Etop eke Visiting Teaching, Ofiong Ition Isua 2016
Enye Eyedori Fi ke Afara Esie onyung Emen fi Onyong Ufok
Ukem nte Eti Ekpeme-erong okoyomde erong Esie andikisop, edieke mbufo edimenede esit mbufo ino Andinyanga ererimbot, Enye eyekut mbufo.
Nkpo kiet eke ami ntide mbanga uyen mi otongo ye uyom idiongo ekong ke enyong emi ekedemere mi ke idap. Ibihike ke, uyom efen, ekpri ye sung-sung uyom eke efomde, akaiso okpon tutu enye enyenge idem ofum. Nte eka nnyin ekekpepde nnyin ndinam, nnyin ndito kiet kiet imen ekpat nnyin ike enimde inyung ifehe idok obot ika itie mbak-udibe bomb. Nte nnyin ifehede ke ekim okoneyo, awawa ye afia ikang oto ke enyong ayama man owut mme otop ikang mme itie emi mmo eyomde ndibiat. Ke mkpaidem, kpukpru owo ekot mme ikang emi mme eto Ukabare isua.
Ami ndi isua inang, ndien ami mmokut ererimbot nte ekong akanwanade.
Dresden
Obio Dresden ikoyomke usung ikpong ebiet emi ufokemana nnyin ekedungde. Mbon emi ekedungde do ndusuk-ini ke mme tosin ini ema ekut nkpo se ami nkekutde. Mme akwa ikang, emi otode mme tosin nkpo ekong, ebe oduk Dresden, abiat nkpo awakde-akan Anang-ye-duop ke otu ikie ke obio oro ndien edisuho nwuro obio ye nsung ikang ke enye ebede efep.
Ke ata esisit ini, obio emi ekekotde “Ekebe Nkpouto” ikeduhe aba. Erich Kästner, ewet nwed owo German, ewet abanga nsobo emi ete, Erich Kästner, ewet nwed owo Germany, ewet abanga nsobo emi ete, “Ke tosin isua ke ekeda ebop uyai esie, ke okoneyo kiet esobo enye ofuri ofuri efeb.”1 Ke ini uyen mi ami nkekanke nkut nte ekpekemende ekong nsobo emi mbon nnyin eketongode efep. Ekebiet ke idorenyin ye ini-iso ikoduhe ke ererimbot nkang nnyin.
Ke isua emi ekebede ami mma nnyene ufang ndifiak-nka Dresden. Ke isua Ata-ye-duop ke ekong ama okokure, ini-kiet efen enye emi, afiak edi obio “Ekebe Nkpouto.” Ema ekwok mme nwure oro efep, ndien efiak ebop obio oro enye eye akan akpa.
Ke ini ami nkekade do ami mma nkut ediye ufok Abasi Lutheran Frauenkirche, ufok Abasi eke Our Lady. Ke akpa ini emi ekebopde enye ke mme isua 1700s, enye ekedi nyayama nkpouto eke Dresden, edi ekong ama owuri enye enim ke isong. Enye akana nwuro ntre ke ediwak isua, tutu ke utit ema enyime ndifiak mbop Frauenkirche.
Edi-ema etang etim ebono mme ediwak itiat emi okotode akani ufok Abasi oro ndien ke enyenede ini, eda usuk mmo esin ke ndifiak mbop ufok oro. Mfin emi mbufo emekeme ndikut nkang ke mme itiat ke mme ibibene-esa eke ufok oro. Mme “mbon unan” emi eti nnyin abanga mbuk ufok oro onyung edi akwa idorenyin—akwa idiongo ete ke owo ekeme ndibot obufa uwem nto ntong.
Nte ami nsuk nkerede mbanga mbuk Dresden nyung ndu ke mkpaidem mbanga ifiok ye nsinifik eke mbon emi ekefiakde ebop se ema ekebiat ofuri ofuri, ami nkop edinem ntuk eke Edisana Spirit. Ke akpaniko, ami nkere nte, edieke owo ekemede ndimen nwuro ntong ye mbiara obio nyung mfiak mbop akamba ediye nkonkon ufok emi adahade ebine enyong, ndien Ete nnyin Andikpon nkan enyene ukeme emi okponde akan emi ndinyanga ndito Esie emi eduode, enwanade mme emi esopde.
