Appendix

Conversation Group Games

Mau ha’ūti a te pupu ’āparaura’a

Tei roto i teie buka te hō’ē tāpura o te mau ha’ūti ’ārearea nō te ha’api’ipi’i i te reo peretāne. E nehenehe ’oe e ha’uti i teie mau ha’uti i roto i te mau huru rurura’a a te pupu. ’A fa’a’ohipa i te mau nīno’a ’e te pu’e ta’o nō roto mai i te ha’api’ira’a ’o tā ’oe e tāmau ra ’aore rā o te ha’api’ira’a nā mua atu. E tītau te rahira’a o teie mau ha’uti ’ia ’ohipa ’e te hō’ē hoa ’aore rā e te hō’ē pupu iti.

Questions (10–15 minutes)

Mau uira’a (10–15 minuti)

Steps

Mau ta’ahira’a

1. Mā’iti i te hō’ē uira’a nō roto mai i te tāpura. ’A ha’amana’o e nehenehe ’oe e mono i te mau ta’o tei rēnihia ma te tahi atu mau ta’o ’e te mau pereota.

2. ’A fa’a’ite i tā ’oe pāhonora’a i te pupu.

3. Te tahi i muri mai i te tahi, ’a mā’iti i te mau uira’a ’e ’a hōro’a atu i te mau pāhonora’a. E nehenehe ’oe e parau e rave rahi uira’a ’o tā ’oe e hina’aro.

Questions to Review Patterns:

Mau uira’a nō te hi’o fa’ahou i te mau nīno’a :

• What do you like to do?

• Why do you like to study English?

• Can you tell me about your family?

• What are you wearing?

• What do you do before you come to the conversation group?

• What do you do in the morning?

• When do you work?

• What’s the weather in New York?

• Where do you work?

• What do you do for work?

• Do you like to teach people?

• What do you eat for dinner?

• What foods do you like?

• What do you want for lunch?

• What is your favorite food? How do you make it?

• How much do groceries cost?

• Where do you live?

• Tell me about your house.

• Where is your favorite place to eat?

More Questions:

Mau uira’a hau atu :

• Tell me about your friends.

• Tell me about your job.

• Tell me about your city.

• Tell me about your favorite place.

• Tell me about your daily routine. What do you do every day?

• What do you like to wear?

• What do you do when you are sick?

• What do you do when you are hurt?

• What is expensive in your city?

• What is cheap in your city?

Notes

Fa’ata’ara’a

• E nehenehe ’oe e hā’uti i teie ha’uti ’e te pupu tā’āto’a ’aore rā i roto i te mau pupu na’ina’i a’e e toru ē tae atu i te pae ta’ata.

• ’Aita ’oe e ta’oti’ahia i te mau uira’a o teie tāpura. E nehenehe ’oe e pāpa’i i te tahi atu ā mau uira’a. E nehenehe ato’a ’oe e tāuiui i te mau ta’o tei rēnihia nō te hāmani i te tahi atu mau uira’a.

• Mai te peu e hina’aro ’oe e fa’ariro i teie ha’ūti e mea pa’ari a’e, e nehenehe ’oe, te tahi i muri mai i te tahi, e hōro’a atu i te mau pāhonora’a ’o tā ’oe e ha’amana’o ra i te melo tāta’itahi o te pupu.

• E nehenehe ’oe e fa’a’ohipa i teie mau uira’a ’e te tahi atu mau ha’uti i raro nei, mai te « Fifi o te pereo’o ta’ata’ahi » ’aore rā te « Tāorara’a i te pōpō ».

Hot Seat (10–20 minutes)

Pārahira’a ve’ave’a (10–20 minuti)

Steps

Mau ta’ahira’a

1. Vāhi e piti pupu.

2. Mā’iti e piti pīahi (hō’ē pīahi nō te pupu tāta’itahi). E pārahi teie nā pīahi i mua i te pupu (i ni’a te « pārahira’a ve’ave’a ») te tua i ni’a te tābura ’ere’ere.

3. E pāpa’i tā ’outou ’orometua i te hō’ē ta’o ’aore rā i te hō’ē pereota o te pu’e to’a i ni’a i te tābura ’ere’ere. E’ita te mau pīahi e pārahi ra i ni’a i te « pārahira’a ve’ave’a » e ’ite i te ta’o.

