Ako Lea Faka-Pilitāniá
Lēsoni 1: Lēsoni Fakafeʻiloakí


“Lēsoni 1: Lēsoni Fakafeʻiloakí,” EnglishConnect 1 maʻá e Kau Akó (2022)

“Lēsoni 1,” EnglishConnect 1 maʻá e Kau Akó

ʻĪmisi
kakai fofonga malimali

Lesson 1

Introductory Lesson

ʻOku talitali lelei koe ki he EnglishConnect! ʻOku mau fiefia lahi hoʻo ʻi hení. Ko ha ʻātakai kimautolu ‘o ha kakai ‘oku fāifeinga ke fakatupulaki homau ngaahi faingamālié ʻaki ʻemau ako ʻa e lea faka-Pilitāniá. ʻE lava ke tau omi mei ha ngaahi puipuituʻa kehekehe, lea ʻi ha ngaahi lea fakafonua kehekehe, pea kehekehe ʻetau tuʻunga malava ʻo lea faka-Pilitāniá, ka ʻi heʻetau fakatahá te tau lava ʻo aʻusia ʻetau ngaahi taumuʻá.

Ko e EnglishConnect ʻoku kehe ia mei he ngaahi polokalama ako lea faka-Pilitānia lahi. ʻOku fakataumuʻa e polokalama EnglishConnect ke tokoniʻi koe ke fakatupulaki ho taukei ʻi he lea faka-Pilitāniá ʻi ha ʻatakai ʻo e tui, feohi, mo e fakalakalaka. ʻOku ʻuhinga ia he ʻikai te ke fakahoko toko taha ʻeni. Ko e tokotaha kotoa pē ʻi hoʻo kulupu EnglishConnect te nau fetokoniʻaki mo fepoupouaki. ʻOku ʻuhinga foki ia te ke fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi tefitoʻi moʻoni fakalaumālie fakaakó ʻi hoʻo akó.

ʻI he lēsoni ko ʻení, te mau fakafeʻiloaki atu ʻa e founga te ke fakaʻaongaʻi ʻi he lēsoni takitaha ki hoʻo ako fakatāutahá pea ʻi hoʻomou fepōtalanoaʻaki fakakulupú.

Tau kamata leva!

Conversation Group

Taumuʻá: Te u ako ke fakafeʻiloaki au mo e niʻihi kehé.

Discuss the Principle of Learning: You Are a Child of God

(10–20 minutes)

ʻĪmisi
finemui ʻoku loto-falala

ʻOku kamata ʻaki ʻa e lēsoni takitaha ʻi he tohi lēsoni ko ʻení ha tefitoʻi moʻoni fakaako. Ko e ngaahi tefitoʻi moʻoni fakalaumālie ʻeni te nau lava ʻo tokoniʻi koe ke fakatupulaki hoʻo ʻiló ʻi he ako pea mo e tui. ʻI he lēsoni takitaha, te tau:

  • Lau leʻolahi ʻa e tefitoʻi moʻoni fakaakó.

  • Aleaʻi ʻa e ngaahi fehuʻí.

Ko e Fānau Koe ʻa e ʻOtuá

ʻOkú ke ʻiloʻi nai ko e taha ʻo e ngaahi meʻa mahuʻinga taha te ke lava ʻo fakahoko ke aʻusia ha taumuʻá, ko hoʻo tokanga taha ki he ngaahi meʻa ʻokú ke tui ki ai fekauʻaki mo koé? Ko hoʻo tui ki hoʻo ivi malavá ʻe tokoni lahi ia ki hoʻo feingá mo e ngaahi ola te ke maʻú. Mahalo te ke taʻefalala ki ho ivi malavá koeʻuhí ko ha tōnounou he kuohilí. Ko e ongoongo fakafiefiá te ke lava ʻo liliu ʻa e ngaahi meʻa ʻokú ne tui ki aí! ʻI he taimi te ke liliu ai ʻa e ngaahi meʻa ʻokú ke tui ki ai fekauʻaki mo koé, te ke lava ʻo liliu ʻa e ngaahi ola te ke maʻú. Ko e mālohi ko ia ke liliu hoʻo tui fekauʻaki mo koé ʻoku maʻu ia mei hono maʻu e mahino ki hoʻo natula totonú.

