

Tē fa’aitoitohia nei te mau melo ’ia pāturu i te mau fa’aotira’a e ha’apūai i te peu mōrare o te sōtaiete, terā iho ā rā tei ’ōpuahia nō te ha’apa’o ’e nō te ha’apūai i te ’utuāfare ’ei tumu niu nō te sōtaiete.

E’ita e nehenehe e fa’a’ohipa i te mau pāpa’a parau a te ’Ēkālesia, te mau buka nūmera niuniu ’e te mau mātēria mai te reira nō te ’ohipa poritita.

E’ita e nehenehe e fa’a’ohipa i te mau fare a te ’Ēkālesia nō te ’ohipa poritita. E nehenehe rā e fa’a’ohipa i te mau fare a te ’Ēkālesia nō te tāpa’ora’a i’oa ta’ata mā’iti ’e nō te mā’itira’a mai te mea ’aita atu ā e vāhi (hi’o 35.4).

38.8.35

Te mau fa’aturera’a fare rata

I te Fenua Marite ’e i te tahi ato’a mau fenua, e ’ōfatira’a fa’aturera’a fare rata te tu’ura’a i te hō’ē noa atu ’ohipa i roto ’aore rā i ni’a i te ’āfata rata ma te tītiro ’ore. E tano te reira ’ōpanira’a nō te mau ve’a a te pāroita ’e a te titi, te mau parau fa’aara, te mau parau ’ōpere ’e te tahi atu mau mātēria nō te ’Ēkālesia. E ha’api’i te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia i te mau melo ’e i te mau misiōnare ’eiaha e tu’u i te reira mau mea i roto ’aore rā i ni’a i te mau ’āfata rata.

38.8.36

Te ’ōmo’era’a o te mau melo

E tītaura’a i ni’a i te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia ’ia pāruru i te ’ōmo’era’a o te mau melo. E’ita e nehenehe e fa’a’ohipa i te mau pāpa’a parau a te ’Ēkālesia, te mau buka nūmera niuniu ’e te mau mātēria mai te reira nō tō tātou iho mau hina’aro, nō te tapiho’ora’a ’aore rā te poritita (hi’o ato’a 38.8.16).

38.8.37

Te ha’aparera’a te ta’ata i tāna iho mau pāpa’ira’a

’Eiaha te mau melo e ani i te hui mana fa’atere rahi ’aore rā i te mau Hitu ’Ahuru ārea ’ia pāpa’i ’e ’o rātou ’aore rā ’ia hōro’a i te parau pāturu i tā rātou mau buka ’aore rā mau pāpa’ira’a nō ni’a i te ’Ēkālesia.

38.8.38

Haruharu i te mau a’ora’a ’aore rā te mau parau a te mau Huimana fa’atere rahi ’e te mau Hitu ’Ahuru ārea

’Eiaha te mau melo o te ’Ēkālesia ’ia haruharu i te mau a’ora’a ’aore rā te mau parau a te Huimana fa’atere rahi ’e te mau Hitu ’Ahuru ārea i te mau ’āmuira’a titi, te mau rurura’a misiōnare ’aore rā te tahi atu mau rurura’a. E nehenehe rā te mau melo e haruharu i te mau ha’apurorora’a nō te ’āmuira’a rahi i ni’a i tā rātou mau mātini i te fare, nō rātou iho ’eiaha rā nō te tapiho’ora’a.

38.8.39

Te fa’ahitira’a i te parau nō te ’Ēkālesia ’e tōna mau melo

’Ua hōro’ahia mai te i’oa o te ’Ēkālesia nā roto i te heheura’a i te peropheta Iosepha Semita i te matahiti 1838 : « Nō te mea ’o teie te i’oa e topahia i ni’a i tā’u ’Ēkālesia i te mau mahana hope’a nei, ’oia Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei » (Te Parau Ha’api’ira’a ’e te mau Parau Fafau 115:4).

Nō reira, e ti’a i te mau fa’ahitira’a ato’a nō ni’a i te ’Ēkālesia ’ia tu’uhia tōna i’oa tā’āto’a i te mau taime ato’a e ti’a ’ia nā reira. ’Ia hope te i’oa tā’āto’a o te ’Ēkālesia i te fa’ahitihia, mai te mea e tītauhia te hō’ē ha’apotora’a, tē fa’aitoitohia nei te mau parau « te ’Ēkālesia » ’aore rā, « te ’Ēkālesia a Iesu Mesia ». ’Ua tano ato’a te parau « Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i fa’aho’i-fa’ahou-hia mai », ’e tē fa’aitoito-ato’a-hia ra te reira.

’Ia fa’ahitihia ana’e te parau nō te mau melo o te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei, e mea tano ’e e mea au ’ia parau : « te mau melo nō Te ’Ēkālesia a Iesu Mesia i te Feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei », « te feiā Mo’a i te Mau Mahana Hope’a nei » ’e te mau melo o te ’Ēkālesia a Iesu Mesia ». « Te feiā Mo’a i te mau Mahana Hope’a nei », e i’oa ïa tei hōro’ahia e te Fatu i tōna mau ta’ata nō te fafaura’a i teie mau mahana hope’a nei. Maoti te fa’ahitira’a i te reira nō te mau melo o te ’Ēkālesia e ’itehia ai te tū’atira’a i roto ia Iesu Mesia ’e te mau melo o tāna ’Ēkālesia. ’Aita te fa’ahitira’a i te i’oa « Momoni » ’aore rā « SDJ » nō te fa’ahiti i te parau nō te mau melo o te ’Ēkālesia e fa’aitoitohia nei.

E mea tano te ta’o Momoni i roto i te mau i’oa topa ’aore rā ’ei ha’apāpū i’oa mai tei ’itehia i roto i te parau fa’aha’amana’ora’a i te tere o te mau pionie « Mormon Trail [Purūmu momoni] ».

’Aita i tano te parau te ha’apa’ora’a momoni ’e ’eiaha e fa’a’ohipahia. Nō te fa’ata’a i te ha’api’ira’a tumu, te ta’ere ’e te huru orara’a ta’a ’ē roa o Te ’Ēkālesia, mea tano a’e te parau « te ’evanelia a Iesu Mesia i fa’aho’ihia mai » ’e e mea au a’e.

38.8.40

Te mau tītorotorora’a i roto i te ’Ēkālesia

Te pū tītorotorora’a mana noa o te ’Ēkālesia, ’o te Tuha’a tītorotorora’a nō te fa’aaura’a ïa, o te Tuha’a fa’atere nō te fa’aaura’a. E fa’a’ohipa te mau ti’a nō taua tuha’a ra i te mau uira’a ’e te mau uiuira’a ’ia noa’a te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te mau fifi tā te Huimana fa’atere rahi e māna’ona’o ra. ’Ia tāniuniu te feiā tītorotoro mana a te ’Ēkālesia i te mau melo, e hōro’a atu rātou i te nūmera tāmoni ’ore o te ’Ēkālesia nā reira ato’a te i’oa o te ta’ata e tāniuniu i te pū fa’atere. Hau atu, e hōro’a ato’a rātou i te ta’ata hōro’a mana’o ’ia mā’iti ’eiaha e pāhono i te hō’ē noa atu uira’a i ni’a i te parau tītorotorora’a.

E’ita e nehenehe e fa’a’ohipahia te mau rurura’a a te ’Ēkālesia nō te ha’aputura’a te tahi ta’ata ’aita i ha’amanahia ’aore rā te tahi pū, i te parau nō ni’a i te ta’ata. ’Eiaha ato’a te i’oa o te mau melo nō te ’Ēkālesia ’ia hōhorahia i taua mau ta’ata ra ’e te mau pū. Mai te mea e hina’aro te feiā fa’atere i terā ’e terā fenua e hi’opo’a i te ha’amanara’a nō te mau uira’a ’aore rā te mau uiuira’a, e tāniuniu rātou i te Tuha’a tītorotorora’a nō te fa’aaura’a (1-801-240-2727 ’aore rā 1-800-453-3860, rēni 2-2727).

38.8.41

Te ataata-’ore-ra’a i roto i te mau fare tōtauturu a te ’Ēkālesia

Nō te mau fare tōtauturu a te ’Ēkālesia e rave rahi, tē vai nei te mau tauiha’a ’e te mau mātini e nehenehe e ha’apēpē i te ta’ata mai te mea ’aita te reira e fa’a’ohipa-tano-hia. E hi’o maita’i te mau tōmite arata’i a te titi ha’apa’o ’e te mau fa’atere nō te mau fare tōtauturu ē, e mea ataata ’ore nō te mau rave ’ohipa ’e te feiā e hōro’a i tō rātou taime. E ha’api’i-pinepine-hia te mau ta’ata ’ohipa i te mau peu ataata ’ore. E hi’opo’a-pinepine-hia te vāhi, ma te fa’atītī’aifaro i te mau mea ataata nō te ea ’e te tino o te ta’ata. ’Ia rave-tāmau-hia te tahi hi’opo’ara’a au nō te ha’apāpū ē, tē pe’e ra te mau ta’ata ’ohipa i te mau arata’ira’a, tē fa’a’ohipa tano nei rātou i te mau mauiha’a ’e te mau tauiha’a ’e tē ha’apae nei rātou i te mau ’ohipa ataata.