4. E hōro’ahia e piti minuti i te pupu nō te tauturu i tō rātou hoa i ni’a te « pārahira’a ve’ave’a », ’ia ’imi i te ta’o tei pāpa’ihia i ni’a i te tābula ’ere’ere ma te ’ore e fa’ahiti i te reira ta’o.

5. Te ta’ata i ni’a i te « pārahira’a ve’ave’a » ’o tei fa’ahiti mātamua i te ta’o, ’ua rē ïa hō’ē tai’o nō tāna pupu. Mai te peu e fa’ahiti te pupu i te ta’o i ni’a i te tābura ’ere’ere ma te tāmatara’a i te tauturu i tō rātou hoa ’ia ’imi mai i te ta’o, ’aita tā te pupu e tai’o.

6. ’A tāpiti fa’ahou ’e te mau ta’o ’āpī.

Notes

Fa’ata’ara’a

• ’A vāhi hō’ē e tae atu e toru pupu ’ia au i te rahira’a ta’ata.

• Mai te mea e ruru ’outou ma te rāve’a roro uira, ’a hā’uti e te pupu tā’āto’a ’eiaha ïa ’ei pupu iti. Tei ni’a te hō’ē ta’ata i te « pārahira’a ve’ave’a ». ’Aita teie ta’ata i ’ite e aha te ta’o. Hō’ē ta’ata ’o te « ta’ata hōro’a tāpa’o » ïa. E mā’iti te « ta’ata hōro’a tāpa’o » i te hō’ē ta’o ’e e hōro’a i te mau tāpa’o, ’ia ti’a i te ta’ata i ni’a i te « pārahira’a ve’ave’a » ’ia ’imi i te ta’o.

Ball Toss (10–15 minutes)

Tāorara’a i te pōpō (10–15 minuti)

Steps

Mau ta’ahira’a

1. ’A ’imi mai i te hō’ē pōpō, hō’ē tao’a marū ’aore rā hō’ē ’api parau tei ’ōmi’omi’ohia.

2. Mā’iti i te hō’ē uira’a. (’A fa’a’ohipa i te hō’ē uira’a nō roto mai i te hō’ē ha’api’ira’a, ’aore rā ’a hi’o « Te mau uira’a » i roto i teie parau hi’u).

3. ’A ui i te uira’a ’e ’a tāora te pōpō i te hō’ē pīahi.

4. E ’apo mai te pīahi i te pōpō ’e e pāhono i te uira’a.

5. E ui fa’ahou te pīahi i te uira’a ’e e tāora i te pōpō i te tahi ’ē atu pīahi.

6. ’A nā reira noa ē tae roa ’ua pāhono mai te pīahi tāta’itahi o te pupu i te uira’a. ’A ha’amata fa’ahou ’e te hō’ē uira’a ’āpī.

Notes

Fa’ata’ara’a

• Nō te fa’ariro i teie ha’uti ’ei mea pa’ari a’e, ’a taui i te uira’a i te mau taime ato’a e tāora ai ’outou i te pōpō.

• Mai te mea e ruru ’outou ma te rāve’a roro uira, ’a pi’i i te mau i’oa ’eiaha ïa e tāora i te pōpō.

Dice Game (10–15 minutes)

Hā’uti ’e te kikiri (10–15 minuti)

Steps

Mau ta’ahira’a

1. E hina’aro ’outou i te hō’ē kikiri (’aore rā i te mau tāreta tei nūmerahia mai te 1 e tae atu i te 6).

2. ’A mā’iti e ono ihoparau ’e ’a pāpa’i i te reira i ni’a i te tāpura ’ere’ere ma te nūmerara’a i te reira mai te 1 e tae atu i te 6.

3. ’A ’ohipa ’e te hō’ē ho’a ’aore rā ’e te hō’ē pupu na’ina’i. ’A taora i te kikiri. ’A hāmani i te hō’ē pereota ’o te fa’a’ohipa i te ihoparau e tano i te nūmera o te kikiri. ’A ha’uti te tahi i muri mai i te tahi.