Ko ha fānau koe ʻa e ʻOtuá. ʻOkú Ne ʻofa ʻiate koe. ʻI hoʻo hoko ko ʻEne fānaú, ʻoku ʻi ai ho ivi malava mo e taumuʻa taʻengata. ʻOkú ke malava ke ako mo liliu. ʻOkú ke malava ke tupulaki mo fakalakalaka. ʻOku finangalo ʻa e ʻOtuá ke tokoniʻi koe ke ke fakalakalaka. ʻOkú Ne finangalo ke ngāue fakataha mo koe ke tokoniʻi koe ke ke aʻusia ho ivi malavá. ʻI hoʻo ngāue fakataha mo e ʻOtuá ke ako ʻa e lea faka-Pilitāniá ʻe tokoni ia ke ke ʻiloʻi lelei ange Ia. Te Ne tokoniʻi foki koe ke ke ʻiloʻi lelei ange koe.

Te ke lava ʻo lotu ki he ʻOtuá. Te Ne fanongo atu. Te ke lava ‘o kole kiate Ia ke tokoniʻi koe ʻi hoʻo ako e lea Faka-Pilitāniá Te ke lava ʻo fakafetaʻi kiate Ia koeʻuhí ko hoʻo ngaahi tāpuakí. ʻI hoʻo lotú, tokanga ki ho ngaahi fakakaukaú mo e ngaahi ongo ʻokú ke maʻú. Te ke lava ʻo ʻiloʻi ʻoku ʻi ai ʻa e ʻOtuá, ʻokú Ne ʻofa ʻiate koe, pea ʻokú Ne finangalo ke tokoniʻi koe. Te ke lava ʻo fili ke tui ko e fānau koe ʻa e ʻOtuá ʻoku taʻengata ho ivi malavá, pea te ke lava ʻo fekumi ki Heʻene tokoní ke ako ʻa e lea faka-Pilitāniá.

Ponder

  • ʻOku tākiekina fēfē hoʻo tui fekauʻaki mo koé ʻi hono ʻiloʻi ko ha fānau koe ʻa e ʻOtuá?

  • ʻE tokoni fēfē ʻa hono ʻiloʻi ko ha fānau koe ʻa e ʻOtuá ke ke ako ʻa e lea faka-Pilitāniá?

ʻĪmisi
fakaʻilonga 1
Activity 1: Practice the Pattern

(10–15 minutes)

Part 1: Vakaiʻi ʻa e lisi ʻo e ngaahi foʻi leá mo ha hoa.

ʻI hoʻo ako ʻa e ngaahi foʻi leá, tokanga taha ki hono ʻuhingá mo e puʻaki ʻo e foʻi lea takitaha.

I/my

au/ʻeku/hoku

you/your

koe/hoʻo

he/his

ne/heʻene/hono

she/her

ne/heʻene/hono

no

ʻikai

yes

ʻio

name

hingoa

please

kātaki

thank you/thanks

mālō

What is … ?

Ko e hā ʻa e … ?

Nice to meet you.

Fiefia ke feʻiloaki mo kimoutolu.

Part 2: Ako ʻa e sīpinga 1 mo ha hoa

Akoako e ngaahi sīpingá mo ha hoa. Ko hoʻo taumuʻá ke ʻeke pea mo tali ʻa e ngaahi fehuʻí ʻi he loto-falala pea mahino kiate koe ʻa e meʻa ʻokú ke lea ʻakí.

Akoako hono ʻeke ʻa e ngaahi fehuʻí.

Faʻu ʻa e ngaahi fehuʻí ki he lahi taha te ke lavá.

Example 1

What is your name?

ʻĪmisi
sīpinga fehuʻi ko hai ho hingoá
Example 2

What’s his name?