Tōna tanora’a, ’ia ti’a i te 16 matahiti ’e ni’a atu tō te feiā e ’ohipa i roto i te mau fare tōtauturu a te ’Ēkālesia. Te feiā e fa’a’ohipa i te mau tauiha’a, e ta’ata ferurira’a pa’ari ïa, tei ha’api’ipi’i-maita’i-hia ’e tei ’ite maita’i nāhea i te fa’a’ohipa i te tauiha’a. ’O te ta’ata pa’ari noa te fa’a’ohipa i te tauiha’a uira.

E fa’a’ite te fa’atere o te fare tōtauturu i te mau ’ati ato’a e tupu i te piha ’ohipa tōtauturu (1-801-240-3001 ’aore rā 1-800-453-3860, rēni 2-3001) ’e i te Tuha’a ha’apa’o ’ati i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia (hi’o 35.3.6 nō te nūmera niuniu).

38.8.42

Te feiā ho’o tao’a

’Eiaha te feiā fa’atere i terā ’e terā fenua ’ia fāri’i i tā te feiā ho’o tao’a paraura’a ē, ’ua fa’ati’a te ’Ēkālesia ’aore rā te hō’ē ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia ia rātou ’ia pi’i i te feiā fa’atere o terā fenua ’aore rā te mau melo nō te ho’o i tā rātou mau tao’a.

38.8.43

Te mau tauiha’a pe’e’utari ’e video

E nehenehe e fa’a’ohipa i te mau tauiha’a pe’e’utari ’e video nō te ’ohipa noa e ’ere i te tapiho’ora’a, nō te ’ohipa a te ’Ēkālesia, mai tei fa’ati’ahia e te peresidenira’a titi ’aore rā te ’episekōpora’a. E’ita e nehenehe e fa’a’ohipa i te reira mau tauiha’a nō te haruharu i te mau mea i ni’a i te ’āfata teata, i ni’a i te niuniu teata ’aore rā te mau fa’anahora’a pe’e’utari e ’ere nā te ’Ēkālesia e pa’epa’e. E’ita ato’a e nehenehe e fa’a’ohipa i te mau tauiha’a pe’e’utari nō te māta’ita’i i te mau fa’anahora’a e ’ere nā te ’Ēkālesia. E’ita tā te mau melo e nehenehe e fāriu i te merēti pe’e’utari mai te hō’ē pe’e’utari i te tahi atu ma te parau fa’ati’a ’ore a te pū fa’atere o te ’Ēkālesia.

’O te mau ta’ata ana’e tei ha’api’ipi’ihia e fa’atere i te tauiha’a tē nehenehe e rave i te reira. E nehenehe te feiā ’āpī e fa’atere i te reira, mai te mea noa rā e hi’opo’ahia tā rātou ’ohipa.

E pōnao-māite-hia te mau tauiha’a ato’a i te taime ’aita te reira e fa’a’ohipahia. E’ita e nehenehe e tātara i te reira i rāpae nō te ’āfa’i i te fare ’aore rā nō te fa’a’ohipa nōna iho.

38.8.44

Te tītaura’a moni

I roto i te mau fa’anahora’a tei ha’amauhia e te ’Ēkālesia, e hōro’ahia te tauturu nō te mau ta’ata ti’amā ’e nō te mau ’ōpuara’a tano. E fa’aterehia te tauturu a te ’Ēkālesia e te mau ’episekōpo, tei mātau i te vaira’a o te ta’ata ’e ’o tē nehenehe e ārai i te tāpitira’a o te tauturu ’e te rahi roa. Nō reira, ’eiaha te mau melo e tītau i te tahi atu ā tauturu moni mai te pū fa’atere o te ’Ēkālesia ’aore rā mai te mau feiā fa’atere ’e te mau melo i reira.

Mai te mea e fa’ataehia i te mau melo i te reira huru tītaura’a moni, e nehenehe tā rātou e pāhono atu ē, ’ua hōro’a rātou i tā rātou iho pāroita ’ia putu te moni nō te mau tauturu tei ha’amauhia mai te au i te mau parau tumu nō te ’ohipa tōtauturu a te ’Ēkālesia.

38.8.45

Te mau fa’ahitira’a parau tei parauhia nā te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia.

I terā taime ’e terā taime, e fa’ahaerehia te tahi mau fa’ahitira’a parau ’aita i te mea ’āfaro maita’i, tei parauhia ē nā te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia. E rave rahi fa’ahitira’a parau mai te reira tē fa’ahuru ’ē nei i te mau ha’api’ira’a a te ’Ēkālesia, ’e ’o tei fa’atumuhia i ni’a i te ’āruriruri ’e te fa’ahitihiti. ’Aita roa atu te reira mau fa’ahitira’a parau e pūharahia nā roto i te rāve’a ha’amanahia, nā roto rā i te parau i fa’aro’ohia, te rata uira, ’aore rā, te tahi atu mau rāve’a ta’a ’ē atu i tei mātarohia. ’Eiaha te mau melo o te ’Ēkālesia e ha’api’i ’aore rā, e pūhara i te reira mau huru fa’ahitira’a parau ma te ’ore e ha’apāpū ē, nō roto mai te reira i te mau mātēria ha’amanahia e te ’Ēkālesia, mai te mau fa’ahitira’a parau, te mau ha’apararera’a parau ’e te mau buka ha’amanahia.

’Eiaha te mau parau a te Huimana fa’atere rahi, te mau Hitu ’Ahuru ārea ’aore rā te tahi atu mau ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia i te ’āmuira’a titi, ’aore rā i te tahi atu rurura’a, ’ia pāpa’ihia ’e ’ia ’ōperehia mai te mea ’aita e parau fa’ati’a nā te ta’ata a’o. Terā mau parau i pāpa’ihia, nō te ta’ata noa ïa i pāpa’i i te reira.

38.8.46

Tauturu nō te mau melo i te fare tāpe’ara’a, i te fare ma’i ’e i roto i te tahi atu mau fare

Tē fa’aitoitohia nei te mau peresideni titi ’ia tauturu i te mau melo i te fare tāpe’ara’a, i te fare ma’i ’e i roto i te tahi atu mau fare ha’apa’o ta’ata i roto i tō rātou mau ’ōti’a. E nā reira rātou nā roto i te mau fa’anahora’a autahu’ara’a mai te au i te mau arata’ira’a i ha’amauhia e te ’Ēkālesia ’e taua mau fare ra.

Nā te peresideni titi e fa’ata’a i te tauturu e hōro’a i terā ’e terā fare ha’apa’o ta’ata. E hi’o ato’a ’oia i terā tauturu, ma te tauturuhia e te feiā fa’atere autahu’ara’a i reira. Mai te mea e hina’aro te titi i te tauturu nō te tauturu atu i taua mau fare ra i roto i tōna mau ’ōti’a, e nehenehe te peresidenira’a ārea e fa’aue i te hō’ē ’aore rā i te tahi atu mau titi tāpiri mai e tauturu atu.

E nehenehe te peresideni titi ’aore rā te ’episekōpo tei fa’auehia, ’ia pi’i i te hō’ē taea’e tei mau i te autahu’ara’a ’ia hi’o i te tauturu tei hōro’ahia i te mau melo i taua mau fare ra. I roto i te mau fare tāpe’ara’a, tōna tanora’a, ’ia pi’ihia te mau taea’e nō te ’ohipa ’e te mau tāne. Terā rā, e nehenehe ato’a te hō’ē tāne ’e tāna vahine fa’aipoipo ’ia pi’ihia nō te mau tāne. E piti a’e taea’e ’aore rā e piti a’e vahine ’aore rā hō’ē tāne ’e tāna vahine fa’aipoipo tē pi’ihia nō te ’ohipa ’e te mau vahine. ’Eiaha teie mau taea’e ’e mau vahine e ’ohipa i pīha’i iho i teie mau ta’ata, i taua mau fare ra, ’o rātou ana’e.

E nehenehe e fa’a’ōhie i te mau purera’a ha’amorira’a nō te mau melo i te fare tāpe’ara’a, i te fare ma’i ’e i te tahi atu mau fare ha’apa’o ta’ata, nō te fa’atano i ni’a i te hina’aro o te mau ta’ata i reira. Tei mātauhia, e pe’e teie mau purera’a i te fa’anahora’a nō te purera’a ’ōro’a e’ita rā te ’ōro’a e ’ōperehia i te mau ta’ata i te fare tāpe’ara’a. Fa’anahora’a ta’a ’ē nō ni’a i te ture a te ’Ēkālesia, ’ia rave-ana’e-hia te mau purera’a ha’amorira’a i te fare tāpe’ara’a, e nehenehe te mau mau ’āuri e hōro’a i te pure ’aore rā te mau a’ora’a ta’a ’ē noa atu tā rātou ha’apa’ora’a ’aore rā tō rātou ti’ara’a i roto i te ’Ēkālesia.

Te tahi ato’a tauturu e nehenehe e hōro’a i teie mau melo i roto i taua mau fare ra, ’oia ho’i te parau a’o ; te pāturura’a a te taea’e ’e te tuahine aupuru ’e a te mau piha Ha’api’ira’a Sābati, te purera’a pō ’utuāfare, te séminaire ’e te institut ’e te tahi atu mau fa’anahora’a ta’a ’ē.

