Opisy Pierwszej Wizji

Zarys

Józef Smith zapisał, że Bóg Ojciec i Jezus Chrystus ukazali mu się w zagajniku, w pobliżu domu jego rodziców, w zachodniej części stanu Nowy Jork, kiedy miał około 14 lat. Świadomy swoich grzechów i niepewny, jaką duchową ścieżką podążać, Józef szukał wskazówek, uczęszczając na spotkania, czytając Biblię i modląc się. W odpowiedzi otrzymał niebiańskie objawienie. Józef wielokrotnie głosił i dokumentował wydarzenie znane potem jako Pierwsza Wizja. Sam lub za pośrednictwem skrybów sporządził cztery różne opisy tego widzenia.

Józef Smith za życia opublikował dwa opisy Pierwszej Wizji. Pierwszy z nich, znany dziś jako Józef Smith — Historia, wszedł do kanonu pism świętych w Perle Wielkiej Wartości i tym samym stał się najbardziej znanym z opisów. Dwie niepublikowane relacje, zapisane w najwcześniejszej autobiografii Józefa Smitha i późniejszym dzienniku, popadły w zapomnienie, dopóki historycy pracujący dla Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich nie odkryli ich ponownie i nie opublikowali w latach 60. XX wieku. Od tamtego czasu dokumenty te były wielokrotnie omawiane na łamach czasopism kościelnych, w pracach drukowanych przez należące do Kościoła i stowarzyszone z nim wydawnictwa oraz przez uczonych świętych w dniach ostatnich w innych publikacjach¹. Oprócz relacji z pierwszej ręki istnieje również pięć opisów wizji Józefa Smitha utworzonych przez współczesne mu osoby².

Różne opisy Pierwszej Wizji opowiadają spójną historię, choć w naturalny sposób różnią się między sobą szczegółami i podkreślają różne jej aspekty. Z punktu widzenia historyków, kiedy dana osoba relacjonuje konkretne wydarzenie wielu grupom ludzi na przestrzeni lat, to za każdym razem przytoczona historia podkreśla różne aspekty tego doświadczenia i zawiera wyjątkowe szczegóły. Rzeczywiście, różnice podobne do tych, które znajdują się w opisach Pierwszej Wizji, odnaleźć można w pismach świętych w różnych wersjach wizji Pawła na drodze do Damaszku i w apostolskich opisach wydarzenia na Górze Przemienienia³. Pomimo różnic cechą kluczową wszystkich wersji opisu Pierwszej Wizji jest ich zasadnicza spójność. Niektóre osoby błędnie spierają się o to, że wszelkie różnice w relacjonowaniu tej historii są dowodem na jej nieprawdziwość. Wręcz przeciwnie, bogate zapisy historyczne pozwalają nam poszerzyć wiedzę na temat tego niezwykłego wydarzenia, co byłoby niemożliwie, gdyby nie było ono tak dobrze udokumentowane.

Opisy Pierwszej Wizji

Każdy opis Pierwszej Wizji autorstwa Józefa Smitha i współczesnych mu osób ma swoje własne tło historyczne i kontekst, które wpłynęły na sposób, w jaki wydarzenie to zostało przywołane, przekazane i zapisane. Opisy te omówiono poniżej.

Opis z 1832 roku. Najwcześniejszy znany opis Pierwszej Wizji, jedyny dokonany własnoręcznie przez Józefa Smitha, znajduje się w krótkiej, niepublikowanej autobiografii, którą Józef Smith sporządził w drugiej połowie 1832 roku. Józef Smith opisał w nim świadomość własnych grzechów i frustrację związaną z niemożnością znalezienia kościoła, który byłby zgodny z tym, o którym czytał w Nowym Testamencie i który zapewniłby mu odkupienie. Podkreślił Zadośćuczynienie Jezusa Chrystusa i wynikające z niego osobiste odkupienie. Napisał, że „Pan” mu się ukazał i przebaczył jego grzechy. W wyniku tej wizji Józef odczuł radość i miłość, chociaż, jak zauważył, nie mógł znaleźć nikogo, kto uwierzyłby w jego relację. Przeczytaj opis z 1832 roku tutaj.

Opis z 1835 roku. Jesienią 1835 roku Józef Smith zrelacjonował swoją Pierwszą Wizję Robertowi Matthewsowi, który odwiedził Kirtland w Ohio. Opowieść, zapisana w dzienniku Józefa przez jego skrybę, Warrena Parrisha, podkreśla próbę przekonania się, który kościół ma rację, przeciwności, jakie odczuwał, kiedy się modlił oraz pojawienie się jednej boskiej postaci, po której niebawem ukazała się kolejna. W tej relacji odnotowano również pojawienie się w wizji aniołów. Przeczytaj opis z 1835 roku tutaj.

