10.

Kuoramu ni Matabete i Eroni

10.1

iNaki kei na iSoqosoqo

Na Matabete i Eroni e vukei ira na luve ni Kalou me ra vakarau me ra lesu ki na Nona iserau. E koto kina “na idola ni nodra veiqaravi na agilosi, kei na kosipeli ni veivutuni kei na papitaiso” (Vunau kei na Veiyalayalati 13; raica talega na 3.3.2 ena ivoladusidusi oqo).

10.1.1

iNaki

Na veikuoramu ni Matabete i Eroni e vukei ira na cauravou me ra cakava ka maroroya na veiyalayalati tabu ka vakatitobutaka na nodra saumaki vei Jisu Karisito kei na Nona kosipeli.

Na kuoramu e dua na ilawalawa tauyavutaki ni matabete. Na inaki ni dua na kuoramu sai koya na nodra vukei na lewe ni matabete me ra cakacaka vata ka vakaitavi ena Nona cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei na Kalou. Ena nodra kuoramu, era na veiqaravi na lewe ni Matabete i Eroni vei ira na tani, qarava vakavinaka na itavi ni matabete, tara cake na duavata, vulica ka bulataka na ivunau.

10.1.2

iToko ni Kuoramu ni Matabete i Eroni

Na itoko ni kuoramu ni Matabete i Eroni e rawa ni vukei ira na cauravou yadua me kila vakavinaka na nona ivakatakilakila vakalou kei na nona inaki me vaka e dua na lewe ni matabete. Era na dau cavuqaqataka na cauravou kei ira na nodra iliuliu na itoko ena itekivu ni soqoni ni kuoramu kei na veisoqoni tale eso ni kuoramu. Na itoko e vaqo:

“Koi au e dua na luvena tagane lomani na Kalou, ka sa tiko Vua e dua na cakacaka me baleti au.

“Au na lomana na Kalou, ka rokova na noqu yalayala mai vu ni yaloqu, ena noqu igu taucoko kei na kaukauwa kecega, ka vakayagataka na Nona matabete meu qaravi ira na tamata, vakatekivu ena noqu itikotiko.

“Niu segata meu veiqaravi, cakacakataka na vakabauta, veivutuni, ka vinaka cake ena veisiga yadua, au sa na vakadonui meu ciqoma na veivakalougatataki ni valetabu kei na reki tudei ni kosipeli.

“Au na vakavakarau me yaco me dua na daukaulotu gugumatua, tagane vakawati yalodina, ka tama dauloloma niu sa dua na tisaipeli dina i Jisu Karisito.

“Au na veivuke ena vakarautaki ni vuravura me baleta na nona lesu mai na iVakabula ena noqu sureta na tamata kecega me lako mai vei Karisito ka ciqoma na veivakalougatatki ni Nona Veisorovaki.”

10.1.3

Kuoramu

Ena tauyavutaki ira na Matabete i Eroni na bisopi ki na veikuoramu me vaka sa vakamacalataki toka e ra. (Raica talega na Vunau kei na Veiyalayalati 107:85–88.)

10.1.3.1

Kuoramu ni Dikoni

Era na lewena na kuoramu ni dikoni na cauravou tekivu ena Janueri ni yabaki era sa yabaki 12 kina. Ena gauna oqo sa rawa talega ni ra tabaki me dikoni kevaka era sa vakarau tu ka kilikili kaya.

Ena veiqaravi vakaperesitedi ni kuoramu e dua na lewe ni kuoramu sa tabaki oti me dikoni. Kevaka e rawa, ena veiqaravi vata kei koya e dua se rua na daunivakasala kei na dua na sekeriteri. Na daunivakasala kei na vunivola sa dodonu me ratou dikoni talega.

Na itavi ni dua na dikoni sa vakamacalataki tu ena Vunau kei na Veiyalayalati 20:57–59; 84:111. Na itavi tale eso e oka kina na votai ni sakaramede ka vukea na bisopi ena kena “qaravi na veika vakayago” (Vunau kei na Veiyalayalati 107:68).

10.1.3.2

Kuoramu ni iVakavuvuli

Era na lewena na cauravou na kuoramu ni ivakavuvuli me tekivu ena Janueri ni yabaki era sa yabaki 14 kina. Ena gauna oqo sa rawa talega ni ra tabaki me ra ivakavuvuli kevaka era sa vakarau tu ka kilikili kaya.

Ena veiqaravi vakaperesitedi ni kuoramu e dua na lewe ni kuoramu sa tabaki oti me ivakavuvuli. Kevaka e rawa, ena veiqaravi vata kei koya e dua se rua na daunivakasala kei na dua na sekeriteri. Na daunivakasala kei na vunivola sa dodonu talega me ra ivakaivuvuli.

O ira na ivakavuvuli e tautauvata na nodra itavi kei ira na dikoni. Era na vakarautaka talega na sakaramede ka dauveiqaravi tagane. Na ikuri ni itavi sa vakamacalataki tu ena Vunau kei na Veiyalayalati 20:53–59; 84:111.

10.1.3.3

Kuoramu ni Bete

Era na lewena na cauravou na kuoramu ni bete me tekivu ena Janueri ni yabaki era sa yabaki 16 kina. Ena gauna oqo sa rawa ni ra tabaki me ra bete kevaka era sa vakarau tu ka kilikili kaya.

