Inisitute
Lesoni 3: Na Kosipeli i Jisu Karisito


“Lesoni 3: Na Kosipeli i Jisu Karisito,” Vunautaka Noqu Kosipeli: Dua na iDusidusi ki na Veiqaravi Vakadaukaulotu (2018), 60–70

“Lesoni 3,” Vunautaka na Noqu Kosipeli, 60–70

Lesoni 3

Na Kosipeli i Jisu Karisito

Karua ni Lako Mai

Nomu iNaki

Ni ko veivakatavulici tiko, vukei ira na tamata me ira vakavakarau me papitaiso kei na veivakadeitaki. Vakananuma na lalavaki ni papitaiso ka vakavulici ena Vunau kei na Veiyalayalati 20:37 kei na kena isema ki na taro ni veitarotarogi ni papitaiso. Vakatulewataka ena masumasu na ka mo vakatavulica kei na veisureti ko na dulaka ni yavutaki mai na gagadre ni tamata, nona malele, kei na ituvaki. Qarauna vinaka na taro kei na ivakatagedegede ni kilaka vei ira o vakavulica.

Taro ni Veivakatarogi ni Valetabu

  • O vakabauta ni Tamada Tawamudu na Kalou?

  • O vakabauta ni o Jisu Karisito sa Luve ni Kalou, na iVakabula ka Dauveivueti kei vuravura?

  • O vakabauta na Lotu kei na kosipeli i Jisu Karisito sa vakalesui mai vua na Parofita o Josefa Simici?

Veisureti

  • O na tomana tiko nomu vakalevutaka nomuni vakabauti Jisu Karisito ena nomuni tomana tiko na vulica Nona kosipeli.

  • O na veivutuni beka ka masulaka me vosoti nomu ivalavala ca?

  • O na wilika beka na iVola i Momani ka kerea na Kalou ena masu mo kila kina ni sa vosa ni Kalou?

  • O na papitaiso beka mo lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ena (tikinisiga)? O na vakadeitaki beka ka ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu?

  • O na rawa ni lai lotu kei keirau ena Sigatabu oqo?

  • Keirau rawa ni lokuca na nodatou sota tarava?

  • Na ivunau eso mai na lesoni 4 ko digitaka mo okata.

Na iLesilesi Vakalou i Jisu Karisito

Na Kalou e tala mai na Luvena Lomani, o Jisu Karisito, ki vuravura me rawa vei ira na luvena kece na Kalou mera vakila na reki kei na vakacegu ena vuravura oqo kei na bula tawamudu ena vuravura se bera mai vata kei na nodra matavuvale. Me kena ikuri, mai vei Jisu Karisito o ira kece na luveni Kalou era na bula tale ni sa sema tale na yagodra kei na yalodra ena Tucaketale (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 76:40–42).

Ena vuku ni talaidredre nei Atama kei Ivi sa yaco kina na mate vei ira na tamata kecega. Ia me baleta ni o ira kece na tamata era sa caka cala ka ivalavala ca, era sa sega ni lesu tale ka laki bula vata kei na Kalou baleta “e sega na ka tawasavasava me tiko rawa” e Nona iserau (1 Nifai 10:21).

Ia, ena vuku ni loloma soliwale kei na loloma veivueti ni iVakabula eda na bula tale me vaka tucaketaki tale ka rawa meda savai mai na ivalavala ca ka bula ena iserau ni Tamada Vakalomalagi. Me yaco me savasava mai na ivalavala ca sa ikoya mo vakabulai vakayalo (raica na 3 Nifai 9:13; 18:32).

Ena vuku ni solibula ni iVakabula, ka kilai me Veisorovaki i Karisito, na tamata kece ena kau lesu mai ki na iserau ni Turaga me lewai me vaka na nona cakacaka kei na nodra gagadre (raica na 2 Nifai 9:10–16; Ilamani 14:15–18; 3 Nifai 27:14–22; Vunau kei na Veiyalayalati 137:9) ka ra na vakaturi mai na mate. Eda na lewai me vaka na lawa ni bula dodonu kei na loloma veivueti.

Na lewadodonu sa lawa sega ni veisau ka kauta mai na isau ni cakacaka—veivakalougatataki ena talairawarawa ki na vunau ni Kalou kei na itotogi ni talaidredre. Eda ivalavala ca kece. Na ivalavala ca e cakava meda tawasavasava, ia e sega ni dua na ka tawasavasava e tiko ena iserau ni Kalou (raica na 1 Nifai 1021; 3 Nifai 27:19; Mosese 6:57).

Na iVakabula a sauma na lalavaki ni lewadodonu me baleti ira era veivutunitaka nodra ivalavala ca ka segata me muria kece na Nona ivunau ni a tu ena noda itutu ka rarawa ena totogi ni noda caka cala. Na cakacaka oqo e vakatokai na Veisorovaki i Jisu Karisito. Baleta na cakacaka sega ni nanumi koya oqo, sa rawa kina vei Karisito me vakatakekere vei Tamada ena vukuda. Na Tamada Vakalomalagi e rawa ni vakayacora na loloma veivueti, ka vakua na itotogi vei keda, ka kidavaki keda kina Nona iserau. Sa vakaraitaka na Tamada Vakalomalagi na loloma veivueti ni sa vosota o Koya na noda ivalavala ca ka vukei keda meda lesu tale ka lai tiko e Nona iserau.

