Me Cakacakataki Tiko Yani me Yacova na Vakamau Tawamudu
Lotu e Vuravura Raraba ni Tabagone Qasecake • 5 ni Me, 2019 • Valelaca e Salt Lake
[Elder Carl B. Cook]
Keirau marau vakalevu kei Sister Cook na tiko kei kemuni nikua. E kauti keda vata mai na kakaburaki oqo mai na vuravura raraba, wili kina e 99 na matanitu kei na 39 na vosa. E vuqa vei kemuni o ni sarava tiko na kakaburaki bula. Eso vei kemuni ena sarava na katokatoni ena vuku ni duidui ni gauna. Se vanua cava ga ni tu kina se ko ni sarava tiko vakacava—ni matavinaka mai!
Keitou sa vagoleya na veikidavaki bibi vei kemuni ka se qai tauri ivola oti mai koronivuli torocake ka se qai tiko vakadua ena soqoni ni vuravura raraba. Keitou nuitaka ni o ni na vakaitavi, me tiki ni nomuni vuli, ena inisitute kei na kalasi tale eso ni lotu, me vakayagataka na vuli vakayalo ka rawataki vei kemuni. Na vakaitavi ena kalasi kei na itaviqaravi e dua na wabula bibi me vukei iko mo kosova rawa na tiki ni gauna oqo ni nomu bula.
[Sister Lynette H. Cook]
Keirau kalougata me tiko kei kemuni. Ko ni laveta na yaloi keirau ka vakatubura neirau vakabauta na gaunavou. Keirau qoroya na ivalavala ni nomuni vuki ki na veika era vakabibitaka na parofita kei na iapositolo. Na nomuni vakaitavi sinai ena vakabauta ena cakacaka ni tuvakawa, cakacaka ni kaulotu, kei na cakacaka ni valetabu—oka kina na liga ni cakacaka vakalotu—e veivauqeti. Keirau vakavinavinaka ena vukumuni ka lomani kemuni.
[Elder Cook]
Au na tekivu ena yakavi nikua niu tukuna e dua na ka sotavi vei keirau kei Sister Cook kei ira eso na itabagone qasecake mai Nairobi, e Keniya. Keimami a veitalanoa raraba tiko me baleta na vakawati ena dua na lotu. Keirau a tarogi ira na itabagone qasecake na cava era na qara vua e dua na itokani tawamudu.
Ni oti e vica na vosa, e sa matata ni so na cauravou era nanuma ni o ira goneyalewa era namaka me dua na nodra dikiri mai univesiti, dua na motoka, ka dua na itikotiko vinaka ni bera ni ra vakasamataka na vakamau kei ira. Ia eso na goneyalewa, e yasa kadua, era tukuna ni ra yalorawarawa mera waraka na veika oqori ke ra sasaga vagumatua yani vei ira na cauravou. E rawa me rau cakacaka vata ki na veika oqori.
Meda vakatovolea na veika oqori e yakavi nikua. Kemuni na cauravou yabaki ni vakawati, vanua cava ni tiko kina, meu tarogi kemuni ena dua na taro. E vica vei kemuni e nanuma ni tamata daucakacaka ka itovo vinaka, dei ena ivakadinadina ka donu vakayalo, ia e rairai ni ko ni vakila ni ko ni sega soti ni vakarau tu mo ni vakamarautaka e dua na yalewa ena vakawati? Laveta cake na ligamuni. Icake!
Oqo oi kemuni na goneyalewa sega ni vakawati. E vica vei kemuni e yalorawarawa me waraka na veivakalougatataki vakayago ena vakawati ni ko vuli ka tubu e tiki ni tamata cakacaka dina ko lomana, a tamata itovo vinaka, dei ena ivakadinadina ka donu vakayalo? Laveta cake na ligamuni. Icake!
Kevaka e dua vei kemuni e rai takosova na rumu ka raica e dua e bau matau toka e laveta tiko na ligana, io …
Mai Nairobi, Au a wasea e dua na qaqanivosa mai na iVoladusidusi 2 ka vakamacalataka, “Na ivakarau vakayalo ni tagane kei na yalewa sa ikoya me rau vakataucokotaki rau. E nakiti vei rau na tagane kei na yalewa me rau toso vata ki liu ki na bula vakacerecerei.”1
Ea tucake e dua na cauravou ka cavuta mamarau yani, “E talei oqori! Au nanuma ni isosomi ni noqu kerea e dua me vakawati kei au, au na kerei koya me toso vata kei au!”
E dina, au nanuma ni tu na vuku levu ena vakasama ni cauravou oqo. Me vaka e tukuna na ivosavosa vaka Aferika, “Ke o via vakatotolo, lako taudua. Ke o via lako yawa, lako vata.” Lako vata, ia vata kei na veivuke ni “Turaga e rawa ni drau toso vata ki liu ka veivakataucokotaki vata.”
