“Mwakoro 3: Ana Euangkerio Iesu Kristo,” Tataekina Au Euangkerio: Te Kairi nakon te Mwakuri ni Mitinare (2018), 60– 70
“Reirei 3” Taetaekina Au Euangkerio, 60– 70
Reirei 3
Ana Euangkerio Iesu Kristo
Am Kaantaninga
Ngkai ko anga reirei, buokiia aomata bwa a na tauraoi nakon te bwabetito ao te kamatoaki. Iangoa te tau ibukin te bwabetito are e reiakinaki n Reirei ao Berita aika Tabu 20:37 ao are e irekereke inanon titiraki ni intawiu ibukin te bwabetito. Tataromwaaka ni baireia bwa tera ae ko na reirei iaona ao tera kakao ae kona kanakoi ae kaineti nakon kainanon te aomata, baika e tatangirii, ao te bwai ae e mena inanona. Tarai raoi titiraki ao tein mataataia tekoraki ake ko reireiniia.
Titiraki n te Intawiu ibukin te Bwabetito
-
Ko kakoaua bwa te Atua bon Tamara ae Akea Tokina?
-
Ko kakoaua bwa Iesu Kristo bon Natin te Atua ao te Tia Kamaiu ao te Tia Kabooa te aonaaba?
-
Ko kakoaua bwa te Ekaretia ao ana euangkerio Iesu Kristo e a tia ni kaokaki rinanon te Burabeti Iotebwa Timiti?
Kakao
-
Ko kan teimatoa ni karikirakea te onimaki iroun Iesu Kristo n reitinako n reiakinna Ana euangkerio?
-
Ko kan rairananom ao n tataro ibukin kabwaraan am bure?
-
Ko kan wareka Ana Boki Moomon ao ni butiia te Atua n te tataro n ataia bwa bon ana taeka te Atua?
-
Ko kan bwabetitoaki bwa kaain Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira n (bong)? Ko kan kamatoaaki ao ni karekea te bwaintituaraoi ae te Tamnei ae Raoiroi?
-
Ko kan iira te taromauri ma ngaira nakon te Tabati aei?
-
Ti kona ni bairea tain manga botakira nakon ae e na roko?
-
Tuua man reirei 4 are ko rinei bon aikai.
Ana Mwakuri ae Tabu Iesu Kristo
E kanakoa Natina ae Tangiraki te Atua, Iesu Kristo, nakon te aonaaba bwa aonga ni kabane natin te Atua n reke aia tai n rinanon te kimwareirei ao te rau n te aonaaba aei ao te maiu are akea tokina n te aonaaba ae e na roko ma aia utu. Irarikina, rinanon Iesu Kristo ni kabane natin te Atua a na bon maiu ngkana rabwataia ao tamneia a manga bootaki n tain te Mangauti (taraa Reirei ao Berita -Aika a Tabu 76:40, 42).
Mai imwiin riaoan te tua iroun Atam ao Ewa, e roko te mate irouia aomata ni kabane. Ao ibukina bwa aomaa a karaoa te kairua ao ni bure, aikoa kona n oki rikaaki ni maeka ma te Atua ibukina bwa “bon akea te bwai ae bareka ae kona ni maeka” Imatana (1 Nibwaai 10:21).
Ma e ngae n anne, rinanon ana akoi ao ana nanoanga te Tia Kamaiu ti na manga maiu bwa aomata aika mangauti ao ni kona ni itiaki man te bure bwa ti aonga ni maeka imatan Tamare are i Karawa. Rikira ni itiaki man te bure bon te kamaiuaki ni maiun tamneira (taraa 3 Nibwaai 9:13; 18:32).
Ibukin ana anga karea te Tia Kamaiu, ae e ataaki bwa Ana Mwakuri ni Kamaiu Kristo, ni kabane aomata a na bane ni kaokaki rikaaki nako matan te Uea ni motikaki taekaia ni kaineti nakon aia mwakuri ao nanoia (taraa 2 Nibwaai 9:10–16; Ereman 14:15–18; 3 Nibwaai 27:14–22; Reirei ao Berita aika Tabu 137:9) ao ni kautaki man te mate. E na motikaki taekara ni kaineti nakon te tua ni momotiraoi ao n nanoanga.
Te momotirao bon te tua ae aki bibitaki are e anga mwiin te mwakuri—te kakabwaia man te ongeaaba nakon ana tua te Atua ao te rekenikai ibukin te aki ongeaaba. Ti bane ni karaoa te bure. Te bure e karikiira ni bareka, ao bon akea te bwai ae bareka ae kona ni maeka imatan te Atua (taraa 1 Nibwaai 10:21; 3 Nibwaai 27:19; Mote 6:57).
Te Tia Kamaiu e kakoroi bukin bwaai ake e tangiri te momotiraoi ibukiia naake a rairi nanoia man aia bure ao n teimatoa ni kawakin ni kabane Ana tua ngke E onea mwiira ni korakai ibukin ara bure. Te mwakuri aei e atongaki bwa ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo. Ibukin te mwakuri ni mwamwanano aei, e kona Kristo ni bubuti nakon te Tama ibukira. Tamara are i Karawa e kona n anga te nanoanga, n aki kanakoa te katuaeaki nakoira, ao ni butimwaaira nako Matana. Tamara are i Karawa e kaota te nanoanga ngke E kabwarai ara bure ao ni buokiira n oki ni maeka Irarikina.
Mae e ngae n anne, Iesu e aki kamaunaa are bon oin bukinara. E kabwarai ara bure ngke ti butimwaia, rairi nanora, ao n ongeaaba nakon Ana tua. Rinanon Ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo ao maiuakinan te euangkerio ti kona n roko imatan Tamara are i Karawa n teimatoa n tai nako. Ti kaotia bwa ti butimwaea Kristo ao bwa iai ara onimaki Irouna man karaoan Nanona ao kawakinan Ana tua, ni irianaki ma te ongeaaba nakon moan tuua ao otenanti n te euangkerio. Nibwaai e taetae iaon tuua ao otenanti aikai bwa “ana reirei Kristo” (2 Nibwaai 31:2–32:6).
