38.

Dagiti Annuroten ken Pangiwanwan iti Simbaan

38.1

Pannakiraman ti Simbaan

Ay-ayaten ti Nailangitan nga Amatayo dagiti annakna. “Agpapada ti amin iti Dios,” ken awisenna ti amin “nga umasideg kenkuana ken makiranudda iti kinasayaatna” (2 Nephi 26:33).

38.1.1

Panagdar-ay kadagiti Miting ti Simbaan

Mapasangbay ti amin a dumar-ay iti miting ti sakramento, iti dadduma pay a miting iti Domingo, ken kadagiti pasken a paglilinnangenan ti Ti Simbaan ni Jesucristo dagiti Santo iti Ud-udina nga Aldaw. Pagrebbengan ti mangimatmaton nga opisial [presiding officer] a mangsigurado a raemen ti amin a dumardar-ay iti sagrado a kasasaad.

Nasken a liklikan dagiti dumardar-ay dagiti pakasingaan wenno pakaburiboran a maikontra iti panagdaydayaw wenno dadduma pay a panggep ti miting. Nasken a maraem ti amin a naidawat a kasapulan iti edad ken kababalin iti nadumaduma a miting ken pasken ti Simbaan. Kasapulan dayta ti panangliklik iti nabatad a romantiko a panagtigtignay ken iti panagkawkawes wenno panaglanglanga a pakaigapuan ti pannakasinga. Lapdanna pay ti panagsasao a mainaig iti politika wenno panagsao maipapan iti seksual nga orientasion wenno dadduma pay a personal a kababalin iti wagas a pakasingaan kadagiti miting a naipamaysa iti Mangisalakan.

No adda saan a maitutop a panagtigtignay, mangted ti bishop wenno stake president iti pribado a balakad iti pudno a kaipapanan ti ayat. Allukoyenna ida a ti panagtigtignayda ket saan nga umno para iti okasion a mangipamaysa iti panangtulong a mangpatalinaed iti maysa a sagrado a lugar para iti tunggal maysa a dumar-ay nga addaan iti naisangsangayan a panangyunay-unay iti panagdaydayaw iti Nailangitan nga Ama ken iti Mangisalakan.

Agtalinaed a pribado a sanikua dagiti balay a pagmimitingan ti Simbaan a maipaulog kadagiti annuroten ti Simbaan. Dagiti tao a saan a mayat a mangsurot kadagitoy a pangiwanwan [guidelines] ket makiddaw iti nadayaw a wagas a saan a dumar-ay kadagiti miting ken pasken ti Simbaan.

38.2

Dagiti Annuroten para kadagiti Ordinansa ken Bendision

Ti sapasap nga impormasion kadagiti ordinansa ken bendision ket maited iti kapitulo 18. Ti Impormation maipapan kadagiti ordinansa iti templo ket maited kadagiti kapitulo 27 ken 28. Mabalin a kontaken dagiti bishop ti stake president no adda dagiti saludsodda. Mabalin a kontaken dagiti stake president ti Panguluen ti Area no adda dagiti saludsodda.

38.3

Kallaysa a Sibil

Allukoyen dagiti lider ti Simbaan dagiti miembro nga agkualipikado para iti kallaysa iti templo ken makikallaysa ken mailantip iti templo. No ipalubos dagiti lokal a linteg, mabalin, nupay kasta, nga annongen dagiti lider ti Simbaan dagiti sibil a kallaysa.

Nasken a maannong dagiti kallaysa a sibil a maitunos kadagiti linteg ti lugar a pakaaramidan ti kallaysa.

38.3.1

Asino ti Mabalin a Mangannong iti Kallaysa a Sibil

No ipalubos ti lokal a linteg, mabalin dagiti sumaganad nga agdama nga agserserbi nga opisial ti Simbaan nga agtignay iti takemda a mangannong iti seremonia ti kallaysa a sibil:

• Mission president

• Stake president

• District president

• Bishop

• Branch president

Mabalin laeng dagitoy nga opisial nga aramiden ti kallaysa a sibil iti maysa a lalaki ken maysa a babai. Nasken pay a mayaplikar amin dagiti sumaganad a kondision:

• Maysa a miembro ti Simbaan ti nobia wenno nobio wenno addaan iti petsa ti panagbuniag.

• Adda ti rekord ti kinamiembro ti nobia wenno ti nobio, wenno kalpasanto ti panagbuniag, iti yunit ti Simbaan a pangidauluan ti opisial.

• Legal nga awtorisado ti opisial ti Simbaan a mang-officiate iti kallaysa a sibil iti hurisdiksion a pakaangayanto ti kallaysa.

38.3.4

Dagiti Kallaysa a Sibil a Maangay Kadagiti Pasdek ti Simbaan

Mabalin a maangay ti seremonia ti kallaysa iti maysa a pasdek ti Simbaan no saan a mangsinga iti eskediul dagiti regular nga aktibidad ti Simbaan. Nasken a saan a maangay dagiti kallaysa iti Sabbath wenno kadagiti sardam ti Lunes. Nasken a simple ken nadayaw dagiti kallaysa a maannong kadagiti pasdek ti Simbaan. Nasken a sagrado, naraem, ken narag-o ti musika.

Mabalin a maannong dagiti kallaysa iti chapel, cultural hall, wenno sabali pay a maitutop a siled. Nasken a suroten dagiti kallaysa dagiti pangiwanwan iti umno a panangusar iti balay a pagmimitingan.

38.3.6

Seremonia iti Kallaysa a Sibil

Iti panangannong iti maysa a kallaysa a sibil, kasao ti opisial ti Simbaan ti agassawa ket kunana, “Agpinnetpetkayo koma iti kannawan nga imayo.” Kalpasanna kunana, “[Naan-anay a nagan ti nobio] ken [naan-anay a nagan ti nobia], nagpinnetpetkayon iti kanawan nga imayo kas pagilasinan dagiti kari a sumrekkayon iti imatang ti Dios ken dagitoy a saksi.” (Mabalin a nasaksakbay a pilien wenno isingasing ti agassawa dagitoy a saksi.)

Kalpasanna kasao ti opisial ti nobio ket agsaludsod, “[Naan-anay a nagan ti nobio], awatem kadi ni [naan-anay a nagan ti nobia] kas nakikallaysaam nga asawam a mayannurot iti linteg, ket sipapasnek kadi nga ikarim iti bukodmo a pagayatan ken pili kas kaingungotna ken nakikallaysaam nga asawana a mayannurot iti linteg a kumappengkanto kenkuana ket awan sabali; a tungpalemto ti amin a linteg, pagrebbengan, ken obligasion maipanggep iti nasantuan a kasasaad ti matrimonia; ket ayatem, dayawem, ken ipategmonto isuna bayat ti panagbiagyo a dua?”

Sungbatan ti nobio iti, “Wen” wenno “Aramidek.”

Kalpasanna kasao ti opisial ti Simbaan ti nobia ket agsaludsod, “[Naan-anay a nagan ti nobia], awatem kadi ni [naan-anay a nagan ti nobio] kas nakikallaysaam nga asawam a mayannurot iti linteg, ket sipapasnek kadi nga ikarim iti bukodmo a pagayatan ken pili kas kaingungotna ken nakikallaysaam nga asawana a mayannurot iti linteg a kumappengkanto kenkuana ket awan sabali; a tungpalem ti amin a linteg, pagrebbengan, ken obligasion maipanggep iti nasantuan a kasasaad ti matrimonia; ket ayatem, dayawem, ken ipategmonto isuna bayat ti panagbiagyo a dua?”

Sungbatan ti nobia iti, “Wen” wenno “Aramidek.”

Kalpasanna, kasao ti opisial ti Simbaan ti agassawa ket kunana, “Babaen iti legal a turay a naited kaniak kas maysa nga elder ti Ti Simbaan ni Jesucristo dagiti Santo iti Ud-udina nga Aldaw, isaok kadakayo, [nagan ti nobio] ken [nagan ti nobia], agassawa, legal ken mayannurot iti linteg a nagkallaysa para iti panawen ti mortal a panagbiagyo.”

