Rongorongo man Te Moan Beretitentii, Meei 2013
Te Ongotaeka e Uoti Kakabwaia
Atatai n te koaua ao kaeka nakon ara titiraki aika korakora a roko nakoira ngkai ti ongotaeka nakon ana tua te Atua.
Tariu ao mwaneu aika kam tangiraki, ai kakatongara ngai n raoni ngkami n te ingabong aei. I ukoukora kan ataakin ami onimaki ao ami tataro ngkai I kaeka nakon te tibwanga are N na taetae iai nakoimi.
Inanon rooro nako, mwaane ao aine a ukoukori ataibwai ao atatai ni kaineti ma te maiu ae mamate ao aia tabo ao nakoaia iai, ai aron naba te kawai nakon te rau ao te kukurei. Te kakae aei e karaoaki iroura n tatabemanira.
Te ataibwai ao te ota a tauraoi nakoia aomata ni kabane. A kaonaki n taian koaua ae akea tokia. N Doctrine ao Covenants mwakoro 1, kibuna 39, e taekinna bwa te Uea bon te Atua, ao te tamnei e kaoti rekooti, ao rekooti a bon koaua, ao te koaua e teimatoa n tainako n aki totoki.
Te tia kario e koreia:
E ngae ngke bwaai ni kabane i karawa ao n te aonaaba a kamaunanakoaki ke a uruakaki,
Te koaua, raon te bwai ae iai rabwatana, e na tokanikai iaon te kangaanga ae korakora,
Akea tokina, e aki bibitaki, n aki totoki.1
Tabeman a na bon titiraki, “E na kuneaki ia te koaua anne, ao ti na kanga ni kina?” E katanoata te Uea n te kaotioti are e anganaki te Burabeti Iotebwa Timiti i Kirtland, Ohio, ni Meei 1833: te Uea e taekinna:
“Te koaua bon atatai iaon bwaai aika ngkai, ao n aroia ake ngkoa, ao n aroia nakon taai aika a na roko.…
“Tamnein te koaua bon te Atua.…
“Ao akea ae na karekea bwanininna ti ngkana e kawakin ana tua.
Anne e kawakin ana tua te Atua e na karekea te koaua ao te oota, ni karokoa e kakororaoaki n te koaua ma atakin bwaai ni kabane.2
Ai mimitongira te berita!Anne e kawakin ana tua te Atua e na karekea te koaua ao te oota, ni karokoa e kakororaoaki n te koaua ma atakin bwaai ni kabane.
Akea kainnanoam ngkoe ao ngai, n te roro n atatai ngkai bwaninin te euangkerio e a tia ni kaokaki, ni kaotaki iai aron kakaean te koaua n te aro ae e tuai man kakaraoaki ma imwaaina. Te Tama n tangira are I Karawa e a tia ni katanei kawai ao ni katauraoi kairi aika aki bwaka—are te ongotaeka. Atakin te koaua ao kaeka nakon ara titiraki aika korakora e roko iroura ngkai ti ongotaeka nakon ana tua te Atua.
Ti reiakina te ongotaeka rinanon maiura. Ni moanaki man ngke ti uarereke, tibwanga akanne ibukin kawakinara a kaman tei bwa kairi ao tuua ni kakoauai kamanoakira. Te maiu e na bebete riki nakoira ni kabane ngkana ti ongotaeka nakon tua ni kabane. A mwaiti ibuakora, e ngae ngke, reirei rinanon taneiai n te wanawana n bwainakin te ongotaeka.
Ngke I a bon ikawai, ni katoa tiamwa ni moan Turai ni karokoa moan Tebetembwa, au utu a tiku n te kaebin n te Vivian Park i Provo Canyon i Utah.
Temanna mai irouia raraou n taai ni motirawa akanne n te kanion bon Danny Larsen, are ana utu iai naba aia kaebin aia utu n te Vivian Park. Ni katoa bong ngai ma ngaia ti ririaki n te tabo anne ni karaoi mwakuri aika kaunga, te akawa n te nei ao n te karanga, n rikoi atibu ao kaubwai riki tabeua, tamwarakei maunga, n tamwatamwa, ao n tii kakukureira ni katoa miniti ni katoa aoa ni katoabong.
N te ingabong teuana Danny ao ngai ti baireia bwa ti kan nako ni kaembwaea n te tairiki anne ma raoraora n te kaenion. Ti tii kainnanoia ni kaitiaka te tabo n te marae ae uakaan are ti na kona ni bootaki iai. Uteute n Tuun are e kaona te marae e a rikirake ao ni mauteretere ao ni kateketeke, ni karika te marae bwa e aki tau ibukin ara waaki. Ti a waaki ngkanne ni kouti uteute ake a ririeta, ni baireia ni kaitiaka ara tabo bwa e na rababa n mronron. Ti buritii man katikii ni kabanei korakorara, ma ae ti kona bon moan te uarereke man uteute aika matoatoa are ti a tia ni kouti. Ti ataia bwa te mwakuri aei e na bong bongina, ao a bon bane korakorara ao ingaingan nanora a kerikaaki.
