Tolu na Lesoni ena Loloma, Reki, kei na Vakacegu

Mai vei Brian K. Ashton

Karua ni Daunivakasala ena Mataveiliutaki Raraba ni Wilivola ni Sigatabu

Mai na dua na vosa vakalotu, “Marau, Veidabui, kei na Ka Lalai,” a cauraki e Brigham Young University ena 5 ni Tiseba, 2017.

Ni muri na tolu na ikalawa oqo ena rawa ni cakava e dua na duidui levu kina nomu bula ka vukea mo vakila na vua ni Yalo.

Niu a se gonevuli ena koliji, au dau vakasamataka vakalevu noqu gauna emuri. Niu qai yaco ki na gauna emuri—vakaibalebale ki na bula ni oti na koliji—au vulica e tolu na lesoni bibi ka bulia na veisau levu e noqu bula. Au via wasea vei kemuni na lesoni oqori ena vakanuinui ni ko ni na sega ni taura na kena balavu vakai au me vulici ira. Era na rawa ni vukei iko mo kunea e levu cake na marau mai na bula—ka tini ni ko rawata na bula cecere vata kei na Tamamu Vakalomalagi.

1. Vakasaqara na Marau, Vakacegu, kei na Yalo Tabu

Au a sotava na watiqu, ko Melinda, ena na ikarua ni yabaki ena koliji, ka rauta ni oti e ono na vula noqu lesu mai na kaulotu. Au kila kusarawa sara niu vinakata meu vakawatitaki Melinda. Ko Melinda, e seva, ni sega ni vakila na ka tautauvata. Ea sega me yacova e lima na yabaki e muri ni qai ciqoma na isaunitaro ni “DONU” me vakawati kei au.

Ena lima na yabaki oya, au a sotava e dua na vakatovolei dredre duadua ena noqu bula. Au sa kila tu ko cei meu vakawatitaka, ka sa uqeti au tiko na Yalotabu, ia au sega ni vaka meu yacova na inaki oya.

Ni oti vakalailai noqu tauriivola, e sa lewa o Melinda me laki kaulotu—e tiki, au nanuma, ni nona levei au. Eso na gauna ni nona kaulotu tiko au a bulararawa baleta niu a vakanamata tiko ki na ka e sega ni tiko vei au. Dina ga, niu vuli ivolanikalou tiko ka masu e veisiga, vakaitavi ena Lotu, ka gu me cakava na veika me kauta mai na Yalo Tabu ki na noqu bula.

Ena dua na mataka caca, ni Sigatabu batabata sivia e Minneapolis, Minnesota, Amerika, niu a draiva tiko ki na dua na soqoni ni Lotu, au vakasama, “E dodonu meu bulararawa tiko oqo sara ga. E sega ni dua na ka e yaco tiko me vaka au vinakata. Ia au sega ga ni bulararawa. Au vakila na marau tawavakabauti!”

Oqo, e rawa vakacava niu marau keu lako curuma tiko na ka, vei au, e dua na veivakatovolei dredre?

Na isaunitaro e kunei ena Kalatia 5:22–23: “Ia na vua ni Yalo Tabu na loloma, na reki, na vakacegu, na vosota vakadede, na yalomalua, na yalololoma, na vakabauta, na yalomalumalumu, kei na ivalavala malua”.

Baleta niu a cakava tiko na veika ka na kauta mai na Yalotabu ki na noqu bula, au a vakila na loloma ni Kalou. Au a vakila na marau kei na vakacegu. Au rawa ni vosota dede kau marau tiko ga.

Na tiko ni marau, kei na vakacegu e noda bula, noda matavuvale, kei na noda bula vakawati e sega ni lako mai ni noda na vale levu, na motoka totoka, na isulu vovou, cakacaka torocake, se na veika ka tukuna ko vuravura ni kauta mai na bulamarau. E dina ga, baleta ni vakilai ni loloma, marau, kei na vakacegu e lako mai na Yalotabu, na nomu vakila e sega sara ga ni semati kina noda ituvaki vakayago.

Yalovinaka mo kila niu sega ni tukuna tiko ni da na dau marau tiko ga se na noda ituvaki vakayago ena sega vakadua ni tara na noda bulamarau. E dina ga, ni kevaka eda sega ni tovolea na wiwi, eda na sega ni rawa ni kila na kamica (raica na Vunau kei na Veiyalayalati 29:39; raica talega Mosese 6:55).

Eda gadreva meda oca ena so na gauna. Kena ikuri, eso na ituvaki vakayago kei na lomada e rawa ni vuna na voraki levu ka cakava me dredre dina vei keda meda vakila na Yalotabu. Ia kevaka eda gu tiko me tu na Yalotabu ena noda bula ka vakanuinuitaka na Kalou, e rawa vei keda, vakararaba, meda marau.