(Adda sabali a panangisao para iti chaplain a saan nga agserserbi kas mangimatmaton nga opisial ti Simbaan: “Babaen iti legal a turay a naited kaniak kas maysa a chaplain iti [branch ti military wenno civilian organization] isaok kadakayo, [nagan ti nobio] ken [nagan ti nobia], agassawa, legal ken mayannurot iti linteg a nagkallaysa para iti panawen ti mortal a panagbiagyo.”)

“Bendisionan koma ti Dios ti panagkaykaysayo a buyogan ti rag-o iti kaputotanyo ken napaut a panagbiag ken naragsak a panagdennayo, ken bendisionannakayo koma a mangpatalinaed a nasagraduan dagiti kari nga inaramidyo. Ket idawatko dagitoy a bendision kadakayo iti nagan ni Apo Jesucristo, amen.”

Opsional ti awis nga aginnagek kas agassawa, a maibatay kadagiti pagalagadan ti kultura.

38.4

Dagiti Annuroten iti Panaglantip

Dagiti ordinansa ti pannakailantip iti templo ti mamagkaykaysa kadagiti pamilia para iti kinaagnanayon no ikarigatan dagiti miembro ti mangdayaw kadagiti katulagan nga aramidenda no umawatda iti ordinansa. Mairaman kadagiti ordinansa ti pannakailantip ti:

• Pannakailantip dagiti agassawa.

• Pannakailantip dagiti annak kadagiti nagannak.

Dagiti agtungpal kadagiti katulaganda ket mapagtalinaeddanto dagiti amin a bendision a naipaay iti pannakailantip. Pudno daytoy uray no sinalungasing ti asawa ti tao dagiti katulagan wenno nagikkat iti panagasawa.

Dagiti napudno nga annak a nailantip kadagiti nagannak wenno nayanak iti katulagan ket mapagtalinaedda ti bendision ti agnanayon a panagbalin a nagannak. Pudno daytoy uray no kanselaen dagiti dadakkelda ti pannakailantipda kas agassawa, agpaikkat iti kinamiembroda iti Simbaan, wenno mangibabawi iti kinamiembroda.

Nasken a makiuman dagiti miembro iti bishopda no adda dagiti saludsodda maipapan kadagiti annuroten iti panaglantip. Kontaken ti bishop ti stake president no adda dagiti saludsodna. Mabalin a kontaken dagiti stake president ti panguluen ti templo iti distrito ti temploda, ti Panguluen ti Area, wenno iti Opisina ti Umuna a Panguluen no adda dagiti saludsodda.

38.5

Kawes iti Templo ken dagiti Garment

38.5.1

Kawes iti Templo

Bayat ti endowment ken dagiti ordinansa ti pannakailantip iti templo, agsuot dagiti miembro ti Simbaan iti puraw a kawes. Agsuot dagiti babbai iti sumaganad a puraw a kawes: maysa nga atiddog-ti-manggasna wenno tallo-kapat-ti manggasna a bado (wenno palda ken atiddog-ti-manggasna wenno tallo-kapat-ti-manggasna a blusa), medias wenno stocking [hoisiery], ken sapatos wenno tsinelas.

Agsuot dagiti lallaki iti sumaganad a puraw a kawes: maysa nga atiddog-ti-manggasna a kamisadentro, kurbata wenno bow tie, pantalon, medias, ken sapatos wenno tsinelas.

Bayat ti endowment ken dagiti ordinansa ti pannakailantip, agsuot dagiti miembro ti Simbaan iti nayon a seremonial a kawes iti rabaw ti puraw a kawesda.

38.5.2

Pananggun-od iti Kawes ken dagiti Garment iti Templo

Allukoyen dagiti lider ti ward ken stake dagiti na-endow a miembro a manggun-od iti bukodda a kawes ti templo. Mabalin a magatang dagiti kawes ken garment iti templo manipud iti tiendaan ti Church Distribution wenno iti store.ChurchofJesusChrist.org. Mabalin a tulongan dagiti clerk ti stake ken ward dagiti miembro nga agorder iti kawes.

38.5.5

Panagkawes ken Panangaywan iti Garment

Makitulag dagiti miembro nga umawat iti endowment nga agaruat iti kawes ti templo iti unos ti panagbiagda.

Sagrado a pribilehio ti agkawes iti garment iti templo. Ti panangaramid iti daytoy ket maysa nga akinruar a panangipeksa iti akin-uneg a panagkumit a sumurot iti Mangisalakan a ni Jesucristo.

Ti garment ket maysa a pammalagip dagiti katulagan a maaramid iti templo. No umisu ti pannakaikawesna iti unos ti panagbiag, agserbinto daytoy a maysa a salaknib wenno proteksion.

Nasken a mayaruat ti garment iti uneg ti akinruar a kawes. Maysa a personal a preperensia no maikawes nga akinruar wenno akin-uneg iti garment ti templo dagiti dadduma pay nga undergarment.

Nasken a saan nga ikkaten ti garment para kadagiti aktibidad a mabalin a nainkalintegan a maaramid bayat ti panangaruat iti garment. Nasken a saan a balbaliwan daytoy tapno maibagay iti nadumaduma nga estilo ti kawes.

Sagrado ti garment ken nasken a matrato iti panagraem. Nasken nga agkalikagum dagiti na-endow a miembro iti pannarabay ti Nasantuan nga Espiritu tapno masungbatan dagiti personal a saludsod maipapan iti panagaruat iti garment.

38.5.7

Panangibelleng kadagiti Garment ken Seremonial a Kawes iti Templo

Tapno maibelleng dagiti daanen a garment ti templo, nasken a putden ken dadaelen dagiti miembro dagiti marka. Kalpasanna gettengen dagiti miembro ti nabati pay a lupot tapno saan a mailasin a maysa a garment. Mabalin nga ibelleng ti nabati pay a lupot.

Mabalin nga ited dagiti miembro dagiti garment ken kawes iti templo a nasayaat ti kondisionna kadagiti dadduma pay a na-endow a miembro.

38.5.8

Pangitabon a Kawes iti Templo

No mabalin, maitabon wenno mapuoran dagiti pimmusay a na-endow a miembro a nakasuot iti kawes iti templo. No dagiti tradision ti kultura wenno dagiti kannawidan iti panagitabon ti mangaramid a saan a maitutop wenno narigat daytoy, mabalin a maitupi ti kawes ken maikabil iti abay ti bangkay.

Makawesan ti bangkay ti maysa a lalaki kadagiti garment iti templo ken iti sumaganad a puraw a kawes: maysa nga atiddog-ti-manggasna a kamisadentro, kurbata wenno bow tie, pantalon, medias, ken sapatos wenno tsinelas. Makawesan ti bangkay ti maysa a babai kadagiti garment iti templo ken iti sumaganad a puraw a kawes: maysa nga atiddog-ti-manggasna wenno tallo-kapat-ti-maggasna a bado (wenno maysa a palda ken atiddog-ti-manggasna wenno tallo-kapat-ti-maggasna a blusa), medias wenno stocking [hosiery], ken sapatos wenno tsinelas.

Maikabil ti seremonial a kawes iti templo iti bangkay kas naibilin iti endowment. Maikabil ti roba iti kannawan nga abaga ken maigalut iti singdan iti kannigid a siket. Maikabil ti apron iti aglawlaw ti siket. Maikabil ti barikes [sash] iti aglawlaw ti siket ken maigalut iti bow iti ngato ti kannigid a padingpading. Gagangay a maikabil ti cap ti lalaki iti abay ti bangkayna agingga nga orasen tapno mairikep ti casket wenno pagyanan. Kalpasanna maikabil ti cap nga adda ti bow iti ngato ti kannigid a lapayag. Mabalin a maibalkot ti belo ti babai iti pungan iti likudan ti ulona. Opsional ti panangabbong iti rupa ti babai sakbay ti pannakaitabon wenno pannakapuor, kas ikeddeng ti pamilia.

