Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au
2–8 Sepitema. 1 Kolinitō 14–16: ‘ʻOku ʻIkai Mei he ʻOtuá ʻa e Maveuveú, ka ko e Melinó’


“2–8 Sepitema. 1 Kolinitō 14–16: ‘ʻOku ʻIkai Mei he ʻOtuá ʻa e Maveuveú, ka ko e Melinó’” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: Fuakava Foʻoú 2019 (2019)

“2–8 Sepitema. 1 Kolinitō 14–16,” Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Lautohi Faka-Sāpaté: 2019

ʻĪmisi
temple baptismal font

2–8 Sepitema

1 Kolinitō 14–16

“ʻOku ʻIkai Mei he ʻOtuá ʻa e Maveuveú, ka ko e Melinó”

Kimuʻa pea toe fakamanatu e fakamatala ko ʻení, lau ʻa e 1 Kolinitō 14–16. Lekooti e ngaahi ongo naʻá ke maʻu fekauʻaki mo e ngaahi moʻoni te ne tokoniʻi e kau mēmipa hoʻo kalasí, pea hokohoko atu hoʻo fekumi ki ha fakahinohino makehe mei he Laumālié he lolotonga e uiké.

Lekooti e Ngaahi Ongo ʻOkú ke Maʻú

ʻĪmisi
sharing icon

Fakaafeʻi Ke Vahevahe

Tuku ha ngaahi miniti siʻi ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau toe fakamanatu ai ʻa e 1 Kolinitō 14–16 mo kumi ha veesi ʻoku nau ongoʻi ʻoku makehe ʻene mahuʻingamālié. Fakaafeʻi kinautolu ke nau kumi ha taha ʻi he kalasí te nau lava ʻo vahevahe mo ia ʻenau vēsí mo fakamatalaʻi e ʻuhinga ne nau fili ai iá.

ʻĪmisi
teaching icon

Akoʻi e Tokāteliné

1 Kolinitō 14

ʻI he taimi ʻoku fakatahataha ai e Kāingalotú, ʻoku totonu ke nau feinga ke fefakamaamaʻaki ʻiate kinautolu.

  • Fakakaukau ke ke fakaʻaongaʻi e ngaahi akonaki ʻa Paula ʻi he 1 Kolinitō 14 ke fakamanatu ki he kau mēmipa ʻo e kalasí te tau lava kotoa ʻe kitautolu ʻo fefakamaamaʻaki—pe fepoupouʻaki mo felangakihakeʻaki—kitautolu ʻi he lotú. Ko ha founga faingofua ke toe vakaiʻi ai e vahe ko ʻení ko hano hiki ʻi he palakipoé ha fehuʻi, hangē ko e Ko e hā ʻoku totonu ke hoko ko ʻetau taumuʻá ʻi he taimi ʻoku tau fakatahataha aí? Fakaafeʻi e kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fekumi ha ngaahi tali ʻi he 1 Kolinitō 14. ʻE lava ke maʻu mo ha ngaahi fakakaukau kehe ʻi he Molonai 6:4–5 mo e Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 50:17–23. ʻI hono vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí e meʻa ne nau maʻú, te ke lava ke ʻeke ange ʻenau ongoʻi ki he tuʻunga hoʻo kalasí ʻi hono fakahoko e ngaahi taumuʻa ko ʻení. ʻE lava foki ke nau vahevahe ha ngaahi aʻusia ne nau ongoʻi ne fakamāmaʻi ai kinautolu ʻe ha meʻa naʻe vahevahe ʻe ha mēmipa ʻo e kalasí.

  • Ke tokoni ke mahino ki he kau mēmipa ʻo e kalasí e faleʻi ʻa Paula ʻoku totonu ke feinga e kāingalotú ke kikité, fakakaukau ke ke kole ange ke nau fokotuʻu atu ha ngaahi ʻuhinga ki he foʻi lea kikité. ʻE lava ke ke tohi pe ko e kau mēmipa ʻo e kalasí e ʻuhinga takitaha ʻi he palakipoé pea mou vakaiʻi fakataha e ʻuhinga ʻo e kikité ʻi he Fakahinohino ki he Ngaahi Folofolá mo e faleʻi ʻa Paula ʻi he 1 Kolinito 14:3, 31, 39–40. Ko e hā te tau lava ʻo tānaki ki he ngaahi ʻuhinga mei he ngaahi maʻuʻanga tokoni ko ʻení? (Vakai foki, Fakahā 19:10.) Ko e hā ʻoku ueʻi kitautolu ke tau fai ʻi he lotú/siasí pea mo ʻapi tuʻunga ʻi he ngaahi akonaki ʻa Paulá?

