27.

Otenanti n te Tembora ibukiia Aika a Maiu

27.0

Kabwarabwaraana

Te tembora bon Ana auti te Uea. E kairiira nakon ara Tia Kamaiu, Iesu Kristo. Inanon taian tembora, ti iri ni karaoi otenanti aika tabu ao ni karaoi berita aika tabu ma Tamara are i Karawa are e kabaeira nakon te Tia Kamaiu. Berita aika tabu ao otenanti a katauraoira n oki nako mweengan Tamara are i Karawa ao ni kabaeaki ni kabane bwa utu n aki toki.

Inanon berita ao otenanti aika a tabu, “Ngaia are, e kaotaki mwaakan te aro n Atua n taian otenanti mai iai” (Reirei ao Berita aika Tabu 84:20).

Berita aika tabu ao otenanti a tabu. Kanikinaa a irekereke ma berita aika tabu n te tembora a riai n aki maroroakinaki itinanikun te tembora. Ti riai naba n aki marooroakina te rongorongo ae tabu are ti berita iai n te tembora bwa ti na aki kaotia. E ngae n anne, ti kona ni maroroakina aan botoniango ao reirei ibukin berita aika tabu ao otenanti ao namakin n tamnei ake ti karekei inanon te tembora.

Taan kairiiri n te uoote ao n te titeiki a maroroakina te mwakoro aei ma membwa ke a katauraoi ni karekei aia entaumente ke otenanti ibukin te kabaeaki.

27.1

Karekean Otenanti n te Tembora

27.1.1

Katauraoi ni Karekei Otenanti n te Tembora

A riai membwa ni katauraoiia n tamneia ni karekei otenanti n te tembora ao ni karaoi ao ni karinei berita aika tabu n te tembora.

Kaaro iai moan tabeia ni buokiia natiia mwaane bwa a na tauraoi ni karekea te Nakoanibonga ae te Merekitereka. Taan kairiiri n te titeiki ao uoote, taari ao aine n ibuobuoki, utu ni kaan ae mwaiti kaaina a boutokaia kaaro n te katabeaki aei.

Bwaai n ibuobuoki ni buokiia membwa ni katauraoiia ni karekei otenanti n te tembora ake a tauraoi n temples.ChurchofJesusChrist.org.

Membwa ake a katauraoiia ni karekei oin aia entaumente ke ni kabaeaki nakoia buuia a kaungaaki bwa a na ira te reirei ibukin te katauraoi nakon te tembora (taraa 25.2.8).

27.1.3

Membwa aika a aki Toamau Bwain Rabwataia

Membwa aika a tau ake aki toamau bwain rabwataia a na kona n reke aia otenanti ni kabane n te tembora. Naake a na kaea te tembora ake iai kainanoia ae onoti a kaungaaki bwa a na nakon te tembora ma kaain aia utu ke raraoia ake tii te arona rikiia ni kona ni buokiia ngkana a kainnanoia. Ngkana membwa aki kona n reke angan te nako n te tembora ma kaain te utu ke ma raoraoia, a na moantaai membwa n tareboonia te tembora n taraia bwa tera babaire ake a na kona ni karaoaki.

27.1.4

Te Ibuobuoki ibukin te Rairairi ke te Raitaeka

Ngkana membwa a kainnanoa buokaia n te raitaeka n te tembora, a riai ni moantaai n reitaki ma te tembora n taraia ngkana e tauraoi.

27.1.5

Kunnikai Aika A na Bwainaki Nakon te Tembora

Membwa ake a nakon te tembora a riai ni bwaina te aeka ni kunikai ae a bwainna nakon te botaki n toa.

Taraa 27.3.2.6 ke te rongorongo ibukin kunnikaim ae kona bwainna nakon te mare n te tembora ke te kabaeaki.

Taraa 38.5 ibukin rongorongon taekan:

• Kunnikaim ae kona bwainna n tain te entaumente ao otenanti ibukin te kabaeaki.