Mai na dua na rai vakafika, na dua kei na dua e yaco me rua. Ia ke rua na tamata e rau duavata, na dua kei na dua e na sivia sara na rua! Ia ke tiki ni sosoqoni na Turaga, na isoqoni e tawayalani ka tawamudu!
Me vaka ko ni rawa ni siqema, eda na veitalanoataka na vakawati—ena dua tale na kena i moimoi. Eda na veitalanoa me baleta na toso yani ki na tawamudu ni vakawati. Eda na oka kece kina, wili kina o Sister Cook kei au. Na vakawati se dawai ka veitalia na yabaki, e rawa kece ni da tosoyani mai na na vanua eda toka kina oqo.
Na vakamau tawamudu e ulu ni cakacaka vakalotu ni kosipeli i Jisu Karisito. E okata e dua na tagane kei na dua na yalewa ka vauci ena valetabu ka vauci na nodrau vakamau mai na Yalo Tabu ni Yalayala. Mai na kena ciqomi ga na cakacaka vakalotu ni matabete oqo kei na maroroi ni veiyalayalati e rawa ni da ciqoma kina na veivakalougatataki ni vakawati tagane kei na yalewa, veitokani tawamudu ni sa mate.2
E tu vei keda na gagano vakalou ki na veiwekani tawamudu. Ea kaya o President Nelson, “Na gagano vakaturaga duadua ni loma ni tamata oya me dua na vakamau ka rawa ni gumatua ki na taudaku ni mate.”3
Na vakamau tawamudu e rawa vei keda yadua. Ni tu mada na ituvaki dredre ka sotavi ira na luvena na Tamada Vakalomalagi ena bula vakayago, na vakamau tawamudu e rawa ena Nona ituvatuva tawamudu. “E sega ni dua e lokurawa me taura e lailai sobu mai na ka kece nei Tamada ka… [nakita] me nodra na Luvena.”4 Kevaka eda lomadina, e noda na yalayala ki na ka kece vei rau na noda iTubutubu Vakalomalagi, wili kina na vakamau tawamudu ka sa veitokani dina. E sega ni dua e vakarorogo tiko ki na itukutuku oqo e vakuwai mai na veivakalougatataki yalataki oya.
Baleta ni “vakawati ni tagane kei na yalewa e bibi ki na ituvatuva tawamudu ni [Kalou],”5 na meca kei ira na nona ilawalawa era sa valuta tiko, ia na vala e sa katakata dina. Ena sega vakadua ni vakila o Setani na vakamau tawamudu, ia me vaka e tukuna na ivolanikalou, e “segata me ra rarawa sara na tamata kecega me vakataki koya.”6 “Na gata makawa ko ya, a vorata na Kalou, sa valuti ira na yalododonu ni Kalou, io sa viribaiti ka vakavolivoliti [keda].”7
E vakacava na irairai ni ivalu veisaqa nei Setani ki na vakamau tawamudu? Vakasamataka na ka oqo: Ni da qara na dodomo, me vaka na luvena na Kalou ni veiyalayalati, e dau volitaka vei keda na vunica na garogaro. Ni da vakasaqara na dodonu, e vosabeca na bulasavasava. Ni da qara na savasava, e veibacani ki na butobuto. Ni da caka cala, e dau vakaraitaka na yalolailai ka sega na veivutuni.
E sa bulia e dua na ualoka dina ni rusa veivauqeti ka sa mokota na vuravura—na iyaloyalo vakasisila, veibutakoci, na vakalialiai mai vei ira na tamata mai na “na vale levu ka vakaitamera,”8na vakaunona, segani vakadeitaki, kei na leqa ni vakawati, me cavuti ga e vica. Ke da rawa ni levea mada na veivauqeti vakavuravura, na noda logavinaka semati e rawa ni vakawelei keda ki na lologani vinaka ka tarova noda tosoyani ki na vakamau tawamudu.
Ia kevaka eda ravi vua na Kalou, cakacakataka noda vakabauta, ka toso ki na vanua cecere, eda na talave cake mai na ua eso ni yalolailai ka lako mai na tekinoloji, veivakamarautaki vakavuravura, ikau ni veimaliwai, ka so na gauna mai na revurevu ni ituvaki tarayalo ka da raica ena nodra bula na noda matavuvale kei na itokani.
Vuqa na yabaki sa oti, e dua na cauravou yalodina ea vakaraitaka vei keirau ni yalolailai baleta ni na rawa ni vakawati ena marau. Ea sega walega ni rau veisere na nona itubutubu, ia ea yaco talega vei ira e levu na taci tamana kei tinana. A kaya ni se sega mada ni raica voleka e dua na vakawati marau. Ia, ni veivuke voli na Turaga, ea ulabaleta na nona rere eso ka laki vakamau ena valetabu. Erau kune marau tiko kei na watina ena nodrau vakawati kei na lima na luvedrau totoka.
