26.

iVolatara ni Valetabu

26.0

iVakamacala Taumada

Na curu ki na vale ni Turaga e sa dua na madigi tabu. O ira na veiliutaki ni Tabanalevu kei na iTeki me ra vakayaloqaqataki ira na lewenilotu me ra bula kilikili ka me tiko na nodra ivolatara ni valetabu vakabau kevaka madaga era sega ni tiko voletaka na valetabu.

Mera saga ena nodra igu na veiliutaki ena Lotu mera raica nio ira kece era curu ki na vale ni Turaga, era savasava mera curu kina (raica na Same 24:3–5).

E dodonu me tiko vei ira na lewenilotu e dua na ivolatara vakabau ni valetabu me ra curu ki na dua na valetabu.

Me na taro ivakasala vua na nona peresitedi ni iteki na bisopi ke tiko na nona taro me baleta na soli ni ivolatara ni valetabu e sega ni saumi tiko ena wase oqo. Sa rawa ni veitaratara na peresitedi ni iteki ki na Valenivolavola ni Mataveiliutaki Taumada me baleta na taro eso.

26.1

Mataqali iVolatara ni Valetabu

E tolu tiko na mataqali ivolatara:

1. iVolatara ni valetabu vei ira na lewenilotu sega ni vakaedaumeni. Na ivolatara oqo sa baleti ira na lewenilotu era sega ni vakaedaumeni ka ra vauci vei ira na nodra itubutubu se vakayacora na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki. Era soli mai na iVurevure ni iLiuliu kei na Vunivola (VLV). Me baleta na ikuri ni itukutuku, raica na 26.4

2. iVolatara ni cakacaka vakalotu ni bula. Na ivolatara oqo e baleti ira na lewenilotu era na ciqoma na nodra edaumeni se vauci vei watina. Na ivolatara ni cakacaka vakalotu ni bula ena kabi ki na dua na ivolatara ni valetabu vei ira na lewenilotu vakaedaumeni (vakamacalataki e ra).

3. iVolatara ni Valetabu vei ira na lewenilotu vakaedaumeni. Na ivolatara oqo sa baleti ira na lewenilotu ka sa caka oti na nodra edaumeni. E dau soli yani ena VLV. E na vakatara vua e dua na lewenilotu me vakaitavi ena veicakacaka vakalotu kece sara ni valetabu me baleti ira na mate. E na vakayagataki talega ni vauci e dua na lewenilotu sa caka oti na nona edaumeni ki vei ira na itubutubu se gone era bula tiko se sa mate. Me baleta na ikuri ni ivakamacala, raica na 26.3.

26.2

Taqomaki na iVolatara ni Valetabu

26.2.1

Na Taqomaki ni iVolatara ni Valetabu mai vei ira na iLiuliu ni Matabete

O ira na iliuliu ni matabete era sa vakadonui me na tiko vei ira na ivola ni ivolatara ni valetabu me ra na taqomaka sara vakavinaka.

Me ra raica talega na veiliutaki ni matabete mera na kakua ni raica na itukutuku ni ivolatara ni valetabu ena VLV o ira ka sega ni vakatarai mera raica.

26.2.2

iVolatara e Yali se Butakoci

Ena kerei ira na lewenilotu o bisopi me ra tukuna vua ena gauna totolo duadua ke sa yali se butakoci na nodra ivolatara. O koya se dua na daunivakasala sa lesi se vunivola ena vakayagataka na VLV me bokoca kina na ivolatara ena gauna totolo duadua. Kevaka e sega ni tiko na gacagaca oqo, me na veitaratara o bisopi ki na valenivolavola ni valetabu me bokoci kina na ivolatara.

26.2.3

O Ira Era Vaka iVolatara Era Sega ni Bulataka Tiko na iVakatagedegede ni Bula Kilikili

Kevaka sa vakadeitaka o bisopi ni dua na lewenilotu e tiko na nona ivolatara ni gauna oqo e sega ni bulataka tiko na ivakatagedegede ni bula kilikili (raica na 26.3), ena kerea lesu na ivolatara mai vua na lewenilotu. Ena vakayagataka o koya na VLV me bokoca kina na ivolatara. Kevaka e sega ni tiko na gacagaca oqo, me na veitaratara o bisopi ki na valenivolavola ni valetabu me bokoci kina na ivolatara.

26.3

iDusidusi Raraba ni Kena Soli na iVolatara ni Valetabu

E dodonu me ra solia ga na iliuliu ni matabete e dua na ivolatara kevaka e sauma vakadodonu na lewenilotu na taro ni ivolatara ni valetabu.

Ena iteki, e dua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki se dua na vunivola ni iteki ena vakatara ena VLV me vakayagataki na ivolatara ni valetabu ni sa soli oti. Ena tikina, ena vakaivolataka na ivolatara e dua na lewe ni mataveiliutaki ni kaulotu se dua na vunivola ni tabana ni kaulotu. Na ivolatara me baleta na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki era na vakacakacakataki ni ra sa tabaki mai vua e dua na lewe ni matabisopi se mai vua na peresitedi ni tabana.

