Poraus Seni ewe Aewin Presetensi, May 2012
Ewe Kitirin Manau
Ia sia feito me ia? Pwata sia nom won fonufan? Ia sipwe feino ia mwirin sia mano? Ese wor namwotan ach sisap ponueni ekkei kapaseisen chon fonufan.
Pwi me fefinei mi achengicheng non ei nesessosorun ua mochen kapas ngenikemi usun ekkoch ennet esemuch—ekkei mettoch repwe apochokuna manauach o anisikich ne niwiniti wesen imwach.
Ekkis meinisin aramas mi unusen atepwanapwan. Ekkewe sepenin mi muttir ra uwei aramas non ar sai asan fonu are sat pwe aramas mi tongeni fiti ar kewe mwich, kukuno fetan, are churi ar kewe famini. Ekkewe an mi uwei chommong sokkun taraku, pwan fitei minion aramas ussun eu chonupupu esemuch ren chommong popun non ach atepwanapwan feten ne fori mokutokutun ran me ran.
Ren muttirin mokutokuten manauch, kich mi kouno pwe sipwe ekipwichi mettochun pung—ekiekin mettoch mi ennet?
Napengeni, ekkewe mokutukutun manauch rese auchea ngeni manauen ngunuch. Met sipwe ani ren mongon nekunion? Epwe ifan anuwon imwach? Sipwe fiti ekkewe urumot? Ika mi wor watte osukosuk, sisap kan nien aucheani ekkei mettoch, ussun ika emon sia tongei mi feingau, ika semwen a tonong non imwach, are ika ewe saramen manau mi kirochono. Non ekkei fansoun sia awenaochu ach ekiek, iwe mi mecheres ne poutano met ese auchea pwe sipwe nengenochu mettoch mi auchea
Ekkisano ua churi emon fefin a weri eu watte semwen fan nap seni ru ier. A awewe pwe me mwen a semwen a men mokutokut fetan ren angangen enimenimw o forochu imwan. A churi emon chon fichi mokur fan ru iteitan wik o moni chommong uf mi momong. Noun noun kewe rese chuchuri I pun I ese mochen ekkewe kukkun semerit repwe animengaua are ataieno ekkewe pisekin imwan a kon aucheani.
Iwe ina atun a mairu ren an ewe tokter a ereni pwe ese chuen nangatam an fansoun won fonufan. Ina atun a men ennetin sinei pwe epwe amasoua ewe nusun manauan ren an kukuno ren chienan kewe o chon an famini o anomu ewe kapas allim nukanapen manauan pun ennet, ikkei ekkewe mettoch mi weswesen auchea ngeni i.
Ekkei fansoun ekiekich mi kurufateno epwe torikich meinsin, nge eni esap ren och sokkun sosot mi kan nien weires. Epwe fat met sia kan aucheani o ifa usun sipwe manaueni manauach.
Ewe Chon Amanau a apasa:
“Ousap achocho ngeni ami oupwe pisekisekino won ei fonufan ikewe ekkewe manchonap me parang ra tongeni atai o chon sona mi tongeni atai o sonani:
“Nge oupwe achocho ngeni ami oupwe pisekisekino non nang, ikewe ekkewe manchonap me parang rese tongeni atai o ekkewe chon sona rese tongeni atai o sonani:
“Pun fansoun meinisin netipemi epwe chok nonnom ikewe pisekimi mi auchea a nonnom ie.”1
Non ach fansoun ekipwichi me riaffou, ngunuch repwe mochen eitau ngeni nang o kutta ponuen ekkewe kapaseis mi kon auchea non ei manau: Ia sia feito me ia? Pwata sia nom won fonufan? Ia sipwe feino ia mwirin sia mano?
Ponuen ekkei kapas eis ese nom non puken sukkun are non komputer. Esap kapaseisen fonufan, nge kapaseisen mettoch ese much.
Ia sa feito me ia? Aramas meinisin mi anchangei ei kapaseis.
Ewe Aposel Paul a ereni chon Athens won chukun Mars pwe “kich noun Kot.”2 Pokiten sia sinei pwe inisich mi feito seni semach me inach won fonufan, mi namwot sipwe tiniken ne weweiochuti anon Paul. Ewe Samon a apasa pwe ewe ngun me ewe inis, ina masouan emon aramas.3 Iwe wewen pwe ewe ngun ina ewe noun Kot. Ewe chon makkei ewe puken Hebrew a era pwe I “Semach non pekin ngun.”4 Ngunun aramas ir wesewesen noun Kot kewe at me nengin.5
Sia sinei pwe ekkoch mi angoch ne mak ra makkei ekkoch kapas mi amokutu netipach. William Wordsworth a makkei ekkei kapas:
Ach uputiw mi usun annut o ach monnuki mettoch me mwen:
Ewe ngun mi usun eu fu mi fiti manauach
Nge epwe pwan sorotiw,
Nge a feito seni touau:
Sise monnuki mettoch meinisin,
Sise pwan ekinisou,
Nge sia feito fiti kuchun ning
Seni Kot, o imwach won nang:
Nang a pwennikicheno nemonukanuch!6
Sam me in ra ekieki wiser ne aiti, asarama, emweni, o efisata eu nenian appiru. Fansoun sam me in ra ekieki semerit ra eis, pwata sia nom won fonufan? Napengeni ra chok kapas eis ngeni pwisin ir non kapas pwetete, pwata Ua nom won fonufan?
