2022
Tshipungidi tshia Tshiendelela
Ngondo wa Dikumi 2022


“Tshipungidi tshia Tshiendelela,” Liahona, Oct. 2022.

Mukenji wa ku Ngondo wa Liahona Ngondo wa Dikumi 2022

Tshipungidi tshia Tshiendelela

Aba bonso badi benza tshipungidi ne Nzambi badi bapeta ngikadilu wa dinanga ne lusa bia pabuabi.

Image
tshimfuanyi tshia Yezu Kilisto

Mukalenga Yezu Kilisto, kudi Del Parson

Mu tshikondo etshi tshikola tshidi buloba ne mvita ne manungenyi a mvita, dijinga dia bulelela, butoka, ne dinanga dilelela dia Yezu Kilisto didi ditamba bunene kudi bionso. Lumu luimpa lua Kilisto ludi butumbi, ne tudi babeneshibua bua kululonga ne kusomba mu kumvuangana ne mifundu. Tudi tusanka bua tshipolo tshia diluabanyangana—bua kujadika bulelela bualu muaba onso utudi.

Ndi muakula misangu mivule pa mushinga wa tshipungidi tshia Abalahama ne disangisha dia Isalela. Patudi tuitabija lumu luimpa ne tutambushibua, tudi tuangata pa mutu wetu dina dia tshijila dia Yezu Kilisto. Ditambula didi tshibi tshidi tshilombola bua kuikala bapianyi ba milayi yonso ivua Mukalenga mufila kala kudi Abalahama, Isaka, Yakobo ne ndelenganyi yabo.1

“Tshipungidi tshia tshiendelela ne tshipiatshipia”2 (Dilongesha ne Bipungidi 132:6) ne tshipungidi tshia Abalahama bidi ne mushinga wa momumue—mishindu ibidi ya kuamba tshipungidi tshia Nzambi tshienza ne baluma ne bakaji ba tshifuaka mu bikondo bishilangana.

Ngikadilu wa tshiendelela udi uleja ne tshipungidi etshi tshivua koku kumpala kua nfukilu wa buloba! Dilongolola dileja mu tshipangu tshinena mu diulu didi mundamuadi ne dikumbaja dia se tudi mua kuikala bakosoloka bonso ne mpala wa Nzambi. Ke bualu kayi, Nzambi wakalaya ne neatupesha Musungidi wikala mua kutshumuna bipeta bia Dikuluka. Nzambi wakambila Adama panyima pa ditambula dienda:

“Udi bilondeshila mulongo wa ewu udi kayi mbangilu wa dituku anyi ndekelu wa tshidimu, kufumina ku tshiendelela too ne ku tshiendelela tshionso.

“Monayi, udi umua mu mema, muana wa Nzambi; ne bonso badi bashala bana banyi” (Mose 6:67–68).

Adama ne Eva bakitaba mululu wa ditambula ne kubanga ngikadilu wa kuikala bamue ne Nzambi. Bavua babuela mu njila wa tshipungidi.

Patudi nenu ne mema tubanga njila awu, tudi ne nsombelu mupiamupia wa moyo. Nunku, tudi tufuka malanda ne Nzambi adi afikisha bua Yeya atubenesha ne atukudimuna. Njila wa tshipungidi udi utulombola bua tupingana ku Diyi. Patudi tulekela Nzambi utamba mu mioyo yetu, tshipungidi etshi ne tshitusemeja pabuipi menamena Nenda. Bipungidi bionso bidiku bua kuikala bisuikibua. Bidi bifuka malanda ne nsukilu wa tshiendelela.

