Ayat—ti Kaipapanan ti Ebanghelio
Ditayo pudno a kabaelan nga ayaten ti Dios no ditayo ayaten dagiti padatayo nga agdaldaliasat iti daytoy a panagbiagtayo iti daga.
Ay-ayatek a kakabsatko, idi nagserbi ti Mangisalakantayo kadagiti tao, sinaludsod Kenkuana ti abogado, “Maestro, ania ti dakkel a bilin ti linteg?”
Naisurat iti Mateo ti sungbat ni Jesus:
“Ayatem ti Apo a Diosmo iti amin a pusom, ken iti amin a kararuam, ken iti amin nga isipmo.
“Daytoy ti umuna ken dakkel a bilin.
“Ket ti maikadua isu umasping kenkuana, Ayatem ti padam a tao a kas iti bagim.”1
Inggibus ni Marcos ti pakasaritaan iti sao ti Mangisalakan: “Awan ti sabali pay a bilin a dakdakkel pay ngem dagitoy.”2
Ditayo pudno a kabaelan nga ayaten ti Dios no ditayo ayaten dagiti padatayo nga agdaldaliasat iti daytoy a panagbiagtayo iti daga. Kasta met, a ditayo kabaelan a naan-anay nga ayaten dagiti padatayo a tao no ditayo ayaten ti Dios, ti Ama ti amin kadatayo. Imbaga ni Apostol Juan kadatayo, “Daytoy a bilin a naadda kadatayo nagtaud kenkuana, A ti agayat iti Dios, ayatenna met koma ni kabsatna.”3 Datayo amin ti espiritu nga annak ti Nailangitan nga Amatayo ken, gapu iti daytoy, agkakabsattayo. No laglagipentayo daytoy a kinapudno, agbalin a nalaklaka nga ayatentayo ti amin nga annak ti Dios.
Kinapudnona, ti ayat ti kangrunaan a kaipapanan ti ebanghelio, ket ni Jesucristo ti Pagwadantayo. Ti biagna ket tawid ti ayat. Inagasanna dagiti masakit; tinulongan ken pinaregtana dagiti marigrigat ken maidaddadanes; insalakanna ti managbasol. Iti kamaudiananna ket pinatay isuna ti makagura a bunggoy a mangriribuk. Nupay kasta umar-araraw manipud iti turod ti Golgota dagiti balikas: “Ama, pakawanem ida; ta dida ammo ti ar-aramidenda”4—maysa a kangrunaan a pagwadan ti asi ken ayat iti biag iti daga.
Adu dagiti kababalin a pangipakitaan iti ayat, kas iti kinaimbag, kinaanus, panagbalin a saan a managimbubukod, pannakaawat, ken pammakawan. Iti amin a pannakilangentayo, dagitoy ken ti dadduma pay a kababalin ket makatulongto a maipakita iti dadduma ti ayat iti puspusotayo.
Gagangay a maipakitanto ti ayattayo iti aginaldaw a pannakipulapoltayo kadagiti dadduma. Ti kapatgan ket ti kabaelantayo a mangilasin iti kasapulan ti maysa a tao ken itden daytoy kalpasanna. Kannayon a magustuak unay ti rikna a naipeksa iti ababa a daniw:
Agpatnag nga innak sinangitan
Ti saan a panangipakitaan
Kadagiti tao nga agkasapulan;
Ngem uray iti kaano man
Diak pulos pinagbabawyan
Ti panagbalinko a naasian.5
Itay kallabes adda nangestoria kaniak iti makasagid rikna a pagwadan ti naayat a kinaimbag—a di ammo dagiti ibungana. Tawen 1933 idi, gapu iti Nakaro a Panagrigat, manmano laeng dagiti pagserkan a trabaho. Ti lugar ket adda iti akindaya a paset ti Estados Unidos. Katurturpos laeng ni Arlene Biesecker ti haiskul. Kalpasan ti nabayag a panagsapsapulna iti pagtrabahuan, iti kamaudianan nakastrek mat laeng iti trabaho iti pagaramidan iti kawes kas maysa nga agdadait. Mabayadan laeng dagiti trabahador iti pagobraan iti tunggal nalpas a pedaso a madaitda a husto iti inaldaw. No ad-adu dagiti naaramidda, dakdakkel met ti maibayad kadakuada.
