A Kabwaia Akana a Itiaki Nanoia
L. Whitney Clayton
Man te Itingaun
E bia te Atua ni kakabwaiai ara mwakuri aika raraoi bwa a na itiaki nanora ao ara iango, bwa “te raoiroi [e riai ni] katamaroa [ara] iango n aki toki.”
N nakonakora iaon te bike n te Caribbean n te moaningabong ae riringa tabeua ririki n nako, kain abau ao ngai ti nori tabeua booti n akawa aika uarereke ake a tia ni katikaki rake nako aon te bike. Ngke ti tei n tarai booti, I reiakina te bwai teuana ibukin te akawa ae I aki kona ni mwaninga. Irarikin are kabonganakin karaun, taian ao, ke matau, taan akawa a kabonganai bwaai ni kamwane aika karaoaki man te uaea. Bwaai ni kamwane aikai a karaoaki kanga tein te bwaoki. Taan akawa a na koroi bwangabwanga aika kaineti ni waeraka aika waniua te inti abwakiia irarikin bwaoki ni kamwane ni kabane ao ni manga kabwaouai uaea aikai nako nanona, ni kariki bwangabwanga aika uarereke aika a na kona n rin inanona iika.
Ko kona ni ketinna bwa e kanga ni mwakuri te bwaoki ni kamwane aei. Te tia akawa e ana te bwaoki ni kamwane ae e a tia ni kamwarakeaki nako taari ao ni karuoa nako naano. Ngke te ika ae tau buburana ae kona ni kanaki e a kaniia te bwaoki ni kamwane ao n aroka boin te abea, e kunea te tabo ae uki irarikin te bwaoki ni kamwane ao n uaua nako nanona, ti ni komakiaki imarenan uaea ake a koreaki. Ngkanne, ngke te ika are e a tia ni mwane e kataia n otinako, e na kunea bwa e bon bebete te rin ni komakiaki imarenan uaea inanon te bwaoki ni kamwane, ma bon te bwai ae kangaanga te uaua ni kaitarai taboia aika kakang aikanne n otinako—e a bon mwane. Ngke a oki taan akawa, a kaerakea te bwaoki ni kamwane mai inanon te ran, ao te ika ae mwane e riki bwa te katairiki n amwaraken taari ae boou.
Iai te rongorongo n te O Tetemanti iaon taekan temanna ae bwaka ni mwane n aron te bwai ni kamwane anne. Te aomata anne bon te Uea Tawita ae korakora, ao tera te bwai ae riki bon teuana mai ibuakon karaki ae moan te kananokawaki man booki aika tabu.
“Ao ngke e a manga roko … te tai ae a otioti nako iai uea ba a na buaka, ao Tawita e kanakoa Ioaba, ma ana toro n raonna, ma Iteraera ni kabaneia; ao a [kamaunaia tibun Ammon]. Ao Tawita e tiku i Ierutarem.
“Ao n te tairiki teuana, ao e tei rake Tawita mai aoni nena ni wene, ao e nakonako i akun ana auti te uea: ao e nora te aine temanna mai aon akun te auti ngke e tebotebo; ao moan te tikiraoi taraan te aine arei” (2 Tamuera 11:1–2).
Ao Tawita e ata aran te aine bwa Batateba. Buna, Uria, te tia buaka, are e nako ni buakaniia Amonaite ma taan ni buaka ake tabeman, are e riai aia uea, are Tawita, ni kaman mena naba iai. E tua Tawita bwa e na uotaki Batateba nakon te bwareti. A wene ni bure, e a bikoukou, ao e moanna Tawita ni maaku ae e na ataaki te mwakuri ae a karaoia. E iangoia ni karaba ana bure, ngaia e anga ana taeka Tawita bwa e na kaokaki Uria nako Ierutarem. E oki Uria, ma e rawa n nakon mwengana ni kawara Batateba ngkai a bane raoraona n nakon te buaka. Ngkanne Tawita e baireia bwa e na kamateaki Uria n te buaka (taraa 2 Tamuera 11:3–17). Mwiin te iango ae ribuaka aei e uota te mate nakon Uria ao te nanokawaki nakon Tawita, Batateba, ao riki te abanuea ni kabuta. Man atakin raoi ana iango te Uea n te bwai aei, e taekinna te Baibara, “Ma e buakaka te bwai are e karaoia Tawita i matan te Uea” (2 Tamuera 11:27).