Dinanga ne Lusa bia Pabuabi

Musangu utudi tuenza tshipungidi ne Nzambi, tudi tumbusha buikadi bua kala. Nzambi kakulekela malanda Enda ne aba badi baditatshisha bua ku asuika Nenda. Bualu, aba bonso badi benza tshipungidi ne Nzambi badi bapeta ngikadilu wa pabuende wa dinanga ne lusa. Mu muakulu wa tshiena Ebelu, tshipungidi tshia dinanga tshidi tshibikidibua hesed (חֶסֶד).3

Hesed ki mupeta muaku wa mu Angele to. Bakudimunyi ba Roi Jacques nkudimuinu wa Bibilia bakapeta lutatu lua muaku wakumutuala hesed mu Angele. Batu basungula misangu ya bungi “bulenga.” Etshi tshikoka nguvuilu kadi kinguvuilu yonso wa hesed. Nkudimuinu mikuabo yakafidibua, bumudi “lusa” ne “buakana.” Hesed udi muaku umua udi umvuija malanda a tshipungidi adi se bitupa bibidi bidi bisuikibua bua kuikala ne bulelela ne lulamatu kudi umue ne mukuabo.

Dibaka dia ku diulu didi malanda a dipungidi. Muluma ne mukaji badi benza tshipungidi ne Nzambi ne umue ne mukuabo bua kuikala ne bululama ne lulamatu kudi umue ne mukuabo.

Hesed udi ngikadilu wa pabuenda wa dinanga ne lusa bidi Nzambi muuja ne muvudija kudi aba badi benza tshipungi Nenda. Ne tudi tubikudimuna ne hesed Buenda.

Image
Baselangayi bapiabapia pambelu pa ntempelo

Musangu utudi wewa ne mema tuenza bipungidi ne Nzambi, malanda etu adi atusemeja pabuipi nenda bitamba kumpala kua tshipungi tshietu. Mpindieu tudi basuikibua pamue.

Foto ya kudi Jerry L. Garns

Bualu Nzambi udi ne hesed bua aba badi bavua bapunga ne Yeya, Neabanga. Neatunguluka ne kusala nabo ne kabapa mushindu wa kukudimuka. Neabafuila lusa padibu bakudimuna mioyo. Ne bobo bajimina, Neabambuluisha bua bapeta njila wa kualukila Kudiyi.

Musangu utudi wewa ne mema tuenza bipungidi ne Nzambi, malanda etu ne Nzambi adi atu semeja pabuipi bitamba kumpala kua tshipungi tshietu. Mpindieu tudi basuikibua pamue. Bualu bua tshipungidi tshietu ne Nzambi, kakutshioka mu didienzeja bua kutuambuluisha, ne katuakujikija lusa ludiyi nalu buetu. Yonso wa kutudi udi ne muaba wa pabuawu mu moyo wa Nzambi. Udi ne ditekemena dikola buetu.

Udi mumanya diumvuija dia kala divua Mukalenga mupesha Muambi Joseph Smith. Divu dilua ku dibuluibua. Mukalenga wakambila Joseph, “Mulayi ewu udi kabidi weba, bualu udi wa Abalahama, ne mulayi uvua muenza bua Abalahama” (Dilongesha ne Bipungidi 132:31).

Nunku, tshipungidi tshia tshiendelela etshi tshivua tshienzulula bu tshitupa tshinena tshia dibakulula dia lumu luimpa mu kabujima kalu. Elayi meji bua bualu ebu! Tshipungidi tshia dibaka tshienza mu ntempelu tshidi tshisuikibua buludi ne tshipungidi tshia Abalahama atshi. Mu ntempelo bena dibaka mbalongeshibua bua kupeta mabenesha onso a ndelanganyi ya ditabuja ya Abalahama, Isaka, ne Yakobo.

Bu muakenza Adama, wewa ne mema nkayetu tua kabuela munjila wa tshipungidi ku ditambula. pashisha tudi tumubuela yeya yonso bikola mu ntempelo. Mabenesha a tshipungidi tshia Abalahama adi afidibua mu ntempelo wa tshijila. Mabenesha aa adi afikisha, bua patuabika ku bafua, tuikala “bapianyi ba nkuasa ya butumbi, makalenga, makola, buana bua bumfumu, ne tubatshika, ku ‘dizanjikibua dietu ne butumbi mu bintu bionso’ [Dilongesha ne Bipungidi 132:19].”4