Na bisopi e peresitedi ni kuoramu ni bete (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 107:87–88). Ena kaciva e dua se rua na lewe ni nona kuoramu me nona ivukevuke. E rawa ni kacivi talega e dua na sekeriteri. Na ivukevuke kei sekeriteri e dodonu me ra tabaki me bete.

Na bete e tautauvata na nona itavi kei na dikoni kei na ivakavuvuli. Na ikuri ni itavi sa vakamacalataki tu ena Vunau kei na Veiyalayalati 20:46–52, 73–79.

10.1.4

Na iDola ni Matabete

Na kuoramu yadua e liutaki mai vua e dua na peresitedi ka tu vua na idola ni matabete. Na peresitedi ni kuoramu ni dikoni, peresitedi ni kuoramu ni ivakavuvuli, kei bisopi e tu vei ira na idola ni matabete. Ena ikuri ni itukutuku baleta na idola eso oqo, raica na 3.4.1.

10.1.5

Tuvanaki ni Kuoramu ki na Noda Gagadre

Ena dua na tabanalevu se tabana ka vica ga na kena cauravou, me ra na sota vata na kuoramu ni Matabete i Eroni me baleta na idusidusi kei na itaviqaravi.

Kevaka e sivia e 12 na dikoni ena dua na tabanalevu, me wasea rua o bisopi na kuoramu ni dikoni. Sa vakakina kevaka e sivia e 24 na ivakavuvuli (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 107:85–86). Ena nona vakatulewa oqo, ena raica o bisopi na kena yaga vei ira na lewe ni kuoramu.

10.2

Vakaitavi ena Nona Cakacaka ni Veivakabulai kei na Bula Vakacerecerei na Kalou

Sa sureta na tamata kecega na Kalou me ra lako mai vei Karisito ka veivuke ena Nona cakacaka ena:

• Bulataki ni kosipeli i Jisu Karisito.

• Veivukei vei ira na vakaleqai tu.

• Sureta na tamata kecega me ra ciqoma na kosipeli.

• Vakaduavatataki ni matavuvale me tawamudu.

Na matabisopi kei ira na iliuliu ni kuoramu ni itabagone, ena nodra veitokoni na dauvakasala (raica na 10.5), era na veivakasalataki vata ena sala me vukea na kena vakayacori na cakacaka oqo. Ena ikuri ni vakamacala me baleta na Nona cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei na Kalou, vulica na wase e 1.

10.2.1

Bulataki ni Kosipeli i Jisu Karisito

10.2.1.1

Nodra iTavi na iTubutubu kei na iLiuliu

Sa nodra itavi na itubutubu me ra vakavulici ira na luvedra ena kosipeli ka vukei ira me ra bulataka (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 68:25–28). Era na veitokoni na matabisopi kei ira na iliuliu ni kuoramu ni itabagone, ena nodra veivuke na dauvakasala, vei ira na itubutubu ena itavi oqo:

• Vakauqeta na veitalanoa vei ira na cauravou kei na nodra matavuvale.

• Vakadeitaka ni itaviqaravi ni itabagone e tokona ka vakalougatataka na matavuvale.

• Vukei ira na itubutubu me ra vakarautaki ira na luvedra tagane me baleta na veitabaki ki na matabete ka ciqoma na Matabete i Melikiseteki.

• Vukei ira na itubutubu me ra vakarautaki ira na luvedra tagane me baleta na edaumeni ni valetabu, kaulotu tudei, vakamau ena valetabu, kei na itavi vakatama.

Me ra dau veinanumi na iliuliu ena vukudra na itabagone e sega na veitokoni ni nodra matavuvale me baleta na bulataki ni kosipeli.

Era na segata na itubutubu kei na iliuliu me ra ivakaraitaki vinaka vei ira na itabagone. Era dauveivakauqeti vei ira na itabagone ena nodra sasaga me ra veiucui vakalevu cake kei Jisu Karisito. E rawa ni veivuke ena sasaga oqo na parokaramu ni Gonelalai kei na iTabagone (raica na ChildrenandYouth.ChurchofJesusChrist.org).

10.2.1.2

Vulici ni Kosipeli

Era na veivakayaloqaqataki vei ira na itabagone kei na nodra matavuvale o ira na matabisopi, iliuliu ni kuoramu ni itabagone, kei na dauvakasala me ra vulica na kosipeli mai vale. Era na vulica na kosipeli ko ira na iliuliu kei na dauvakasala ka wasea vei ira na cauravou na veika era sa vulica. Era na sureti ira na lewe ni kuoramu mera wasea ena gauna ni lotu na veika era sa vulica mai vale.

Era sota na kuoramu ni Matabete i Eroni ena vei-Sigatabu me vaqaqacotaki na vakabauta, tarai cake na duavata, vaqaqacotaki na matavuvale kei na itikotiko, ka navuci na ituvatuva me vakaitavi ena Nona cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei na Kalou. Era na tuvalaka na soqoni ni Sigatabu o ira na matabisopi kei ira na iliuliu ni kuoramu ni itabagone, ena nodra veitokoni na dauvakasala.

E dau vakayacori na soqoni ni kuoramu ena ikarua kei na ikava ni Sigatabu ni veivula yadua. E 50 na miniti na kena dede. Na soqoni ena tekivu ena dua na masu. Ena liutaka e dua na lewe ni mataveiliutaki ni kuoramu (se dua vei rau na ivukevuke nei bisopi ena kuoramu ni bete). Ena liutaka na kuoramu me ra cavuqaqataka na itoko ka veivakasalataki vakaiira me baleta na ilesilesi, na itavi, kei na veika tale eso.