Maysa nga aldaw nabiit kalpasan la uray ti panagrugina iti pagobraan, naipasango ni Arlene iti maysa a proseso a nangpatikaw ken nagpaupay kenkuana. Nagtugaw iti makina a pagdaitanna a mangpadpadas a mangtastas iti panait iti lepleppasenna a daiten. Kasla awan ti makatulong kenkuana, gapu ta agdardaras a makalpas iti ad-adu pay dagiti dadduma pay nga agdadait. Awan ti naaramid ni Arlene ken naawanan iti namnama. Siuulimek a makasangsangit isuna.
Iti batog ni Arlene nakatugaw ni Bernice Rock. Bakbaket ken ad-adu ti padasna kas maysa nga agdadait. Idi makitana ti problema ni Arlene, pinanawan ni Bernice ti bukodna a trabaho ket inasitganna ni Arlene, siaayat a sinuruan ken tinulonganna isuna. Binantayanna agingga a nakagun-od ni Arlene iti kompiansa ken naballigian a nakaileppas iti pedaso. Nagsubli ni Bernice iti bukodna a makina, a naawanan iti gundaway a nakaileppas koma iti adu a pedaso agingga a kabaelanna, no saan a timmulong.
Iti daytoy maysa a tignay ti naayat a kinaimbag, nagbalin a nasinged nga aggayyem da Bernice ken Arlene. Idi agangay nagasawa ti tunggal maysa ket naaddaanda iti annak. Iti maysa a panawen ti 1950, ni Bernice, a miembro idi ti Simbaan, inikkanna ni Arlene ken ti pamiliana iti kopia ti Libro ni Mormon. Idi 1960, nabuniagan ken nagbalin a miembro ti Simbaan ni Arlene ken ti asawana ken dagiti annakna. Idi agangay nailantipda iti nasantuan a templo ti Dios.
Gapu iti asi nga impakita ni Bernice idi tinulonganna ti maysa a saanna nga am-ammo a mariribukan ken agkasapulan iti tulong, adu a tattao, agpada a sibibiag ken natay, ket mangsagsagrap itan kadagiti pangisalakan nga ordinansa ti ebanghelio.
Inaldaw iti panagbiagtayo a naikkantayo kadagiti gundaway a mangipakita iti ayat ken asi kadagiti adda iti aglawlawtayo. Kinuna ni Presidente Spencer W. Kimball: “Nasken a laglagipentayo a dagita a tao a maam-ammotayo kadagiti pagparadaan, opisina, elevator, ken sadino man a lugar ket paset ti sangkataw-an nga inted ti Dios kadatayo tapno ayaten ken pagserbian. Awanto ti pagsayaatan nga ited kadatayo ti panagsarita maipapan iti sapasap a panagkikinnabsatan no ditayo ibilang a kakabsattayo dagiti amin nga adda iti aglawlawtayo.6
Umay a di namnamaen dagiti gundaway a mangipakita iti ayattayo. Naipablaak ti pagarigan ti kasta a gundaway iti artikulo ti pagiwarnak idi Oktubre 1981. Naawis unay ti riknak iti ayat ken asi a mainaig iti dayta isu nga indulinko ti artikulo kadagiti fileko iti uneg ti 30 a tawen.
Nadakamat iti artikulo a maysa nga Alaska Airlines a dirediretso ti panagtayabna manipud iti Anchorage, Alaska, nga agturong iti Seattle, Washington—lugan ti 150 pasahero—ket nagtayab a napan iti maiputputong nga ili ti Alaska tapno itulodna ti maysa nga ubing a nakaro ti pannakadangranna. Ti ubing a lalaki nga agtawen iti dua ket naputdan iti urat iti takiagna idi natnag isuna iti piraso ti sarming bayat ti panagay-ayamna iti asideg ti pagtaenganna. Ti ili ket 450 milia (725) abagatan ti Anchorage ken saan a talaga mapagpagnaan ti eroplano. Nupay kasta, nagdardaras a nagkiddaw iti tulong dagiti mediko nga adda iti nakapasamakan, isu a simmiasi ti eroplano tapno alaenna ti ubing ket ipanna iti Seattle tapno maagasan isuna iti ospital.