38.6

Dagiti Annuroten ken Moral nga Isyu

38.6.1

Panagpaikkat iti Sikog

Imbilin ti Apo, “Saankayo … a mamapatay, wenno agaramid iti ania man a kaarngina” (Doktrina ken Katulagan 59:6). Suppiaten ti Simbaan ti elektibo a panagpaikkat iti sikog wenno aborsion para iti personal wenno sosial a pagimbagan. Nasken kadagiti miembro a saanda a makiraman, mangyobra, makipagurnos, mangbayad, mangpalugod, wenno mangyallukoy iti panagpaikkat iti sikog wenno aborsion. Dagiti mabalin laeng nga eksepsion ket no:

• Ti panagsikog ket bunga ti napilit a pannakarames wenno panagkanaig nga agkabagian wenno incesto.

• No inkeddeng ti nalaing a mangngagas nga agpeggad ti biag wenno salun-at ti ina.

• Natakuatan ti nalaing a mangngagas nga adda nakaro a diperensia ti fetus a saan a mangpalugod nga agbiag ti maladaga no maipasngay.

Nupay dagitoy nga eksepsion saan a dagus a mangikalintegan iti panagpaikkat iti sikog. Kadagsenan a banag ti aborsion wenno panangpaikkat iti sikog. Nasken a maibilang laeng daytoy kalpasan a nakaawat dagiti tao a responsable iti pammatalged babaen ti kararag. Mabalin a makiuman dagiti miembro iti bishopda kas paset daytoy a proseso.

38.6.2

Abuso

Ti abuso ket madi a panangtrato wenno panangbaybay-a iti dadduma iti wagas a makaigapu iti pisikal, seksual, emosional, wenno pinansial a pannakadangran. Iti kasasaad ti Simbaan saan a makanunongan ti abuso iti ania man a kita. Dagiti agabuso kadagiti assawa, annak, dadduma pay a miembro ti pamilia, wenno asino man nga aglabsiong kadagiti linteg ti Dios ken tao.

Maallukoy ti amin a miembro, nangruna dagiti nagannak ken lider, nga agalibtak ken agganetget ken aramidenda ti amin a kabaelanda a mangsaluad kadagiti annakda ken dadduma pay a maibusor iti abuso. No adda ammo dagiti miembro maipanggep iti pannakaabuso, ireportda daytoy kadagiti sibil nga agturay ken yumanda iti bishop. Nasken nga ibilang dagiti lider iti Simbaan a serioso dagiti report iti abuso ken saanda a di ikankano dagitoy iti kaano man.

Amin a nataengan a makipagtrabaho kadagiti ubbing wenno agtutubo ket nasken a leppasenda ti training iti panangsaluad kadagiti ubbing ken agtutubo iti uneg ti makabulan a pannakakanunongda (kitaen iti ProtectingChildren.ChurchofJesusChrist.org). Nasken nga ulitenda ti training iti tunggal tallo a tawen.

No mapasamak ti abuso, ti umuna ken dagus a pagrebbengan dagiti lider ti Simbaan ket mangtulong kadagiti naabuso ken mangsaluad kadagiti nalaka a maabuso a tattao manipud iti pannakaabuso iti masanguanan. Nasken a saan nga allukoyen dagiti lider ti tao nga agtalinaed iti maysa a pagtaengan wenno situasion nga adda panagabuso wenno saan a natalged.

38.6.2.1

Abuse Help Line

Iti sumagmamano a pagilian, nangipasdek ti Simbaan iti kumpidensial nga abuse help line a mangtulong kadagiti stake president ken bishop. Nasken a tumawag a dagus dagitoy a lider iti help line maipapan iti tunggal situasion a mabalin a nakaabusuan ti maysa a tao—wenno adda iti peggad ti pannakaabuso. Nasken pay a tawaganda daytoy no maammuanda iti maysa a miembro nga agbuybuya, gumatgatang, wenno agiwarwaras iti pornograpia iti ubing.

Kadagiti pagilian nga awanan iti help line, ti bishop a makaammo iti abuso nasken a kontakenna ti stake presidentna. Nasken nga agkalikagum a manggun-od iti pannarabay manipud iti area legal counsel iti area office.

38.6.2.2

Panangbalakad kadagiti Kaso ti Panagabuso

Masansan nga agsagaba iti nakaro a trauma dagiti biktima ti abuso. Agresponde dagiti stake president ken bishop nga addaan iti naimpusuan a panangngaasi ken pannakipagrikna. Mangipaayda iti naespirituan a panangbalakad ken suporta a mangtulong kadagiti biktima a mangparmek kadagiti makadadael nga epekto ti abuso.

No dadduma marikna ti bain wenno basol dagiti biktima. Saan a nagbasol dagiti biktima. Matulongan dagiti lider ida ken dagiti pamiliada a makaawat iti ayat ti Dios ken ti pangpaimbag a sumangbay babaen ken ni Jesucristo ken ti Pannubbotna (kitaen iti Alma 15:8; 3 Nephi 17:9).

Nasken a tulongan dagiti stake president ken bishop dagiti nagbasol iti abuso tapno agbabawi ken mangisardeng iti managabuso nga ugalida. No nakaaramid ti maysa a nataengan iti seksual a basol a maibusor iti maysa nga ubing, mabalin a narigat unay a baliwan ti ugali. Mabalin a mayatiddog unay ti proseso ti panagbabawi. Kitaen iti 38.6.2.3.

Kas nayon iti panangawat iti naparegta a tulong dagiti lider ti Simbaan, mabalin a kasapulan ti propesional a panangbalakad dagiti biktima, dagiti nagbasol ken dagiti pamiliada. Para iti ad-adu pay nga impormasion, kitaen iti 31.3.6.

38.6.2.3

Panagabuso iti Ubing wenno Agtutubo

Ti panagabuso iti ubing wenno agtutubo ket nadagsen unay a basol (kitaen iti Lucas 17:2). Kas nausar ditoy, iraman ti panagabuso iti ubing wenno agtutubo dagiti sumaganad:

• Pisikal a panagabuso: pannakadangran ti bagi babaen ti pisikal a pannakaranggas. Mabalin a saan a makita ti sumagmamano a pannakadangran.

• Seksual a panagabuso wenno eksploitasion: Kaadda ti seksual a pannakinaig iti maysa nga ubing wenno agtutubo wenno naigagara a panangpalugod wenno panangtulong iti dadduma a mairaman iti kasta nga aramid. Kas nausar ditoy, saan nga iraman ti seksual a panagabuso ti seksual a panagkanaig ti nagdenna a di pay nagkallaysa nga agtutubo nga agpada ti tawenda.

• Emosional a panagabuso: panangusar kadagiti tignay ken sao a nakaro a mangdadael iti panangraem wenno panangipateg ti ubing wenno agtutubo iti bagina. Gagangay nga iraman daytoy ti maulit-ulit ken agtultuloy a pananginsulto, panangmanipula, ken panangdillaw a mangpabain ken mangtagibassit. Mabalin nga iramanna pay ti nalaus a pannakabaybay-a.

• Pornograpia iti ubing Kitaen iti 38.6.6.

No maammuan wenno agsuspetsa ti bishop wenno stake president iti panagabuso iti ubing wenno agtutubo, dagus a surotenna dagiti pangiturong iti 38.6.2.1. Agtignay pay a mangtulong a mangsaluad a maibusor iti ad-adda pay a panagabuso.

Naidawat a kasapulan ti konseho iti kinamiembro iti Simbaan ken anotasion iti rekord no abusuen ti maysa a nataengan a miembro ti maysa nga ubing wenno agtutubo kas nailadawan iti daytoy a benneg. Kitaen met iti 38.6.2.5.

No abusuen ti maysa a menor de edad ti maysa nga ubing, kontaken ti stake president ti Opisina ti Umuna a Panguluen para iti direksion.

38.6.2.4

Panangabuso iti Asawa wenno Sabali pay a Nataengan

Masansan nga awan ti maysa a depinision ti abuso a mabalin a maaramat iti amin a situasion. Ketdi, adda maysa nga spectrum ti kadagsen iti abusado nga ugali. Mangrugi daytoy nga spectrum iti masansan a panangusar kadagiti narusanger a balikas agingga iti nakaro a panagranggas.

No maammuan wenno agsuspetsa ti bishop wenno stake president iti panagabuso iti asawa wenno sabali pay a nataengan, dagus a surotenna dagiti pangiturong iti 38.6.2.1. Agtignay pay a mangtulong a mangsaluad a maibusor iti ad-adda pay a panagabuso.