Keda na luveni Kalou veiyalayalati, e rawa ni da laveta na uluda ka vakanamata ki na gaunavou ena vakabauta kei na lomadei. Na noda iVakabula, ko Jisu Karisito, e sa vakamalumalumutaki vuravura oti, rarawa ena vuku ni noda ivalavala ca, ka sa vakarautaka na sala ni noda tosoyani ka tikovinaka.
Me vaka eda sa raica tiko, sa dola tu ko lomalagi ka sa drodro tiko mai na ivakatakila mai vei ira na noda parofita kei na iapositolo me vukea meda viria na bai ena keda maliwa kei na meca. Sa soqona tiko Nona ivalu na Turaga—oi keda, na Luvena ni veiyalayalati—ki na veibuturara taqomaki ena vanua ka rawa ni da tauyavutaka kina na vakamau tawamudu kei na matavuvale, dina mada ni karusa tiko na vuravura.
Na cava o rawa ni cakava vakai iko mo valuta kina na cakacaka ni meca? O rawa vakacava ni tarova na ua ni nuinuica ka wavolita tu na vakawati? E rawa vakacava ni o vakamalumalumutaka na kaukauwa ni meca ena nomu bula ka toso tikoga ki na marau, ni vakamau tawamudu kei na matavuvale? E rawarawa tu ga na kena isau. E rawa ni ko bulataka na kosipeli i Jisu Karisito, dreta na kaukauwa ni Nona Veisorovaki, vakavakarau ki na Nona lesu mai, ka vukea mera kitaka vakakina na tani.
Oi kemuni sa vakawati tu e rawa ni ko ni liutaka na sala ena tauyavutaki na vale dabe ena kosipeli ka vosa nuinuidei baleta na vakawati vei ira na tacimuni kei na ganemuni ka ra tosoyani ki na salatu ni veiyalayalati.
iTukutuku Vinaka
Yakavi nikua, keirau via wasea kei Sister Cook eso na itukutuku vinaka baleta na vakawati. Ka vuqa sara tu!
Me keirau tekivu mada ni keirau wasea na neirau vakila dina na reki ena neirau vakawati kei na neirau ivakadinadina titobu ni vakawati gumatua kei na matavuvale e rawani caka nikua, mai vei ira na tamata tawataucoko vakai kemuni kei au, ke da tauyavutaka ena yavu vakosipeli ni vakabauta na Tamada Vakalomalagi, ko Jisu Karisito kei na Nona Veisorovaki; masu; veivutuni; veivosoti; loloma; dina; yalodina; duavata; kei na veiyalayalati ni valetabu.9
E vakamacalataka o President Nelson, “Na vakawati taucoko e tekivu kei na rua na malumalumu e loma. E okata tu e rua na tamata tawataucoko. Na marau ena rawa ga ni lako mai vei rau mai na nodrau sasaga yalogu.”10 Na vakasaqarai ni vakamau tawamudu e sega ni ka wale se na yaco vakai koya. E ilakolako ni bula taucoko gadreva na yalomalua, gumatua, kei na sasaga nakiti mai vei rau ruarua na tagane kei na yalewa.
Na itukutuku vinaka duadua ni noda iVakabula, ko Jisu Karisito, kei na Nona Veisorovaki e cakava me rawa tikoga na tosoyani. Sa dodo tu na Ligana vei keda. Ni da cakacakataka noda vakabauti Koya, masu, ka vakadre ena sasaga gumatua, ena yaco na cakamana ena noda bula. Na inaki vinaka e veimuataki ki na cakacaka, na veivutuni e veimuataki ki na veivosoti, na malumalumu e soli sala ki na kaukauwa, kei na noda baleca ena sosomitaka na dodonu. Na noda vakanuinui kei na tatadra ki na dua na veiwatini mamarau ena yaco ni da sa vakaukauwataki ka vakarawakataki mai na Veisorovaki i Jisu Karisito, na tamatayadua kei na veiwatini, e veisiga yadua.
Eda na vakarorogo oqo vei Sister Cook. Au vakavinavinaka ena vukuna na noqu itokani nuitaki; au kila ni lomana na Turaga ka soli koya Vua, me vaka kina vei au. O Lynette e noqu itokani vinaka duadua. E noqu itokani tawamudu vakamareqeti.
[Sister Cook]
Au vakavinavinaka dina e vukuna noqu itokani tawamudu. E lomavinaka ka dau vosota. Ka dua na ka na neirau dau marau vata. Au vakavinavinakataka na veivakalougatataki ni bula kei na tosoyani vata kaya.