Ifinake ke nte uwem nnyin ekpebiarade ofuri-ofuri eketre. Ifinake nte idiok nkpo nnyin ekpe eyibede, nte idiok esit nnyin okpotungode, nte ikpedide ikpong, inana owo, mme nte esit nnyin okpobungode eketre. Mbon eke minyeneke idorenyin, emi edude ke mfuho, emi ebiangade mmo, emi ebode unen mmo, mme emi ebiatde enying Abasi ekeme ndinyene erifiak mbop. Ke esiode ndito nsobo ifang oro efep, iduhe uwem ndomo kiet emi abiarade okpon akan ndifiak mbop.
Inem etop iko Abasi edi ntem: oto ke ntak nsinsi uduak inemesit emi edima Ete nnyin ke Enyong onode ye ke ntak asanga-asanga Mkpa Erifak Jesus Christ, nnyin imekeme ndibo erifak nworo ke iduo nnyin enyung efiak enam nnyin isana, edi nnyin nko imekeme ndikan ekikere mkpa nnyin nnyene nsinsi uwem nnyung mbuana ke ubong Abasi emi owo mikemeke nditing ibanga.
Mbuk-nke emi Erong Okosopde
Ke ini ukworo-iko eke Andinyanga, mme adausung ke ufok Abasi ke eyo esie ikemaha nte Jesus ekesidude ke otu mme owo emi mmo ekekotde “mme anam idiok.”
Nte mmo ekesede eketie nte ke Enye ama esiyo mme ndima idiok ido. Ekeme ndidi ke mmo ekekere ke usung emi ofonde akan ndinam mme anam idiok esiongo idem ekpong idioknkpo mmo ekedi ndibabiat, ndisasak, nyung nnam but anam mmo.
Ke ini Andinyanga okofiokde se mme Pharisee ye mme scribe ekekerede ke esit, Enye ono ekpri mbuk-nke kiet ete,
“Ewe owo ke otu mbufo, emi enyenede erong ikie, ndien kiet osop, idikpongke anang ye efurenang ke desert,ndien aka okoyom erong oro osopde, tutu enye okut? …
“Ndien ama okut enye, odori enye ke afara esie, adat esit”2
Ke mme ediwak isua emi ebede mi, ekabare mbuk-nke emi ndiworo ikot nnyin ndikoyom mfiak mmen nyong ndi erong oro okosopde ye ndinwam nsim mbon oro emi esopde. Sia emi edide akpan nkpo ekedotde onyung ofonde, edi ami mmekere mme enye esine nkpo awak akan oro.
Ndi ekeme ndidi ete ke akpa ye akpan ntak Jesus edi, ndikpep mbanga utom Eti Ekpeme-erong?
Ndi ekeme ndidi ete ke Enye okono iko ntiense abanga ima emi Abasi enyenede ono mme ndioi ndito Esie?
Ndi etop Andinyanga ekedi ke Abasi etim odiongo abanga mbon oro esopde—ndien ke Enye eyeyom mmo okut, ke Enye eyesim mmo, ndien ke Enye eyenyanga mmo?
Sia oro edide ntre, nso ke ana nte erong anam man odot ndibo edisana unwam emi?
Ndi ana nte erong odiongo nte akamade nkpo ibat emi ekotde sextant ndidomo idaha esie? Ndi ana nte ke enye ekeme ndikama GPS man odiongo mme imo idu ke mmong? Ndi ana nte enye enyene ifiok ndibot nkpo emi edikotde iyom unwam? Ndi erong oyom akamba owo ke obio esin uyo ono enye mbemiso Eti Ekpeme-erong edinwam enye?
Ihn-ihn. Ke akpaniko idige ntre! Erong odot ndibo edisana unyanga koro Ekpeme-erong amade enye.
Ke idem mi, mbuk-nke emi erong oro okosopde edi etop emi enyenede idorenyin akan ke kpukpru nwed Abasi.
Andinyanga nnyin, Eti Ekpeme-erong, odiongo onyung amama nnyin. Enye odiongo onyung amama nnyin.
Enye odiongo ini eke mbufo esopde, ndien Enye odiongo ebiet eke mbufo edude. Enye odiongo mfuho mbufo. Mkpeubok esit mbufo. Ndik mbufo. Mmongeyet mbufo.
Ifinake nte afo ekesangade osop—mme okoto ke idiok mbumek fo mme oto ke mme nkpo eke afo mukukanke unyanga.