Au vakadinadinataka mai na ka sotavi yadua ni dina na veika oqo. Mai na ka au a sotava ni a kaulotu tiko o Melinda, au sa raica ni kevaka au cakava tiko na veika ka na kauta mai na Yalotabu ki na noqu bula, oka kina na digidigi me vakabauta ka ciqoma ni veika kece ena yaco me vaka e nakita na Kalou, au dau marau tu ga (raica na Jekope 3:2).¹

2. Kakua ni Tarabe ena iVakatakarakara

Ko Setani e dau surevaka na ivakatakarakara veisosomitaki vei ira na ka kece e kitaka na Kalou me veilecayakitaki ka dabui keda. Dina ni tu nona sasaga o Setani me vukici keda vakatani, na iVakabula e vakatavulici keda ni “na kau ca sa [sega] ni vuataka rawa na vua vinaka” (3 Nifai 14:18). Me baleta ni o Setani e kau ca, e sega ni rawa me vakavuna meda vakila na, “loloma, na reki, na vakacegu, na vosota vakadede, na yalomalua, na yalololoma, na vakabauta, na yalomalumalumu, kei na ivalavala malua” (Kalatia 5:22–23). E dua tani, o Setani e vinakata meda bulararawa (raica na 2 Nifai 2:27).

Ia ka cava ga e cakava ko Setani? E tovolea me dabui keda.

E dua na noqu itokani, e dua ka digitaki, a dabuitaki. Ko noqu itokani a laki kaulotu ka dua na daukaulotu vakasakiti. Ni lesu ko goneyalewa mai na nona kaulotu, e nakita me cakava na ka lalai kece ka a dau kauta mai na Yalotabu ki na nona bula ka dau vakaukauwataki koya ena nona kaulotu. Ka dua na gauna, a vakayacora tiko.

Ia, e raici ira nona itokani, e levu vei ira era kaulotu oti, mai lotu ena vei Sigatabu ia e taudaku ni lotu era bula tiko me vaka na vuravura. E kena irairai ni ra marau tiko. Era kitaka tiko na veika “lasa”. Ia na nodra itovonibula e vaka ni sega ni gadreva a levu na igu me vakai koya.

Vakamalua ga sa mudu na nona kitaka na ka lalai ka dau kauta mai vua na kaukauwa vakayalo ena nona kaulotu. E se tiko ga nona ivakadinadina, ia a tukuna vei au ni sa vakasamataka, “Kevaka kau na tiko ga ena noqu soqoni ni Lotu, au sa DONU tiko—au sa sala dodonu.” E yasa kadua, e kaya, “Vakayalo, au sa lutu tu.”² Ni sa bula me vaka na bula ni vuravura, e dua na digidigi cala sa mua ki na dua tale, ka yaco kusarawa me bukete.

Na nona vei digidigi tawadodonu sa toboki koya ena kena gauna. E sa sega ni marau, ka sa kila. Kalougata, ni ko noqu itokani e kidava ni sa dabuitaki, ka veivutuni.

Na nona italanoa e vakabibitaka ni koi keda mada ga sa vinaka sara e rawa ni da dabui. Kena ikuri, na nona italanoa e dusia ni dodonu vei keda meda tataqomaki tiko ga baleta na veidabui. Eda na rawata oqo ena noda kitaka na ka lalai ka kauta mai na Yalotabu ki na noda bula.

Au marau niu ripotetaka ni edaidai sa marau tiko ko noqu itokani, sa sasaga tiko me muria na ivunau, ka sa bulabula tiko vakayalo ka vakayago ena kosipeli.

Na veidabui nei Setani e lako mai na levu na sala. Au na cavuta ga e vica.

E tovolea o Setani me vukici keda meda vakaliuca na ka vakayago ki na ka vakayalo. E rawa ni da kila ni sa cala na veika eda vakaliuca ni da kila na kena wasoma noda tukuna, “Au rui osooso se rui wawale ga oqo meu _________.” Vakalewena na vanua lala ena: lako ki valetabu, veiqaravi, vuli ka vakanananu ena ivolanikalou, vakayacora noqu ilesilesi, se cavuta mada ga noqu masu.

E dua na ibalebale ni da vakila na osooso oya ni o Setani e cakacaka vakaukauwa tiko me vakawelei keda. E vakayagataka na talevonivuku e ligada, na retio e noda motoka, na iyaloyalo e noda vale, kei na vuqa na veika me vakawelei keda tiko e voleka ni gauna kece. E yaco kina, ni da na vakila ni da osooso cake mai na ka dina.