Ena qai liutaka na veituberi e dua na lewe ni kuoramu se dua na iliuliu uabula. Era na veitalanoataka na iliuliu ni kuoramu kei na dauvakasala o cei me veivakavulici. Na ituvatuva ni soqoni e kune ena Lako Mai, Mo Muri Au. Sa dodonu me cava na soqoni ena masu.

E kena ivakarau, na kuoramu ni Matabete i Eroni yadua era na dui sota vakataki ira (raica 10.1.5 E rawa ni ra dau sota vata ena veigauna eso na cauravou kei na goneyalewa me baleta edua na lesoni ni Sigatabu, ena nodratou veidusimaki na matabisopi kei na mataveiliutaki ni Goneyalewa.

Era sa vakauqeti na cauravou me ra vakaitavi ena semineri (raica na 15.1).

10.2.1.3

Veiqaravi kei na iTaviqaravi

Eratou na tuvalaka na matabisopi kei na veiliutaki ni kuoramu ni itabagone, ena nodra veitokoni na dauvakasala, na ituvatuva ni veiqaravi kei na itaviqaravi. Oqo ena vukea na kena vakayacori na Nona cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei na Kalou. Na veiqaravi kei na itaviqaravi e dodonu me tara cake na ivakadinadina, vaqaqacotaka na matavuvale, susuga cake na duavata ena kuoramu, ka vakarautaki kina na madigi me ra vakalougatataki na tani. E dodonu me ra wasei vakatautauvata ena va na iwasewase ni tubu ni tamata yadua: vakayalo, veimaliwai, vakayago, kei na vakasama.

E vuqa na itaviqaravi ni itabagone ena vakayacori ena so tale na gauna ka sega ena Sigatabu se yakavi ni Moniti. Era dau vakayacori e veimacawa. Ena so na vanua, ena dredre na itaviqaravi e veimacawa ena vuku ni yawa ni vanua, veitaqomaki, se so tale na ka. Ena veivanua oqo, me kua soti ni wasoma na itaviqaravi, ia e dodonu kevaka e lailai me vakadua e veivula. iTaviqaravi e rawa ni tuvalaki ena Sabolo ni iTuvatuva ni Veiqaravi kei na iTaviqaravi, ka tu ena ChurchofJesusChrist.org

Eso na veiqaravi kei na itaviqaravi e dodonu me ra oka ruarua kina na cauravou kei na goneyalewa, vakabibi vei ira na itabagone qase toka.

E rawa ni yaga vei ira na itabagone na veilasamaki vakalewelevu. O ira na itabagone ena rua se sivia na tabanalevu e rawa ni ra dau sota vata me baleta na veiqaravi kei na itaviqaravi. E rawa vei ira na iteki se tikina me ra dau tuvanaka vagauna eso na veiqaravi kei na itaviqaravi baleti ira na itabagone (raica na 20.3.2).

Era veivuke na iliuliu tabaqase me vakadeitaki nira taqomaki vinaka na itaviqaravi (raica na safety.ChurchofJesusChrist.org; raica talega na 20.7 ena ivoladusidusi oqo). Ke lailai sara me rua na iliuliu uabula nuitaki me rau dau tiko ena veitaviqaravi kece sara (raica na 10.8.1

Me baleta na ikuri ni ivakamacala, raica na AaronicPriesthoodQuorums.ChurchofJesusChrist.org. Raica talega na JustServe.org ena vanua sa tu kina. Na veivurevure oqo e vakarautaka na vakasamataki ni veiqaravi kei na itaviqaravi.

iTaviqaravi Vakayabaki. Me ikuri ni itaviqaravi ni itabagone tudei, sa rawa talega me ra dau vakaitavi na cauravou ena veika oqo e veiyabaki:

• Dua nodra soqoni na itabagone kei ira nodra itubutubu ni voleka me tekivu e dua na yabaki. E rawa ni vakayacori duidui vei ira na cauravou kei na goneyalewa se rawa ni caka vata. E rawa talega me vakayacori ena tabanalevu se iteki. Ena tuvalaki ka liutaki mai vei rau na ivukevuke vei bisopi ena kuoramu ni bete kei iratou na mataveiliutaki ni kalasi qase duadua ni Goneyalewa. O ira na cauravou yabaki 12 ena loma ni yabaki oya era na ciqoma nodra ivakatakarakara ni ciqomi ena gauna oqo (raica na 10.8.3). Me baleta eso tale na itukutuku, raica na ChildrenandYouth.ChurchofJesusChrist.org.

• Na keba ni kuoramu ni Matabete i Eroni (raica na iDusidusi ni Keba ni Kuoramu ni Matabete i Eroni). E rawa ni ra vakaitavi na cauravou ena ikuri ni keba bogidua, soqoni, kei na itaviqaravi ena loma ni yabaki taucoko, kevaka e rawa ni vakakina.

• E dua na koniferedi ni itabagone ni tabanalevu se iteki se dua na koniferedi ni (MST) Me iSakisaki ni iTabagone. Na ivakamacala me baleta na koniferedi ni MST, raica na FSY.ChurchofJesusChrist.org. Na ivakamacala me baleta na veikacivi kei na itavi ena MST ena tabanalevu kei na iteki, raica na FSYLeader.ChurchofJesusChrist.org (me baleti Amerika kei Kenada) se na iDusidusi ni Tuvatuva ni MST (me baleta na veiwasewase tale eso).