Se idide akpan akpan edi ke afo edi eyen Esie. Ndien Enye amama mbufo. Enye amama ndito Esie.
Koro Enye amama mbufo, Enye eyekut mbufo. Enye eyedori fi ke afara esie, ke adat-esit. Ndien ke ini Enye emende fi esim ufok, enye eyedoho kiet ye kpukpru owo ete “Edara ye ami, koro mma nkut erong mi emi okosopde.”3
Nso ke Nnyin Inyene Ndinam?
Edi, afo emekeme ndikere ete, nso isine ke esit? Ke akpaniko ana nte ami nnam se ikponde ikan nditetie mbet ndibo unwam.
Ke adanga nte edima Ete nnyin enyenede udong ete yak kpukpru ndito Esie enyong ebine Enye, enye idikpakke-kpak owo ndomo kiet ida ika heaven.4 Abasi idinyangake nnyin ke ini nnyin miyimeke.
Ntem nso ke nnyin inyene ndinam?
Ikoot Esie edi mmem-mmem:
“Fiak … tiene Mi.”5
“Etiene Mi.”6
“Esanga ekpere mi ndien Ami nyesanga mkpere mbufo.”7
Ntem ke nnyin iwut Enye ete ke nnyin imoyom unwam.
Oro oyom ekpri mbuotidem. Edi kunana idorenyin. Edieke mbufo mikanke unyene mbuotidem idaha emi, tongo ye idorenyin.
Edieke mbufo mikanke udiongo ke Abasi mmodo, mbufo emekeme ndinyene idorenyin ete ke Enye odu. Mbufo emekeme ndinyene udong ndinim ke akpaniko.8 Oro ekem man otongo.
Ndien, da idorenyin oro, sanga kpere Ete eke Heaven. Abasi eyeyan ima Esie ono mbufo ndien utom Esie ndinyanga nyung mkpuhore mbufo eyetongo.
Nte ini akade iso, mbufo eyekut ubok Esie ke uwem mbufo. Mbufo eyekop ima Esie. Ndien udong ndisanga ke unwana Esie nyung ntiene usung Esie eyekori ye kpukpru ikpat mbuotidem emi mbufo emende.
Nnyin ikot mme ikpat mbuotidem emi “nkop-item.”
Owo iwakke ndikop uto iko emi mfin emi. Edi nkop-item edi akpan nkpo ke iko Abasi Jesus Christ koro nnyin imediongo ete ke “oto ke Uwa-usio-isop Christ, ke erinyanga kpukpru owo, oto ke ndikop item mme mbet ye mme edinam iko Abasi”9
Nte nnyin ikoride ke mbuotidem, ana nnyin nko ikori ke ndinam akpaniko. Ke eritongo ami mma nkot nto ewet nwed owo German emi ekesemede abanga nte ekewuride Dresden. Enye nko ama ewet mme udim-iko emi ete: “Es gibt nichts Gutes, ausser man tut es.” Eke mbon emi mikanke isem usem edem enyong, emi oworo ete ke “Nkpo ndomo kiet ifonke ke mibohoke afo anam enye.”10
Ami ye afo imekeme nditim nting mbanga mme nkpo spirit. Nnyin imekeme ndinam esit enem mme owo ye ifiok nnyin kabanga nte nnyin ikabare mme ukpebnkpo ido-ukpono. Nnyin imekeme nditim nting mme ndiwet mbanga edu ukpono nkpo nyung “ndaba mbanga ebiet idung [nnyin] ke enyong.”11 Edi edieke mbuotidem nnyin mikpuhoke edu-uwem eke nnyin idude—edieke se nnyin inimde ke akapniko mmekponke-ikan mme ubiere nnyin k’uesn-k’usen— ido-ukpono nnyin edi ikpuikpu, ndien mbuotidem nnyin, edieke mikpaha, ke akpan iko ifonke ndien ke akpatre ekpere ndikpa.12
Nkop-item edi usung-uwem ono mbuotidem. Oto ke nkop-item ke nnyin ida unwana isin ke ukpong nnyin.
Usuk ini ami nkere ke nnyin isitimke ifiok ibanga nkop-item. Nnyin imekeme ndikut nkop-item nte kedi utit nkpo ke idemesie, edi ke idige nkpo adade nnyin osim utit. Usuk ini nnyin ikpuho se nkop-item oworode man ikusanga kiet ye mbet esie kini iyomde ndinwam mbon emi nnyin imade, man oto ndiyiyiri mkpan ye ndisua-nno, man mo etim efon, nte uduot heaven.