Idi agdisso ti eroplano iti asideg ti maiputputong nga ili, impakaammo dagiti mediko iti piloto a nakaro ti panagpussuak ti dara iti ubing isu a saanna a makayanan ti flight agingga iti Seattle. Naikeddeng nga agpatayab pay iti 200 a milia (320 km) a mapan iti Juneau, Alaska, ti kaasitgan a siudad nga addaan iti ospital.
Kalpasan a naitulod ti ubing a lalaki iti Juneau, nagtuloy a timmayab ti eroplano nga agturong iti Seattle, a naladaw iti sumagmamano nga oras iti iskediul. Awan ti asino man a pasahero ti nagreklamo, nupay kaaduanna kadakuada ti saanen a makakamakam kadagiti appointment ken connecting flightda. Kinapudnona, iti panaglabas dagiti minuto ken oras, nagkolektada, tapno makaurnong iti dakkel a kantidad para iti ubing a lalaki ken ti pamiliana.
Idi asidegen nga agdisso ti eroplano iti Seattle, naragsakan dagiti pasahero idi impakaammo ti piloto nga inawagan ida iti radio nga umim-imbagen ti ubing a lalaki.7
Simrek iti panunotko dagiti balikas ti nasantuan a kasuratan: “Ti asi ti nadalus nga ayat ti Cristo, … ken siasino man a maaddaan iti daytoy iti maudi nga aldaw, agpaayto a pagsayaatanna.”8
Kakabsat, sumagmamano kadagiti kadakkelan a gundawaytayo a pangipakitaan iti ayattayo ket iti uneg mismo dagiti bukodtayo a pagtaengan. Ti ayat ti nasken koma nga agbalin a sentro ti biag ti pamilia, ngem no dadduma saan a mapasamak daytoy. Mabalin a nagadu ti kinaawan panaganus, nagadu ti panagsuppiat, nagadu ti panaggaapa, nagadu dagiti lua. Inladingit ni Presidente Gordon B. Hinckley: “Apay ngata a dagiti [tao] nga ay-ayatentayo [unay] ket masansan nga umawatda kadagiti nasasakit a balikas? Apay ngata no dadduma a ti panagsasao[tayo] ket kas kadagiti punyal a makapasakit iti rikna?9 Dagiti sungbat kadagitoy a saludsod ket mabalin a sabali para iti tunggal maysa kadatayo, ngem ti kinapudnona saanen a napateg dagiti gapu. No agtungpaltayo iti bilin nga aggiinnayat iti tunggal maysa, nasken a kalinnangentayo ti tunggal maysa iti kinaimbag ken kinadayaw.
Kinaagpaysuanna addanto dagiti gundaway a kasapulantayo ti disiplina. Nupay kasta, laglagipentayo ti balakad a masarakan iti Doktrina ken Katulagan—a, no kasapulan nga aturentayo ti tunggal maysa, masapul nga ipakitatayo ti nalablabon a panagayat kalpasanna.10
Sapay koma ta kanayon nga ikarigatantayo ti agbalin a managdayaw ken managrikna kadagiti kapanunotan ken rikna ken kasasaad dagitay adda iti aglawlawtayo. Ditay koma uyawen wenno tagibassiten ida. Ngem ketdi, agbalintayo koma a manangngaasi ken manangparegta kadakuada. Nasken a naannadtayo tapno ditayo madadael ti panagtalek ti sabali a tao babaen dagiti saan a naannad a balikas ken tignaytayo.
Nasken a buyogan ti ayat ti panagpakawan. Kadagiti pamiliatayo, kasta met kadagiti gagayyemtayo, mabalin nga adda dagiti nasugatan a rikna ken sinnuppiat. Manen, saan a napateg no kasano ti kabassit ti problema. Masapul ken nasken nga ikkaten iti panunot ken saan a baybay-an a kumaro pay, tapno saan a makadadael iti kamaudianan. Ti panagpabasol kadagiti dadduma ket saan a mangpaimbag iti sugat. Ti laeng panangpakawan ti makapaimbag.