Keirau nuitaka me kuria nomuni vakabauta ni koi keda kece, veitalia na noda ituvaki se tawayaga, e rawa na tosoyani ki na vakawati tawamudu. Keirau vinakata me tukuna vei kemuni baleta e rua na veiwatini wale ka cakava tiko vaka koya. Na veiwatini oqori eratou sa vauci e valetabu. Eratou sa caka veiyalayalati vei ira yadudua kei na Kalou me muria Nona ivakaro ka vakayacora na ivakavuvuli vakosipeli ena nodra vakawati. Era yalataka me vakatubutaka na loloma kei na duavata ka tiko vei ira yadua kei na Kalou.
Niu wasea tiko na vei italanoa oqo, yadrava matua na sasaga eratou cakava me tara cake na itovo vaKarisito, ni sa vatu ni yavu ni dua na vakamau tawamudu.
Dawie kei Elisa
Keirau sotavi Dawie kei Elisa11ena vica na yabaki sa oti e Sauca Aferika. Erau vakaraitaka na reki ka lako mai ki na veiwekani ka yaco ni sa duavata na tagane kei na yalewa.
Ena dua na lotu ni tabana ena vaqaqacotaki ni vuvale, ea taroga na ilawalawa o Elder Cook na cava era cakava me vaqaqacotaka nodra vakawati. Ea wasea o Dawie e dua na ka sotavi ka yaco vei rau kei watina. Erau a katalau ena dua na mataka ni Sigatabu. Ka, baleta na yawa ni nodrau itikotiko mai na valenilotu, erau taubale rua na auwa ki lotu, vakaitavi ena soqoni tolu na auwa, ka qai taubale rua na auwa lesu ki vale. Erau sa wawale ka viakana, ia esa oti na kakana. E yaco me rau laki moce waloloi.
E lomaloma ni bogi, erau yadra ruarua, ka kudru na ketedrau. Ea rarawa vakalevu o Dawie ni sega ni vakarautaka na kakana kei Elisa. E leqataka o tagane na yalo i lewa me baleti koya. Ia me isosomi ni rarawa se cudru, ea veiwalitaka o Elisa na rorogo lasa ka cakava tiko na ketena. Erau mai veidredrevaki vata yani ka yaco me lutu tale nodrau moce.
Ena lotu, ea vakaraitaka nona vakavinavinaka o Dawie baleta nona lomavinaka, veitokoni kei na lomadina. Ea kaya o tagane, “Ea rawa ni a biuti au o koya. Sa noqu itavi meu qaravi koya. Ia keirau sa tautauvata.”
Ni kerei me wasea nona vakanananu baleta na ka oya, e kaya o Elisa, “E noqu itokani vinaka duadua o koya. E cakava na ka lelevu ena vukuqu. Ni dau so na leqa kei ira na tamata ena cakacaka, e dau vakasalataki au ka vukea me vinaka na lomaqu.”
E vakadinadinataki ni ko Dawie kei Elisa ni rau kosova tiko na veibolebole ni bula erau cakacaka vata. Ena ivosavosa i Dawie, erau “tautauvata.” Na sega ni kakana e sega ni leqa nei “tagane” se leqa nei “lewa” ia e “nodrau” leqa. Erau sega ni wilika na sega ni kakana me leqa bibi ni bula vakawati ia e dua ga na tao vagauna ka rau na rawa ni walia vata. Erau taura na veiwali me ivakamalumu ni ituvaki. Erau vakaraitaka na vakabauta ena nodrau mocetaka, ka nanamaki ni rau rawa ni vakavinakataka nodrau ituvaki ena siga ka tarava.
Erau sega walega ni yalayala vei rau yadua ko Dawie kei Elisa, erau yalayala talega vua na Kalou. Erau vakabauta ni kevaka erau muria Nona ivakaro, ena vukei rau o Koya me rau na sotava nodrau dredre. Erau marautaka na ilakolako ni bula vata vaka veiwatini na tagane kei na yalewa. Erau sega ni vakatara na ituvaki veibolei me tawasei rau yadua vakayago, lomadrau, se vakayalo.12
Erau wasea wale toka ga o Dawie kei Elisa vei keirau ni sa vakalougatataki rau vakaidina tiko na Turaga. E sa levu sara na kedrau kakana sega walega ni baleti rau, ia sa rawa talega ni rau wasea vei ira ka ra gadreva tu.13 Erau sa toso vata tiko yani.
E vakatavulica o President Nelson e vakatavulica na sala eda rawa ni toso tikoga ki liu vakaveiwatini.14
Nate kei Lexi (Vakabauti Jisu Karisito kei na Nona Veisorovaki)
E tarava, au na tukuna vei kemuni baleti Nate kei Lexi.15 Erau ivakaraitaki veivauqeti ni kaukauwa ka lako mai ki na dua na vakawati ni orau ruarua na tagane kei na yalewa erau taurivaka na vakabauti Jisu Karisito kei na Nona Veisorovaki.