1 Kolinitō 15

Koeʻuhí naʻe toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisi, te tau toetuʻu kotoa.

  • Te ke lava fēfē ʻo fakaʻaongaʻi e fakamoʻoni ʻa Paula ʻi he 1 Kolinitō 15 ke fakamālohia e fakamoʻoni ʻa e kau mēmipa hoʻo kalasí ki he Toetuʻú? Ko e founga ʻe taha ko hano vaeua e kalasí ki ha kulupu ʻe ua pea kole ki ha kulupu ʻe taha ke nau kumi ʻi he 1 Kolinitō 15 e ngaahi nunuʻa te tau fehangahangai mo ia kapau naʻe ʻikai toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisi. ʻE lava ke kumi ʻe he kulupu ʻe tahá e ngaahi tāpuaki ʻoku tau maʻu koeʻuhí ko ʻEne Toetuʻú. ʻE lava leva ke hiki ʻe he kulupú takitaha e meʻa ne nau akó ʻi he palakipoé. Ko e hā te nau lava ʻo tānaki ki heʻenau lisí hili ʻenau lau e lea ʻa ʻEletā D.  Todd Christofferson ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé”? Ke tokoni ke ongoʻi ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí e Laumālié he lolotonga e fealēleaʻakí, fakakau ke fakaʻaliʻali ha fakatātā ʻo e Fakamoʻui kuo toetuʻú (vakai, fokotuʻutuʻu ki he uike ní ʻi he Haʻu, ʻo Muimui ʻIate Au—Maʻá e Fakafoʻituituí mo e Ngaahi Fāmilí).

  • Koeʻuhí naʻe fakataumuʻa e tali ʻa Paulá ki he kakai naʻe ʻikai tui ki he toetuʻú, ʻe lava ke ʻaonga ki hoʻo kalasí hano fakatātaaʻi ha tūkunga tatau. Hangē ko ʻení, te nau fakamālohia fēfē nai e tui ʻa hanau ʻofaʻanga ki he Toetuʻú? Ko e hā ʻoku maʻu ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ʻi he 1 Kolinitō 15 ʻe tokoni ke nau fakamatalaʻi e mahuʻinga pea mo e fakamoʻoni ki he Toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisí? Ko e hā ha ngaahi potu folofola kehe te nau lava ʻo fakaʻaongaʻi? (Vakai ki he Luke 24:1–12, 36–46; ʻAlamā 11:42–45 ki ha sīpinga.)

  • ʻOku toutou fakamatala ʻa Paula ʻi heʻene ngaahi tohí ki ha nāunau ʻe tolu ʻo e toetuʻú (vakai, 1 Kolinitō 15:40–42 and 2 Kolinitō 12:1–2). Ke tokoni ki hoʻo kalasí ke nau ʻilo e founga ʻoku fakamatalaʻi ai ʻe he fakahā ʻo onopōní e ngaahi akonaki ʻa Paulá, te ke vahevahe ʻa e kalasí ki ha kulupu ʻe tolu pea ʻoange ki he kulupu takitaha ha laʻi pepa ʻoku fōtunga hangē ha laʻaá (TF 76:50–70), ha māhiná (TF 76:71–80), pe ko ha fetuʻu (TF 76:81–89). Fakaafeʻi kinautolu ke nau lau e ngaahi veesi folofola mei he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 76 pea vahevahe ʻa e meʻa ʻoku fie maʻu ke tau fai ke maʻu e ngaahi nāunau kehekehe naʻe fakamatala ki ai ʻa Paulá. Vakai foki ki he Tokāteline mo e Ngaahi Fuakava 131:1–4; 137:7–10.