Ti napintas a babai a nabayagen a pimmusay ti simmarungkar kaniak iti maysa nga aldaw ket saan a ninamnama nga agsarita maipapan iti sumagmamano a pagbabawyanna. Insaritana maipapan iti maysa a pasamak adun a tawen ti napalabas ken mairaman ti kaarrubana a mannalon, naminsan idi a nasayaat a gayyemda ngem adu a gundaway a saanda nga agkikinnaawatan nga agassawa. Maysa nga aldaw dinamag ti mannalon no mabalinna ti ag-short cut iti dagana tapno alisto a makadanon iti bukodna a daga. Iti daytoy a kanito nagsardeng isuna a nagsarita kaniak ken, adda pigerger iti timekna, kinunana, “Brother Monson, diak pinalubosan isuna a nagballasiw iti dagami iti dayta nga aldaw ken uray iti kaano man ngem binay-ak isuna a pagnaenna ti adayo a pagnaaan tapno makadanon isuna iti dagana. Nagbiddutak, ket pagbabawyak daytoy. Pimmusayen isuna, ngem o, naibagak koma kenkuana ti ‘pakawanennak.’ Naaddaanak man koma iti maikadua a gundaway nga agbalin a naimbag kenkuana.”
Kabayatan ti idedengngegko kenkuana, nalagipko ti naliday a pammaliiw ni John Greenleaf Whittier: “Iti amin a naliday a balikas a naisawang wenno naisurat, dagitoy ti kaladingitan iti amin: ‘Daytoy koma ti naaramid!’”11 Kakabsat, iti pannakilangentayo iti dadduma nga addaan pammateg ken naayat a panangibilang, maliklikantayonto dagiti kasta a panagbabawi.
Mayebkas ti ayat iti adu a mabigbig a wagas: maysa nga isem, maysa a payapay, maysa a napintas a masao, maysa a pammadayaw. Mabalin a saan unay a madlaw ti dadduma pay a panangyebkas, kas iti panangipakita iti interes kadagiti aramid dagiti sabali, panangisuro iti maysa a pagbatayan nga addaan iti kinasingpet ken kinaanus, panangsarungkar iti maysa a masakit wenno saanen a makaruar pay iti balay. Mabalin a mangiparikna iti ayat dagitoy a balikas ken tignay ken ti adu a dadduma pay.
Ni Dale Carnegie, ti nalatak nga awtor ken lecturer, ket namati a ti tunggal tao addaan iti uneg ti bagina iti “pannakabalin a mangnayon iti kadagupan [ti] ragsak ti lubong … babaen ti panangted iti sumagmamano a balikas ti napudno a panangbigbig iti pateg iti tao a malmalday wenno maup-upay. Kinunana, “Nalabit a malipatanyonton inton bigat dagiti nasayaat a balikas nga isasaoyo ita, ngem mabalin nga ipateg ti tao nga umaw-awat kadagitoy agingga iti tungpal biag.”12
Mabalin a rugiantayo itan, iti daytoy mismo nga aldaw, a mangyebkas iti ayat iti amin nga annak ti Dios, miembroda man ti pamiliatayo, gagayyemtayo, kaam-ammotayo laeng, wenno ditayo am-ammo. No bumangontayo iti tunggal bigat, ikeddengtayo koma ti agtignay nga addaan iti ayat ken kinasingpet iti ania man ti mabalin a mapasamak.
Saan a kabaelan a maawatan, kakabsatko, ti ayat ti Dios para kadatayo. Gapu iti daytoy nga ayat, imbaonna ti Anakna, a nangipateg kadatayo iti umdas tapno itedna ti biagna para kadatayo, tapno maaddaantayo iti agnanayon a biag. No maawatantayo daytoy awan kapadana a sagut, mapnonto dagiti puspusotayo iti ayat para iti Agnanayon nga Ama, para iti Mangisalakantayo, para iti amin a sangkataw-an. Sapay koma ta mapasamak ti kasta ti kapasnekan a kararagko iti sagrado a nagan ni Jesucristo, amen.
© 2014 ti Intellectual Reserve, Inc. Nailatang amin a karbengan. Printed in USA. English approval: 6/13. Translation approval: 6/13. Pannakaipatarus ti First Presidency Message, May 2014. Ilokano. 10865 864