Ia, ko Jisu e sega ni muduka na noda vakaitavi yadua. E vosota o Koya na noda ivalavala ca ni keda ciqomi Koya, veivutuni, ka muria na Nona ivunau. Ena vuku ni nona Veisorovaki o Jisu Karisito ka bulataka na kosipeli sa rawa kina ni da curu tudei ki na iserau ni Tamada Vakalomalagi. Eda vakaraitaka ni keda ciqomi Karisito ka keda vakabauti Koya ena noda cakava na Nona lewa ka muria na Nona ivunau ka oka kina na noda talairawarawa ka na imatai ni ivakavuvuli kei na cakacaka vakalotu ni kosipeli. E vakatoka o Nifai na ivakavuvuli kei na cakacaka vakalotu oqo “na ivakavuvuli i Karisito” (2 Nifai 31:232:6).

iValavala ca

Na vakanananu ni “ivalavala ca” e duidui na kena ibalebale ena duidui vanua. Ena so na itovonivanua e sema voleka kei na vakasama ni basuki ni lawa. Ena so tale e yaco walega kevaka e dua sa tobo ni cakava tiko edua na cala ka kauta mai na madua ki na natavuvale kei na itikotiko. Vakamatatataka ni ivalavala ca e talaidredre kina ivunau ni Kalou ka vuana mo yaco me tawasei mai vua na Kalou. E kila na Kalou na ka kece eda cakava se nanuma, ia eda vakararawataki Koya ni da ivalavala ca. Kakua ni veitalanoataka na nomu talaidredre sa oti se kerei ira ko vakavulica mera talanoataka na talaidredre makawa.

Vuli iVolanikalou

Na Kalou e tala mai na Luvena

Veivakabulai mai vei Karisito

O Karisito Na Noda Dautataro

Loloma veivueti kei na Lewadodonu

Na Kosipeli i Karisito kei na iVakavuvuli i Karisito.

Na iVola i Momani e tu kina na taucoko ni kosipeli i Jisu Karisito (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 42:12). E tu talega kina na cau matata duadua ni kosipeli i Jisu Karisito, ka dau cavuti eso na gauna me ivakavuvuli i Karisito, ka kunei ena dua ga na vanua ena ivolanikalou.

Me vaka e tukuni ena iVola iMomani na kosipeli i Jisu Karisito e oka kina e lima na vakasama bibi: (1) vakabauta na Turaga o Jisu Karisito, (2) veivutuni ena vuku ni Veisorovaki i Karisito, (3) papitaiso ena veitabaluvuci ena yaca i Karisito, (4) na isolisoli ni Yalo Tabu, kei na (5) vosota me yacova na vakataotioti (raica see 2 Nephi 31; 3 Nephi 11; 27).

Me kena ikuri, na iVola i Momani e vakatavulici keda ena ka e dodonu meda vakabauta baleta na Karisito me rawa ni da vakabauti Koya (raica na 3 Nifai 27:13–15).

Vakabauti Jisu Karisito

itaba kei Jisu Karisito

Na kosipeli i Jisu Karisito e tekivu ena vakabauta na Turaga o Jisu Karisito. Na vakabauti Karisito e oka kina na vakadinata deivaki ni sa Luvena Duabau na Kalou o Koya ka iVakabula ka Dauveivueti kei vuravura. Sa ikoya na nomu vakabauta ni sa sega ni dua “sega na bula e na vukuna e dua tani: ni sa sega sara e dua tale na yaca e ruku i lomalagi sa soli kivei ira na tamata, me da bula rawa kina” (Cakacaka 4:12 E tu eso tale na ka e dodonu meda vakadinata meda rawa ni da vakabauti Karisito (raica na 3 Nifai 27:13–15).

Eda vakila ni rawa meda lesu tale ka laki bula vata kei na Tamada Vakalomalagi ena noda vakararavi duadua kina Nona loloma soliwale kei na loloma veivusti na Luvena. Ni keda vakabauti Karisito, eda ciqoma ka bulataka na Nona Veisorovaki kei na Nona iVakavuvuli. Eda vakabauti Koya kei na ka e tukuna. Eda kila ni sa tu Vua na kaukauwa me maroroya na Nona yalayala. E rawa ni keda tara cake na vakabauti Karisito mai na noda yalomalua ka cakava na Nona lewa ka muria na Nona iVunau. Na Tamada Vakalomalagi e vakalougatataki ira ka tu vei ira na vakabauta mera rogoca ka muria na Luvena.

Na vakabauti Karisito e muataka na cakacaka. E muataki na veisau lomadina ka tudei. Na vakabauta e vakayacora me keda tovolea vakaukauwa e noda igu taucoko meda vulica ka yaco meda vaka cake noda iVakabula ena “dei ni nomudou vakabauti Koya, ka vakararavi vakatabakidua sara ki na nona vinaka o Koya sa kaukauwa me veivakabulai” (2 Nephi 31:19). Eda vinakata meda vulica na Nona lewa ka muria na Nona ivunau. E dina ga ni keda dau caka cala, eda vakaraitaka na noda loloma Vua ena noda sasaga tiko ena kaukauwa ni Veisorovaki i Karisito meda muria na Nona ivunau ka levea na ivalavala ca.

Eda vakabauta na Karisito, eda vakabauta ni vinakata o Koya meda muria kece na Nona ivunau. Eda vakaraitaka na noda vakabauta ena noda muri Koya. Eda masu ena vakabauta meda vakaukauwataki me ulabaleta na veitemaki. Ni keda bulataka e dua na ivunau vakatabakidua, eda vulica na kena dina taucoko mai na veika sotavi (raica na Joni 7:17). Eda tubu talega ena vakabauta mai na rogoca kei na wilika na vosa ni Kalou (raica na Roma 10:17; Ilamani 15:7–8).

Ni keda talairawarawa vua na Kalou, e vaklougatataki keda o Koya. E solia na kaukauwa o Koya meda sotava nai bolebole ni bula. E vukei keda o Koya me veisau na gagadre ni lomada. Mai na noda vakabauti Jisu Karisito, sa rawa kina Vua me vakabulai keda, ruarua vakayago ka vakayalo.

