4.

Fa’aterera’a i roto i te ’Ēkālesia a Iesu Mesia

4.0

’Ōmuara’a

’Ua pi’ihia ’outou nā roto i te fa’aurura’a i roto i te mau tāvini ha’amanahia o te Fa’aora. ’Ei ta’ata fa’atere i roto i te ’Ēkālesia, tei ia ’outou te ha’amaita’ira’a i te tauturura’a i roto i te ’ohipa a te Metua i te ao ra « ’ia fa’atupu i te tāhuti ’ore ’e te ora mure ’ore o te ta’ata nei » (Mose 1:39). E rave ’outou i te reira nā roto i te fa’aitoitora’a i te mau melo ’ia rave i te ’ohipa nō te fa’aorara’a ’e te fa’ateiteira’a nō rātou iho, nō tō rātou ’utuāfare, ’e nō vetahi ’ē (hi’o pene 1). E ’itehia ia ’outou te ’oa’oa nā roto i te tāvinira’a i te mau tamari’i a te Atua.

4.1

Te fā nō te fa’aterera’a i roto i te ’Ēkālesia

E fa’aitoito te feiā fa’atere i te mau melo ’ia rave i te ’ohipa a te Atua nā roto i te rirora’a ’ei mau « pe’e mau… ia Iesu Mesia » (Moroni 7:48). Nō te rave i te reira, nā mua roa, e tūtava te feiā fa’atere ’ia riro ’ei mau pipi ha’apa’o maita’i nā te Fa’aora nā roto i te pe’era’a i tāna mau ha’api’ira’a ’e i tōna hi’ora’a maita’i (hi’o Luka 18:22). I muri iho e nehenehe rātou e tauturu ia vetahi ’ē ’ia ha’afātata atu i te Metua i te ao ra ’e ia Iesu Mesia. I roto i te ’ohipa nō te tauturura’a ia vetahi ’ē, e riro mai rātou ’ei mau pipi maita’i a’e (hi’o Mosia 18:26 ; Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 31:5).

Te rirora’a ’ei pipi ha’apa’o maita’i nō te tauturu ’ia vetahi ’ē ’ia riro mai ’ei mau pipi ha’apa’o maita’i, ’o te fā ïa i muri mai i te mau pi’ira’a ato’a i roto i te ’Ēkālesia. I roto i te pi’ira’a tāta’itahi tē vai ra te mau rāve’a nō te arata’i, nō te tāvini, ’e nō te ha’apūai ia vetahi ’ē.

4.2

Te mau parau tumu nō te fa’aterera’a i roto i te ’Ēkalesia

I roto i tāna tau ’ohipara’a i te fenua nei, ’ua ha’amau te Fa’aora i te hi’ora’a o te fa’aterera’a nō tāna ’Ēkālesia. Tāna tūtonura’a tumu tei ni’a iho ïa i te tāvinira’a i te Metua i te ao ra ’e te tauturura’a ia vetahi ’ē ’ia hāro’aro’a ’e ’ia ora i tāna ’evanelia (hi’o Ioane 5:30). ’Ua here ’oia i te feiā tāna i arata’i ’e ’ua fa’a’ite i te reira here nā roto i te tāvinira’a ia rātou (hi’o Ioane 13:3–5).

’Ua patu te Fa’aora i te aravihi o vetahi ’ē nā roto i te hōro’ara’a ia rātou i te hōpoi’a ’e te mau rāve’a ’ia tupu i te rahi (hi’o Mataio 10:5–8 ; Ioane 14:12). ’Ua fa’aitoito ’oia ’e ’ua fa’atītī’aifaro ma te māramarama ’e te here (hi’o Ioane 21:15–17).

’Ua parau te Fatu, « ’ia ha’api’i mai te mau ta’ata tāta’itahi i tāna iho ’ohipa, ’e ’ia rave ho’i i te ’ohipa i roto i te tōro’a tei fa’ata’ahia nōna, ma te itoito ato’a » (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 107:99). E au teie mau parau nō te feiā ato’a e fāri’i i te hōpoi’a ’ia tāvini ’e ’ia arata’i i roto i te ’Ēkālesia a te Fa’aora.