Ma te ’ohipa ’e te Tuha’a fa’atere nō te autahu’ara’a i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia, e ha’apa’o te piha ’ohipa tōtauturu i te mau mātēria ’e te mau rāve’a tauturu ’ohipa nō te tauturu i te feiā i roto i te mau fare fa’atītī’aifarora’a ’e tō rātou ’utuāfare. Nō te tauturu, e nehenehe te feiā fa’atere autahu’ara’a e tāniuniu i te piha ’ohipa tōtauturu i te 1-801-240-2644 ’aore rā 1-800-453-3860, rēni 2-2644.

Nō te tauturu nō ni’a i te ’ohipa tōtauturu i te fare tāpe’ara’a, i te fare ma’i ’e i te tahi atu mau fare ha’apa’o ta’ata, e nehenehe te peresideni titi e tāniuniu i te peresidenira’a ārea. E nehenehe ato’a te peresideni titi e paraparau ’āfaro i te piha ’ohipa tōtauturu maoti te mau nūmera niuniu i te paratarafa i ni’a mai.

38.8.47

Te mau rurura’a symposium ’e te mau putuputura’a mai te reira

Tē fa’aara nei te ’Ēkālesia i tōna mau melo ’ia hi’o maita’i i te mau symposium ’e te mau putuputura’a mai te reira tei roto te mau fa’a’ite’itera’a e (1) fa’atiho, e fa’ao’ō’o, e ha’ama’au ’aore rā e ha’afaufa’a ’ore i te mau ’ohipa mo’a, ’aore rā ’o (2) tē nehenehe e ha’apēpē i te ’Ēkālesia, e fa’ahahī iāna i tāna misiōni ’aore rā e fa’aataata i te maita’i o tōna mau melo. ’Eiaha te mau melo e fa’a’ohipa i tō rātou ti’ara’a ’aore rā tō rātou ro’o maita’i i roto i te ’Ēkālesia nō te fa’atīani ’aore rā nō te fa’atupu i te mana’o ē, tē pāturu nei rātou i teie huru putuputura’a.

38.8.48

Te mau ’ohipa ri’i e nehenehe e tutehia

E hi’o maita’i te feiā fa’atere pāroita ’e te titi ē, ’aita te mau ’ohipa ri’i a te ’Ēkālesia i tō rātou vāhi e fa’aataata i te ti’ara’a tute ’ore o te ’Ēkālesia. Nō te mau arata’ira’a, hi’o 34.10.1.

38.8.49

Te mau ’ahu hiero ’e te mau ’ahu roto (garments)

Tē fa’aitoito nei te feiā fa’atere i te mau melo tei fāri’i i tō rātou ’ōro’a hiero ’ia ho’o mai i tō rātou iho mau ’ahu hiero tā rātou e fa’a’ohipa nō te rave i te mau ’ōro’a o te hiero. E nehenehe e ho’o mai i te reira mau ’ahu mo’a i te fare ho’ora’a buka a te ’Ēkālesia. Tē vai ato’a ra te mau hiero e ’ahu tārahu tā rātou. Mai te mea ’aita tā te hō’ē hiero e ’ahu nō te hōro’a tārahu, e tītauhia i te mau melo ’ia ’āfa’i mai i tō rātou iho mau ’ahu hiero.

E nehenehe te mau melo e hāmani i tō rātou iho pāreu nō te hiero ’ia fa’a’ohipa rā rātou i te fa’araurā’aura’a ’e te mātēria nirara’a tei hāmanahia. E roa’a teie mātēria i te fare ho’ora’a a te ’Ēkālesia. E’ita e nehenehe e hāmani i te tahi atu mau ’ahu ’ōro’a ’e te mau ’ahu roto nō te hiero.

Nō te mau melo o te ’Ēkālesia tei fāri’i i tō rātou ’ōro’a hiero, ’ua rave rātou i te fafaura’a e ’ō’omo i te ’ahu roto (garment) mai te au i te mau arata’ira’a i hōro’ahia i roto i te hiero. I te taime e hōro’a te feiā fa’atere autahu’ara’a i te mau parau fa’ati’a nō te hiero, e tai’o pūai rātou i te fa’ahitira’a a te Peresidenira’a Mātāmua nō ni’a i te ’ō’omora’a i te ’ahu roto hiero (garment).

E maita’i mo’a mau nō te hō’ē ta’ata te ’ō’omora’a i te ’ahu roto hiero (garment). ’Ia nā reira ’oia, tē fa’a’ite ra ïa ’oia i tāna pūpūra’a ’o roto ’ia pe’e i te Fa’aora ia Iesu Mesia.

E fa’aha’amana’ora’a te ’ahu roto hiero (garment) nō te mau fafaura’a i ravehia i roto i te hiero. Mai te mea e ’ō’omo-tano-hia te reira i te roara’a o te orara’a, e riro mai te reira ’ei pārurura’a i te fa’ahemara’a ’e i te ’ino.

E ’ō’omohia te ’ahu hiero i raro a’e i tōna ’ahu. Nā te ta’ata iho e hi’o e tu’u ānei i te tahi atu ā ’ahu roto i raro a’e i te ’ahu roto hiero (garment).

’Eiaha te ’ahu roto hiero (garment) ’ia tātarahia nō te mau ’ohipa ri’i e nehenehe e rave ’a ’ahu noa ai i te reira. ’Eiaha te reira e fa’ahuru-’ē-hia nō te fa’atano i te huru ’ahu e ’ō’omohia.

E mea mo’a te ’ahu roto hiero, ’e e mea ti’a ’ia fa’aturahia te reira. E ’imi te mau melo tei fāri’i i tō rātou ’ōro’a hiero i te arata’ira’a a te Vārua Mo’a nō te pāhono i tā rātou iho mau uira’a nō ni’a i te ’ō’omora’a i te ’ahu hiero.

Mai te mea ’ua tahito roa te ’ahu roto hiero (garment), e tāpūpū ’e e fa’a’ore te mau melo i te mau tāpa’o. ’Ei reira te mau melo e tāpūpū ai i te toe’a o te ’ahu ’eiaha te reira ’ia ’itehia e ’ahu roto hiero.

Mai te mea ’ua tahito roa te ’ahu ’ōro’a o te hiero, e fa’a’ore te mau melo i te ’ahu nā roto i te tāpūpūra’a ’eiaha ’ia ’ite-fa’ahou-hia tōna fa’a’ohipara’a tumu.

E nehenehe te mau melo e hōro’a i te mau ’ahu roto hiero ’e te mau ’ahu ’ōro’a hiero maita’i i te tahi atu melo ti’amā tei fāri’i i tō rātou ’ōro’a hiero. E nehenehe te ’episekōpo e hi’o i te mau ta’ata e hina’aro i te reira ’ahu. ’Eiaha te mau melo e hōro’a i te mau ’ahu roto hiero ’e te mau ’ahu ’ōro’a hiero i te hiero ’aore rā i te tahi pū tauturura’a.

Te mau ha’amāramaramara’a nō ni’a i te poro’ira’a i te mau ’ahu hiero ’aore rā, nō te poro’i i te mau ’ahu roto hiero (garment) nō te feiā e vaira’a ta’a ’ē tō rātou (mai te mau melo e tāvini ra i roto i te nu’u, te mau melo tārava noa i ni’a i te ro’i, ’aore rā, te mau melo huma) e roa’a te reira i roto i te 38.10.8 ’e te 27.3.6.

38.8.50

Te mau ture nō te rāterera’a

’Eiaha te hō’ē tāne ’e te hō’ē vahine e rātere rāua ana’e nō te haere i te mau ’ohipa ri’i, i te mau rurura’a ’aore rā, i te mau fa’auera’a ’ohipa, a te ’Ēkālesia, maori rā, ’ua fa’aipoipohia rāua te tahi i te tahi, ’aore rā, e ta’ata ’ōtahi rāua to’opiti. Nō te tahi atu mau ture nō ni’a i te rāterera’a, hi’o 20.6.24.

38.9

Patereareha o te titi

E vauvau teie tuha’a i te mau hōpoi’a a te peresideni titi nō te patereareha o te titi. Tei roto te mau arata’ira’a nō te pi’ira’a, te fa’atōro’ara’a, te arata’ira’a ’e te hi’opo’ara’a i te patereareha o te titi. Nō te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te mau ha’amaita’ira’a patereareha, hi’o i te mau mātēria i muri nei :

• Te mau tuha’a 18.17 ’e 38.2.12 i roto i teie buka arata’i

• Te mau ha’amāramaramara’a ’e te mau mana’o tauturu nō te mau patereareha

• Putuputura’a ha’api’ipi’ira’a feiā fa’atere nā te ao ato’a nei : Te patereareha

38.9.1

Te pi’ira’a, te pāturura’a ’e te fa’atōro’ara’a i te hō’ē patereareha o te titi

Nā te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo e fa’atere i te pi’ira’a o te mau patereareha nō te titi (hi’o Te Parau Ha’api’ira’a e te mau Parau Fafau 107:39). E nehenehe te peresideni titi e hōro’a i tōna mana’o nō te ta’ata e pi’i. E fa’ataehia te mau i’oa nā roto noa i te fa’anahora’a nō te mau ti’a fa’atere ’e te pāpa’i parau. Nō te fa’aineine i teie parau, e ha’apae te peresideni titi i te mā’a ’e e pure ’oia ’ia arata’i te Vārua iāna. ’Ia ha’amana ato’a tōna nā tauturu i terā i’oa.