Vuli iVolanikalou

Vakabauta, Kaukauwa, kei na Veivakabulai,

Na iVakavuvuli ni Vakabauta

iVakaraitaki ni Vakabauta

Cakacaka kei na Talairawarawa

Vakabauta ki na Veivutuni

Veivutuni mai na Veisorovaki i Jisu Karisito

Veivutuni mai na Veisorovaki i Jisu Karisito e dua tale na ivakavuvuli bibi ni kosipeli i Jisu Karisito. Na noda vakabauti Karisito kei na noda lomani Koya ena muataki keda ki na veivutuni, se ki na veisau ni noda vakanananu, vakabauta, kei na itovo ka sega ni veiwekani kei na Nona lewa. Na veivutuni e oka kina na bucini ni rai vou ni Kalou, o keda, kei na vuravura. Ni ke veivutuni, keda vakila na rarawa vakalou ka da lesu ki Vua ena inaki taucoko ni lomada. Eda muduka na cakava na caka cala ka tomana na cakava na ka dodonu. Me da kauta na noda bula me tuvai vata kei na lewa ni Kalou ena veivutuni kei na vakabauta i Jisu Karisito me uto ni inaki ni noda bula. E rawa ni keda lesu tale ka laki bula vata kei na Kalou na Tamada ena vuku ga ni loloma veivueti i Karisito ia eda rawata ga na loloma veivueti i Karisito ena ituvaki duadua ga ni veivutuni.

Ni keda veivutuni, eda na raica noda ivalavala ca ka vakila na mosi, se na rarawa vakalou. Eda vakatusa na noda ivalavala ca vua na Kalou. Eda vakatusa talega na ivalavala ca bibi vei ira na veiliutaki digitaki ni Kalou, ka rawa ni ira vukei keda meda veivutuni. Eda na kerea na Kalou me vosoti keda. Eda na cakava na ka kece eda rawata meda vakadodonutaka kina na cala ka vu mai na noda cakacala; oqo e vakayacani na veivakataucokotaki. Ni keda sa veivutuni, e sa na veisau na noda raici keda kei na vuravura. Ni keda sa veisau, eda na raica ni da luvena na Kalou eda sega ni gadreva meda cakacala tiko ena veigauna. Kevaka eda veivutuni vakaidina, eda na gole tani mai na noda ca ka sega ni cakava tale. Eda vorata na gagadre me ivalavala ca. Na noda gagadre meda muria na Kalou e tubu me kaukauwa ka titobu cake.

Na veivutuni yalodina e yaco kina e vica na ka. Eda na vakila na veivosoti ni Kalou kei na Nona vakacegu e noda bula. Na noda ora kei na rarawa ena kuitaki tani. Eda na vakila na veivakauqeti ni Yalo Tabu ena sautu levu cake. Ia ni keda sa lakosivita na bula oqo, eda sa na vakarautaki vakavinaka cake me bula vata kei na Tamada Vakalomalagi kei na Luvena.

Ni keda sa ciqomi Karisito oti ka veivutunitaka noda ca, eda rawa ni lutu koso ka ivalavala ca tale. E dodonu meda dau tovolea me vakadodonutaka na ivalavala ca oqori, ni keda nanuma tiko ni na “rawata na ka kecega ena vukui Karisito o koya sa vakaukauwataki” keda (Filipai 4:13). Kena ikuri, e dodonu meda vakavinakataki cake tikoga—me vakatoroicaketaka na ivalavala vaKarisito, me tubu ena kila ka, ka veiqaravi vakavinaka cake. Ni keda vulica vakalevu cake na ka e vinakata vei keda na iVakabula, eda na vinakata meda vakaraitaka na noda loloma ena talairawarawa Vua. Ena yaco, ni keda veivutuni e veisiga, eda na kunea ni noda bula ena veisau ka vakavinakataki cake. Na lomada kei na noda ivalavala ena yaco me vakataki Karisito. Eda na yaco meda vakila na reki vakaitamera ena veivutuni e veisiga.

Vuli iVolanikalou

Eda Valavala Ca Kece

Veivutuni

Veivueti kei na Veivosoti

Na Loloma Veivueti e Vauci Ira e Veivutuni

Papitaiso, na iMatai ni Noda Veiyalayalati kei na Kalou

Sa papitaisotaki Jisu o Joni na Dauveipapitaiso

Na vakabauti Jisu Karisito kei na veivutuni e vakarautaki keda me baleta na cakacaka vakalotu ni papitaiso kei na vakadeitaki. Na cakacaka vakalotu sa dua na soqoni tabu se ivalavala ka vakaraitaka ni da curuma e dua na veiyalayalati kei na Kalou.

Na Kalou e sa dau lavaka vei ira na Luvena mera caka veiyalayalati. Na veiyalayalati sa dua na veidinadinati tabu ka bibi vua na Kalou kei ira na Luvena. Sa yalataka na Kalou me na vakalougatataki keda, eda yalataka meda muri Koya. Na Kalou e tuvana na ivakarau ni veiyalayalati vakosipeli, eda na ciqoma se cata. Na mamaroroi ni veiyalayalati e kauta mai na veivakalougatataki ena bula oqo kei na bulavakalou ena bula ka tarava.

Na veiyalayalati ena biuta vei keda na itavi bibi meda doka na noda yalayala vua na Kalou. E dodonu meda gadreva meda ciqoma ena savasava na veiyalayalati ka dulaka vei keda na Kalou ka qai saga meda maroroi ira. Na noda veiyalayalati e vakananumi keda meda veivutuni e veisiga yadua ni noda bula, ka vakararavi vei Jisu Karisito. Ena noda lomana na Turaga, maroroya tiko na Nona ivunau, ka lomani ka qaravi ira na tani eda ciqoma ka maroroya na bokoci ni noda ivalavala ca mai vei “koya sa lomani keda, ka savai keda mai na noda ivalavala ca ena nona dra” (iVakatakila 1:5).

Na veiyalayalati e dau caka mai na vei cakacaka vakalotu eso, me vaka na papitaiso. Na cakacaka vakalotu oqo e vakayacori mai na lewa ni matabete ena yaca i Jisu Karisito. Mai na cakacaka vakalotu ni papitaiso, me ivakaraitaki, eda veiyalayalati meda taura vei keda na yaca i Jisu Karisito, ka dau nanumi Koya tikoga, ka muria na Nona ivunau. Ni da maroroya na noda tikina ni veiyalayalati, sa yalataka na Kalou na veitokani dei ni Yalo Tabu, na vakabokoci ni noda ivalavala ca, ka ni da na sucu tale.