E dua tale na vua ni vakawelei oqo oya ni da sa vakanananu vakalailai sobu tiko. Ko Setani sa cakacaka tiko me vakawelei keda baleta ni kila ni vakanananu, vakabibi me baleta na ivolanikalou, e mua ki na tavuki vakalevu kei na ivakatakila.

E dua tale na veidabui nei Setani e lako mai na vakasama ni noda cakacaka e taudaku e bibi cake mai na noda inaki e loma. Ni dau yali na inaki matau ni kena vakayacori na veika vakayalo, e dau yali na sotavi ni marau ena kosipeli. Ena yaco, ni muri na ivunau e tekivu me vakilai me vaka e dradraluka, ka kila o Setani ni kevaka e rawa ni da vakila oya, ena rairai ni da muduka na ka eda kila ni dodonu meda cakava tiko.

E dabui keda talega o Setani meda vakabauta ni reki kei na marau e yaco mai ni malumu tu na bula se mai na rawai walega na lasa e gauna kece ga. E sega. Na ka dina ni na sega na reki se marau ke sega na ka meda gumatua kina (raica na 2 Nifai 2:11, 23).

Na itinitini ni veidabui nei Setani kau na tukuna oya ni dau tovolea me vukici keda ni caka ca, kei na kena lasa vagauna, e marau dina. E kila o Setani, ena gauna sotavi ga, eso na vakila kei na lomada e rawa ni (1) kitaka meda nanuma ni da sa vakila tiko na vua ni Yalotabu, (2) tauvulona na noda gadreva na vua oya, se (3) vakila ni vaka e isosomi dauciqomi.

Me ivakaraitaki, e rawa ni veitemaki o Setani me vakasaqarai na gagano ca ni yalo me isosomi ni loloma. E rawa ni bacani keda ena malaude me isosomi ni marau gumatua. E tovolea me vakawelei keda ka kua ni laivi keda meda vakacegu. E vinaka meda via yalododonu, gumatua, ka dodonu vakapolitiki me isosomi ni yalosavu, talairawarawa tiko ga, kei na matau ni vakanamata vakayalo. Na nona veitemaki e rawa ni vakavuna meda veilecayaki, ka vuna me muataki keda meda nanuma ni voroki ni ivunau ena kauta mai na marau.

3. Kitaka na Veika Lalai

E dau matau ni ka lalai ka kauta mai na Yalotabu ki noda bula, e maroroi keda meda kua ni dabui, ka cava ni vukei keda meda taura na kaukauwa me muria na ivunau ka rawata na bula tawamudu. Na iVakabula e vakatavulica na ivakavuvuli oqo vei ira na italatala qase ni Lotu mai Kirtland, Ohio: “O koya mo dou kakua kina ni oca ena cakacaka-vinaka, ni dou sa tuva tiko na yavu ni dua na cakacaka cecere. Ia ena tubu mai ena veika lalai na veika cecere” (Vunau kei na Veiyalayalati 64:33).

Na cava na vuna e rui bibi kina na ka lalai? Ena tikina ka tarava, e vakamacalataka na iVakabula ni “gadreva na Turaga na yalo sa malumalumu ka talairawarawa” (Vunau kei na Veiyalayalati 64:34). Na cava e semata kina na iVakabula na ka lalai kei na yalo ka talairawarawa? Baleta ni vakamatautaki na caka ni veika lalai, eda sorovaka kina na lomada kei na vakasama vua n Kalou, ka na savai ka vakatabui keda (raica na Ilamani 3:35).

Na veisavai kei na veivakatabui oqo e veisautaka vakadua na keda ituvaki, vakalailai mai na vakalailai, ka yaco meda na vaka cake tiko ga na iVakabula. Oqo ena vuna na noda ciqociqo cake vakalevu ki na veivakauqeti ni Yalo Tabu, ka na vakayacora meda dredre cake ni da dabui.

Ena noqu sa yabaki levu ena koronivuli torocake, ea vakatavulici au ko tamaqu ena semineri mai vale. Baleta ni ulutaga ena yabaki oya na iVola i Momani, a lewa ko tamaqu me keirau wilika vata, na veitikina yadua, ka veitalanoataka na ka keirau vulica. Ni keirau wilika tiko, e dau taroga ko tamaqu na veitaro ka vuni noqu vakasama baleta na ka keirau wilika tiko, ka dau vakamacalataka o koya na ka au sega ni taura. Au se nanuma tiko ga noqu vulica baleta na iVakabula ka vakila ni O Koya a sikovi ira dina na Nifai ka ni koi au e rawa dina niu vosoti mai na noqu ivalavala ca baleta na Nona Veisorovaki.