ʻĪmisi
sīpinga fehuʻi ko hai hono hingoá
Akoako hono tali ʻa e ngaahi fehuʻí.

Faʻu ʻa e ngaahi talí ki he lahi taha te ke lavá. Te ke lava ʻo fetongi ʻa e ngaahi foʻi lea ʻoku laineʻí ʻaki ʻa e ngaahi lea pē ʻaʻau.

Example 1

My name is Rosa.

ʻĪmisi
sīpinga tali ko hoku hingoá ko losa
Example 2

His name is Niko.

ʻĪmisi
sīpinga tali ko hono hingoá ko niko
Akoako ha fepōtalanoaʻaki ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi sīpingá.

ʻEke mo tali ʻa e ngaahi fehuʻí ʻo fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi sīpingá.

Questions

ʻĪmisi
sīpinga fehuʻi ko hai ho hingoá

Answers

ʻĪmisi
sīpinga tali ko hoku hingoá ko losa
Example
ʻĪmisi
ongo fafine ʻokú na talanoa
  • A: Hi! What is your name?

  • B: Hello! My name is .

  • A: Nice to meet you.

  • B: What’s your name?

  • A: My name is .

  • B: Nice to meet you.

  • A: What’s her name?

  • B: Her name is Rosa.

ʻĪmisi
fakaʻilonga 2
Activity 2: Create Your Own Sentences

(5–10 minutes)

Ko e taumuʻa ʻo e ʻekitivitī ko ʻení ke ke fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi sīpingá mo e ngaahi foʻi leá ke faʻu ʻaki ho ngaahi sētesi pē ʻaʻau.

Vakai ki he ʻū fakatātaá. ʻEke pea tali ʻa e ngaahi fehuʻi fekauʻaki mo e hingoa ʻo e tokotaha takitaha. Taufetongi.

Example: Talia

ʻĪmisi
taʻahine ʻoku malimali he matātahí
  • A: What’s her name?

  • B: Her name is Talia.

Mākou

ʻĪmisi
tangata ʻoku malimali

Neti

ʻĪmisi
fefine ʻoku malimali

Meli

ʻĪmisi
fefine ʻoku malimali

Sini

ʻĪmisi
tangata ʻoku malimali mo hono sote mo e hēkesi lanu vaioleti

Sami

ʻĪmisi
tangata toulekeleka ʻoku malimali

ʻĪmisi
fakaʻilonga 3
Activity 3: Create Your Own Conversations

(10–15 minutes)

Ko e taumuʻa ʻo e ʻekitivitī ko ʻení ke fai ha fepōtalanoaʻaki ʻi he Lea Faka-Pilitāniá.

Part 1

Fakataha mo hoʻo kulupú. ʻEke ʻa e hingoa ʻo e tokotaha takitaha ʻi hoʻo kulupú. ʻAi ke ke mohu founga. Ngāue ʻaki ki he lahi tahá ʻa e ngaahi foʻi lea ʻokú ke ʻiloʻí.

Example
  • A: Hi, what’s your name?

  • B: My name is Mei. What is your name?

  • A: My name is Sione. Nice to meet you.

  • B: Nice to meet you. Goodbye.

  • A: Bye!

Part 2

Kumi haʻo hoa pea fakafeʻiloaki ia ki hoʻo kulupú.

Example
  • A: Hi, what’s her name?

  • B: Her name is Luna. What is his name?

  • A: His name is Seth.

Evaluate

(5–10 minutes)

Ko e fānau koe ʻa e ʻOtuá pea ʻoku ʻi ai ho ivi malava taʻe-fakangatangata ke ako mo tupulaki. Te ke lava ʻo ʻilo ʻa e founga ke fakalakalaka aí ʻi hoʻo sivisiviʻi ʻi he faʻa lotu hoʻo lavameʻá mo e ngāué. Hili ʻa e lēsoni takitaha, sivisiviʻi hoʻo fakalakalaka ʻi hono ikunaʻi ʻa e taumuʻa takitaha. Hili iá, peá ke sivisiviʻi hoʻo ngāué ʻaki hono fakaʻaongaʻi hoʻo “Founga Muimuiʻi ʻo e Ako Fakatāutahá” pea mo hono fili ha founga ʻe taha ke fakalakalaka ai kimuʻa ʻi he lēsoni hokó.