• Karekean, bwainan, ao tararuan kunnikain te tembora ao kamenti ibukin te nebonebo.

27.1.6

Tararuakia Ataei

E riai n iai ikawai aika a na tararuaiia ataei ngkana a mena iaon tanon te tembora. Taan mwakuri n te tembora a tauraoi n tararuaiia ataei n aro aikana imwiina:

• Ngkana a tia ni kabaeaki nakoia kaaro

• Ngkana a mataku ni kabaeakia tariia ma mwaaneia aika a maiu, tariia ao mwaaneia kauaei, ke tariia ma mwaaneia bwa titebo tamaia ke titebo tinaia irouia aia karo

27.1.7

Boowi ma Membwa imwiin Karekean aia Otenanti n te Tembora

Angin te tai a na iai aia titiraki membwa imwin reken aia otenanti n te tembora. Kaain te utu ake a tia n entaute, te bitiobi, ke taan kariiri n te uoote ake tabeman, ao taari mwaane ao aine n ibuobuoki a na bootaki ni kaitibo ma membwa ni maroroakin aia taneiai n te tembora.

Bwaai n ibuobuoki ni buoka kaekaan titiraki a tauraoi n temples.ChurchofJesusChrist.org.

27.2

Te Entaumente

Te taeka entaumente nanona te “bwaintangira.” Te entaumente n te tembora bon te bwaintangira mairoun te Atua are e a kakabwaiaiia iai natina. Tabeua bwaintangira ake a karekei membwa rinanon entaumente n te tembora e raonaki ma:

• Te atatai ae moan korakora ibukin ana kantaninga te Uea ao ana reirei.

• Te mwaaka ni karaoi bwaai ni kabane ake E tangiria Tamara are i Karawa bwa a na karaoia Natina.

• Kaetieti mai ieta ngkana ko beku ibukin te Uea, aia utu, ao tabeman.

• Karikirakea te kantaninga, raunnano, ao te rau.

Kakoroan bukin kakabwaia aikai a katan iaon te kakaonimaki nakon ana euangkerio Iesu Kristo.

Te entaumente e karekeaki naba inanon uoua mwakoro. N te moan mwakoro, te aomata e karekea te otenanti are e aranaki bwa te moan waaki. Iai i nanon te moan waaki teniua otenanti: te tebokaki, te kabiraki, ao te kunnikaiaki (taraa Te Otinako 29:4–9). E raonaki ma kakabwaia aika a onoti n irekereke ma rikin te aomata ae mairoun te Atua ao ana konabwai.

N tain karaoan te moan waaki, e karaoa te berita ae tabu te aomata bwa e na kabongana kunnikain te tembora. Te kamenti e tei ibukin ana reitaki ae onoti teuanne ke neienne ma te Atua ao te motinnano n ongeaaba n taian berita aika tabu ake a karaoaki n te tembora. Ngkana a kakaonimaki membwa nakon aia berita aika tabu ao ni kabongana raoi te kamenti ni maiuia ae bwanin, e na riki bwa te bwai ni kamanomano. Ibukin rongorongon riki kabonganaan ao tararuan te kaamenti, taraa 38.5.5.

N te kauoua n itera ibukin te entaumente, e reiakinaki te baire ni kamaiu, n raonaki ma te Karikibwai, Bwakan Atam ao Ewa, ana Mwakuri ni Kamaiu Iesu Kristo, Kitanan te Koaua, ao Kaokan bwai. A karekei naba kaetieti membwa bwa a na kanga aroia n oki nako matan te Uea.

N te entaumente, a kaoaki membwa bwa a na karaoi berita aika tabu n aron aikai:

• Maiuakina tuan te ongeaaba ao ni kataia ni kawakin ana tua Tamara are i Karawa.

• Ongeaaba n tuan te anga karea, are nanona te anga karea ni boutoka ana mwakuri te Uea ao n rairananom ma te uruaki n nano ao te tamnei ae raraoma.