Mai na cakacaka vakalotu tabu, me vaka na papitaiso kei veivakadeitaki, eda vulica ka vakila na kaukauwa ni Kalou (raica na Vuanu kei na Veiyalayalati 84:20). E vakatavulica o Jisu ni dodonu me da papitaiso ena tabadromuci me bokoci, se veivosoti, ni noda ivalavala ca. Na papitaiso sa dua na cakacaka vakalotu bibi ni veivakabulai. E sega ni rawa ni dua na tamata e curu ki na matanitu ni Kalou ke sega ni papitaiso mai vei koya na italai vakadonui ni Turaga. E vakaraitaka o Karisito vei keda ni a papitaisotaki.

Na papitaiso ena tabadromuci e ivakatakarakara ni mate, bulu, kei na Tucaketale ni iVakabula. Ena dua na sala vata, e ivakatakarakara ni sa tini na noda bula makawa kei na dua na yalayala meda bula ena bula vou ni keda sa tisaipeli i Karisito. Na iVakabula e vakavulica ni papitaiso e dua na sucutale. Ni keda sa papitaiso eda tekivu ena ikalawa ni sucu tale tiko ka yaco me luvena tagane kei na yalewa ni Karisito (raica na Mosaia 5:7–8; Roma 8:14–17).

E dodonu meda papitaiso meda yaco me lewe ni Nona matanitu e vuravura, Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, mo yaco sara mo curu ki na matanitu vakalomalagi. Na cakacaka vakalotu oqo e dua na lawa ni Kalou ka dodonu me caka ena Nona lewa kei na Yacana (raica na Maciu 28:19–20). E dua na bisopi se peresitedi ni kaulotu e dodonu me solia na veivakadonui vua na matabete me vakayacora na papitaiso se veivakadeitaki.

O ira na gone lalai era sega ni gadreva mera papitaiso ka ra sa vueti mai na loloma veivueti i Jisu Karisito (raica na Moronai 8: 4–24). Mera kua ni papitaisotaki me yacova na yabaki ni vakatulewa vakataki ira, oya ni ra sa yabaki walu (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 68:27)

Ni bera na papitaiso eda vakaraitaka na noda yalorawarawa me curuma na veiyalayalati me muria na ivunau kece ena vo ni noda bula. Ni oti na papitaiso eda vakaraitaka na noda vakabauta ena maroroi ni noda veiyalayalati. Eda dau vakavouya wasoma na veiyalayalati eda cakava ni keda papitaiso e noda vakayagataka na sakaramede. Na vakayagataki ni sakaramede e veimacawa e ivunau. E vukei keda meda savasava tiko me tiko kina kei keda na Yalo ena veigauna kece. Oqo e veivakananumi vakamacawa ni noda veiyalayalati. E a vakatakila o Jisu Karisito na cakacaka vakalotu oqo vei iratou Nona iApositolo ni se bera na Nona Veisorovaki. A vakalesuya mai o Koya vua na Parofita o Josefa Simici. Sa vakarota na iVakabula vei ira na lewe ni matabete mera vakayacora na sakaramede me ivakananumi ni Yagona kei na Nona dra, ka a vakadavei ena vukuda. Mai na noda taura savasava na sakaramede eda sa yalataka kina ni da na nanuma tiko na Nona solibula, eda vakavoutaka tale na yalayala me na tiko ga kina keda na Yalo.

Ni Bera na Papitaiso

Vakadeitaka ni ko ira o vakavulica era sa tara cake na vakabauti Karisito, veivutunitaka na talaidredre ena vakararavi ki na solibula ni iVakabula, ka cakava na veisau veirauti ena nodra bula mera rawata me vaka e vakaroti ena Vunau kei na Veiyalayalati 20:37. O ira ko vakavulica mera qai “toso ki liu ka tudei vei Karisito, ena taucoko ni nomudou vakanuinui, ka mo dou lomana na Kalou kei ira na tamata [kei na yalewa] kecega” (2 Nifai 31:20). Me kena ikuri, e dodonu mera yalataka mera bulataka na ivakavuvuli ni tiko savasava, muria na Vosa ni Vuku, kei na lawa ni ikatini. Kevaka ko vakila ni gadrevi me kuri na vakavakarau, e dodonu mo vakadaroya na papitaiso me yacova ni ira sa sotava ko ira ko vakavulica na ivakatagedegede e tuva na Turaga ena ivolanikalou. (Raica na “iTukutuku baleta na Cakacaka ni Daukaulotu,” iVola ni Mataveiliutaki Taumada, 11 ni Tise., 2002.)

“Ni se bera na papitaiso o ira na [tamata] yadua mera ciqoma na [lesoni] kece ni kaulotu, sota kei na bisopi se peresitedi ni tabana, ka lakova e vica na soqoni ni sakaramede” (“iTukutuku baleta na Cakacaka ni Kaulotu,” iVola ni Mataveiliutaki Taumada, Tise. 11, 2002).

Vuli iVolanikalou

iVakaraitaki i Karisito

Na Veiyalayalati ni Papitaiso

Lalawa Eso ni Papitaiso

Na Turaga e Vakatekivuna na Sakaramede

Kalougata Yalataki ni Papitaiso

Na Masu ni Sakaramede

Vakayagataka na Sakaramede

Gadrevi ni Lewa

Na iSolisoli ni Yalo Tabu

E vakavuvulitaka o Jisu ni dodonu me da papitaiso ena wai kei na Yalotabu talega. Na papitaiso ena wai e dodonu me muria na papitaiso ena bukawaqa kei na Yalotabu me na taucoko kina (raica na 2 Nifai 31:13–14). Ena gauna ga eda ciqoma kina na papitaiso kei na isolisoli ni Yalo Tabu eda sa rawa ni ciqoma na vakabokoci ni noda ivalavala ca ka yaco meda sucuvou vakayalo taucoko. Eda sa qai tekivuna e dua na bula vakayalo vou vakatisaipeli i Karisito.