Agkalikagum a gun-oden dagiti lider ti direksion ti Espiritu tapno ikeddeng no ti personal a panangbalakad wenno ti konseho ti kinamiembro ti kasayaatan a setting a pangrisutan iti panagabuso. Mabalin pay nga iyuman iti direkta a liderda iti priesthood maipapan iti pasamak. Nupay kasta, ania man a panagabuso iti asawa wenno sabali pay a nataengan a rumsua kadagiti lebel a nailadawan iti baba ket agkasapulan iti panangangay iti konseho iti kinamiembro.

• Pisikal a panagabuso: pannakadangran ti bagi babaen ti pisikal a pannakaranggas. Mabalin a saan a makita ti sumagmamano a pannakadangran.

• Seksual a panagabuso: Kitaen dagiti situasion a nadakamat iti 38.6.18.3.

• Emosional a panagabuso: Ti panangusar kadagiti tignay ken sao a nakaro a mangdadael iti panangraem wenno panangipateg ti ubing wenno agtutubo iti bagina. Gagangay nga iraman daytoy ti maulit-ulit ken agtultuloy a pananginsulto, panangmanipula, ken panangdillaw a mangpabain ken mangtagibassit.

• Pinansial a panagabuso: Pananggundaway iti maysa a tao iti pakaseknan iti kuarta. Mabalin nga iraman daytoy ti ilegal wenno saan a naipalubos a panangusar iti sanikua, kuarta, wenno dadduma pay a napateg a kukua ti maysa a tao. Mabalin pay nga iraman daytoy ti kinukusit a pananggun-od iti pinansial a bileg a naagaw iti maysa a tao. Mairaman daytoy ti panangusar iti pinansial a bileg a mangpilit iti ugali.

38.6.2.5

Dagiti Calling iti Simbaan, Temple Recommend, ken Anotasion iti Rekord ti Kinamiembro

Dagiti miembro a nagabuso kadagiti dadduma ket saan koma a maikkan kadagiti calling iti Simbaan ken mabalin a saanda a maaddaan iti temple recommend agingga a saanda a nakapagbabawi ken naikkat dagiti panangiget iti kinamiembroda iti Simbaan.

No nagabuso ti maysa a tao iti maysa nga ubing wenno agtutubo iti seksual wenno nakaro nga inabusona ti maysa nga ubing wenno agtutubo iti pisikal wenno emosional, maikkan iti anotasion ti rekord ti kinamiembrona. Nasken a saan a maikkan isuna iti ania man a calling wenno naidutok nga aramiden a mairaman dagiti ubbing wenno agtutubo. Mairaman daytoy ti saan a panangted iti ministering assignment iti maysa a pamilia nga addaan kadagiti agtutubo wenno ubbing iti pagtaengan. Karaman pay ti di pannakairaman ti maysa nga agtutubo kas ministering companion. Agtalinaed koma dagitoy a panagiget malaksid no ipalubos ti Umuna a Panguluen ti pannakaikkat ti anotasion.

38.6.2.6

Dagiti Konseho ti Stake ken Ward

Kadagiti miting ti konseho ti stake ken ward, regular nga irebyu dagiti panguluen ti stake ken bishopric dagiti annuroten ken pangiwanwan ti Simbaan maipapan iti pananglapped ken panangsungbat iti panagabuso. Dawaten dagiti lider ken miembro ti konseho ti pannarabay ti Espiritu bayat ti panangisuro ken panangilawlawagda iti daytoy sensitibo a topiko.

Nasken pay a makompleto dagiti miembro ti konseho ti training iti panangsaluad kadagiti ubbing ken agtutubo (kitaen iti 38.6.2).

38.6.2.7

Dagiti Legal nga Isyu a Mainaig iti Panagabuso

No naglabsing dagiti abusado nga aramid ti maysa a miembro iti mayaramat a linteg, nasken a gutugoten ti bishop wenno stake president ti miembro a mangireport kadagitoy nga aramid iti law enforcemet personnel wenno dadduma pay a maitutop nga agturay iti gobierno.

Nasken kadagiti lider ken miembro ti Simbaan nga ipatungpalda ti amin a legal nga obligasion a mangireport iti panagabuso kadagiti sibil nga awtoridad.

38.6.4

Panangtiped iti Panaganak

Pribilehio dagiti agassawa a makabael a mangipasngay kadagiti annak a mangipaay kadagiti mortal a bagi para kadagiti espiritu nga annak ti Dios, a pagrebbenganda ngarud a taraknen ken padakkelen (kitaen iti 2.1.3). Personal ken pribado unay ti pangngeddeng maipapan iti no mano nga annak ti paaddaen ken no kaano a maaddaan kadakuada. Nasken a pangngeddeng daytoy iti nagbaetan ti agassawa ken ti Apo.

38.6.5

Kinadalus ti Dayaw ken Pidelidad

Ti linteg ti Apo iti kinadalus ti dayaw isu ti:

• Panangliklik iti seksual a pannakinaig iti ruar ti legal a kallaysa ti maysa a lalaki ken maysa a babai.

• Pidelidad iti uneg ti panagdenna nga agassawa.

Naisangrat nga agbalin a nangayed ken sagrado ti pisikal nga intimasia iti nagbaetan dagiti agassawa. Inordenan ti Dios daytoy para iti panagparsua kadagiti annak ken para iti pangyebkasan iti ayat dagiti agassawa.

38.6.6

Pornograpia iti Ubing

Saan nga anamongan ti Simbaan ti pornograpia iti ubing iti ania man a kita. No maammuan wenno agsuspetsa ti bishop wenno stake president a mairaman ti maysa a miembro iti pornograpia iti ubing, dagus a surotenna dagiti pangiturong iti 38.6.2.1.

38.6.8

Panangputed iti Genital ti Babai

Saan nga anamongan ti Simbaan ti panangputed iti genital ti babai.

38.6.10

Insesto (Panagkanaig ti Agama, Agina, wenno Agkabsat)

Saan nga anamongan ti Simbaan ti ania man a kita ti insesto. Kas nausar ditoy, ti insesto ket seksual a relasion iti nagbaetan:

• Ti maysa a nagannak ken ti maysa nga anak.

• Ti maysa a lelang/lelong ken ti maysa nga apoko.

• Dagiti agkakabsat.

• Ti maysa nga uliteg wenno ikit ken ti maysa a kaanakan a babai wenno kaanakan a lalaki.

Kas naaramat ditoy, anak, apoko, kabsat, kaanakan a babai, ken kaanakan a lalaki iramanna dagiti relasion a mainaig iti biolohikal, ampon, siuman, wenno aywan.

No maysa a menor de edad ti biktima ti insesto, awagan ti bishop wenno stake president ti abuse help line ti Simbaan kadagiti pagilian no adda a magun-od daytoy (kitaen iti 38.6.2.1). Iti dadduma a pagilian nasken nga agkiddaw ti stake president iti pannarabay manipud iti area legal counsel iti area office. Maallukoy pay isuna a makiuman iti Family Services staff wenno iti welfare ken self-reliance manager iti area office.

Kasapulan ti maysa a konseho iti kinamiembro iti Simbaan ken kasapulan ti anotasion iti rekord no aglabsing ti maysa a miembro iti insesto. Ti insesto dumani kanayon a mamagkasapulan iti Simbaan a mangibabawi iti kinamiembro ti maysa a tao.

No aglabsing ti maysa a menor de edad iti insesto, kontaken ti stake president ti Opisina ti Umuna a Panguluen para iti direksion.

Masansan nga agsagaba iti nakaro a trauma dagiti biktima ti insesto. Agresponde dagiti lider nga addaan iti naimpusuan a panagrikna ken asi. Mangipaayda iti naespirituan a suporta ken panangbalakad a mangtulong kadakuada a mangparmek kadagiti makadadael nga epekto ti insesto.

No dadduma marikna ti bain wenno basol dagiti biktima. Saan a nagbasol dagiti biktima. Matulongan dagiti lider ida ken dagiti pamiliada a makaawat iti ayat ti Dios ken ti pangpaimbag a sumangbay babaen ken ni Jesucristo ken ti Pannubbotna (kitaen iti Alma 15:8; 3 Nephi 17:9).