Opis z 1838 roku. Opis Pierwszej Wizji najlepiej dziś znany świętym w dniach ostatnich to relacja z 1838 roku. Po raz pierwszy została opublikowana w 1842 r. w Times and Seasons, kościelnej gazecie wydawanej w Nauvoo w stanie Illinois. Relacja ta była częścią dłuższej historii podyktowanej przez Józefa Smitha pomiędzy okresami doświadczanych przez niego intensywnych przeciwności. Podczas gdy opis z 1832 roku podkreśla bardziej osobistą historię Józefa Smitha jako młodego mężczyzny pragnącego przebaczenia, relacja z 1838 roku koncentruje się na wizji jako początku „powstania i rozwoju Kościoła”. Podobnie jak w opisie z 1835 roku, głównym pytaniem w narracji jest to, który kościół ma rację. Przeczytaj opis z 1838 roku tutaj.

Opis z 1842 roku. Napisany został w odpowiedzi na list redaktora Chicago Democrat, Johna Wentwortha, z prośbą o informacje na temat świętych w dniach ostatnich. Opublikowano go w Times and Seasons w 1842 roku. (Powszechnie znany jako „List do Wentwortha”, opis ten jest również materiałem źródłowym, na którym oparte są Artykuły wiary)⁴. Będąc skierowany do odbiorców niezaznajomionych z wierzeniami mormonów, jest zwięzły i prosty. Podobnie jak w przypadku wcześniejszych relacji, Józef Smith zwrócił uwagę na to, że doświadczył pomieszania i że w odpowiedzi na jego modlitwę ukazały mu się dwie postaci. Rok później Józef Smith wysłał ten opis z niewielkimi modyfikacjami do historyka, Israela Daniela Ruppa, który opublikował go w rozdziale swojej książki He Pasa Ekklesia [The Whole Church]: An Original History of the Religious Denominations at Present Existing in the United States⁵. Przeczytaj opis z 1842 roku tutaj.

Relacje innych osób. Oprócz opisów sporządzonych przez samego Józefa Smitha pięć relacji zostało spisanych przez współczesne mu osoby, które słyszały, jak Józef Smith opowiadał o wizji. Przeczytaj te relacje tutaj.

Kwestie sporne dotyczące opisów Pierwszej Wizji Józefa Smitha

Różnorodność i liczba opisów Pierwszej Wizji skłaniają niektórych krytyków do kwestionowania tego, czy relacje Józefa Smitha odpowiadają jego rzeczywistym doświadczeniom. Często przytacza się dwa argumenty przeciwko wiarygodności Józefa: pierwszy podważa pamięć o przytoczonych przez Józefa Smitha wydarzeniach; drugi sugeruje, że z czasem upiększał on elementy historii.

Pamięć. Jedna kwestia odnosząca się do opisów Pierwszej Wizji Józefa Smitha dotyczy tego, że dowody historyczne nie potwierdzają relacji o przebudzeniu religijnym w Palmyrze w stanie Nowy Jork i jej okolicach w 1820 roku. Według niektórych podważa to zarówno tezę Józefa o panującym niezwykłym zapale religijnym, jak i opis samej wizji.

Dokumenty historyczne potwierdzają jednak wypowiedzi Józefa Smitha dotyczące społecznego ożywienia. Region, w którym mieszkał, zasłynął z religijnego zapału i był niewątpliwie jednym z siedlisk rozkwitu w tej dziedzinie. Historycy określają ten region mianem „wydeptanego dystryktu”, ponieważ na początku XIX w. kaznodzieje stratowali ziemię w poszukiwaniu nowo nawróconych podczas spotkań mających charakter obozowisk⁶. Na przykład, w czerwcu 1818 roku metodyści rozbili obóz w Palmyrze, a następnego lata ponownie w Vienna (obecnie Phelps) w stanie Nowy Jork, 15 mil od rodzinnego gospodarstwa Smithów. Dzienniki pewnego wędrownego kaznodziei metodystów dokumentują znaczne poruszenie religijne w okolicy miejsca zamieszkania Józefa w 1819 i 1820 roku. Donoszą one, że wielebny George Lane, odrodzeniowy pastor metodystów, przebywał w tym regionie w obu latach, przemawiając o tym, jaką „metodą Bóg doprowadza do reformacji”⁷. Ten historyczny dowód jest zgodny z opisem Józefa, który twierdził, że niezwykłe poruszenie religijne w jego dystrykcie lub regionie „zaczęło się od metodystów”. W rzeczy samej Józef stwierdził, że jego „umysł […] skłonił się trochę” ku metodystom⁸.