• Ke lailai me dua na itaviqaravi e vakabibitaka na ivakavuvuli ena Me iSakisaki ni iTabagone: E Dua na iDusidusi ni Digidigi. Na soqoni oqo e rawa ni oka ruarua kina na cauravou kei na goneyalewa. Me ra sureti talega na itubutubu.

Yabaki ni Bula e Gadrevi Kina. Ena nodra veivakadonui na nodra itubutubu, sa rawa vei ira na cauravou me ra lakova na keba ni Matabete i Eroni me tekivu ena Janueri ni yabaki era na yabaki 12 kina. E rawa ni ra lako ki na danisi, koniferedi ni itabagone, kei na koniferedi ni MST me tekivu ena Janueri ni yabaki era na yabaki 14 kina.

Saumi ni iTaviqaravi. Na itaviqaravi, oka kina na iyaya, ena saumi mai na ilavovakarau ni tabanalevu. Me kakua soti ni sivia na veilakoyaki kei na vakayagataki ilavo.

Vakavo ga, kevaka e sega ni veirauti na ilavovakarau ni tabanalevu me saumi kina na itaviqaravi ni vica na siga, me vaka na keba, e rawa ni ra kerea na iliuliu me ra veivuke na vakaitavi ena kena saumi. Ia, me na kakua ni tarovi nona vakaitavi e dua na cauravou kevaka e sega ni rawa ni veivuke ena kena saumi. Kevaka e gadrevi eso tale na ilavo, e rawa ni vakadonuya na bisopi e dua na kumuni ilavo e veiyabaki (raica na 20.6.5).

Era na raica na matabisopi me veirauti ka savasava na ilavovakarau kei na itaviqaravi ni cauravou kei na goneyalewa. E yavutaki na ilavovakarau ni veikuoramu ni Matabete i Eroni mai na iwiliwili ni cauravou ena tabanalevu. E yavutaki na ilavovakarau ni goneyalewa mai na iwiliwili ni goneyalewa ena tabanalevu.

Raica na FSY.ChurchofJesusChrist.org me baleta na ivakamacala ni kena vakailavotaki na koniferedi ni MST.

10.2.1.4

Torocake Yadudua

Ena nodra sasaga me ra vakataka vakalevu cake na iVakabula, era sa sureti na itabagone me ra tuvanaka na inakinaki me ra tubucake vakayalo, vakaveimaliwai, vakayago, kei na vakasama (raica Luke 2:52). Era na vakasaqara na itabagone na veivakauqeti me ra kila na veika e dodonu me ra cakacakataka. Ena nodra veivuke na itubutubu, era tuvatuvaka, cakacakataka na nodra ituvatuva, ka vakasamataka na veika era sa vulica. Era na veitokoni talega na iliuliu kei na dauvakasala kevaka e gadrevi. Ia, me ra kakua ni vakadikeva na nodra takete se nodra tubucake na cauravou. E rawa me ra vakatura na itubutubu kei na iliuliu na takete, ia me ra laiva ga vei ira na itabagone me ra segata na nodra veivakauqeti baleta na takete me ra sasagataka.

Era sa vakayaloqaqataki na itabagone me ra vakacavara e rua na takete ke lailai, vei ira yadua na va na iwasewase e veiyabaki. E rawa ni ra vakayagataka na Torocake Yadudua: iVoladusidusi ni iTabagone se na app ni Bulataki ni Kosipeli me ra tuva ka vola kina na takete.

Me baleta eso tale na itukutuku, raica na ChildrenandYouth.ChurchofJesusChrist.org.

10.2.2

Nodra Vukei na Vakaleqai Tu

Era na vukea na bisopi o ira na lewe ni Matabete i Eroni me “qarava na veika vakayago” (Vunau kei na Veiyalayalati 107:68). E dodonu me tiko na madigi eso ena veigauna me ra qaravi ira na tani ena loma ni nodra matavuvale, ena gauna ni itaviqaravi ni itabagone, ka vakakina ena nodra gauna vakataki ira. Na vakasama me baleta na veiqaravi sa tu ena ChildrenandYouth.ChurchofJesusChrist.org. Ena vanua e tiko kina, na JustServe.org e vakatura tiko eso na madigi ni veiqaravi vakaitikotiko.

10.2.2.1

Veiqaravi

Na veiqaravi sai koya na nodra kauwaitaki na tani me vaka na iVakabula. Era na ciqoma na Matabete i Eroni na ilesilesi ni veiqaravi me tekivu ena Janueri ni yabaki era na yabaki 14 kina. Me baleta na ikuri ni ivakamacala, raica na wase 21.

10.2.3

Sureti ira na Tamata Kecega me ra Ciqoma na Kosipeli

E tiko na nodra itavi na Matabete i Eroni me ra “sureti ira na tamata kecega me ra lako mai vei Karisito” (Vunau kei na Veiyalayalati 20:59). Eso na sala e rawa ni ra cakava kina oqo sa tuvai koto e ra:

• Me ra ivakaraitaki vinaka ni ra tisaipeli i Jisu Karisito.

• Wasea na nodra ivakadinadina vei ira na itokani kei na lewe ni matavuvale.

• Veiqaravi vei ira na lewe ni nodra kuoramu era luluqa.

• Sureti ira na itokani me ra lako mai lotu se itaviqaravi ni itabagone.

• Sureti ira na itokani me ra vakaitavi ena parokaramu ni Gone kei na iTabagone. Era na cakacaka vakaveivolekati na iliuliu kei ira na itubutubu ni itabagone oqo me vukea me ra kila vakavinaka na parokaramu ka vakatulewataka na sala era na vinakata me ra vakaitavi kina kei ira na luvedra.

