Mësimi 186: Shëndeti Fizik dhe Emocional

Zhvillimi i Modeleve të Shëndetshme të të Menduarit

Jezu Krishti Mund të na Ndihmojë të Korrigjojmë Mendimet e Padobishme

Mendimet tona mund të kenë një ndikim të fortë në ndjenjat tona dhe veprimet tona. Kur e ftojmë Shpëtimtarin në proceset tona të të menduarit, Ai mund të na ndihmojë ta mposhtim të menduarit e pashëndetshëm. Ky mësim mund t’i ndihmojë nxënësit të zhvillojnë vetëndërgjegjësimin për mendimet e tyre dhe të krijojnë modele të shëndetshme të të menduarit.

Veprimtari të Mundshme të të Mësuarit

Përgjigjja ndaj një dite të keqe

Për të filluar orën mësimore, mund të paraqitni situatat vijuese dhe t’i ftoni nxënësit të shkruajnë mendimet që natyrshëm mund të kenë në secilën prej atyre situatave. Bëni rregullime të secilës prej këtyre situatave për t’i plotësuar më mirë nevojat e nxënësve.

• Unë shkoj në një mbledhje shoqërore dhe kuptoj se nuk njoh thuajse askënd.

• Më duhet të jem afër dikujt me të cilin nuk shkoj mirë.

• Dëgjoj dikë që kritikon Kishën.

• Dal keq në një provim për të cilin studiova shumë.

• Cilat mund të jenë disa nga mendimet që ke si përgjigje ndaj këtyre situatave?

• A janë të dobishme këto mendime? A janë plotësisht të sakta? Si mund ta kuptosh?

Ftojini nxënësit të përsiatin se sa shpesh i marrin në shqyrtim modelet e tyre të të menduarit dhe nëse ato modele priren të jenë të dobishme apo të sakta.

Ju mund t’u tregoni nxënësve tuaj se ata do të ushtrohen për të ftuar ndihmën e Shpëtimtarit të korrigjojnë mendimet e pasakta ose të pashëndetshme. Ftojini nxënësit të kërkojnë udhërrëfim nëpërmjet Frymës së Shenjtë për të kuptuar më mirë modelet e tyre të të menduarit, veçanërisht kur u përgjigjen situatave sfiduese.

Shih te Krishti

Lexo te Doktrina e Besëlidhje 6:36, duke kërkuar atë që Zoti na fton të bëjmë.

• Çfarë gjete?

• Çfarë mendon se do të thotë të shohim te Shpëtimtari në mendimet tona?

  Disa shembuj përfshijnë sa vijon: përsiatjen se si mund të veprojë Shpëtimtari në situatat me të cilat përballemi, kërkimin e mënyrës se si mësimet e Tij mund të zbatohen në atë situatë dhe të kujtuarit e dashurisë së Tij.

• Pse mund të jetë e vështirë të shohim te Shpëtimtari në mendimet tona?

Duke folur rreth këtij shkrimi të shenjtë, Presidenti Rasëll M. Nelson dha mësim:

“Përqendrimi ynë duhet të ngulitet te Shpëtimtari dhe ungjilli i Tij. Kërkon një përpjekje të madhe mendore që të shohësh tek Ai në çdo mendim. Por kur ne e bëjmë këtë, dyshimet tona dhe frika jonë largohen.” (Rasëll M. Nelson, “Marrja e Fuqisë së Jezu Krishtit në Jetën Tonë”, Liahona, maj 2017, f. 41)

• Çfarë të bën përshtypje nga thënia e Presidentit Nelson?

  Mes të vërtetave të ndryshme që nxënësit mund të përcaktojnë, ndihmojini të shohin se ndërsa përpiqemi fort të shohim te Shpëtimtari në çdo mendim, dyshimet dhe frika jonë do të largohen.

• Pse shikimi te Shpëtimtari në mendimet tona mund të bëjë që shqetësimet dhe frika jonë të largohen?