Te ta’ata tā te peresideni titi e tu’u i te i’oa ’ei patereareha nō te titi, e taea’e ti’amā ïa tei mau i te Autahu’ara’a a Melehizedeka. E mea pa’ari tōna ’ite i te ’evanelia ’e te ’Ēkālesia, e tāne ti’amā ’e e patereareha i roto i tōna iho fare, ’e e mea vai ara ’oia i te arata’ira’a a te Vārua. ’Ua fāri’i ’oia i tāna iho ha’amaita’ira’a patereareha, ’e te tanora’a, e 55 matahiti tōna ’aore rā e mea pa’ari a’e. E mea tītauhia ’ia fa’aipoipo ’oia.

Mai te mea e ha’amana te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’āpōsetolo i te i’oa, e nehenehe te peresideni titi e fa’ati’ahia ’ia uiui ’e ’ia pi’i i te patereareha, e tu’u i tōna i’oa nō te pāturura’a i roto i te tuha’a purera’a rahi o te ’āmuira’a titi ’aore rā i roto i te purera’a rahi a te titi nō te autahu’ara’a, ’e e fa’atōro’a ’oia iāna. Nō te mea e tōro’a te pi’ira’a patereareha nō te Autahu’ara’a a Melehizedeka, e fa’atōro’a-nā-mua-hia te hō’ē patereareha ’āpī ’ei reira ’oia e fa’ata’ahia ai nō te tāvini i roto i te hō’ē titi.

E’ita te hō’ē peresideni titi e tono i te hō’ē tauturu nō te fa’atōro’a i te hō’ē patereareha. E’ita ato’a ’oia e ani i te tahi mau pu’era’a ’ia ’āmui iāna ra ’a fa’atōro’a ai i te hō’ē patereareha.

I muri iho i te fa’atōro’ara’ahia te hō’ē patereareha, e tāpa’ohia te reira i ni’a i te fa’anahora’a nō te mau ti’a fa’atere ’e te pāpa’i parau hou ’oia ’a fāna’o ai i te mau mauiha’a nō te mau patereareha.

38.9.2

Pi’i i te piti o te patereareha nō te titi

Te tanora’a, e’ita te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti e ha’amana i te pi’ira’a i te piti o te patereareha nō te hō’ē titi maori rā ’aita e roa’a i te patereareha i ni’a i te tōro’a ’ia hōro’a i te rahira’a ha’amaita’ira’a e anihia ra. E’ita ato’a te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti e ha’amana i te piti o te patereareha nō te mea noa e mea ’ā’ano roa te hō’ē titi ’aore rā tē vai nei te mau melo ’aita e paraparau nei i te reo tei mātauhia i te paraparau. Mai te mea tē vai ra te mau melo e paraparau nei i te reo ’ē, e nehenehe te ’episekōpora’a ’e te peresidenira’a titi e fa’ati’a ia rātou ’ia haere i te patereareha nō te hō’ē titi fātata ’o tē nehenehe e hōro’a i te ha’amaita’i nā roto i te reo o taua melo ra.

38.9.3

Te ha’api’ira’a i te patereareha o te titi tei pi’i-’āpī-hia

E ha’api’i te peresideni titi i te patereareha tei pi’i-āpī-hia nō ni’a i te nātura mo’a ’e te heheura’a o taua tōro’a ra hou te patereareha e ha’amata ai i te hōro’a i te mau ha’amaita’ira’a. E hi’o māite te peresideni titi nā muri i te patereareha i te mau arata’ira’a i roto i te Ha’amāramaramara’a ’e mana’o nō te mau patereareha ’e te Ha’api’ipi’ira’a nā te feiā fa’atere o te ao nei : Te patereareha.

38.9.4

Te hi’ora’a i te ’ohipa a te patereareha o te titi

E peresideni te peresideni titi i ni’a i te patereareha o te titi ’e e hi’o ’oia i tāna ’ohipa mai tei vauvauhia i roto i te Ha’amāramaramara’a ’e mana’o nō te mau patereareha. ’Eiaha ’oia e tu’u i teie hōpoi’a i roto i te rima o tōna nā tauturu. E mea maita’i nō te patereareha te tā’amura’a piri ’e tōna peresideni titi.

E uiui te peresideni titi i te patereareha e piti a’e taime i te matahiti hō’ē. E hi’ohi’o ato’a ’oia i te mau ha’amaita’ira’a tā te patereareha i hōro’a e piti a’e taime i roto i te matahiti hō’ē. Mai te mea e tītauhia, e nehenehe te peresideni titi e tu’u i te tahi mana’o nō ni’a i te mau parau i roto i te mau ha’amaita’ira’a patereareha. E paraparau ato’a te peresideni titi i te mana’o o te patereareha nō ni’a i te ’ohipa, te ea ’e te maita’i o tōna ’utuāfare, ’e nō ni’a ato’a i te tahi atu mau tumu parau tā te patereareha e ’imi ’e e hina’aro i te parau a’o.

E ha’apāpū te peresideni titi ē, e hōro’a-vave-hia te mau parau nō te ha’amaita’ira’a i te mau ta’ata i fāri’i i te ha’amaita’ira’a. E hi’o ato’a ’oia ē, ’ua fa’ataehia te mau ha’amaita’ira’a ato’a i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia. E hāponohia te mau ha’amaita’ira’a nā roto i te Fa’anahora’a nō te ha’amaita’ira’a pātereāreha i ni’a i te ChurchofJesusChrist.org. I te mau vāhi ’aita te reira fa’anahora’a, e hāpono-rata-hia te mau ha’amaita’ira’a i te pū fa’atere, hō’ē a’e taime i te ono ’āva’e i te vāhi i muri nei :

Church History Library

Attn: Patriarchal Blessings

15 East North Temple Street

Salt Lake City, UT 84150-1600

E melo te patereareha i ni’a i te tōro’a nō te pupu tahu’a rahi ’e e ’āmui atu ’oia i te mau rurura’a matahiti o te pupu.

38.9.5

Te patereareha o te titi ’aita i ni’a i te tōro’a

Te fa’atōro’ara’a o te hō’ē patereareha, e fa’atōro’ara’a ïa nō te orara’a tā’āto’a, nō reira ’aita ’oia e ha’amāuruuruhia. Terā rā, e nehenehe e tu’u iāna i ni’a i te ti’ara’a ’aita i ni’a i te tōro’a, nō te fa’ataime iāna i te hōro’ara’a i te mau ha’amaita’ira’a.

Mai te mea e’ita e nehenehe i te hō’ē patereareha e rave i tāna ’ohipa nō tōna matahiti pa’ari roa ’aore rā nō te ma’i, e fa’atae te peresideni titi i te hō’ē anira’a i te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti ’ia tu’uhia te patereareha i ni’a i te ti’ara’a ’aita i ni’a i te tōro’a. E fa’atae ’oia i te reira nā roto i te fa’anahora’a nō te mau ti’a fa’atere ’e te mau pāpa’i parau. Mai te mea e fāri’ihia te anira’a nō te ti’ara’a ’aita i ni’a i te tōro’a, e’ita te i’oa o te paterearaha e tu’u-fa’ahou-hia nō te pāturura’a i roto i te ’āmuira’a titi nō muri iho, i te taime e pāturuhia te mau ti’a fa’atere o te ’Ēkālesia. E fa’aara te peresideni titi i te mau ’episekōpo ’eiaha e tono i te mau melo i terā patereareha. E ha’apāpū ato’a te peresideni titi ē, e hāpono-’oi’oi-hia te mau ha’amaita’ira’a tā te patereareha i hōro’a i te mau ta’ata i ha’amaita’ihia ’e i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia i te vāhi tei fa’a’itehia i roto i te 38.9.4.

E tu’u-ato’a-hia te hō’ē patereareha i ni’a i te ti’ara’a ’aita i ni’a i te tōro’a mai te mea e reva ’oia nō te tāvini i te hō’ē misiōni, e ma’iri ’oia nō te tahi atu tumu, e fa’anu’u ’oia i te tahi atu titi ’aore rā ’ua ha’amanahia ’ia pi’ihia ’oia i te hō’ē ti’ara’a fa’aterera’a i roto i te ’Ēkālesia (hi’o 38.9.7 ’e te 38.9.8). I terā vaira’a, e fa’aara atu te peresideni titi i te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti nā roto i te fa’anahora’a nō te mau ti’a fa’atere ’e te mau pāpa’i parau ’e e pe’e ’oia i te mau arata’ira’a i roto i te paratarafa i ni’a mai. E’ita te hō’ē patereareha e fa’aho’ihia i ni’a i te tōro’a i te fa’aotira’a iho ā ’oia i tāna tau misiōni ’aore rā tāna mau ’ohipa ’ē i roto i te ’Ēkālesia (hi’o 38.9.6).

Nō te patereareha tei tu’uhia i ni’a i te ti’ara’a ’aita i ni’a i te tōro’a, e nehenehe tāna e tāmau i te hōro’a i te ha’amaita’ira’a patereareha i tōna hua’ai (tāna mau tamari’i, te mo’otua ’e te hina) mai te mea e mana’o te peresideni titi ē, e ti’a iāna ia nā reira. E hi’opo’a te peresideni titi i teie mau ha’amaita’ira’a ma te ha’apāpū ato’a e hāpono-’oi’oi-hia te reira i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia mai tei fa’a’itehia i roto i te 38.9.4.