• Sureti ira na itokani mera vakavulici mai vei rau na daukaulotu.

Era na veivakayaloqaqataki na itubutubu kei na iliuliu vei ira na cauravou me ra vakavakarau me ra laki kaulotu tudei ka wasea na kosipeli ena nodra bula taucoko. Eso na sala e rawa ni ra cakava kina oqo sa tuvai koto e ra:

• Vakayaloqaqataki ira na cauravou me ra rawata yadua na ivakadinadina ni ituvatuva ni marau nei Tamada Vakalomalagi, na Veisorovaki i Jisu Karisito, kei na vakalesui mai ni Nona kosipeli.

• Vakavulica vei ira na cauravou me baleta na veivakalougatataki ni veiqaravi vakadaukaulotu kei na veika ena namaki vei ira.

• Vakarautaka na madigi me ra veiqaravi ena Lotu.

• Vakarautaka na madigi me ra vakavulica na kosipeli ena soqoni ni kuoramu kei na veisoqoni tale eso.

Me tiki ni vakavakarau oqo, me ratou tauyavutaka na matabisopi se mataveiliutaki ena iteki e dua na kalasi ni vakavakarau ki na kaulotu. Na ivurevure bibi ni kalasi oqo oya na ivolanikalou, iVakatagedegede ni Tisaipeli i Jisu Karisito, kei na Vunautaka na Noqu Kosipeli: Na iDusidusi ni Wasei ni Kosipeli i Jisu Karisito. E sega ni vakayacori na kalasi oqo ena gauna ni soqoni ni Sigatabu.

Missionary.ChurchofJesusChrist.org e vakarautaka na ikuri ni ivurevure ka rawa ni vukei ira na cauravou ena nodra vakavakarau me ra daukaulotu. Raica na wase 23 kei na 24 me baleta na itukutuku tale eso.

10.2.4

Vakaduavatataka me Tawamudu na Matavuvale

E levu sara na sala e rawa ni ra veivuke kina na lewe ni Matabete i Eroni me vakaduavatataka me tawamudu na matavuvale. Eso vei ira na sala oqo sa tuvai koto e ra:

• Rokovi ira na nodra itubutubu ka ivakaraitaki ni bula va-Karisito ena nodra vale.

• Vakavakarau me dua na nodra matavuvale tawamudu vakataki ira.

• Me tiko e dua na ivolatara vakabau ni valetabu.

• Vakavakarau mo cakava ka maroroya na veiyalayalati ka ciqoma na cakacaka vakalotu ni valetabu, oka kina na vakamau tawamudu.

• Vulica me baleta na nodra isema ni matavuvale kei ira na nodra qase e liu (raica na Noqu Matavuvale: iTalanoa Eso e Kauti Keitou Vata Mai).

• Raici ira na qase e liu era gadreva tu na cakacaka vakalotu ni valetabu (raica na FamilySearch.org).

• Vakaitavi ena papitaiso kei na veivakadeitaki me baleti ira na mate ena kena levu ga e rawa.

• Vakaitavi ena tuvayaca vakamatanivola (raica na FamilySearch.org/indexing).

• Veiqaravi vaka daunituvakawa ni valetabu kei na tuva kawa, me vaka sa kacivi mai vei iratou na matabisopi (raica na 25.4.4).

10.3

Matabisopi

Na matabisopi sai iratou na mataveiliutaki ni Matabete i Eroni ena tabanalevu (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 107:13–15). Eratou dusimaka na cakacaka ni kuoramu ni Matabete i Eroni. Na itavi bibi taumada nei bisopi sa oya me vukei ira na itabatamata tubu cake tiko mai ena nona tabanalevu. Ena vulica na yacadra ka kila na ituvaki ni nodra bula vakavuvale. Ena dau tiko wasoma ena nodra itaviqaravi kei na veisoqoni ni Sigatabu.

Na bisopi e peresitedi ni kuoramu ni bete. Nona itavi me “vakatulewa vei [ira] na bete, me bose vata kei ira, ka vakavulica vei ira na itavi ni nodra itutu” (Vunau kei na Veiyalayalati 107:87).

Na imatai ni daunivakasala ena matabisopi sa nona itavi na kuoramu ni ivakavuvuli. Na ikarua ni daunivakasala sa nona itavi na kuoramu ni dikoni.

Ni tiko e dua na matabisopi ena dua na soqoni ni kuoramu, ena vakatulewa o koya ena soqoni oya.

Oqo na ikuri ni nodratou itavi na matabisopi ena veikuoramu ni Matabete i Eroni:

• Dauvakasala ena mataveiliutaki ni kuoramu kei rau na ivukevuke nei bisopi ena kuoramu ni bete. Vukei ira me ra kila vakavinaka ka vakayacora na nodra itavi vakailiuliu. Me ratou vakayacora oqori, eratou na vakayagataka na matabisopi na ivolanikalou kei na “Veivakararamataki ni Mataveiliutaki ni Kalasi ni Matabete i Eroni kei na Goneyalewa” (raica na AaronicPriesthoodQuorums.ChurchofJesusChrist.org E rawa talega ni ra vakayagataka na wase 4ni ivoladusidusi oqo.

• Me sota vata kei na cauravou yadua ke lailai me vakarua ena dua na yabaki (raica na 31.3.1).

• Raica raraba na veituberi ena kuoramu ni Matabete i Eroni.