E ’imi i te heheura’a o te ta’ata iho nō te tauturu ia ’outou ’ia ha’api’i mai ’e ’ia rave fa’aoti i te mau ’ohipa o tō ’outou pi’ira’a. ’Ia tuatāpapa ’outou i te mau pāpa’ira’a mo’a, ’a ’imi i te mau parau tumu o te fa’aterera’a tā te Fa’aora i fa’a’ite ’e i ha’api’i. ’Ia fa’a’ohipa ’outou i te mau parau tumu i roto i teie pene, e tauturu ato’a te reira ’ia ’outou ’ia arata’i ma te maita’i atu ā i roto i te ’Ēkālesia a te Fa’aora

4.2.1

Fa’aineine i te pae vārua

’Ua fa’aineine Iesu iāna iho i te pae vārua nō tāna misiōni i te fenua nei (hi’o Mataio 4:1, nota i raro i te ’api b ’e te Mataio 4:2, nota i raro i te ’api c ; hi’o ato’a i te Mataio 14:23). E fa’aineine ato’a ’outou ia ’outou i te pae vārua nā roto i te ha’afātatara’a i te Metua i te ao ra nā roto i te pure, te tuatāpapara’a i te mau pāpa’ira’a mo’a, ’e te ha’apa’ora’a i tāna mau fa’auera’a. Te pe’era’a i tāna mau peropheta, e tauturu ato’a te reira ia ’outou ’ia fa’aineine i te pae vārua (hi’o Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 21:4–6).

’A ’imi i te fa’aurura’a nō te hāro’aro’a i te mau hina’aro o te feiā tā ’outou e arata’i, ’e nāhea ’ia rave i te ’ohipa tā te Atua i pi’i mai ia ’outou ’ia rave. Nā roto i tā ’outou mau tauto’ora’a nō te ha’afātata i te Fatu, e nehenehe ’outou e fāri’i i te arata’ira’a i roto i tō ’outou iho orara’a, tā ’outou mau hōpoi’a ’utuāfare, ’e tō ’outou pi’ira’a i roto i te ’Ēkālesia.

’Ua fafau ato’a mai te Fatu ’ia hōro’a mai i te mau hōro’a o te vārua i ni’a i te feiā e ’imi i te reira (hi’o Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 46:8). Mai te mea e ti’aoro ’outou i te Metua i te ao ra ma te ha’eha’a nō te fāri’i i te pūai ’e te mau hōro’a nō ’ō mai iāna ra, e fa’arahi ’oia i tō ’outou ’aravihi nō te arata’i ’e nō te fa’ateitei i te feiā tā ’outou e tāvini nei.

4.2.2

Aupuru i te tā’āto’ara’a o te mau tamari’i a te Atua

’Ua aupuru tino roa Iesu i te ta’ata, ma te fa’atoro i te rima nō te huti mai, ’e nō te ha’api’i ia rātou tei vai ’ōtahi, tē vai tīa’i ’ore noa, ’aore rā, tei mo’e. Nā roto i tāna mau parau ’e tāna mau ’ohipa, ’ua fa’a’ite ’oia i te ta’ata ē, ’ua here ’oia ia rātou. ’Ua ’ite ’oia i te nātura hanahana ’e te faufa’a mure ’ore o te ta’ata tāta’itahi.

’A here i te mau ta’ata tā ’outou e tāvini nei mai tā Iesu i rave. ’A pure « ma te pūai hope roa o te ’ā’au » ’ia ’ī ’outou i tōna here (Moroni 7:48). ’A ha’amau i te auhoara’a ti’a. ’A toro i te rima i te feiā e vai ’ōtahi ra, e hina’aro i te tāmāhanahana, ’aore rā, e mau hina’aro ta’a ’ē tō rātou. E ha’amaita’i tō ’outou here i tō rātou orara’a ’e e tauturu i te ta’ata ’ia hina’aro e haere mai i te Mesia ra.