Erau a vakamau o Nate kei Lexi ka yalogu me dua na luvedrau. Ni vakavula na wawa tiko, sa qai yaco mai na nodrau nanamaki. Erau veiwaseyaka ena marau na itukutuku. E ka ni rarawa, ni dua na gauna lekaleka emuri, ea vakalutu o Lexi. Ea kavoro na yalodrau.
Ni oti e vica tale na vula, erau sa nanamaki tale ko Nate kei Lexi. Na bukete e toso vinaka yani ena gauna oqo. Ni bera tiko vakalailai na nona sucu na gone, au a tiko ena dua na soqo kei Lexi. O keimami kece, wili kina o Lexi, e yalomarau ni vakarau yaco mai na luvedrau yalewa.
Emuri vakalailai, keimami rarawa ni rogoca ni sa mate na luvedrau. Ea vakasucu o Lexi ki na luvena yalewa lailai sucu mate ena vanua ni vakasucu e valenibula ka sinai ena tina kei ira na luvedra. E itukutuku veivakadrukai. Keirau a laki sikovi Nate kei Lexi e nodrau vale kei Elder Cook. Keirau namaka me raici rau ena dua na ituvaki ni lolosi mosimosi.
Ni keirau curuma nodrau vale, keirau vakila e dua yalo ni vakacegu. Erau kidavaki keirau mai ena marau ko Nate kei Lexi. Erau dabe veivolekati vata ena sofa ka veimokoti tiko ni rau wasea vei keirau eso na itukutuku baleta na yali ni luvedrau yalewa. Erau tukuna vei keirau na loloma malumu ka vakalougatataki rau kina na Turaga me vakarawarawataka nodrau icolacola. Erau vakaraitaka na vakavinavinaka baleta nodrau gone totoka, ka rau sa vakayacana me ko Hope. E vakavinavinaka o Lexi ena madigi e nona me kauti Hope tiko ka vakasucuma.
Na vakabauta nei Nate kei Lexi e laveti keirau. Keirau a vakalogavinakataki mai vei rau na veiwatini gone oqo. Au tukuna vei rau niu vakila ni dua na cakamana na nodrau sotava vinaka nodrau bolebole. Erau sauma ena nodrau wasea nodrau ivakadinadina ena veilaveti kei na kaukauwa veivaqaqacotaki i Jisu Karisito kei na Nona Veisorovaki. E bibi nodrau icolacola, ia e vukei rau tiko o Koya me rau colata. Na Turaga e sa qaravi rau malua, ka rau veiqaravi malua vakai rau ko Nate kei Lexi. Erau a duavata kei na Kalou ka vakakina vakai rau.
Ni veivuke tiko na Turaga, na bolebole e rawa ni vakaduavatataki keda. Ea kaya o Elder D. Todd Christofferson, “Ni sega na Kalou, ...na veika sotavi butobuto oqo e kauta mai na yalolailai, taqaya, kei na lomaca. Ni tiko na Kalou, na vakacegu e sosomitaka na vutugu, sautu e sosomitaka na tiko yavavala, kei na inuinui e sosomitaka na yaluma.”16
Keirau nuitaka ni italanoa ni veiveiwatini oqo ena vukea me vaqaqacotaka nomuni vakabauta na vakawati. Na bula e dau veibolei, ia eda rawa kece ni tosoyani ki na vakamau tawamudu ni da taurivaka na ivakavuvuli ni kosipeli.
[Elder Cook]
Me ikuri ki na veiwatini ka keirau vakabibitaka, era levu tale, ena veiyasai vuravura kece, e marau ka tosoyani nodra vakawati. Keirau sotavi ira na veiwatini oqo e veivanua keirau lako kina Era oka kina na tamata ena yabaki kecega kei na itukuni. Keirau sureti kemuni mo ni dusia eso na veiwatini vakaoqo ko ni kila vakai kemuni. Saravi ira, vosa vei ira, taroga eso na taro. Era na sega ni taucoko, ia ko ni rawa ni vuli mai vei ira. Era rawa ni vukea na vaqaqacotaki ni nomuni vakabauta na ituvaki tawamudu ni vakawati ka uqeti kemuni mo ni vakatubura na ivakarau vaKarisito kana vakalougatataki kemuni kei na nomuni itokani tawamudu me tawayalani.
Ivakatao
Baleta ni da bula tiko ena dua na vuravura lutu, e dodonu meda na sotava na ivakatao— wili kina ena noda veiwekani. Au na tukuna e vica na ivakatao ko ni rawa ni sotava ni ko ni sasaga mo ni tosoyani ki na vakamau tawamudu.