Mu mifundu ya ndekelu ya Dipungila Dikuluku, tudi tubala mulayi wa Malaki se Eliya ne “akudimuna mioyo ya baledi kudi bana babu, ne mioyo ya bana kudi baledi babu” (Malaki 4:6). Mu Isalela wa kala, difuanyikija dia nunku didi dituma kudi baledi bu mudi Abahama, Isaka, ne Yakobo. Mulayi ewu mutokesha patudi tubala nkudimuinu mishilashilangana ya verse ewu Moloni mutela kudi Muambi Joseph Smith: “Yeya [Eliya] neakuna mu mioyo ya bana milayi mienza kudi baledi babu, ne mioyo ya bana ne ikudimuka kudi baledi babu” (Joseph Smith—History 1:39). Baledi aba bushuwa kudi Abralahama, Isaka, ne Jacobo. (Tangila Dilongesha ne Bipungidi 27:9–10

Image
Tshimfuanyi tshia Yezu Kilisto

Aba badi benza bipungidi bia tshijila ne babilama badi balayibua muoyo wa tshiendelela ne dizanjikibua. Yezu Kilisto udi tshieya tshia bipungidi ebi.

Disulukaja kudi Christ and the Rich Young Ruler, by Heinrich Hofmann

Yezu Killisto: Nkatshi wa Tshipungidi

Mulambu wa bupikudi wa Mukalenga wakitabila Tatu bua alama milayi Yenda mianza ne bana Benda. Bualu Yezu Kilisto udi “njila, bulelela, ne muoyo.” tshidi tshilonda “muntu kena mua kulua kudi Tatu kayi mupitshile [kudiye]” (Yona 14:6). Dikumbana dia tshipungidi tshia Abalahama tshilua ngasa muakaja bualu bua mbupikudi bua Musungidi, Mukalenga Yezu Kilisto. Yezu Kilisto udi pa Nkatshi pa tshipungidi tshia Abalahama.

Dipungila Dikulukulu kadiena anu mukanda wa mifundu; didi kabidi mukanda wa miyuki. Nudi nuvuluka ne nuakabala pa dibaka dia Salayi ne Abalama. Bualu kabavua ne bana to, Salayi wakafila muena mudimu wenda, Aga, kudi Abalama bua kuikala mukaji wendakabidi mu dipetangana ne diludika dia Mukalenga. Aga wakalela Yishemaele.5 Abalama uvua munanga Yishemaele, kadikavua muana uvua tshipungidi muakuenzekela to. (Tangila Genese 11:29–30; 16:1, 3, 11; Dilongesha ne Bipungidi 132:34.)

Bu dibenesha dia kudi Nzambi, ne mu diandamuna ku ditabuja dia Sala,6 wakimita ne bidimu biabunyi bua tshipungidi tshipitshila pa muanenda Isaka (tangila Genese 17:19). Uvua muledibua mu tshipungidi.

Nzambi wakapesha Salaî ne Abalama mena mapiamapia—Sala ne Abalahama (tangila Genese 17:5, 15). Difila dia mena mapiamapia aa didi dileja mbangilu wa muoyo ne nsombelu bipiabipia bua diku edi.

Abalahama uvua munanga bonso Yishemaele ne Isaka. Nzambi wakambila Abalahama ne Yishemaele neavulangana ne nealua tshisamba tshinena (tangila Genese 17:20). Pinapo, Nzambi wakatokesha ne tshipungidi tshia tshiendelela netshikala mua kuenzeka kupitshila ku Isaka (tangila Genese 17:19).

Bonso badi bitaba lumu luimpa badi balua tshitupa tshia ndelanganyi ya Abalahama. Mu Galatia tudi tubala:

“Bua nenu bonso badi babatajibua mu Kilisto, nuakaluata Kilisto.

“… Nudi bonso muntu umue mu Kilisto Yezu.

“Ne binuikala ba Kilisto, nunku nudi tunkanunuina tua Abalahama, ne bapianyi bilondeshila mulayi” (Galatia 3:27–29).

Nanku, tudi mua kuikala bapianyi ku tshipungidi tshia diledibua anyi ku ditaba.

Image
bantu bakunguila bua mudimu wa ditambula

Musangu utudi tuenza tshipungidi ne Nzambi, tudi tumbusha bumuntu bua kala. Nzambi kakulekela malanda Enda ne aba badi baditatshisha bua ku asuika Nenda.