’A tauturu i te ta’ata ’ia ha’apūai i tō rātou fa’aro’o i te Metua i te ao ra ’e ia Iesu Mesia. ’A tauturu ia rātou ’ia fa’aineine nō te rave i te mau fafaura’a ’ia fāri’i ana’e rātou i tō rātou ’ōro’a i muri nei. ’A fa’a’ara nō ni’a i te hara, ’e ’a fa’aitoito i te mau melo ’ia ha’apa’o i tā rātou mau fafaura’a ’e ’ia rave i te mau ha’amaita’ira’a o te tātarahapara’a. ’A tauturu ia rātou ’ia ’ite ē, e nehenehe rātou e ha’a nō te fa’atupu i tō rātou pūai hanahana, noa atu te mau tāmatara’a tā rātou e fa’aruru.

4.2.3

Ha’api’i i te ’evanelia a Iesu Mesia

E mau ’orometua ha’api’i te feiā fa’atere ato’a. ’A tūtava ’ia pe’e i te hi’ora’a o te Fa’aora ’ei ’orometua (hi’o pene 17 ; Te ha’api’ira’a mai tā te Fa’aora). Nā roto i tā ’outou mau parau ’e te mau ’ohipa, ’a ha’api’i i te parau ha’api’ira’a a Iesu Mesia ’e te mau parau tumu o tāna ’evanelia (hi’o 3 Nephi 11:32–33 ; Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 42:12–14). E fa’auru te ha’api’ira’a maita’i i te ta’ata ’ia ha’apūai i tō rātou autā’atira’a i te Atua ’e ’ia ora i te ’evanelia, ma te haere ti’a atu i te ora mure ’ore.

’A ha’api’i nā roto mai i te mau pāpa’ira’a mo’a ’e i te mau parau a te mau peropheta o te mau mahana hope’a nei (hi’o Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 52:9). ’A ha’amana’o ē, « ’ua riro te porora’a i te parau ’ei… mana i ni’a i te ’ā’au o te ta’ata… i tō te tahi mau mea ato’a » (Alama 31:5).

’A ’imi i te fa’aurura’a a te Vārua ’a fa’aineine ai ’outou nō te ha’api’i. E hōpoi mai te Vārua Maita’i i te parau mau i roto i te ’ā’au ’e te ferurira’a o te feiā tā ’outou e ha’api’i ra (hi’o 2 Nephi 33:1).

’A ha’api’i i te mau melo ’ia rave i te taime nō te tuatāpapa i te ’evanelia, te ta’ata hō’ē ’e te ’utuāfare.

Mai te mea tē arata’i ra ’outou i te hō’ē ’āmuira’a a te ’Ēkālesia, hō’ē pupu autahu’ara’a, ’aore rā, te tahi atu pupu, ’a ha’apāpū ē, e fa’aitoito te ha’api’ira’a ’e e tano ato’a i te pae ha’api’ira’a tumu.

4.2.4

E fa’atere i roto i te parauti’a

Te fa’aterera’a i roto i te ’Ēkālesia, tei roto ato’a ïa te parau o te hōpoi’a ’ia tauturu i te mau tamari’i a te Atua ’ia fa’aineine ’ia pārahi i mua i tōna aro. Te feiā e fa’atere, e tāvini rātou ’e e ha’api’i ma te maita’i, te marū, ’e te here mau, ma te pe’e i te hi’ora’a o Iesu Mesia (hi’o Ioane 13:13–15).

’Ua heheu mai te Fatu ē, « ’ia vai noa te mau peresideni, ’e ’aore rā te mau ti’a peresideni » i roto i tāna ’Ēkālesia (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 107:21). Nā te hō’ē ta’ata fa’atere e arata’i i te mau ’āmuira’a tāta’itahi, te pupu autahu’ara’a, ’e te tahi atu fa’anahonahora’a i roto i te ’Ēkālesia. E pi’ihia ’oia ’e e fa’ata’ahia nā te hō’ē tei mau i te mau tāviri autahu’ara’a ’aore rā, hō’ē o tāna i fa’ati’a. E tāvini te ta’ata fa’atere tāta’itahi i raro a’e i te arata’ira’a a te hō’ē ta’ata tei mau i te mau tāviri autahu’ara’a (hi’o 3.4.1). Nā teie huru fa’anahora’a e fa’ata’a māramarama maita’i i te mau rēni hōpoi’a ’e te ti’a’aura’a i roto i te ravera’a i te ’ohipa a te Fatu.