38.9.6

Fa’aho’i i te hō’ē patereareha i ni’a i te tōro’a

Nō te fa’aho’i i te hō’ē patereareha i ni’a i te tōro’a, e uiui māite te peresideni titi iāna ’e e fa’atae ’oia i te hō’ē parau pāpa’i i te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti nā roto i te fa’anahora’a nō te mau ti’a fa’atere ’e te mau pāpa’i parau. Mai te mea e fāri’ihia te anira’a, e tu’uhia te i’oa o te paterearaha nō te pāturura’a i roto i te tuha’a purera’a rahi o te ’āmuira’a titi nō muri iho ’aore rā i roto i te tahi atu rurura’a rahi a te autahu’ara’a o te titi. I te pāturura’ahia ’oia, e fa’ata’ahia ’oia nō te tāvini i roto i terā titi.

38.9.7

Te mau patereareha e fa’anu’u i te tahi atu titi

’Ia fa’anu’u te hō’ē patereareha i roto i te tahi atu titi, e tu’uhia ’oia i ni’a i te ti’ara’a ’aita i ni’a i te tōro’a. E tāniuniu ’oia i te peresideni o te titi ’āpī nō te fa’aara iāna ē, tei reira ’oia i teienei. Mai te mea e hina’aro te peresideni titi i te fa’a’ohipa iāna ’ei patereareha nō te titi ’āpī, e tāniuniu ’oia i te peresideni titi tahito o te patereareha nō te ha’apāpū i te ti’amā o te patereareha ’e tāna tāvinira’a nā mua atu. ’Ei reira, e pe’e te peresideni titi ’āpī i te terera’a ’ohipa i roto i te 38.9.6.

Mai te mea e fa’aoti te peresideni ’eiaha e tu’u i te i’oa o te patereareha nō te tāvini i roto i tāna titi, e vai noa te patereareha i ni’a i te ti’ara’a ’aita i ni’a i te tōro’a mai tei fa’a’itehia i roto i te 38.9.5.

38.9.8

Te mau patereareha e pi’ihia i te tahi atu ti’ara’a i roto i te ’Ēkālesia

E’ita e nehenehe e pi’i i te hō’ē patereareha i ni’a i te ti’ara’a fa’aterera’a i roto i te ’Ēkālesia mai te ’episekōpo, te melo ’āpo’ora’a teitei ’aore rā te peresideni titi maori rā e ha’amana nā mua te Peresidenira’a Mātāmua ’e te pupu nō te Tino ’Ahuru ma Piti i te reira pi’ira’a. ’E mai te mea e fāri’ihia, e tu’uhia te patereareha i ni’a i te ti’ara’a ’aita i ni’a i te tōro’a mai tei fa’a’itehia i roto i te 38.9.5.

38.9.9

Te huru ’ōmo’e o te mau ha’amaita’ira’a patereareha

Nō te pāruru i te huru ’ōmo’e o te mau ha’amaita’ira’a patereareha, e ha’apāpū te peresideni titi ē, i muri iho te patereareha hōro’ara’a i te ’api parau i te ta’ata ’e ’ua fa’atae ato’a i te reira i te pū fa’atere o te ’Ēkālesia, ’e ’ua noa’a mai te ha’apāpūra’a ē ’ua tae atu te reira, e tūmā ’oia ’e e fa’a’ore ’oia i te mau haruharura’a ato’a, tei ni’a i te rorouira ’e te pāpie. ’Oia ho’i te mau mea i patapatahia i ni’a i te rorouira ’e terā i ni’a i te mau mātini ’āfa’ifa’i.

Mai te mea e hōro’ahia te mātini rorouira a te patereareha i te tahi atu ta’ata, nō te ho’o ānei ’aore rā nō te tātara hu’ahu’a, ’aore rā nō te tahi atu fa’a’ohipara’a, e hi’o maita’i te patereareha ē, e’ita e noa’a fa’ahou mai te mau ha’amaita’ira’a i tūmāhia nā roto i te tahi atu mau rāve’a. E nehenehe te reira e ravehia nā roto i te tūmāra’a i te papa putura’a rorouira (formater) ’aore rā nā roto i te fa’aterera’a i te hō’ē mauiha’a tūmā e fa’a’ore i te mau rāve’a e noa’a fa’ahou mai te reira.

38.10

Te mau fa’ehau ’e te ’ohipa a te ’ōmōniē

E tauturu te mau peresideni titi ’e te mau ’episekōpo i te fa’afāna’ora’a i te mau melo i te ’āua fa’ehau i te ha’amaita’ira’a nō te haerera’a i te ’Ēkālesia. Mai tei vauvauhia i roto i teie pene, te fa’anahora’a a te ’Ēkālesia nō ni’a i te mau fa’ehau ’e te ’ohipa a te ’ōmōniē, ’o teie ïa :

• Te pāturura’a a te mau titi ’e te mau pāroita.

• Te ha’amāramaramara’a nō te mau melo e haere i te ’āua fa’ehau.

• Te fa’anahora’a i te mau pāroita, te mau ’āma’a ’aore rā te mau pupu nō te fa’ehau.

• Te ha’amanara’a ’e te turura’a i te mau ’ōmōniē feiā mo’a.

• Te ’ō’omora’a i te ’ahu roto hiero (garment) i te ’āua fa’ehau

• Te tauturu a te mau misiōnare fa’aipoipo tei tonohia i te tahi mau ’āua fa’ehau.

38.10.1

Te fa’aterera’a o te titi nō te mau ’ohipa ’e te fa’ehau

Mai te mea e ’āua fa’ehau, ’aore rā e mau melo i te ’āua fa’ehau i roto i te hō’ē titi, tei te peresidenira’a titi te mau hōpoi’a i vauvauhia i roto i teie tuha’a. Mai te mea tei roto te reira ’āua fa’ehau i te hō’ē misiōni ’eiaha te hō’ē titi, nā te peresideni misiōni e ha’apa’o i te reira mau hōpoi’a.

E ha’apa’o te hō’ē melo nō te peresidenira’a titi i te ha’amāramaramara’a fa’aineinera’a nō te ’āua fa’ehau i roto i te titi. E ha’apāpū ’oia ē, e ravehia te reira nō te mau melo ato’a e haere i te ’āua fa’ehau. E nehenehe te pāpa’i parau fa’atere o te titi e fa’aau i te ’ohipa nō te reira ha’amāramaramara’a.

Mai te mea e fa’atupuhia te mau purera’a a te ’Ēkālesia i te ’āua fa’ehau, e fa’anaho te peresideni titi tei reira te ’āua fa’ehau i te hō’ē pāroita, te hō’ē ’āma’a ’aore rā te hō’ē pupu nō te fa’ehau, nō te mau rave ’ohipa o te ’āua fa’ehau ’e tō rātou ’utuāfare (hi’o 38.10.4). Nō teie mau ’āmuira’a tāta’itahi, e pi’i te peresideni titi ’e e fa’ata’a ’e e hi’o ’oia i te hō’ē ’episekōpora’a (i te taime e parau fa’ati’a nā te Peresidenira’a Mātāmua) ’aore rā te hō’ē peresidenira’a ’āma’a ’aore rā te hō’ē tīa’i pupu nō te fa’ehau ’e tōna nā tauturu. E hōro’a te peresideni titi i te mau ha’amāramaramara’a nō teie feiā fa’atere i te Piha ’ohipa a te ’Ēkālesia e ha’apa’o i te mau fa’ehau ’e te mau ’ōmōniē. E nehenehe ’oia e fa’ata’a i te hō’ē pāroita nō te turu i te mau pupu fa’ehau tāta’itahi.

I te mau vāhi ’ua ha’amauhia te hō’ē ’aore rā e rave rahi ’āmuira’a nā te ’Ēkālesia nō te mau rave ’ohipa o te ’āua fa’ehau, e fa’aau te peresideni titi i te Piha ’ohipa a te ’Ēkālesia e ha’apa’o i te mau fa’ehau ’e te mau ’ōmōniē nō te hōro’a i te ’episekōpo tāta’itahi, te peresideni ’āma’a tāta’itahi ’aore rā i te tīa’i pupu tāta’itahi i te hō’ē rata tonora’a. E fa’ata’a taua rata ra i tāna mau hōpoi’a ma te ha’amana iāna nō te peresideni i ni’a i te ’āmuira’a ’e nō te fa’atere i te mau rurura’a. E hōro’ahia te hōho’a nō taua rata ra i te ’ōmōniē o te ’āua fa’ehau.

E fa’aau te hō’ē melo nō te peresidenira’a titi i te ’ohipa ’e te ’ōmōniē rahi nō te ’āua fa’ehau tāta’itahi i roto i te titi. E ha’apāpū ’oia ē, tē nā reira ato’a nei te mau ’episekōpo nō te mau pāroita tē vai ra te hō’ē ’āua fa’ehau i reira. E fa’aara teie nau feiā fa’atere i te ’ōmōniē nō ni’a i te mau hora purera’a o te pāroita, te vāhi ’e te ta’ata e tāniuniu, ’ia ti’a i te ’ōmōniē ’ia hōro’a i te reira i te mau melo i te ’āua fa’ehau.