• Ongeaaba n tuan ana euangkerio Iesu Kristo.

• Kawakina tuan te itiaki, nanona bwa aki karaoan te wenenibure itinanikun te mare i marenan te mwaane ao te aine ni kaineti ma ana tua te Atua.

• Kawakina tuan te anganano, are nanona bwa membwa anganano ni katabua aia tai, tarena, ao bwaai ni kabane ake e a tia te Uea ni kakabwaiaia iai nakon katean ana Ekaretia Iesu Kristo iaon te aba.

Imwiin te tai, e berita Tamara are i Karawa bwa naake a teimatoa ni kakaonimaki nakon aia berita aika tabu n te tembora a na bwaintangiraaki “ma te mwaaka mai eta” (Reirei ao Berita aika Tabu 38:32, 38; taraa naba Ruka 24:49; Reirei ao Berita aika Tabu 43:16).

27.2.1

Antai Ake A na Reke Aia Entaumente

Ni kabane kaain te Ekaretia ake a bukintaeka a kaoaki bwa a na katauraoiiia ibukin ao ni karekei oin aia entaumente. Ni kabane otenanti aika a kantaningaaki a riai ni karaoaki ao ni karinaki n te rekooti imwaain ae a na kona ni karekea aia entaumente membwa (taraa 26.3.1).

27.2.1.1

Membwa Aika A Tibwa Bwabetitoaki

Membwa ikawai aika a tau a na karekei aia entaumente teuana te ririki ae bwanin man bongin te namwakaina are a kamatoaaki iai.

27.2.1.2

Membwa Ake A Tuai n Reke Aia Entaumente Buuia

Te membwa ae tau are e tuai n reke ana entaumente buuna e kona ni karekea oin ana entaumente teuanne ke neienne ngkana e iri nanon bwaai aikai:

• Te buu are e tuai n reke ana entaumente teuanne ke neienne e na anga ana kariaia.

• Te membwa, bitiobi, ao te beretitenti n te titeiki a na onimakinna raoi bwa te katabeaki e kantaningaaki ma berita aika tabu n te tembora e na aki riki bwa kakiriweean te mare.

A kaineti aro aikai ngkana te buu te membwa n te Ekaretia ke ngkana tiaki.

27.2.1.3

Membwa Ake Iai Mamaaran Aia Iango

A kona membwa aika iai mamaran aia iango ni karekei oin aia entaunmente:

• A bane n reke aia otenanti aika a kantaningaaki (taraa 26.3.1).

• Iai konabwain aia iango n ota, ni karaoi, ao ni kawakin berita aika tabu aika a irekereke.

E na marooro te bitiobi ma te membwa ao, ngkana e kona, ana karo teuanne ke neienne. E mwakuri iaan ana kaetieti te Tamnei. E na marooro ma te beretitenti n te titeiki.

27.2.2

E Baireaki Nningai ae na Karekeaki iai te Entaumente

Te babaire ni karekean te entaumente e onoti ao e riai ni karaoaki ma te tataromwaaka. Te entaumente bon te kakabwaia ibukin te mwaaka ao te kaotioti nakoia ni kabane ake a tauraoi ni karekea. Membwa a kona ni karekei oin aia entaumente ngkana a bane n iri nanon bwaai aikai:

• A koro 18 aia ririki.

• A tia ni kabwanina ke aikoa manga kaea te reirei ae rietata, kauarinan n reirei, ke ae ti tearona.

• E a bane teuana te ririki ae bwanin n te tai are a kamatoaaki iai.

• Iai nanoia ni kan karekea ao ni karinei berita aika tabu n te tembora ni maiuia ae bwanin.

Membwa are a karekei weteaia nakon te mwakuri ni mitinare ke a katauraoiia bwa a na kabaeaki n te tembora a riai moa n reke aia entaumente.