26.3.1

Veivakatarogi ni iVolatara ni Valetabu me Baleti Ira na Lewenilotu ena Tabanalevu kei na Tabana

Ena tabanalevu, ena vakayacora o bisopi se dua na daunivakasala sa lesi na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu kei na soli ni ivolatara vei ira era bula kilikili tu. Ena tabana, na peresitedi duadua ga ni tabana ena vakayacora na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu ka solia na ivolatara.

Ena tabanalevu, o bisopi ga ena vakatarogi ira na lewenilotu era na:

• Ciqoma tiko na nodra edaumeni (raica na 27.1 kei na 27.2).

• Vauci vua na watina (raica na 27.3).

Ena veikisi vakatotolotaki eso ni sega ni tiko o bisopi, sa rawa vua me vakadonuya e dua vei rau na nona daunivakasala me vakayacora na veivakatarogi oqo.

Ni bera ni soli e dua na ivolatara ena veituvaki ka volai toka e cake, me na railesuva o bisopi na ivolatukutuku nei lewenilotu me vakadeitaka ni sega ni okati kina e dua na ivakatakilakila me baleta na vakatatabu ni lewe ni Lotu. Me baleti ira na lewenilotu era na ciqoma na nodra dui edaumeni se me vauci vei watina, me vakadeitaka talega o koya ni:

• Nona papitaiso kei na veivakadeitaki o lewenilotu sa volai ena nona ivolatukutuku ni lewenilotu.

• Na turaga e sa ciqoma na Matabete i Melikiseteki:

Ni oti na veivakatarogi mai vua e dua na lewe ni matabisopi se peresitedi ni tabana, ena veivakatarogi vei ira na lewenilotu ena iteki e dua ena mataveiliutaki ni iteki. Ena vakayacora e dua na lewe ni mataveiliutaki ni kaulotu na ikarua ni veivakatarogi me baleti ira na lewenilotu era tiko ena dua na tikina. Ena sega ni vakayacora o peresitedi ni tikina na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu vakavo kevaka eratou sa vakadonuya na Mataveiliutaki Taumada.

26.3.2

Veivakatarogi ni iVolatara ni Valetabu Me Baleti ira na Lewenilotu ena Veivanua Tu Vakayawa

Eso na lewenilotu era vakaitikotiko ena veivanua ka na gadrevi kina na veilakoyaki sau levu se era na sotava na dredre ni ra saga me ra sota vata kei na dua na lewe ni mataveiliutaki ni iteki se tabana ni kaulotu. Ena veigauna vakaoqo, ena rawa ni vakataroga na tamata oqo e dua na peresitedi ni valetabu ka sainitaka na ivolatara. Ni bera ni vakayacora na veivakatarogi, ena veitalanoa mada kei na peresitedi ni iteki se tabana ni kaulotu. E dodonu me sa vakataroga oti na lewenilotu oqo o bisopi, e dua na daunivakasala vakadonui, se o peresitedi ni tabana, ka sainitaka na ivolatara.

26.3.3

Vakayacori ni Veivakatarogi ni iVolatara ni Valetabu

Me ra kakua ni vakuria se vakagalalataka na iliuliu e dua na ka e gadrevi.

Me kakua ni vakusakusataki na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu. E ka ni tamata yadua. Ia, na tamata ka vakatarogi e rawa ni sureta na watina, itubutubu se dua tale na itabaqase me tiko.

26.4

Soli ni iVolatara ni Valetabu vei ira na Lewenilotu Sega ni Vakaedaumeni

26.4.1

iDusidusi Raraba

Na ivolatara ena soli vei ira na lewenilotu era sega ni vakaedaumeni me vakaoqo:

• Vei ira na lewenilotu yabaki 11 ka lako cake me ra laki papitaiso ka vakadeitaki ena vukudra na mate. (Sa rawa ni ra taura na goneyalewa kei na cauravou tabaki oti na ivolatara ni valetabu ena itekivu ni Janueri ni yabaki era na yabaki 12 kina.)

• Vei ira na lewenilotu sega ni yabaki 8 ki na 20 me ra vauci vei ira na nodra itubutubu. O ira na gone era se bera ni yabaki 8 e sega ni gadrevi me dua na nodra ivolatara me ra vauci vei rau na nodra itubutubu (raica na 26.4.4).

• Vei ira na lewenilotu yabaki 8 ki na 20 me ra laki vakadinadinataka na nodra vauci o ira na tacidra, tacidra vakacabecabe se veimama era bula tiko vei ira na nodra itubutubu.

O ira na lewenilotu era a vakaedaumeni mai liu ena sega ni soli vei ira e dua vei ira na ivolatara e vakamacalataki tiko ena iwase oqo.

Na lewe ni Lotu tagane ka sa yacova na yabaki ni bula me taura na matabete e dodonu me tabaki ki na dua na itutu ni matabete ni bera ni taura e dua na ivolatara ni valetabu.