Ao imwiina te bwai are e roko n au iango I taku bwa katokan ara kanganga ngai are te waniua n ririki. I taku nakon Danny, Te bwai ae ti kainnanoia bwa ti na kaurai uteute aikai. Ti tii kaura te uteute ni katomimia!” E a kaman kariaia, ao I a biri nakon ara kaebin n ana tabeua te matiati.
Tao iai ibuakomi are e taku bwa a kariaiakaki te ririki ae waniua ni kabonganai matiati, I kan kaitiakia raoi bwa ngai ao Danny ti tabuaki ni kabongana te matiati n akean ana tararua te ikawai. Ti uaia ni kauringaki n tainako kakamakun te ai. E ngae n anne, I ataia bwa a kawakina ia te matiati au utu, ao ti kainnanoia ni kaitiaka iai te marae. N aki iangoa te kauoua ni iango, I biri nakon ara kaebin n anai tabeua kainimatiati, n taraia raoi bwa akea ae e noorai. I karabai inanon au buua teuana.
Ni biririkaki nakon Danny, ni kukurei bwa inanon au buua iai buokan katokan ara kanganga. I uringa n iangoan te ai bwa e na ura tii nakon are ti tangiria ao imwina bon te bwai ae e na bon bua irouna.
I kakia te matiati iaon te atibu ao I kaura te bwariko n uteuten Tuun. E kia ai aron are e kabwaroaki te karetin. N te moan tai ngai ma Danny ti kukurei ngke ti matakuakini uteute ni maunanako, ma e waekoa n ota bwa te ai arei e bon aki toki irouna. A nako nanora ngkai ti ataia bwa akea te bwai ae ti kona ni karaoia ni katokia. Te urarake n ai e a tabe n ira te uteute nako rarikin maunga, n tiringi aroka ao bwaai ni kabane ake a tei imwaina.
N tokina akea riki ara iango ma ti a biri ni kakaea buokara. N te tai ae waekoa ni kabane mwaane ao aine ake a kona n roko a biriaitua ma baeki aika a mwaimwai, n ororei ura nai ni kataia n tiringii. Imwiin tabeua te aoa a bane ni mate uran te ai. Aroka ake a ririeta a maiu, ao e aki roko te ura ni mweenga are e bon kona n roko iai.
Ngai ao Danny ti reiakin kanganga tabeua ma reirei aika a kakawaki n te bong anne—tiaki te bwai ae uarereke man kakaawakin te ongotaeka.
Iai kaetieti ao tua ni buoka kakoauan kamanoan rabwatara. N aron anne, te Uea e anga kaetieti ao tua n buoka kakoaua ibukin kamanoara n te maiu n tamnei bwa ti aonga n tokanikai ni mwanangara n te maiu ae mamate are e kakamaku n tabetai ao n oki rikaaki n tokira nakon Tamara are I Karawa.
Tienture aika a nako, nakon te roro ni katei are te angakarea n te man, Tamuera e taekinna ma te ninikoria, “Noria, e raoiroi riki te iri nanon taeka nakon te karea, ao e raoiroi riki te kan ongotaeka nakon neneiaia tibu-mwane.”3
Ni koron boong aikai, te Uea e kaotia nakon te Burabeti Iotebwa Timiti bwa e kainnanoa te nano ao te kantaninga ae ingainga; ao are e ingainga ao e ongotaeka a na kang aika raraoi n aban Tion ni boong aikai.”4
Ni kabane burabeti, n rimoa ao n taai aikai, a ataia bwa te ongotaeka e kakaawaki nakon kamaiuara. E taekinna Nibwaai, “N na karaoi baike e a tia n tua te Uea.”5 E ngae ngke a kerikaaki aia onimaki tabeman ao n aia ongotaeka, akea te tai teuana ae e bwaka iai Nibwaai ni karaoi ake e tuangnga te Uea. N tokina a kakabwaiaaki te roro aika mwaiti.