Na Yalo Tabu e tiko na kena revurevu veivakatabui, ka veisavai vei keda. Mai na isolisoli kei na kaukauwa ni Yalo Tabu, sa rawa meda ciqoma ka maroroya na vakabokoci ni ivalavala ca ena noda vakabauti Karisito tikoga, veivutuni, ka muria na loma ni Kalou ka talairawarawa kina Nona ivakaro.

O ira era ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu ka bula kilikili tikoga e rawa ni ra marautaka na Nona veitokani ena nodra bula taucoko. Na Yalo Tabu e vakadinadinataki Karisito ka vukei keda me da kila na dina. E dau vakarautaka o Koya na kaukauwa vakayalo ka vukei keda meda kitaka na ka dodonu. E vakacegui keda ena gauna ni dredre kei na rarawa. E vakasalataki keda me baleta na veika rerevaki vakayalo se vakayago. Na Yalo Tabu e vakarautaka na kaukauwa me da veivakavulici ka vuli kina. Na isolisoli ni Yalo Tabu e dua vei ira na isolisoli vakamareqeti duadua nei Tamada Vakalomalagi. Mai na kaukauwa ni Yalo Tabu eda na rawa ni vakila kina na loloma kei na veidusimaki ni Kalou me baleti keda. Na isolisoli oqo e dua na ikuri ni reki tawamudu kei na yalayala ni bula tawamudu kei na bula vakacerecerei.

Ni oti na nona papitaiso e dua na tamata ena wai, ena tabaka na ligadra e dua se sivia na lewe ni matabete vakadonui e buradelai koya na tamata o ya ka vakadeitaka ni sa lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai. Era sa qai solia na isolisoli ni Yalo Tabu.

Na lewa ni matabete e gadrevi me vakayacori kina na cakacaka vakalotu oqo, ka a yali ena vica na senitiuri sa oti ena nodra mate na iApositolo ni iVakabula, a vakalesui mai ena nodra veiqaravi na agilosi vua e dua na parofita ni gauna oqo, o Josefa Simici. O ira na tamata era papitaiso ki Na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai, era ciqoma na Yalo Tabu, sa ikoya na dodonu me tiko ga kei keda na veitokani ni Yalo Tabu. Na lewa oqo e duidui kina na Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai mai na dua tale na lotu e vuravura. Mai na nona ivakaro ga na Turaga, sai koya “na lotu dina duadua ga e vuravura” (Vunau kei na Veiyalayalati 1:30).

Veidusimaki ni Yalo Tabu.

Vakamacalataka vei ira o vakavulica tiko ni sa saqata na Kalou o Setani ka dau bacani ira na tamata me ra ivalavala ca. Me maroroi tikoga na veika vinaka erau vakila ni ira sotavi tiko na daukaulotu, sa dodonu mera wilika na iVola i Momani, masu, lako i lotu, ka talairawarawa ki na ivakaro. Vakamacalataka ni kena tiko na tomani ni veidusimaki ni Yalo Tabu sa dua na yaga ni papitaiso kei na vakadeitaki.

Ni gadrevi vakakina, vakavulica vua na tamata na ivakarau ni masu. Raica na iwasewase “Masu mo Kila na Dina ena Yalo Tabu” ena Lesoni 1 kei na “Dau Masu Vakawasoma” ena Lesoni 4 me baleta na veidusimaki ena iwalewale mo vukea kina e dua me vulica na ivakarau ni masu.

Vulici ni iVolanikalou

iTuvaki ni Yalo Tabu

Veivakalougatataki kei na Veivakauqeti mai na Yalo Tabu

Na Bibi ni iSolisoli ni Yalo Tabu

Vosota ki na iVakataotioti

Na kosipeli i Jisu Karisito e oka kina na noda rawata ka vakalevutaka na noda vakabauti Jisu Karisito, veivutunitaka na noda ivalavala ca ena Veisorovaki i Jisu Karisito, papitaiso ena tabadromuci e wai mai vua e dua na italai vakadonui ni Turaga ena yaca i Jisu Karisito, ciqoma na papitaiso ena bukawaqa kei na Yalo Tabu ena veitabaki ni liga, ka vosota me yacova na ivakataotioti.

Na vosota me yacova na ivakataotioti e sega ni kena ibalebale meda tautauri matua tikoga me yacova ni da sa mate. Na vosota me yacova na ivakataotioti e oka kina na rawati ni ivakarau Vakarisito mai na Veisorovaki ni iVakabula. Na vosota me yacova na ivakataotioti e oka kina na muri ni lewa nei Tamada kei na talairawarawa ki na Nona ivakaro, lolo, masumasu, vulica na ivolanikalou, rokova na Siga ni Vakacecegu, veivutuni, kei na vakayacori kei na maroroi ni veiyalayalati tabu ni valetabu.

Ni keda sa curuma na sala dodonu ka rabailailai ena noda vakabauti Jisu Karisito, veivutuni, kei na cakacaka vakalotu ni papitaiso kei na veivakadeitaki, sa dodonu me da sasagataka me da tiko ga ena salatu. Eda vakayacora vakakina na noda cakacakataka tikoga na noda vakabauti Jisu Karisito ka vakararavi vei Jisu Karisito, veivutuni, vakayacora na yalayala, ka muria na Yalotabu.

Ni sa vosoti na noda ivalavala ca, sa dodonu meda tovolea ena veisiga meda galala tikoga mai na ivalavala ca me rawa kina ni tiko vata ga kei keda na Yalo Tabu. Ena veiyalayalati ni papitaiso, eda yalataka kina vua na Tamada mai Lomalagi ni da na talairawarawa ki na Nona ivakaro ena vo ni noda bula. Kevaka eda na sega ni rawata, sa dodonu meda veivutuni me rawa ni maroroi tikoga kina na veivakalougatataki ni veiyalayalati. Eda yalataka me da cakava na cakacaka vinaka, qaravi ira na tani, ka muria na ivakaraitaki ni iVakabula. Ena ivolanikalou na yalayala ni bula taucoko oqo e dau vakatokai me “vosota me yacova na ivakataotioti.”