Te bure
Te mataata iaon “te bure” a mwaiti nanona ni katein aaba nako. Ni katein aaba tabeua e bon kairekerekeaki ma te waaki ni karaoan te bure ni kaikuaki. N aaba tabeua e ti kaineti nakon temanna ae kuneaki ni karaoa te bwai ae kairua ao are e karika te maamaa nakon te utu ke te kaawa. Kamataataa bwa te bure bon te aki ongotaeka nakon ana tua te Atua ao mwiina bwa te raurenako mairoun te Atua. Te Atua e atai ni kabane baike ti karaoi ao ni iangoi, ao ti karika rawawatana ngkana ti bure. Tai marooro iaon am bure ake mai imwaaina ke n tuangiia naake ko reireiniia bwa a na marooro iaon aia bure ake mai imwaaina.
Kamatebwaian Koroboki aika Tabu
E Kanakoa Natina te Atua
Te Kamaiu rinanon Kristo
Kristo bon te Tia Tei Ibukira
Te Nanoanga ao te Momotiraoi
Ana Euangkerio Kristo ao Ana Reirei Kristo
Ana Boki Moomon iai inanona bwaninin ana euangkerio Iesu Kristo (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 42:12). Iai naba inanona te kabwarabwara ae rangi ni mataata n Ana euangkerio Iesu Kristo., are e taekinaki n tabetai bwa ana reirei Kristo, ae kuneaki inanon nako booki aika tabu.
Ni kaineti nakon Ana Boki Moomon ana euangkerio Iesu Kristo. e kaairaki ma boto ni iango aika nimaua: (1) te onimaki iroun Iesu Kristo; (2) te rairannano rinanon ana Mwakuri ni Kamaiu Kristo; (3) te bwabetito ni kateboaki inanon te ran n aran Kristo; (4) te bwaintituaraoi ae te Tamnei ae Raoiroi.; ao (5) te teimatoa n uaa te toki (taraa 2 Nibwaai 31; 3 Nibwaai 11; 27).
Irarikina, Ana Boki Moomon e reiakiniira bwa ti riai ni kakoaua iaon Kristo bwa e aonga n reke Onimakinana (taraa 3 Nibwaai 27:13–15).
Onimaki iroun Iesu Kristo
Ana euangkerio Iesu Kristo. e moanaki man te onimaki iroun te Uea Iesu Kristo. Reken te onimaki iroun Kristo e raonaki ma reken te kakoaua ae nene bwa bon Ngaia Ana Riki Temanna te Atua ao te Tia Kamaiu ao te Tia Kabooa te aonaaba. E kakoauaaki bwa bon akea te kamaiu iroun temanna: bwa bon akea te ara teuana i ani karawa ae a anganaki aomata, ae ti kona ni kamaiuaki iai bwa ti te Ara aei” (Mwakuri 4:12). Iai riki tabeua bwaai aika ti riai ni kakoauai ngkana ti kan karekea te onimaki iroun Kristo (taraa 3 Nibwaai 27:13–15).
Ti ataia bwa ti kona n oki ni maeka ma Tamara are i Karawa ti ngkana ti katan iaon Ana akoi ao Ana nanoanga Natina. Ngkana iai ara onimaki iroun Kristo, ti butimwaea ao ni kamwakura Ana Mwakuri ni Kamaiu ao Ana reirei. Ti kakoauaa Kristo ao bwaai ake E taekin. Ti ataia bwa iai mwaakana ni kawakina Ana berita. Ti kona ni karikirakea te onimaki iroun Kristo rinanon te nanorinano ao karaoan Nanona ao ni kawakin Ana tua. Tamara are i Karawa e kakabwaiaia naake iai aia onimaki n ongo ao ni ongeaaba nakon Natina.
Te onimaki iroun Kristo e kairi nakon karaoan te mwakuri. E kairi nakon te bitaki ae nanonaki raoi ao e teimatoa. Karekean te onimaki e karikiira bwa ti na kataa ara kabanea ni konaa n reiakina arona ao n riki ni katotonga ara Tia Kamaiu “ma te onimaki ae matoatoa irouna, n onimakina teuare e tau, are iai korakorana ni kamaiu, ma te aki nanokokoraki” (2 Nibwaai 31:19). Ti tangiria n reiakina Nanona ao ni kawakin Ana tua. E ngae ngke ti reitinako ni karaoa te kairua, ti kaota ara tangira Ibukina man te kekeiaki rinanon mwaakan Ana Mwakuri ni Kamaiu Kristo ni kawakin Ana tua ao ni kararoaa te bure.
Ti kakoaua Kristo, ao ti kakoauaa bwa E tangiriira bwa ti na kawakin ni kabane Ana tua. Ti kaota ara onimaki man te ongeaaba Irouna. Ti tataro n te onimaki ibukin te korakora n tokanikai iaon te kaririaki. Ti maiuakina te tua ae onoti, ti reiakina koauana man ara taneiai (taraa Ioane 7:17). Ti rikirake naba n te onimaki man ongoraean ao warekan ana taeka te Atua (taraa I-Rom 10:17; Ereman 15:7–8).
Ngkai ti ongeaaba nakon te Atua, E kakabwaiaira. E anganiira te mwaaka ni kaitarai kangaanga n te maiu. E buokiira ni biti baike e tangiri nanora. Rinanon ara onimaki iroun Iesu Kristo, E kona ni kamarurungiira, n rabwatara ao ni maiun tamneira.