Sipwe ennetin kinisou ren emon Chon Fori fonufan a uweikichetiw ikkei, non ach sisap chechemeni manauach mwen ach uputiw pwe sipwe kuna sossotun ei fonufan usun eu test, eu tufich ne pwarata ach anneasochis pwe sipwe tongeni angei mettoch meinisin Kot a ammonata fanitach.
A fat pwe popunapen ach nom won fonufan pwe sipwe angei inisin futuk o chuu. Sia pwan angei ewe nifangen pungun finata. Sia fini ngeni pwisin finiach. Sa kaeo seni met sia finata. Sia kaeo nefinen met mi och me met mi ngau. Sa kaeo nefinen met mi kipwin o ngarangar. Sia kaeo pwe mi wor met epwe fis anongonong won met sia finata.
Sia anneasochisi an Kot kewe annuk pwe sipwe tongeni tonong non ewe “imw” Jises a fos usun nupwen a apasa: “Mi chommong rum non imwen semei. … Upwe feino amonnata neeniemi … pun oupwe nom ikewe upwe nom ie”7.
Ika mo sia tonong non ei manau fitifengen ren “kuchun ningen manau,” manauach mi fefetan ngeni fansoun mawach. Ekkis me ekkis sia chinnapano. Sia kaeo ach sipwe tingor aninnisin nang non fetanin manauach.
Kot, Semach, o Jises Kraist ach Samon mi fen esinna ngenikich ewe annen manau ese much. Ra pesei kich ne apwonueta met mi pung pwe sipwe unusochuono ussun chok ir.8
Ewe Aposel Paul a era pwe manauch mi ussun eu kitir. A pesei ekkewe Chon Hebrew, “sipwe asu seni kich … ekkewe tipis mi fotekini kich, nge sipwe chok nikiitu ne ssa non ewe kitir mi nom mwach.”9
Non ach tiniken, sisap amonungaua ewe kapasen tipachem non puken Ecclesiastes: “ekkewe mi muttir ne ssa rese win non ar kewe kitir o ekkewe mi pwora rese pwan win non maun fansoun meinisin.”10 Ewer, ion epwe nikitu epwe win.
Nupwen ua anchangei ewe kitirin manauach, ua chechemeni pwan eu kitir seni nekukkuni. Am me chienei kewe aupwe angei noum kewe sar o fori ekkoch kukkun mota seni ira. Emon me emon a fori noun o pacheta echo kukkun amaran waa, iwe ra kitir non ewe Chonupupun Provo. Am mi sa fetan mwirin ekkewe mota nepekin ewe chonupupu o katon ar kurupep ren nowatten ewe chonupupu me mototon ar sa nupwen ewe chonupupu a nuwa.
Fan eu, am mi katon pwe efoch nein ekkewe mota a akkom mwen ekkewe ekkoch. Nge arrapakan an epwe win eu watten asepwan a ussino o ewe mota a nupono. Mi chok kukkumos fetan, ese tongeni fitano outun ewe chonupupu. Mwirin mi chok mwuch ren chommongen ekkewe fetan non ewe konik.
Ekkewe niosen mota rese nukuchar, o rese pochekun non ar feinno mwer. Ra chok fiti mokutukutun ewe konik.
Kich mi sokkono seni ekkewe niosun mota, pun mi wor ion a emweni fetanach. Sisap fiti mokutukun me sosotun fonufan nge sipwe pwisin ekiek, finata, o fori.
Semach won Nang ese chok oturau kich won ei fonufan ika pwe esap fen awora met epwe emwenikich sefannita ngeni I. Ua fos usun iotek. Ua pwan kapas ussun mongungun ewe Ngun mi Fel; Usap pwan monnuki upwe pachenong ekkewe pukfel minne a aitikich ekkewe kapasen ewe Samon, o ekkewe soufos—minne epwe anisikich ne win ach we kitir.
Non manauach won ei fonufan epwe wor fansoun apwangapwang, memefin chipwang, metekin semwen—fansoun pwichikar epwe morono, fansoun patapat epwe feito, iwe epwe pwan fis ewe mettoch sia eita ngeni mano.
Meinisin aramas mi tipachem epwe eis pwisin i minne Job a pwan eis: “Ika emon aramas a mano, met, a tongeni manausefan?”11 Ei ekieki epwe souniwiniti ach ekieki, inamo ach achocho ne asuno. Mano epwe tori aramas meinisin. Epwe tori ekkewe chinnap mi apwangapwang ne fetan. Fan ekkoch epwe tori ekkewe mi nom non pochokunun manauer. Iwe fan ekkoch epwe pwan tori ekkewe semirit.