Yacobo muana wa Isaka ne Lebeka uvua muledibua mu tshipungidi. Mu dikumbaja, uvua musungula bua kubuela mu didisuila dienda. Bu munudi bamanya, dina dia Yakobo diakakudimuka mu Isalela (tangila Genese 32:28), diunvuija “lekela Nzambi atamba” anyi “eu udi utamba ne Nzambi.”7

Mu Ekesode tudi tubala “Nzambi wakavuluka tshipungidi tshienda ne Abalahama, ne Isaka, ne Jacob” (Ekesode 2:24). Nzambi wambila bana ba Isalela ne, “nenu bitaba dîyi dianyi bushuwa, ne balama tshipungidi tshianyi, nanku nenuikala biuma bisunguluka” (Ekesode 19:5).

Tshiambilu “biuma bisunguluka” tshivua tshikudimuna ku tshiena Ebelu segullah, uvuija tshintu tshia mushinga mukola— “biuma.”8

Mukanda wa Dutelenoma udi wakula bua mushinga wa tshipungidi. Bapostolo ba Dipungila Dipiadipia bavua bamanya bua tshipungidi etshi. Panyima pa Petelo mondapa muntu ku tubandilu tua ntempelo, wakalongesha babandidi pa Yezu. Petelo wakamba, “Nzambi wa Abalahama, ne wa Isaka, ne wa Jakobo, Nzambi wa batatuetu, watumbisha muanenda Yezu” (Bienzedi 3:13).

Petelo wakajikija muyuki wenda kudi bantu ubambila ne, “nenu nudi bana ba bambi ne tshipungidi tshiakenza Nzambi ne batatuetu, wambila Abalaham, Ne mu tunkanunuina tuebe bisamba bionso bia pa buloba nebibeneshibua.” (Bienzedi 3:25). Petelo wakabatokeshela ne tshivua tshitupa tshia ku mudimu wa Kilisto bua kuuja tshipungidi tshia Nzambi.

Mukalenga wakafila muyuki wa momumue mu Amelika wa Kala. Kuaka, Kilisto mubika ku lufu wa kambila bantu bavua koku. Wakamba se:

“Nudi bana ba bambi, ne nudi ba nzubu wa Isalela; ne nudi ba tshipungidi tshiakenza Tatu wanyi ne batatuenu, wambila Abalahama ne: Ne mu tunkanunuina tuebe bisamba bionso bia pa buloba nebibeneshibua.

“Tatu mumbisha ku lufu buenu nenu tshiakumpala, ne mmuntuma bua kunubenesha bua kunumbusha bonso ku mibi; etshi bualu nudi bana ba tshipungidi” (3 Nefi 20:25–26).

Nedi bamona mushinga wa etshi? Aba badi balama bipungidi biabo ne Nzambi nebikala misuka idi idikanda ku bubi! Aba badi balama bipungidi biabo nebikala ne bukola bua kudikanda ku bintu bibi bia pa buloba.

Image
muntu wangata Biakudia bia Tshijila

Aba badi balama bipungidi biabo ne Nzambi nebikala misuka idi idikanda ku bubi! Aba badi balama bipungidi biabo nebikala ne bukola bua kudikanda ku bintu bibi bia pa buloba.

Mudimu wa bukenji: kuleja tshipungidi

Mukalenga wakatuma diyi ne tutangalaja lumu luimpa ne tuabanyangana tshipungidi. Ke bualu kayi tudi ne bena bukenji Udi ujinga se muntu yonso apeta mushindu wa kusungula lumu luimpa lua Musungidi ne kudiambika mu njila wa bipungidi. Nzambi musua kulamakaja bantu bonso ku tshipungidi tshiakenzaye kala ne Abalahama.

Nanku, mudimu wa bukenji udi tshitupa dia mushinga tshia disangisha dia Isalela dinena. Disangisha edi didi mudimu wa mushinga udi wenzeka pa buloba lelu. kakuena tshintu tshitudi mua kupima natshi bunena. kakuena tshintu tshitudi mua kupima natshi mushinga. Bena bukenji ba Mukalenga—Bayidi benda—mbadifia mu bualu ebu bunena, muanda munena, mudimu munena lelu pa buloba.