Ko noria bwa e kanga Tawita n reke n te bwai ni kamwane aei? E mena i taubikin ana bwareti, ao n tara naano nakon ana tabo raoraona, e nora te bwai ae riai n aki noria. Anne ana bwai ni kamwane te tia kakaitara. Te aki kamoamoa, te itiaki, ao te babaire ae raoiroi e kainnanoaki bwa e na riai ni waekoa Tawita n tannako ao n aki taraia, ma e aki tannako ke ni katoka tarakina. Ma irarikina, e kariaia ana iango bwa e na tarai bwaai aika aki kariaiakaki, iango aikanne e karika karaoana, ao e waekoa ni karika te kangaanga n ae buakaka nakon te kabanea ni buakaka nakon ae kamamate. E mwane Tawita, ao nakoina iai mwiina ae akea tokina.
Iai te kai ni kabaru n tamnei n te bong aei ae atongaki bwa te tamnei ae tangako, ao a mwaiti, aika katikaki man taekaia aika kariki iango aika buakaka, n rin n te kai ni kabaru ae kamamate aei. N aron kainikabwaru riki tabeua, e bebete te rin iai ma e kangaanga ae ko na otinako mai iai. Tabeman a taku n aia iango bwa a kona ni matakuakin tamnei aika buakaka n akea mwiina ae buakaka. A taekinna ae, “Aio e aki rang buakaka,” ke, “Antai ae tabe iai? E na aki kona ni karika te bitaki,” ke, “I ti kan ataia.” Ma a kairua. E a tia te Uea ni kauring, “Ao ane e taraa te aine ma ni kaibwabwaru ibukina e bon kaakea te onimaki, ao e na akea te Tamnei irouna; ao ngkana e aki raira nanona e na bon teweaki nako” (R&B 42:23). Anne raoi te bwai ae riki nakon Tawita: e tara Batateba, e tataanna, ao e kabua te Tamnei. E na kanga aron maiun Tawita n rangi ni kaokoro ngke arona bwa e tannako.
N raonaki ma buan te Tamnei, taan kabonganai tamnei aika bubuaka a kabua naba aia taratara ao aia babaire ae tamaroa. N aron te Uea ae Tawita, a kataia ni karabai aia bure, ao a mwaninga ae akea te bwai ae karabaaki mairoun te Uea (taraa 2 Nibwaai 27:27). Mwiina ni koaua e moanna n rikirake ngkai onimakinam e bua, reitaki ma aika ko tangiriia aikoa nakoraoi, a rotaki maare, ao mwakuri n iowawa a moanna n rikirake. Atakin te bwai ae a tia ni matakuakinna e aki karaunano, a manga kunnimwania ma tamnei aika buakaka riki. A karaurau ni karikirakea te taneiai ae kareke ngkana aki ataia ke aki butimwaia, ao n aron Tawita, e rikirake ni buakaka kateia ngkai aia kainibaire aika raraoi a bua.
Ngkai katei aika kinaaki ni kabuta te aonaaba a moanna ni buakaka, aroaro aika bubuaka a kaonii bwai ni kaongora, kamataku, ao te intanete. Ma te kinaaki ni kaineti ma ana kainibaire te aonaaba bon te kainibaire ae kakamaaku kabonganakina n nora iai te bwai ae eti ke tera ae aki kamamate. Kamataku n tamnei ke te terewiton a rangi ni bwainaki ao n tangiraki irouia taan mataku aika e mirion mwaitiia ma irarikin anne a kaotaki naba iai tamnei ao aroaroa aika bubuaka. Ngkana te bwai inanon te tamnei “e aki rang ni buakaka,” anne e a bon kaotia naba ae aki rangi n raoiroi. Ngaia ae, te koaua ae tabeman ake a mataku n tamnei ke a kauki uebutiaite aika aki tau bon akea bukina ibukira. Maiuia naake iai irouia te nakoanbionga, a riai n ira ana kainibaire te Tia Kamaiu ao Ana Ekaretia, tiaki ana kainibaire te aonaaba.