’Eiaha te hō’ē pi’ira’a ’aore rā, te hō’ē fa’auera’a ’ohipa nō te fa’atere, ’ia fa’ariro i te ta’ata e fāri’i i te reira ’ei ta’ata hau atu i te faufa’a ia vetahi ’ē.

Mai te mea ’ua pi’ihia ’outou ’aore rā, ’ua fa’auehia ’ia fa’atere, ’a pe’e i te ha’api’ira’a a te Fa’aora ē, « ’o tē hina’aro ’ia hau ’oia i roto ia ’outou na, ’ei tāvini ha’aha’a ’oia nō ’outou » (Mataio 20:27 ; hi’o ato’a te mau ’īrava 26–28). ’A paraparau ia vetahi ’ē, ’e ’a ’imi i te hō’ēra’a i roto i te ravera’a i te hina’aro o te Fatu (hi’o 4.2.5).

’Eiaha e tītau ’ia peresideni i roto i te hō’ē fa’anahora’a i roto i te ’Ēkālesia a te Fatu (hi’o Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 121:37). Terā rā, ’a tāvini ma te ha’eha’a ’e te ha’apa’o maita’i i roto i te ti’ara’a tei pi’ihia ’outou. ’A tūtava ’ia rave i te ’ohipa a te Fatu ma te mata rōtahi i ni’a i tōna hahanaha (hi’o Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 4:5).

4.2.5

Paraparau ’āmui ’e ’a patu i te hō’ēra’a

E arata’i te Fatu i te feiā fa’atere o tāna ’Ēkālesia ’ia paraparau ’āmui nō te fāri’i i te ’ite nō ’ō mai iāna ra (hi’o Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 107:27–31). E ha’apāpū ato’a ’oia i te tītaura’a ’ia hō’ē (hi’o Ioane 17:6–11, 20–23 ; 3 Nephi 11:28–30). ’Ua parau ’oia ē, « ’ia tāhō’ē ; ’e mai te mea ’aita ’outou e riro ’ei hō’ē ra e ’ere ïa ’outou nā’u nei » (Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 38:27).

I roto i te mau ’āpo’ora’a, e putuputu te feiā fa’atere i raro a’e i te arata’ira’a a te mau ti’a fa’atere peresideni nō te tāu’aparau i te mau rāve’a nō te tauturu i te mau ta’ata ’e te mau ’utuāfare. E ’imi rātou nā roto i te pure i te hina’aro o te Atua (hi’o Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 41:2–3). Ma te arata’ihia ’e te Vārua Maita’i, e ha’a ’āmui rātou nō te fa’ata’a i te mau rāve’a maita’i nō te tāvini i te mau melo o tā rātou mau pupu.

’Ei ta’ata fa’atere nō te ’Ēkālesia, ’a ’imi ’ia patu i te hō’ēra’a i rotopū i te feiā tā ’outou e tāvini, ma te tauturu ia rātou ’ia riro « hō’ē ā tō rātou ’ā’au ’e hō’ē ā tō rātou mana’o » (Mose 7:18). Mai te mea tei roto ato’a ’outou i te hō’ē ’āpo’ora’a ’aore rā, i te hō’ē peresidenira’a, ’a patu i te hō’ēra’a nā roto i te ’āparau-’āmui-ra’a, ma te fa’a’ite i te mau ferurira’a ’e te mau mana’o pāpū, ’e ma te fa’aro’o (hi’o Te Ha’api’ira’a Tumu ’e te mau Fafaura’a 88:122 ; hi’o ato’a pene 7).

Mai te mea e melo ’outou nō te hō’ē ’āpo’ora’a, ’a tāhō’ē nō te pāturu i te mau fa’aotira’a a te ta’ata e peresideni i te ’āpo’ora’a.

4.2.6

Hōro’a i te hōpoi’a ’e e ha’apāpū i te ti’a’aura’a

’Ua hōro’a te Fa’aora i tāna mau pipi i te mau fa’auera’a ’ohipa ’e te mau hōpoi’a faufa’a. ’Ua tītau ato’a ’oia ia rātou i te hōpoi’a nā roto i te hi’opo’ara’a ’e te anira’a ia rātou ’ia hōpoi mai i te parau fa’a’ite nō ni’a i te ’ohipa tei fa’auehia ia rātou ’ia rave.(hi’o Luka 10:1–17.)