Eyihe iduhe kabanga oro, usuk ini ana nnyin isongo-ida ke ndikworo nkabare esit. Ke akpaniko, odu ndusuk owo emi anade nte enwam eto uto usung emi.
Edi ntak efen odu emi ekemede ndinam ntak eke nnyin inimde mme mbet Abasi anwanga. Nkop-item idihe okposong ndinunuk, ndinwewin, mme ndititim ukpong nnyin man edi se nnyin midige. Edi, ke usung emi ke nnyin ifiok se ekedade enam nnyin.
Edi Abasi Andikpon-nkan okobot nnyin. Enye edi Ete nnyin ke Enyong. Nnyin idi ndito spirit Esie. Eda okposong nkpo emi etimde ema ye emi asanade ebot nnyin, ke ntre nnyin imenyene ke esit idem nnyin edu edisana uduot.
Edi, mi ke ererimbot, mme ekikere ye mme edinam nnyin akabare abuaha ye mbiara, ndedehe ye idioknkpo. Ntong ye ndek eke ererimbot obukidem edibiat ukpong nnyin, anam edi okposong nkpo ono nnyin nditi nyung nkut unen emana ye ntak eke nnyin idude mi.
Edi kpukpru emi ikemeke ndikpuho se nnyin idide. Akapn edisana uduot-obot nnyin osuk odudu. Ndien ke ini imekde ndinwongore esit nnyin ntiene edima Andinyanga nnyin nyung ndori ikpat ke usung ndidi mbet utibe-nkpo editibe. Ima Abasi oyoho esit nnyin, unwana akpaniko oyoho ekikere nnyin, udong ndinam idiok otongo ndikpong nnyin, ndien nnyin iyomke ndisanga aba ke ekim.13
Nnyin idikut ete ke nkop-item idihe ufen edi kedi usung ntat-nyak ono edisana akanga nnyin. Ndien sung-sung, idioknkpo, ntong, ye mme afanikong ererimbot emi etongo ndiyongo. Ke akpatre, anana ekom-urua, nsinsi spirit eke heaven ke idem nnyin oworo ada, ndien uwem nnyin akabare enyene unwana eti uduot.
Mbufo Emedot Ndibo Unyanga
Mme ndima ndito-eka iren ye iban mi, mme ndima ufan mi, ami nting iko ntiense nte ke Abasi okut nte nnyin itimde idi—ndien Enye okut ete ke nnyin imodot ndibo unyanga.
Mbufo emekeme ndikere ete ke uwem mbufo odu ke mbiara. Ekeme-ndidi mbufo ema enam idioknkpo. Mbufo emekeme ndikop ndik, iyaresit, mfuho, ye ndutuho oto eyihe. Edi ke ukem nte Eti Ekpeme-erong oyomde erong Esie andikisop, edieke mbufo edimenede esit mbufo eno Andinyanga ererimbot, Enye eyekut mbufo.
Enye eyenyanga mbufo.
Enye eyemenede mbufo odori ke afara Esie.
Enye eyeda mbufo onyong ufok.
Edieke obobot ubok-owo ekemede ndida mkpoho-itiat ye nwure-nkpo nnam-akabare ediye ufok ntuakibuot, ntre nnyin imekeme ndinyene mbuotidem inyung inim ete ke edima Abasi nnyin ekeme ndien ke eyefiak-obop nnyin. Uduak Esie edi ndibop nnyin nsin ke nkpo eke etimde okpon akan se nnyin ikidide ke akpa—etim okpon akan nkpo se nnyin ikpekekerede. Dian ye ikpat-isang mbuotidem emi nnyin isangade ke mkpafaha-usung eke owo-mbet, nnyin idikori ikesim mme owo nsinsi ubong ye ata-akwa idaresit emi ekebotde nnyin enim eno ndikabare ndi.
Emi edi iko ntiense mi, edidiong mi ye akam nsuhore-idem mi ke edisana enying eke Andikpeb nnyin, ke enying Jesus Christ, amen.
(c) 2016 eketode Intellectual Reserve, Inc. Emenim kpukpru unen. Ekeming ke USA. Enyime edikabare ke Iko Mbakara: 6/15. Enyime edikabarel: 6/15. Edikabare Etop eke Visiting Teaching Message, May 2016. Efik. 12865 553