Sivisiviʻi hoʻo fakalakalaka ʻi he ngaahi taumuʻá pea mo hoʻo ngaahi ngāue ko ia ke akoako fakaʻaho ʻa e lea faka-Pilitāniá.

Evaluate Your Progress

I can:

  • Say my name and others’ names.

    Puʻaki hoku hingoá mo e hingoa ʻo e niʻihi kehé.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia
  • Say hello and goodbye.

    Fakalea ʻo talitali mo fakalea māvae.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia
  • Understand how EnglishConnect can help me learn English.

    ʻAi ke mahino kiate au ʻa e founga ʻe lava ke tokoniʻi ai au ʻe he EnglishConnect ke u ako ʻa e lea faka-Pilitāniá.

    ʻĪmisi
    fofonga ʻoku ʻikai fakahaaʻi e ongó, fofonga fiemālie, fofonga fiefia

Evaluate Your Efforts

Sivisiviʻi hoʻo ngaahi feinga ke:

  1. Ako ʻa e tefitoʻi moʻoni fakaakó.

  2. Ako maʻuloto ʻa e ngaahi foʻi leá.

  3. Akoako ʻa e ngaahi sīpingá.

  4. Akoako he ʻaho kotoa.

Fokotuʻu ha taumuʻa. Fakakaukau ki he ngaahi fokotuʻu ki he akó ʻi he “Founga Muimuiʻi ʻo e Ako Fakatāutahá.”

Vahevahe ho taumuʻá mo ha hoa.

Ko e Teuteu ki he Lēsoni Hokó

(5 minutes)

’Oku ʻi ai maʻu pē ʻa e ʻOtuá ke tokoniʻi kitautolu. ʻOkú Ne ʻamanaki foki te tau fai hotau lelei tahá. ʻE ʻaonga kiate koe ʻa hoʻo ngāue kotoa pē ke teuteu ai ki he lēsoní. Ko ha ngaahi meʻa ʻeni ʻe tolu ke fai ʻi he lēsoni takitaha kimuʻa peá ke ʻalu ki hoʻomou kulupu fepōtalanoaʻakí:

  • Ako ʻa e tefitoʻi moʻoni fakaakó.

  • Ako maʻuloto ʻa e ngaahi foʻi leá.

  • Akoako ʻa e ngaahi sīpingá.

Te ke lava ʻo maʻu ʻa e ngaahi meʻá ni ʻe tolu ʻi he konga ki he “Ako Fakatāutahá” ʻi he kamataʻanga ʻo e lēsoni takitaha. Manatuʻi ke ke ako mo fakaangaanga ʻi he ʻaho kotoa pē.

Act in Faith to Practice English Daily

ʻI he fakaʻosinga ʻo e lēsoni takitaha, ʻoku ʻi ai ha konga ko e “Ngāue ʻi he Tuí ke Ako ʻa e Lea Faka-Pilitāniá ʻi he ʻAho Kotoa Pē.” Fakaʻaongaʻi ha miniti ʻe taha ke lau leʻolahi ʻa e konga leá mo hoʻomou kulupú.

“ʻOku tau takitaha moʻona ha tuʻunga malava fakalangi he ko e fānau takitaha kitautolu ʻa e ʻOtuá. ʻOku tau tuʻunga tatau kotoa ʻi Hono ʻaó. ʻOku mahuʻinga ʻa e ngaahi fakamatala ʻo e moʻoni ko ʻení” (Russell M. Nelson, “Tuku ke Lāngilangiʻia ʻa e ʻOtuá,” Liahona, Nōvema 2020, 94).

Paaki