“Mōsaia 4:9–10: ‘Tui pē ki he ʻOtuá,’” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó (2024)
“Mōsaia 4:9–10,” Tohi ʻa Molomoná – Tohi Lēsoni ʻa e Faiakó
Mōsaia 4:9–10
“Tui pē ki he ʻOtuá”
Kuó ke kiʻi tuʻu nai ʻo fakalaulauloto ki he kaunga hoʻo tuí ki hoʻo ngaahi tōʻongá pea mo e tuʻunga ʻokú ke aʻusiá? Lolotonga hono akoʻi e meʻa kuo pau ke tau fai ke kei maʻu ai pē ha fakamolemole ʻo ʻetau ngaahi angahalá, naʻe fakamamafaʻi ʻe he Tuʻi ko Penisimaní ʻa e mahuʻinga ʻo e tui ki he ʻOtuá. ʻE lava ke tokoni e lēsoni ko ʻení ke fakamālohia hoʻo tui mo e ʻofa ki he ʻOtuá.
Ko hono akoʻi e folofolá mo e ngaahi lea ʻa e kau palōfitá ʻi he loto-fakapapau mo e taumuʻa. Fakalotoa e niʻihi ʻokú ke akoʻí ʻi he faingamālie kotoa pē, ke nau tafoki ki he folofola ʻa e ʻOtuá ke maʻu mei ai ha tataki, ngaahi tali ki he ngaahi fehuʻí pea mo ha poupou. Kapau ʻe “keinanga [e kau akó] ʻi he ngaahi folofola ʻa Kalaisí,” ʻe hanga ʻe he ngaahi moʻoni ʻoku nau maʻu aí, ʻo “fakahā kiate [kinautolu] ʻa e ngaahi meʻa kotoa pē ʻoku totonu ke [nau] faí” (2 Nīfai 32:3).
Teuteu ʻa e tokotaha akó: Fakaafeʻi e kau akó ke omi ki he kalasí mo ha lisi ʻo e ngaahi meʻa ʻe tolu ki he nima ʻoku nau tui ki ai fekauʻaki mo e ʻOtuá.
Ngaahi ʻEkitivitī Ako ʻOku Ala Fakahokó
Ko e mālohi ʻo ʻetau tuí
Ko ha ngaahi fakakaukau hala ʻeni ʻe niʻihi naʻe pehē ʻe he kakaí ʻoku moʻoni. Fakalaulauloto ki he ola ʻo e ngaahi tui ko ʻení ʻi he moʻui ʻa e niʻihi fakafoʻituitui ko iá
Fakakaukau ke ke fakaʻaliʻali e ngaahi fakamatala ko ʻení ʻi he palakipoé.
-
ʻOku tokalelei ʻa e māmaní.
-
ʻOku ʻoatu ʻe he fanga potó ha ngaahi tonotona.
-
ʻOku vilo takai e ngaahi fetuʻú ʻi he funga ʻo e māmaní.
-
Ko e hā ha ngaahi palopalema ʻe lava ke maʻu mei he tui ki he ngaahi fakakaukau halá?
-
Kuó ke mamata fēfē ki hano tākiekina ʻe he ngaahi meʻa ʻokú ke tui ki aí pe ko ia ʻoku tui ki ai e niʻihi kehé ha ngaahi ʻulungaanga pe tōʻonga?
-
ʻE liliu fēfē nai kitautolu ʻe he meʻa ʻoku tau tui ki aí?
Tui ki he ʻOtuá
Naʻe akoʻi ʻe he Tuʻi ko Penisimaní ʻa e mahuʻinga ʻo e tui ki he ʻOtuá. Kimuʻa pea kamata hoʻo akó, toʻo ha kiʻi taimi ke ke fakakaukau ai ki he meʻa ʻokú ke tui ki ai fekauʻaki mo e ʻOtuá. ʻOku tākiekina fēfē ʻe hoʻo tui ki he ʻOtuá hoʻo ngaahi tōʻongá? Fakakaukau ke lisi ʻi hoʻo tohinoa akó ha niʻihi ʻo e ngaahi tui ko ʻení mo fakalaulauloto ki he ʻuhinga ʻokú ke tui ai ki he meʻa ʻokú ke tui ki aí. Tānaki atu ha ngaahi fakakaukau pe ongo ʻokú ke maʻu ʻi hoʻo akó.
Fakakaukau foki ke tā ʻa e fakatātā ko ʻení ʻi he palakipoé pea fakaafeʻi e kau akó ke nau tokoni ʻi hono fakafonu ʻo e ngaahi siakalé ʻaki e ngaahi akonaki mei he Mōsaia 4:9–10.