Ni keda muria na salatu ni kosipeli, sa rawa meda toro voleka yani vua na Kalou, valuta na veitemaki kei na ivalavala ca, ka marautaka vakalevu cake na isolisoli ni Yalo Tabu. Ni keda dau vosota, yalodina, ka muria tikoga na salatu oqo ena noda bula taucoko, eda na rawata kina na bula vakacerecerei (raica na tabana e 53 me baleta na ikuri ni itukutuku me baleta na duidui ni veivakabulai kei na bula vakacereceri).

Vakabauti Karisito; veivutuni; vakayacori, vakavoui, ka maroroya na veiyalayalati; ka yaco me ivakarau ni bula na vakasavasavataki mai na Yalotabu. Na noda ivalavala ena noda bula e veisiga e vakaituvakitaki ka liutaki mai na ivakavuvuli oqo. Ena yaco mai na vakacegu kei na reki ni keda vakamuria vakaoqo, ka da tubu cake tikoga ena ivakarau Vakarisito. Kena itinitini, ni keda muria na sala oqo ka “toso ki liu ka tudei vei Karisito, ka vosota me yacova na ivakataotioti,” e yalataki vei keda, “Dou na rawata na bula tawamudu” kei na bula vakacerecerei (2 Nifai 31:20; raica talega na Vunau kei na Veiyalayalati 132:17).

Vuli iVolanikalou

Vosota ki na iVakataotioti

Veivakalougatataki vei Ira era Vosota

Veisureti me Papitaiso

Me vaka e veidusimaki kina na Yalotabu, na veisureti me papitaiso ka vakadeitaki e dodonu me matata ka vakadodonu: “E rawa beka ni o muria na ivakaraitaki i Jisu Karisito ena nomu papitaisotaki mai vua e dua ka taura tu na lewa ni matabete ni Kalou? Eda na vakayacora tiko e dua na lotu ni papitaiso ena [tikinisiga]. E rawa beka ni o vakarautaki iko mo papitaiso ena tikinisiga o ya?”

Vakasama ni Veivakatavulici

Na iwasewase oqo e tiko kina na vakasama mo na vakayagataka ena nomu vakavakarau ki na kena vakavulici na itukutuku ena lesoni oqo. Masuta na veidusimaki ni Yalotabu ena nomu vakatulewataka na sala mo vakayagataka kina na veivakasama oqo. Vakuria eso na vakasama o digitaka ki na nomu ituvatuva ni lesoni. Vakasama tiko ni veivakasama oqo e vakatutu—sega ni lalavaki—me vukei iko mo sotava na nodra gagadre o vakavulica.

iTuvatuva ni Lesoni Lekaleka (3–5 na miniti)

Na kosipeli i Jisu Karisito sa ikoya duadua ga na sala ki na bula tawamudu kei na bula vakacerecerei. Na imatai ni ivakavuvuli kei na cakacakatabu vakalotu ni Nona kosipeli sai koya na vakabauti Jisu Karisito, veivutuni, papitaiso ena tabadromuci me bokoci kina na ivalavala ca, kei na isolisoli ni Yalo Tabu. E gadrevi me da vosota me yacova na ivakataotioti. Ni da vakayagataka na ivakavuvuli oqo ena noda bula taucoko, eda muria na ivakaraitaki ni iVakabula, vulica me da bulataka na Nona ivakaro, ka tara cake na itovo va-Karisito. E rawa ni da vosoti ena noda ivalavala ca, ka da na rawa ni lesu tale ka laki bula ena iserau ni Tamada mai Lomalagi.

  • Na iLesilesi Vakalou i Jisu Karisito

  • Na Kosipeli i Karisito kei na iVakavuvuli i Karisito.

  • Vakabauti Jisu Karisito

  • Veivutuni mai na Veisorovaki i Jisu Karisito

  • Papitaiso, na iMatai ni Noda Veiyalayalati kei na Kalou

  • Na iSolisoli ni Yalo Tabu

  • Vosota ki na iVakataotioti

Veisureti

  • O na tomana tiko nomu taracake na nomu vakabauti Jisu Karisito ena nomu tomana tiko na vulica Nona kosipeli.

  • O na veivutuni beka ka masulaka me vosoti nomu ivalavala ca?

  • O na wilika beka na iVola i Momani ka kerea na Kalou ena masu mo kila kina ni sa vosa ni Kalou?

  • O na papitaiso beka mo lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ena (tikinisiga)? O na vakadeitaki beka ka ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu?

  • O na rawa ni laki lotu kei keirau ena Sigatabu oqo?

  • Keirau rawa ni lokuca na nodatou sota tarava?

  • Na ivunau eso mai na lesoni 4 ko digitaka mo okata.

iTuvatuva ni Lesoni Lekaleka (10–15 na miniti)

Na noda itukutuku sa ikoya e dua na vakabauta kei na inuinui. Eda lomana ka qaravi Jisu Karisito. O Koya sa iusutu ni nona ituvatuva na Kalou meda bula marau kina. Na isoro ni veivakaduavatataki nei Karisito sa rawa kina vei keda meda rawata na bula vakacerecerei ena mata ni Kalou. Ni keda bulataka na Nona kosipeli, e vosota ena yalololoma o Koya na noda ivalavala ca. Ena vakabulai keda o Koya ka vakaisosomitaka na noda cala kei na madua ena vakacegu kei na marau ena bula oqo.