Imwaain karaoan te beba ni kariaia nakon te tembora ibukiia membwa bwa a na reke aia entaumente, e riai te bitiobi ao te beretitenti n te titeiki n iai ana namakin bwa e a tauraoi te aomata anne n ota ao ni kawakin berita aika tabu ibukin te tembora. Te kona anne ni karekea te entaumente e baireaki ni kaonoti ibukin temanna ma temanna.

27.2.3

Babaire ao Bairean Tain te Entaumente

27.2.3.1

Butimwaean Beba ni Kariaia ibukin Otenanti Ibukiia aika a Maiu

E riai te membwa ni karekea ana beba ni kariaia ibukin otenanti ibukiia aika a maiu bwa a na rin n te tembora ao ni karekea aia entaumente. Ibukin riki rongorongon beba ni kariaia aikai, taraa 26.5.1.

27.2.3.2

Reitaki ma te Tembora

Membwa ake a baireia bwa a na karekei aia entaumente a riai ni moantaai n reitaki ma te tembora ni babaire ibukin tain te otenanti.

27.2.3.3

Taan Tararua ibukiia Membwa Ake A Reke Aia Entaumente

Membwa ake a reke oin aia entaumente a kona ni kaoia membwa ae raoia ni mwaane ke n aine ake a tia n entaaute n riki bwa te tia tabeakina ao ni buokiia n tain te tetere ni karaoan aia entaumente. E riai te tia ibuobuoki n iai ana beba ni kariaia nakon te tembora ae tuai bane taina. E kona te tembora ni katauraoa te tia ibuobuoki ngkana e kainnanoaki.

27.3

Kabaeakin te Buu Mwaane ao te Buu Aine

Te kabaeaki n te tembora e reita te buumwaane ao te buuaine ibukin taai ngkai ao te maiu ae akea tokina. A na karekei kakabwaia aikai ngkana a kakaonimaki nakon aia berita aika tabu ake a karaoi n tembora. Rinanon te otenanti aei, a kona iai natiia taanga n riki bwa mwakoron aia utu n te maiu are akea tokina.

Taan kairiiri n te Ekaretia a na kaungaia membwa bwa aonga n tauraoi ibukin te mare n te tembora ao ni mareaki ao ni kabaeaki n te tembora. N taabo ake aki kinaki iaan te tua taian mare n tembora, a kona taan kairiiri ni karaoa te mare n te tua ake a rimwiaki ma te kabaebae n te tembora (taraa 38.3). E kona naba te banna aei n iraki ngkana te mare n te tembora e na karikiia kaaro ke aia utu aika kaan ma n namakinna ae a katukaki ibukina ngkai aki kona n ira te nebonebo n te tembora.

27.3.1

Antai ae E na Kabaeaki n te Tembora

Ni kabane kaain te Ekaretia ake a na bukintaeka ake a tuai ni mare a kaoakii bwa a na katauraoiia ni kabaeaki n te tembora. Naake a tia ni mare n te tua a kaungaaki bwa a na kabaeaki n te tembora ibukin ngkai ao n aki toki n te tai ae waekoa ngkana a tauraoi. A riai membwa n reke aia entaumente imwaain ae a kabaeaki (taraa 27.2).

Taanga ake a kabaeaki n te tembora a riai n (1) mare n te tua imwaain ae a kabaeaki ke (2) ni mare ao ni kabaeaki n te aro n nebonebo naba anne n te tembora. Taraa 27.3.2.

27.3.1.2

Membwa Ake Iai Mamaaran Aia Iango

Membwa ake iai mamaaran aia iango a kona ni kabaeaki nakon buuia, aia kabae te aine, aia kabae te mwaane ngkana:

• A bane n tia n reke aia otenanti aika a kantaningaaki, n raonaki ma te entaumente (taraa 27.2.1.3).

• Iai konabwain aia iango n ota, ni karaoi, ao ni kawakin berita aika tabu aika a irekereke.