Hiki tatau e ʻīmisi ‘i laló ki hoʻo tohinoa akó. Tohi ʻi he siakale ʻi lotó ʻa e tui ki he ʻOtuá mo e Mōsaia 4:9–10.
Lau ʻa e Mōsaia 4:9–10, ʻo kumi e ngaahi meʻa kehekehe naʻe fakaafeʻi ʻe he Tuʻi ko Penisimaní hono kakaí ke nau tui ki ai fekauʻaki mo e ʻOtuá. Hiki e ngaahi meʻá ni takitaha ʻi he ngaahi siakale ʻi tuʻá. Kapau ʻe fiemaʻu, te ke lava ʻo tānaki atu ha ngaahi siakale lahi ange ki ho ʻīmisí.
-
Te ke fakamatalaʻi fakanounou fēfē nai ʻi ha sētesi ʻe taha ʻa e ngaahi akonaki ʻa e Tuʻi ko Penisimaní ʻi he Mōsaia 4:9–10? Fakakaukau ke fakaʻaongaʻi hoʻo sētesi fakanounoú ko e hingoa ia ʻo e fakatātā naʻá ke faʻú.
ʻOange ki ha kau ako ha faingamālie ke vahevahe mo e kalasí ʻenau fakamatala fakanounou ʻo e ngaahi veesi ko ʻení. ʻOku kau ʻi he ngaahi moʻoni ʻe ala maʻu ko ha konga ʻo e fakamatala fakanounou ko ʻení ʻa e ngaahi meʻá ni: ʻOku fakaafeʻi kitautolu ʻe he kau palōfita ʻa e ʻEikí ke tau tui ki he ʻOtuá. Naʻe fakatupu ʻe he ʻOtuá ʻa e meʻa kotoa pē pea ʻokú Ne maʻu ʻa e māfimafi mo e poto kotoa pē. Te tau lava ʻo fakahaaʻi ʻetau tui ki he ʻOtuá ʻo fakafou ʻi heʻetau ngaahi ngāué.
Fakakaukau ke vahevahe ʻa e kalasí ki ha fanga kiʻi kulupu iiki pea vahe ki he kulupu takitaha ke nau fakatefito ʻi ha akonaki ʻe taha pe lahi ange ʻa e Tuʻi ko Penisimaní mei he veesi 9–10. ʻE lava ke aleaʻi ʻe he kau akó e ngaahi fehuʻi ko ʻení fekauʻaki mo e ngaahi moʻoni ʻoku vahe ange ke nau tokanga taha ki aí pea vahevahe ʻenau ngaahi talí mo e kalasí.
-
ʻE liliu fēfē hoʻo moʻuí ʻe he mahino mo e tui ki he ngaahi akonaki ko ʻeni mei he Tuʻi ko Penisimaní?
-
ʻOkú ke vakai fēfē ki hono fakafepakiʻi pe tukunoaʻi e ngaahi akonaki ko ʻení ʻe he māmaní he ʻaho ní?
Naʻe vahevahe ʻe Palesiteni Lāsolo M. Nalesoni ʻa e faleʻi ko ʻení kiate kinautolu ʻoku ʻikai ke nau fakapapauʻi ʻoku nau tui ki he ʻOtuá:
Kapau ʻoku ʻikai ke ke fakapapauʻi pe ʻokú ke tui ki he ʻOtuá, kamata ai. Mahino ka ʻikai ha ngaahi ʻausia mo e ʻOtuá, ʻe lava ke veiveiua ha taha pe ʻoku ʻi ai ha ʻOtua. Ko ia, fokotuʻu koe ʻi he tuʻunga ke kamata ai haʻo ngaahi aʻusia pea mo Ia. … Kole ke Ne fakahā atu pe ʻoku Ne moʻui—pe ʻokú Ne ʻafioʻi koe. Fehuʻi ange pe ko e hā ʻEne ongoʻi fekauʻaki mo koé. Hili ia peá ke fakafanongo leva. (Russell M. Nelson, “Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au,” Liahona, Mē 2019, 90)
-
Ko e hā ha ngaahi aʻusia kuó ke maʻu naʻá ne fakamālohia hoʻo tui ki he Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí?
Kapau ʻe ʻaonga ki he kau akó ha fealēleaʻaki lahi ange fekauʻaki mo e fili ke tui ki he ʻOtuá, ʻe lava ke ke fakaʻaongaʻi e lea ʻa ʻEletā L. Uitenei Keleitoni ʻi he konga “Fakamatala Fakamahinó mo e Puipuituʻá”.