Na kosipeli i Jisu Karisito e rawarawa. E tekivu mai na vakabauti Karisito. Eda vakabauti Koya, nuitaki Koya, ka vakararavi Vua. Na vakabauta vakaoqori ena muataki keda meda veivutuni—meda muduka na noda cakava na veika cala ka tomana tiko na noda cakava na veika e dodonu. Na noda vakabauti Koya talega e vakavuna me da vinakata me da vakaraitaka na noda loloma ena noda maroroya na Nona ivakaro, oka kina na papitaiso. Ni oti na papitaiso, sa yalataka o Koya me solia vei keda na isolisoli ni Yalo Tabu. Na Yalo Tabu ena dusimaki keda, vakacegui keda, ka vukei keda meda kila na dina. E rawa ni keda kila e yaloda kei na noda vakasama ni tiko vata kei keda na Yalo Tabu. Eda na vakila na vakacegu, loloma, kei na reki. Eda na vinakata meda qaravi ira na tani Eda na segata ena noda bula taucoko me da vakalomavinakataka na Turaga.

Sa vakalesuya mai o Jisu Karisito na Nona kosipeli vua e dua na parofita ni gauna oqo. Eda vulica na kosipeli ena iVola i Momani, ka rawa ni ko wilika, vakasamataka vakatitobu, ka masulaka Ena tukuna vei iko na Kalou ena kaukauwa ni Yalo Tabu ni dina. Ni sa yaco mo kila ni dina, o na gadreva mo veivutuni ka papitaiso me rawa ni o ciqoma na bokoci ni nomu ivalavala ca kei na isolisoli ni Yalo Tabu.

Veisureti

  • O na tomana tiko beka na nomu taracake na vakabauti Jisu Karisito ena nomu tomana tiko na nomu vulica na Nona kosipeli?

  • O na veivutuni beka ka masulaka me vosoti nomu ivalavala ca?

  • O na wilika beka na iVola i Momani ka kerea na Kalou ena masu mo kila kina ni sa vosa ni Kalou?

  • O na papitaiso beka mo lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ena (tikinisiga)? O na vakadeitaki beka ka ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu?

  • O na rawa ni lai lotu kei keirau ena Sigatabu oqo?

  • Keirau rawa ni lokuca na nodatou sota tarava?

  • Na ivunau eso mai na lesoni 4 o digitaka mo okata.

iTuvatuva ni Lesoni Lekaleka (30–45 na miniti)

  • Na iLesilesi Vakalou i Jisu Karisito

    • Sa tala mai na Kalou na Luvena Daulomani, o Jisu Karisito, i vuravura (raica na Joni 3:16–17).

    • Mai na loloma soliwale kei na loloma veivueti duadua ga i Karisito sa rawa kina meda savasava mai na ivalavala ca (raica na 2 Nifai 2:6-8).

    • Ena vuku ni nona solibula na iVakabula, ka vakatokai me Veisorovaki i Karisito, era na kau lesu na tamata kecega ki na iserau ni Turaga me ra lewai (raica na 2 Nifai 9:10–16).

    • Sa noda itavi meda ciqomi Karisito, veivutuni, ka talairawarawa.

  • Na Kosipeli i Karisito kei na iVakavuvuli i Karisito.

    • Na iVola i Momani e tu kina na taucoko ni kosipeli i Jisu Karisito (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 42:12).

    • Na kosipeli i Jisu Karisito e oka kina na vakabauta na Turaga o Jisu Karisito, veivutuni ena Veisorovaki i Karisito, papitaiso ena tabadromuci ena yaca i Karisito, na isolisoli ni Yalo Tabu, kei na vosota me yacova na ivakataotioti (raica na 2 Nifai 31; 3 Nifai 11; 27).

    • Na iVola i Momani e vakavulica talega vei keda na veika meda vakabauti Jisu Karisito me rawa ni da vakabauti Koya kina (raica na 3 Nifai 27:13–15).

  • Vakabauti Jisu Karisito

    • Meda vakabauti Karisito ni sa iVakabula kei vuravura.

    • E gadreva o Koya meda ciqoma ka muria na Nona ivakavuvuli.

    • Eda ciqoma na veivakalougatataki ni da talairawarawa (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 130:20-21).

  • Veivutuni mai na Veisorovaki i Jisu Karisito

    • Na vakabauti Karisito e veimuataki ki na veivutuni (raia na Alama 34).

    • Eda vakila na rarawa vakalou (raica na 2 Koronica 7:9-10).

    • Eda muduka na cakava na caka cala ka kuria na cakava na ka dodonu.

    • Eda vakatusa na noda ivalavala ca vua na Turaga, ka da vakatusa talega na ivalavala ca bibi vei ira na iliuliu ni Lotu, ka rawa ni vukei keda me da veivutuni (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 58:43).

    • Eda ciqoma na veivosoti; na cala kei na rarawa ena vakaisosomitaki ena vakacegu (raica na Alama 36:17–21).

  • Papitaiso, na iMatai ni Noda Veiyalayalati kei na Kalou

    • Na cakacaka vakalotu sai koya e dua na ivakarau tabu eda cakava kina me veiyalayalati kei na Kalou.

    • Na veiyalayalati sai koya na nodrau veidinadinati tabu na Kalou kei ira na Luvena.

    • Na kena maroroi na veiyalayalati e kauta mai na veivakalougatataki.

    • Eda papitaiso ena tabadromuci e wai me bokoci kina na ivalavala ca (raica na Yavu ni Vakabauta 1:4).

    • Ni keda sa papitaiso eda na tekivutaka e dua na bula vou ni yalodina vei Karisito (raica na Roma 6:3-8).

    • Na papitaiso e dodonu me vakayacora e dua e taura tu na lewa ni matabete.

    • Eda vakavouya na noda veiyalayalati ena noda vakaivotavota ena sakaramede e veimacawa (Vunau kei na Veiyalayalati 20:77, 79).

  • Na iSolisoli ni Yalo Tabu

    • Na papitaiso ena tabadromuci e tarava mai na papitaiso ni Yalotabu; erau sega ni veitawasei rawa na rua oqo.

    • Era na solia na lewe ni matabete na isolisoli ni Yalo Tabu ena veitabaki ni liga.