Për të parë se si të parit te Zoti mund të ndikojë në mendimet tona, merreni parasysh t’i ftoni nxënësit të rrëfejnë rrethanat e Profetit Jozef që gjendej në Burgun e Libertisë. Sigurohuni që nxënësit të kuptojnë se ai u burgos padrejtësisht ndërkohë që shenjtorët po vuanin përndjekje ekstreme. Nxënësit mund të lexojnë gjithçka ose një pjesë nga Doktrina e Besëlidhje 121:1–9, duke kërkuar se si Zoti e ndihmoi Jozefin me dyshimet dhe frikën.

Modele të të menduarit të padobishëm

Për të kuptuar se si mund të ndihmojë të drejtuarit te Zoti në mendimet tona, merreni parasysh të bëni veprimtarinë vijuese:

Paraqitni tabelën vijuese të përshtatur nga Gjetja e Forcës te Zoti: Ripërtëritja Emocionale dhe rregulloni nxënësit në grupe të vogla ose dyshe. Mund t’i ftoni nxënësit të zgjedhin të paktën një ose dy prej modeleve të të menduarit të pasaktë dhe të diskutojnë pyetjen që vijon. Përveç kësaj, nxënësit mund të përpiqen të dallojnë modele të tjera të të menduarit të pasaktë që i kanë vënë re.

Ka modele të tjera të të menduarit të pasaktë që mund t’i përdorni në vend ose krahas atyre të përmendura këtu. Për shembuj të modeleve të tjera të të menduarit të pasaktë, shihni pjesën Gjetja e Forcës te Zoti: Ripërtëritja Emocionale.

Model i të menduarit të padobishëm	Shpjegimi	Shembulli
Model i të menduarit të padobishëm Etiketimi i Gabuar	Shpjegimi Të reagosh ndaj diçkaje që ndodhi duke bërë një supozim të përgjithshëm ose të pasaktë.	Shembulli “Ngela në këtë detyrë; Nuk mund të bëj llogari matematikore.”
Model i të menduarit të padobishëm Nxjerrja e Përfundimeve të Menjëhershme	Shpjegimi Të bësh supozime për mendimet e të tjerëve ose të imagjinosh rezultatin më të keq të mundshëm.	Shembulli “Vë bast se ata po qeshin me mua.”
Model i të menduarit të padobishëm Zhvleftësimi i të Menduarit Pozitiv	Shpjegimi Të mos pranosh asnjë përvojë pozitive, sepse nuk e ndien se kanë vlerë.	Shembulli “Prindërit e mi thanë se bëra një punë të mirë me interpretimin tim, por e di se ata thjesht po përpiqen të më bëjnë të ndihem më mirë në lidhje me gabimet që bëra.”
Model i të menduarit të padobishëm Zmadhimi i Gjërave	Shpjegimi T’i ekzagjerosh dobësitë e tua ose t’i krahasosh ato me pikat e forta të të tjerëve.	Shembulli “Mezi mund të flas me njerëz dhe kur flas, nuk jam aq shakaxhi sa ai tjetri.”

• Cilat janë disa nga rreziqet e pasjes së mendimeve të tilla?

Ushtro dhënien e përgjigjeve për mendimet e padobishme

Merreni parasysh të shpërndani fletushkën “Korrigjimi i Mendimeve të Padobishme ose të Pasakta” për secilin nxënës. Vini në dukje se ata do të ushtrojnë përdorimin e ngjarjeve që u diskutuan në fillim të orës mësimore.

Merreni parasysh të bëni sa vijon për të përkufizuar, dhënë modelin dhe ushtruar një zotësi për të korrigjuar mendimet e padobishme ose të pasakta:

Përkufizoni: Kur kemi një mendim të padobishëm, ne mund të ndikojmë tek ai në mënyra pozitive duke:

1. Përcaktuar mendimin e padobishëm ose të pasaktë.

2. Bërë njërën ose të dyja pyetjet vijuese:

• Nëse një shok i pati këto mendime, çfarë do t’i thosha atij ose asaj?

• Si mund të më ndihmojë të menduarit për Shpëtimtarin dhe mësimet e Tij ta korrigjoj këtë mendim?

Jepni modelin: Merreni parasysh të jepni modelin e kësaj zotësie duke punuar me rreshtin e parë në tabelën më poshtë si klasë.

Përcaktoni një mendim të padobishëm ose të pasaktë që mund të kemi në përgjigje ndaj ngjarjes. Disa shembuj mund të përfshijnë “të gjithë po më gjykojnë”, ose “jam shumë keq në situata si kjo. Do të ishte më mirë për këdo nëse nuk do të shkoja.”