Kamatebwaian Koroboki aika Tabu
Te Onimaki, Te Mwaaka, ao Te Kamaiuaki
Te Reirei iaon te Onimaki
-
Taraa Bible Dictionary, “Faith”
Te Katooto iaon te Onimaki
Te Mwakuri ao te Ongotaeka
Te Onimaki nakon Te Rairannano
Te Rairannano rinanon Ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo
Te Rairannano rinanon ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo bon teuana te tua ae kakawaki n ana euangkerio Iesu Kristo. Ara onimaki iroun Kristo ao ara tangira Ibukina e kairiira nakon te rairannano, ke te bitaki n ara iango, koaua, ao anuara ake aki booraoi ma Ana kantaninga. Te rairannano e raonaki n taraan te Atua ae boou, ngaira, ao te aonaaba. Ngkana ti rairananora, ti namakina te nanokawaki ae nako raoi mai inanora ao n oki Nakoina ma te kantaninga ae bwanin. Ti toki ni karaoi bwaai aika a bure ao n reitinako ni karaoi bwaai aika eti. Uotakin maiura ni karokoira nakon ana kantaninga te Atua rinanon te rairannano ao te onimaki iroun Iesu Kristo bon te kantaninga are e boboto ni maiura. Ti kona n oki ni maeka ma te Atua te Tama ti man ana atataiaomata ao ana nanoanga Kristo, ao ti karekea ana nanoanga Kristo tii man te rairannano.
Ni karaoa te rairannano, ti atai ara bure ao n namakina te raraoma, ke te rawawata are e tangiria te Atua. Ti kaoti ara bure nakon te Atua. Ti kaoti naba buure aika kakaiaki nakoia mataniwiin te Ekaretia ake iai kariaiakaia mairoun te Atua, aika a na kona ni buotokaira ngkana ti rairi nanora ni koaua. Ti butiia te Atua bwa e na kabwarai ara bure. Ti karaoi bwaai ni kabane ake ti kona bwa e na kaeti kangaanga n ara mwakuri ake ti karaoi; aio e aranaki bwa kaokan te bwai. Ngkai ti rairannano, taraakira I bon iroura ao te aonaaba e bitaki. Ngkai ti bitaki, ti ataia bwa ngaira natin te Atua ao ti riai n aki reitinako ni karaoi kairua ni kaokiokia. Ngkana ti rairi nanora, ti tannako man ara bure ao ti aki manga karaoi. Ti totokoi naano ni kan karaoa te bure. Nanora n iriira te Atua e rikirake ni korakora ao n nano.
Te rairannano ni koaua iai mwiina ae reke ae mwaiti. Ti namakina ana kabwarabure te Atua ao Ana rau inanon maiura. Ara bure ao nanokawakira a kaitiakaki. Ti namakina ana kairi te Tamnei n ae korakora. Ao ngkana tia kitana te maiu aei, ti na kona riki n tauraoi ni maeka ma Tamara are i Karawa ao Natina.
Riki imwiin are ti butimwaea Kristo ao n rairi nanora man ara bure, ti kona ni manga bwaka ao ni manga bure. Ti riai n teimatoa ni kataia ni kaetii riaoakin tuua aikai, n uringnga ae ti “boni konai bwaai ni kabane ni karaoi rinanon Kristo ae kakorakoraira” (I-Biribi 4:13). N raonaki ma anne, ti riai n reitinako ni kanakoraoia—ni karikirakei anuan Kristo, rikirake n atatai, ao ni beku riki n ae nakoraoi. Ngkai ti reiakina ae mwaiti riki n te bwai are e tangiria te Tia Kamaiu ibukira, ti na tangiria ni kaota ara tangira man ara ongotaeka Irouna. Ao, ngkai ti rairi nanora ni katoabong, ti na karekea te bitaki nakon maiura ao n rikirake. Nanora ao anuara a na riki n aron Kristo. Ti na namakinna te kimwareirei ae korakora inanon te rairannano ni katoabong.
Kamatebwaian Koroboki aika Tabu
Ti Bane ni Karaoa te Bure
Rairannano
Kaboan Maiura ao te Kabwarabure
Te Nanoanga e Karekea are Raraoma
Bwabetito, Ara Moan Berita ae Tabu ma te Atua
Te onimaki iroun Iesu Kristo ao te rairannano e katauraoiira nakon taian otenanti n te bwabetito ao te kamatoa. Te otenanti bon te mwakuri ae tabu ke waakin te mwakuri are e kaotia bwa ti a tia n rin inanon te berita ae tabu ma te Atua.
Te Atua e aki toki ni kantaningaia Natina bwa a na karaoi berita aika tabu. Te berita ae tabu bon te boraraoi ae kabaeaki imarenan te Atua ma Natina. E berita te Atua bwa e na kakabwaiaira, ao ti berita bwa ti na ongeaaba Irouna. E karaoa kanoan te berita n te euangkerio te Atua, are ti kona ni butimwaia ke n totokoia. Kawakinan taian berita e uota te kakabwaia n te maiu aei ao te karietataaki n te maiu are e na roko.
Te berita ae tabu e kabaeira nakon te motinano bwa ti na karinea ara berita nakon te Atua. Ti riai n tangiria ni kororaoi ni karekei berita aika tabu are e anganiira te Atua ao imwiina te kekeiaki ni kawakin. Ara berita a kauringiira bwa ti na rairi nanora ni katoa bong inanon maiura, n onimaki iaon Iesu Kristo. Man tangiran te Uea, kawakinan Ana tua, ao tangiraia ao ni beku ibukiia tabeman ti taua ao ni karekea kabwaraan ara bure rinanon “teuare tangirira, are tebokira man ara bure n raraana” (Te Kaotioti 1:5).
Taian beria aki toki ni karaoaki man mwakuri n otenanti aika tabu, n aron te bwabetito. Otenanti aikai a karaoaki man te kariaa n te nakoanibonga n aran Iesu Kristo. Rinanon te otenanti n te bwabetito, te katooto, ti berita bwa ti na katoka iaora aran Iesu Kristo, n aki toki n ururingnga n taainako, ao ni kaawakin Ana tua. Ngkai ti karaoa mwiokoara n te berita, e berita te Atua raonakira n te Tamnei ae Raoiroi n taainako, kabwaraan ara bure, ao te manga bungiaki.