26.4.2

iVolatara ni Valetabu baleti ira na Lewenilotu Papitaiso Vou

Na bisopi ena vakatarogi ira na lewenilotu vou ka veiganiti na nodra yabaki me ra ciqoma kina e dua na ivolatara ni valetabu me baleta walega na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki. Ena vakayacora na veivakatarogi oqo ni oti ga na veivakadeitaki nei lewenilotu, ena loma ni dua na macawa (raica na 26.4.1). Kivei ira na tagane, na veivakatarogi oqo e rawa ni vakayacori me tiki ni veivakatarogi ni kena ciqomi na matabete i Eroni.

26.4.3

iVolatara ni Valetabu me baleta Walega na Papitaiso kei na Veivakadeitaki Veisosomitaki

Na ivolatara ni valetabu ka soli me vakayacori kina na papitaiso kei na veivakadeitaki veisosomitaki me na vakayagataki ga ena inaki oya.

26.4.4

iVolatara ni Valetabu ni Nodra Vauci na Gone Era Bula Tiko Kivei Ira na Nodra iTubutubu

O ira na lewenilotu era sa yabaki 21 se sivia e rawa ni ra vauci vei rau na nodra itubutubu se tiko ena dua na veivauci kevaka walega era sa (1) edaumeni ka (2) dua tiko na nodra ivolatara vakabau ni valetabu.

26.5

Soli ni iVolatara ni Valetabu ena iTuvaki Vakatabakidua Eso

26.5.1

Lewenilotu Me Ra Ciqoma na Nodra Edaumeni

O ira na lewenilotu bula kilikili ka gadreva mera ciqoma na nodra edaumeni vakataki ira e rawa ni cakava vakakina ni ra sa sotava na veituvaki kece oqo:

• Era sa yacova na yabaki 18.

• Era sa vakacavara se sa tini na nodra vuli tiko ena koronivuli torocake, koronivuli cecere, se na kena e tautauvata.

• Sa sivi e dua taucoko na yabaki mai na gauna era a vakadeitaki kina.

• Era vakila na gagadre me ra ciqoma ka rokova na veiyalayalati tabu ni valetabu ena nodra bula taucoko.

Me kena ikuri, e dodonu me lewe ni Matabete i Melikiseteki e dua na turaga ni bera ni ciqoma na nona enidaumeni. Me baleta na kedra itukutuku na lewenilotu era vakavakarau tiko me ra ciqoma na nodra edaumeni, raica na 25.2.8. Me baleta na itukutuku ni o cei e rawa ni ciqoma na edaumeni, raica na 27.2.1.

26.5.3

Daukaulotu Gone era Lesu mai ena Nodra Veiqaravi Tani Voli

O peresitedi ni kaulotu ena vakaivolataka ka vakabula na ivolatara me na cava tiko na kena vakayagataki ni oti e tolu na vula mai na tikinisiga e a lesu mai kina ki vale o daukaulotu.

O bisopi ena vakatarogi ira na sa lesu mai ena kaulotu me solia e dua na ivolatara vou ni valetabu ni voleka ni cava na tolu na vula.

26.5.4

Lewenilotu Ka Sa Bera ni Yabaki Dua na Nodra Tiko ena Dua na Tabanalevu

Ena veitaratara o bisopi se dua na daunivakasala sa lesi ki vua na bisopi e liu ni bera ni vakayacora e dua na veivakatarogi ni ivolatara ni valetabu.

26.5.7

Lewenilotu Era Wiliki Ira Me Ra Duidui mai na Yago e ra Sucu Kaya Mai

E dodonu me veitalanoa o peresitedi ni iteki kei iratou na Mataveiliutaki ni iWasewase me wali kina na ituvaki yadua ena veikauwaitaki kei na loloma Vakarisito (raica na 38.6.23).

26.5.8

Lewenilotu era Vakayacora e Dua na iValavala Ca Bibi

Ena sega ni soli vua e dua na lewenilotu a vakayacora e dua na ivalavala ca bibi na ivolatara ni valetabu me yacova ni sa veivutuni (raica na 32.6).

26.5.9

Lewenilotu sa Vakacurumi Tale Mai ni Oti na Vakasukai se na Kere Vakacegu

26.5.9.1

Na Lewenilotu Era a Sega ni Vaka Edaumeni

Ena sega mada ni soli vei ira na lewenilotu oqo na ivolatara me ra rawa ni ciqoma kina na nodra edaumeni me yacova ni sa oti e dua na yabaki mai na nodra vakacurumi tale ki na Lotu ena papitaiso kei na vakadeitaki.

26.5.9.2

Na Lewenilotu Era a sa Edaumeni Oti.

O ira na lewenilotu era a vaka edaumeni oti ena sega ni soli vei ira e dua na ivolatara cava ga me yacova ni sa vakalesui na nodra veivakalougatataki ni valetabu ena cakacaka vakalotu ni vakalesui mai ni veivakalougatataki.