Fakaloloto ange
Ko e founga ʻe taha te tau lava ai ʻo fakamālohia ʻetau tui mo e falala ki he ʻOtuá ko e ako mei he ngaahi akonaki fakalaumālie mo e ngaahi aʻusia ʻa e niʻihi kehé (vakai, Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá, “Tuí”). Fili ha taha ʻo e ngaahi ʻekitivitī ʻe tolu ko ʻení ke tokoni atu ke fakatupulaki hoʻo tui ki he ʻOtuá:
Fakaʻaliʻali e ngaahi fili ʻe tolu ko ʻení pea ʻoange ha taimi feʻunga ki he kau akó ke fakakakato ha taha ʻo e ngaahi ʻekitivitií. ʻE lava ke fakakakato fakafoʻituitui e ngaahi ʻekitivitī ko ʻení, pe ʻe lava ʻe he kau akó ʻo fakakakato kinautolu mo e niʻihi kehe naʻa nau fili ke fakatefito ʻi he ʻekitivitī tataú. Fakakaukau ke fakakau ha ngaahi ʻekitivitī kehekehe ʻo fakatatau mo e ngaahi fiemaʻu mo e meʻa ʻoku malava ʻe hoʻo kau akó.
-
Ngaahi Himí: Fekumi ʻi he tohi himí ki ha ngaahi foʻi lea, kupuʻi lea, veesi, pe ngaahi himi kakato ʻoku nau akoʻi fekauʻaki mo e natula mo e ʻulungaanga ʻo e ʻOtuá pe te ne lava ʻo fakamālohia hoʻo tui kiate Iá.
-
Ngaahi fakamatala fakafolofola kehé: Kumi mo ako ha ngaahi fakamatala ʻi he folofolá naʻe fakamoʻoni ai ha niʻihi kehe ki heʻenau tui fekauʻaki mo ʻetau Tamai Hēvaní pe ko Hono ʻAlo ko Sīsū Kalaisí. ʻOku kau ʻi he ngaahi sīpinga ʻo e ngaahi potufolofola te ke lava ʻo akó ʻa e ʻAlamā 26:16, 35–37; 34:8–10; mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 76:22–24.
Fakakaukau ke ʻoange ki he kau akó ha tatau lolotonga ʻo e pulusinga konifelenisi lahi ʻo e Liahoná kapau ʻe fakaʻaongaʻi ʻa e fili ko ʻení. ʻE lava foki ke fakaʻaongaʻi ʻe he kau akó ʻa e polokalama Gospel Library.
-
Konifelenisi lahi: Fakaʻaongaʻi e ngaahi lea konifelenisi lahi fakamuimuitahá, kumi e ngaahi foʻi lea, kupuʻi lea, fakamatala, pe talanoa ʻokú ne akoʻi fekauʻaki mo e Tamai Hēvaní mo Sīsū Kalaisí pea fakamālohia hoʻo tui kiate Kinauá. (Fakakaukau ke fekumi ʻi he ngaahi lea ʻo e konifelenisi lahí ʻaki e ngaahi tefito hangē ko e “Tamai Hēvaní,” “Toluʻi ʻOtuá,” pe “Sīsū Kalaisi.”)
ʻOange ki ha kau ako tokolahi ha faingamālie ke vahevahe ʻa e meʻa ne nau ako pe ongoʻi mei heʻenau akó.
Hili hono fakaafeʻi e kau akó ke vahevahe ʻenau ngaahi fakakaukaú, ʻe lava ke ke ʻoange kiate kinautolu ha fanga kiʻi laʻipepa iiki, pea fakaafeʻi e kau akó ke tohi ha meʻa ʻoku nau tui ki ai fekauʻaki mo e ʻOtuá. ʻE lava ke fokotuʻu e ngaahi fakamatala ko ʻeni ʻo e tuí ʻi he loki akó ki he uike ka hokó ke mamata mo fakalaulauloto ki ai e niʻihi kehé.
Ko hoʻo ngaahi sitepu hokó
Neongo pe ʻokú ke tui mālohi ki he ʻOtuá pe ʻokú ke feinga ke fakapapauʻi e meʻa ʻokú ke tui ki aí, ʻoku ʻi ai ha ngaahi meʻa te tau lava takitaha ʻo fai ke fakamālohia ai ʻetau tui mo e ʻofa ki he ʻOtuá. Fakaʻaongaʻi ha kiʻi taimi ke ke fakakaukau ai ki he meʻa ʻokú ke ongoʻi ʻi hoʻo sitepu hoko ke ʻiloʻi lelei ange ʻa e ʻOtuá. Hiki hoʻo ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi ongó ʻi hoʻo tohinoa akó.
Fakakaukau ke fakaʻosi e lēsoní ʻaki hano vahevahe hoʻo fakamoʻoni ki he ʻOtuá. Poupouʻi e kau akó ke nau ngāueʻi e ngaahi tefitoʻi moʻoni kuo nau ongoʻi he ʻaho ní.