Rinanon otenanti aika tabu, n aron te bwabetito ao te kamatoa, ti reiakina ao n rinanon te taneiai ni mwaakan te Atua (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 84:20). E reirei Iesu bwa ti riai ni bwabetitoaki man kateboakira ibukin kabwaraan, ke kamaunaan, ara bure. Te bwabetito bon te otenanti ae kakawaki ibukin te kamaiuaki. Akea te aomata ae kona n rin n abanuean te Atua ngkana e aki bwabetitoaki irouia ana toro te Uea aika a kariaiakaki. Kristo e katea te banna ibukira man bwabetitoakina.
Te bwabetito n te kateboaki bon kanikinaean te mate, te taunaki, ao Mangautin te Tia Kamaiu. N te aro naba anne, e tei ibukin tokin maiura are rimoa inanon te bure ao te motinano ni maiu n te maiu ae boou bwa te tia iriira Kristo. E reirei te Tia Kamaiu bwa te bwabetito bon te manga bungiaki. Ngkana ti bwabetitoaki ti moana te waaki ni manga bungiaki ao n riki ni bwain te tamnei bwa naati mwaane ao aine iroun Kristo (taraa Motiaea 5:7–8; I-Rom 8:14–17).
Ti riai ni bwabetitoaki ni kaaina Abanueana iaon te aonaaba, Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira, ao n tokina bwa te rin n abanuean karawa. Te otenanti aio bon ana tua te Atua ao e riai ni karaoaki man Ana kariaia ao n Arana (taraa Mataio 28:19–20). E riai te bitiobi ke te beretitenti n te mition n angan te mwaane are iai irouina te nakoanibonga te kariaia ni karaoa te bwabetito ke te kamatoa.
Ataei aika uarereke aki kainanoa ae a na bwabetitoaki ao a kabooaki rinanon Ana nanoanga Iesu Kristo.(taraa Moronaai 8:4– 24). A na aki bwabetitoaki ni karokoa a roko n te roro ni bukinaki, are ni waniua te ririki (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 68:27).
Imwaain te bwabetito ti kaota nanora n tauraoi n rin inanon te berita ae tabu ni kawakin ni kabane tuua ni karokoa tokin maiura. Imwiin te bwabetito ti kaota ara onimaki man kawakinan ara berita aika tabu. Ti aki toki naba ni kabooua te berita are ti karaoia ngke ti bwabetitoaki man kanakin te toa. Kanakin te toa ni katoa wiiki bon te tua. E buokiira n teimatoa n tau ni karekea te Tamnei n taainako. Bon te kauring ni katoa wiiki n ara berita ae tabu. Te Uea e karaoa te otenanti aei nakoia Ana Abotoro bon imwaain raoi Ana Mwakuri ni Kamaiu. E a manga kaokia rinanon te Burabeti Iotebwa Timiti. E tua te Tia Kamaiu nakoia naake a taua te nakoanibonga bwa a riai ni katabua ao ni kabuta te toa ni kauringa Rabwatana ao Raraana, are e wanako ibukira. Man taura ni kanakin te toa ti berita n tainako bwa ti na ururinga Ana anga karea, ti kabooua ara berita, ao ti a manga kabooua te berita ae te Tamnei e na aki toki n raoraoniira.
Imwaain Te bwabetito
Kakoauaa bwa naake ko reireiniia a tia ni karikirakea te onimakinan Kristo, raira nanoia man aia kairua man katukan aia onimaki n ana anga karea te Tia Kamaiu, ao ni karaoi bitaki aika a riai inanon mauia bwa a na tau n are e taekinaki n Reirei ao Berita aika Tabu 20:37. Naake ko reireiniia a riai ni “waaki nako man teimatoa i nanon Kristo, ma te kantaninga ae tamaroa ma ni kororaoi, ma tangiran te Atua ma aomata ni kabane” (2 Nibwaai 31:20). Irarikina, a riai ni berita ni maiuakina tuan te kororaoi, n ongotaeka n Tuan te Mauri, ao n ogotaeka n tuan te kabwianibwai. Ngkana ko namakinna bwa e kainanoaki riki te katauraoi, ko riai n taona tain te bwabetito ni karokoa ae naake ko reireiniia a kakoroi nanon kainibaire ake a kaotaki iroun te Uea inanon koroboki aika tabu. (Taraa “Statement on Missionary Work,” First Presidency letter, Dec. 11, 2002.)
“Imwaain te bwabetito [aomata] n tatabemaniia nako a riai ni karekea ni kabane te [reirei] mai irouia mitinare, ni marooro ma te bitiobi ke te beretitenti n te mwaang, ao ni mwaiti tain iriiran te bootakin te toa irouia” (“Statement on Missionary Work,” First Presidency letter, Dec. 11, 2002).
Kamatebwaian Koroboki aika Tabu
Bannan Kristo
Berita aika Tabu n te Bwabetito
Arom n Tau inakon te Bwabetito
Te Uea E Moan Kaota Aron Karaoan te Toa
Berita Aika Beritanaki n te Bwabetito
Tataron te Toa
Kanakin te Toa
E Riai ni Karaoaki ibukin te Kariaiakaki
Te Bwaintangira ae te Tamnei ae Raoiroi
E reirei Iesu bwa ti riai ni bwabetitoaki n te ran ao n te Tamnei naba. Te bwabetito n te ran e riai n rimwiaki n te bwabetito n te ai ao n te Tamnei (taraa 2 Nibwaai 31:13–14). Bon ti ngkana ti karekea te bwabetito ao ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi ae ti kona iai ni karekea kabwaraan ara bure ao n riki ni kabwanin a manga bungiakira n tamnei. Ngkanne ti a moana maiura n tamnei ae boou bwa ana reirei Kristo.
Iai mwaakan te Tamnei ae Raoiroi ni katabu, kaitiaki iaora. Rinanon te bwaintuturaoi ao mwaakan te Tamnei ae Raoiroi, ti kona n taua ao ni karekea kabwaraan buure rinanon teimatoara ni onimaki iroun Krist, rairi nanora, ao ni iriira nanon te Atua ao n ongeaba nakon Ana tua.