    ʻĪmisi
    hopo ʻa e laʻaá

    “ʻOku ai ʻa e nāunau ʻe taha ʻo e laʻaá” (1 Kolinitō 15:41).

  • ʻOku kau ʻa e 1 Kolinitō 15 ʻi ha taha ʻo e ngaahi feituʻu ʻi he folofolá ʻoku ʻasi ai e papitaiso maʻá e kakai pekiá (vakai, veesi 29; vakai foki, TF 128:18). ʻE lava ke vahevahe ʻe he kau mēmipa ʻo e kalasí ha ngaahi aʻusia ne nau maʻu ʻi haʻanau fakahoko e papitaisó pe ko e ngaahi ouau kehé maʻa ʻenau ngaahi kuí. Fakakaukau ke ke vahevahe e aʻusia ʻa Uilifooti Utalafi ʻi he “Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé” ko ha konga ʻo e fealēleaʻakí. Ko e hā ka ʻuhinga ai ʻa Paula ki he papitaiso maʻá ke kakai pekiá ko ha fakamoʻoni ki he Toetuʻu? Kapau ʻe tokoni ke aleaʻi e ʻuhinga ʻoku mahuʻinga ai e papitaiso maʻá e kakai pekiá, vakai, “Baptisms for the Dead,” Gospel Topics, topics.lds.org. ʻOku fakamatalaʻi ʻe he foʻi vitiō ko e “Glad Tidings: The History of Baptisms for the Dead” (LDS.org) ʻa e founga hono fakafoki mai ʻo e tefitoʻimoʻoni ko ʻení ʻi hotau kuongá.

ʻĪmisi
fakaʻilonga ʻo e akó

Poupouʻi e Akó ʻi ʻApi

Kole ki he kau mēmipa ʻo e kalasí ke nau fakakaukau ki he ngaahi faingataʻa ʻoku nau fehangahangai mo iá pe ko hanau ngaahi vaivaiʻanga. Talaange kiate kinautolu te nau ako ʻi heʻenau lau e 2 Kolinitō, ki he meʻa naʻe tokoni kia Paula ke ne kātekina e ngaahi faingataʻá pea mo e anga ʻene vakai ki hono ngaahi vaivaiʻangá.

ʻĪmisi
resources icon

Ngaahi Maʻuʻanga Tokoni Kehé

1 Kolinitō 14–16

Mahuʻinga ʻo e Toetuʻú

Naʻe akoʻi ʻe ʻEletā D.  Todd Christofferson:

“Fakakaukau angé ki he mahuʻinga ʻo e Toetuʻú ki hono aofangatuku pe ko hai moʻoni koā ʻa Sīsū ʻo Nāsaletí pea mo e ngaahi fakafekiki fakafilōsefá mo e ngaahi fehuʻi ʻo e moʻuí. Kapau ko e moʻoni naʻe toetuʻu ʻa Sīsū, ʻoku pau pē ke muiaki ai ko e tokotaha fakalangi Ia. ʻOku ʻikai maʻu ʻe ha tokotaha matelie ha mālohi ʻiate ia pē ke toe moʻui hili haʻane mate. Ka koeʻuhí naʻá Ne toetuʻu, he ʻikai lava ai ʻa Sīsū ko ha tangata tufunga, faiako, taulaʻeiki pe palōfita pē. Ka koeʻuhí naʻá Ne toetuʻu, kuo pau pē ko ha ʻOtua ʻa Sīsū, ʻio, ko e ʻAlo Tofu pē Taha ʻo e Tamaí.

“Ko ia, ʻoku moʻoni e meʻa naʻá Ne akoʻí; he ʻoku ʻikai lava ke loi ʻa e ʻOtuá.

“Ko ia, ko Ia ʻa e Tupuʻanga ʻo māmaní ʻo hangē ko ʻEne folofolá.

“Ko ia, ʻoku ʻi ai ʻa hēvani mo heli, ʻo hangē ko ia naʻá Ne akoʻí.

“Ko ia, ʻoku ʻi ai ha maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié ʻa ē naʻá Ne ʻaʻahi ki ai hili ʻEne pekiá.