E rave te peresideni titi i te hō’ē uiuira’a matahiti ’e te ’ōmōniē tāta’itahi o te ’Ēkālesia e ora ra i roto i tōna titi. Te fā nō teie uiuira’a, nō te hi’ora’a ïa i te maita’i o te ’ōmōniē ’e tōna ti’amā nō te tāvini. E uiui ta’a ’ē ato’a te peresideni titi i te hoa fa’aipoipo o te ’ōmōniē, hō’ē taime i te matahiti.

E mea ti’a i te mau ’ōmōniē feiā mo’a ’e tō rātou hoa fa’aipoipo ’ia fāna’o i te mau pi’ira’a i roto i te pāroita ’aore rā te titi. E nehenehe te hō’ē ’ōmōniē o te ’Ēkālesia, tei mau i te Autahu’ara’a a Melehizedeka ’ia tāvini i roto i te mau pi’ira’a fa’aterera’a, mai te ’āpo’ora’a teitei ’aore rā te peresidenira’a i ni’a i te hō’ē pāroita, hō’ē ’āma’a ’aore rā hō’ē pupu nō te fa’ehau, inaha ’aita teie pi’ira’a e tito i te mau hōpoi’a i te ’āua fa’ehau. Terā rā, ’eiaha te mau ’ōmōniē ’ia pi’ihia i ni’a i te mau ti’ara’a poro ’evanelia.

E nehenehe te peresideni titi e ani i te hō’ē ’ōmōniē ’ia haere mai i te mau rurura’a ’āpo’ora’a titi nō te ’āfa’i mai i te parau fa’a’ite nō ni’a i te mau ’ohipa a te mau ’āmuira’a a te ’Ēkālesia ’e te mau fa’aitoitora’a i te ’āua fa’ehau. E nehenehe ato’a te ’ōmōniē e tāvini ’ei hono i roto i te feiā fa’atere o te ’āua fa’ehau ’e te peresideni titi. E nehenehe ato’a te mau ’ōmōniē e tauturu i te peresideni titi ’ia ’ite mai i te mau melo i te ’āua fa’ehau nō te pi’i ’ei fa’atere pupu nō te mau melo o te ’āua fa’ehau, ’e e nehenehe ato’a rātou e tauturu i te ’ohipa fa’aitoitora’a i te mau melo paruparu i te ’āua fa’ehau.

E tītau te ’āua fa’ehau i te ’ōmōniē ’ia ha’apa’o i te parau nō te fa’aterera’a i te mau purera’a ato’a e ravehia i te ’āua fa’ehau. Mai te mea e ’ōmōniē nō te ’Ēkālesia i te ’āua fa’ehau, tōna tanora’a, e fa’aue te ’āua fa’ehau i te ’ōmōniē ’ia ha’apa’o i te parau o te ’āmuira’a a te ’Ēkālesia e ruru i reira. Mai te mea ’aita te ’ōmōniē i pi’ihia ’ei ’episekōpo ’aore rā ’ei peresideni ’āma’a ’aore rā ’ei tīa’i pupu fa’ehau, ’aita ’oia e peresideni i te mau purera’a ha’amorira’a, e ti’a rā ’oia i reira ’e e ’āmui atu ’oia i te reira.

38.10.2

Te fa’aterera’a o te pāroita nō te mau ’ohipa ’e te fa’ehau

E uiui te hō’ē melo nō te ’episekōpora’a i te mau melo o te pāroita hou rātou ’a reva ai nō te ’āua fa’ehau. E ha’apāpū ’oia ē e fāna’o rātou i te haere i te ha’amāramaramara’a fa’aineinera’a nō te ’āua fa’ehau.

’Ia haere te hō’ē melo i te ’āua fa’ehau ’aore rā ’ia fa’anu’uhia ’oia i te tahi atu vāhi ’āpī, e tauturu te hō’ē melo nō te ’episekōpora’a iāna ’ia ’ite ’o vai te ’āmuira’a a te ’Ēkālesia piri a’e i tōna ’āua fa’ehau ’āpī. E noa’a te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te mau hora purera’a ’e te mau vāhi purera’a nō te mau purera’a a te ’Ēkālesia i te mau ’āua fa’ehau i ni’a ia « Find a Meetinghouse or Ward [Hi’o mai i te hō’ē fare purera’a ’aore rā te hō’ē pāroita] » ’aore rā i te piha ’ohipa a te ’Ēkālesia e ha’apa’o i te mau fa’ehau ’e te mau ’ōmōniē.

E tāpe’a-noa-hia te parau melora’a o te hō’ē melo e haere i te ’āua fa’ehau e te pāroita tumu ē tae roa atu e tonohia taua melo ra i tōna ’āua fa’ehau mau. ’Eiaha e hāpono i tā rātou parau melora’a i te mau ’āmuira’a o te ’Ēkālesia i te mau ’āua fa’ehau e rave i te mau ha’api’ipi’ira’a mātāmua ’e te ha’apa’ari.

E pāpa’i pinepine te feiā fa’atere autahu’ara’a nō te pāroita tumu i te rata i te melo tāta’itahi o te pāroita i te ’āua fa’ehau. E fa’aitoito ato’a te feiā fa’atere i te mau ’utuāfare ’ia ha’apāpū ē tē fāri’i ra tō rātou melo i te ’āua fa’ehau i te Ensign ’aore rā te Liahona. Tē vai ato’a ra te Church News nō te feiā e tai’o i te reo peretāne.

Tei te ’episekōpo tāta’itahi te ha’apa’ora’a i te mau melo o te ’Ēkālesia i te ’āua fa’ehau i roto i te mau ’ōti’a o tāna pāroita. E fa’aau ’oia i te ’ohipa ’e te ’ōmōniē rahi o te ’āua fa’ehau (hi’o 38.10.1).

38.10.3

Ha’amāramaramara’a fa’aineinera’a nō te ’āua fa’ehau

I te Ha’amāramaramara’a fa’aineinera’a nō te ’āua fa’ehau, e ha’api’i te mau melo e haere i te ’āua fa’ehau e aha te fa’anahora’a a te ’Ēkālesia nō te mau purera’a ’e te mau ’ohipa ri’i i te ’āua fa’ehau. E nehenehe teie ha’amāramaramara’a e ravehia i roto i te titi ’aore rā te pāroita. E pi’i te hō’ē melo nō te peresidenira’a titi ’aore rā nō te ’episekōpora’a i te hō’ē ’orometua, te mea au a’e, e ta’ata tei oti noa i tāna tau fa’ehau, nō te fa’atere i te ha’amāramaramara’a.

Nō te ha’amāramaramara’a, e nehenehe e māta’ita’i i te mau video mai te Serving Your Country [Tāvini i tō ’outou fenua] ’e Let Not Your Heart Be Troubled [’Eiaha e taiā tō ’ā’au]. E fāri’i te melo i te pu’era’a pāpa’ira’a mo’a nō te fa’ehau, te hō’ē tāreta i’oa melo nō te ’Ēkālesia ’e tae noa atu i te buka iti Tāvini i tō ’outou fenua. Mai te mea ’aita te hō’ē melo i fāri’i i teie ha’amāramaramara’a hou ’a tāpae ai i te ha’api’ipi’ira’a tumu, nā te ’episekōpo, te peresideni ’āma’a ’aore rā te tīa’i pupu fa’ehau e ti’a’au iāna i te ha’api’ipi’ira’a e hōro’a atu iāna i muri noa iho i tōna taera’a i reira.

38.10.4

Te mau ’āmuira’a a te ’Ēkālesia nō te mau melo i te ’āua fa’ehau

Te tanora’a, e haere te mau melo o te ’āua fa’ehau i roto i te mau pāroita ’e te mau ’āma’a fātata i tō rātou ’āua fa’ehau. Mai te mea rā e ’itehia te mau mea i muri nei, e nehenehe te peresideni titi ’aore rā misiōni e fa’anaho i te hō’ē pāroita, te hō’ē ’āma’a ’aore rā te hō’ē pupu fa’ehau nō te mau rave ’ohipa o te ’āua fa’ehau ’e tō rātou ’utuāfare :

• ’Aita e ’āmuira’a nā te ’Ēkālesia tei fa’anahohia i te hō’ē ātea tano i te ’āua fa’ehau tei reira te mau melo o te ’Ēkālesia.

• Tei te hō’ē fenua teie mau rave ’ohipa ’āua fa’ehau ’aita rātou e ta’a i te reo o te pāroita ’e te ’āma’a i reira.

• ’Aita tā te mau rave ’ohipa i te ’āua fa’ehau e nehenehe e haere i rāpae i te ’āua fa’ehau nō te mau tītaura’a ha’api’ipi’ira’a ’aore rā nō te tahi atu mau ’ōpanira’a.

• ’Ua fa’ahaerehia ’aore rā e fa’ahaerehia te pupu fa’ehau tei reira te mau melo o te ’Ēkālesia i te hō’ē vāhi ’aita te ’Ēkālesia i fa’anahohia, te hō’ē vāhi ’aita e ’āmuira’a a te ’Ēkālesia i reira e nehenehe e fāri’i ia rātou nō te reo ’aore rā e’ita iho ā e nehenehe e haere i te mau purera’a i reira.