Nanamaki Rawaniyaco
E dua na ivakatao ki na vakawati oya na kena tiko na nanamaki dredre me baleti koya na tamata ko na vinakata mo vakawatitaka. Na noda nanamaki e sega ni dodonu me rui cecere (se rui lolovira). Ni tadola ka vakaidina na noda veitaratara kei Tamada Vakalomalagi mai na masu yalodina, ena inaki dina, ena dusimaki keda o Koya.
Yalowele
Na yalowele e vakawasoma ni dau ivakatao ki na vakawati tawamudu. E rawarawa me vakawelei na taqomaki vakayago ni bula tiko ena bula ni nanumi iko kei na lailai ni itavi. E rawa beka ni logaloga vinaka vei keda noda bula ka sega ni vakila e dua na uqe me tubu. Na vakila oqo e veisaqasaqa kei na ituvatuva nei Tamada Vakalomalagi. Sa inaki taucoko ni bula vakayago oqo me yaco mada me vakataki Koya. Eda sega ni rawa ni yaco kevaka eda sega ni yalorawarawa me vakadre, veisau, ka tosoyani. Kevaka ko sa tu ena ituvaki ni yalowele, masu ka yavalata na vakabauta mo dro bula ka tosoyani ki na vakawati tawamudu. Na Tamada Vakalomalagi e rawa ni vukei iko mo kila na ka mo cakava ena nomu ituvaki yadua ki na tosoyani, ka na vakalougatataki iko o Koya.
Tekinoloji kei na iTukutuku Raraba
Me itinitini, e dua na itotogi levu ka ivakatao ni noda gauna sa ikoya na vakayagataki vakatani se vakayagataki sivia ni tekinoloji kei na itukutuku raraba. E vakamavoataka na tamatayadua ka tarova na veiwekani, ena veigadivi kei na vakamau. Kevaka ko kunei iko ni ko onilaini vakabi, vakau, sarasara, veivana, taleitaka, qito, rawata, qaqa, kaci, veitaba, ka tabataba me levu cake mai na nomu kunei iko ni ko tiko matanavotu kei na dua na tamata bula, veitalanoa, dredre, veiwasei, veivukei, taubale, taro, vuli, kauwai, ka soli ka, e rairai ni tekinoloji kei na itukutuku raraba e sa vesuki iko tiko mai na tosoyani ki na marau dina ni dua na vakawati tawamudu. Na veimaliwai ena initaneti e sega ni isosomi matau ni veimaliwai vakatamata—veimaliwai kei ira na tamata dina ena gauna dina.
E vakabibitaka o President Nelson na bibi ni bokoca na talevonivuku ka biuti ira tani. E sa tukuna o koya, “Na gauna uasivi vata e bibi sara! Na veiwatini e gadreva na gauna vata me susugi kina nodrau veiwekani. Erau gadreva me vulica me vakarorogo, ka vakarorogo me vuli mai vei rau vakai rau. Na gauna oqori e gadrevi me tuvai taumada. Kevaka na vakawati mamarau e ka bibi duadua, e kaciva na gauna vinaka duadua.”17 Na noda ivakarau ena tekinoloji ena gauna ni tu taudua e dau tasova yani ki na vakawati.
O Rawa Ni Cakava
Kemuni na taciqu kei na ganequ, ni tu na veivuke ni Turaga e rawa ni ko ni ulabaleta na ivakatao cava ga ko ni sotava. E vei ga ko ni tu kina ena salatu ni veiyalayalati, ka mua tiko ki na vakawati tawamudu, e rawa ni vukei kemuni na Turaga mo ni tosoyani me rawa ni ko ni taubale vata ena salatu—vata kei dua ko ni lomana. Ke ko tu duadua ka sega nomu vakanamata nuitaki, e loma ni dua vakawati leqaleqa, sere ka susu gone, cakacaka mo sereki mai na vakatotogani, sotava tiko na veibolei ni mate, se yalolailai, ena sala cava ga, na ilumu veivueti ni Turaga e rawa ni vakavinakataka, sema, ka vaqaqacotaki iko. Ni ko vuki Vua ena vakabauta, veivutunitaka nomu ivalavala ca, ka dreta mai Nona kaukauwa me vukei iko mo tosoyani, ena yaco na cakamana.
Na ivakaraitaki ena iVola i Momani e vakatubutaka noda vakabauta. Au taleitaka na gauna ea vakaroti kina o Nifai me tara e dua na waqa. E se sega vakadua ni tara o koya e dua na waqa, ka e tu o koya ena lekutu. E rawa beka ni da vakatauvatana na nona ituvaki kei na noda sasaga meda tauyavutaka e dua na vakawati tawamudu ena vuravura oqo ka so na gauna e vakilai ni vaka na lekutu.