“Ko ia, hangē ko e lea ʻa e ʻāngeló, te Ne toe hāʻele mai ʻo “pule ʻi he māmaní.”

“Ko ia, ʻoku ʻi ai ʻa e Toetuʻu mo e fakamaauʻanga fakaʻosi ki he taha kotoa” (“Ko e Toetuʻu ʻa Sīsū Kalaisí,” Ensign pe Liahona, Mē 2014, 113).

Ngaahi Ouau Maʻá e Kakai Pekiá: “Ko ha tapa ʻa ha ʻuhila mei he taloni ʻo e ʻOtuá.”

Naʻe pehē ʻe Uilifooti Utalafi ko e taimi naʻá ne ʻilo ai ʻoku lava ʻe he kau mēmipa moʻui ʻo e Siasí ʻo maʻu e ngaahi ouau fakamoʻuí maʻanautolu ko ʻenau ngaahi kui kuo mālōloó, “Naʻe hangē ia ha tapa ʻa ha ʻuhila mei he taloni ʻo e ʻOtuá ki homau lotó. Naʻá ne fakaava ha feituʻu naʻe fuʻu lahi ki heʻemau fakakaukaú ʻo hangē ko ʻitānití.” Naʻá ne toe pehē, “Naʻe hā kiate au ko e ʻOtuá [naʻá Ne] fakahā ʻa e tefitoʻi moʻoni ko ʻení ki he tangatá, naʻe poto, angatonu pea mo moʻoní, naʻá Ne fakatou maʻu ʻa e ngaahi ʻulungaanga lelei tahá fakataha mo e fakakaukau leleí mo e ʻiló. Naʻá ku ongoʻi ʻoku tatau maʻu ai pē ʻa ʻEne ʻofá, ʻaloʻofá, angatonú mo e fakamaau totonú, pea naʻá ku ongoʻi ke u ʻofa lahi ange ki he ʻEikí ʻo laka hake ʻi ha toe taimi ki muʻa ʻi heʻeku moʻuí. … Naʻá ku ongoʻi ke u pehē haleluia ʻi he taimi ne hoko mai ai ʻa e fakahaá ʻo fakahā kiate kimautolu ʻa e papitaiso maʻá e kau pekiá. …”

Naʻá ne pehē, “Ko e ʻuluaki meʻa naʻe haʻu ki heʻeku fakakaukaú, ʻoku ʻi he maama tataliʻanga ʻo e ngaahi laumālié ʻa ʻeku faʻeé. Naʻe mālōlō ia ʻoku ou kei  māhina  14 pē…” Naʻá ne toki fakamatala kimui ange fekauʻaki mo e taimi naʻe faifai peá ne maʻu ai ha faingamālie ke fakamaʻu ʻene faʻeé ki heʻene tamaí, “Te ne kau ʻi he ʻuluaki toetuʻú; pea ʻe fakapaleʻi au ʻe he meʻá ni ʻataʻatā pē ʻi he ngaahi ngāue kotoa ʻo ʻeku moʻuí” (Ngaahi Akonaki ʻa e Kau Palesiteni ʻo e Siasí: Uilifooti Utalafi [2011], 185–86).

Fakatupulaki ʻo ʻEtau Founga Akoʻí

Feinga ke ke ʻilo ʻa kinautolu ʻokú ke akoʻí. ʻOku ʻikai ke tatau ha taha mo ha taha; ʻoku kehe e puipuituʻa, fakakaukau, mo e ngaahi talēniti ʻo e tokotaha kotoa pē ʻokú ke akoʻi. Lotua ke ke ʻilo e founga te ke lava ʻo fakaʻaongaʻi ai e ngaahi meʻá ni ke ke maʻu e tokanga hoʻo kau akó. ʻI he mahino ange kiate koe ʻa kinautolu ʻokú ke akoʻí, te ke lava leva ke fokotuʻu ha ngaahi taimi akoʻi ʻuhingamālie mo manatua fuoloa maʻanautolu (vakai, Ko e Faiako ʻi he Founga ʻa e Fakamoʻuí, 7).

Paaki