Nge met usun manau mwirin mano? Mano mi muchanon mettoch meinisin? Emon soumak itan Robert Blatchford a fiu ngeni ekiekin nuku non Kraist, Kot, iotek, o manau fochofochen ewe ngun non noun we puk itan Kot me Monun Unuki. A era pwe nupwen sia mano, iwe ina chok a wes manauach iwe ese wor emon a tongeni pwarata pwe ese pung. Nge eu mettoch mi fis a men amairu. An nukunukumang a taropwaseno. A mefi akanaemon. Iwe a poputa ne etiwa ekkewe sokkun nuku a fen oput me esita me nom. Pwata a iei siwinin an ekieki? Punuan we a mano. Fan netipan mi tipeapwangapwanga tonong non ewe rum ia inisin punuan we a nom ia. A nengeni mesan we a men tongei. Nupwen a tou a ereni chienan we: “Ennet inani punuei, nge esap fen i. Och mettoch mi siwin. Och mettoch a nom ren me akkom ese chuen nom. Esap inani punuei. Met ei ese chuen nom ika pwe esap ngunun?”
Mwirin a makkei: “Mano esap met ekkoch aramas ra ekieki. Mi usun ita nge sia tonong non pwan eu rumw. Non ewe rumw sipwe tonong non sipwe kuna ekkewe fefin, mwan, me semerit sia tongei pwe ra witikich.”12
Pwi me fefinei kana, sia sinei pwe manon inis esap ina muchonon mettoch meinisin. Ekkewe soufous mi fen afanafana ei fan chommong ier. Mi pwan mak non pukfel. Non ewe Puken Mormon sia pwan anneani ekkewe kapasen echip:
“Iwe ren kapasen met ekkewe ngun ra for non nefinan ewe fansoun mano me manausefan. Ewe chon nang a pwar ngeniei, pwe ngunun aramas meinisin, non ewe chok fansoun a tou seni ewe inis, iwe, ra feino non nenien ar witiwit mi kefinita me ren Kot, ika mo pwe ir ngunun mi tipis are ir mi ngun murino, repwe niwinno ren ewe chok Kot a ngenir manauer.
“Iwe, me non ei neni a wor kinikin pwe ekkewe ngun mi murino ra feino non ewe nenien pwapwa me kinamwe me non chok ei neni itan paratais, nenien ar asoso, kinamwe, repwe asoso seni ar kewe riaffou, me seni ar pekusun tumunoch me weires.”13
Mwirin ewe Chon Amanau a irapenges o Inisin a nom non ewe peias ren ukukun unugat ran, ngunun a pwan tosefaninong. Ewe fau a sokkopenono, o ewe Chon Angasano mi manausefan a fetanau, fan inisin futuk me chuu mi unusoch.
Ponuen an Job kapaseis: “Ika emon aramas a mano, met, a tongeni manausefan?” a pwa nupwen Mary o ekkoch ra wareiti ewe peias o kuna ruemon mi uf non uf mi tin ra apasa: “Pwata oua kukkutta ewe emon mi manau nein ekkewe mi mano. Ese nom ikei pwe a fen manaueta.”14
Pokiten an Kraist okkufatiw ewe peias, kich meinisin sipwe manausefan. Iei angasanon ewe ngun. Usun Paul a makkei “mi wor … inis non nang me ekkewe inis won fonufan.Mi sokkono ningen ekkewe inis non nang seni ekkewe inis won fonufan.”15
Iei ewe ningen akkar minne sia kutta. Sia mochen nom ren Kot. Sia mochen ach sipwe emon chon eu famini ese much. Ekkei feioch mi feito seni ach achocho, aier, o fofforoch ren unusen manauach.
Ia sia feito me ia? Pwata sia nom won fonufan? Ia sipwe feinno ia mwirin sia mano? Ese wor namwotan ach sisap ponueni ekkei kapaseisen chon fonufan. Seni anonnonen nguni o non tipetekisonen netipei ua pwarata pwe ekkei mettoch minne ua fos usun mi ennet.
Semach Won Nang a men pwapwa ren ekkewe mi anneasochisi an kewe annuk. A men nenengeni ewe semirit mi mwanecheno, ewe anuon mi mamang are rikino, o ewe sam me in mi kan fofforungaw. Non kapasen tong mi pwetete ewe Masta a kapas ngeni ekkei, pwan ngeni aramas meinisin: “Niwito sefan. Feita. Tonong. Feito neimw. Feito rei.”
Non en wik sipwe fori apwapwan Easter. Ach ekieki epwe kunnu ngeni manauen ewe Chon Amanau, An mano, o An Manausefan. Ngang, emon Noun we chon kuno, ua pwarata ngonuk pwe I mi manau o pwe A witi ach sipwe win o niwiniti i. Ai iotek pwe sipwe tori I non itan mi pin, ewer Jises Kraist ach Chon Amanau o Chon Angasano, amen.
© 2012 seni Intellectual Reserve, Inc. Meinisin pung mi kawor. A for non Merika. Kapungunon non fosun Merika: 6/11. Kapungunon chiakun: 6/11. Chiakun First Presidency Message, May 2012. Chuukese. 10365 901