Naake a karekea ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi ao n teimatoa n tau a na kukurei n raoraonakiia Irouna inanon nako maiuia. Te Tamnei ae Raoiroi e kaota koauan Kristo ao ni buokiira ni kinaa te koaua. E katauraoa te korakora n te maiu n tamnei ao e buokiira ni karaoa ae eti. E karau nanora n taai ni kataaki ke n rawaawata. E kauringiira ibukin kangaanga n te maiu n tamnei ao n rabwata. Te Tamnei ae Raoiroi e katauraoa te mwaaka are ngaia ae ti anga reirei ao n reirei mai iai. Te bwaintituaraoi ae te Tamnei ae Raoiroi bon teuana mai ibuakon ana bwaintangira Tamara are i Karawa ae rangi ni kakawaki. Rinanon mwaakan te Tamnei ae Raoiroi ti kona n namakina ana tangira te Atua ao kairara irouna. Te bwaintangira aei bon tein aekan te kukurei ae akea ao te berita n te maiu ae akea tokina ao te karietataaki.
Imwin bwabetitoaki te aomata n te ran, temanna ke ae e raka riki irouia naake a taua te nakoanibonga a katokai baia iaon atuun te aomata anne ao mani kamatoa bwa kaain Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira. Imwiina a angana te bwai n tituaraoi ae te Tamnei ae Raoiroi.
Te kariaia n te nakoanibonga e kainanoaki ni karaoan te otenanti aei, are e bua inanon tienture rimoa ni mateia ana abotoro te Tia Kamaiu, ao e a manga kaokaki rinanon aia mwakuri anera nakon te burabeti n boong aikai ae Iotebwa Timiti. Tii man kainakin Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira ae kona temanna ni karekea te bwaintituaraoi ae te Tamnei ae Raoiroi, te kariaia ni karekea te Tamnei ae Raoiroi bwa raona n taai nako. Te kariaia aio e kaokoroa Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukia Aika Itiaki ni Bong aika Kaitira man ekaretia nako n te aonaaba. Man are e taekinna te Uea, bon tii “te ekaretia ae koaua ae maiu iaon te aonaaba ni kabuta” (Reirei ao Berita aika Tabu 1:30).
Te Kairiiri mai Iroun te Tamnei ae Raoiroi
Kamataataa nakoia naake ko reireiniia bwa Tatan e kaitara te Atua ao e kamwaneiia aomata bwa a na karaoa te bure. Ni kateimatoaa te namakin ae tamaroa are e a tia n reke irouia n tain maroroiia ma mitinare, a riai ni wareka Ana Boki Moomon, tataro, iriira te taromauri, ao kawakin tuua. Kamataataa bwa karekean ana kairi te Tamnei ae Raoiroi ni katoatai bon teuana te kakabwaia ae reke man te bwabetito ao te kamatoaki.
Ngkana e kainnanoaki, reireina te aomata arona n tataro. Taraa te mwakoro n “Tataro n Ataa te Koaua rinanon te Tamnei ae Raoiroi” inanon Reirei 1 ao “Tataro ni Katoatai” inanon Reirei 4 ibukin te kairi bwa ko na kanga ni buoka temanna n reiakina aron te tataro.
Kamatebwaian Koroboki aika Tabu
Anuan te Tamnei ae Raoiroi
-
Bible Dictionary, “Earnest” ao “Holy Ghost”
Kakabwaia ao ana Kairoro te Tamnei ae Raoiroi
-
Topical Guide, “Holy Ghost, Comforter” ao “Holy Ghost, Gifts of”
Kakawakin te Tamnei ae Raoiroi
Teimatoa ni Karokoa te Toki
Ana euangkerio Iesu Kristo e raonaki ma karekean ao kakorakoraan ara onimaki iroun Iesu Kristo, raira n nano man ara bure rinanon Ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo, bwabetitoaki ni kateboaki irouia ana toro te Uea ake a kariaiakaki n ara Iesu Kristo, karekean te bwabetito n te ai ao te Tamnei ae Raoiroi man te katokabai, ao n teimatoa ni karokoa te toki.
Te teimatoa ni karokoa te toki tiaki nanona ae ti taua ni karokoa ti mate. Te teimatoa ni karokoa te toki e raonaki ma karekean aunan Kristo rinanon Ana Mwakuri ni Kamaiu te Tia Kamaiu. Te teimatoa ni karokoa te toki e raonaki ma iriiran nanon te Tama ao n ongotaeka nakon Ana tua, aki mamatam, tataro, kamatebwai koroboki aika tabu, kawakina te bong ae te Tabati, raira nano, ao karaoi ao kawakin berita aika tabu n te tembora.
N te tai are ti rin n te kawai ae e eti man irariki man ara onimaki iroun Iesu Kristo, te rairannano, ao te otenanti ni bwabetito ao te kamatoa, ti riai ni kamwakura ara kabanea are ti konaa n tiku iaon te kawai. Ti karaoa aei man te teimatoa ni kamwakura te onimaki iroun ao ni katuka ara onimaki iaon Iesu Kristo, raira nanora, karaoi motinano, ao ni iriira te Tamnei.
N te tai are a kabwaraaki iai ara bure, ti riai ni kataia ni katoa bong ni katinanikua karaoan te bure bwa ti aonga n tainako ni karekea raonakira iroun te Tamnei ae Raoiroi. N te berita n te bwabetito, ti berita nakon Tamara ae i Karawa bwa ti na ongotaeka nakon Ana tua ni karokoa tokin maiura. Ngkana ti kabwaka, ti riai n rairi nanora bwa ti aonga ni kateimatoa te kakabwaia n te berita. Ti berita bwa ti na karaoi mwakuri aika tamaroa, ni beku ibukiia tabeman, ao ni iriira ana banna ni katooto te Tia Kamaiu. Inanon booki aika tabu te maiu ni motinano ae reitinako aei e aki toki n aranaki bwa te “teimatoa ni karokoa te toki.”