Kas nayon iti panangawat iti naparegta a tulong dagiti lider ti Simbaan, biktima ken dagiti pamiliada, mabalin a kasapulan dagiti pamilia ti propesional a pannakabalakad. Para iti impormasion, kitaen iti 38.6.18.2.

38.6.12

Ti Okulto

Agpokus ti okulto iti sipnget ken mangiturong iti panangallilaw. Dadaelenna ti pammati ken ni Jesucristo.

Iraman ti okulto ti panagrukbab ken ni Satanas. Iramanna pay dagiti mistikal nga aktibidad a saan a maitunos iti ebanghelio ni Jesucristo. Mairaman dagiti kasta nga aktibidad (ngem saan a limitado iti) panagpadles, lunod, ken dagit kannawidan iti panagagas a panangtulad iti pannakabalin ti priesthood ti Dios (kitaen iti Moroni 7:11–17).

Saan koma a makipaset dagiti miembro ti Simbaan iti ania man a kita ti panagrukbab ken ni Satanas wenno makipaset iti ania man a wagas iti okulto. Saanda koma nga agpokus iti kasta a kinasipnget kadagiti saritaan wenno kadagiti miting ti Simbaan.

38.6.13

Pornograpia

Saan nga anamongan ti Simbaan ti pornograpia iti ania man a kita. Ti panangusar iti pornograpia iti ania man a kita mangdadael iti biag ti tao, pamilia, ken kagimongan. Daytoy pay ti mangpapanaw iti Espiritu ti Apo. Nasken a liklikan dagiti miembro ti Simbaan ti amin a kita ti banag a mainaig iti pornograpia ken mangsuppiat iti panangpataud, panangisaknap, ken pannakausarna.

Gagangay nga umdasen ti personal a panagbalakad ken dagiti saan a pormal a panagiget iti kinamiembro para iti panangtulong iti maysa a tao nga agbabawi iti panangusarna iti pornograpia. Gagangay a saan a maangay dagiti konseho iti kinamiembro. Nupay kasta, mabalin a kasapulan ti maysa a konseho para iti napalaus ken nainkapilitan a panangusar iti pornograpia a naigapu iti pannakadangran iti panagasawa ti maysa a miembro wenno pamilia (kitaen iti 38.6.5). Kasapulan ti maysa a konseho no ti maysa a miembro ket agparnuay, agiwaras, agtagikua, wenno maulit-ulit nga agbuya kadagiti ladawan dagiti ubbing nga adda pakainaiganna iti pornograpia (kitaen 38.6.6).

38.6.14

Panangidumduma

Annak ti Dios ti amin a tao. Agkakabsat ti amin a lallaki ken babbai a paset ti nadiosan a pamiliana (kitaen iti “Ti Kaamaan: Maysa a Waragawag iti Lubong”). Ti Dios “inaramidna a maymaysa a dara ti amin a nasion” (Dagiti Aramid 17:26). “Agpapada ti amin” Kenkuana (2 Nephi 26:33). Tunggal tao ket “kapatpateg ti panagkitana iti maysa a parsua ti sabali” (Jacob 2:21).

Ti panangidumduma ket saan a maitunos iti naipalgak a balikas ti Dios. Ti pananganamong ken saan a pananganamong ti Dios ket agpannuray iti debosion Kenkuana ken kadagiti bilinna, saan nga iti maris ti kudil wenno dadduma pay a kababalin.

Awagan ti Simbaan dagiti amin a tao tapno mangliklik kadagiti kababalin ken tignay ti panangidumduma iti ania man a grupo wenno indibidual. Dagiti miembro ti Simbaan ti mangidaulo iti panangitandudo iti panagraem kadagiti amin nga annak ti Dios. Suroten dagiti miembro ti bilin ti Mangisalakan nga ayaten dagiti dadduma (kitaen iti Mateo 22:35–39). Ikarigatanda ti agbalin a tao nga addaan naimbag a nakem iti amin, a mangilaklaksid iti panangidumduma iti ania man a kita. Karaman daytoy ti panangidumduma a naibatay iti puli, etniko, nasionalidad, tribu, sekso, edad, pagkurangan, kasasaad ti kagimongan ken ekonomia, pammati iti relihion wenno saan a pammati, ken seksual nga oirentasion.

38.6.15

Panagkursunada iti Kapada a Lalaki wenno Babai (Same-Sex Attraction) ken Same-Sex Behavior

Allukoyen ti Simbaan dagiti pamilia ken miembro a tumulong nga addaan iti kinasensitibo, ayat, ken panagraem kadagiti tao nga agkursunada iti dadduma a kapadada a lalaki wenno babai. Itandudo pay ti Simbaan ti pannakaawat iti kagimongan iti kaaduan tapno mangipakita kadagiti pannursurona maipapan iti kinaimbag, pannakaibilang, panagayat iti dadduma, ken panagraem iti amin a tao. Awan ti aramiden ti Simbaan maipapan kadagiti pakaigapuan ti panagkursunada iti kapada a lalaki wenno babai (same-sex attraction).

Iparit dagiti bilin ti Dios ti amin a saan a nadalus a kababalin, heteroseksual man wenno agpada a lalaki wenno babai. Balakadan dagiti lider ti Simbaan dagiti miembro a nagsalungasing iti linteg ti kinadalus ti dayaw. Tulongan ida dagiti lider a maaddaan iti nalawag a pannakaawat iti pammati ken ni Jesucristo ken iti Pannubbotna, ti proseso ti panagbabawi, ken ti panggep ti biag ditoy daga.

No marikna dagiti miembro ti panagkursunada iti kapada a lalaki wenno babai (same-sex attraction) ken ikarkarigatanda nga agbiag iti linteg ti kinadalus, suportaran ken paregtaen ida dagiti lider iti pangngeddengda. Mabalin nga umawat dagitoy a miembro kadagiti calling iti Simbaan, ken umawat kadagiti ordinansa ti templo no maikarida. Mabalin ti umawat ken mangaramat iti priesthood dagiti lallaki a miembro ti Simbaan.

Amin a miembro a mangtungpal kadagiti katulaganda ket umawatto iti amin a naikari a bendision iti kinaagnanayon ipalubos man wenno saan dagiti kasasaadda nga umawat kadagiti bendision ti agnanayon a kallaysa ken panagbalin a nagannak iti daytoy a biag (kitaen iti Mosiah 2:41).

38.6.16

Panagasawa iti Kapada a Lalaki wenno Babai

Kas maysa a pagbatayan a mainaig iti doktrina, a naibatay kadagiti nasantuan a kasuratan, pasingkedan ti Simbaan a ti panagasawa iti nagbaetan ti lalaki ken babai ket napateg iti plano ti Namarsua para iti agnanayon a pagtungpalan dagiti annakna. Pasingkedan pay ti Simbaan nga ilawlawag ti linteg ti Dios ti kaipapanan ti panagasawa kas legal ken nainkalintegan a panagkaykaysa ti maysa a lalaki ken maysa a babai.

38.6.17

Edukasion iti Seks

Kangrunaan a pagrebbengan dagiti nagannak para iti edukasion dagiti annakda maipapan iti seks. Nasken nga addaan dagiti nagannak iti napudno, nalawag, ken agtultuloy a pannakisarita kadagiti annakda maipapan iti nasalun-at, nalinteg a seksualidad.

38.6.18

Seksual a Panagabuso, Rames, ken Dadduma pay a Kita ti Seksual a Pannakaranggas

Saan nga anamongan ti Simbaan ti seksual a panagabuso Kas nausar ditoy, ti seksual a panagabuso kaipapananna ti panangipapilit iti ania man a saan a tinarigagayan a seksual nga aramid iti sabali a tao. Ti seksual nga aramid iti maysa a tao a saan a mangted wenno makaited iti legal a pammalubos ket maibilang a seksual a panagabuso. Mabalin a mapasamak pay ti seksual a panagabuso iti maysa nga asawa wenno iti relasion ti pannakisinnarak. Para iti impormasion maipapan iti seksual a panagabuso iti maysa nga ubing wenno agtutubo, kitaen iti 38.6.2.3.