• Tei roto teie mau melo i te pupu fa’aherehere ’e e haere rātou i te mau ha’api’ipi’ira’a hope’a hepetoma ’aore rā i te mau ’ohipa ha’api’ipi’ira’a matahiti.

E ha’amauhia te mau pāroita ’e te mau ’āma’a i te mau ’āua fa’ehau ma te fa’a’ohipa i te arata’ira’a i vauvauhia i roto i te pene 37.

Te tanora’a, e ha’amauhia te hō’ē pāroita ’aore rā te hō’ē ’āma’a, ’eiaha te hō’ē pupu fa’ehau, mai te mea nō te turu i te mau melo i te fa’ehau ’e tō rātou ’utuāfare. E nehenehe ato’a e ha’amau i te hō’ē pāroita ’aore rā te hō’ē ’āma’a nō te mau melo i te fa’ehau ’aita tō rātou ’utuāfare, mai te mea tē vai nei te hina’aro tau roa e fa’afāna’o i te mau purera’a a te ’Ēkālesia ’e te mau fa’anahora’a i teie mau melo e haere ra i te mau ha’api’ipi’ira’a tumu ’aore rā i te mau ha’api’ipi’ira’a ha’apa’ari, ’aore rā ’ia fa’arevahia rātou i te hō’ē vāhi ātea. Te tanora’a, ’aita te ’āua fa’ehau e fa’ati’a i te mau melo o te ’Ēkālesia ’aita tā rātou ’ohipa ’e te ’āua fa’ehau, ’ia ō i roto i te hō’ē pāroita ’aore rā te hō’ē ’āma’a i te hō’ē ’āua fa’ehau.

Mai te mea ’aita e tano e ha’amau i te hō’ē pāroita ’aore rā te hō’ē ’āma’a i te ’āua fa’ehau, e nehenehe te peresideni titi ’aore rā misiōni e ha’amau i te hō’ē pupu fa’ehau. Te hō’ē pupu fa’ehau, ’o te hō’ē ’āmuira’a ïa a te ’Ēkālesia e fa’atupu i te mau rurura’a ’e ’o tē ha’apa’o i te mau melo. ’Aita rā tā te tīa’i pupu e tāviri autahu’ara’a, nō reira ’aita ’oia e fa’ati’ahia ’ia fāri’i i te mau tuha’a ’ahuru ’e te mau ō, ’aita ’oia e hōro’a i te parau a’o i te mau melo nō ni’a i te mau hara teimaha, te ’ōpanira’a ti’ara’a melo ’aore rā te tahi atu hōpoi’a e tītauhia te mau tāviri. Nō te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te mau pupu fa’ehau, ’a paraparau i te Piha ’ohipa a te ’Ēkālesia e ha’apa’o i te mau fa’ehau ’e te mau ’ōmōniē ’aore rā haere i ni’a ia military.ChurchofJesusChrist.org.

E nehenehe te feiā fa’atere nō te mau pupu fa’ehau i te mau vāhi mo’emo’e e fāri’i i te mau tauiha’a ’e te mau mātēria a te ’Ēkālesia nā roto i te niuniura’a i te Piha ’ohipa a te ’Ēkālesia e ha’apa’o i te mau fa’ehau ’e te mau ’ōmōniē.

Tei te huru te mau hina’aro o te mau melo i te ’āua fa’ehau, e nehenehe e fa’aiti noa i te huru ’e te rahi o te mau fa’anahora’a a te ’Ēkālesia i roto i te hō’ē pāroita, te hō’ē ’āma’a ’aore rā te hō’ē pupu fa’ehau e ruru i roto i te ’āua fa’ehau.

’Ia ha’amauhia te hō’ē ’āmuira’a a te ’Ēkālesia i roto i te hō’ē ’āua fa’ehau, e mea tītauhia te fa’aaura’a ’e te ’ōmōniē rahi o te ’āua fa’ehau nō te mau hora rurura’a ’e te mau fare a te ’āua fa’ehau. Mai te mea ’aita e ’ōmōniē i te ’āua fa’ehau, e paraparau te peresideni titi i te fa’atere rahi o te ’āua fa’ehau.

38.10.5

Te feiā fa’atere pupu i te mau vāhi mo’emo’e ’e te mau vāhi tama’i

Te tanora’a, nā te mau peresideni titi ’e te mau peresideni misiōni e pi’i ’e e fa’ata’a i te feiā fa’atere pupu fa’ehau, e’ita paha ïa e noa’a i te rave i te reira i te mau vāhi mo’emo’e ’e te mau vāhi tama’i. Nō te mea ’aita e hōro’ahia te mau tāviri autahu’ara’a nō te pi’ira’a tīa’i pupu, e nehenehe ’oia e fa’auehia ma te ’ore e fa’ata’a iāna. E nehenehe te ti’a autahu’ara’a e ti’a’au i te hō’ē vāhi e tono i te hō’ē taea’e tei mau i te Autahu’ara’a a Melehizedeka nō te tāvini ’ei tīa’i pupu i muri iho i te ha’apāpūra’a i tōna ti’amā i pīha’i iho i tōna ’episekōpo ’e tōna peresideni titi. Mai te mea tē vai ra te hō’ē ’ōmōniē o te ’Ēkālesia, e nehenehe te ti’a autahu’ara’a e fa’ati’a iāna ’ia pi’i ’e ’ia fa’ata’a i te hō’ē tīa’i pupu.

Mai te mea e nu’u fa’ehau tei reva i te hō’ē vāhi ātea roa i te mau melo o te ’Ēkālesia, e nehenehe ’oia e fāri’i i te parau fa’ati’a a tōna ’episekōpo ’ia fa’atere ’e ’ia rave i te ’ōro’a mai te peu e tahu’a ’oia i roto i te Autahu’ara’a a Aarona ’aore rā tē mau nei ’oia i te Autahu’ara’a a Melehizedeka. Mai te mea ’ua hau atu i te hō’ē melo i te vāhi i revahia te nu’u fa’ehau, e pi’ihia te hō’ē tīa’i pupu fa’ehau nō te fa’atere i te mau purera’a ’e te ’ōro’a.

’Ia pi’i-ana’e-hia te hō’ē tīa’i pupu, e fa’aarahia te Piha ’ohipa a te ’Ēkālesia e ha’apa’o i te mau fa’ehau ’e te mau ’ōmōniē. E hāponohia te hō’ē rata tonora’a iāna. E tītau te fa’aterera’a fa’ehau i teie rata hou e ti’a ai i te tīa’i pupu e fa’atere i te mau purera’a a te ’Ēkālesia.

38.10.6

Te tāvinira’a misiōnare ’e te tītaura’a e haere i te tau fa’ehau

I te mau fenua e mea tītauhia ’ia haere i tāna tau fa’ehau, e mea tītauhia ’ia feruri te mau peresideni titi ’e te mau ’episekōpo i teie mau ture e topa i ni’a i te mau ta’ata e hina’aro e haere i tā rātou misiōni. I te Fenua Marite, te ta’ata e haere i tāna tau fa’ehau nā mua a’e i tāna tāvinira’a misiōni, e mea tītauhia ’ia fa’aoti roa ’oia i tāna tau fa’ehau hou ’a tāvini ai i te hō’ē misiōni. Nō rātou i roto i te pupu fa’aherehere, e nehenehe tā rātou e tāvini i te hō’ē misiōni i muri iho i te fa’aotira’a i tā rātou ha’api’ipi’ira’a tumu ’aore rā te ha’api’ipi’ira’a ha’apa’ari. Nō te tahi atu ā ha’amāramaramara’a, e nehenehe te feiā fa’atere e paraparau i te Piha ’ohipa a te ’Ēkālesia e ha’apa’o i te mau fa’ehau ’e te mau ’ōmōniē.

38.10.7

Te mau ’ōmōniē a te ’Ēkālesia

’O te Piha ’ohipa a te ’Ēkālesia e ha’apa’o i te mau fa’ehau ’e te mau ’ōmōniē te pū nō te parau ha’amana nō te mau ’ōmōniē tāne ’e vahine e tāvini ra i roto i te mau fa’anahora’a rau a te fa’aterera’a hau ’e terā e ’ere nā te fa’aterera’a hau. Teie mau fa’anahora’a, ’o te nu’u fa’ehau ïa, te mau fare ma’i, te mau fare utuutura’a, te mau fare ’āuri, te mau pū tāpe’ara’a, te mau mūto’i ’e te mau tūpohe auahi, te mau tīa’i ’ōti’a, te mau fa’anahora’a tīvira ’e te fa’ehau tahito, te mau fare ha’api’ira’a tuatoru, tuha’a mātāmua ’e te piti. Nā te fa’anahora’a tāta’itahi e ha’amau i tāna mau tītaura’a i te pae nō te fāito ha’api’ira’a ’e te tāvinira’a o te mau ’ōmōniē, nō te rahira’a rā o rātou, e tītau mai rātou i te ha’amanara’a a te ’Ēkālesia hou te ta’ata e tāvini ai ’ei ’ōmōniē.

E tāvini te mau ’ōmōniē melo i te mau ta’ata nō te mau ha’apa’ora’a fa’aro’o ato’a, nā reira ato’a te feiā mo’a. E ha’apāpū rātou ē, e ti’amāra’a pae fa’aro’o tō te mau ta’ata ’e e tauturu rātou ’aore rā e tauturu rātou i te mau hina’aro pae fa’aro’o o te ta’ata tā rātou e tāvini nei.