Man irakin kawain te euangkerio, ti kona ni kaaniira riki nakon te Atua, n tokanikai iaon te kaririiaki ao te bure, ao ni kukurei n ana bwaintutuaraoi te Tamnei ae Raoiroi. n ae mwaiti. Ngkai ti taotaon nanora, kakaonimaki, ao n teimatoa n toua te kawai rinanon nako maiura, ti na tau ibukin te kamaiuaki (taraa iteraniba 53 ibukin riki rongorongo ni kaineti ma te kaokoro imarenan te kamaiuaki ao te karietataaki).
Te onimaki iroun Kristo; rairannano; karaoan; kaboouan; ao kawakinan berita aika tabu; ao ni kaitiakaki iroun te Tamnei e riki bwa ai tein aron te maiu. Ara mwakuri ni katoa bong a kabotoaki ao ni kairaki man taian tua ke reirei aikai. Te rau ao te kimwareirei a roko man irakin te kawai aei, ao ti waaki ni karaurau n rikirake inanon anua aika aron Kristo. N tokina, ngkai ti iriira te kawai aei ao ni “waaki nako man teimatoa i nanon Kristo … ao n teimatoa n uaa te toki,” ti anganaki te berita, “E na reke iroumi te maiu ae akea tokina” ao te karietataaki (2 Nibwaai 31:20; taraa naba Reirei ao Berita aika Tabu 132:17).
Kamatebwaian Koroboki aika Tabu
Teimatoa ni Karokoa te Toki
Kakabwaia nakoia Naake a Teimatoa
Te Kakao nakon te Bwabetitoaki
Man ana kairi te Tamnei, te kakao nakon te bwabetitoaki ao te kamatoaaki e riai n onoti ao ni kaineti: “Ko kan ira ana banna ni katooto Iesu Kristo ni bwabetitoaki iroun temanna ae iai irouna te kariaia n te nakoanibonga? Ti na karaoa te taromauri ni bwabetito n [bong]. Ko kan katauraoiko bwa ko na bwabetitoaki n te bong anne?”
Iango ibukin te Anga Reirei
Te tiekition aio iai inanon iango ibukim ae ko na kabonganai n am katauraoi ibukin reiakinan rongorongo aika inanon te reirei aio. Tataro ibukin ana kairi te Tamnei ngkai ko baireia bwa ko na kanga ni kabonganai iango aikai. Karinii iango ake ko rinei nakon am waaki ni karaoan am reirei. Katukua n am iango bwa iango aikai bon ti ibukin kairam—tiaki baika a riai ni karaoaki—ni buokiko ni buokii kainanoia naake ko reireiniia.
Te Baire n Te Reirei ae Uarereke (3– 5 te miniti)
Ana euangkerio Iesu Kristo bon ti te kawai nakon te maiu ae akea tokina ao te karietataaki. Moan tuua ao otenanti n Ana euangkerio bon te onimaki iroun Iesu Kristo, te rairannano, te bwabetito ni kateboaki i an te ran ibukin kamaunaan buure, ao te bwaintituaraoi ae te Tamnei ae Raoiroi. Ti na riai ngkanne n teimatoa n uaa te toki. Man karaoakin moan tua aikai inanon nako maiura, ti ira ana banna ni katooto te Tia Kamaiu, reirei ni maiuakina Ana tua, ao ni karikirakea iroura anuan Kristo. Ti kona ni karekea kabwaraan ara bure, ao ti na tauraoi n oki ni maeka imatan Tamara are i Karawa.
-
Ana Mwakuri ae Tabu Iesu Kristo
-
Ana Euangkerio Kristo ao Ana Reirei Kristo
-
Onimaki iroun Iesu Kristo
-
Te Rairannano rinanon Ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo
-
Bwabetito, Ara Moan Berita ae Tabu ma te Atua
-
Te Bwaintangira ae te Tamnei ae Raoiroi
-
Teimatoa ni Karokoa te Toki
Kakao
-
Ko kan teimatoa ni karikirakea te onimaki iroun Iesu Kristo n reitinako n reiakinna Ana euangkerio?
-
Ko kan rairananom ao n tataro ibukin kabwaraan am bure?
-
Ko kan wareka Ana Boki Moomon ao ni butiia te Atua n te tataro n ataia bwa bon ana taeka te Atua?
-
Ko kan bwabetitoaki bwa kaain Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira n (bong)? Ko kan kamatoaaki ao ni karekea te bwaintituaraoi ae te Tamnei ae Raoiroi?
-
Ko kan iira te taromauri ma ngaira nakon te Tabati aei?
-
Ti kona ni bairea tain manga botakira nakon ae e na roko?
-
Tuua man reirei 4 are ko rinei bon aikai.
Te Baire n Te Reirei ae Tau Anauna (10– 15 te miniti)
Ara rongorongo bon teuana ae iaon te onimaki ao te kaantaninga. Ti tangira ao ti neboa Iesu Kristo. Bon Ngaia boton ana babaire te Atua ibukin kukureira. Ana anga karea Kristo e karekea nakoira te kona ni karietataaki imatan te Atua. Ngkai ti maiuakina Ana euangkerio, E na nanoangaira ni kabwarai ara bure. E na kamarurungiira ao n onea mwiin namakinan te kairua ao te maamaa nakon te rau ao te kukurei n te maiu aei.
E bebete ana euangkerio Iesu Kristo. E moanaki man te onimaki iroun Kristo. Ti kakoaua Irouna, onimaki Irouna, ao ti katan Iaona. Te onimaki aei e kairiira nakon te rairannano—ni katoki karaoan baike a kairua ao n reitinako ni karaoi bwaai aika a eti. Ara onimaki Iroun e karikiira naba bwa ti na tangiria ni kaota ara tangira man kawakinan Ana tua, ni ikotaki ma te bwabetito. Imwiin te bwabetito, E berita bwa E na anganiira te bwaintituaraoi ae te Tamnei ae Raoiroi. Te Tamnei ae Raoiroi e na kairiira, karau nanora, ao E na buokiira n ataa te koaua. Ti kona n ataia inanora ao n ara iango ngkana e raoraoniira te Tamnei ae Raoiroi. Ti na karekea namakina te rau, te tangira, ao te kimwareirei. Ti na tangiria ni beku ibukiia aomata nako. Ti na kekeiaki rinanon nako maiura ni kakukureia te Uea.