Example

Hi’ora’a

E pāpa’i te ’orometua i ni’a i te tāpura ’ere’ere :

1. cook

2. stir

3. bake

4. boil

5. cut

6. add

E taora te pīahi 1 i te kikiri ’e topa mai nei i ni’a te 6. E hāmani ’oia i te hō’ē pereota ma te fa’a’ohipa i te ihoparau add.

• « I add sugar to my oatmeal. »

E taora te pīahi 2 i te kikiri e topa mai nei i ni’a te 4. E hāmani ’oia i te hō’ē pereota ma te fa’a’ohipa i te ihoparau boil.

• « I boil eggs for lunch. »

E taora te pīahi 3 i te kikiri ’e topa mai nei i ni’a te 3. E hāmani ’oia i te hō’ē pereota ma te fa’a’ohipa i te ihoparau bake.

• « I like to bake cookies. »

Notes

Fa’ata’ara’a

• E nehenehe te tahi atu mau ta’o e fa’a’ohipahia nō te mono i te mau ihoparau.

• Mai te mea e ruru ’outou ma te rāve’a roro uira, ’a ’ohipa ’e te pupu tā’āto’a. ’A fa’a’ohipa i te mau kikiri roro uira ’e ’a hāmani i te mau pereota te tahi i muri mai i te tahi.

Give One, Get One (10–20 minutes)

Hōro’a i te hō’ē, fa’ari’i i te hō’ē (10–20 minuti)

Steps

Mau ta’ahira’a

1. ’A mā’iti i te hō’ē tumu parau nā te pupu (’ei hi’ora’a : ’utuāfare, tū’aro ’aore rā mā’a).

2. I roto hō’ē e tae atu e piti minuti, ’a pāpa’i e rave rahi ta’o ’o tā ’oe i ’ite nō ni’a i te tumu parau.

3. ’A ti’a i ni’a ’e ’a haere fa’a’ati i te piha. ’A ’ite mai i te hō’ē hoa.

4. ’A parau i te hō’ē ta’o nō tā ’oe tāpura i tō ’oe hoa. E fa’a’ite mai tō ’oe hoa i te hō’ē ta’o ia ’oe. Mai te mea e ta’o ’āpī, ’a tu’u atu i te reira i roto i tā ’oe tāpura.

5. ’A haere fa’a’ati fa’ahou i te piha. ’A ’ite mai i te hō’ē hoa ’āpī. ’A tāpiti te fa’anahora’a.

Example

Hi’ora’a

Tumu parau : ’utuāfare

E pāpa’i te hoa A :

• mom

• dad

• sister

• brother

E pāpa’i te ’āpiti B :

• grandfather

• grandmother

• mother

• father

• aunt

• uncle

• A: What’s one word from your list?

• B: Grandmother.

• A: I don’t have that word. I’ll add it to my list.

• B: What’s a word from your list?

• A: Mom.

• B: I have mother. I will write mom next to mother.

E tu’u nā pīahi i te mau ta’o ’āpī i roto i tā rāua tāpura.

Tāpura a te hoa A :

• mom

• dad

• sister

• brother

• grandmother

Tāpura a te hoa B :

• grandfather

• grandmother

• mother, mom

• father

• aunt

• uncle

Notes

Fa’ata’ara’a

• Teie te hō’ē rāve’a maita’i roa nō te ha’api’i mai ’aore rā nō te ha’api’ipi’i i te pu’e ta’o ’āpī, ’aita e vai ra i roto i te ha’api’ira’a.

• Mai te mea e ruru ’outou ma te rāve’a roro uira, ’a ani i te ta’ata tāta’itahi ’ia tai’o mai hō’ē ta’o nō roto mai i tāna tāpura i te pupu tā’āto’a, ’eiaha ïa e ’ohipa ’āpipiti noa.

Speculation (15–20 minutes)

’A ’imi mai (15–20 minuti)

Steps

Mau ta’ahira’a

1. ’A feruri i te hō’ē ihoparau.

2. ’A parau ha’apūai i te ihoparau.

3. Ma te fa’a’ohipara’a i te ihoparau, ’a hāmani i te hō’ē pereota mau nō ni’a i te hō’ē atu pīahi. ’A parau, « I think that you … » nō te ha’amata i tā ’oe pereota.