’Ei ta’ata fa’atere, ’a fa’ata’a e nāhea ’ia fa’a’ohipa maita a’e i tō ’outou taime. Hō’ē hi’ora’a ’o te fa’aterera’a i tō ’outou taime, ’o te hōro’ara’a ïa i te mau fa’auera’a ’ohipa ia vetahi ’ē ’o tē nehenehe e tauturu i roto i te ’ohipa.

E ha’amaita’i atu ā te tenira’a i tā ’outou tāvinira’a. Mai te mea e tāmata ’outou i te rave rahi roa i te ’ohipa, « e pohe [’outou] i te teiaha » (Exodo 18:18). ’A ’imi i te arata’ira’a a te Vārua nō ni’a i te mea e teni ’ia nehenehe ia ’oe ’ia rōtahi i ni’a i te mau mea faufa’a a’e.

E ha’amaita’i ato’a te tenira’a ia vetahi ’ē, ma te tauturu ia rātou ’ia tupu i te rahi ’e ’ia fāri’i i te mau ha’amaita’ira’a nō roto mai i te tāvinira’a. ’A tūtava i te fa’arave i te mau melo ato’a i te ’ohipa a te Atua.

Te tenira’a, ’ua hau atu ïa i te hōro’a noa i te hō’ē ’ohipa. ’O te ha’api’i-ato’a-ra’a ïa ’e te ti’aturira’a i te tahi atu ta’ata nō te rave i te ’ohipa. Tei roto i te reira te mau mea i muri nei :

• ’A fārerei i te ta’ata nō te fa’ata’a i te ’ohipa ’e tōna mau fā.

• ’A paraparau i te mau rāve’a nō te rave i te reira ’ohipa, ’o vai atu te nehenehe e rave i te reira, ’e a hea e tītauhia ’ia fa’aoti i te reira. ’A ha’apāpū ē, ’ua māramarama maita’i ’e ’ua fāri’i maita’i te ta’ata i te reira ’ohipa. ’A fa’a’ite i te ti’aturira’a i roto i tōna mau ’aravihi.

• ’A ti’aturi i te ta’ata nō te fāri’i i te fa’aurura’a nō te fa’atupu i te mau fa’anahora’a ’e nō te rave i te ’ohipa. ’A hōro’a i te fa’aitoitora’a, te arata’ira’a ’e te pāturura’a.

• ’A fārerei mai te mea e tītauhia, i te ta’ata ’ia hōpoi mai i te parau fa’a’ite nō ni’a i te ’ohipa. ’A fāri’i i te mau tauto’ora’a maita’i roa a’e a te ta’ata, ’e ’a fa’a’ite i te māuruuru nō te mau mea tāna i rave.

4.2.7

Fa’aineine ia vetahi ’ē ’ia riro ’ei feiā fa’atere ’e ’ei mau ’orometua ha’api’i

’Ua fa’aineine te Fa’aora i tāna mau ’āpōsetolo ’ia riro mai ’ei feiā fa’atere i roto i tāna ’Ēkālesia. Nā reira ato’a ’outou i te tauturu ia vetahi ’ē ’ia fa’aineine ’ia riro ’ei feiā fa’atere ’e ’ei mau ’orometua.

’Ia feruri ana’e ’outou nā roto i te pure ’o vai tē nehenehe e tāvini i roto i te mau pi’ira’a ’aore rā, i te mau ’ohipa o te ’Ēkālesia, ’a ha’amana’o ē, nā te Fatu e fa’aineine i te feiā tāna e pi’i. Te mea faufa’a roa a’e o tō rātou ïa hina’aro ’ia tāvini, e ’imi rātou nā roto i te ha’eha’a i te tauturu a te Fatu, ’e e tūtava ’ia ti’amā rātou. E nehenehe te mau pi’ira’a ’e te mau ’ohipa e tauturu ia rātou ’ia tupu i te rahi nā roto i te hōro’ara’a i te mau rāve’a nō te fa’a’ohipa i tō rātou fa’aro’o, ’ia rave itoito, ’e ’ia ’ite i te Atua i te fa’arahira’a i tā rātou mau tauto’ora’a. Hōro’a i te arata’ira’a ’e te tauturu i te mau melo ’āpī ’e ia vetahi ’ē e hina’aro i te pāturura’a hau atu i roto i te ravera’a i tō rātou mau pi’ira’a.