E a tia ni kaoka Ana euangkerio Iesu Kristo rinanon te burabeti ni boong aikai. Ti reiakina taekan te euangkerio n Ana Boki Moomon, are ko kona ni warekia, ni iangoia inanom, ao n tataro ibukina. E na kaotia te Atua nakoim man mwaakan te Tamnei ae Raoiroi bwa e bon koaua. Ngkana koa a ataia ae e bon koaua, ko na tangiria n raira nanom ao ni bwabetitoaki bwa ko aonga ni karekea kabwaraan am bure ao ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi.
Kakao
-
Ko kan teimatoa ni karikirakea te onimaki iroun Iesu Kristo n reitinako n reiakinna Ana euangkerio?
-
Ko kan rairananom ao n tataro ibukin kabwaraan am bure?
-
Ko kan wareka Ana Boki Moomon ao ni butiia te Atua n te tataro n ataia bwa bon ana taeka te Atua?
-
Ko kan bwabetitoaki bwa kaain Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira n (bong)? Ko kan kamatoaaki ao ni karekea te bwaintituaraoi ae te Tamnei ae Raoiroi?
-
Ko kan iira te taromauri ma ngaira nakon te Tabati aei?
-
Ti kona ni bairea tain manga botakira nakon ae e na roko?
-
Tuua man reirei 4 are ko rinei bon aikai.
Te Baire n Te Reirei ae Bwanin (30– 45 te miniti)
-
Ana Mwakuri ae Tabu Iesu Kristo
-
Te Atua e kanakoa Natina ae Tangiraki, Iesu Kristo, nakon te aonaaba (taraa Ioane 3:16–17).
-
Bon ti rinanon Ana akoi ao ana nanoanga te Atua ae ti kona iai n riki ni itaki man ara bure (taraa 2 Nibwaai 2:6–8).
-
Ibukin ana anga karea te Tia Kamaiu, ae e ataaki bwa Ana Mwakuri ni Kamaiu Kristo, ni kabane aomata a na bane ni kaokaki rikaaki nako matan te Uea ni motikaki taekaia (taraa 2 Nibwaai 9:10–16).
-
Bon tabera bwa ti na butimwaea Kristo, n rairi nanora, ao n ongeaba.
-
-
Ana Euangkerio Kristo ao Ana Reirei Kristo
-
Ana Boki Moomon iai inanona bwaninin ana euangkerio Iesu Kristo (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 42:12).
-
Ana euangkerio Iesu Kristo.e raonaki ma te onimaki iroun Iesu Kristo, te rairannano rinanon ana Mwakuri ni Kamaiu Kristo, te bwabetito ni kateboaki inanon te ran n aran Kristo, te bwaintituaraoi ae te Tamnei ae Raoiroi.; ao te teimatoa n uaa te toki (taraa 2 Nibwaai 31; 3 Nibwaai 11; 27).
-
Ana Boki Moomon e reiakiniira naba bwa ti riai ni kakoaua ibukin Iesu Kristo bwa e aonga n reke Onimakinana (taraa 3 Nibwaai 27:13–15).
-
-
Onimaki iroun Iesu Kristo
-
Ti na kakoaua iroun Kristo ae bon te Tia Kamaiua te aonaaba.
-
E tangiriira bwa ti na butimwaea ao n tou mwiin Ana reirei.
-
Ti karekei kakabwaia ngkana ti ongeaba (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 130:20–21).
-
-
Te Rairannano rinanon Ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo
-
Te onimaki iroun Kristo e kairi nakon karaoan te rairannano (taraa Aramwa 34).
-
Ti namakina te raraoma are e tangiria te Atua (taraa 2 I-Korinto 7:9–10).
-
Ti toki ni karaoi bwaai aika a bure ao n reitinako ni karaoi bwaai aika eti.
-
Ti kaotii ara bure nakon te Uea, ao ti kaotii naba ara bure aika kakaiaki nakoia mataniwi n te Ekaretia, ake a kona ni buokiira n rairannano (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 58:43).
-
Ti karekea te kabwara bure; namakinan te bure ao te karawawataaki a oneaki mwiia nakon te rau (taraa Aramwa 36:17–21).
-
-
Bwabetito, Ara Moan Berita ae Tabu ma te Atua
-
Te otenanti bon waakin te mwakuri ae tabu ke waakin te mwakuri are ti karaoa iai te berita ae tabu ma te Atua.
-
Te berita ae tabu bon te boraraoi ae tabu imarenan te Atua ma Natina.
-
Kawakinan berita aika tabu a uoti kakabwaia.
-
Ti bwabetitoaki man te kateboaki iaan te ran ibukin kabwaraan buure (taraa Taekan te Onimaki 1:4).
-
Ngkana ti bwabetitoaki ti a moana katabuan maiura ae boou nakon Kristo (taraa I-Rom 6:3–8).
-
Te bwabetito e riai ni karaoaki iroun temanna are iai irouna te kariaia n te nakoanibonga.
-
Ti kabooua ara berita man kanakin te toa ni katoa wiiki (Reirei ao Berita aika Tabu 20:77, 79).
-
-
Te Bwaintangira ae te Tamnei ae Raoiroi
-
Te bwabetito n te kateboaki n te ran e rimwiaki n te bwabetito n te Tamnei; bwaai aika uoua aikai aki maenako.
-
Naake iai irouia te nakoanibonga a anga ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi rinanon te katoka bai.