Iraman ti seksual a panagabuso ti nalawa a sakup dagiti aramid, manipud iti panangbutbuteng agingga iti panangrames ken dadduma pay a kita ti seksual a panangranggas. Mabalin a mapasamak daytoy iti pisikal, berbal, ken iti dadduma pay a wagas. Para iti pannarabay maipapan iti panangbalakad kadagiti miembro a nakapadasen iti seksual a pannakaabuso, rames, wenno dadduma pay a kita ti seksual a pannakaranggas, kitaen iti 38.6.18.2.

No agsuspetsa dagiti miembro wenno adda ammoda a seksual a pannakaabuso, agtignayda a mangsaluad kadagiti biktima ken dadduma pay a madagdagus no mabalin. Iraman daytoy ti panangireport kadagiti sibil nga agturay ken panangipakaammo a dagus iti bishop wenno stake president. No naabuso ti maysa nga ubing, nasken a suroten dagiti miembro dagiti pangiturong iti 38.6.2.

38.6.18.2

Panangbalakad kadagiti Biktima ti Seksual a Panagabuso, Panagrames, ken Dadduma pay a Kita ti Seksual a Panagranggas

Masansan nga agsagaba iti nakaro a trauma dagiti biktima ti seksual a panagabuso, panangrames, wenno dadduma pay a kita ti seksual a panagranggas. No agipudnoda iti maysa a bishop wenno stake president, sumungbat nga addaan iti naimpusuan a panangngaasi ken pannakipagrikna. Ipaayna ti naespirituan a panangbalakad ken suporta a mangtulong kadagiti biktima a mangparmek kadagiti makadadael nga epekto ti abuso. Awaganna pay ti abuse help line ti Simbaan para iti pannarabay iti lugar nga adda daytoy a magun-od.

No dadduma marikna ti bain wenno basol dagiti biktima. Saan a nagbasol dagiti biktima. Saan a pabasolen dagiti lider ti biktima. Tulonganda dagiti biktima ken dagiti pamiliada a makaawat iti ayat ti Dios ken ti pangpaimbag a sumangbay babaen ken ni Jesucristo ken ti Pannubbotna (kitaen iti Alma 15:8; 3 Nephi 17:9).

Idinto a mabalin a pilien dagiti miembro ti mangibinglay iti impormasion maipapan iti panagabuso wenno panagranggas, saan koma a nalabes unay ti panangipokus dagiti lider kadagiti detalye. Mabalin a makadangran daytoy kadagiti biktima.

Kas nayon iti panangawat iti naparegta a tulong dagiti lider ti Simbaan, biktima ken dagiti pamiliada, mabalin a kasapulan dagiti pamilia ti propesional a pannakabalakad. Para iti ad-adu pay nga impormasion, kitaen iti 31.3.6.

38.6.18.3

Dagiti Konseho iti Kinamiembro

Mabalin a kasapulan ti konseho iti kinamiembro para iti maysa a tao a seksual a nangranggas wenno nangabuso iti maysa a tao. Kasapulan ti konseho iti kinamiembro no ti maysa a miembro ket nakaaramid iti panangrames wenno naglabsing iti ania man a kita ti seksual a panagranggas.

38.6.20

Panagpakamatay

Napateg a sagut manipud iti Dios ti mortal a biag—maysa a sagut a nasken a maipateg ken masaluadan. Sibibileg a suportaran ti Simbaan ti pananglapped iti panagpakamatay.

Kaaduan a tao a nakapanunot iti panagpakamatay ti agtarigagay nga agsapul iti pannakagin-awa manipud iti pisikal, mental, emosional, wenno naespirituan a saem. Kasapulan dagiti kasta nga indibidual ti ayat, tulong, ken suporta manipud iti pamilia, kadagiti lider ti Simbaan, ken kadagiti kualipikado a propesional.

Mangted ti bishop iti eklesiastikal a suporta no mangpampanunot ti maysa a miembro ti panagpakamatay wenno pinadasnan daytoy. Tulonganna pay a dagus ti miembro a makagun-od iti propesional a tulong.

Iti baet dagiti kasayaatan a panagkagumaan dagiti ay-ayaten, lider, ken propesional, saan a kanayon a malapdan ti panagpakamatay. Daytoy ti mangibati iti nauneg a pannakasair ti puso, pannakaburibor ti rikna, ken saan a masungbatan a salsaludsod para kadagiti ay-ayaten ken dadduma pay. Nasken a balakadan ken liwliwaen dagiti lider ti pamilia. Ipaayda ti panangasikaso ken panangsuporta.

Saan nga umno a gudasen ti maysa a tao ti bukodna a biag. Nupay kasta, ti laeng Dios ti makabael a mangukom kadagiti kapanunotan, aramid, ken lebel ti kaadda ti sungsungbatan ti tao (kitaen iti 1 Samuel 16:7; Doktrina ken Katulagan 137:9).

Dagiti napukawan iti ay-ayaten gapu iti panagpakamatay ket makasarakda iti namnama ken pannakaagas ken ni Jesucristo ken iti Pannubbotna.

38.6.23

Dagiti Indibidual a Transgender

Maipasango dagiti indibidual a transgender kadagiti narikut a karit. Dagiti miembro ken saan a miembro a mabigbig a kas transgender—ken ti pamilia ken gagayyemda—nasken a matratoda iti kinasensitibo, kinasayaat, kinaasi, ken iti nawadwad nga ayat a kas ken ni Cristo. Mapasangbay ti amin a dumar-ay iti miting ti sakramento, iti dadduma pay a miting iti Domingo, ken kadagiti pasken a paglilinnangenan ti Simbaan (kitaen iti 38.1.1).

Ti katatao [gender] ket maysa a napateg a saguday ti kinatao iti plano iti kinaragsak ti Nailangitan nga Ama. Ti nairanta a kaipapanan ti katatao [gender] iti waragawag ti kaamaan [family proclamation] ket biological a katataoda [biological sex] iti pannakaipasngay. Adda dagiti tao a makarikna ti saan a panagtunos ti biological a katataoda [biological sex] ken ti pakabigbigan ti katataoda [gender identity]. Kas bungana, mabalinda a mabigbig kas transgender. Awan ti aramiden ti Simbaan maipapan kadagiti pakaigapuan ti tattao a mangyam-ammo iti bagbagida kas transgender.

Kaaduanna a pannakiraman iti Simbaan ken iti sumagmamano nga ordinansa ket saan a mangidadduma iti katatao wenno gender. Mabalin a mabuniagan ken makumpirmaan dagiti tao a transgender kas nabalabala iti 38.2.8.10. Mabalinda pay ti makiranud iti sakramento ken umawat kadagiti bendision iti priesthood. Nupay kasta, maawat ti ordinasion iti priesthood ken dagiti ordinansa iti templo a mayannurot iti biological a katatao iti pannakaipasngay.

Agbalakad dagiti lider iti Simbaan maisuppiat iti elective medical wenno surgical intervention para iti panggep ti pananggandat a panangbaliw iti kasupadi a katatao ti biological a katatao ti maysa a tao iti pannakaipasngay ( “sex reassignment”) Ibalakad dagiti lider a ti panangaramid kadagitoy a tignay ti mangigapunto para kadagiti panagiget iti kinamiembro iti Simbaan.

Ibalakad pay dagiti lider maisuppiat iti social transitioning. Mairaman iti social transition ti panangbaliw iti kawes wenno panangurnos iti bagi, wenno panangbalbaliw iti nagan wenno sandi, tapno mangyam-ammo iti bagi a maisupadi iti biological a katataona iti pannakaipasngay. Ibalakad dagiti lider a dagiti mangaramid iti social transition ket makapadasto iti sumagmamano a panagiget iti kinamiembro iti Simbaan iti panawen daytoy a transision.

Mairaman kadagiti panangiget ti panangawat wenno panangaramat iti priesthood, panangawat wenno panangusar iti temple recommend, ken panangawat iti sumagmamano a calling iti Simbaan. Nupay naiget ti sumagmamano a pribelihio ti kinamiembro iti Simbaan, mapasangbay iti dadduma pay a pannakiraman iti Simbaan.