Kadi kutshidi biabungi—biabungi menamena. Kudi dijinga dinena dia kutangalaja dia lumu luimpa kudi bafua badi diamomua dia tshilamba. Nzambi musua bua muntu yonso, munseka yonso ibidi ya tshilamba, asanka ne mabenesha a tshipungidi tshienda. Njila wa tshipungidi mmukangula bua bonso. Tudi tulomba ne muntu yonso endela mu njila ewu netu. kakuena mudimu mukuabu udi ubueja bantu bonso bu ewu to. Bua “Mukalenga udi muena lusa kudi bonso bikala, mu bulelela bua mioyo yabu, babikila dina dienda dia tshijila” (Helamana 3:27).

Bualu buakuidi bua Melekisedek mbuenzulula, bakaji ne baluma badi banemeka tshipungidi badi bapeta “mabenesha onso a mu nyuma ” a lumu luimpa (Dilongesha ne Bipungidi 107:18; emphasis added).

Ku dijila dia ntempelo wa Kirtland mu 1836, ku bulombodi bua Mukalenga, Eliya wakamueneka. Kipatshila kenda? “Kukudimuna … bana kudi baledi” (Dilongesha ne Bipungidi 110:15). Eliyasa wakamueneka kabidi. Kipatshila kenda? Mupesha Joseph Smith ne Oliver Cowdery “tshikondo tshia lumu luimpa tshia Abalahama, utuambila ne mu tetu ne mu tunkanunuina tuetu tua nkongo yonso panyi petu netubeneshibua” (Dilongesha ne bipungidi 110:12). Nunku, Mulongeshi wakapesha Joseph Smith ne Oliver Cowdery bukoshi bua buakuidi ne manema a kufila mabenesha masunguluka a tshipungilu tshia Abalahama kudi bakuabu.9

Mu Ekelezia, tudi muluendu mu njila wa tshipungidi muntu nkaya anyi mu musumba. bu mudi mabaka ne meku biabanyangana dipetangana dia pabuadi didi disuika ne difuka dinanga disunguluka, bidi bia momumue ne malanda atudi tuenza patudi tudisuika ku tshipungidi buludi ne Nzambi wetu!

tshidi butshidi Nefi mumvuija padiyi wamba ne Nzambi “munanga aba badibasua bua ikala Nzambi” (1 Nefi 17:40). Ke bualu kayi bidi biakana, bu tshitupa tshia tshipungidi, lusa ne dinanga bisunguluka—anyi hesed—didi dikumbana bua bonso badi babuela mu njila mukola ne malanda malamakana ne Nzambi, too ne “nkongo tshinunu” (Dutelonome 7:9).

Kuenza tshipungidi ne Nzambi bidi bikudimuna malanda etu Nenda kashidi. Tshidi tshitubenesha ne tshipimu tshia nsakidilu tshia dinanga ne lusa.10 tshidi tshilenga tshitudi ne mushindu udi Nzambi mua kutuambuluisha bua tetu kulua mutudi basua kulua. Tudi balayibua ne tudi muakuikala, kabidi, “biuma bisunguluka” mu Yeya (Misambu 135:4).

Milayi ne manema

Aba badi benza bipungilu bia tshijila ne babilama badi balayibua moyo wa tshiendelela ne dizanjikibua, “dipa dinena dia kuonso a Nzambi” (Dilongesha ne bipungidi 14:7). Yezu Kilisto udi muimanyinyi wa bipungidi ebi (tangila Ebelu 7:22; 8:6). Balami ba tshipungidi badi bananga Nzambi ne bamuanyisha bua atamba bintu bionso bia mioyo yabo badi bamuenza tshikokelu tshia makanda mu mioyo yabu.

Mu matuku etu aa tudi ne bunema bua kupeta mabenesha a tatu mukulu ne kulonga pa dituangana dietu ne batatu bakulu ba kala. Mabenesha aa adi afila kabidi muenenu wa tshidi tshituindila.