4. E parau te tahi atu pīahi e parau mau ānei ’aore rā ’aita tā ’oe fa’ahitira’a parau.

5. Mai te peu e parau mau, e tāpa’ohia hō’ē tai’o nā ’oe. Mai te mea e ’ere te parau mau, ’aita ’oe e fa’ari’i i te tai’o.

6. Te pīahi e tāpae e 5 tai’o, ’o ’oia ïa tei rē !

7. ’A rave mai te 10 e tae e 20 fa’aho’ira’a. E taui i te ihoparau i te fa’aho’ira’a tāta’itahi.

Example

’Ei hi’ora’a

Te pīahi A (i te pīahi B) : The verb is like. I think that you like chocolate.

Te pīahi B : That’s true! (E tāpa’ohia te pīahi A hō’ē tai’o).

Te pīahi B (i te pīahi C) : I think that you like to play basketball.

Te pīahi C : That’s not true! (’Aita te pīahi E e tāpa’ohia hō’ē tai’o).

Notes

Fa’ata’ara’a

• ’A ha’amau i te mau pupu nō e toru ta’ata e tae atu e pae ta’ata.

• Tē vai ra i roto i teie ha’uti 10 e tae atu e 20 fa’aho’ira’a. E hina’arohia hō’ē ihoparau nō te fa’aho’ira’a tāta’itahi. Te tahi i muri mai i te tahi, ’a parau i te hō’ē ihoparau ’āpī i te mau taime ato’a ’a ha’amata ai ’oe i te hō’ē fa’aho’ira’a.

Two Truths and One Lie (10–15 minutes)

Piti parau mau ’e hō’ē ha’avare (10–15 minuti)

Steps

Mau ta’ahira’a

1. ’A feruri e piti ’ohipa e parau mau nō ni’a ia ’oe. ’A ’imi i te hō’ē ’ohipa e ’ere i te parau mau. ’A tāmata i te fa’a’ohipa i te pu’e ta’o ’e te mau pereota o te hō’ē ha’api’ira’a.

2. ’A tai’o ha’apūai i tā ’oe mau ha’apāpūra’a parau i tā ’oe pupu.

3. E ui te mau melo o tā ’oe pupu ia ’oe i te mau uira’a nō te ’ite mai e aha te ha’apāpūra’a parau e ’ere i te parau mau. ’A pāhono i tā rātou mau uira’a.

Example

Hi’ora’a

Te melo nō te pupu 1 : « I like pizza. I like French fries. I like chocolate. Which is not true? »

E ui te tahi atu mau melo o te pupu i te mau uira’a :

• Q: What is your favorite kind of pizza?A: I like cheese pizza.Q: What is your favorite candy bar?A: I like chocolate and caramel.Q: Where do you like to get French fries?A: I don’t have a favorite place.

E ’imi mai te tahi atu mau melo o te pupu : « I think you don’t like French fries. »

Te melo nō te pupu 1 : « That’s right! I don’t like French fries. »

Vocabulary Cards (10–15 minutes)

Mau tāreta pu’e ta’o (10–15 minuti)

Steps

Mau ta’ahira’a

1. Pāpa’i e 5 e tae atu e 10 ta’o pu’e ta’o i ni’a i te mau ’api parau na’ina’i (e tano maita’i te mau parau ’ī’iru). E ’āpapa maita’i i te mau ’api parau na’ina’i.

2. ’A ’ite mai i te hō’ē hoa.

3. ’A huri tua i te mau ’api parau o te ta’o ’ia ’ore ’ia ’itehia te mau ta’o. ’A ’aitaui i te ’ana’ira’a parau ’e tō ’oe hoa

4. ’A mā’iti i te hō’ē ’api parau. ’Eiaha e hi’o i te ta’o. ’A tāpe’a te ’api parau i mua i tō ’oe rae. E fa’ata’a mai tō ’oe hoa i te ta’o (’aore rā e hōro’a mai ’oia i hō’ē tātarara’a), ’ia nehenehe ia ’oe e ’imi mai i te ta’o i ni’a i te ’api parau. ’Ia ’itehia mai ia ’oe te ta’o mau, ’ua rē ’oe hō’ē ta’io.