Merreni parasysh se çfarë do t’i thoshit një miku që e ka shprehur këtë mendim të padobishëm ose të pasaktë. Disa shembuj mund të përfshijnë “A mendon se është 100 për qind e saktë që të tjerët po të gjykojnë? A ka ndonjë mundësi që ata të jenë po aq të shqetësuar për veten e tyre?” dhe “Unë të kam qejf. Ia vlen që të të njoh.”

Merreni parasysh se si të menduarit për Shpëtimtarin dhe mësimet e Tij mund të ndihmojnë të korrigjohet ky mendim. Për shembull, nxënësit mund të mendojnë për shpirtmirësinë e Shpëtimtarit ndaj të tjerëve ose shkrimin e shenjtë “Po ju jap një urdhërim të ri: ta doni njëri-tjetrin; sikurse unë ju kam dashur, ashtu edhe ju ta doni njëri-tjetrin” (Gjoni 13:34). Si pjesë e këtij modeli, mund edhe të tregoni atë që shpalli Zoti tek Isaia 55:8 për t’i ndihmuar nxënësit të kuptojnë që mendimet e Tij për ne janë shpesh të ndryshme nga tonat.

Ushtrohuni: Ftojini nxënësit të punojnë në grupe të vogla për të punuar pjesën tjetër të tabelës, duke shkruar atë që mund t’i thonë një shoku që ka këtë mendim dhe mënyrën se si Shpëtimtari mund ta korrigjojë me dashuri këtë mendim.

Në fund të mësimit, nxënësit do të plotësojnë rreshtin bosh në fund të fletushkës.

Korrigjimi i Mendimeve të Padobishme ose të Pasakta

Ngjarja	Çfarë mendimi të padobishëm ose të pasaktë mund të kesh?	Po ta kishte një shok ose shoqe këtë mendim, çfarë do t’i thoshe atij ose asaj?	Si mund ta korrigjojë Shpëtimtari këtë mendim?
Ti shkon në një mbledhje shoqërore ku nuk njeh askënd.
Të duhet të jesh afër dikujt me të cilin nuk shkon mirë.
Ti dëgjon dikë që kritikon Kishën.
Del keq në një provim për të cilin studiove shumë.

Pasi nxënësit të kenë pasur mundësinë ta tregojnë atë që shkruan në fletushkë, merreni parasysh t’i ftoni të mendojnë për një mendim të dobishëm ose të pasaktë që mund të kenë dhe ta shkruajnë atë në kolonën e duhur në rreshtin e fundit. Inkurajojini ata të shtojnë ngjarjen që mund të çojë në këtë mendim. Ftojini nxënësit të vazhdojnë ta ushtrojnë këtë aftësi duke plotësuar dy hapësirat e tjera bosh në këtë rresht.

• Çfarë ke mësuar ose ndier sot rreth modeleve të shëndetshme të të menduarit që mund të jetë një bekim për ty?

Ju mund të jepni dëshminë tuaj për dëshirën dhe aftësinë e Shpëtimtarit për të na ndihmuar të punojmë me të menduarit sfidues dhe të pasaktë ndërsa shohim tek Ai në mendimet tona.

Burime Shtesë

Cili është një shembull bashkëkohor i të parit të mendimeve tona nga një këndvështrim tjetër?

Përvoja e mëposhtme nga Plaku Rajan K. Olsen, i Të Shtatëdhjetëve, mund të ndihmojë të ilustrohet se si të parit e mendimeve tona nga një këndvështrim tjetër mund të na ndihmojë t’i korrigjojmë mendimet e pasakta.

Përgjigjja Është Jezusi

Cilat janë modelet shtesë të të menduarit të pasaktë?