Rongorongon ana ongotaeka Aberaam ao Itaaka bon te karaki ae riinga te nano. Ai kangangara marakin Aberaam, n ongotaeka nakon ana tua te Atua, n ana natina ae tangiraki Itaaka nakon te aba are Moria n anga bwa te karea. Ti kona n iangoa rawawatan nanon Aberaam ngke e mwananga nakon te tabo are e baireaki? Te koaua te maraki e kabuta rabwatana ni kakorakaia ana iango ngke e kabaea Itaaka, ni kawenea iaon te bao ni karea, ao n ana te biti bwa e na tiringnga. Ma te onimaki ae aki nanououa e kaota ana onimaki iroun te Uea, e kaeka nakon ana tua te Uea. Ai mimitongira taekinana, ao te kamimiraa ae e nako maia: “Tai kaki baim iaon te tei, ao tai karaoa te b’ai teuana nako ina: ba I bon ataiko ngkai ba ko mamaka te Atua, ngkai ko aki taua natim, ae am riki temanna mai Rou.”6
E a tia n nooraki ao ni kataaki Aberaam, ao ibukin ana onimaki ao ana ongotaeka te Uea e anganna te berita ae moan te mimitong: “Ao a na bane botanaomatan aonaba ni kabwaia iroun am kariki, bwa kioaina ngkai ko kan ongo banau.”7
E ngae ngke ti aki tuangaki bwa a na noraki ongotaekara n te aro ae kamimi ao te aro ae kakorakaia te nano, te ongotaeka e kainnanoaki mai iroura naba.
E taekinaki iroun Beretitenti Joseph F. Smith n Okitobwa 1873, “Te ongotaeka bon te moan tua i karawa.”8
E taku Beretitenti Gordon B. Hinckley, “Kukureia Aomata aika Itiaki ni Boong aika Kaitira, te rau irouia Aomata aika Itiaki ni Boong aika Kaitira, rikirakeia Aomata aika Itiaki ni Boong aika Kaitira, kakabwaiakia Aomata aika Itiaki ni Boong aika Kaitira, kamaiuaia n te maiu are akea tokina ao karietataakia te botannaomata aei e wene inanon te ongotaeka nakon ana reirei… te Atua.”9
Te ongotaeka bon anuaia burabeti; e a tia ni karekea te korakora ao te atatai nakoia n rooro nako. E kakaawaki ibukira bwa ti na ataia bwa ngaira, naba, ti kabaeaki nakon te aekaki n korakora ao te atatai anne. E tatauraoi n tainako ibukira ni katoabong ngkai ti ongotaeka nakon ana tua te Atua.
Rinanon ririki aika a mwaiti, I atia n ataia aomata aika aki warekaki mwaitiia ake a tia ni karaoi kakaonimaki ao ongotaeka. I a tia ni kakabwaiaaki ao ni kaungaaki irouia. I bia tibwa rongorongoia uoman aomata.
Walter Krause bon te membwa ae matoatoa n te Ekaretia ngaia ma ana utu, a maeka n te tabo ae ataaki bwa Tiaman Mainiku imwiin te Kauoua ni Buaka n te Aonaaba. Ni kaitara ma te kairimatoa ibukin akean te inaomata n te tabo aei n tain te buaka n te tai anne, Tari Krause bon te aomata ae tangira ao e beku ibukin te Uea. E kakaonimaki ao e teimatoa ni kakoroi mwiokoana ake e anganaki.
Te mwaane are temanna bon, Johann Denndorfer, ae kain Hungary, e rairaki nakon e Ekaretia i Tiaman ao e bwabetitoaki ikekei n 1911 ngke 17 ana ririki. E aki maan imwiin okina nako Hungary imwiin te Kauoua ni Buaka n te Aonaaba, e kunea bwa e karabutinaki n abana, n te kaawa ae Debrecen. Te kainaomataki a tuai n anganaki kain Hungary.
Tari Walter Krause, are e aki kina Tari Denndorfer, e karekea mwiokoana bwa e na riki bwa ana tia reirei ni kakakwari ao e na kakawaria n tainako. Tari Krause e wetea toana ni kakawari ao e taku nakoina, “Ti a tia ni karekea te mwioko bwa ti na kawara Tari Johann Denndorfer. Ko tauraoi n irai n nooria ao n anganna rongorongon te euangkerio?” Ao imwiina e reitia, “Tari Denndorfer e maeka i Hungary.”
E kubanako ngke e kaeka toana, “Ti na mwananga n ningai?”
“Ningabong,” e karekea te kaeka mai iroun Tari Krause.
“Ti na okira n ningai mwengara?” e titiraki toana.
Tari Krause e kaeka, “O, tao teuana te wiiki—ngkana aronabwa ti oki.”