E tukuna o Nifai ena ka e sotava, “Ka kevaka era sa muria na ivakaro ni Kalou ko ira na luve ni tamata, ena karoni ira ka vakaukauwataki ira ko koya, ka vakarautaka talega na sala me ra rawata kina na ka sa vakarota vei ira.”18
Ea taurivaka o Nifai na vakabauta, cakacaka vagumatua, ka soli kaukauwa vua na Turaga me tara kina na waqa—e dua na waqa ka kauti koya kei na watina kei na matavuvale takosova na wasawasa ki na vanua yalataki.19
Kevaka e rawa ni tara o Nifai e dua na waqa ena veivuke ni Turaga, sa rawa sara ga ni da tara na vakawati tawamudu ena Nona veivuke. E dina, e rairai ni tara ni dua na vakawati e veibolei cake vakalevu mai na tara ni dua na waqa, ia e cakarawa! E dina, Sister Cook?
O cei Mo Na Vakawatitaka?
Ia, vei kemuni ka se tu taudua tu, ko cei mo vakawatitaka? E dina sara ni sega ni lailai na ivakasala se ko cei e rawa ni tamata donu. Niu a se gonetagane, na nona ivakasala o tamaqu vei au oya, “Luvequ, vakawati baleta na ilavo ka na muria mai na dodomo.” Na ivakasala i tinaqu oya, “Vakawati baleta na dodomo ena qai muria mai na ilavo.” Emuri, na noqu peresitedi ni kaulotu20 e vakatavulici au, “Vakawati me tawamudu.”
Na vakawati tawamudu e dua na veitokani kei na Kalou, ka sa ka bibi kina meda qara na Nona ivakasala baleta o cei mo vakawatitaka. Eda sega ni digia na noda itokani ena vuku ni ilavo se iyau—vosota, Ta—sega talega ena dodomo walega. Eda vakasaqara e dua na vakawati tawamudu.
Au vakavinavinakataka na ivakavuvuli nei noqu peresitedi ni kaulotu. Au vakavinavinakataka talega na ivakasala ka solia vei au niu vakarau lesu ki vale. E kaya ni dodonu meu toso tiko ga yani ki na noqu lalawa tawamudu. E vakatura meu vakavakarau ki na vakawati ka kua ni lokuyara ni sa cabe mai na madigi donu.
Yacasoli
Ena inaki vinaka duadua mada ga, e sega ni dau ka rawarawa tu ga na kunea nomu itokani tawamudu. E vakawasoma, ni dau taura na sasaga vakaigu. Ena imatai ni noqu yabaki e vale, au sota kei ira na goneyalewa e koronivuli, ena inisitute, ena cakacaka, kei na valenilotu. Au gadiva eso vakadua, ka so vakarua, ia e sega ni dua na veiwekani ni veigadivi e tubu me sivia na veitokani. Au gadreva na veivuke, kau vakarorogo yani vua e dua na noqu itokani e liu vakaulotu, o Mark Allred, ka tiko e tai kadua ni tauni. Au kerei koya me dua na yacasoli—na yacasoli ni veigadivi, e dua kau rawa ni kerea ki na dua na gagadi.
E kilai au o Mark, ka vakasamataki ira talega na goneyalewa e kila o koya. Ni vakanananu oti, ea solia vei au na yaca i Lynette Hansen. E nanuma ni keirau veidonui ka keirau na marautaka na neirau veitokani, kau mani veitaratara kei koya. Ea donu o Mark! E koula o lewa, se ka cava e yaco emuri me daimani, ni yacasoli. Ea vakauqeti o koya.
Vei kemuni ko ni tu taudua, au kila ni levu na sala ko ni rawa ni vaqara kina nomuni itokani tawamudu, ia eso na ivalavala e vinaka cake sara mai na so tale. Vakasaqara na nomu itokani ena veivanua ka na rawa sara kina vakalevu mo kunea me tawamudu nomu itokani. Tawamudu ni itokani—au sega ni rawa ni vakabibitaka cake oqo.
Vakananuma mo kere yacavolai mai na dua na ivurevure kilai ka vakabauti. E tiko beka e dua nomu itokani e liu vakaulotu, e dua na vulivata lomadina, se dua na itokani vinaka mai na dua na tabanalevu makawa? E dua beka ka kilai iko? Ko rawa beka ni kerei cauravou se ko lewa me dua na yacasoli?
Ke o ciqoma e dua na yacasoli, taurivaka na vakabauta, veitaratara kei na tamata, ka tovolea mada. Dina sara, eso na yacasoli ena sega ni donu, ia ena tiko na yacasoli vakauqeti ka na veisautaka na bula. Au vakabauta ni taurivaka na vakabauta, nuinui tiko, ka okata na Tamada Vakalomalagi, ena yaco na veika vinaka.