-
Te Tamnei ae Raoiroi e reireiniira, e kaitiakiira, karau nanora, kaota koauan te koaua, kauringiira, ao e kairiira (taraa 2 Nibwaai 32:1–5; Motiaea 5:1–6; Moronaai 10:5; Reirei ao Berita aika Tabu 36:2).
-
-
Teimatoa ni Karokoa te Toki
-
Ti riai n reitinako iaon te kawai ngkana tia a tia ni bwabetitoaki ao ni kamatoaaki.
-
Ti karaoa ara kabanea ni konaa n tiku n itiaki man te bure bwa ti aonga ni kukurei n ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi.
-
Man te teimatoa ni iriira kawai te euangkerio n onimaki, rairannano, karaoan ao kawakinan berita aika tabu, ao karekean te Tamnei ae Raoiroi, ti kona n tau ibukin te maiu ae akea tokina ao te karietataaki man kokoauara nakon berita ake ti karaoi n te tembora ae tabu (taraa 2 Nibwaai 31:14–20; Reirei ao Berita aika Tabu 132:17).
-
Ti riai n reitinako n rairii nanora inanon nako maiura (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 19:15–20).
-
Kakao
-
Ko kan teimatoa ni karikirakea te onimaki iroun Iesu Kristo n reitinako n reiakinna Ana euangkerio?
-
Ko kan rairananom ao n tataro ibukin kabwaraan am bure?
-
Ko kan wareka Ana Boki Moomon ao ni butiia te Atua n te tataro n ataia bwa bon ana taeka te Atua?
-
Ko kan bwabetitoaki bwa kaain Ana Ekaretia Iesu Kristo ibukiia Aika Itiaki ni Boong aika Kaitira n (bong)? Ko kan kamatoaaki ao ni karekea te bwaintituaraoi ae te Tamnei ae Raoiroi?
-
Ko kan iira te taromauri ma ngaira nakon te Tabati aei?
-
Ti kona ni bairea tain manga botakira nakon ae e na roko?
-
Tuua man reirei 4 are ko rinei bon aikai.
Titiraki aika Ko na Aanga Imwiin Am Reirei
-
Tera am titiraki iaon baike ti a tia n reirei iaona?
-
Tera nanon ae ko na raira nanom?
-
Bukin tera ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi e kakawaki bwa mwakoron te euangkerio?
-
Bukin tera e kakawaki iroum bwa ko na bwabetitoaki ao ni karekea ana bwaintituaraoi te Tamnei ae Raoiroi?
-
Iai bwaai ni kaineti ma ara bootaki n te Ekaretia ae ko aki mataata iai?
-
Tera ae e anaa nanom n ara bootaki n Taromauri?
Nanon Taeka
-
Kamatoa: Te katoka bai irouia naake iai irouia te Nakoanibonga ae te Merekitereka bwa ko aonga ni riki bwa kaain te Ekaretia ao ni karekea te bwaintituaraoi ae te Tamnei ae Raoiroi.
-
Berita aika Tabu: Te boraraoi imarenan te Atua ao Natina. Ti aki karaoa ae titebo arora n te boraraoi. E anga kaetieti te Atua ibukin te berita ae tabu, ao ngaira ti kukurei ni karaoa are E tuangiira bwa ti na karaoia. E berita nakoira ngkanne te Atua tairan kakabwaia aika onoti ibukin ara ongeaba. Ti karekei berita aika tabu man otenanti. Ngkana ti karaoi berita akanne, ti berita bwa ti na karinei ni kawakin. Te katooto, a berita kaain te Ekaretia ma te Uea n te bwabetito ao a kabooua te berita anne man kanakin te toa. Ti karaoi riki berita aika tabu n te tembora. Ana aomata te Uea bon aomata inanon te berita ae tabu. Ti rangi ni kakabwaiaaki ngkai ti kawakin ara berita ma te Uea.
-
Teimatoa ni uaa te toki: N tiku n kokoaua nakon Ana tua te Atua ao ni kokoaua nakon te entaumente ao te otenanti ni kabaebae n te tembora n aki tabe ma te kariiri, te kakaitara, ao kataaki rinanon nako te maiu.
-
Karietataaki: Te maeka n aki toki bwa utu imatan te Atua (taraa Reirei ao Berita aika Tabu 132:19–20). Te karietataaki bon Ana bwai n tangira te Atua ae korakora nakoia Natina mwaane ao aine.
-
Euangkerio: Ana babaire te Atua ni kamaiu, ae kona n reke rinanon ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo. Te euangkerio e raonaki ma koaua aika akea tokiia ke tuua, berita, ao otenanti ake a kainanoaki ibukiia te botanaomata bwa a na oki nako matan te Atua.
-
Akoi: Te mwaaka ae nako mairoun Iesu Kristo are ti kona iai ni karekei kakabwaia n te maiu aei ao ni karekea te maiu ae akea tokina ao te karietataaki imwiin ae ti kamwakura te onimaki, rairannano, ao n anga te kekeiaki ae tamaroa ni kawakin tuua. Te buoka ae tabu aei ke te korakora ti bon anganaki rinanon ana nanoanga ao ana tangira Iesu Kristo. Ti bon bane ni kainnanoa te akoi ae mai iroun te Atua ibukina Bwakan Atam ao Ewa ao ibukin naba mamarara.
-
Nanoanga: Tamnein te nanoanga, te anua ae aamarau, ao te kakabwarabure. Te nanoanga bon teuana mai ibuakon anuan te Atua. Iesu Kristo e anganiira te nanoanga rinanon Ana kamaiu n anga karea ngkana ti rairi nanora.
-
Kaokan Bwaai: Kaokan te bwai teuana ae e a tia n anaaki ke ni bua.
Taeka riki Tabeua Ake a na Riai ni Kabwarabwaraaki nakoia Naake ko Reireiniia
-
Kaitiakaki man te bure
-
Te Kaotibure
-
Kabwarabure
-
Tataro
-
Te Toa
-
Te kawai ae e eti ma n irariki
-
Kariiri