E na marooro te bitiobi ma te membwa teuanne ke neienne buuna, ana kabae te mwaane, ke ana kabae te aine. E mwakuri iaan ana kaetieti te Tamnei. E na marooro ma te beretitenti n te titeiki.

27.3.2

Te Babaire ao Bairean Tain te Mare n te Tembora ke te Kabaeaki

27.3.2.1

Butimwaean Beba ni Kariaia ibukin Otenanti Ibukiia aika a Maiu

E riai te membwa ni karekea ana beba ni kariaia ibukin otenanti ibukiia aika a maiu bwa a na rin n te tembora ao ni karekea aia entaumente. Ibukin rongorongon riki beba ni kariaia aikai, taraa 26.3.

27.3.2.2

Reitaki ma te Tembora

Membwa ake a baireia bwa a na mareaki ke ni kabaeaki a riai ni moantaai n reitaki ma te tembora ni bairea tain te otenant.

27.3.2.3

Karekan te Raitienti ibukin te Mare

Imwaain ae a mare, a riai taanga ni karekea aia raitienti ae boou ibukin mareakiia n te tua n te tabo are e karaoaki iai aia mare. Ngkana a baireia taanga bwa a na kaai ni mare ao ni kabaeaki n tain te nebonebo n aekan naba anne, a riai n uota aia raitienti ae boou ibukin aia mare nakon te tembora.

Taanga ake a kabaeaki mwiin mareakiia n te tua a aki kainnanoia bwa a na uota aia raitienti ibukin mareakiia nakon te tembora. N oneanmwiina, a katauraoa bongin te namwakaina ao te tabo are a mareaki iai n te tua bwa iteran te kakoaua ibukin karaoan te mare.

27.3.2.4

Taan Ibuobuoki ibukin te Tia Mare te Aine ao te Mwaane

Te aine are e a tia n entaute e na raona te tia mare te aine ni buokiia n oneia n te ruu n onoono. Te mwaane are e a tia n entaute e na karaoa naba anne ibukin te tai ni mare te mwaane. E riai te tia ibuobuoki n iai ana beba ni kariaia nakon te tembora ae tuai bane taina. E kona te tembora ni katauraoa te tia ibuobuoki ngkana e kainnanoaki.

27.3.2.5

Antai ae Karaoa te Mare n te Tembora ke te Kabaeaki

Te mare n te tembora ke te kabaebae e taneiai ni karaoaki iroun te tia karaoa te kabaebae are e katabeaki nakon te tembora ike a na mareaki ke ni kabaeaki iai taanga. Ngkana kaain te utu ke te tia mwakuri ae a kinaa iai kariaiakana ni karaoa te kabaebae ao e katabeaki nakon te tembora ike a na mareaki ke ni kabaeaki iai taangaa, a kona ni kaoa teuanne bwa e na karaoa te mare ke te kabaebae.

27.3.2.6

Te Kunnikai ae Riai ibukin te Mare n te Tembora ke te Kabaeaki

Kunnikain te Tia Mare te Aine. Ni kabane kunnikai ake a bwainaki n te tembora a na bane ni mainaina, tararaoi karaoakiia ao bon te kunnikai, ao akea katikiraoakiia aika a bati. E riai naba ni katana te kaamenti n te tembora. Bon te kunnikai raoi ae riai n rainiiaki.

Ni kaboraoaki ma kunnikai ake tabeua ake a bwainaki n te tembora, e riai ni mwarairai bain ana kunnikai te tia mare ke te kunnikai ae te teniua-te kuata marain baina. A riai kunnikai n aki uaaki i aontano ti ngkana e kona ni kabaeaki nako eta ke ni kanakoaki n tain te nebonebo ae tabu n te tembora.

E na katauraoi kunikai te tembora ngkana e kainnanoaki ke n tangiraki.

Kunnikain te Tia Mare te Mwaane. Te tia mare te mwaane e na bwaini kunnikain te tembora ae taneiai te aba iai n tain te nebo n te mare ke te kabaeaki (taraa 38.5.1 ao 38.5.2).