A taonnako taan kakawari ake uoman ni kawara Tari Denndorfer, ni mwananga n te turein ao te bus mai meangmainikun Tiaman nako Debrecen,—te mwananga ae ababaki. Tari Denndorfer e tuai man karekeia ana tia reirei ni kakawari imwain te buaka. N te tai aei, ngke e noriia ana toro te Uea, e taonaki n te kakaitau bwa a roko. Te moan tai e aki taubai ma ngaia. E nakon ana ruu ni matu n ana te bwaoki ae uarereke n ana kaebineti are ana kabwianibwai inanona are e kawakinna inanon ririki aika bati. E anga ana kabwianibwai nakoia ana tia reirei n te mweenga man taku, Ngkai I a roko irarikin te Uea. Ngkai I namakinna bwa I tau n iobai ma ngkami ana toro te Uea!” Tari Krause e tuangai imwiina bwa e riingaki iaon karaki nako n iangoia bwa te tari ae kakaonimaki aei, are akea reitakina ma te Ekaretia inanon ririki aika mwaiti, e a tia n ongotaeka n teimatoa ni kawakina ana kabwianibwai man ana mwane are e karekea ni kabwaka 10 te betienti bwa ana kabwianibwai. E a tia ni kawakinna n aki ataia bwa n ningai ke ngkana e kona ni karekea ana tai ni kabwaka.
Tari Walter Krause e mate ruaiwa te ririki n nako n ana ririki ae 94. E beku ma te kakaonimaki ao te ongotaeka inanon maiuna ao e riki bwa te kaunganano nakoiu ao nakoia ni kabane ake a kina. Ngkana e tuangaki bwa e na karaoi katabeana, e aki kona n titiraki, e aki ngurengure, ao e aki kakaai anga ni birinako.
Tariu ao mwaaneu, te kakatai ae korakora n te maiu aei bon te ongotaeka. “Ti na kataia ikai,” e taku te Uea, “n nooria ngkana a na karaoi bwaai ake e tuangiia te Uea ae Atuaia bwa a na karaoi.”10
E taekinna te Tia Kamaiu, “Ni kabane ake a na karekea te kakabwaia mai iroun te Uea ana riai n iri tua ake e anga te kakabwaia anne, n aron are e moan kateaki imwain karikan te aonaaba.”11
Akea te banna ni katoto ae korakora riki nakon are iroun te Tia Kamaiu. Mai irouna, e taekinna Bauro:
“Bon te Nati, ma e reireiaki naba te ongotaeka ni baike e maraki iai;
“Ao e riki ni koro-raoi, ao e riki iai bwa te tia Karika te maiu are aki toki nakoia akana ira nanona.”12
Te Tia Kamaiu e kaota raoi ana tangira ni koaua te Atua man maiuakinan te maiu ae kororaoi, man karinean ana mition are bon ana bwai. E aki kainikatonga. E aki kaonaki n te kamoamoa. E aki katibanakoa te onimakinaki. E bwaina te nanorinano n tainako. E karinerine n tainako. E ongotaeka n tainako..
E ngae ngke e kaririaki iroun te tia kairiri ae kewe, riki te riaboro; e ngae ngke E mamaara man te aki mamatam inanon 40 te ngaina ao 40 te bong ao e roko irouna te baki; ao ngke te aomata are e buakaka e angan Iesu te iango ae rangin n anai nano man kabwakabwaka, E anganiira te katooto iaon te ongotaeka mairoun te Atua man teimatoa n ira te bwai ae ataia bwa E eti.13
Ngke E kaitara ma te maraki i Ketetemwane, ike E korakai ni kaitara te maraki anne are e kabwarabwaraaki iai” maonona bwa kanga timtimin te rara are e bwaka nako aontano,”14 E anga te katooto iaon te Nati ae ongotaeka ngke e kangai, “Tamau, ngkana e riai i Roum, ao ko na uotaanako te mwangko aei mai Rou: ma e na aki iraki nanou, ma e na karaoaki nanom.”15
Te Tia Kamaiu e tuangiia ana Abotoro n taai akekei, E tuangko ao ngai, “Iriirai.”16 Ko tauraoi n ongeaba?
Te ataibwai are ti ukoukoria, kaeka ake ti karekei, ao korakora ake ti kainnanoi n te bong aei ni kaitarai kakaewenako aika mwaiti ao bitaki n te aonaaba a kona n reke iroura ngkana ti ongotaeka nakon ana tua nako te Uea ma nanora. I taekini riki ana taeka te Uea: Anne e kawakin ana tua te Atua e na karekea te koaua ao te oota, ni karokoa e kakororaoaki n te koaua man atai bwaai ni kabane 17
Bon au tataro ae mangori bwa ti na bane ni kakabwaiaki ma kanuanga aika mwaiti nakon te ongotaeka. N aran Iesu Kristo, ara Uea ao Tia Kamaiu, amen.
© 2013 iroun Intellectual Reserve, Inc. A bane n tauaki mwiin taian kariaiakaki ibukin katootongana. Boretiaki i USA:Kariaiakaki n te Ingiriti: 6/12. Kariaiakaki rairana: 6/12. Rairan te First Presidency Message, May 2013. Kiribati. 10665 859