No ikeddeng ti maysa a miembro a balbaliwan ti napili a naganna wenno sandi a pangawag, ti napili a nagan mabalin nga isurat iti napili a name field iti rekord ti kinamiembro. Mabalin a maawagan ti tao iti napili a naganna iti ward.

Agduduma unay dagiti kasasaad iti tunggal yunit ken iti tunggal tao. Agiinnuman dagiti miembro ken lider ken makiumanda iti Apo. Tumulongto dagiti Panguluen ti Area kadagiti lokal a lider a nainriknaan a mangrisut a saggaysa kadagiti situasion. Makiinnuman dagiti bishop iti stake president. Nasken nga agdawat iti balakad dagiti stake president ken mission president manipud iti Panguluen ti Area (kitaen iti 32.6.3).

38.7

Dagiti Annuroten iti Medikal ken Salun-at

38.7.2

Panagpumpon ken Panagpuor [Cremation]

Ikeddeng ti pamilia ti pimmusay a tao no nasken a maitabon wenno mapuoran ti bangkayna. Irespetoda dagiti tarigagay ti indibidual.

Iti dadduma a pagilian, idawat ti linteg a kasapulan ti panangpuor. Iti dadduma a kaso, saan a praktikal ti panagitabon wenno kabaelan ti pamilia ti gastos. Iti amin a kaso, nasken a matrato ti bangkay iti respeto ken panagraem. Nasken a maipanamnama kadagiti miembro a kanayon a maaramat ti bileg ti Panagungar (kitaen iti Alma 11:42–45).

No mabalin, ti bangkay ti pimmusay a miembro a na-endow ket makawesan koma iti seremonial a kawes iti templo no maitabon wenno mapuoran daytoy (kitaen iti 38.5.8).

38.7.3

Ubbing a Matay sakbay a Mayanak (Ubbing a Natay a Nayanak ken Alis)

Mabalin nga ikeddeng dagiti nagannak no mangangayda kadagiti memorial wenno graveside service.

Saan a kasapulan wenno maannong dagiti ordinansa iti templo para kadagiti ubbing a matay sakbay a mayanak. Saan a daytoy ti mangipaidam iti posibilidad a nalabit a dagitoy nga ubbing ti agbalin a paset ti pamilia iti kinaagnanayon. Maallukoy dagiti nagannak nga agtalek iti Apo ken agdawat iti panangliwliwana.

38.7.4

Eutanasia

Napateg a sagut manipud iti Dios ti mortal a biag. Ti eutanasia ket naigagara a panangigibus iti biag ti maysa a tao nga agsagsagaba iti di maagasan a sakit wenno dadduma pay a kondision. Ti maysa a tao a makiraman iti eutanasia, agraman ti panangtulong iti maysa a tao a matay babaen ti panagpakamatay, ket agsalungasing kadagiti bilin ti Dios ken mabalin nga agsalungasing kadagiti lokal a linteg.

Ti panangisardeng wenno panangtallikud kadagiti nalabes a wagas a mangsuporta iti biag para iti maysa a tao iti gibus ti biag ket saan a maibilang a eutanasia (kitaen 38.7.11).

38.7.5

Impeksion ti HIV ken AIDS

Nasken a mapasangbay dagiti miembro a naimpeksion iti HIV (human immunodeficiency virus) wenno addaan iti AIDS (acquired immunodeficiency syndrome) kadagiti miting ken aktibidad ti Simbaan. Saan a pagpeggadan ti salun-at iti dadduma ti idadar-ayda.

38.7.8

Panangaywan a Medikal ken iti Salun-at

Agtitinnulong ti panagsapul iti makabael a medikal a tulong, panangaramat iti pammati, ken panangawat kadagiti bendision ti priesthood para iti pannakaagas, a mayannurot iti pagayatan ti Apo.

Saan koma nga usaren wenno itandudo dagiti miembro dagiti aramid iti medikal wenno salun-at a mapagduaduaan a mainaig iti etika, naespirituan, wenno legal. Nasken nga agpakonsulta dagiti addaan parikut iti salun-at kadagiti makabael a propesional iti medisina a lisensiado kadagiti tay-ak a pagsanayanda.

38.7.9

Medikal a Marijuana

Supiaten ti Simbaan ti panagusar iti marijuana para kadagiti saan a medikal a panggep. Kitaen iti 38.7:14.

38.7.11

Panangpaatiddog iti Biag (Agraman ti Suporta ti Biag)

Saan koma a marikna dagiti miembro nga obligadoda a mangpaatiddog iti mortal a biag babaen kadagiti nalabes a wagas. Dagitoy a pangngeddeng ti kasayaatan nga aramiden ti tao, no mabalin, wenno dagiti miembro ti pamilia. Rumbeng nga agsapulda iti nalaing a medikal a balakad ken nadiosan a panangiwanwan babaen ti kararag.

38.7.13

Dagiti Bakuna

Dagiti bakuna nga ited dagiti nalaing a propesional iti medisina ket mangsalaknib iti salun-at ken mangtaginayon iti biag. Maallukoy dagiti miembro ti Simbaan a mangsalaknib iti bagbagida, dagiti annakda, ken dagiti komunidadda babaen ti panagpabakuna.

Kamaudiananna, addaan iti sungsungbatan dagiti indibidual nga agaramid kadagiti bukodda a pangngeddeng maipapan iti panagpabakuna. No adda pakaseknan dagiti miembro, nasken nga agpabalakadda kadagiti nalaing a propesional iti medisina ken agkalikagumda pay a maaddaan iti panangiwanwan ti Espiritu Santo.

38.7.14

Word of Wisdom ken dagiti Aramid iti Salun-at

Maysa a bilin ti Dios ti Word of Wisdom. Inlawlawag dagiti propeta a dagiti pannursuro iti Doktrina ken Katulagan 89 iramanna ti panagliklik iti tabako, naingel nga inumen (arak), ken napudot nga inumen (tsaa ken kape).

Adda pay dadduma a makadangran a sustansia ken aramid a saan a naibaga iti Word of Wisdom wenno dagiti lider ti Simbaan. Nasken nga usaren dagiti miembro ti sirib ken nainkararagan a panangikeddeng iti panagaramid kadagiti pili a mangitandudo iti pisikal, naespirituan, ken emosional a salun-atda.

38.8

Dagiti Annuroten nga Administratibo

38.8.1

Panagampon ken Panagaywan

Ti panangampon kadagiti ubbing ken panangipaay iti foster care ket mabalin a mangbendision kadagiti ubbing ken pamilia. Mabalin a maparnuay dagiti naayat, agnanayon a pamilia babaen ti panagampon. Dumteng man dagiti ubbing iti pamilia babaen ti panagampon wenno pannakayanak, agpadada a napateg a bendision.

Dagiti miembro nga agkalikagum a mangampon wenno mangipaay iti foster care kadagiti ubbing ket agtulnogda koma iti amin a mayaplikar a paglintegan dagiti pagilian ken gobierno a nairaman.

38.8.4

Autograpo ken Ladawan dagiti General Authority, Sapasap nga Opisial, ken Area Seventy

Saan koma nga agpa-autograpo dagiti miembro ti Simbaan kadagiti General Authority, Sapasap nga Opisial, wenno Area Seventy. Ti panangaramid iti kasta ket mangsinga kadagiti sagrado a calling-da ken ti pudno a kaipapanan dagiti miting. Mabalin pay a daytoy ti manglapped kadakuada a mangkablaaw kadagiti dadduma pay a miembro.

Saan koma a retratuen dagiti miembro dagiti General Authority, Sapasap nga Opisial, wenno Area Seventy kadagiti chapel.

38.8.7

Dagiti Magasin iti Simbaan

Mairamam kadagiti magasin iti Simbaan:

• Ti Friend para kadagiti ubbing.

• TiPara iti Pigsa dagiti Agtutubo [For the Strength of Youth] para kadagiti agtututbo.

• Ti Liahona para kadagiti nataengan.