I te tahi taime, e pi’i-tāmau-hia taua pupu ta’ata iti nei ā i ni’a i te mau ti’ara’a fa’atere. E nehenehe te reira e fa’ateimaha ia rātou ’e tō rātou ’utuāfare ’e e fa’a’ere ho’i ia vetahi ’ē i te mau rāve’a. ’A ’imi ’ia hōro’a i te mau melo ato’a i te mau rāve’a ’ia tāvini ’e ’ia tupu i te rahi.

Nō te mau arata’ira’a nō ni’a i te anira’a i te mau melo ’ia tāvini i roto i te mau pi’ira’a o te ’Ēkālesia, hi’o pene 30.

4.2.8

Fa’anaho i te mau putuputura’a, te mau ha’api’ira’a ’e te mau ’ohipa ri’i ma te mau fā māramarama

’A ’imi i te arata’ira’a a te Vārua i roto i te fa’anahora’a i te mau putuputura’a, te mau ha’api’ira’a ’e te mau ’ohipa ri’i ma te mau fā māramarama. E ti’a i teie mau fā ’ia fa’aitoito i te ta’ata ’e te mau ’utuāfare, ’ia ha’afātata ia rātou i te Mesia, ’e ’ia tauturu i te fa’atupura’a i te ’ohipa nō te fa’aorara’a ’e te fa’ateiteira’a a te Atua (hi’o mau pene 1 ’e te 2). I roto i te fa’anahonahora’a, ’a pe’e i te mau parau tumu i roto i te mau pene 20 ’e 29.

’A rave i te mau fa’anahora’a tau roa nō tā ’outou pupu. ’A ha’apa’o i te hō’ē tārena matahiti. ’A fa’atumu i ni’a i te fa’aitoitora’a i te tupura’a i te pae vārua o te mau melo.

4.3

Hi’opo’ara’a i te haerera’a i mua

E tītau tā ’outou tāvinira’a itoito i te hō’ē fa’atusiara’a i tō outou taime, ’eiaha rā e ha’afaufa’a ’ore i tō ’outou iho mau hina’aro ’e te mau hina’aro o tō ’outou ’utuāfare. ’A ’imi i te arata’ira’a a te Vārua Maita’i nō te tauturu ia ’outou ’ia tāpe’a noa i te mau mea faufa’a a’e (hi’o Mosia 4:27).

’A hi’opo’a tāmau noa i tā ’outou mau hōpoi’a ’e tō ’outou tupura’a pae vārua ’ei ta’ata fa’atere. ’A feruri ato’a i te tupura’a o te feiā tā ’outou e arata’i ra. E nehenehe te feiā fa’atere nō te ’āmuira’a, nō te pupu autahu’ara’a, ’e nō te tahi atu pupu, e hi’opo’a i te mau fa’ata’ara’a faufa’a ’e te parau fa’a’ite toru ’āva’e nō te hi’o ē, tei hea te vāhi tē haere ra rātou i mua, ’e tei hea te vāhi e fa’ahaere i mua.

E faitohia tō ’outou manuiara’a ’ei ta’ata fa’atere, nā mua roa, nā roto i tā ’outou fafaura’a ’ia tauturu i te mau tamari’i a te Atua ’ia riro ’ei mau pipi ha’apa’o nā Iesu Mesia. E ti’amāra’a tō te mau ta’ata ato’a, nō reira, e nehenehe te tahi pae e mā’iti ’ia fa’aru’e i te ’ē’a o te fafaura’a. I te tahi taime, e nehenehe te reira e ha’aparuparu ia ’outou, terā rā, mai te mea e fāriu atu ’outou i te Fatu ra, e fa’ateitei ’e e tāmāhanahana ’oia ia ’outou (hi’o Alama 26:27). E nehenehe ’outou e ’ite ē, ’ua ’oa’oa te Fatu i tā ’outou mau tauto’ora’a ’ia ’ite ana’e ’outou ē, tē ’ohipa ra te Vārua nā roto ia ’outou.