    • Na Yalo Tabu e vakavulici keda, vakasavasavataki keda, vakacegui keda, vakadinadinataka na dina, vakasalataki keda, ka dusimaki keda (raica na 2 Nifai 32:1-5; Mosaia 5:1-6; Moronai 10:5; Vunau kei na Veiyalayalati 36:2).

  • Vosota ki na iVakataotioti

    • Sa dodonu meda tomana tiko ga na salatu ena gauna eda sa papitaiso ka vakadeitaki kina.

    • Eda cakava na noda vinaka duadua meda galala tikoga mai na ivalavala ca me rawa ni da marautaka na isolisoli ni Yalo Tabu.

    • Ni keda muria ena yalodina na salatu ni kosipeli ni vakabauta, veivutuni, cakava ka maroroya na veiyalayalati, ka ciqoma na Yalo Tabu, sa rawa ni keda rawata na bula tawamudu kei na bula vakacerecerei ena noda dina ki na veiyalayalati e vakayacori ena valetabu savasava (raica na 2 Nifai 31:14-20; Vunau kei na Veiyalayalati 132:17).

    • Sa dodonu meda dau veivutuni tikoga ena noda bula taucoko (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 19:15-20).

Veisureti

  • O na tomana tiko beka na nomu taracake na vakabauti Jisu Karisito ena nomu tomana tiko na nomu vulica na Nona kosipeli?

  • O na veivutuni beka ka masulaka me vosoti nomu ivalavala ca?

  • O na wilika beka na iVola i Momani ka kerea na Kalou ena masu mo kila kina ni sa vosa ni Kalou?

  • O na papitaiso beka mo lewe ni Lotu i Jisu Karisito ni Yalododonu Edaidai ena (tikinisiga)? O na vakadeitaki beka ka ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu?

  • O na rawa ni laki lotu kei keirau ena Sigatabu oqo?

  • Keirau rawa ni lokuca na nodatou sota tarava?

  • Na ivunau eso mai na lesoni 4 ko digitaka mo okata.

Taro mo Taroga ni oti na Nomu Veivakavulici

  • Na taro cava soti e tiko vei iko me baleta na veika keimami sa vakavulica?

  • Na cava na ibalebale ni veivutuni?

  • Na cava e tiki bibi kina ni kosipeli na isolisoli ni Yalo Tabu?

  • Na cava e bibi kina vei iko mo papitaiso ka ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu?

  • E tiko beka e dua na ka me baleta na noda soqoni ni Lotu o sega tu ni kila?

  • Na cava o taleitaka me baleta na noda soqoni ni Lotu?

iVakamacala Bibi

  • Vakadeitaki: Na veitabaki ni liga mai vei ira era taura tu na Matabete i Melikiseteki me rawa ni ra lewe ni Lotu ka ciqoma na isolisoli ni Yalo Tabu.

  • Veiyalayalati: Na nodrau veidinadinati na Kalou kei ira na Luvena. Eda sega ni tautauvata ena veidinadinati. E solia na Kalou na lawa ni veiyalayalati, ka da vakadonuya me da cakava na veika e kerea vei keda o Koya me da cakava. Sa qai yalataka kina vei keda na Kalou na veivakalougatataki eso ni keda sa talairawarawa vakakina. Eda ciqoma na cakacaka vakalotu ena veiyalayalati. Ni keda cakava na veiyalayalati vakaoqori, eda sa yalataka ni keda na dokai ira. Me kena ivakaraitaki, ni ra veiyalayalati na lewe ni Lotu vata kei na Turaga ena gauna ni papitaiso ka vakavouya na veiyalayalati o ya ena nodra vakaivotavota ena sakaramede. Eda cakava eso tale na veiyalayalati ena valetabu. Na tamata ni Turaga era tamata ni veiyalayalati. Eda sa vakalougatataki vakalevu ni da maroroya na noda veiyalayalati vata kei na Turaga.

  • Vosota me yacova na ivakataotioti: Me da dina tikoga ki na ivakaro ni Kalou ka dinata na veicakacaka vakalotu ni edaumeni kei na veivauci ni valetabu se cava ga na veitemaki, veisaqasaqa, kei na dredre ena bula taucoko.

  • Bula Vakacerecerei: Me da bula tawamudu vakamatavuvale ena iserau ni Kalou (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 132:19–20). Na bula vakacerecerei sai koya na isolisoli cecere duadua ni Kalou vei ira na Luvena tagane kei na yalewa.

  • Kosipeli: Na yavu ni veivakabulai ni Kalou, e rawa mai na Veisorovaki i Jisu Karisito. Na kosipeli e okati kina na dina tawamudu se lawa, veiyalayalati, kei na cakacaka vakalotu e gadrevi vei ira na kawatamata me lesu tale ki na iserau ni Kalou.

  • Loloma Soliwale: Na kaukauwa veivukei mai vei Jisu Karisito ka na rawa kina vei keda meda rawata na veivakalougatataki ena bula oqo ka rawata na bula tawamudu kei na bula vakacerecerei ni oti noda cakacakataka na vakabauta, veivutuni, ka solia na noda igu taucoko meda maroroya na ivakaro. Na veivuke se kaukauwa vakalou vakaoqo e soli mai e na loloma veivueti kei na loloma i Jisu Karisito. Eda gadreva taucoko na loloma vakalou baleta na Lutu nei Atama kei Ivi ka vakakina ena vuku ni noda malumalumu.

  • Loloma Veivueti: Na yalo ni loloma, yalololoma, kei na veivosoti. Na loloma veivueti e dua vei ira na ivakarau ni Kalou. Sa solia vei keda o Jisu Karisito na loloma veivueti ena Nona isoro ni veivakaduavatataki kevaka eda veivutuni.

  • Veivakataucokotaki: Na vakalesui mai ni dua na ka sa kau tani se yali.

Eso Tale na Vosa ena Rairai Gadrevi me Vakamacalataki kivei Ira o Vakavulica

  • Savasava mai na ivalavala ca

  • Vakatutusa

  • Veivosoti

  • Masu

  • Sakaramede

  • Sala qiqo ka rabailailai

  • Veitemaki