5. ’A nā reira noa te tahi i muri mai i te tahi. ’A tāpiti fa’ahou nō te mau ’api parau tāta’itahi o tā ’oe ’āna’ira’a.

Notes

Fa’ata’ara’a

• Mai te mea e ruru ma te rāve’a roro uira, ’a ’ohipa ’e te pupu tā’āto’a, ’eiaha ïa ’ei ’āpipiti noa. E pāpa’i te ta’ata tāta’itahi i te hō’ē tāpura ta’o. ’Eiaha e fa’a’ite i tā ’oe tāpura i te pupu. ’A mā’iti te tahi i muri mai i te tahi i te hō’ē ta’o i roto i tā ’oe tāpura. ’A fa’ata’a i te reira i te pupu ma te ’ore e fa’ahiti i te ta’o. E ’imi te mau melo o te pupu i te ta’o.

Bicycle Chain (in person) (10–20 minutes)

Fifi pereo’o ta’ata’ahi (tino ta’ata) (10 e tae atu 20 minuti)

E rave-noa-hia teie ’ohipara’a nō te mau pupu e ruru tino ta’ata.

Steps

Mau ta’ahira’a

1. E mā’iti i te hō’ē uira’a. (’A fa’a’ohipa i te hō’ē nō roto mai i te hō’ē ha’api’ira’a, ’aore rā ’a hi’o « Mau uira’a » i roto i teie parau hi’u).

2. ’A pānaho ia ’outou i ni’a e piti rēni ma te hi’o mata ’e mata.

   

3. Te feiā e hi’o nei mata ’e mata, e mau hoa ïa rātou.

4. E ui ’e e pāhono te mau hoa i te mau uira’a.

   

5. ’A fānu’u ia ’outou ma te ha’amenemene ’ia nehenehe i te ta’ata tāta’itahi ’ia roa’a i te hō’ē hoa ’āpī.

   

6. E ui ’e e pāhono te mau hoa i te mau uira’a.

7. ’A tāpiti i te mau ta’ahira’a 5 ’e te 6.

Notes

Fa’ata’ara’a

• Mai te mea e nūmera pea ’ore te ta’ata, ’a ha’amau i te hō’ē pupu toru ta’ata.

Mingle and Share (in person) (10–15 minutes)

E ’āno’ino’i haere ’e e fa’ati’a te ’ā’amu (tino ta’ata) (10 e tae atu 15 minuti)

E rave-noa-hia teie ’ohipara’a nō te mau pupu e ruru tino ta’ata.

Steps

Mau ta’ahira’a

1. ’A mā’iti i te hō’ē uira’a (’A fa’a’ohipa i te hō’ē nō roto mai i te hō’ē ha’api’ira’a, ’aore rā ’a hi’o« Mau uira’a» i roto i teie parau hi’u).

2. ’A ti’a ’e ’a ’ite mai i te hō’ē hoa.

3. ’A ui atu i tō ’oe hoa i te uira’a. ’A ha’amana’o i te pāhono atu i tō ’oe hoa. ’A pāhono i te uira’a a tō ʼoe hoa.

4. ’A hāhaere nā roto i te piha nō te ’ite mai i te hō’ē hoa ’āpī. ’A ui ’e ’a pāhono i te mau uira’a. ’A tāpiti e rave rahi taime ’e te hō’ē hoa ’āpī. ’A ha’amana’o i te pāhonora’a ato’a a tō ’oe mau hoa.

5. ’A ho’i atu i tō ’oe pārahira’a. ’A fa’a’ite atu i te pupu i te mea tā ’oe i ha’api’i mai.

Example

’Ei hi’ora’a

Question: How many people are in your family?

Mau pīahi e hāhaere ra ma te ui ’e ma te pāhono i te uira’a ’e te mau hoa rau.

• Maria: How many people are in your family?

  Luna: There are four people in my family. How many people are in your family?

  Maria: Three.

Mau pīahi e fa’a’ite ra i te mea tā rātou i ha’api’i mai.

• Teacher: How many people are in Maria’s family?

  Luna: There are three people in Maria’s family.