Tosoyani Vata
Ni keirau tekivu veigadivi ko Lynette kei au, keirau marautaka vakalevu na gauna vata. Keirau sota vakawasoma, ka sa tubu kaukauwa neirau veitokani e veisiga. Keirau duidui mai vua e dua ena sala eso, ia keirau veidonui ena sala bibi kece. Keirau sa veidomoni, ka keirau yacova mai e dua na vanua ni keirau sa vakila ni keirau sa gadreva me keirau vakatulewa. Keirau na vakamau beka ka toso vata yani? Se keirau na toso taudua sara tiko?
Keirau veidutaitaka na ka dina ni vakawati. Keirau na laki tiko e vei? Keirau na bula rawa vakailavo vakacava ni keirau tiko tani mai na neirau itubutubu? E sa gauna dodonu beka? Keirau masu ka lolo vata baleta na neirau kauwai taucoko. Keirau vakila ruarua ni na lomavinaka na Tamada Vakalomalagi ke keirau vakamau. Keirau vakila ni na vukei keirau o Koya me keirau ulabaleta na ivakatao keirau sotava.
E levu oqo e yaco tiko ena dua na iwasewase ni vuli. Ko Lynette e gonevuli vinaka ka dau lako wasoma ki na valeniivola me laki vuli lesoni. Au dau lako talega ki na valeniivola—me laki raici lewa. Sa vinaka sara mai na noqu rawaka vakavuli, ka sa sega ni vakakina vei Lynette. Dina! Ia keirau vakadonuya ruarua ni iwasewase ni vuli vinaka duadua keirau sotava. Na cava na vuna? Me ikuri ni marau keirau vakila ni keirau dau sota vata, keirau tosoyani ki na dua na lalawa tautauvata. Keirau vakila ni keirau veidonui vakai keirau kei na Kalou, ka vinaka na vakila oqo. Sa tubu na neirau vakabauta. E yaco me keirau vakila ena veivuke ni Turaga, keirau rawa ni ulabaleta na ka kecega. Keirau a vakasinaiti ena reki.
Keirau a qai vauci ena Valetabu e Ogden Utah. Oya e voleka ni 40 na yabaki sa oti. Keirau sa kunea vakai keirau ni vakawati e kauta dina mai na madigi lelevu cake ni bulamarau mai na veiwekani tale eso vakatamata.21 Baleta ni oqo na ituvatuva ni Turaga.
Eda sa veitalanoataka e levu na ka ena bogi nikua. Keirau nuitaka ni na ivunau keirau wasea me drodro sobu mai ki yalomu ka vukea mo tosoyani ena sala ni veiyalayalati ki na vakawati tawamudu. Keirau nuitaka ni ivakaraitaki keirau wasea ena vakawati mamarau ena vakatubutaka nomuni vakabauta ka na Yalotabu e sa vakasolokakanataka e dua na ka vei kemuni ko ni rawa ni cakava mo ni tosoyani. E rairai vei kemuni eso, e sa vakasolokakana na Yalotabu se vata kei cei ko ni sa rawa ni tosoyani!
Vei kemuni ka sa cakava tiko na ka dodonu mo ni segata kina na vakawati tawamudu ia ka sega ni dua na ka e yaco tiko mai—se ko se tiko duadua se tiko ena vakawati ka lailai na ivakatakilakila ni tosoyani—keirau masu ni ko ni na vakalougatataki mo ni nuidei tiko ka cakava na nomuni vinaka duadua, cau ki na cakacaka ni Turaga, ka bula ena reki. E tukuna o President Nelson, “Eda kila ni na Turaga ena lewai keda yadudua me vaka na gagadre ni lomada, kei na noda cakacaka talega, ka na veivakalougatataki ni bula cecere ena soli vei ira kece sa kilikili kaya.”22 Mo yalodina ka toso ki liu. Na veivakalougatataki kece ga ena nomuni ena gauna ni Turaga. Au kila ni dina na iyalayala oqo.
Kemuni na taciqu kei na ganequ, na noda madigi levu oya me yaco tikoga na tosoyani—me tara ka viribaita na vakawati tawamudu kei na matavuvale tawamudu vata ena veivuke ni Turaga. Au vakadinadinataka ni o Jisu Karisito e noda iVakabula ka Dauveivuieti. E vukuna, e rawa ni da vakaukauwataki kina meda cakava na ka kece ka sureti keda na Tamada Vakalomalagi meda cakava. Me na tiko kei kemuni na Nona veivakalougatataki, ena yaca i Jisu Karisito, emeni.
© 2019 mai na Intellectual Reserve, Inc. Dodonu kece e taqomaki. Na iLavelave: 2/19. iVakadewa ni “Toso Tiko Ga Yani Ki Na Vakawati Tawamudu Fijian. PD60008283 000