Te rahi ’e te huru tāvinira’a a te ’ōmōniē, tei te huru ïa tō rātou vaira’a. ’Ei hi’ora’a, e fa’ati’ahia te mau ’ōmōniē i te fa’ehau ’ia :

• Fa’atere i te mau purera’a nō te feiā keresetiano noa atu ā te ha’apa’ora’a.

• Fa’atere i te mau fa’aipoipora’a tīvira.

• Tauturu i te mau tōmānā ’e te mau parau fa’aara ta’ata pohe.

• Fa’atere i te mau purera’a hunara’a ta’ata pohe ’e te mau purera’a ha’amana’ora’a.

• Hōro’a i te parau tauturu i te feiā heva.

• Fa’atere i te mau ha’api’ipi’ira’a ārai ’ōnohi.

• Fa’afāna’o i te aupuru pae vārua ’e te parau fa’aa’o i te mau fa’ehau ’e tō rātou ’utuāfare.

Nō te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te mau ’ōmōniē a te ’Ēkālesia e rave i te mau fa’aipoipora’a tīvira, hi’o 38.3.

E nehenehe te mau ’ōmōniē e tauturu i te mau melo o te ’Ēkālesia i roto i tā rātou tātarahapara’a, i raro a’e i te fa’aterera’a a tō rātou feiā fa’atere autahu’ara’a. Terā rā, e mea tītauhia rā ’ia fa’atītī’aifaro te mau melo i te mau ’ōfatira’a ture teimaha ’e tō rātou ’episekōpo ’aore rā te peresideni titi.

E nehenehe te mau ’ōmōniē o te ’āua fa’ehau i te vāhi tama’i ’aore rā i te vāhi mo’emo’e e rave i te tahi atu ā mau hōpoi’a i raro a’e i te fa’aterera’a a tō rātou feiā fa’atere o te ’Ēkālesia. ’Ei hi’ora’a, e nehenehe te mau ’ōmōniē tei mau i te Autahu’ara’a a Melehizedeka e pi’i ’e e fa’ata’a i te mau tīa’i pupu fa’ehau. Mai te mea ’ua fa’ati’ahia e feiā fa’atere o te ’Ēkālesia, e nehenehe ato’a rātou e uiui i te melo i te ’āua fa’ehau nō te bāpetizora’a, te ha’amaura’a ’e te fa’atōro’ara’a i te Autahu’ara’a a Aarona ’aore rā Melehizedeka mai te mea ’aita te reira vāhi e roa’ahia i te mau misiōnare rave tāmau ’aore rā i te ’episekōpo o taua fa’ehau ra ’aore rā tōna peresideni titi, ’ia haere atu.

Mai te mea, nō tā rātou mau hōpoi’a, e’ita e noa’a i te mau ’ōmōniē ’ia haere i tā rātou ’iho mau rurura’a pāroita, e tītau ’oia i te parau fa’ati’a a tōna peresideni titi nō te haere i te mau purera’a a te ’Ēkālesia i te tahi atu pāroita.

38.10.8

Te ’ō’omora’a i te ’ahu roto hiero i te ’āua fa’ehau

Mai te mea ’ua fāri’i te mau fa’ehau i tō rātou ’ōro’a hiero, e hi’o maita’i te mau ’episekōpo ē, ’ua māramarama rātou i te mau arata’ira’a i muri nei.

Mai te mea e nehenehe, e ’ō’omo te mau melo i te fa’ehau tei fāri’i i te ’ōro’a hiero i tō rātou ’ahu roto hiero (garment) mai te tahi atu mau melo. E hi’o rā te mau melo ē, ’eiaha e fa’a’ite noa i te ’ahu roto hiero (garment) i mua i te mata o te feiā ’aita i māramarama i te reira aura’a o te reira. Mai te mea e’ita e nehenehe e ’ape i te reira, e tītau te mau melo i te arata’ira’a a te Vārua nō te hi’o māite i te ’ohipa e rave ma te ’ōmo’e ’e te pa’ari. Penei a’e e mea maita’i a’e ’ia ha’apae i te ’ahu roto hiero nō te hō’ē taime ri’i ’a ’ō’omo fa’ahou ai i te taime tano. Terā rā, e ’ere te ha’afifira’a te tumu tano noa nō te ha’apae i te ’ahu roto hiero i te hiti.

Mai te mea nō te mau ture fa’ehau e’ita te hō’ē melo e nehenehe e ’ō’omo i te ’ahu roto hiero, ’aita te ti’ara’a o te melo i taui, mai te mea e mea ti’amā noa ’oia. Mai te mea e’ita e nehenehe i te mau melo i te fa’ehau e ’ō’omo i te ’ahu roto hiero (garment) nō te mau ture fa’ehau ’aore rā nō te tahi atu tumu e ’ere nā rātou, e faufa’a ta’a ’ē nō rātou, e ti’ara’a ho’i ’e e hōpoi’a ’ia ’ō’omo fa’ahou ā i te reira i te taime tano.

E paraparau te mau melo i te ’āua fa’ehau i tō rātou fa’aterera’a e aha te mau tītaura’a ta’a ’ē nō ni’a i te mau ’ahu roto, mai te huru ’ū ’aore rā te fatafata ’arapo’a. E nehenehe e noa’a mai te ’ahu roto hiero (garment) ta’a ’ē e tano i te mau tītaura’a a te ’Ēkālesia ’e a te Nu’u nō Marite ’e te Nu’u reva, nā roto i te piha ’ohipa ’ōperera’a a te ’Ēkālesia. E piti tuha’a nō teie ’ahu hiero, e ’ū pa’atoa ri’i ’e e fatafata ’arapo’a ’ōrapa. E ’ō’omohia te reira ’e te ’ahu huna ’arora’a, ’ia tītau te mau ture fa’ehau i te reira. Nō te mea e tuha’a te piriaro nō te ’ahu fa’ehau, ’ua pēnihia te mau tāpa’o i roto ’eiaha te reira ’ia ’itehia mai te mea e ’ō’omohia te piriaro ’e ’aita te ’ahu huna.

Mai te mea e tītau te tau fa’ehau i te tahi atu ’ū piriaro pa’atoa ri’i, e nehenehe e ho’o mai i te mau piriaro tei ha’amanahia e te fa’aterera’a fa’ehau ’ei reira e hāpono atu ai i te Beehive Clothing nō te tu’u i te mau tāpa’o. E nehenehe e ’ō’omohia te ’ahu roto hiero ’ū ’uo’uo ’aore rā pa’atoa ri’i ’e te ni’a ta’a ’ē nō taua pupu fa’ehau ra.

Tē vai nei te tahi mātēria ’ahu hāmani (synthétique) e piri i ni’a i te ’iri ’ia ’ō’omohia, ’o tē nehenehe e fa’atupu i te ataatara’a rahi nō te mau fa’ehau pairati iho ā ra ’e vetahi ato’a e nehenehe e ū i te auahi. Mai te reira ato’a te mātēria ’ahu nylon ’e te polyester. ’Ua fa’a’ite mai te mau ti’a fa’atere fa’ehau ē, e mea ataata ’ore a’e te ’ahu vavai ’ia ’ō’omohia. ’Ia ’ō’omohia te ’ahu 100% vavai i terā taime.

Nō te poro’i i te mau ’ahu hiero ta’a ’ē, e nehenehe te mau melo e niuniu i te piha ’ohipa ’ōperera’a ’aore rā e fa’a’ohipa i te ’api parau Uniform Garment Marking Order Form [Parau nō te poro’i i te tāpa’ora’a o te ’ahu roto hiero (garment)].

38.10.9

Te mau misiōnare fa’aipoipo

E pi’ihia te mau ta’ata fa’aipoipo tei fa’atuha’ahia mai roto i te ’āua fa’ehau ’ei misiōnare fa’aipoipo i te tahi mau ’āua fa’ehau nō te tauturu i te feiā fa’atere autahu’ara’a i roto i te ’ohipa fa’aitoitora’a melo paruparu ’e te tāpe’ara’a. E tauturu ato’a rātou i te ’utuāfare o te mau fa’ehau tei tonohia nō te hō’ē tau.

38.10.10

Te tahi atu mau ha’amāramaramara’a

Nō te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te parau melora’a o te mau melo i te fa’ehau, hi’o 33.6.8.

Nō te tahi ha’amāramaramara’a nō ni’a i te ha’amaita’ira’a patereareha nō te mau melo i te fa’ehau, hi’o 38.2.12.3.

Nō te tahi ha’amāramaramara’a nō ni’a i te fa’atōro’ara’a i te mau melo i te fa’ehau i te mau vāhi mo’emo’e, hi’o 38.2.5.4.

Nō te ha’amāramaramara’a nō ni’a i te hōro’ara’a i te mau parau fa’ati’a nō te hiero i te mau vāhi mo’emo’e, hi’o 26.2.3.

Mai te mea e uira’a tā te feiā fa’atere o te ’Ēkālesia nō ni’a i te ’ohipa ’e te mau fa’ehau, e nehenehe rātou e niuniu i te :

Military Relations Division

50 East North Temple Street, Room 2048

Salt Lake City, UT 84150-0020

Niuniu : 1-801-240-2286

Rata uira : [e-mail]