12.

Lalai

12.1

iNaki kei na iSoqosoqo

Na Lalai e sa dua na isoqosoqo yavutaki e vale, ka tokona na Lotu. E sa baleti ira na gonelalai vula 18 ki na yabaki 11.

12.1.1

iNaki

Na Lalai e vukei ira na gonelalai me:

• Vakila na loloma ni Tamadra Vakalomalagi ka vulica na Nona ituvatuva ni marau.

• Vulica baleti Jisu Karisito kei na Nona itavi ena ituvatuva ni Tamada Vakalomalagi.

• Vulica ka bulataka na kosipeli i Jisu Karisito.

• Vakila, kila, ka cakacakataka na veivakauqeti ni Yalo Tabu.

• Vakavakarau ki na, cakava, ka maroroya na veiyalayalati tabu.

• Vakaitavi ena Nona Cakacaka ni Veivakabulai kei na Bula Vakacerecerei na Kalou.

12.1.3

Kalasi

Ni ra veirauti na gone, era wasewasei ki na kalasi ka vakatau ena nodra yabaki ni bula.

Era dau toro cake na gone mai na Lalai ki na Goneyalewa se na kuoramu ni dikoni ena Janueri ni yabaki era sa yabaki 12 kina.

12.1.4

Gauna ni Lagalagasere

Na lagasere ena vukei ira na gone me ra vakila na loloma ni Tamada Vakalomalagi ka vulica na Nona ituvatuva ni marau. Ni ra lagata na gone baleta na ivakavuvuli ni kosipeli, ena vakadinadinataka na Yalo Tabu na kedra dina.

Na mataveiliutaki ni Lalai kei na iliuliu ni sereivakatagi ena veivula era digitaka na sere ni veivula yadua me vaqaqacotaka na ivakavuvuli era sa vulica tiko na gone ena nodra kalasi kei na vuvale.

12.1.5

iSususu

Na isususu ena vukei ira na gone vula 18 ki na yabaki 3 me ra vakila na nona loloma na Tamada Vakalomalagi ka vulica na Nona ituvatuva ni marau.

12.2

Vakaitavi ena Nona Cakacaka ni Veivakabulai kei na Bula Vakacerecerei na Kalou

12.2.1

Bulataki ni Kosipeli i Jisu Karisito

12.2.1.2

Vulici ni Kosipeli

Soqoni ni Lalai ena Sigatabu. Ena liutaka na kena dolavi e dua ena mataveiliutaki ni Lalai.

Na ituvatuva e sa vakaoqo:

Tiki ni Soqoni	Kena balavu
Tiki ni Soqoni iDola (masu, ivolanikalou se Yavu ni Vakabauta, kei na vosa—e soli kece mai vei ira na gone)	Kena balavu 5 na miniti
Tiki ni Soqoni Gauna ni Lagasere	Kena balavu 20 na miniti
Tiki ni Soqoni Veisau ni kalasi	Kena balavu 5 na miniti
Tiki ni Soqoni Kalasi kei na masu ni suka	Kena balavu 20 na miniti

Na isususu baleti ira na gone vula 18 ki na yabaki 3 me 50 na miniti. Behold Your Little Ones e vakarautaka e dua na ituvatuva vakaturi.

Nodra Vakaitavi na Gonelalai ena Soqoni ni Sakaramede. Sa dau vakayacori na nodra vakaitavi vakayabaki na gonelalai ena soqoni ni sakaramede ena iotioti ni vica na vula ena yabaki.

Ratou tuvalaka ena masumasu na mataveiliutaki ni Lalai kei na iliuliu ni sere kei na ivakatagi na qaravitavi oqo. E veidusimaki kina na matabisopi. Era na lagasere na gonelalai, vosa, ka wasea na italanoa, ivolanikalou, se ivakadinadina eso.

Soqoni ni Vakavakarau ki na Valetabu kei na Matabete. Eratou dau tuvalaka na mataveiliutaki ni Lalai ena veiyabaki e dua na soqoni ni Vakavakarau ki na Valetabu kei na Matabete. E veidusimaki kina na matabisopi. Na soqoni oqo e dau baleti ira na gone yabaki 10. Era sureti kina na itubutubu.

12.2.1.3

Veiqaravi kei na iTaviqaravi

Vakatekivu ena Janueri ni yabaki era sa yabaki 8 kina, sa rawa me ra tekivu tiko na gone ena itaviqaravi ni Lalai.

Na itaviqaravi ni Lalai e dau vakayacori ena so na gauna ka sega ena Sigatabu se yakavi ni Moniti.

• Na itaviqaravi ni Lalai e dau vakayacori vakarua ena dua na vula kevaka e rawa.

• E dau duidui na sota ni tagane kei na yalewa. Ia, rawa ni ra cokovata ena so na itaviqaravi se ena vanua eso e vica walega kina na gonelalai.

Na vakadeitaka na matabisopi ni sa veirauti ka savasava na ilavo vakarau kei na itaviqaravi baleti ira na tagane kei na yalewa ena Lalai.

12.2.1.4

Torocake Yadudua

Ena nodra sasaga mera veiucui kei na iVakabula, o ira na gone—me tekivu ena yabaki era sa yabaki 8 kina—era sa sureti me ra biuta nodra takete me ra tubu vakayalo, vakaveimaliwai, vakayago, kei na vakasama (raica na Luke 2:52).