• Vukei ira na cauravou ena nodra vakarautaki mera ciqoma na Matabete i Melikiseteki (raica na 10.6).

• Raica raraba na ivolatukutuku, ripote, kei na veika vakailavo ni kuoramu ni Matabete i Eroni.

Era na veivuke ena itavi oqo na dauvakasala ni kuoramu kei ira na kenadau ni ra kerei vakakina (raica na 10.5).

10.4

iLiuliu ni Kuoramu ni iTabagone

10.4.1

Nodra Kacivi, Tokoni, ka Vakatikori

Ena kaciva na bisopi e dua se rua na bete me nona ivukevuke ena kena liutaki na kuoramu ni bete. E rawa talega ni kaciva e dua na sekeriteri ni kuoramu e dua ena matabisopi.

E na kaciva na peresitedi ni kuoramu ni dikoni kei na ivakavuvuli e dua ena matabisopi. Ni sa veirauti na iwiliwili ni Matabete i Eroni me ra veiqaravi, era na vakasamataka ena yalomasumasu na cauravou oqo na lewe ni kuoramu me vakaturi me daunivakasala kei na sekeriteri. Eratou na vakasamataka na matabisopi na nodra vakatutu ka solia na veikacivi.

Ni bera ni kerei e dua na cauravou me veiqaravi ena dua vei ira na veikacivi oqo, ena kerea taumada na lewe ni matabisopi na veivakadonui mai vei rau na itubutubu ni cauravou.

Ni sa soli yani na veikacivi oqo, e dua ena matabisopi ena vakaraitaki ira na iliuliu ni kuoramu ni itabagone me baleta na laveliga ni veitokoni ena nodra soqoni ni kuoramu. Ena vakatikori rau na nona ivukevuke kei rau na peresitedi ni dikoni kei na ivakavuvuli o bisopi. Ena solia na idola ni matabete vei rau na peresitedi ni kuoramu. E rawa me lesia nona daunivakasala me vakatikori ira na vo ni mataveiliutaki kei na sekeriteri.

Ena kacivaka e dua ena matabisopi na veikacivi oqo ena soqoni ni sakaramede. E sega ni kacivaka na yacadra me baleta na veitokoni.

10.4.2

iTavi

Oqo na nodra itavi na peresitedi ni kuoramu ni Matabete i Eroni, oka kina na bisopi. Era wasea na itavi oqo kei ira na nodra daunivakasala, kei rau na ivukevuke nei bisopi ena kuoramu ni bete.

• Liutaka na sasaga ni kuoramu me vakaitavi ena Nona cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei na Kalou (raica na wase e 1).

• Me kilai ira ka qaravi ira yadua na lewe ni kuoramu, oka kina o ira era sega ni dau lakova na soqoni ni kuoramu. Me kila na nodra leqa kei na nodra ituvaki ni bula.

• Veiqaravi ena matabose ni itabagone ena tabanalevu (raica na 10.4.4).

• Vakaitavi ena sasaga ni tabanalevu me ra wasea na kosipeli ka vaqaqacotaki ira na lewenilotu vou kei ira era sa lesu tale mai. Ena dau tiko ena bose ni veivakacokotaki e dua na ivukevuke ni kuoramu ni bete (raica na 23.4).

• E ratou na vakaitavi ena sasaga ni tabanalevu me baleta na valetabu kei na tuvakawa. Ena dau tiko ena bose ni veivakacokotaki e dua na ivukevuke ena kuoramu ni bete (raica na 25.2.7).

• Vakavulici ira na lewe ni kuoramu ena nodra itavi ni matabete (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 107:85–88). Tokoni ira ena nodra qarava na itavi eso oqori.

• Tuvalaka ka liutaka na soqoni ni kuoramu (raica na 10.2.1.2).

• Tuvalaka ka vakayacora na cakacaka kei na itaviqaravi ni kuoramu (raica na 10.2.1.3).

Ni kacivi na sekeriteri ni kuoramu, era na vakarautaka na lewe ni veivosaki ni bose ka vola na kena itukutuku. Era na vukea talega na vunivola ni tabanalevu se dua na daunivakasala ni kuoramu me na dau taura tiko na kedra iwiliwili era tiko.

Era na vakavulici ira na cauravou ena nodra itavi o iratou na matabisopi (raica na 10.3 Sa dodonu me ra veivuke vakavinaka na dauvakasala ni kuoramu (raica na 10.5).

10.4.3

Bose ni Mataveiliutaki ni Kuoramu

Era dau bose vakawasoma na mataveiliutaki ni kuoramu ni Matabete i Eroni. Ena liutaka na bose oqo na peresitedi ni kuoramu. Kevaka e lailai me rau tiko kina e rua na uabula—dua ena matabisopi, dua na dauvakasala se dua na kenadau. Ena gauna ni soqoni oqo, era na veivosaki na iliuliu ka vakasaqara na ivakatakila ena lewa ni Turaga me baleta na nodra kuoramu. E rawa ni okati ena lewe ni veivosaki na veivosaki me baleta na veika oqo:

• Veivuke ena vakayacori ni Nona cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei na Kalou

• Veiqaravi vei ira na lewe ni kuoramu, ka vakanamata vakalevu ki na nodra tokoni na lewenilotu vou ka dolele yani vei ira na luluqa tu

• Dolele yani vei ira na veimatalotu tale eso kei na vakabauta

• Tuvai na soqoni ni kuoramu, veiqaravi, kei na itaviqaravi

• Lesoni ni Veiliutaki mai vei ira na iliuliu ni kuoramu se daunivakasala

E dua na sabolo ni Sabolo ni Lewe ni Veivosaki ena Matabose ni Mataveiliutaki sa tu ena ChurchofJesusChrist.org.