Image
Yezu udi wakula ne Petelo

Bualu bua tshipungidi tshietu ne Nzambi, kakutshioka mu didienzeja bua kutuambuluisha, ne katuakujikija lusa ludiyi nalu buetu.

Udi Mmunanga Mema Kupita Aba Anyi? kudi David Lindsley

Dibikila dietu bu Isalele wa tshipungidi ndiakutuishibua ne tshidimba tshionso tshia Ekelezia tshidi ne disanka ne bunema bulamikilaku mu kuenza bipungidi ne Nzambi. Tshidi dibikila bua kukankamika balami ba bipungidi muluma ne mukaji, nsongaluma ne ngakaji, bua kuabanyangana lumu luimpa mu miaba yabu. Tshidi kabidi dibikila dia diambuluisha ne dikankamika dia bena bukenji betu, badi batumibua ne mukenji wa kutambuisha ne kuambuluisha disangisha dia Isalela, bua se tuetu bonso tuikala bantu ba Nzambi ne Neyikale Nzambi wetu (tangila Dilongesha ne Bipungidi 42:9).

Muntu muluma ne mukaji yonsu udi ubuela mu milulu ya buakuidi ne yenza ne ulama bipungidi udi mukumbana kupeta bukola bua Nzambi. Tudi tuangata dina dia Mukalenga pa mutu petu ngayetu. Tudi tuangata kabidi dina dia Mukalenga pa mutu petu bu tshisamba. Kuikala dijinga dikola pa kuenzela dina dijalama dia Ekelezia wa Yezu Kilisto wa Bansantu ba Matuku a Ndekelu, udi mushindu muimpa utudi mua kuangata dina dienda bu tshisamba. Bulelela, tshienzedi tshionso tshimpa tshia Ekelezia wa Yezu Kilisto wa Bansantu ba Matuku a Ndekelu, ne tshia bidimba bienda tshidi tshilejelu tshia hesedwa Nzambi.

Buatshinyi Isalele uvua mutangalaka? Bualu bantu bakapidia mikenji ne kushipa bambi ne mabua. Tatu wa dinanga kadi ne dibungama wakandamuna ne kutangalaja Isalele kula ntata.11

Apo, uvua mubatangalaja ne mulayi wa ne dituku dikuabo Isalele neasangishibua kabidi mu muaba wenda.

Tshisamba tshia bena Yuda tshiakapeta bujitu bua kulongolola buloba bua dilua dia kumpala dia Mukalenga. Kubangila ku tshisamba tshietshia, Maliya uvua mubikidibua bua kuikala mamuenda wa Muana wa Nzambi.

Tshisamba tshia Yosefe, kupitshila kudiyi ne ku bana bende Asenata, Efelayima, Manashe (tangila Genese 41:50–52; 46:20), uvua mupeta bujitu bua kulombola disangisha dia Isalele, kulongola buloba bua dilua dibidi dia Mukalenga.

Mu malanda a tshiendelela nunku, hesed mbimueneka ne Nzambi ukadi musua kusangisha Isalele. Udi Tatu wetu wa mu Diûlu! Mmusua ne yonso wa ku bana Benda—nseka yonso ibidi ya tshilamba—uvua mukenji wa lumu luimpe luibakulula lua Yezu Kilisto.

Njila wa Dinanga

Njilaa wa tshipungidi njila wa dinanga—bia dikema hesed, ntema ya lusa ne kulua kudi umua ne mukuabo. Kumvua dinanga edi bidi budikadidi ne luibaku. Disanka dinena diwapeta ngumvuilu wa diujibua ntenta ne dinanga dia Nzambi ne dia bana Benda bonso.

Kunanga Nzambi bikola kupita bantu anyi bintu bionso tshidi dibangu didi difila ditalala, bulenga, dieyemena ne disanka.

Dibanga tshipungidi tshidi bionso bidi bitangila malanda etu ne Nzambi—malanda etu hesed ne Yeya. Patudi tubuela mu tshipungidi ne Nzambi, tuenji Nenda tshipungidi nealama anu muaku Wenda. Neatuenzela bintu bionso mudiyi mua kuenza, kayi udiatakaja budisuila buetu, kutuambuluisha bua kulama yetu.