Allukoyen ti Umuna a Panguluen ti amin a miembro a mangbasa kadagiti magasin iti Simbaan. Makatulong dagiti magasin kadagiti miembro a mangadal iti ebanghelio ni Jesucristo, mangadal kadagiti pannursuro dagiti sibibiag a propeta, makarikna a konektadoda iti sangalubongan a pamilia ti Simbaan, mangsango kadagiti karit nga addaan iti pammati, ken ad-adda nga umasidegda iti Dios.

38.8.8

Nagan, Wordmark, ken Simbolo ti Simbaan

Ti nagan, wordmark, ken simbolo ti Simbaan ket kangrunaan a pakabigbigan ti Simbaan.

Wordmark ken simbolo. Ti wordmark ken simbolo ti Simbaan (kitaen ti ilustrasion iti ngato) ket maaramat laeng kas inanamongan ti Umuna a Panguluen ken Korum dagiti Sangapulo-ket-dua nga Apostol. Mabalin a saan a mausar dagitoy kas pangarkos nga elemento. Saanda met a mabalin nga usaren iti ania man a personal, komersial, wenno promosional a wagas.

38.8.10

Dagiti Kompiuter

Dagiti kompiuter ken software a maus-usar kadagiti balay a pagmimitingan ti Simbaan ket ipaay ken imatmatonan dagiti headquarter ti Simbaan wenno ti opisina ti area. Aramaten dagiti lider ken miembro dagitoy a resources a mangsuporta kadagiti panggep ti Simbaan, agraman ti aramid iti family history.

Amin a software kadagitoy a kompiuter ket masapul nga umno a lisensiado iti Simbaan.

38.8.12

Dagiti Material iti Kurikulum

Mangipaay ti Simbaan kadagiti material a tumulong kadagiti miembro a makasursuro ken agbiag iti ebanghelio ni Jesucristo. Karaman kadagitoy dagiti nasantuan a kasuratan, mensahe iti sapasap a komperensia, magasin, manual, libro, ken dadduma pay a resources. Allukoyen dagiti lider dagiti miembro nga usarenda dagiti nasantuan a kasuratan ken dadduma pay a resources kas kasapulan tapno agadal iti ebanghelio iti pagtaengan.

38.8.14

Panagkawes ken Panaglanga

Maallukoy dagiti miembro ti Simbaan a mangipakita iti panagraem iti bagi kadagiti panagpilida maipapan iti maitutop a panagkawes ken panaglanga. Agduduma ti maitutop iti nadumaduma a kultura ken iti nadumaduma nga okasion.

38.8.16

Aldaw a Panagayuno

Mabalin nga agayuno dagiti miembro iti ania man nga oras. Nupay kasta, gagangay nga aramidenda ti umuna a Domingo ti bulan kas aldaw a panagayuno.

Ti aldaw a panagayuno ket gagangay nga iramanna ti panagkararag, pananglangan a mangan ken uminum iti 24 nga oras (no kabaelan ti bagi), ken panangted iti nawadwad a daton iti panagayuno. Ti daton iti panagayuno ket maysa a donasion a pangtulong kadagiti agkasapulan (kitaen iti 22.2.2).

No dadduma maangay dagiti miting iti sapasap a Simbaan wenno lokal iti umuna a Sabbath ti bulan. No mapasamak daytoy, ikeddeng ti panguluen ti stake ti alternatibo a Sabbath para iti aldaw a panagayuno.

38.8.17

Panagsugal ken dagiti Loteria

Supiaten ken ibalakad ti Simbaan maibusor iti panagsugal iti ania man a kita. Karaman ditoy ti panagpusta iti isports ken dagiti loteria nga isponsoran ti gobierno.

38.8.19

Imigrasion

Masansan nga adda gundaway dagiti miembro nga agtalinaed kadagiti nakayanakanda a pagilian tapno mangbangon ken mangpapigsa iti Simbaan sadiay. Nupay kasta, bukod a pili ti imigrasion iti sabali a pagilian.

Dagiti miembro nga umakar iti sabali a pagilian ket agtulnogda koma kadagiti amin a maipakat a linteg (kitaen iti Doktrina ken Katulagan 58:21).

Saan koma nga idiaya dagiti misionario a mangesponsor iti imigrasion dagiti dadduma.

38.8.22

Dagiti Paglintegan ti Daga

Nasken a tungpalen, dayawen, ken kanunongan dagiti miembro dagiti paglintegan iti ania man a pagilian a pagnaedan wenno pagdaliasatanda (kitaen iti Doktrina ken Katulagan 58:21–22; Pagannurotan ti Pammati 1:12). Iraman daytoy dagiti paglintegan a mangiparit iti panagproselayt.

38.8.25

Komunikasion dagiti Miembro iti Headquarters ti Simbaan

Saan a maipalubos kadagiti miembro ti Simbaan nga umawag, ag-email, wenno agsurat kadagiti General Authority maipapan kadagiti saludsod a mainaig iti doktrina, bukod a karit, wenno kiddaw. Maallukoy dagiti miembro nga agpatulongda kadagiti lokal a liderda, agraman ti presidenteda iti Relief Society wenno korum dagiti elder, no agsapsapulda iti naespirituan a pannarabay (kitaen iti 31.3).

38.8.27

Dagiti Miembro nga Addaan kadagiti Pagkurangan

Maallukoy dagiti lider ken miembro a mangtaming kadagiti kasapulan dagiti amin nga agnanaed iti uneg ti yunitda. Maipatpateg dagiti miembro nga addaan iti pagkurangan ken makatulongda iti napapateg a wagas. Mabalin nga intelektual, sosial, emosional, wenno pisikal dagiti pagkurangan.

38.8.29

Dadduma a Pammati

Adu a makaparegta, natan-ok, ken maikari iti kangatuan a panagraem ti masarakan iti adu a dadduma pay a pammati. Nasken a sensitibo ken managraem dagiti misionario ken dadduma pay a miembro kadagiti pammati ken tradision dagiti dadduma.

38.8.30

Aktibidad a Mainaig iti Politika ken Sibiko

Maallukoy dagiti miembro ti Simbaan a makiraman kadagiti aramid a mainaig iti politika ken gobierno. Iti adu a pagilian, mabalin a karaman daytoy ti:

• Panagbutos.

• Pannakikappeng wenno panagserbi kadagiti partido a mainaig iti politika.

• Panangted iti pinansial a suporta.

• Panakipagsarita kadagiti opisial ken kandidato ti partido.

• Panagserbi kadagiti nabutosan wenno nadutokan nga opisina iti lokal ken nasional a gobierno.

Maallukoy pay dagiti miembro a makiraman kadagiti maikari a gapuanan tapno mapagbalin dagiti komunidadda a makapasalun-at a lugar a pagnaedan ken pagpatanoran kadagiti pamilia.

Saan koma a mangbukel dagiti lokal a lider ti Simbaan kadagiti miembro tapno makiraman kadagiti banag a mainaig iti politika. Wenno saan koma a padasen dagiti lider ti mangimpluensia no kasano a makiraman dagiti miembro.

Nasken pay a liklikan dagiti lider ken miembro dagiti sasao wenno galad a mabalin a mayulog a kas panangendorso ti Simbaan iti ania man a partido a politika, plataporma, annuroten, wenno kandidato.

38.8.31

Kinapribado dagiti Miembro

Obligado dagiti lider ti Simbaan a mangsalaknib iti kinapribado dagiti miembro. Dagiti rekord ti simbaan, direktorio, ken umasping a material ket saan a mabalin nga usaren para kadagiti personal, komersial, wenno politikal a panggep.

38.8.35

Dagiti Nagkamang

Kas paset ti pagrebbenganda a mangaywan kadagiti agkasapulan (kitaen iti Mosiah 4:26), idaton dagiti miembro ti Simbaan ti panawen, talento, ken pannakigayyemda tapno mangpasangbay kadagiti nagkamang kas miembro ti komunidadda.

38.8.36

Dagiti Kiddaw para iti Tulong a Pinansial ti Simbaan

Maallukoy dagiti agkasapulan a miembro a makisarita iti bishop-da imbes a makiumanda kadagiti headquarter ti Simbaan wenno agkiddaw iti kuarta manipud kadagiti dadduma pay a lider wenno miembro ti Simbaan.