Modeli i të Menduarit të Pasaktë	Shpjegimi	Shembulli
Mendimi “Gjithçka ose Asgjë”	Ta shohësh diçka ose dikë me mendimin “gjithçka mirë” ose “gjithçka keq”. Kërko frazat me fjalët si gjithmonë dhe kurrë.	“Unë them gjithmonë gjënë e gabuar.”
Arsyetimi Emocional	Ta gjykosh një situatë bazuar te mënyra se si ndihesh.	“Ndihem fajtor/e. Duhet të kem bërë ndonjë gjë të keqe.”
Përgjithësimi i Tepruar	Kur ke një përvojë dhe e zbaton atë në të gjitha përvojat.	“Nuk më pëlqeu ajo që tha mësuesi im. Ai është një mësues i tmerrshëm.” “Shoqja ime më gënjeu. Asaj i mungon ndershmëria në çdo gjë!”
Deklaratat “Duhet”	T’i thuash vetes se si duhet të jenë gjërat.	“Unë duhet të jem më i zoti për këtë nga ç’jam.”

Veprimtari Plotësuese të të Mësuarit

Fillim ndryshe i mësimit

Për të filluar orën mësimore, mund t’i ftoni nxënësit të krijojnë një skenar për një adoleshent. Nxënësit mund të mendojnë një emër për adoleshentin/en dhe më pas të krijojnë gjëra që mund t’i ndodhin atij ose asaj gjatë një dite të vështirë. Shembujt që mund të përmendin nxënësit mund të jenë të flesh pa e dëgjuar alarmin dhe të bëhesh vonë për shkollë, ta kesh me nxitim dhe të harrosh diçka në shtëpi, dikush që thotë diçka lënduese në orën mësimore, të të shkojë keq diçka në punë për shkak të vendimit të keq të dikujt tjetër e kështu me radhë. Mund të jetë e dobishme t’i drejtoni idetë e nxënësve te mundësia që disa prej sfidave të adoleshentit/es mund të shkaktohen nga shpërfillja e tij ose e saj, ndërkohë që të tjerat janë jashtë kontrollit të personit.

• Cilat janë disa mendime që mund të ketë pasur ky adoleshent për këtë lloj dite?

Çfarë lloj mendimesh keni kur jeta nuk shkon mirë? Sa të vetëdijshëm për ato mendime prireni të jeni?

Një shembull i Zotit që korrigjon mendimet

Nëse do të ishte e dobishme që nxënësit të shohin një shembull të Zotit duke korrigjuar mendimet, merreni parasysh ta përdorni shembullin vijues ose t’i ftoni nxënësit të mendojnë për shembuj të tjerë nga historia e Kishës kur Zoti i ndihmoi ata që ishin të shkurajuar të mendonin rreth situatës së tyre në mënyrë më të saktë.

Kujtojuni nxënësve kohën kur Profeti Jozef Smith i dha Martin Harrisit 116 faqet e dorëshkrimit të Librit të Mormonit. Kur Jozefi zbuloi se ato faqe ishin zhdukur dhe nuk mund të rigjendeshin, raportohet se ka thënë: “Gjithçka humbi! Gjithçka humbi! Çfarë duhet të bëj?” (Lucy Mack Smith, History, 1845, f. 131, josephsmithpapers.org; kapitalizimi i modernizuar).

Lexoni te Doktrina e Besëlidhje 3:1, 9–10, duke kërkuar mënyrën se si Zoti e ndriçoi të menduarit e Jozefit.

• Si ishte fillimisht i padobishëm ose i pasaktë të menduarit e Jozef Smithit?

• Çfarë e ndihmoi Zoti Jozefin të shihte?

Dallimi i mënyrës se si Shpëtimtari mendon për ne

Një mënyrë se si nxënësit mund t’i korrigjojnë modelet e tyre të të menduarit është të dallojnë se çfarë mendon Shpëtimtari rreth tyre. Mund ta ilustroni këtë duke i ftuar nxënësit të lexojnë te Jeremia 29:11, duke kërkuar mënyrën se si mendimet e Shpëtimtarit ndaj popullit të Tij në kohën e Jeremias ishin të ndryshme nga të tyret. Mund t’i ftoni më pas nxënësit të mendojnë për shembuj në kohën tonë të mënyrës se si mendimet tona për veten tonë mund të ndryshojnë nga mënyra se si mendon Shpëtimtari për ne. Mund t’u kërkoni nxënësve të diskutojnë sa vijon.

• Çfarë ndikimi mund të rezultojë nga dijenia se Shpëtimtari mendon rreth nesh në këtë mënyrë?