E rawa ni ra vakayagataka na Torocake Yadudua: iVoladusidusi ni Goneme tuvai ka volai na takete eso.

12.3

Veiliutaki ni Lalai ena Tabanalevu

12.3.1

Matabisopi

Na itavi bibi ka liu duadua nei bisopi sai koya na itabatamata era tubu cake tiko mai, oka kina o ira na gone. Sa rawa vei bisopi me lesia e dua na daunivakasala me veivuke ena nona itavi ena Lalai. Na bisopi se na nona daunivakasala ka lesi ena dau sota vakawasoma kei na peresitedi ni Lalai.

Ratou na tiko wasoma ena Lalai na bisopi kei na nona daunivakasala.

12.3.2

Mataveiliutaki ni Lalai

Na bisopi ena kaciva ka vakatikora e dua na marama itabaqase me veiqaravi vaka peresitedi ni Lalai ena tabanalevu.

Ena dua na tabanilotu lailai, sa rawa ni o Peresitedi duadua ga ni Lalai na iliuliu kacivi ena Lalai. Ena ituvaki oqo, sa cakacaka vata kei ira na itubutubu o koya me vakarautaki na lesoni, na gauna ni lagasere, kei na itaviqaravi eso. Ke sa tubu mai na tabanilotu, na veikacivi tale eso sa rawa ni vakatawani ena kena veitarataravi oqo: daunivakasala, iliuliu ni sereivakatagi, qasenivuli kei na iliuliu ni isususu, sekeriteri, kei na iliuliu ni itaviqaravi.

Na mataveiliutaki ni Lalai e vukei ira na itubutubu me ra vakarautaki ira na gone me ra curu ka toso ki liu ena salatu ni veiyalayalati.

Me rawati oqo, sa rawa vei peresitedi ni Lalai me lesia e dua na lewe ni mataveiliutaki me vukei ira na itubutubu me ra vakarautaki ira na luvedra me ra papitaiso ka vakadeitaki. Sa rawa vei peresitedi ni Lalai me lesia e dua tale na lewe ni mataveiliutaki me vukei ira na itubutubu ena vakavakarau ki na valetabu kei na matabete me baleti ira na luvedra.

Sa vakaoqo na ikuri ni nona itavi na peresitedi ni Lalai. Rau vukei koya na nona daunivakasala.

• Veiqaravi ena matabose ni tabanalevu.

• Vakayacora wasoma na bose ni mataveiliutaki ni Lalai ka sota vata kei na bisopi se na nona daunivakasala e lesi.

• Veivuke ena kena tuvanaki na lotu ni papitaiso baleti ira na gone era volaitukutukutaki ni ra tarogi (raica na 18.7.2).

• Tuva ka liutaka na dolavi ni soqoni ni Lalai ena Sigatabu.

• Veiqaravi vei ira na gone yadua, qasenivuli kei na iliuliu ena Lalai.

• Vakavulici ira na iliuliu ni Lalai kei na qasenivuli ena nodra itavi ka tokoni ira ena veilesilesi o ya ena nodra vakamatautaki ki na nodra veikacivi (raica na Veivakavulici ena iVakarau ni iVakabula [2016], 38).

• Raica raraba na ivolatukutuku, ripote, ilavovakarau, kei na veika vakailavo ni Lalai.

12.3.4

iLiuliu ni Sere iVakatagi kei na Dautabapiano

Na iliuliu ni sere ivakatagi kei na dautabapiano e vakavulica vei ira na gone na kosipeli i Jisu Karisito mai na sere kei na ivakatagi ena gauna ni lagasere.

Kevaka e sega ni tiko e dua na dautabapiano se piano, e rawa ni ra vakayagataka na iliuliu na katokatoni mai na ivurevure eso.

12.3.5

Qasenivuli kei na iLiuliu ni iSususu

Ratou na vakatura ki na matabisopi na mataveiliutaki ni Lalai na turaga kei na marama me ra veiqaravi vaka qasenivuli ni Lalai kei na iliuliu ni isususu. Era sa kacivi na lewenilotu oqo me ra vakavulica ka veiqaravi ki na vei itabayabaki vakatabakidua eso ni gonelalai.

Era na veivakavulici na qasenivuli ni Lalai kei na iliuliu ni isususu mai na Lako Mai, Mo Muri Au—Baleta na Lalaiyabaki 3–11) kei na Raici Ira na Nomudou Lalaiisususu).

12.3.6

iLiuliu ni iTaviqaravi

O ira na iliuliu ni itaviqaravi ni Lalai era veiqaravi vei ira na gone ni ra tuvanaka na veiqaravi kei na itaviqaravi vakatekivu ena Janueri ni yabaki era na yabaki 8 kina na gone (raica na 12.2.1.3). Na veiqaravi kei na itaviqaravi me vakanamata ki na cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei. Era sa lasa ka veirawai.

12.5

iKuri ni Dusidusi kei na Lawatu

12.5.1

Taqomaki ni Gonelalai

Ni ra veimaliwai tiko kei ira na gonelalai na itabaqase ena veisoqoni ni Lotu, sa dodonu me tiko mada ga e rua na itabaqase nuitaki.

Na itabaqase taucoko e cakacaka vata kei ira na gonelalai sa dodonu me vakacavara na veituberi ni nodra taqomaki na gonelalai kei na itabagone ena loma ni dua na vula mai na nodra tokoni (ProtectingChildren.ChurchofJesusChrist.org