Mukanda wa Molomo udi ubanga ne ujika ne malu mamba ku tshipungidi tshia tshiendelela. Kubangila ku mutu wa mukanda too ne ku bujadiki bua ndekelu bua Molomo ne Moloni, Mukanda wa Molomo udi malu mamba ku tshipungidi (tangila Molomo 5:20; 9:37). “Dimueneka dia Mukanda wa Molomo tshidi tshimanyinu pa buloba bujima ne Mukalenga ukadi mubanga kusangisha Isalele ne kukumbaja bipungidi bivuaye muenza ne Abalahama, Isaka, ne Yakobo.”12

Bana betu baluma ne bakaji, tuvua babikidibua mu tshikondo etshi tshia tshisuikidi tshia buloba bua kulongesha muaku panu bulenga ne bukola bua tshipungidi tshia tshiendelela. Tatu Wetu wa mu Diûlu mutekemena patoka mutetu bua tuenza mudimu munena ewu.

Mukenji eu uvua mufidibua kabidi ku mpungilu munena wa tshisangilu tshia balombodi tshia ngondo 31 Muisatu 2022.

Biakumanya

  1. Tangila Russell M. Nelson, “Bana ba Tshipungidi,” EnsignNgondo Muitanu 1995, 34.

  2. Tshipungidi tshia tshiendelela ne tshipiatshipia tshidi diujibua dia lumu luimpe lua Yesu Kilisto anyi. Munda muabi mudi milulu ne bipungidi bia mishinga bua lupandu luetu (tangila Dilongesha ne Bipungidi 66:2). Tshidi “tshipiatshipia” musangu onso udi Mukalenga utshienzulula anyi utshibakulula, ne tshidi tshia “tshiendelela” bualu katshiena tshishintuluka.

  3. Dilejangana bua nguvuilu pa hesed ne tshipungidi tshia tshiendelela didi disanganyibua mu Kerry Muhlestein, God Will Prevail: Ancient Covenants, Modern Blessings, and the Gathering of Israel (2021).

  4. Russell M. Nelson, in “Special Witnesses of Christ,” Liahona, Apr. 2001, 7.

  5. Muaku wa tshiena Ebelu Yishemaele udi umvuija ne “Nzambi udi umvua” (Bible Dictionary, “Ishmael”).

  6. “Ku ditabuija Sala muine wakangata bukola bua kuimita difu ne kulela muana pakavu bidimu bia kulela bipite, bualu wakabala wakamulaya dîyi edi ne udi wa kueyemena” (Hebrews 11:11).

  7. Bible Dictionary, “Israel.”

  8. Tangila Nkonga, “Peculiar”; “Hebrew and Chaldee Dictionary,” Strong’s Exhaustive Concordance of the Bible (1984), 82, word 5459.

  9. See Russell M. Nelson, “Thanks for the Covenant” (Brigham Young University devotional, Nov. 22, 1988), 4, speeches.byu.edu.

  10. “Tshipungidi tshionso ne Nzambi tshidi mushindu wa kusemena pabuipi Nenda. Bua ewu yonso udi wela meji katupa kakesa ku dinanga dia Nzambi didiyi umvua, udi uvua ne dipetangana didi didiunda ne malanda akolakana bikola mikala dipa didi kadiyi mua kukandamana” (Henry B. Eyring, “Making Covenants with God” [Brigham Young University fireside, Sept. 8, 1996], 3, speeches.byu.edu).

  11. “Mukalenga wakenzela kabidi ditangalaja dia tshisamba Tshienda tshisungula ku matunga onso a pa buloba bua kubenesha bisamba” (Guide to the Scriptures, “Israel,” scriptures.ChurchofJesusChrist.org; see also Yakobo 5:1-8, 20).

  12. Russell M. Nelson, “The Future of the Church: Preparing the World for the Savior’s Second Coming,” Liahona, Apr. 2020, 9.

Print