10.4.4

Matabose ni iTabagone ena Tabanalevu

Na inaki ni matabose ni itabagone ena tabanalevu, oya na nodra vukei na itabagone mera kauti ira mai na tani vei Jisu Karisito ka veivuke me vakayacori na Nona cakacaka ni veivakabulai kei na bula vakacerecerei na Kalou.

Ena vakatulewa o bisopi ena matabose ni itabagone ena tabanalevu. O ira na lewe ni matabose oqo e oka kina:

• Na matabisopi.

• E dua vei rau na ivukevuke nei bisopi ena kuoramu ni bete kei rau na peresitedi ni kuoramu ni ivakavuvuli kei na dikoni.

• Na peresitedi ni kalasi ni Goneyalewa (se na mataveiliutaki ni kalasi taucoko kevaka e dua ga na kalasi ni Goneyalewa ena tabanalevu).

• Na peresitedi ni Goneyalewa.

Edau veivosakitaki ena matabose ni itabagone ena tabanalevu na sala mera vukei kina eso me tarai cake nodra ivakadinadina, ciqoma na cakacaka vakalotu ni veivakabulai, cakava ka maroroya na veiyalayalati, ka yaco me dau muri Jisu Karisito (raica na Moronai 6:4–5). Era na veivakasalataki me baleta na nodra gagadre na cauravou kei na goneyalewa ena tabanalevu. E rawa ni veivosakitaki na itaviqaravi me sotavi kina na veigagadre oqori. Ia, na tuvalaki ni veika matailalai baleta na itaviqaravi me na vakayacori ena bose ni mataveiliutaki ni kuoramu se kalasi.

Raica na 29.2.6 me baleta na ikuri ni ivakamacala ni matabose ni itabagone ena tabanalevu.

10.5

Dauvakasala kei ira na Kenadau

Ena kaciva ka vakatikora e dua ena matabisopi na turaga me ra dauvakasala ena kuoramu ni Matabete i Eroni. O ira na dauvakasala oqo era na tokoni iratou na matabisopi ena nodratou itavi me baleta na kuoramu ni Matabete i Eroni. Era na vakabibitaka na nodra vakauqeti na cauravou, vakavulici ira ena ivakarau ni veiliutaki ena veivakauqeti, ka vukei ira me ra yaco me vakataki Jisu Karisito vakalevu cake. Kevaka e gadrevi ka rawa ni caka, e rawa ni kacivi e sivia e dua na daunivakasala me baleta na kuoramu yadua.

E rawa talega vei iratou na matabisopi me ratou kacivi ira na kenadau ni kuoramu me ra veivuke ena dua na soqo, me vaka na keba, dua na koniferedi ni itabagone, se qito.

Kevaka e lailai e dodonu me rau dau tiko e rua na turaga uabula ena veisoqoni se itaviqaravi yadua ni kuoramu. Ni ra tiko na dauvakasala kei ira na kenadau ena rawa kina vei ira ena matabisopi me ra sikova talega na kalasi kei na itaviqaravi ni Goneyalewa kei na Lalai. Sa dodonu vei ira na dauvakasala kei ira na kenadau me ra taura na veituberi ena ProtectingChildren.ChurchofJesusChrist.org (raica na 10.8.1).

10.6

Vukei na Cauravou me ra Vakavakarau me ra Ciqoma na Matabete i Melikiseteki

Ni sa yabaki 18 se sivia e dua na cauravou, sa rawa ni ciqoma na Matabete i Melikiseteki ka tabaki me italatala qase kevaka sa vakarau tu ka bula kilikili kaya. Ena veitalanoa kei rau na nona itubutubu kei na bisopi me vakatauca na lewa oqo.

Ni sa yabaki 19, se ni bera ni biuta na vuvale (me vaka na lako ki na koliji se veiqaravi vakaivalu), sa dodonu me tabaki me italatala qase kevaka e kilikili kaya. Kevaka mada ga e sega ni lesi me italatala qase ni sa yabaki 19, ena sureti me dau tiko ena soqoni ni kuoramu ni italatala qase.

Sa nodra itavi taumada na itubutubu me ra vukei ira na luvedra tagane me ra ciqoma na Matabete i Melikiseteki. E rawa talega ni ra veivuke na matabisopi kei na dauvakasala ena kena vakarautaki na veika sotavi eso ka na vakarautaki ira ki na dua na bula ni veiqaravi vakaitalatala qase. Na vakavakarau vinaka duadua ena kena ciqomi na Matabete i Melikiseteki sai koya me ra qarava na itavi ni Matabete i Eroni.

O ira era ciqoma na Matabete i Melikiseteki sa dodonu me ra saga vagumatua me ra kila:

• Na bubului kei na veiyalayalati ni matabete (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 84:33–44).

• Na itavi ni dua na italatala qase (Vunau kei na Veiyalayalati 20:38–45; 42:44; 107:11–12).

• Na inaki ni cakacaka vakalotu ni matabete kei na veivakalougatataki kei na ivakarau ni kena qaravi (raica na wase 18).

• Na ivakarau ni nodra cakacaka vata na turaga kei na marama me vakayacori kina na Nona cakacaka na Kalou.