Au dusia na noqu yavu ena ivolanikalou ki na neirau gauna vata oya ko tamaqu kei au. Au a vakila e dua na ka ni keirau wiliwili tiko. Ia e rairai bibi cake ni, noqu gagadre, inaki, kei na ivalavala e veisau. Au vinakata meu vinaka cake. Au sa tekivu raica na vanua au dabui tiko kina. Au sa dau veivutuni vakawasoma cake. Ni mai cava na imatai ni noqu yabaki ena koliji, au sa dau wilika tiko na ivolanikalou e veisiga.

E na gauna vata oqo, a kerea o Peresitedi Ezra Taft Benson (1899–1994) vei ira na lewe ni Lotu mera wilika na iVola i Momani e veisiga ka kitaka na ka era vulica.³ Io, me ikuri ni veika kece au wilika tiko, au a wilika eso mada ga na ka mai na iVola i Momani.

Ena noqu kaulotu au vulica meu vuli dina sara ka kana mai na ivolanikalou. E sega walega niu vakila na Yalo Tabu niu wiliwili tiko, ia au sa tekivu vakila na marau niu vakasaqara na ivolanikalou meu kunea na iwali ni noqu leqa kei ira talega na dauvakadidike.

Ni oti noqu kaulotu, au vakuria na kana mai na ivolanikalou e veisiga. Baleta ni ivalavala oqo e sureta na Yalo Tabu ki na noqu bula, au ciqoma na Nona veidusimaki me vukei au ena vakayagataki vakavinaka cake ni noqu gauna. Me isoqoni, au caka vinaka e koronivuli ka, emuri, ena cakacaka. E yaco me rawarawa cake na caka vakatulewa vivinaka. Au sa dau masu cake vakalevu kau gumatua cake ni cakava noqu ilesilesi. Na kana mai na ivolanikalou e veisiga e sega ni walia kece na noqu leqa, ia e rawarawa cake na bula.

Ena Okosita 2005, a cauraka kina o Peresitedi Gordon B. Hinckley (1910–2008) na bolebole me wiliki ka wiliki tale na iVola i Momani ni se bera ni cava na yabaki.⁴ Baleta niu wilika tiko mada ga na iVola i Momani e veisiga, au sa yaco sara tiko ena Ica se Moronai. Me vuana, niu vakacavara ena dua se rua na macawa ki muri, au nanuma niu sa vakayacora na veibolei nei Peresitedi Hinckley.

Ia a qai sikova mai noqu vuvale e dua na dauveisiko yalodina. E a taroga o koya seu sa cakava vakacava tiko na veisureti nei Peresitedi Hinckley.

Au tukuna vua niu kalougata niu a tekivuna na iVola i Momani ni se bera nona veibolei o Peresitedi Hinckley. Ia, ena so na via-yalododonu, au kaburaka yani niu sa vakacavara na itavi.

Kalougata, ni noqu ivakavuvuli ki vale e raica e dua tani na ka. Ni vakadodonutaki au vakamalua, a vakasolokakana vei au na Yalotabu ni donu na noqu dauveisiko.

Oqo e dodonu meu wilika e rua na wase e veisiga meu tinia tale ena mua ni yabaki. Niu vakalevutaka na noqu wiliwili ena iVola i Momani, au raica ni levu cake na kaukauwa e lako mai ki na noqu bula. E levu cake na noqu reki. Au raica vakamatata cake na veika. Au veivutuni mada ga vakawasoma cake. Au via veiqaravi ka vueti ira na tani. Au sa sega ni rawai rawarawa ki na veidabui kei na veitemaki nei Setani. Au lomana cake vakalevu na iVakabula.

Ena Noveba oya au sa kacivi kina meu bisopi ni neitou tabanalevu. Noqu vakacavara na veibolei nei Peresitedi Hinckley e vakarautaki au ki na veikacivi oya. Mai na gauna oya, au sa raica ni na levu cake ni noqu osooso ena cakacaka se ena lotu, na levu cake ni noqu gadreva meu vulica na ivolanikalou, vakabibi na iVola i Momani.

E rawa talega ni nomu na veivakalougatataki vata ga kei na kaukauwa ena nomu bula kevaka o kana talega mai na ivolanikalou e veisiga. Au yalataka ni kevaka ko kana mai na ivolanikalou e veisiga, vakabibi na iVola i Momani, ko na sureta na Yalotabu ki na nomu bula ka ko na vakaitovo ena masu e veisiga, veivutuni vakawasoma cake, ka kunea ni rawarawa cake na laki lotu ka taura na sakaramede e veimacawa.

Au vakadinadinataka ni ko cakava na veika lalai ka vakabauta na Turaga, ko na rawa ni kunea na loloma, reki, vakacegu, kei na marau se cava ga na nomu ituvaki. Au vakadinadinataka talega ni oqo e sa caka me rawa baleta na solibula i Jisu Karisito. Na ka kece e vinaka e lako mai baleti Koya (raica na Moronai 7:22, 24).