Kunnikain te Iruwa. Naake a ira te nebonebo ibukin te mare ao te kabaeaki a riai ni kunnikainiia ni bon aekan naba kunnikai ake a na bwanii nakon te bootaki n toa. Membwa ake a roko ibukin te kabaeaki n te mare man te tetere ibukin te entaunmente a kona ni bwainiia ni kunnikain te tembora.

Taian Uee. A riai taanga ao iruwa n aki kabonganai taian uee n tain te mare ke n tain te nebonebo ibukin te kabaeaki.

27.3.2.7

Kaibibitakin Mwaamwa imwiin te Mare n te Tembora ke te Kabaeaki

Kaibibitakin mwamwa bon tiaki mwakoron te nebonebo ibukin te kabaeaki n te tembora. E ngae n anne, a kona ni kaibibita aia mwamwa taanga imwiin te bootaki n te ruu ni kabaebae. A riai taanga n aki kaibibiti aia mwamwa n te tai teuana ke tabo inanon te tembora ke itinanikun te tembora.

Taanga ake a mareaki ao ni kabaeaki n te aeka n nebonebo anne a kona ni kaibibiti aia mwamwa n te tai teuana imwiina ni kanakoraoia ma kaain te utu ake a aki n roko ni kaea te mare n te tembora. Te kaibibiti aei e na aki riki bwa te katooto n iteran nako te mare n te tembora ke te nebonebo ibukin te kabaeaki. A riai taanga n aki kaibibiti imwiin tiaia ni mareaki ke ni kabaeaki n te tembora.

Taanga ake a mare n te ta imwaain kabaeakiia n te tembora a kona ni kaibibiti aia mwamwa n tain te nebonebo n te tua, n aia tai ni kabaeaki n te tembora, ke inanon nebonebo aika uoua aikai.

27.3.4

Antai Ae E na Ira te Mare n te Tembora ke te Kabaeaki

A riai taanga ni kaoia aia utu ni kaan ao raoraoia nakon te mare n te tembora ke te kabaeaki. Membwa ake a bukintaeka a riai n entaute ao n iai aia beba ni kariaia nakon te tembora ae tuai bane taina bwa a na iria.

Te beretitenti n te titeiki e na anga kariaia nakon te aomata are e tuai ni bwabetitoaki ke n tuai entaute ni kaineti ma aki toamaun ana iango ni mataku ni mareakiia n te tembora ke kabaeakiia tarin ao mwaanen teuanne ke neienne aika a maiu. E riai te aomata n:

• Ni koro 18 ana ririki ni maiu.

• E na kona n teimatoa n rau ma ni karinerine n tain te nebonebo.

E na korea te reta te beretitenti n te titeiki ni kaotia bwa iai kariaiakan te aomata ni mataku n te kabaebae. Te reta aio e na uotaki nakon te tembora.

27.4

Kabaeakiia Naati Aika a Maiu Nakoia Kaaro

Ataei ake a bungiaki imwiin are e a tia ni kabaeaki tinaia nakon buuna n te tembora a bungiaki n te berita ae tabu n te kabaeaki anne. A aki kainnanoa karekean te otenanti ni kabaeaki nakoia aia karo.

Ataei ake aki bungiaki inanon te berita ae tabu a kona n riki bwa mwakoron te utu ae akea tokina man kabaeakiia nakoia ae bon oin aia karo ke ake a tabekaki irouia. Ataei aikai a na karekei aekan kakabwaia aikai n aroia naake a bungiakin te berita ae tabu.

27.4.2

Reitaki ma te Tembora

Taanga ake a tangiria ni kabaeaki ma natiia, ke ataei ae iai nanoia ni kan kabaeaki nakoia aia karo ake a tia ni mate, a riai ni moantaai n reitaki ma te tembora ni bairea tain te otenanti.