Me baleta na vakamacala ni ulutaga eso oqo, raica na “Matabete i Melikiseteki,” “Matabete,“ kei na “Marama ena Lotu” (Ulutaga kei na Taro, topics.ChurchofJesusChrist.org).

E rawa ni ra veivuke na mataveiliutaki ni kuoramu ni italatala qase kei ira na tagane dauveiqaravi ena vakarautaki ni idusidusi eso oqo. E rawa ni yaco yadua ena itikotiko nei cauravou se ena dua na kalasi e vakayacori ena taudaku ni soqoni ni Sigatabu.

10.7

iLiuliu ni Cauravou ena iTeki

Ena kaciva ka vakatikora na peresitedi ni iteki e dua na lewe ni matabose e cake me peresitedi ni Cauravou. Na lewe ni matabose e cake e lesi ki na Goneyalewa kei na Lalai e rawa ni rau kacivi ka vakatikori me nona daunivakasala. Se, kevaka e dua na iteki e lewe levu sara, e rawa ni ra kacivi eso tale na lewe ni Matabete i Melikiseteki me ra daunivakasala. (Raica na 6.5.)

Na peresitedi ni Cauravou ena iteki e veiqaravi ena ruku ni nodratou veidusimaki na mataveiliutaki ni iteki. O koya kei rau na nona daunivakasala kei na sekeriteri eratou veiqaravi ena komiti ni veiliutaki ni itabagone ni iteki (raica na 29.3.9). O koya kei rau na nona daunivakasala eratou na vukei ira na matabisopi ena nodra vakavulici ena nodra itavi ena kuoramu ni Matabete i Eroni.

E rawa ni kacivi e dua na tagane lewe ni iteki me sekeriteri ni Cauravou ena iteki.

Me baleta na ikuri ni ivakamacala ena itavi ni mataveiliutaki ni Cauravou ni iTeki kei na sekeriteri, raica na 6.7.2. kei na 6.7.3.

10.8

iKuri ni Dusidusi kei na Lawatu

10.8.1

Taqomaki ni iTabagone

Ni ra veimaliwai tiko na uabula kei ira na itabagone ena veigauna vaka-Lotu, me rau dau tiko kevaka e lailai, e rua na uabula nuitaki. Ena gadrevi beka me ra dau sota vata na veikuoramu me vakayacori rawa kina oqo.

O ira kece na tabaqase era cakacaka vata kei ira na itabagone e dodonu mera vakacavara na veituberi ni veitaqomaki vei ira na gonelalai kei na itabagone ena loma ni dua na vula ni nodra tokoni oti (ProtectingChildren.ChurchofJesusChrist.org Era taleva na veituberi ena veiyabaki tolu ni oti oya.

Na ivakamacala me baleta na sala e vakayagataki kina na idusidusi oqo vei ira na itokani ni veiqaravi, raica na 21.2.2.

10.8.2

Cauravou Era Vakaleqai tu Vakayago

Era na dau qarauni vinaka na cauravou vakaleqai tu vakayago mai vei ira na veiliutaki ni kuoramu. Me baleta na ivakamacala ni nodra vukei na cauravou oqo, raica na disability.ChurchofJesusChrist.org; raica tale ga na 38.8.27 ena ivoladusidusi oqo.

10.8.3

Nodra iVakatakarakara na Gonelalai kei na iTabagone

Era na ciqoma na cauravou na ivakatakarakara me tiki ni parokaramu ni Gonelalai kei na iTabagone. Ni sa lewena e dua na cauravou na imatai ni nona Kuoramu ni Matabete i Eroni, ena ciqoma e dua na ivakatakarakara ni nona sa ciqomi mai vua nona iliuliu ni kuoramu. E na ciqoma talega e dua na ilavelave ni Torocake Yadudua: iVoladusidusi ni iTabagone. E rawa ni caka oqo ena nodra sota vata kei koya na iliuliu ni kuoramu me kidavaki koya. E rawa talega ni vakayacori ena dua na nodra soqoni vakayabaki na itabagone kei ira nodra itubutubu (raica na 10.2.1.3).

Ena Janueri ni yabaki e yabaki 18 kina e dua na cauravou, e na ciqoma tale e dua na ivakatakilakila ni veiciqomi.

E rawa ni ra rawata na cauravou e dua na ivakatakilakila ni rawa-ka ena nodra segata me ra veiucui kei na iVakabula.

Me baleta na ikuri ni ivakamacala ni ivakatakilakila, raica na ChildrenandYouth.ChurchofJesusChrist.org.

10.8.4

Sokumuni iSolisoli ni Lolo

Ena veitabanalevu e vuqa na lewena, e rawa ni dusimaki ira na lewe ni Matabete i Eroni na bisopi me ra sikovi ira na lewenilotu ena veivula ka sureti ira me ra cau mai ki na isolisoli ni lolo. Ena nona vakatulewa oqo, ena raica o bisopi na iwiliwili ni lewe ni Matabete i Eroni era tiko, nodra taqomaki, kei na veivakalougatataki vei ira na lewenilotu era sega ni rawa ni solia nodra isolisoli ena dua tale na sala (raica na 34.3.2).

Me ra lakolako yarua na lewe ni matabete ni ra sokumuna tiko na isolisoli ni lolo. O ira era vakasokomuna na isolisoli ni lolo me ra na solia sara yani vakatotolo vua e dua ena matabisopi.

Me ra kakua ni solia na lewenilotu na nodra isolisoli tale eso, vaka na ikatini kei na so tale, vei ira ka sokomuna na isolisoli ni lolo.