E reirei te Tia Kamaiu, “Ao a kabwaia akana a itiaki nanoia, bwa a na noora te Atua” (3 Nibwaai 12:8). Berita n te euangkerio a kakukurei ao ni kakorakora, riki a anga te karietaataki. Ti karekei berita aikanne man berita aika tabu aika a reke man maiuakinan te itiaki ao katei aika raraoi. Ngkana ti maiuakina te eti ao n ukoukoria ni kaitiaki nanora, ti kaniira riki nakon te Atua ao te Tamnei. Aron nanora e baireia bwa mwaitira koauan te atua ae ti noria n te aonaaba ngkai ao ni katauira bukin ataakin te berita are aika itiaki “a na noora te Atua.” Ara bwai bon katakin karaoan te itiaki. Ngaia ae, te Abotoro Ioane e koroia:
“Ngkami aika kam tangiraki, bon natin te Atua ngaira ao a tuai ni kaotaki arora aika a nangi roko, ti na katotonga arona; ba ti na nooria n arona ni koaua.
“Ao ane e reke i rouna te kaantaninga aei ae kaantaningan Teuarei ao e kaitiakaki n ai arona ngkae E itiaki” (1 Ioane 3:2–3).
Ngkana ko a tia ni mwane n ana kainikabwaru te tamnei ae buakaka, aio am tai ni kaitiakiko ma ana ibuobuoki te Tia Kamaiu. Iai te kawai n otinako, ma ko na kainnanoa Ana ibuobuoki ni kamaiuko. Tabwaninin kamaiuam e nakon am rairannano ni koaua. Nakon am bitiobi n te tai ae waekoa. Ukoukora ana kairiiri ae anainano. E na buokiko ni karaoa te babaire ibukin te rairannano are e na kaoka onimakinam ao ni kaoka te Tamnei nakon maium. Te mwaaka ni kamaiu n Ana Mwakuri ni Kamaiu te Uea Iesu Kristo e rootii kangaanga ni kabane, riki n aei. Ngkana ko na rairaki nakon te Tia Kamaiu ma nanom ni kabane ao n iri ana reirei am bitiobi, ko na karekea te kamaiuaki ae ko kainnanoia. E na buokiko te Uea ni karekea te korakora ni kaitara te kabwakabwaka ao te mwaaka n tokanikai iaon te anua ae kareke. N aron are e reirei Moronaai:
“Kam na nakon Kristo, ma n tauii bwaai n tituaraoi ni kabane aika a raraoi, ma n aki riingi bwai n tangira aika a buakaka, ke te bwai ae bareka. …
“Eng, nakomai nakon Kristo, ma ni kakororaoaki irouna, ao ma ni kaakeai ma iroumi bwaai ni kabane aika tiaki aron atua; ao ngkana kam kaakeai bwaai ni kabane aika tiaki aron atua; ma n tangira te Atua ma korakorami, ami iango ao marurungimi, ao ngkanne e na tau ana akoi ibukimi, ao man ana akoi ao kam kona ni kororaoi iroun Kristo” (Moronaai 10:30, 32).
Te Atua e na kakabwaiai ara mwakuri bwa a na itiaki nanora ao ara iango, bwa “te tamaroa e [riai ni] katamaroa [ara] iango n aki toki” (R&B 121:45). I kakoaua ana tangira ni kamaiu te Tia Kamaiu ao mwakan Ana Mwakuri ni Kamaiu ae itiaki n aran Iesu Kristo, amen.