Upiększanie. Drugim często przytaczanym argumentem przeczącym opisowi Pierwszej Wizji Józefa Smitha jest to, że z czasem upiększał on swoją historię. Ten argument skupia się na dwóch szczegółach: liczbie i tożsamości niebiańskich istot, które Józef Smith twierdził, że ujrzał. Przytaczane przez Józefa relacje o Pierwszej Wizji z upływem czasu bardziej szczegółowo opisują te niebiańskie istoty. Opis z 1832 roku podaje: „Pan otworzył niebiosa przede mną i ujrzałem Pana”. Opis z 1838 roku podaje: „Ujrzałem dwie Postacie”, z których jedna przedstawiła drugą słowami: „Mój Umiłowany Syn”. W rezultacie krytycy argumentują, że Józef Smith najpierw mówił o ujrzeniu jednej istoty — „Pana” — a następnie twierdził, że zobaczył zarówno Ojca, jak i Syna⁹.

Istnieją inne, bardziej spójne sposoby postrzegania tej sytuacji. Przede wszystkim należy zauważyć podstawową zgodność historii na przestrzeni czasu: trzy z czterech opisów jasno stwierdzają, że podczas Pierwszej Wizji Józefowi Smithowi ukazały się dwie postacie. Nietypowy jest opis przytoczony przez Józefa Smitha w 1832 roku, który można interpretować dwojako: że mówi o jednej lub dwóch postaciach. Jeśli uznamy, że traktuje on o jednej niebiańskiej istocie, to jest nią najprawdopodobniej postać, która przebaczyła mu grzechy. Według późniejszych relacji pierwsza boska postać powiedziała Józefowi Smithowi, aby „[słuchał]” drugiej, czyli Jezusa Chrystusa, który następnie przekazał główne przesłanie, zawierając również stwierdzenie o przebaczeniu grzechów¹⁰. Zatem relacja Józefa Smitha z 1832 roku może skupiać się na Jezusie Chrystusie, który okazał mu przebaczenie.

Innym sposobem interpretacji opisu z 1832 roku jest założenie, że Józef Smith mówił o dwóch istotach i obydwie nazwał „Panem”. Argument o upiększaniu historii opiera się na założeniu, że relacja z 1832 roku opisuje pojawienie się tylko jednej boskiej istoty. Jednak opis z 1832 roku nie podaje, że ukazała mu się tylko jedna istota. Należy zwrócić uwagę na to, że zawarte w nim dwa odniesienia do „Pana” są rozdzielone w czasie: najpierw „Pan” otwiera niebiosa, a następnie Józef Smith widzi „Pana”. Taka interpretacja jest zgodna z opisem Józefa z 1835 roku, w którym jedna postać pojawia się jako pierwsza, a zaraz potem ukazuje się druga. Na podstawie opisu z 1832 roku można zatem w uzasadniony sposób założyć, że Józef Smith zobaczył pierwszą istotę, która następnie objawiła drugą, i że nazwał je obie „Panem”: „Pan otworzył niebiosa przede mną i ujrzałem Pana”¹¹.

Coraz bardziej szczegółowe opisy Józefa można zatem z przekonaniem uważać za dowód wzrastającego z upływem czasu zrozumienia opartego na zdobytym doświadczeniu. Po części różnice pomiędzy opisem z 1832 roku a późniejszymi relacjami mogą wynikać z różnic między słowem pisanym a mówionym. Relacja z 1832 roku jest pierwszą próbą spisania własnej historii przez Józefa Smitha, który jeszcze tego samego roku napisał do przyjaciela, że czuje się więźniem „papieru, pióra i atramentu oraz łamanego, nieskładnego i niedoskonałego języka”. Słowo pisane utożsamiał z „małym, ciasnym więzieniem”¹². Łatwiej zrozumieć wylewność późniejszych relacji, a nawet spodziewać się jej, gdy zrozumiemy, że były to prawdopodobnie opisy dyktowane — zapewniające Józefowi łatwy, wygodny i swobodny sposób wypowiedzi.

Podsumowanie

Józef Smith wielokrotnie świadczył, że miał niezwykłą wizję Boga Ojca i Jego Syna, Jezusa Chrystusa. Prawdziwości Pierwszej Wizji, ani argumentów przeciwko niej, nie sposób udowodnić jedynie na podstawie badań historycznych. Poznanie prawdy o świadectwie Józefa Smitha wymaga od każdego gorliwego poszukiwacza prawdy przestudiowania jego zapisu, a następnie wykazania wystarczającej wiary w Chrystusa, aby zapytać Boga w szczerej, pokornej modlitwie, czy jest on prawdą. Jeśli osoba poszukująca zapyta ze szczerą intencją działania, zgodnie z odpowiedzią objawioną przez Ducha Świętego ujawniona zostanie jej prawda o wizji Józefa Smitha. W ten sposób każdy może wiedzieć, że Józef Smith nie kłamał, kiedy oświadczył: „Albowiem ujrzałem wizję, byłem tego pewny, i wiedziałem, że Bóg wie i nie mogłem temu zaprzeczyć”¹³.

Kościół docenia wkład uczonych w treści historyczne przedstawione w tym artykule. Efekty ich pracy zostały wykorzystane za ich zgodą.

Pierwotna publikacja w listopadzie 2013 r.